WAT ZEGT DAT ETIKET?
m Bi
IflTEPQ)
VODROOHC
Spoken op 's lands vloot
m m m
Theorie en practijk
ABBRJOW
VI OUD
Operatie „Handwerk" geslaagd
wÊ
DE HEILIGE VAN DE WEEK
HET GRABBELTONNETJE
Bridge rubriek
y
Als U kiezen moést-
Huishoud-praat
Katholieke Jongeren
organisatie
a
ft m*
II 'ém. csf 1
pp '<m
mm m
ÉS mm
wé, jM
wm; wm a
mm
Wie steekt zijn
Oplossing
vinger op;
Geschiedenis-puzzle
Oplossing der vorige
aardrijkskunde-
puzzle
PAGINA
ZAÏEKDAG 31 JÜLI 1954
door
BETTY KORTEKAAS—
DEN HAAN
Onduidelijkheden
Zo hoeft, om ons nog even tot de groen
ten te bepalen, het gewicht van de netto
inhoud alleen maar op de verpakking van
gedroogde groenten te worden vermeld.
Voor erwten, bonen en wortelen worden
definiëerd, maar voor spinazie en andijvie
is ook dat niet nodig. En zelfs de bepa
ling van die soorten is zodanig dat de
koopster na kennisname daarvan nog
even weinig weet als voorheen. Wan
Klant en industrie
helpt Oostenrijkse jongeren
MILLIOENENSCHADE
IN NOORDOOST POLDER
Oplossing van gisteren
j m m
mmm
:i o a
8 O O
m
3 m m
mm»,
m. m m
o, o
a o a s m
s a s m
i m O 8
a
a o o
BMÉ
mPLJÉH ÉJ
WM WM I////
m h b
31 Juli: Sint Ignatius
Tien vragen
Lloyd-zeemansvrouiven verrasten han^hi^LfkTe^e^lchoojgebyv^^e
Ouwerkerk
Van hetgeen de zee ons
dagelijks geeft
Ontwerp gobelin aangeboden
L X
2. X
3. X
4. a X
5- X
6X
T X
8. X
9. X
10. X
Oostmahorn
CU li R ESI'ON ÜENTI E-ADRES
POS1UUS 8, HILVERSUM
Een Amerikaanse huisvrouw weet tot
op een gram nauwkeurig wat er in dat
blikje zit. Voor de Nederlandse is dat tel
kens min of meer een verrassing. Die wel
eens een onaangename verrassing zou
kunnen zijn, wanneer zij het over 't al
gemeen met haar leveranciers niet zo
goed getroffen had als hier het geval is.
De inhoud van die blikjes is daardoor
vooral een kwestie van vertrouwen. Maar
is dat juist? We zouden het ook anders
kunnen stellen. Wc zouden ons kunnen
afvragen of het niet vanzelf spreekt dat
degene die de beste besteding moet vin
den voor vrijwel het hele gezinsinkomen,
ook positief weet wat zij met dat geld
doet. Of elke gulden waarop de loon- en
prijseconomen zo hard puzzleen ook wer
kelijk volkomen doordacht wordt uitge
geven.
Nu maken de fabrikanten, en vooral
hun verpakkingsspecialisten, het de
huisvrouw niet altijd even makkelijk. Dat
begint al met de namen en de opschriften
die bij voorkeur in een vreemde taal
moeten zijn omdat er reclame-vakmensen
bestaan die voor zichzelf hebben uitge
maakt dat zo'n vleugje ..buitenland" bij
al die oer-nuchtere Nederlandse vrouwen
zoveel beter zou verkopen. Dat gaat dan
verder met de inhoudsaanduidingen die
dikwijls vager zijn dan de meest elastische
verkiezingsbeloften. Want bekijk nu eens
zo'n verpakking en lees daarop dat bij
voorbeeld visconserven „beperkt houd-
baar" zijn en dat zij „koel" moeten wor
den bewaard. Beperkt houdbaar waar
is de grens van die beperking? En hoe
veel gezinnen beschikken er over een
koelkast die de vereiste temperatuur ga
randeert?
Maar, zult u hierbij zeggen, is er dan
geen Warenwet die dat alles regelt?
Eigenlijk al even vaag als die aanduidin
gen voor vis- en andere conserven zou ik
willen zeggen „ja en neen". Er bestaan
inderdaad bepaalde voorschriften, ook al
is dat voor de groentenconserven dan een
verordening van een bedrijfschap die
overigens voor de geïmporteerde produc
ten vrij spel laat. Doch aan de andere
kant zijn die voorschriften zelf soms zo
dan op de blikken de soorten nog eens ge-
rekbaar dat daarmee nog van alles gebeu
ren kan.
neer we „wortelen extra fijn" kopen is er
wel geen klant die daarbij bedenkt dat
bij die aanduiding de 25 grootste exem
plaren in het blik niet meer mogen wegen
dan 170 gram. Zou het daarom niet veel
eenvoudiger zijn, wanneer zoals een
enkele fabrikant dat al voor doperwten
doet een afbeelding van het product
op ware grootte met een pijltje op het
etiket zou worden aangeduid?
Met vis cn vleeswaren die dank zij
speciale besluiten onder de Warenwet
vallen is het voor wat de aanduiding van
de inhoud betreft al even vaag gesteld.
