Niet-Katholieke reactie op
mandement
In wezen poging om stuk van
onze godsdienstvrijheid te
ontnemen
Afscheid van de heer A. Kuijpers
Vandaag begint overleg over
de Unie
Voltooide P.B.O. krijgt functie
bij samenstelling van parlement
li
beroemde
geneesmiddelen
in 1 tablet
doen wonderen!
Gloeilampjes
Ik ben Moeder van een gezin
met acht kinderen
ESPERANTO GEEN POLITIEK
MACHTSINSTRUMENT
Personeelsbeleid richt zich steeds meer
direct op de werkende mens
DEMOCRATIE IN HET BEDRIJFS
LEVEN
Chefarine .,4'
Pro f. Romtne op Limburgse Sociale Studieweek te Rolduc:
Als directeur Alg. Vracht-Kantoor
Kruispunt bij
Woubrugge wordt
verbeterd
Motor reed op groente
wagen
Nieuwe Indonesische richtlijnen nog
volkomen onbekend
Twee vliegtuig
ongelukken in v. S.
7=
Prof. Romme op Limburgse Sociale Studieweek te Rolduc
begijnhof
Ec. en Soc. Raad belegt
conferentie
WOENSDAG 4 AUGUSTUS 195*
PAGINA 3
VRIENDEN, BLOEMEN
GESCHENKEN
KLEUTER LIEP TEGEN
BESTELAUTO
TREIN GREEP BEJAARDE
VROUW
Dood op onbewaakte gevonden
VAN BEINUM EN HET
BRABANTS ORKEST
LIBANESE PREMIER DIENT
ONTSLAG IN
U vliegt nu door
de was heen
GOUDEN KLOOSTER
JUBILEUM
HULPMIDDEL VAN GROTE
WAARDE
Tengevolge van iveers-
omstandigheden
„mariken van NIMWEGEN"
op AMSTERDAMSE
OOSTENRIJKSE VOLKS
DANS IN ONS LAND
Tegenstromingen tegen
massificatie
P.B.O. past het beste bij
onze volksaard
Gevaar voor bureaucratisering
De V.N. en rassendiscriminatie
LEKENMEDE WERKSTERS
IN DE MISSIE
Advertentie
„Het is een ongewilde samenloop, dat deze Sociale Studieweek zich wijdt aan
het onderwerp: Democratie en Christendom als harmoniërende begrippen op een
ogenblik, waarop naar veler mening in ons land de hoogste gezagsdragersvan
Christus' Kerk, de bisschoppen, bezig zijn de democratie om zeep te brengen Al
wordt hierbij tevens de mening verkondigd dat het Nederlands Episcopaat ook bezig
is aan het christendom onnoemelijke schade toe te brengen, toch geloof ik, dat het
feit zelf van deze ongewilde samenloop een nieuw symptoom mag worden genoemd
van het wezenlijke meningsverschil, dat in ons volk leeft met betrekking tot de
inhoud van het begrip democratie en omtrent de voorwaarden van haar bestaan
baarheid. Het is hetzelfde meningsverschil als in Nederland bestaat omtrent de
begrippen mens, volk, vrijheid, gezag. Het is de afgrond tussen enerzijds gebonden
heid en onderworpenheid aan een eindeloos liefhebbende Kerk, die ons leidt en
hoedt, de afgrond tussen gebondenheid en onderworpenheid daaraan als bestand
deel van de mens, van een volk, van vrijheid en gezag en van het begrip der
democratie en anderzijds een ontkenning van deze gebondenheid als deel van het
bestaan van deze begrippen". Aldus begon prof. mr C. P. M. Romme gisteren
zijn les over Democratie en Christendom op de laatste dag der Limburgse Sociale
Studieweek te Rolduc.
Over deze afgrond heen is het toch mo
gelijk gebleken, zo vervolgde spreker,
gezamenlijk en tot op zekere hoogte
vruchtbaar te leven in allerhande bur
gerlijke gemeenschappen van maatschap
pij cn staat. Het is mogelijk gemaakt door
een zekere terugtred van de Kerk, Zij
heeft in de gemengde samenleving haar
pretentie van slechts onderscheiden, niet
gescheiden te zijn van de staat, niet op
gegeven, maar zij heeft wel de_ haar toe
komende rechten aan banden gelegd.
Zij heeft practisch bewilligd in de ver
houding van gescheidenheid, die in deze
Wereld van mensen toch altijd een ver
houding blijft. Bij deze bewilliging in de
gescheidenheid van kerk en staat heeft
de kerk intussen steeds vastgehouden aan
de eis van godsdienstvrijheid. Hoe zwaar
deze zaak van godsdienstvrijheid. Haar
ligt, heeft zij o.a. aan ons land bewezen,
toen Zij, nu 101 jaar geleden, de prijs
van haar terugtred, van de scheiding van
kerk en staat, heeft betaald tegen het
winnen van onze feitelijke godsdienst
vrijheid. Met het nemen van onrecht
heeft zij aan onrecht een einde gemaakt
en zij heeft daarmee het gelag betaald,
waardoor in ons land een volksgeheel kon
worden opgebouwd met gezamenlijke in
spanning van alle volksdelen.
