Nederlandse meisjesOPGEPAST!
Blinkend geld werd zeehondje
noodlottig
Het geval LEAVENWORTH
DOODT VLIEGEN EN MUGGEN MET Q M Y L
Bevrijdt U
Zuid-Afrika trok dertig-
du izend Nederlanders
ANNA K. GREENS!
ZATERDAG 17 JULI 1954
PAGINA 4
- - 1
Rank gaat VistVision toepassen „Beter beeld dan enig
ander systeem Ook Danny Kaye in VistaVision Ame
rikaansg led voor Sir Alexander Korda Op het drijfzand
van de filinfinaneiering Engelse belastingbetalers zijn een
filmster kwijt Film over de T.T.-races Gerard Raucamp
en Ted de IP it naar Canada Norman Wisdom in een nieuwe
filmMiddel tegen werkschone filmacteursStanley Kra
mer gaal zelf regisseren „Filmforum".
SF»
'H
H.H. WIJDINGEN
DIAM ANTEN KLOOSTERFEEST
n
„Zuiderkruis" opnieuw met
emigranten op weg
ROBBY KON HET NIET VERWERKEN
DÜÜR
(Van onze filmredacteur).
Van Augustus af zullen alle films, die
door de Britse J. Arthur Rank Organisa
tie worden geproduceerd, in VistaVision
van Paramount worden opgenomen, heeft
John Davis, de directeur-generaal van
deze maatschappij, aangekondigd.
Dit betekent een definitieve breuk tus
sen Mr Rank en 20th Century Fox, die
maandenlang heeft geprobeerd Mr Rank
over te halen om zijn 500 bioscopen uit
te rusten voor de vertoning van Cinema
Scopefilms. Maar Rank hield voet bij
stuk en weigerde, omdat de kosten te
hoog waren (ongeveer 30.009 per bio
scoop) en er te weinig aantrekkingskracht
van uitging op het publiek.
„We hebben ten gunste van VistaVision
besloten", verklaarde Mr Davis „omdat
het een beter beeld geeft dan elk ander
systeem, dat we hebben gezien. We gaan
onze films maken met speciale camera's,
maar het zal geen enkele bioscoop een
cent extra kosten, ze te vertonen".
Rank heeft al een paar van zijn bio
scopen met een CinemaScope-scherm uit
gerust, maar daarbij laat hij het.
CinemaScope betekent, zoals men
weet, een licht gebogen, zeer breed
scherm en een speciale installatie, door
middel waarvan het geluid uit verscha
lende punten in de zaal komt.
VistaVision wordt met een sociale
camera opgenomen, terwijl het negatief
op een bijzondere wijze wordt ontwik
keld, waardoor een bijzonder helder
beeld ontstaat. De films zelf kunnen nor
maal op elk scherm worden geprojec
teerd.
Paramount is intussen druk bezig met
het produceren van films volgens het
VistaVision-systeem. Onder regie van
Phii Karlson wordt „Love is a weapon"
vervaardigd, een avonturenfilm in tech
nicolor met John Payne en Mary Murphy
in de hoofdrollen. Dit is de eerste keer.
J iveca Lirtdfors krijgt de hoofdrol in
de „Western'', Runforcoverin
I ista Vision, die door Nick Ray voor
Paramount wordt gemaakt.
dat Miss Murphy een hoofdrol in een
Paramount-film vertolkt. Ze werd inder
tijd „ontdekt" door^ de „talent-scout"
Milton Lewis, toen ze als pakster werkte
in een fabriek te Beverley Hills. Thans
maakt ze in Hollywood grote opgang en
heeft reeds in verschillende films naast
bekende sterren als Marlon Brando, Tony
Curtis, Vincent Price en Dale Robertson
belangrijke rollen gespeeld.
Verder is men begonnen met de pro
ductie van „Blue Horizon", het verhaal
van de ontdekkingsreizigers Lewis en
Clark. Charlton Heston speelt de rol van
Clark.
Nick Ray voert de regie van de film
„Run for cover" met James Cagney en
John Derek in de hoofdrollen. Het oor
spronkelijke verhaal voor deze „Western",
die evenals beide vorige films in Vista
Vision en technicolor wordt opgenomen,
is van Harriet Frank en Irving Ravetch.
De vrouwelijke hoofdrol zal worden ver
tolkt door Viveca Lindfors.
Danny Kaye zal zijn volgende film:
„The Court Jester", een technicolor-
komedie in VistaVision, die hij in eigen
productie vervaardigt, door Paramount
laten distribueren.
In November van dit jaar beginnen de
opnamen voor een grote „musical" „The
Vagabond King". De hoofdrollen worden
gespeeld door Kathryn Grayson en Oreste
Kirkop, eën jonge Italiaanse zanger, die
verbonden was aan de Sadler Wells
Opera. Reeds in 1930 vervaardigde Para
mount „The Vagabond King", toen met
Dennis King, Jeanette MacDonald en
Lillian Roth onder de titel „Als ik koning
was".
Sir Alexander Korda, een andere Britse
filmproducent, heeft een nieuwe geld-
ter gevonden: de 58-jarige Amerikaan
Robert W. Dowling. Mr Dowling vloog
naar Londen voor een kort verblijf van
36 uur om er met Korda een lening van
15.000.000 dollars 50.000.000) af te slui
ten. Bij zijn terugkeer naar New York
verklaarde hij: „Sir Alex en ik zijn nu
compagnons. We bezorgen hem het geld,
dat nodig is voor zijn productieplannen".
Als Robert Dowling van „we" spreekt,,
bedoelt hij de „City Investing Corporation
of New York" met een kapitaal van 50
millioen dollars. Bovendien is hij direc
teur van 31 andere grote maatschappijen
in Amerika. Op de vraag, of hij niet bang
was, zich van de vaste grond der onroe
rende goederen op het drijfzand van de
filmfinanciering te wagen, antwoordde
Mr Dowling lachend: „Onroerende goe
deren zijn ook zo safe niet. Je kan er mil-
lioenen op verliezen, als je op. het ver
keerde tijdstip of tegen de verkeerde
prijs koopt. Ik heb gehoord van de ver
liezen van British Lion. Dat is heel erg.