Wie een bepaalde hoeveelheid „vlees-
waar" in blik koopt, moet maar op de
goedheid van de fabrikant vertrouwen
of daarvan niet een te groot gedeelte uit
vet bestaat, dat ook als „vleeswaar" wordt
meegewogen. Bij vis worden tenminste
conserverende stoffen als azijn, pekel en
zout niet meegerekend, maar omdat olie
weer niet bij die uitzonderingen wordt
genoemd, zal niemand kunnen klagen
wanneer bijvoorbeeld een blikje vis voor
de helft met olie is gevuld.
Het zal ook de niet ingewijde lezeres
duidelijk zijn, dat het voor de industrie
niet altijd mogelijk is om volledig aan
alle wensen van de koopsters tegemoet te
komen. Zouden we, om maar weer een
voorbeeld te geven, in een blik spinazie
eens meer vocht aantreffen dan ons lief
is, dan zullen wij van onze kant moeten
bedenken dat bij groentenconserven geen
vaste verhouding tussen vaste stof en
vloeistof is te geven, omdat het vocht
gehalte voor elke partij die de fabriek
ontvangt verschillend is. Voor vis is het
weer iets eenvoudiger, omdat het oliege
halte daarvan per seizoen kan worden
bepaald.
Aan de andere kant zullen zowel de
verbruiksters als de detaillisten zeker met
belangstelling vernemen, dat de door de
Huishoudraad ingestelde commissies voor
vis, vlees en groente tot een overleg met
het bedrijfsleven hebben geleid, waarbij
om te beginnen de wensen van de klant
met de industrie besproken worden.
Mochten er daarom lezeressen zijn, die
van bepaalde etiketten menen dat zij
voor verbetering vatbaar zijn, laat zij ze
dan opsturen naar het bureau van de
Huishoudraad (Anna Paulownaplein 7,
Den Haag), met een korte samenvatting
van haar wensen. En wat de detaillisten
betreft: het vooruitzicht van een verpak
king die de kans op teleurgestelde klan
ten tot het uiterste beperkt, moet ook hen
tot vreugde kunnen stemmen.
Verleden week ontving het bestuur van
de Jongeren-organisatie van de Kath.
Volkspartij een dringende oproep van de
voorzitter van de Oostenrijkse jeugdbewe
ging om de leden van deze beweging, die
het slachtoffer zijn geworden van de over
stroming, te hulp te komen. In vele geval
len moet in de eerste behoefte worden
voorzien, zoals kleding, schoeisel enz. De
jongerenorganisatie heeft onmiddellijk aan
deze oproep gevolg gegeven en al haar af
delingen aangespoord de benodigde goe
deren in te zamelen. Dezer dagen is reeds
een eerste zending naar Oostenrijk ge
stuurd. Tevens heeft het bestuur van de
Jongeren-organisatie van verschillende le
den geldelijke bijdragen voor de Oosten
rijkse slachtoffers ontvangen.
T»
(Van onze correspondent)
De aanhoudende regen heeft reeds grote
schade berokkend aan het vlas in de
Noordoostpolder. Vierduizend hectare is
hier met vlas beteeld, maar naar schatting
zal de opbrengst zeker tien cent per kilo
gram minder zijn dan normaal, waardoor
de schade op 3-200.000 wordt geschat.
Horizontaal: 1. voorzetsel: 3. godin; 6.
familielid; 9. uitroep; 11. slot; 14. wild
stelen; 16. Chin, maat; 17. takje; 18. pers.
vnw 19. zangnoot; 20. pl. in Rusland; 22.
delfstof; 25. lekkernij; 27. lusthof; 28. in
houdsmaat; 30. iedere; 31. zijde van een
schip; 32; pers. vnw; 34. lidwoord; 35.
te zijner plaatse (lat.); 36. voegwoord;
37. ijverig; 40. meppen; 42. beteuterd; 43.
bos; 44. soort watdr; 47. etui; 50. berg
ruimte; 51. voorzetsel; 52. meisjesnaam;
54. rivier in Italië; 55. tandeloos zoog
dier; 57. geestdrift; 58. strijdperk; 60. pl.
in Afrika; 61. pers. vnw; 62. deel van Su
matra; 64. smalle opening; 66 kinder-
groet; 67. voegwoord: 69. ontkenning; 70.
zoogdier; 71. mier; 74. soort bril; 78. lid
woord (fr.); 79. gewicht; 80. ijzerhou
dende aarde; 81. soort onderwijs (afk.).
Verticaal: 1. in orde; 2. beginselvast
beschermer; 3. Eng. voorzetsel; 4. steen
koolproduct; 5. water in Friesland; 6.
deel van de Bijbel; 7. lol; 8. anno (afk.);
9. bezichtigen; 10. meisjesnaam; 12. zang-
noot; 13. bloem; 14. bouwmateriaal; 15.
onmeetbaar getal; 19. deel van het oor;
20. bezitt. vnw; 21. stofmaat; 23. onder
nodige voorbehoud (lat.); 24. muziek
term; 26. sportterm; 29. seconde; 33. pl.
in Duitsland; 35. afbraak; 38. deel van
het hoofd; 39. klopje; 40. kledingstuk;
41. leeftijd (Fr); 44. vogel; 45. slot; 46.
vr. munt; 48. rei; 49. lastige opgaaf; 50.
steensooi-t; 52. kiezelsteen; 53. deel van
het been; 56. meisjesnaam; 58. reeds; 59.
tandeloos zoogdier; 63. land in Europa;
65. land in Europa; 68. vr. munt; 70. niet
door twee deelbaar; 71. pers. vnw. (Fr.);
72. soort onderwijs; 73. boom; 75. rang
egein het leger (afk.); 76. gewicht; 77.
meisjesnaam.