Het is voor een Nederlander tragisch
om het te moeten zeggen, aldus prof. Rom
me, maar wat na de verschijning van het
bisschoppelijk Mandement ons katholieken
in ons vaderland overkomt, is in het we
zen der zaak een feitelijke poging een stuk
terug te nemen van wat in 1853 ons is
toegezegd, ons dus te ontnemen een stuk
van onze godsdienstvrijheid. Ik zal de
laatste zijn, aldus prof. Romme. om op dit
moment al te beweren, dat dit bewust ge
schiedt, dat men met opzet er op uit zou
stijn, aan onze godsdienstvrijheid te tor
nen. Maar men kan niet in onbewustheid
blijven voortgaan met tegen ons te hoop
te lopen als in de laatste maanden het
geval is, want tenslotte zal het inderdaad
duidelijk moeten worden, dat wat hier
gebeurt, is: het stellen van de eis. dal de
bestaande scheiding tussen Kerk en staat,
waarin de Kerk in 1853 practisch heeft
bewilligd, thans zou worden gevolgd door
een scheiding tussen de Kerk en de ka
tholieke burgers van de Staat. De stelling,
dat wij, wanneer wij ons in katholieke en
sociale organisaties verenigen, geen ker
kelijke verenigingen vormen, deze goede
en juiste stelling moet plaats maken voor
een verderfelijke en voor ons onmogelijke
stelling, nl die van een scheiding tusse"
onze Kerk en ons als burgers van de Staat.
Immers wat gebeurt er vandasg in Ne
derland? Met de democratie en dus met
onze deelneming aan de democratie wordt
door velen vandaag onverenigbaar ver
klaard onze eendrachtige volgzaamheid
aan het oordeel van het Episcopaat, dat
het lidmaatschap van een bepaalde ge
meenschappelijke vereniging ongeoorloofd
en het lidmaatschap van een bepaalde po
litieke vereniging onverantwoord ver
klaart. Wij zouden volgens die velen niet
meer een democratisch volksdeel zijn en
dus in een democratisch volksgeheel niet
meer thuishoren, wanneer wij de voor
de hand liggende consequenties uit deze
bisschoppelijke woorden trekken. Wat be-
tekent dit anders dan ons het recht ont
zeggen om als burgers van de staat deel
te nemen met de plichten, die wij als ka
tholieken menen te moeten vervullen?
Hier komt een bemoeiing in het geding
met onze wijze van gewetensvorming. Het
gaat er niet om, dat men daarop critiek
heeft, of dat men het onbegrijpelijk vindt.
Het gaat er zelfs niet om, dat men ons
hoont als onmondigen.
Maar het gaat er om dat men ons w il
belemmeren in onze wijze van gewetens
vorming. Alleen op straffe van tegen de
geldende rechtsorde te handelen, alleen
op straffe van tegen onze democratisch
gebouwde staat te zondigen, zouden wij
onze volgzaamheid aan het kerkelijk ge
zag overeind kunnen houden.
Dit is een dwang, die wij met de groot
ste beslistheid in naam van het christen
dom en in naam van de democratie moe
ten afwijzen. In naam van het christen
dom, omdat deze dwang niet aan God
geeft wat aan God toekomt. In naam van
de democratie, omdat deze dwang aan de
democratische staat onthoudt, waarop de
democratische staat is gebouwd en recht
heeft, nl. eerlijke vrije gewetensvorming
van zijn burgers. Voor ons katholieken be
tekent dit, dat wij de volle vrijheid moe
ten hebben en houden om in de staat op
te treden met inachtneming van het on
verkorte geheel van wat wij zien en-aan
vaarden als onze katholieke plichten. Wil
in de gemengde staat onze verdere mede
werking aan het gemeenschapsleven
mogelijk blijven, dan zal ons recht die
medewerking te verlenen met alles, wat
wij zien als onze katholieke plicht, onver
kort moeten blijven gelden. Aan een
scheiding tussen ons als burgers van de
staat en onze kerk kunnen en mogen wij
geen handbreed toegeven. In onze ge
wetensvorming zullen onze geestelijke
leiders een woord, als zij het nuttig oor
delen hun beslissend woord, steeds kun
nen spreken. In deze wijze van gewetens
vorming heeft eenieder in de Neder
landse staat ons volledig vrij te laten.
Met minder kunnen wij onmogelijk toe
Ik hoop van harte, dat men dit nog tijdig
zal begrijpen en dat het vuur zal doven,
dat de grondpijlers der democratie aan
tast, aldus prof. Romme.