Maar het schrikt me niet af. Natuurlijk
is het een avontuur. Maar Korda heeft
talent om de films te maken, waarin ik
belangstel. Ik wil geen gewone routine
producten waarvan er 10 a 20 per jaar
worden gemaakt, maar films van artis
tieke waarde. We zitten aan geen enkele
bepaalde studio vast en we hebben geld.
Ik maak me dus geen zorgen".
De Engelse belastingbetalers zijn een
filmster kwijtgeraakt. Sir Ralph Richard
son had, net als Moira Shearer, Margaret
Leighton en Kenneth More, een keurig
contract met British Lion, toen de krach
kwam en twintig millioen gulden van een
door de regering verstrekte lening verlo
ren ging. Toen kwam de curator kijken,
Rita Hayworth wordt bedreigd met
een rivale om haar weer aan liet
werk te krijgen.
wat 'er nog over was en welke contracten
er nog liepen.
„Mijn contract was net om", onthulde
dezer dagen Sir Ralph, „en het is niet
vernieuwd. Dus werk ik momenteel niet
voor de curator, noch voor iemand anders
bij de film. Maar ik maak me niet druk.
Ik zit op het ogenblik in een succesvol to
neelstuk „A Day by the Sea" en zolang
dat loopt, heb ik het toch te druk om te
filmen. Daarna zal iemand me wel weer
een contract aanbieden".
De Engelse belastingbetalers zijn dus
een ster kwijt. Maar Miss Shearer. Miss
Leighton en Kenneth More zijn nog over
gebleven. Tot nog toe.
De Koninklijke Shell-groep heeft op
dracht gegeven om een film met een ver-
toningsduur van ongeveer een half uur te
maken over de T.T.-motorraces, die in
Assen- zijn gehouden. De in zwart-wit op
genomen film zal in de loop van de herfst
over de hele wereld worden vertoond.
Voor deze productie zijn enige leden
van de Shell Film Unit uit Londen over
gekomen, onder wie de filmregisseur en
autoracer Bill Mason, die films maakte
van de 24-uurrit van Le Mans en de Ita
liaanse Mille Miglia-race en cameraman
W. Donat
Productieleider voor de opnamen in j
Nederland, die ook de voorbereidingen i
Voor de race zullen tonen, is Charles!
Hughenot van der Linden, die een groter i
aantal cameralieden engageerde dan ooit
in Nederland aan één film heeft gewerkt.
Van Polygoon werkten vier journaal
operateurs mee, van Multifilm de heren
Hoving, Heytman. Kaart en Bryer en ver-
der de „free-lance"-filmers Herman van 1
der Horst. Ytzen Brusse, Albert Brosens, j
Prosper Dekeukeleire en Peter Stau-
gaard. De geluidsopnamen werden ver
zorgd door Gé Bakker, bijgestaan door
acht technici.
De Nederlandse filmers Gerard J, Rau
camp en Ted de Wit van Carillon Films,
die, zoals onlangs gemeld, veel voor het
buitenland bestemde films maken in op
dracht van grote Nederlandse bedrijven,
hebben een contract afgesloten met een
Canadese filmproductiemaatschappij voor
de vervaardiging van vijf documentaire
films in kleuren.
Het ligt in de bedoeling een aantal Ca- j
nadese onderwerpen aspecten van het i
leven in Canada, het leven van de In- i
dianen daar, enz. te tonen zoals Europa
ze ziet. Daarom deed de Canadese onder
neming een beroep op de beide Neder
landse filmer Raucamp en De Wit zullen
samen optreden als regisseurs en produ
centen. De scenario's zulle® ze sphrijven
in samenwerking met Canadezen.
Eind September vertrekken ze naar
Canada, waar ze ongeveer een jaar den
ken te blijven. Ze werkten er trouwens
al eens eerder, toen ze de einigratiefilm
„Mijn neef uit Canada" vervaardigden.
De komiek Norman Wisdom, wiens eer
ste film „Trouble in store" in Engeland
enorm succes had, komt opnieuw voor de
camera's, in een filmklucht voor de J. Ar
thur Rank Organisatie, Met het werk aan
deze film, die „One good turn" (Eén goede
beurt) zal heten, is men reeds in de Pine-
wood-studio's begonnen. Norman Wisdom
krijgt Joan Rice en de Australische debu
tante Shirley Abicair tot tegenspeelster.
Maurice Cowan zal opnieuw de productie
voeren en John Paddy Carstairs regisseert.
Een Hollywoodse studio dreigde enige
lijd geleden de werkschuwe Marilyn Mon
roe met een rivale en een mogelijke op
volgster in de persoon van Sheree North.
Marilyn ging weer ijverig aan het werk.
Thans past een andere studio dezelfde
remedie toe op Rita Hayworth. die liever
bij haar man, Dick Haymes de crooner
blijft dan dat ze in de studio films maakt.
Men heeft een groenogig, blond ex-model.
Kim Novak, opgeschommeld. De mannen
van de studio beweren, dat ze een beter
figuur heeft dan Rita. Bovendien is ze pas
21 wat altijd nog 14 jaar jonger is dan
Rita.
De befaamde producent Stanley Kramer
zal zijn volgende film niet alleen produce
ren, maar ook regisseren. Het is de film
„Not as a stranger", geschreven naar een
roman van Morton Thompson. Robert Mit-
chum, Olivia de Havilland, Frank Sinatra,
Gloria Grahame en Charles Bickford spe
len de voornaamste rollen.