Horizontaal: 1. po; 3. ovaal; 7. zo; 8.
twee; 10. robe; 12. sta; 13. ega; 15. ets;
17. lea; 18. lek; 19. lei; 20. arr6; 22. telg;
23. nederig; 24. pret; 26. keer; 28. eem;
29. keg; 31. rie; 32. nee; 33. one; 34. ets;
35. ende; 37. none; 39. al; 40. akker; 41.
nu.
Verticaal: 2. otter; 3. o.e.; 4. veel; 5.
arak; 6. l.o.; 7. zetel; 9. waarnemen; 11,
belegeren; 12. slagpen; 14. genegen; 16.
sigaret; 21. eet; 22. tik; 25. reëel; 27.
i eisen; 29. koek; 30. gene; 36. da; 38. or.
••a ids asm? m
No. 2016. 31 Juli 1954
Redacteur: G. J. A. VAN DAM,
Vossiusstraat 18b, Amsterdam-Zuid
Alle correspondentie aan dit adres. Bij
vragen om inlichtingen s.v.p. postzegel
voor antwoord insluiten.
UITSLAGEN LADDERWEDSTRIJDEN
Hieronder volgen de uitslagen van de
ladderwedstrijden, die betrekking hebben
op de in de maanden MaartApril en
MeiJuni geplaatste series. Het eerste
cijfer geeft het behaalde aantal punten
aan in de Maart—April-serie, het tweede
cijfer het aantal na de Mei en Juni ge
plaatste vraagstukken.
De acht hoogstaankomende deelnemers
van de serie, welke liep over de maanden
Maart—April, zijn de heren: C. v. d.
Weide (76), Rotterdam; L. P. de Caluwe
(64), Wateringen; H. Keukens (63), Rotter
dam; M. W. Diels (59), Dreumel; W. A.
Mol (58), Pijnacker; J. van Berkum (51),
Noordwijkerhout; O. Platt (48), Rotterdam
en G. H. W. v. d. Most (45), Rotterdam.
Over de vraagstukken geplaatst in de
maanden Mei en Juni zijn de acht hoogst-
aankomenden de heren: A. Gorree Jr. (74),
Rotterdam; S. Korpershoek (62), Vlaardin-
gen; M. Rombouts (61), Rotterdam; C. H.
Spanjaard (61), Beverwijk; L. W. Scholtes
(58), Den Haag; C. H. Blokzijl (49), Am
sterdam; Leo Springer (48), Den Haag en
T. Bruijn (46), Amsterdam.
Ieder der genoemde oplossers ontvang*,
volgens de wedstrijdvoorwaarden een prijs
van 2.50. De puntenlijst van de deel
nemers ziet er thans als volgt uit (alpha-
betisch): H. J. van Alphen (43), Rotterdam;
J. Smeets (5), Noordwijkerhout; J. A. M.
Brouwer (30), Delft; J. M. Bootsma (6),
Enschede; A. Buijen van Weelderen (15),
Delft; L. P. de Caluwe (17), Wateringen
W. M. Diels (17), Dreumel; H. P. J. Goe-
sens (4), Geleen (L.); H. Garrelts (12),
Amsterdam; R. Goedings (39), Haarlem:
S. H. F. v. Hateren (12), Rotterdam; K. H
Hoekstra (6), Amsterdam; J. Janssens (11),
Den Bosch; H. Keukens (4); H. M. Kip
ping (27), Den Bosch; W. A. Mol (14), Pijn
acker; G. H. W. v. d. Most (32), Rotter
dam; dr R. J. Nivard (37), Nijmegen; W
J. v. d. Nieuwenhuijzen (4), Rijen; E
Oosterbeek (16), Amsterdam; A. Platt (25)
Rotterdam; C. A. v. d. Pol (26), Eerde; J
Pennings (9), Den Bosch; Th. A. Romeijn
(22), Den Bosch; J. Smeets (21), Noord
wijkerhout; M. Suijskens (29), Den Bosch
C. C. H. Swinkels Sr. (8), Schiedam; F. H
Tusveld (21), Den Haag; M. Uzeel (12), Den
Bosch; O. G, v. Veen (27), Breda; dr A
Venema (34), Den Haag: C. v. d. Weide
(13), Rotterdam en A. Wouters (35), Am
sterdam.
OPLOSSINGEN
No. 2915 (Van D.) Wit 36—31, 26—21!
(22X38, eerste buffer waardoor de zwarte
dam moet stoppen), 33X13! (38X8, de
zwarte dam komt tegen de tweede buffer),
21X5 w.
No. 2916 (Van D.) Wit 37—32, 40—35
(schijf 32 vormt voor de zwarte dam de
eerste buffer), 32X12 (schijf 3 vormt voor
de zwarte dam de tweede buffer); 35X13
(en nu is schijf 48 het derde stootblok),
wit wint nu door 48X17. In deze construc
tie wordt de rondreis van de zwarte dam
dus in drie étappes afgelegd.