Vervolgens wijdde prof. Romme ook nog
enige aandacht aan de paragraaf van het
mandement, welke gaat over openheid eti
geslotenheid. Er is nogal eens gezegd, al
dus spreker, dat de geslotenheidsregel het
eigen volksdeel principieel stelt boven het
volksgeheel, maar het mandement zelf
zegt het precies anders: één in eigen ver
band, ook voor het tijdelijk welzijn van
de gemeenschap.
Ter volbrenging van een juiste demo
cratische en christelijke levenshouding
zullen wij van onze kant er goed aan
doen, zo betoogde prof. Romme, ons niet
alleen aan de geslotenheidsregel te hou
den. maar ook de openheidsregel practisch
meer er) meer te beoefenen. Want ook de
openheidsregel is onmisbaar om onze ze
delijke verantwoordelijkheid in het open
bare leven tegenover onze niet-katho-
lieke landgenoten en tegenover ons volks
geheel te volbrengen.
Wat dc toekomst ook moge brcr ->
onze taak in het openbare leven is cl'
lijk. n.I. bet volgen en bet vasthouden
dc volledige inhoud van het mandemen
dat ons de v egen wjjst die wjj als ehris
ten-demoerr en hebben ts gaan, zo besloot
prof Romme zijn les.
t-a--.
4
TEGEN PIJNEN EN GRIEP 2Q TABIE1TEN 4 85 cl
fTAI ontving de foto van een fraai meubelstuk,
een radio-gramofoon, dat een blijvend aan
denken zal vormen aan zijn A.V.K.-jaren.
Van het Algemeen Vrachtkantoor ontving
de heer Kuijpers een kofferschrijfmachine,
wel een symbool dat de scheidende direc
teur het werken niet kan laten.
De receptiezaal was met zeer vele
prachtige bloemstukken getooid.
'""u Beieren
viefeen1 heel ongewoon buitenkansje
stad ten'SïpPer in deze Beierse Donau-
van een covS' De man °ntvinS namelijk
zijn hond dfp®!-'.6 Boedapest bericht, dat
vorige mèand i13 dj; overstromingen van
nau werd meegeiJ10]5 en al door de Do"
hoofdstad, ruim 6oe0urkd' intde Hongaarse
is gered. Het dier V™ stroomafwaarts,
met een ketting aan ^'P^P nog steeds
De Hongaar schreef ilP ï?.k, verbonden.
?et weer op het verhak h^. dier; als
men zou terugsturen.l Z0U geko
Op 10 Juli had men de hond bii Passau
in de Donau zien drijven. De volgende
dag hadden inwoners van Linz Sn-
rijk) hem zien passeren, terwijl hij jan
kend aan zijn ketting rukte.'
Cobh (Ierland)
Wii zouden niet graag nadoen, wat de
33-iarige Amerikaan Sven Joffs heeft ge
flikt Met zijn slechts zeven ton metende
kótter Atea" heeft hi] van New York
uit een reis naar hier ondernomen. Joffs,
een matroos ter koopvaardlJ, maakte de
reis alleen Hij vertelde, dat hij drie
maal mer. zware storm te kampen had
gehad gedurende zijn „tochtje op zee
van 42 dagen. Hij was van plan met zijn
vader, een gepensionneerde scheeps
bouwkundige ingenieur uit Finland, zQn
reis naar de Finse hoofdstad voort te zet
ten.
Hereford (Engeland)
Ook in de hoenderwereld staan ze te
genwoordig nergens meer voor. Een vier
jarige Wyandotte heeft namelijk kans ge
zien na als zuiver witte kip haar leven
begonnen te zijn, na twee jaar pikzwart
te worden.
En thans heeft ze de gewoonte aange
nomen om bij elke rui van vederdos te
veranderen.
Reuter meldt laconiek erbij, dat hoen
derexperts voor een raadsel staan. Wat
'n wonder!
Ankara (Turkije)
Het gemeentebestuur van de Turkse
stad Kayseri besloot kortelings met hel
oog op een vliegenplaag een bedrag van
drie Turkse ponden (ongeveer 40 gulden!
te betalen voor elke kilo dode vliegen.
Hierop gingen echter de inwoners van
Izmir, een plaats, die bijzonder rijk aan
vliegen is, pakketten met vliegen aan de
bewoners van Kayseri zenden, met het
verzoek deze aan het gemeentebestuur te
„verkopen". De Turkse regering zal nu
wel spoedig aan deze „vliegenzwendel'
een LuiRa waken.
Dc dag van gisteren heeft de heer A.
Kuijpers. die in verband met het bereiken
van de 65-jarige leeftijd afscheid nam als
directeur van het Algemeen Vracht-Kan
toor te Rotterdam, eens recht duidelijk
gemaakt hoeveel sympathie hij zowel in
het zakelijk als het maatschappelijk leven
heeft verworven. In een der zalen van het
Unilcvergebouw was het ccn druk komen-
cn-gaan van allerlei prominenten, waar
van velen bij hun goede woorden ook nog
geschenken hadden medegebracht.