Op het ogenblik is Kramer, die zijn
filmloopbaan begon als scenario-schrijver
en „cutter" en die paarn heeft gemaakt
als onafhankelijk producent met films als
„Champon" (regie Mark Robson), „Home
of the brave" (Mark Robson), „Cyrano de
Bergerac" (Michel Gordon), High Noon"
(Fred Zinnemann) en „The Men" (Fred
Zinnemann), bezig met het scenario en het
draaiboek van de film. De eerste opname
is vastgesteld op 20 September a.s.
Het jongste nummer van „Filmforum"
is voor verreweg het grootste deel gewijd
aan verschillende filmregisseurs fVitto-
rio de Sica, Orson Welles. John Huston,
René Clair, Marcel Pagnol en Jean Re
noir). wier stijl en wier invloed op de
ontwikkeling van de film worden be
sproken, terwijl Piet van der Ham een
karakteristiek geeft van de amateur-
regisseur.
De reeks artikelen van dr Ludwig Ber
ger in de vertaling van A. van Domburg,
getiteld „De onzichtbare film", wordt
voortgezet met een beschouwing over het
belang van het juiste visuele detail in
de film en de ondeelbare eenheid, die er
moet zijn tussen de schrijver en de regis
seur.
Verder is er een „lange lachlens" over
de VistaVision-„catechismus" van Para
mount en het gebruikelijke „Beeldven
ster", waarin een aantal nieuwe films in
het kort worden besproken.
U hebt dezer dagen een waarschuwing I
in vele Nederlandse dagbladen kunnen
lezen, waarin de meisjes, die voornemens
waren een betrekking aan te nemen in 't
buitenland, bedoeld werd vooral Parijs,
werd aangeraden inlichtingen in te win
nen envoorzichtig te zijn. Dergelijke
waarschuwingen, hoe goed ook bedoelo
hebben in het algemeen een nadeel; ze
worden met een korreltje zout genomen.
De jongedames van heden, die met wilde,
Franse plannen in haar hoofdjes lopen
geloven ze niet en maken elkaar wijs dat
de waarschuwsters overdreven puriteinor,
zijn, die overal duivels en hellen zien, die
achter iedere buitenlander een handelaar
in blanke slavinnen zoeken etc. Het is
jammer, dat we in dit geval geen namen
mogen noemen, anders zouden we U enige
verhaaltjes kunnen vertellen van Neder
landse meisjes in Parijs, van a tot z juist.
Ik ben hélemaal niet ouderwets of over
dreven. Ik gun een meisje gaarne een
Franse of Parijse vacantie. Ik gun ze zelf
leuke avondjes en.indien ze per se wil
blijven om de taal te leren ook nog een
goede baan. maar jaar in en jaar uit moe
ten we hier niettemin ervaren, dat er niet
genoeg kan worden gewaarschuwd, omdat
de meisjes rpet open ogen de narigheden
tegemoet lopen. Zodra de vacanties >n
Nederland beginnen zijn er een aantal
meisjes, die met wat touristendeviezen op
zak naar Parijs trekken en al voor ze in
de trein stappen de gedachte liefkozen
eens een paar jaar in Parijs te blijven. Ze
denken Frans te spreken. Ze denken mei
hun mondje vol Engels en Duits wonderen
te kunnen verrichten en ze menen heus,
dat de Parisiennes de beste baantjes vcror
de meisjes uit Rotterdam, Amsterdam en
Den Haag vrij laten. Ze beginnen onvoor
zichtig door zich een te goedkoop hotelle
tje te zoeken, vaak vies en vuil, in een
achterbuurt gelegen in de hoop het op deze
wijze zo lang mogelijk te kunnen uit
houden. Wenst U een goedkoop kamertje,
vraagt dan terdege inlichtingen of laat U
leiden door betrouwbare relaties. Denkt U
zich zelf in dit opzicht niet te kunnen red
den, schrijf ons dan maar eens.
Nu begint dan het zoeken naar de baan.
Ze willen allemaal secretaresse van de
baas worden en omdat Parijs nu een
maal duur is meer verdienen dan in
Danny Kaye gaat een nieuwe tcch-
nicolor-komedie ,,TJie Court Jester'
produceren, die in VistaVision zal
worden opgenomen.
Mgr J. de Lange van de praelatuur
Tefé (Brazilië) zal morgen in de kapel
van het missiehuis te Gernert de H.
Priesterwijding toedienen aan de eerw.
fraters J. Appelman, D. van der Beek,
J. de Boer, J. Donders, A. ten Have, Th.
Jaspers, B. Jagers, G. de Kinderen, P.
Kuipers, N. Laarmans, M. Lammers, A.
van de Lokkant, J. van der Louw, J.
Mittelmeijer, H. Peters, G. Rietbergen,
A. Schaftrat, Fr. Senden, W. Spanjers,
Fr. Swinkels. J. Elstgeest en W. Da-
men, allen van de Congregatie van
de H. Geest.
Verder zal mgr W. Mutsaerts, bis
schop van 's-Hertogenbosch, op Zondag
25 Juli in de kapel van het Alberti-
num te Nijmegen de volgende H.H. Wij
dingen toedienen: H. Diaconaat aan de
eerw fraters J. L van Riet, R. Bromberg,
G. Oostvogel. P. Wols, J. Oorsprong, A.
van Rooy, G. van Zutphen, M. Vijver
berg, W. Bosch en G. Paulus, allen van de
Orde der Dominicanen en het H. Pries
terschap aan de eerw. fraters C. Krui
denberg, J. van Reisen, G. van Baars, K.
de Boer, A. Gerretsen, G. Bergsma, C. de
Leede, C. Brakkee, P. Pijnenburg. Th.
Küstner. W. Baars, B. Godding, A. Dijs-
selbloem, en N. Versluis, eveneens allen
van de Orde der Dominicanen.