No. 2917 (Van D.) Wit 16—11! (eerste
„plakker", die blijft hangen); 31—27 (twee
de plakker), 32 X 23, de enige buffer, welke
de zwarte dam ditmaal op zijn rondreis
ontmoet. Men lette nu eens op de merk
waardige stand van dit moment. Drie
witte schijven zijn aan drie zwarte schij
ven blijven hangen, welke nu in één slag
door de zwarte dam worden weggemaaid,
maar wit kraait met 48X17 toch victorie!
No. 2918 (Van D.) Wit 37—31, 29-23
4550, 26—21!, 24—20 20X38 (eerste slin
gerslag). Zwart 16X18 (tweede slingerslagl
en wit maakt de derde „slinger" met
33X11 en wint.
No. 2865 de auteursoplossing faalt om
dat wit in de eindslag moet slaan over
13, 40, 23 en 31, dus niet naar 26.
No. 2884. Winnend is ook 2621, 1914,
20—15, 35X44, 28—32, 44—33, 32—37, 14—10,
37—41, 10—5, 41—47, 33—24, 47X20, 15X24,
16—21, 5—32, 21—26, 32—27, enz.
De nummers 2842 (foutief diagram) en
2865 zijn uit de wedstrijd teruggenomen
en telden dus niet mede voor de ladder
wedstrijd.
No. 2861 heeft een eenvoudige oplossing
door 40—34, 28—23, 37X49 enz.
VOOR ONZE LADDERWEDSTRIJD
No. 2922
W. SCHOLTES
Den Haag (le publ.)
No. 2923
S. KORPERSHOEK
Vlaardingen .(le p.)
O,
O
iL
o.
Stand: Zwart 7, 10,
11, 12, 14, 17, 20, 25,
34, 35, 36, 40. Wit
18, 19, 22, 23, 27—29,
41, 45, 48. Wit speelt
en wint.
No. 2924
J. H. H. SCHEIJEN
Kerkrade (le publ.)
Stand; Zwart 6, 8,
9, 12, 14, 15, 17, 18,
20, 25. Wit 23, 24, 27,
28, 29, 33, 34, 42, 43,
49. Wit sp. en wint.
No. 2925
JOH. VAN DEN
BOOGAARD
Nuland (le publ.)
(Schaakredacteur: P. A. KOETSHEID,
Huize „St Bernardus", Sassenheim)
DE PROBLEMEN VAN DEZE WEEK
Daar we wat ruim in de driezetten zi*-
ten, geven we er nu twee, tegen slechts
één tweezet. Men ziet, het zijn alle eerste
prijzen, zodat de oplossingen ervan stellig
zullen bevredigen.
PROBLEEMOPLOSSINGEN
No. 7153. B. Postma. Opl. 1. Pf2 dreiging
2. Td4:t enz. 1Rb3, Pb3, Ra3, 2
De2, DaS, Pa5 enz.
No. 7154. H. L. Musante. Opl. 1. Tc4 drei
ging 2. Td4ff.
No. 7155. E. Holladay. Opl. 1. De6. Drei
ging 2. Th6:tt.
GOEDE OPLOSSINGEN
Nrs 7153, 7154 en 7155 werden goed op
gelost door: P. M. Dekker, Rotterdam;
F. J. Fokkelman, Hengelo; M. E. Nord-
lohne, Leiden; F. Pijls, Maasbracht; P
Raschdorf, Hannover; C. v. d. Weide
Rotterdam.
Nrs. 7153 en 7155 door: C. op den Camp
Maastricht, en B. Kouwenhoven, Rotter
dam.
Nrs 7154 en 7155 door: T. Jansen, Rot
terdam.
Nr 7155 door; J. K. Blom Jr., Bergschen-
hoek; mr dr R. Bromberg, Roermond; H
Th. van Goor, Voorburg.
No. 7161
M. SCHNEIDER,
Eerste prijs Informal Problemturnier '53
Schach-Echo
Mat in twee zetten
No. 7162
E. VISSERMAN,
Eerste prijs Informal Problemturnier
Schach-Echo
Mat in twee zetten
Stand: Zwart 6, 8,
9, 11—13, 16, 17, 20,
30, 35, 37. Wit 21—23.
26—28, 33, 38, 44,
46, 47, 50. Wit speelt
en wint.
No. 7163
J. VASTA,
Eerste prijs Lid. Dem.
Mat in drie zetten
'53
Stand: Zwart 710,
13, 17, 19, 21, 22, 24,
29, 31, 35, 36. Wit
26, 30, 32, 37—44, 47,
49. Wit speelt en w.
De oplossingen van deze vraagstukken
worden gaarne vóór 11 Augustus a.s. tege-
moetgezien aan het boven deze rubriek
vermelde adres.
Dat het aan boord van onze vaderlandse oorlogsschepen soms aardig
spoken kon, weet iedereen, die iets over het zeewezen in de Gouden
Eeuw heeft gehoord. Niet voor niets verzuchtte zelfs een Bestevaer
Micliiel tijdens de Tweedaagse Zeeslag tegen de Engelsen: „God, hoe
ongelukkig ben ik! Is er dan onder zoveel duizenden kogels niet één,
die mij wegneemt?" (1666).