Voor de publieke receptie had er een
intieme huldiging plaats gevonden, waar
bij ook de echtgenote, de zoon en de a.s.
schoondochter van de heer Kuijpers aan
wezig waren.
De heer dr J. F. van Moorsel, voorzit
ter van de directie van Unilever N.V.
Nederland bracht tot uitdrukking, hoezeer
het ieder speet, dat de heer Kuijpers zijn
functie neerlegde. Voornamelijk kwam
deze spijt voort uit het beminnelijk karak
ter van de heer Kuijpers. Ook echter om
zijn verdiensten. Was er een onderdeel
van het concern, waarvan men wist, dat
er op efficiënte wijze met de middelen
werd omgesprongen, dan was het dat van
de heer Kuijpers, aldus dr Van Moorsel.
De heer C. M. J. Buys gaf een overzicht
van de ontwikkeling van het Vracht
kantoor en de betekenis die dit verkreeg.
De heer Kuijpers heeft deze betekenis
sterk bepaald niet alleen door zijn capaci
teiten, maar vooral door zijn sympathiek
karakter, waardoor hij zich alom vele
vrienden verwierf. De heer Buys hoopte,
dat bij het vertrek van „A.K." van het
A.V.K. niet een simpele V zou overblij
ven, een opmerking, die enige hilariteit
verwekte.
De heer J. J. H. Nagel, die samen met
de heer Buys het directorium zal vormen
na het vertrek van de heer Kuijpers,
dankte deze voor de prettige wijze, waar
op hij hem in de zaken had ingeleid.
De heer G. Kurvers tenslotte, spreken
de namens het rederij- en kantoorperso
neel, bracht sterk het karakter van de
scheidende directeur naar voren ten op
zichte van het personeel, dat veel aan hem
zal verliezen.
De Unilever had voor een prachtig af
scheidsgeschenk gezorgd. De heer Kuijpers
Gisterennacht is in de Mariastichting
te Haarlem overleden de drie-jarige Ma
ria van der P. Zij kwam Maandagmiddag
bmstreeks half zes bij het plotseling over-
steken van de VogelenzangseWeg te Vo-1 moet doen (geen f- eimgheid met
Ged. Staten van Zuid-Holland zijn voor
nemens, de situatie op het kruispunt van
de wegen Leiderdorp—Aardam en Rijn
brug—Alpnen Ri.insaterwoudeHaarlem
mermeerpolder onder de gemeente Wou
brugge te verbeteren door het aanbrengen
van z.g verkeersdruppels in de weg
Leiderdorp—Aardam, terwijl het uitzicht
zal worden verruimd.
Dit heeft de minister van Verkeer en
Waterstaat ad interim, ir H. B. J. Witte,
medegedeeld op vragen van het Tweede-
Kamerlid de heer Van der Weijden. Op
genoemd kruispunt zijn in Juli 4 ernstige
ongelukken gebeurd. De weg Alphen
Haarlemmermeer is voorrangsweg, doch
beide wegen hebben een gelijk aanzien.
Volgens de minister ontheft dit de weg
gebruikers niet, aan de verkeersaanduidin-
gen aandacht te schenken. Alvorens even
tueel verder gaande maatregelen ter ver
betering te nemen, zal men eerst het
resultaat van vermelde maatregelen af
wachten.
Maandagmiddag is ontjer Diepenveen
abij Deventer he; stoffelijke overschot
dc 89-jarise vrouw m. L. uit Deven-
vonden. Het laH op een onbewaakte
®P°°rbaan Deventer
UI n' Later is gebleken, dat
ot juw door een ujt Deventer komen
de trein is^aangereden, tengevolge waar
van fu_h?nffer verwondingen opliep.
Het slad^°' nde in een tehuis voor
ouden van dagen.
In de omgeving, waa,. ongeluk ee-
beurde, liep mevr, L. d\e bekend was lis
natuurliefhebster, planten en kruiden te
zoeken. e P°htie acht het waarschijn-
u'tak rip treÓn1J'-toen ze de spoorbaan
overstak, de trein niet heeft zien naderen.
Bestuurder zwaar gen oud
Op dc Halsterseweg te Bergen op Zoom j
is gisteren een ongeval gebeurd, waarby
drie personen min of meer ernstig werden
gewond.
Een motorrijder, de heer K. uit Haam
stede, die op zijn motor zijn vrouw en
2-jarig kind meevoerde, reed namelijk op
een groentewagen in, die uit een zijweg
kwam. De motor sloeg over de kop. Het
kind vloog van de motor, maar kwam ge
lukkig terecht op de groentewagen, waar
op enige zakken erwten waren geladen.
De motorrijder bekwam echter een sche-
delbasisfractuur, terwijl zijn borstkas werd
ingedrukt. Zijn echtgenote kreeg een
beenbreuk, terwijl de bestuurder van de
groentewagen, H. F. uit Halsteren, een
zware hersenschudding opliep. De drie
slachtoffers moesten naar het algemeen
Burger Gasthuis te Bergen op Zoom wor
den overgebracht. De toestand van K. was
zeer zorgwekkend.