Nederland. Na drie dagen alle advertenties
te hebben afgelopen ervaren ze meren
deels wel, dat ze het in deze richting niet
moeten zoeken, omdat, er ten eerste vooi
deze baantjes genoeg Frangaises zijn te
vinden en omdat, de directeur in kwestie
op de tweede plaats verstandig genoeg is
niemand aan te nemen zonder een arbeids
vergunning. En.... deze arbeidsvergun
ning krijgt U alleen in heel bijzondere ge
vallen. Hoewel ze zijn gekomen om Frans
te leren proberen ze het vervolgens op een
Nederlands bedrijf in Frankrijk, m»t
ongeveer- even weinig kans op succes.
Daarna speuren ze de bladen af op de
vraag naar.... gouvernantes. Maar aan
gezien nu eenmaal iedereen een deftig, ge
makkelijk baantje zoekt is het aanbod m
deze sector zo enorm groot dat Annie en
Greetje beslist geen kans hebben.
Gelukkig hebben velen rond deze tijd
de moed verloren en keren ze met hun
retourkaartje terug naar Holland Ande
ren, en het zijn er meer dan U wel zou
denken, zetten toch door. fn 's hemelsnaam
dan maar dienstbode. Parijs immers is ver
en tegen familieleden en vrienden ia
Nederland kunnen ze altijd nog wel vol-,
houden, dat ze gouvernante zijn bij de
twee kinderen van meneer de baron.
Als dienstbode gaat het veel gemakke
lijker, Ze krijgen de naam kindermeisje
£,nals ze er prijs op stellen mogen ze
zich zelfs ook gouvernante poemen. Maar
intussen moeten ze dweilen en wassen,
sokken stoppen, stoffen eten koken en
wat dies meer zij. Niet zelden begint de
dag om zeven uur en zijn ze met voor tien
uur gereed. Ze maken meer uren en ver
dienen minder dan een Nederlandse
dienstbode. Mevrouw blijkt overigens ook
niet zo gemakkelijk te zijn als ze aan
vankelijk scheen. Mevrouw moest immers
ook iets doen om aan 'n meisje te komen.
Vandaar, dat ze toen zo vlot beloofde om
voor 'n arbeidsvergunning te zorgen; van
daar, dat te het voor liet komen, dat 501)0
franken voor zon uiterst makkelijk baan
tje goed betaald was. Ze behoefde in feite
immers niets te doen, dan de kinderen
aan en Uit te kleden en naar school te
brengen.
Toch wel! De Franse huisvrouwen be
talen daaryoor evenmin kost en inwoning
plus vijftig gulden per maand als hun
Nederlandse zusters. Als Annie tenslotte
aanhoudt en blijft zeuren om de arbeids
vergunning wordt mevrouw nijdig en smijt
ze het meisje op straat. Want.. Mevrouw
heeft helemaal geen zin zo'n vergunning
aan te vragen. De status van haar gouvei-
nan te-kinder juf frou w-dienstmeisje-werk-
In het St Annagesticht te Hilversum
viert zusier Gerarda fmej Clasina Bre-
kelmans) Woensdag a.s. haar diamanten
kloosterfeest.
Zij werd 1868 te Vught geboren en leg
de in 1896 haar kloostergeloften af in de
Congregatie der Zusters Franciscanessen
van Oirsohot De jubilaresse is meer dan
vijftig jaren te Hilversum werkzaam ge
weest.
(Advertentie)
van rheumatiek, spit, Ischias, hoofd
en zenuwpijnen. Neemt daarvoor regel
matig Togal, het middel bij uitnemend
heid, dat baat waar andere falen.
Togal zuivert door de nieren en is
onschadelijk voor hart en maag. Bij
apotheek en drogist f 0.95, f 2.40, f 8.88
vrouw zou er legaal door- worden en haar
het recht en be macht geven van Mevrouw
een normale betaling van ten naastenhij
12.000 franken te eisen. Mevrouw is ook
niet gek.
Greetje en Annie blijken heel vaak wel
gek te zijn. Ze zoeken hun geluk in een
andere betrekking, nog in een andere enz.
en als ze dan tenslotte over hun zenuwen
heen zijn. geen reisgeld meer hebben voor
de terugreis verliefd zijn geworden op een
getrouwde man, door andere mannen de
nodige malen in de maling zijn genomen,
gaan ze ergens op een bankje zitten
huilen
Misschien komt er dan een verstandige
vrouw voorbij, die hen op weg helpt. Mis
schien vinden ze nog iemand op de am
bassade. die hen kan helpen, maar mis
schien lopen ze dan ook. juist op dit cri-
tieke ogenblik hun morele ondergang
tegemoet Want dit ogenblik juist is het
gevaarlijkst. We kunnen geen namen noe
men We willen ook de verhalen niet ver
tellen. want ze zijn eentonig. Het komt
steeds op hetzelfde neer: hard, te hard
werken, slecht kamertje, weinig loon en
ongeregeld uitbetaald, bijna geen vrij,
steeds doodmoe, geen vriendinnen, vo,-
komen ontgoocheld en uit wanhoop bereid
tot een nieuw, nog veel erger en zwaar
der avontuur.
JEANNE DONKER.
Met ongeveer 730 passagiers aan boord,
onder wie 450 Nederlandse emigranten,
is gisterenmiddag om 4 uur de „Zuider
kruis" van Amsterdam naar Zuid-
Afrika vertrokken.
Onder de emigranten bevonden o.a. 19
jeugdige landgenoten, die als vierde
groep van jongens tussen 18 en 25
jaar naar Zuid-Afnka gaan om te wor
den opgeleid en later te werken bij de
spoorwegen aldaar. In totaal vertrokken
reeds 150 Nederlandse jongens. De
eerste drie groepen volgen al enige
maanden de speciale opleiding voor
toekomstige machinist, baanmeester of
rangeerder op een spoorweg-„college"
in Kroonstad. Alleen voor opleiding bij
de spoorwegen laat Zuid-Afrika onge
schoolde werkkrachten toe. De rest van
de 80.000 tot nu toe naar dit land ge-
emigreerde Nederlanders waren allen
geschoold.