'53
O 'fflM/ ■■dmA WWl
OPMERKINGEN VAN OPLOSSERS
No. 2876 is neven-oplosbaar door 4439
39X30, 48—42, 42X11.
In Ely Culbertson's laatste werk, dat
over het algemeen een uitstekende indruk
maakt en waarin aan de moderne punten
telling alsmede aan verschillende moder
ne conventies veel aandacht is gewijd, zo
dat het voor hen die in bridge iets berei
ken willen uiterst waardevol is, wordt
ook een lange lans gebroken voor de toe
passing van de, door sommige experts
aanbeden en door andere verfoeide „as-
kingbids" (Contract Bridge Complete-Ely
Culbertson; in het najaar zal een verta
ling het licht zien. Ned. uitg. v. Holkema
Warendorf. A'dam).
Reeds lang voor de oorlog trachtte Cul-
bertsno de Askingbids te introduceren;
merkwaardig genoeg had hij er in zijn
vaderland. USA, geen enkel succes mee
doch was het in slechts enkele Europese
landen dat deze slameonventie onder lei
dende spelers populair werd.
1 Hoewel de askingbids in sommige ge-
- vallen zeker op belangrijke successen kun
nen bogen, lijkt het ons wel erg ver >e
gaan te stellen, dat deze voor het slam-
bieden het enige ware zijn. Teveel
debacles zijn er door askingbid-misver-
standen ontstaan, dan dat men deze als
een wonder van volmaaktheid zou mogen
beschouwen. Ten bewijze willen wij een
voorbeeld
Culbertson zélf:
weergeven uit het boek
A V 9 x x x
9H2
<C> x x
H x x
Noord
1
3
5 *-2)
6 SA
Oost
2 <3
pas
pas
pas
Zuid
West
3 O
pas
4 V>-1)
pas
6 C>-3)
pas
pas
pas
Q? V 10 x x
A H x X
A V 10
Dit spel is voorgekomen in U S.A. en
een wereldberoemd bridge-paar, Craw
ford-Becker, had er in het tournooi waar
in het spel voorkwam, zijn ondergang aan
te danken. Genoemde spelers boden na
melijk zes schoppen, hetwelk zo op hel
oog een voortreffelijk eindrnntract gelijkt
Helaas echter beschikte Oost c-vei zes har
tens met het Aas. kwam met <8 Aas uit
speelde C? na en West troefde af, één
down.
Culbertson vat dit spel aan als bewijs
voor de volmaaktheid des askingbids en
geeft de volgende oplossing:
Maar dat het er ooit gespookt heeft
met levende spoken
En toch in de lastbrief, die de kloe
ke admiraal Jacob van Heemskerk
meekreeg op zijn noodlottige tocht naar
Gibraltar, werd bepaald „dat het zee
volk, ingeval van een aanval bij nacht,
tot sein of veldteken ieder een wit
hemd over zijn kleren zoude aantrek
ken" Dit, ietwat zonderling lijkende
bevel, voorkwam alle verwarring en
vermenging van onze matrozen met
de vijandelijke. En dat het van prac-
tische betekenis was, bleek uit het feit,
dat later ook „uitheemse vlootvoog
den" dezelfde maatregel gelastten.
Heemskerk's lastbrief heeft dus school
gemaakt. Al heeft de man zélf dat niet
meer mogen beleven; immers hij „die
dwers door 't ijs en 't ijser darde
(durfde) streven.... liet voor Gibral
tar het leven" (1607).
Het scheepsvolk uit die dagen was
tamelijk bijgelovig. Het had een broer
tje dood aan ongewone verschijnselen,
of die zich langs de hoge hemel of
over de wijde zee afspeelden. „Een
verschrikkelijke staartster (komeet)
van den Z«id-Oosten met zijn staaft
een weinig rijzende, na den Zuid Wes
ten wijzende en ondergaande" voor
spelde weinig goeds 1 Eveneens „een
groot licht, hebbende een omtrek van
twaelf ellen" dat, mogelijk als de eer
ste vliegende schijf, zich aan de voor
jaarshemel aftekende Om nog te zwij
gen over de bloedrode kleur van Gods'
wijde wateren, die ook al meedeelden
in de heldenstrijd tegen Engeland; „De
zee langs de Vaalmuidse strand had 'n
donkerroode koleur en werd na 't ver
loop van eenigen tijd met een wit
schuim in kabbeling als een omge-
ploegt velt bedekt". Men kan zich te
gen deze achtergrond gemakkelijk
voorstellen, welk een indruk het eer
ste rondwaren der Nederlandse „spo
ken" op het vijandelijke scheepsvolk
moest maken. Ook al zullen er onder
hen eveneens mannen' zijn geweest
„die haar met het onderzoek der ver-
holentheit (verborgenheid) Gods minst
bemoeiden, de hand op de mond lei
den, en met gedult de beteikende zaak
verwachten".