De dirigent van het Concertgebouw
orkest, Eduard van Beinum, heeft zich
bereid verklaard in Mei 1955 de tweede
serie lustrumconcerten van het Brabants
orkest te Breda, Eindhoven, Den Bosch
Tilburg te leiden.
Even rustig alsof hij een hekje langs de
weg op de begane grond aan het verven
is, staat deze schilder 565 voet boven de
Park Avenue van Manhattan om aan het
New Yorkse Central Building voor de
eerste maal in vijf-en-twintig jaar repa
raties aan het dak te verrichten. Men
gaf opdracht tot dit karwei toen het dak
van het gebouw, dat 35 verdiepingen telt,
begon tc lekken. Wij zoeken onze werk
kring toch liever iets lager.
r,
(Van onze redacteur)
Nu minister Luns, de voorzitter van de
Nederlandse delegatie bij de Unie-be
sprekingen, gisteravond van zyn vacan-
tie in het buitenland naar Den Haag te
rugkeerde en vandaag een eerste zuiver
informeel contact zal hebben met minis
ter Soenarjo, zal wellicht blijken, welke
de nieuwe richtlijnen zyn welke minister
Yamin uit Indonesië heeft medegebracht.
Advertentie.
U kon geen mooiere naam voor Uw
pak „Castella Parels" bedenken1
het is geweldig, z0'n uitkomst. De
was, die ik twee „ïaal per week
gelenzang in aanraking met een juist pas
serende bestelauto. Het meisje was in be
wusteloze toestand naar het ziekenhuis
overgebracht.
Na een langdurig onderhoud met de
heer Sjamoen, president van Libanon,
heeft, de Libanese premier, de heer Abdal-
lan Jafi, gisteren het ontslag van zijn
kabinet aangeboden.
President Sjamoen zou eind volgende
week antwoorden.
In politieke en parlementaire kringen
meent men, dat het huidige kabinet mis
schien vervangen zal worden door een
regering op brede basis.
ons grote gezin) is een lust om te
zien. Mijn man heeft vuil werk,
maar met „Castella
Parels" is dat niets:
ik ben nu echt uit
de brand. Mijn
buurvrouw vroeg
mij, wat ik aan
mijn was deed, omdat die veel
helderder was dan de hare en dan
nog eerder klaar.
Zo schrijft ons één van de vele tien
duizenden huisvrouwen, die opgetogen
zijn over de snelle en fantastische re-
sultaten die zij bereiken met Castella
Parels, het wasmiddel van de nieuwe
tijd. Castella Parels strooit men zó in
't water en direct ontstaat verrukkelijk
schuim. Geen papje vooraf te maken!
Alle vuil trekt enorm snel uit het
goed: in paniek vluchten de vuilste
vlekken. Eén maal spoelen is genoeg.
Door de veel kortere
behandeling gaat 't
goed veel langer
mee: hier is nu ein
delijk eens een 100%
veilig wasmiddel.
En U staat ver
steld van de blankheid, de helderheid
en de zachtheid van alle goed, dat U
behandelt met Castella Parels.
Volg de beste raad, die U ooit werd
gegeven: haal nog vandaag Castella
Parels (47 ct per pak) in huis!
Het contact dat Maandag tussen minister
Beyen en minister Soenarjo heeft plaats
gehad had alleen tot strekking de Ne
derlandse regering te verzoeken de be
sprekingen te hervatten. Over de nieuwe
Indonesische richtlijnen is nog niet ge
sproken. Wel kon men zeggen dat het
contact tussen de ministers Beyen en
Yamin het gewone vriendschappelijke
karakter had.
Een der psychologisch ietwat moeilijke
aspecten van het Indonesische probleem
is, dat de persoonlijke betrekkingen tus
sen de leden der beide delegaties zeer
goed en zelfs vriendschappelijk zijn. Dat
echter het grote geschil gaat van souve-
rein land tot souverein land. De Indone
siërs laten nog wel eens het gevoel naar
boven komen, dat zij eigenlijk nog een
gekoloniseerd volk zijn. Voor Nederland
is het daarom steeds van belang er de na
druk op te leggen, dat het besprekingen
zijn tussen twee souvereine landen.