„Twee werelden
In tegenstelling met hetgeen wij ver
meldden in ons blad van Dinsdag 6
Juli j.l. in de bespreking van het
toneelstuk „Twee werelden", dat op 5
Juli onder auspiciën van de Zusters
Augustinessen in de Stadsschouwburg
is opgevoerd, heeft de gemeente de
zusters wel zaalhuur in rekening ge
bracht.
Robby, het bekende en door velen ge
liefde zeehondje uit de Diergaarde Blij -
dorp is het slachtoffer geworden van
een onverantwoorde streek. De een of
de andere „grappenmaker", behorend
tot het onuitroeibare gilde dat nog al
tijd niet weet dat zeehonden uitsluitend
vis en krabben eten, en dat voortdurend
de bassins vervuilt door brood, pinda's
en zelfs stukken papier in het water te
werpen, heeft blijkbaar centen naar het
dier gegooid, met als gevolg dat Robby,
die ais echte viseter gewend is om alles
te consumeren dat maar blinkt en schit
tert, de verleiding niet heeft kunnen
weerstaan om ook deze vreemde ronde
dingetjes in te slikken. Uiteraard kon
hij het harde metaal niet verwerken en
na enkele dagen te zijn ziek geweest is
het zeehondje dezer dagen overleden.
Bij sectie bleek dat de maaguitgang
verstopt was door twee centen.
Zij, die weten met welk een enorme
moeite en zorgen de kleine zeehond, na
dat deze twee jaar geleden bij de Dier
gaarde als wees werd binnengebracht,
door Hoofdoppasser Janus van den Berg
werd opgekweekt, zullen begrijpen
welke gevoelens men in „Blijdorp"
koestert ten aanzien van deze centen-
gooier, die door zijn baldadigheid Rob-
by's dood op zijn geweten heeft.
Nu, heren, dat zit zo in elkaar: Ik
was ongeveer een jaar in dienst bij mijn
heer Stebbins, toen ik op een goede dag,
terwijl ik in de tuin aan het spitten was,
een jongeman uit het station zag komen,
die links en rechts de weg opkeek en
eindelijk naar ons huis toe kwam en
het hek binnen ging. Hij viel mij op, om
dat hij zo knap was. Toch zou ik met
veel aandacht aan dit bezoek hebben ge
wijd, als er niet enige minuten later ook
een buggy met twee dames voor het hek
had gestopt. Daar de dames wilden uit-
tappen, ging ik er heen om het paard
vast te houden. Zij gingen het huis in
Kon je haar gezicht zien?
Neen, zij waren gesluierd.
Dank je; ga voort.
Ik was nauwelijks weer aan het
werk, toen iemand mij bij de naam riep.
Ik keek op; het was mijnheer Stebbins,
die mij van- de stoep wenkte. Ik heb je
nodig Tim, zei hij, ga je handen wassen
en kom dan in het salon. Dat was mij
nog nooit overkomen en ik was een
beetje opgewonden. Ik deed echter wat
mij gezegd was. Maar toen ik in het sa
lon kwam, was ik zo verbluft, toen ik
daar de knappe mijnheer en de mooie
dame naast elkaar zag zitten, dat ik over
een tafeltje struikelde. Dat maakte zo'n
lawaai, dat ik niet meer wist wat ik
deed. Ik hoorde mijnbeer Stebbins zeg
gen: „man en vrouw", waaruit ik op
maakte, dat ik waarschijnlijk een huwe
lijk had bijgewoond.
Je hebt verteld, dat er twee dames
waren; waar was die andere gebleven?
vroeg Gryce,
In het salon; maar ik bemoeide mij
niet met haar. Ik had alleen ogen voor
de mooie dame. Zij glimlachte zo vrien
delijk als men haar aankeek.
Herinner je je wat de kleur van haar
haar of van haar ogen was?
Neen, mijnheer; maar ik geloof, dat
zij donker was.
Zou je haar gezicht herkennen?.
O ja zeker, mijnheer!
Grvce vróeg mij zachtjes om twee por
tretten uit een iade yan zijn bureau te
nemen en die ieder op een andere plaals
te zetten.
Je beweert, dat je da naam van die
dame niet kent, vervolgde de detective.
„Hoe kan dat? Heb je dan geen akte
moeten tekenen?"
Ja, zeker, mijnheer, maar ik was zo
verbijsterd, dat ik mij alleen herinner,
i dat zij met een zekere mijnheer Clave-
j ring was getrouwd en dat iemand de
naam Elner of zo iets uitsprak. Het spijt
i mij mijnher, dat ik zo dom geweest ben;
ik zou u graag geholpen hebben.
Hoe zit het met het tekenen Van dis
akte?
Mijnheer Stebbins zei mij, dat ik
mijn naam op een stuk papier moest zet
ten en wees mij de plaats aan. Dat heb
ik gedaan, meer niet.
Stonden er toen al andere namen op?
Neen, mijiheer. Na mij vroeg mijn
heer Stebbins aan de andere dame of zij
wilde tekenen. Zij zei: „ja" en tekende.
Heb je haar gezicht gezien?
Neen mijnheer. Toen ze haar sluier op-
lichtte, keerde zij mij de rug toe, maar
toen zij zich voorover boog om te tekenen
zag ik mijnheer Stebbins zo verbaasd kij
ken. dat ik dacht dat zij ook wel de moeite
j waard zou zijn. Maar ik zelf beb haar
niet kunnen zien.
Wat gebeurde er verder?
Dat weet ik niet. Mijnheer Stebbins
zond mij weg.
j Waar was je toen de dames weg
gingen?
Ik was weer in de tuin aan het spil-
j ten.
Ging de heer met hen mee?
Neon mijnheer. Dat vond ik zelf ook
vreemd, iedereen ging weg zoals hij ge
komen was. Even later kwam mijnheel
Stebbins naar mij toe en zei mij. dat ik
niets mocht vertellen van wat ik gezien
had. Het is een geheim, zei hij nog.
Dus u was de enige in huis die er
van wist. Was er dan geen vrouw in de
j buurt?