De jongens van Jan de Witt wei
nigen hebben zich jegens ons zeewezen
zo verdienstelijk gemaakt als deze lan
ge. schrale Raadpensionaris onze
pekbroeken, werden langs „dat holle,
en bruyschende piaswater" overigens
allesbehalve sentimenteel opgevoed
Stinkend water, bedorven in de vaten;
verzuurd bier; geroosterde haring; gaar
geroerde gort; stokvis en gezouten
vlees, waren heel gewone onderdelen
van het menu. Zelfs Jan de Wltt en
zijn mede-afgevaardigden, die maan
denlang op de vloot bleven, werden
niet verwend. Een dezer heren heeft
een brief geschreven over de kajuit,
waar hij met vier anderen moest ver
toeven en slapen, een kajuit, die ook
nog dienen moest voor spijskamer, ar
tillerie-kamer en apotheek. „Dat er
haring in bewaard werd, friste de lucht
niet op". Wanneer het aldus „het groe
ne hout" verging, behoeft men zich
nauwelijks af te vragen, welk gerief 't
dorre beschoren was, „de sleghte" („ge
wone") matroos En ondanks die so
bere behandeling wist een Jan Haring
in de mast van een nog niet veroverd
oorlogsschip naar de vlag te klimmen
en gleden ruwe zeebonken op plat
boomde schuiten en over verdronken
land naar het uitgehongerde Leiden
Evenmin ontbrak het maar zelden aan
volk. om de schepen te bemannen en
boden zich steeds voldoende vrijwilli
gers aan, in evenredigheid met de
grootte der oorlogsschepen. Als aan 't
admiraalschip de blauwe vertrekvlag
gehesen werd, ten teken, dat men on
der zeil moest gaan, was dat voor me
nigeen het vertreksein voor zijn laat
ste reis; ging de bloedvlag omhoog,
wanneer een dikwijls overmachtige
vijand moest worden aangetast, dan
vielen „allen te samen Godt te voet om
sijn goddelijcke seghe af te bidden",
om daarna het gelaat naar de tegen
stander te keren. Geslagen ooit ver
slagen nooit.
Het grote voorbeeld van nuchtere
soberheid vinden wij bij G. Brandt ver
meld, waar deze het leven van De Ruy-
ter beschrijft. Het heet daar: „In 't
verdragen der scheepsongemakken was
hij uitermate hardvochtig (gehard)
lachende in zijn jonkheid met de ma
trozen, die hun natte kleren afleiden.
Omtrent spijs en drank was hij ma
tig, geen liefhebber van hoofse, lek
kere spijzen, maar van harde scheeps
kost; zodat hij, van de grootsten in
Spanje heerlijk onthaald wordende, zij
hem bij hun kostelijke schotels ook
scheepskost moesten voorzetten; ja,
zelfs kon hij buiten 's Lands geen vers
vlees eten, 't moest altijd naar de pe
kel smaken" 1
1. U kunt liever voor wijs gehouden
worden dan voor verstandig. Wijs
heid berust immers op innerlijke
rijping en heeft betrekking op le
vensinzicht Een verstandige mens
is een redelijke mens óók niet te
versmaden.
2. Wie pienter is 'n Javaans woord
is gewiekst. Wie alleen maar
snugger is, is wakker, levendig, een
snugger kereltje Doch meestal
en daar gaat het om wordt snug
ger ironisch gebruikt.
3. Een sluwe mens is een gemene,
een verraderlijke mens, die anderen
schaadt. Slim heeft deze ongunstige
betekenis niet.
4. Een weduwe kan in zorgelijke om
standigheden verkeren; een goede
moeder is zorgzaam jegens haar
kinderen.
5. Iemand, die nauwkeurig werkt,
zet de puntjes op de 1 en op de ij.
Werkt hij nauwgezet, dan bezit hij
bovendien een sterk verantwoorde
lijkheidsgevoel in kleine dingen.
6. Een aarzelende mens kan wèl tot
een beslissing komen, maar hij
durft deze niet uit te voeren. Een
weifelende mens komt tot geen be
slissing.
7. De bezadigde mensen handelen
kalm, rustig; bedaarde mensen han
delen zonder overijling of ontroe
ring.
8. Wrange spot is scherpe spot; een
wrange smaak verwringt de mond;
wrange karakters zijn bewuster
scherp dan zure.
9. Vrijpostig komt vrijwel overeen
met brutaal; vrijmoedig heeft niet
die ongunstige klank.
Kinderachtigheid leidt vaak tot
kleinzieligheid en kleingeestigheid;
kinderlijkheid heeft een veel gun
stiger klank.
10.
Inigo Lopez de Loyola, die wij
beter kennen als Sint Ignatius,
de Stichter van de H Orde der
Jezuieten, werd geboren in het
land der Basken. Van deze men
sen, die aan weerszijden der
Westelijke Pyreneeën wonen,
kent eigenlijk niemand precies
de oorsprong of de afkomst.
Sommigen stellen, dat zij de na
komelingen zijn van Spanje's
oerbewoners. In een dik boek
over het Baskenland staat te
lezen „De Basken zijn trouwe,
en toegewijde katholieken in de
beste zin van het woord". En
dat is voorwaar geen gering
compliment. Ook hebben de
Basken zich altijd min of meer
onafhankelijk van het overige
Spanje gevoeld, ja, men heeft
zelfs gedacht, dat ze nog wel
eens ooit „vrij" zouden worden
met een vreemd woord
„autonoom".
De Loyola's vormden een aan
zienlijke familie; Inigo's vader
vocht tegen de Moren bij Gra
nada en werd „als nobel ridder
en groot soldaat" beroemd. Zijn
dertiende en laatste kind, Inigo.
door en door een Bask, trad ook
in de krijgsdienst; tijdens een
belegering raakte hij gewond.