Over de nieuwe richtlijnen der Indo
nesische delegatie is tot dusverre niets
bekend. De Indonesiërs hebben, wat zij
in het verleden niet altijd hebben gedaan,
tot nu toe het diepste stilzwijgen daar
omtrent bewaard. Dat op de volkomen
gesloten, uitsluitend voor Indonesische
delegatie-leden en leden van het Hoge
Commissariaat gehouden uiteenzettingen
het een en ander is uitgelekt, bewijst niet,
dat bij de officiële besprekingen eenzelfde
toon zal worden aangeslagen. Onder el
kaar zegt men wel eens meer, dan men
in volle werkelijkheid kan verantwoor
den. Het is alleen te betreuren, dat deze
alleen voor gesloten kring bestemde uit
latingen in de openbaarheid zijn doorge
drongen, wat in elk geval de algemene
sfeer niet kan verhelderen. Eerst als men
van de Indonesische delegatie heeft ver
nomen, wat de regering in Djakarta pre
cies wenst, zal men zich een oordeel kun
nen vormen over de mogelijkheid om tot
een nader contact te komen. Opvallend
is, dat de Indonesische ministers, die het
in Den Haag met Nederland gesloten
accoord in Djakarta verworpen zagen,
niet zijn afgetreden, wat toch in de nor
male lijn der ontwikkeling zou liggen.
Op 8 September viert zuster Marie
Joseph (Van der Eerden) haar gouden
klooster jubileum in het moederhuis der
zusters Franciscanessen te Veghel (N.-B.).
Van 1909-'49 was zr Marie Joseph als
lerares verbonden aan de katholieke
kweekschool te Veghel, terwijl zij reeds
meer dan 25 jaar werkzaam is als secre
taresse van de Kath. Vereniging tot be
vordering van industrie- en huishoud-
onderwijs voor meisjes „St Anna". Op
29 April 1951 werd zij om haar pioniers
werk in deze vereniging benoemd tot
ridder in de orde van Oranje Nassau.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Gisteren zijn de deelnemers aan het
25ste R.K. Esperantisten-congres in Am
sterdam officieel ten stadhuize ontvangen
door wethouder B, Ram. De heer L. G. C.
de Jong, voorzitter van de Internationale
R.K. Esperantistenunie, dankte het ge-
Een passagiersvliegtuig van „Air Fran
ce" heeft gister in de buurt van New Lon
don, in de Amerikaanse staat Connecticut,
ccn noodlanding moeten maken. Van de
37 inzittenden hepen e:r vier verwondin
gen op onder wie twee ernstig De overi
gen bleven ongedeerd. Het vliegtuig is
had het toestel met op het New Yorkse
vliegveld Idlewild kunnen landen, en na
anderhalf uur boven dit vliegveld te heb
ben gecirkeld, begaf het zich naar Bos
ton. Door brandstofgebrek werd het toen
tot de noodlanding f>en0°PH-j- cionvu
Ten gevolge van het zelfde slechte
Weei3 waardoor het Franse vliegt,UIgA^"
ongelukte, is een straaljager van de Ame
rikaanse luchtmacht op het klel"e k ®d^T
sc0h0ardigd.0ntpl0ffing Van h6t
(Van onze verslaggever)
In de les, welke prof. Romme op de laatste dag van de Limburgse Sociale
Studieweek te Rolduc hield over Christendom en democratie en waarvan
wij het belangrijkste elders hbben medegedeeld, hereed hij een oud-en hem
blijkbaar dierbaar stokpaardje, waarop wij nog even de aandacht zouden
willen vestigen.
Heeft de uitbouw van een bevoegdheidsoverdracht naar de P. B. O.
eenmaal plaats gehad, dan zal daarmede, zo betoogde prof. Romme, geen
eindpunt zijn bereikt. Dan zal, hoewel velen het vandaag met veront
waardiging afwijzen, de individucel-gcbouwde politieke democratie van
nu, althans gedeeltelijk cn hierbij zal wel gedacht moeten worden aan
de Eerste Kamer -— plaats maken voor een organisch stelsel, waarbij de
publiekrechtelijke organen van het maatschappelijke leven ook een kiezers-
laak zullen gaan vervullen voor het parlement naast dc individuele kiezer.
Tor gelegenheid van het Mariajaar zal
de vereniging „Katholiek Amsterdam op
het Begijnhof in de hoofdstad opvoerin
gen doen geven van het middeleeuwse
spel „Mariken van Nimwegen" en wei
door de toneelstichting „Elckerlyc" on
der leiding van Henk Schaer. De pre
mière is op Zaterdagavond 18 Septem
ber a.s.
De Weense volksdansgroep onder lei
ding van prof, dr Lein, zal in samenwer
king met het Oostenrijkse volksliedpren-
koor onder leiding van ingenieur Fleisch-
mann in Augustus een tweeweekse tour
nee door Nederland maken.
In verschelde plaatsen in ons land zullen
openluchtuitvoeringen worden gegeven,
o.a. in Steenbergen. Arnhem. Winterswijk,
Amstelveen, Lochem, Uulft en 's-Heren-
berg.
on^H„r Homme, de laatste lesgever
sen 51Week' had mr F- M- J- Jam
miinen directeuren van de Staats-
kina gegeven over de doorwer-
bedrijfslevenm00ratisChe ^dachten in het
democratisch ^streven bedrijfsleven een
van gelijkheid
moeten wij niet in de
openbaart, dan
lijKing. Dit stelde mr Jansen uitdrukke-
luk voorop. De verschillende toepassin
gen van het begrip „democratie'? h«-
leidde hij tot een grondbegrip dat hli
omschreef als de opvatting omtrent de
menselijke samenleving, waarbij de per
soonlijke waardigheid van ieder mens
volledig gerespecteerd wordt.