Neen mijnheer, jufrouw Stebbins was
naar het naaikransje.
Ik had geraden, wat G.-yce met die
portretten van plan was. Ik zette dat van
Eleonore op de schoorsteen en dat van
Mary op het bureau, goed in het zicht.
Thimotheus Cook stond met zijn rug naar
dat deel van het, vertrek. Ik greep deze
gelegenheid aan en vroeg hem of hij ons
anders niets kon vertellen.
Neen mijnher.
Nu dan, zei Gryce en keek F. even
aan. kunnen wij mijnheer Cook niet iets
geven om hem te bedanken voor zijn ver-
haai? Zoek eens goed.
F. knikte en liep naar een muurkast,
naast de schoorsteen. Cook keek hem na.
Plotseling sprong hij op, liep het vertrek
door en bleef voor 't portret van Eleonore
staan, dat ik op de schoorsteen had gezet.
I Hij bekeek het gedurende enige seconden
en ging toen weg zonder iets te zeggen
Mijn hart stond stil en ik draaide mij om
om niels meer le moeten zien. Plotseling
I hoorde ik een kreet, gevolgd door deze
woorden:
Dat is zij! Ja, dat is zij!
Ik keerde mij om. Cook hield het por
tret van Mary Leavenworth in de hand
Groot was mijn verrassing, hoewel Gryce
mij er al op had voorbereid.
Zou deze dame met mijnheer Clave-
ring getrouwd zijn? Je moet je vergissen
mijn beste man. zei Gryce op ongelovige
toon.
Mij vergissen! Heb ik u dan niet ge
zegd dat ik haar, waar dan ook, zou her
kennen. Al was het de vrouw van de
president, ik houd vol dat het deze dame
is geweest.
Dal is wonderlijk, zei Gryce, en knip
oogde op zo'n duivelse manier tegen mij
dat ik in alle andere omstandigheden ge-
weldig nijdig geworden zou zijn, als je
nu nog die andere dame had aangewezen,
en hij wees naar Eleonore's portret, dan
zou ik minder verbaasd zijn.
Die uaurDie Ken ik met. Maar deze!
Zou u mij willen zeggen, hoe zij heet?
Als jij niet gelogen hebt, heet zij me
vrouw Clavering.
Toen wendde Gryce zich tot F. die nog
steeds in de kast snuffelde en vroeg hem:
Nu, Morris, heb je nog niets ge vu.,
den?
Jawel, mijnheer, antwoordde hij en
braeht een ties en g ai.cn mee. wiaal' cook
had geen zin. Ik geloof dat hij spijt had.
zo veel verteld te hebben, wani hij keek
om beurten naai het portret en naar F.
en zei eindelijk: „Als mijn woorden deze
dame kwaad doen, zal ik het mijzelf nooit
vergeven. Ik dacht;' dat ik haar van dienst
kon zijn, maar als jullie mij bedrogen
hebt
- Ik heb je niet bedrogen, antwoordde
F. snel. Vraag het maar aan die heren!
Hij wees speciaal mij aan, maar ik had
helemaal geen zin om te antwoorden. Ik
verlangde er te veel naar om hem weg
te krijgen en te horen waarom Gryce
straalde van voldoening. Gryce kwam tus-
j sen beide: „Wees maar niet ongerust en
drink een slokje voor je weggaat".
Hei duurde nog wel tien minuten eer wij
Cook met zijn overbodige spijtbetuigingen
kwijt waren. Toen ik eindelijk alleen was
i met Gi"'Ct\ liet .k mijn gedachten dr- i-nie
i loop. Hij verbrak het eerst de vrij lang
durige stilte.
Deze ontdekking brengt u een klein
beetje van de wijs, nietwaar, mijnheer
Raymond? Mij niet: ik verwachtte het wel.
Ja, het verhaal van Cook werpt wel
een heel ander'licht op deze zaak.
j Zonder eventvel iets te veranderen
aan de waarheid?
i Maar wat is de waarheid?
I Gryce's stem zakte een octaaf toen hij
i zei:
I Zou ii dat zo graag wiPen weten"
j Of ik haar wil weten? Zoeken wij
i daar dan niet naar'.'
Welnu, ik gei t toe dal de zaak een
heel andere draai genomen heeft, en ik
ben er blij om. Zolang wij dachten, dat
Eleonore de vrouw van Clavering was,
was haar gedrag verklaarbaar, maar het
drama bleef onoplosbaar. Waarom zouden
Eleonore of haar man de dood gewenst
hebben van riem. die hun ateer ni.i
leven voordeel bracht? Maar als Mary,
Mary de erfgename, de echtgenote is....
Ziet u wpl mijnheer Raymond dat alles
klopt? Als er een moord is gepleegd zo
als die op mijnheer Lavenworth, moet men
altijd vragen, wie er profijt van trekt.
Maar hoe verklaart Ll dan Eleonore's
zwijgen? En de sleutel! Ik kan rr)e wel
voorstellen, dat een vrouw zich opoffert
voor haar mart, maar niet om de man van
haar nicht te redden.
U gelooft dus nog steeds dat Clave
ring de moord bedreven heeft?
Wal anders? U gelooft zeker niet, dat
Eleonore haar oom vermoord heeft om
Mary uit de nesten te helpen?
Neen, zei Gryce, ik ben er van over
tuigd dat Eleonore er helemaal buiten
staat.
Maar wie heeft dan.
Ik hield op, verschrikt door de mogelijk
heid die zich aan mij opdrong.
Wie? Wel zij, wier misslagen en moei
lijkheden de dood van mijnheer Leaven
worth eisten. Wie? Die mooie, hebzuch
tige, behaagzieke godin.
Ik sprong op, vol afschuw en sehrik en
riep uit:
Noem haar naam niet. Httis onmo
gelijk! Noem haar naam niet.