Op zijn ziekbed maakte hij het
voornemen in de nobele dienst
van Christus te treden en te
gaan vechten tegen de satan, 'n
geestelijke belevenis van we
reldwijd belang! In de eenzaam
heid te Manresa schreef hii de
beroemde: „Geestelijke oefenin
gen". Werd in 1573 priester ge
wijd; 'drie jaar later bekrach
tigde Paus Paulus III de door
hem gestichte Sociëteit van Je
sus, wier leiding hij tot aan zijn
dood (1556) voerde.
De Romeinse hoofdkerk der
Jezuieten, II Gesti, bewaart de
rijk versierde graftombe van
deze grote heilige.
5.
1. Een bekend gebouw te Arnhem, aan
het Velperplein, heet „Musis Sa
crum". Wat betekent dat?
2. In Spanje betaalt men niet met gul
dens. doch met „pesétas".
In welke landen rekent men met;
pengö, yen of markka?
3 Omstreeks 1900 leefd°n er nog
mensen, die dragers waren van „het
metalen kruis". Hoe hadden ze dit
ereteken verdiend?
4. Hoe heet, te Jeruzalem, het laatste
overblijfsel van de Tempel als
plaats voor gebed en klacht?
De cichorei groeit wel langs de we
gen, in het wild. met prachtige,
blauwe bloemen. De cicerone?
Wat verstaat u onder „thee met
witte puntjes"?
Hoe heet het liturgisch kledingstuk,
dat vroeger gedragen werd boven
de pels, waarmede de geestelilkcn
zich in het koor tegen de koude be
schutten?
Iedereen kent: straatbezems, straat
lantaarns, straatjongens. Kent u
ook: straatvaarders?
Onder wie komt de spi aakstoor
nis stotteren méér voor' onder
mannen of onder vrouwen?
Wie bezit een groter aandeel in de
wereldvoorraad aan steenkool
Azië of Amerika?
10
Er was eens een jongetje, dat veel
meer van eten hield dan van dictees
en sommen. Hij was zo rond als een
sinaasappel en zo vet als spek. Daarom
noemde zijn lieve moeder hem maar:
„Botervlootje" En de hond heette
„Goudtand", want hij poetste nooit
zijn tanden, zodat ze helemaal bruin
zagen. Op zekere dag om eerlijk te
zijn op zekere middag, begon Goud-
tand hard te blaffen.
„Ga, goddank, eens kijken wie er is,
Botervlootje", zei zijn moeder. De vro
me vrouw haalde overal „goddank" bij.
„Het lijkt de heks uit het sprookje
wel", antwoordde het jongetje.
„Dan, goddank, gauw onder de ta
fel, en stil", zei moeder.
De heks haalde een prachtig zakmes
te voorschijn „Dat is voor Botervloot
je" zei ze. Dadelijk kroop het jog on
der de tafel uit. De heks gooide net
mes gauw tn haar zak.
„Haal het mes maar uit de za
tervlootje", moedigde ze a?"" n
geloze kereltje nam een duik. De heks
snoerde de zak dicht. Gooide hem over
haar kromme rug. En stapte naar bui
ten.
Midden in het bos kreeg zij slaap.
Botervlootje hoorde haar snurken.
Greep zijn mes Sneed de zak open. En
kuierde naar huis terug.
De volgende middag sloeg Goudtand
weer aan. „Ga goddank, eens kijken,
kind" zei moeder. Maar de heks stond
al in het gangetje, „Vandaag heb ik
een zilveren lepel voor mijn boter
vlootje in de zak zitten", beloofde ze.
„Haal hem er maar gauw uit, kind
Botervlootje nam een duik in de diepe
zaken enige ogenblijken later
schommelde hij weer op de kromme
rug van de heks.
In het bos ging ze bosbessen zoe
ken. Zette de zak onder een eik. Het
jog peuterde hem open. En kuierde
weer naar huis.
-1) Asking bid, informeert wat of Noord
in heeft.
-2) <b Aas met de tweede controle
Heer of singleton) in Z>-
-3) Informeert of Noord de derde con
trole in heeft.
Daar Noord inderdaad de 3e controle
heeft, moet hij nu 6 SA bieden, waarop
volgens Culbertson. Zuid weet dat Noord
C H-x heeft en dus 6 SA kan inlaten.
Op blz. 349 van het Culbertsonhoek zten
wij echter, dat een positief bod op een
tweede asklngbld in eenzelfde kleur ge
daan mag worden met H x dan wel H V
dan wel singleton of renonce.
Zodat daar te kennen gegeven wordt,
dat Noord in het vorenstaande spelleven/n
x had kunnen hebben als 0? H x!
Noord's openingsbod had b v. kunnen zijn.
<kAV9xxxÓ?xC>VBx"¥»HBx,
waarop met de askingbids tot en met
6 SA precies hetzelfde biedverloop ont
staan zou zijn.
En wij geloven niet, dat NZ erg blij met
een eindcontract van zes Sans atout ge-
weesi zonden zijn, indien Noord dii laatst-
genoemde spel in handen gehad zou heb-
Welke Culbertson-askingbidaanhangei
kan onze argumenten in deze weerleggen?