Ook al schermen wij, aldus de lesgever
in het bedrijfsleven weinig met 't woord'
„democratie", dan is het tegenwoordig
toch beslist niet zo, dat de grondtrekken
ervan niet zijn terug te vinden in de
samenleving van bedrijf en onderneming
Wij aanvaarden b.v. de aanspraken op
menswaardige behandeling; de binding
der bedrijfsvoering naar door autonome
lichamen gestelde regelingen; de rechtma
tige aanspraken op de vruchten van de
arbeid voor allen, die bij het productie
proces betrokken zijn.
Wij kennen de doorwerking van bepaal
de vormen van medezeggenschap in alle
geledingen. Dit alles wijst al duidehik op
democratische elementen in het beurijfs-
gebeuren.
Het ondernemingsbeeld in ons land
en ook elders is veelsoortig en veelkleu
rig. In de kleinere onderneming, met de
ondernemer-eigenaar aan het hoofd, tref
fen wij weer persoonlijke bindingen, rraar
ook meer autoritaire gezagsverhoudingen
en patriarchale beleidstrekken.
In de middelgrote en grote ondernemin
gen vinden wij enerzijds veel meer mas-
sificatie-verschijnselen, maar anderzijds
ook krachtige tegenstromingen. Als tegen
stromingen b.v. zien we een steeds zorg
vuldiger overwogen personeelsbeleid, ver
dergaande decentralisatie en delegatie
van bevoegdheden ook een vorm van
democratie het naar kleinere eenheden
toewerken, het stabiliseren van werkgroe
pen; wij zien een toenemend verantwoor
delijkheidsbesef voor het lichamelijke en
geestelijke welzijn van de werkende mens,
voor de vorming van het kader en dé
opleiding tot vakman. Wij vinden in deze
ondernemingen een steeds meer openstaan
voor geordend overleg en medezeggen
schap, "niet alleen aan de top, maar ook
aan de voet.
Wij vinden er tenslotte een steeds dui
delijker inzicht in het algemeen belang,
wanneer dit uitgaat boven het directe en
dus meer beperkte belang van de onder
neming.
He tijd, waarin de onderneming meen
de, dat zy haar sociale plicht volbracht
had door een goede collectieve arbeids
overeenkomst aan te vullen met de aan
leg van sportvelden, het bouwen van ean-
tincs en verenigingsgebouwen hebben wij
reeds achter ons. Het personeelsbeleid
graaft dieper en richt zich meer direct
op de werkende mens. Nieuwe takken
van wetenschap, die zich richten op de
samenleving in bedrijf en onderneming,
zoals de bedrijfspsychologie cn bedrijfs
sociologie hebben hun intrede gedaan in
liet bedrijfsleven en maken duidelijk
vorderingen.
Bij de opleiding en vorming van het
kader wordt meer gedacht aan een brede
algemene vorming, waarbij het accent
valt op de ontwikkeling van leiders
gaven.
Het is vele ondernemers hoge ernst
met de vervulling van de wens de mede
werkers van hoog tot laag te laten delen
in de vruchten van verhoogde gezamen
lijke inspanning en hen te helpen bij het
verwerven van bezit.
De P.B.O, en de wet op de onder
nemingsraden bieden ook aan de onder
nemers alle mogelijkheden om bij het
behartigen van hun taak, de verzorging
van een deel van het maatschappelijke
welzijn, in harmonie te blijven met de
structurele veranderingen van de maat
schappij. Deze in ons land gekozen weg
aan toe, met de wetenschap, dat men in
de laatste tijd wel geluiden hoort van
wankelmoedigheid.
Een negenjarige ervaring in de mijn
industrie heeft trouwens zo duidelijk de
juistheid van de ingeslagen weg aange
toond, dat een wegvallen van b.v. het
Mijnstatuut eenvoudig ondenkbaar moet
worden geacht. Wat daar gegroeid is in
de opvattingen over samenwerking en
zelfwerkzaamheid, heeft zich al diep ge
worteld.
De ervaring met de P.B.O. in de vrije
industrie heeft uitgewezen, dat de mede-
zeggenschapsgedachte vooral wortel
schiet in het sociale vlak. Het werk van
de ondernemingsraden is vooral geken
merkt door de verheugende openheid
waarmee over de vraagstukken van het
algemeen beleid, ook de financieel-econo-
mische. van gedachten wordt gewisseld
De in hoofdzaak adviserende bevoegd
heden van deze colleges worden toege
past met groot verantwoordelijkheidsbe
sef en met de daaraan aangepaste re
serve. De ervaring is nog te jong om al
een eindoordeel te kunnen uitspreken
maar de eerste resultaten zyn stellig be
moedigend en soms zelfs zegenrijk geble
ken. De P-B.O heeft nu reeds een be>
langrijke bijdrage geleverd tot verheffing
van de mijnwerkersstand.