Neem mij niet kwalijk, vervolgde
Gryce, wij zullen hem nog vaak genoeg
moeten noemen, daarom kunnen wij het
beter ineens zeggen. Mary Leaven
worth of, als u dat liever wil. mevrouw
Clavering. Verbaast hét U, Mij ziet, ik
dacht het al van het begin ai aan.
DERTIENDE HOOFDSTEK.
Gryce geeft uitleg.
Ik merk, vervolgde de detective, dat
u nog steeds .wijfeh' '",d 11 dan nooit aan
deze mogelijkheid gedacht?
Vraag mij niet. wal ik gedacht hebt.
Ik weet alleen, dal ik het. nooit zal gelo
ven. Hoewel Mary voordeel heeft bij de
dood van haar oom, zij zelf heeft er de
hand niet in gehad.
Waarom gelooft u dat?
Waarom gelooft u hel tegendeel? De
beschuldiger moet bewijzen!
Oho, spotte Gryce. Nu komt u met
de beginselen van onze wetgeving aan
dragen. Als ik mij goed herinner, was u
niet zo precies, toer) het er om ging, uit
te maken of Clavering de moordenaar
was. ja of neen.
Hij is tenslotte een man, en het lijkt
veel minder afschuwelijk om een man te
beschuldigen Maar een vrouw, een vrouw
als Marv! Als zij zelf niet volledig bekent,
zal ik nooit geioven dat zij schuldig is.
Deze misdaad is te afschuwelijk, te....
Kijk naar de strafiecht-aesc' icdenis!
Dat kan mij niets schelen De hele
strafrecht-geschiedenis zal mij nooit kun
nen overtuigen, dat Eleonore de schuldige
is en het hetzelfde geldt voor haar nicht.
Mary is alleen een beetje oppervlakkiger,
verder kan men haar niets verwijten.
Haar nicht dacht anders minder toe
geeflijk over haar dan u, merkte Gryce op.
Hoe zo?
Wal? Bent u dan vergeten, wat wij op
de ochtend van het onderzoek hebben ge
hoord, toen wij voor haar deur stonden!
Neen, maar.
I U dacht, dat Mary dat zei?
U toch ook!
I O, die glimlach van Gryce.
j Wel neen. Ik liet u maar in die waan.
Ik vond, dat het genoeg was, als eV éen
zekerheid had.
Er ging mij een licht op.
Dus u beweert, dat het Eleonore
i die spiek DUS a .m weken bouwde .k
voort op een vergissing, die ui met
woord had kunnen doen veidwj
Ik vond het beter, dat u dat spoor
volgde Bovendien was ik et met volkomen
i zeker van, wie er gesproken had. Zoals u
weet, lijken de stemmen van de twee mch-
i ten bit/onder veel op elkaar en hun hou
ding wees uit, dat zowel Mary als Eleo
nore de woorden had kunnen zeggen.
Daar beide veronderstellingen mogelijk
waren, rnerkte ik tot mijn genoegen, dat
u een andere mwiing toegedaan was dan
ik. Wij begonnen ieder van een ander
punt. U achtte Eleonore schuldig, ik niet.
Wat was hel gevolg? Bij u twijfel, tegen
strijdigheid onzekerheid. Bij mij echter,
werkte alles mee om mijn theorie te ver
sterken en waarschijnlijker te maken.
Terwijl Gryce sprak, viel het kaarten
huis, dat ik met zoveel moeite had op
gebouwd ineen.
U hebt. gelijk, zei ik eindelijk, het
was Eleonore, die wij hoorden. Zij slin
gerde Mary een beschuldiging naar het
hoofd en ik was dom genoeg om dat niet
te zien.
Als dus Eleonore gelooft, dat haar
nicht schuldig is, moet zij er wel zeer ge
gronde redenen voor hebben.
Ik moet toegeven dat dit juist was.
Gryce hernam:
Eleonore trachtte niet voor niets die
compromitterende sleutel te verbergen,
evenals die brief, die Mary zou tonen, zo
'als zij vvas: een vrouw, die zonder reden
I het geluk van een liefhebbend man ver-
I nietigt,
Neen! Neen! riep ik uit.
I En toch gelooft u, een vreemde, die
iieiy w vi vee i dan wat zij li zeli
heeft willen laten merken, dat zij onschul
dig is 'iid. ks de houding die Eleonore
in hei begin aannamen.
Maar, zo drong ik aan. Eleonore is
niet onfeilbaar. Misschien heeft zij zich
vergist. Zij heeft nooit laten merken waar
op haar verdenkingen berusten. Naai het
geen wij weten, kan Claviring evengoed
de moordenaar zijn als Mary zelf en dat
wee! E'eon rp wanrwhiiolijk ook.
De overtuiging van Clavering's schuld
is bij u zo ingeworteld als een bijgeloof,
merkte Gryce op.
Ik schrok op. Was ik werkelijk bijgelo
vig? Had Harwei's fantastisch verhaal
mij zo beïnvloed, dat mijn oordeel er door
vertroebeld werd?
Misschien hebl u toch gelijk, ver
volgde Gryce. Ik ben nog niet zeker van
mijzelf. Nieuwe nasporingen zullen ons
meer omtrent Clavering leren. Maar toch
geloof ik het niet: hij heeft zijn rol van ge
heim echtgenoot van Mary Leavenv
correct gespeeld. s(eek
Behalve dat hij haar nu
heeft gelaten. „tppk BPia-
Hij heeft, haar niet in de steek gela
ten.
ClaAaringëtdeèd maar alsof hij vertrok.
Hij veranderde alleen maar van domicilie
in plaats van op bevel van zijn vrouw
naar Europa terug te keren. Hij woont nu
in een huis tegenover dat van de familie
Leavenworth en bewaakt het dag en nacht.
Ik herinnerde mij nu weer de laatste op
merking, die hij maakte, voor hij op de
drempel van mijn kantoor afscheid van
mij nam. Zij kreeg nu een nieuwe beteke
nis voor mij. Toch antwoordde ik:
In het Hoffman Hotel heeft men mij
stellig verzekerd, dat hij naar Engeland is
vertrokken. Ik heb zelfs de man gespro
ken, die hem naar de boot heeft gebracht.