MIMIR
Toen wij door de troosteloze slibvlakte
rond het zwaar getroffen Zeeuwse dorp
Ouwerkerk reden en men ons op de sil
houetten der vier caissons in de ver|®
wees, begrepen wij dubbel zo goed welk
een prachtig initiatief de zeemansvrouwen
van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyü
hadden genomen. Het Nederland der in
genieurs, waterbouwkundigen en dijkspe-
cialisten had hier op 6 November 1953 de
zware strijd tegen de zee gewonnen, de
zeemansvrouwen wilden de strijd tegen
de onbewoonbaarheid van dit land op
zich nemen.
De bedoeling van deze actie was, geza
menlijk te zorgen, dat tegen de tijd,
waarop in Ouwerkerk de huizen weer min
of meer bewoonbaar zouden zijn, in 'eder
gezin namens de zeemansviouwen een
verrassing, in de vorm van een of meer
zelfgemaakte handwerkjes, zou worden
gebracht Dit idee vond zeer veel weer
klank Op een aantal van ongeveer 600
zeevarenden zijn 453 producten tot stand
Tkomen van niet np te noemen variaties
Daarvan werden 200 pakketten samenge
steld.
„Van hetgeen de zee ons dagelijks geeft"
zo'luidde het motto. En zij wilden van
hetgeen de zee had gegeven gaarne iets
afstaan aan hen van wie de zee alles nam
Mevrouw A. W. Roos-v Onlangs stelde
1 gistermiddag met een kort woord het eer-
aan het dorpsplein. Helen v. d. Wiel, de
jongste medewerkster, bood mevrouw
Remeyn een baby-pakket aan met het
verzoek het te willen bestemmen voor de
eerste baby. die na 30 Juli geboren zou
worden. En'voor de mama van de baby
had zij in haar eentje een kleedje ge
maakt.
Wanneer eens de aarde weer vruchten
in de Vierbannen-polder zal voortbren
gen en de verlatenheid het land uit zal
trekken, hoopt men dat in het nieuwe
raadhuis een gt belin-wandtapijt zal han
gen waaraan de dames van het comité
gezamenlijk zullen gaan werken. Het ont
werp werd nu alvast verkleind en in
kleuren aangeboden.
Kapitein C. C, Goedewagen, gezagvoer
der van de „Willem Ruys" en Commodore
van de Lloydvioot hoopte, dat de operatie
.Handwerk" volledig aan haar doel zou
beantwoorden n.l. van een huis een tehuis
te maken.
Ontroerd dankte de burgemeester na
mens het gehele dorp. Hij wist zeker dat
deze gaven, die spreken van hart tot hart.
de banden met de scheepvaart onverbre
kelijk zouden maken.
Een lid van ieder Ouwerkerks gezin
nam vervolgens uit een mandje een num
mer om dan het met dit zelf-gelrokken
nummer corresponderende pakket te ont
vangen. Mevrouw S. C. de Casembroot
Bar.esse v. d Feltz vertegenwoordigde de
Commissaris der Koningin in Zeeland bij
deze plechtigheid.
De derde dag had de heks een gou
den vork voor hem meegebracht. Bo
tervlootje plofte de zak in. De heks
ging mét hem weg. Maar nu wou ze
niet gaan slapen Ze schommelde naar
haar huis toe. Daar gaf ze Botervlootje
aan haar oude tante.
„Nele-betje". zei ze tegen het oude
mens. Slachten Zouten i Flink insme
ren met boter En dan de pan in On
derwijl ga ik de familie uitnodigen
voor het feest
Nelebet graaide Botervlootje uit de
zak. Maar Botervlootje liet zijn eigen
zo maar niet slachten. Krabde, beet,
trapteWacht, nare jongen, ik
zal je vastbinden, beloofde Nelebetje
gul. Kwam met een lang touw aan.
Struikelde over een lus. Botervlootje
bond gauw het touw om haar handen
en voeten. En rende nee, daar was
hij te dik voor en dribbelde naar
huis.
„Ik dacht al wat blijft Botervlootje,
goddank, lang weg", zei zijn moeder.
Zette het avondeten op tafefy En mocht
met de gouden vork eten.
Op de kruisjes komt de naam ener
bekende landvoogdes der Nederlanden.
De in te vullen namen, woorden,
houden alle min of meer verband met
de (vaderlandse) geschiedenis.
1 Komt voor als Romeins cijfer voor
1000.
2. Een moest vroeger aan konink
lijke en andere hoven de boel een
beetje vermaken.
3. Deze heer. bevelhebber over drie
Romeinse legioenen, moest het in 9
na Chr. tegen de Germanen afleg
gen.
4. Poorters.
5. Naar deze naam werd het konink
rijk genoemd dat ontstond toen
iemand in 855 het Middelfranktsche
Rijk onder zijn zoons verdeelde.
6 in de dreven, buiten de stad
dus. vond in 1302 de Guldensporen-
piaats
7. Hier bevindt zich de ruïne van 't
Valkhof, oude zetel van Karei de
Grote.
8. Voornaam van de vlootvoogd de
With.
9. Verkorte vorm van: „in hoe signo
„tn dit teken". Constantijn de Grote
zag het in een visioen.
10. Verkorting voor ten jare.
1 O(osten). 2 ooi, 3. haske, 4.
Houthem, 5. Krommenie. 6. schaardijk,
7, Bathmen, 8. De Klomp. 9 ark, li
N(oorden).