Dat is best mogelijk.
Dan zou hij dus daarna teruggeko
men zijn?
Ja, met een ander rijtuig en naar een
ander adres.
En u durft beweren, dat er geen
schijn van bewijs is om hem in verband
te brengen met de moord op mijnheer
Leavenworth.
Neen, ik beweer alleen, dat er geen
schijn van kans is om hem in verband te
brengen met de moord op mijnheer Lea
venworth.
Ik stond op cn liep gejaagd het vertrek
op en neer. Er hing een diepe stilte tus
sen ons. Het slaan van de klok herinnerde
mij er aan, dat de tijd vervloog en ik
vroeg aan Gryce wat hij zich voorstelde le
doen.
Het enige wat mij overblijft.
En wat is dat?
Mij vastklampen aan de laalsle stro
halm.. Juffrouw Leavenworth arresteren.
Dat zou u niet kunnen verantwoor
den Het is niet voldoende, dat er een mo
tief is, en iets anders kunt u haar niet
aanwrijven.
U begrijpt mij verkeerd, ik ben na
melijk van plan Eleonore Leavenworth
te arresteren.
Wat! Eleonore! En u hebt zoeven
zelf gezegd dat zij onschuldig is!
Jawel, maar zij is de enige tegen wie
wij enig bewijs hebben.
Dat was juist.
Mijnheer Raymond, ging hij voort,
het pubiiek wordt ongeduldig, wij moeten
een verdachte arresteren, al is het ook
niet de goede Eleonore heeft bemerkt dat
de politie verdenkingen tegen haar ging
koesteren, nu moet zij ook de gevolgen
maar dragen, Het doet mij werkelijk leed
het is een flinke vrouw en ik bewonder
haar maar wij kunnen niet langer wach
ten en ik zal haar moeten arrestehen
hoewel ik weet dat zij onschuldig is, ten
zij
Dat is krankzinnig: riep ik uit. U
wilt 'n meisje, wier enige fout is, dat zij
een onwaardig familielid wil redden, een
onherstelbare slag toebrengen. Als
Mary.
Tenzij er voor morgenochtend iets ge
beurt, vervolgde Gryce, die zich aan mijn
woorden niet stoorde.
Morgenochtend?
Ja.
Ik vroeg mijzelf af, wat er wel in zo'n
kort tijdsverloop kan gebeuren.
Zou u mij niet een dag langer wil
len toestaan? smeekte ik.
Waarom?
Helaas, Ik wist niet waarom!
Om Clavering op te sporen en hem
de waarheid te ontrukken, zei ik zonder
na te denken.
En om alles te bederven! brulde
Gryce. Neen, daar komt niets van! Eleo
nore kan ons de schuld van haar nicht
bewijzen; als ze blijft zwijgen, moet zij
de gevolgen maar dragen.
Ik deed nog een poging.
Maar waarom morgen? Wij hebben
nu al zoveel tijd verspild. Wat maakt een
dag meer of minder uit!
Wel ja, laten wij nog langer talmen!
j Neen, mijnheer, er moet nu eindelijk eens
iets gebeuren. Ik zal de schakel, die mij
nog ontbreekt, wel vinden, maar toch....
Welke schakel?
Het motief. Ik moet bijvoorbeeld zien
te bewijzen, dat Leavenworth zijn nicht
bedreigd nad met onterving. Dan hebben
wij Eleonore niet meer nodig. Helaas
vindt men zo'n ontbrekende schakel ge-
woonlijk niet gauw. We hebben nu al naar
alle kanten rondgesnuffeld en eigenlijk nog
niets bereikt. Luister. Ik heb iets gevon
den. Juffrouw Leavenworth wenst dat ik
haar op de hoogte houd van mijn vorde
ringen, zij ig er fe] 0pj pat pe moordenaar
ontdekt wordt en looft zelfs een grote be-
j loning uit. Ik zal haar een paar interes-
santé dingen vertellen. Het zou mij niet
verbazen, als dat een even interessante
bekentenis ten gevolge had. Ik kan het in
ieder geval proberen; het is Eleonore's
kans,
U zult niets bereiken. Als Mary schul-
j dig is, zal zij nooit bekennen; is zij on
schuldig....
Dan zal zij spreken.
Behalve wanneer Clavering de schul-
j dige is.
Zelfs dan zal zij spreken. U moet niet
verwachten, dat zij zich zal opofferen zo
als Eleonore.
Hij had gelijk. Mary zou niet, om een
ander te redden, sleutels verbergen. Als
zij aangepakt werd, zou zij spreken.
De toekomst zag er donker uit. Maar
loen ik door de drukke straten naar huis
liep, herhaalde ik steeds weer bij mezelf,
dat Eleonore nu tenminste vrij was van
(verdenking. Later op de a ond d.ong het
pas tot mij door, in welk een afschuwe
lijke toestand Mary zich bevond, als ten
minste Gryce's theorie juist was. De hele
nacht lag ik te woelen in mijn bed. en ik
kon niet m slaap komen. Er moet iets ge
beuren, zei ik bij mijzelf, dat Grye belet zo
iets verschrikkelijks te rioeri. Clavering
bekent misschien, of Hannah wordt ge
vonden, of misschien zal Marv uit angst
loslaten, wat zij toen bijna wilde beken
nen Maai helaas, het was a! heel onwaar
schijnlijk, dat een van deze dingen zou
j gebeuren.
Eindelijk sliep ik doodmoe in en droom
de, dal Mary Gryce met een revolvei be
dreigde. 's Morgens werd ik gewekt niet
een bericht van Gryce, dal Hanngh ge-
vonden was.
Js Hannah gevonden?
Zeei waarschijnlijk wel.
Waai? Wanneer? Dooi wie?
Tk nam een stoel en ging naast Gryce
zitten. Wuiut vervulgd).