Tenslotte waarschuwde spreker tegen
het gevaar van bureaucratisering. Het
streven van de democratie om de rechten
van allen te waarborgen en willekeur
tegen te gaan, doet ons begrijpen, aldus
de lesgever, waarom men zoveel mogelijk
rechten in verordeningen en beschikkin
gen wil vast leggen. Als middel tegen
machtsmisbruik en willekeur is dit vast
leggen ook gerechtvaardigd.
Gaat men hiermede echter te ver en
begeeft men zich bij het regelen te veel
in détails, dan voert dit onvermijdelijk
tot bureaucratie, d.w.z. een stelsel, dat
op de macht van het „bureau" berust.
In plaats van de autocraat met zijn soms
willekeurige persoonlijke beslissingen
komt dan de bureaucraat, voor wie alles
reeds beslist is. Spreker wilde hiermede
niet betogen, dat de ondernemer nu al
gevaar loopt in een nieuwe vorm van
bureaucratie het roemloos einde te vin
den van de bloedarme functionaris Maar
wij hebben er wel bewust voor te zorgen
dat dit schrikbeeld geen werkelijkheid
wordt, aldus de lesgever.
De P.B.O. zal al deze vraagstukken, die
such groeperen om het doorwerken van
J® femocra^tie In het bedrijfsleven, op
S V1"de,n- Deze phase in dc P.B.O.
Uifu Ilood7;a,!elijk als nuttig. Met de-
Z!i d .ocwl,dlnK en volharding als nu
is waarschijnlijk de enig juiste, omdat hij gebouwd wordt aan de ordenimr van het
Hof Wfp I Kil I rechtsleven in bedrijf en onderneming zal
f t m°eten worden aan de enig
J e fundering van de medezeggen-
scnap: de versterking van het verant
woordelijkheidsbesef. De ondernemer, de
stands- en vakorganisaties hebben hierbij
een grootse taak te vervullen, ieder op
ejKen wijze, naar eigen inzicht en onder
eigen verantwoordelijkheid, aldus mr
•Jansen.
het beste past bij onze volksaard.
Het Pleit, m.i. aldus spreker, voor de
geesteshouding, of wil men voor de demo
cratische gezindheid van de Nederlandse
ondernemer, dat hij datgene, wat een
maal wet is geworden meestal ook loyaal
aanvaardt. Men kan van mening ver
schillen over het tempo, waarin de nieu
we bedrijfschappen of ondernemings
raden tot stand moeten komen of over de
wijze, waarop zulks gebeurt, maar er zijn
er toch eigenlijk weinigen meer, die met
een volkomen negatieve instelling blijven
„tegenzitten".
Ik zeg dit. zo voegde mr Jansen hier-
meentebestuur voor de voortreffelijke
medewerking. „Een congres als hier heb
ben we zelden meegemaakt. Ook dc pre
sident van de unie, de weleerw. heer A.
Beckers (Belg.) roemde de hoofdstad om
haar gastvrijheid.
's Middags zijn de congressisten naar
Haarlem gegaan. In hun daar gehouden
vergadering heeft de heer Fernado de la
Puente Solsona (Spanje) gesproken over
het thema „Esperanto door de katholieken
in de internationale sociale bewegingen".
Evenals pater Wannemakers S.J. noem
de hij het Esperanto van groot belang
voor het internationale „Verkeer", omdat
het als neutrale taal zeer veel kan bij
dragen tot de vermindering van de span
ningen tussen de diverse landen. Wil het
Esperanto echter zijn super-nationale ka
rakter behouden dan mag het niet en
helaas gebeurt dit tegenwoordig wor
den verbonden aan een bepaalde politieke
richting. Deze taal is immers niet be
doeld als een machtsinstrument, doch als
hulpmiddel om overal ter wereld gelijk
gezinde ontwikkelingen te bevorderen.
Zo kan zij bijv. voor de Katholieke Actie
het uitwisselen van standpunten t.a.v.
politieke en economische kwesties zeer
vergemakkelijken. Ook zou het de ont
wikkeling van cultuur en wetenschap ten
goede komen wanneer o.a. in vakbladen
de artikelen eveneens in het Esperanto
geplaatst werden. „Wij moeten er naar
streven", aldus zei de heer Solsona, „dat
ook de radio meer het Esperanto gaat
bezigen, vooral in uitzendingen gelijk
nieuwsbulletins en als service voor
toeristen weerberichten. Hij spoorde
voorts de arbeiders aan zich in het Espe
ranto te bekwamen, want dan zouden zij
voortaan zelf vraagstukken op interna
tionaal niveau kunnen bespreken en wel
licht oplossen. Verder bepleitte spr een
intensieve propagandavoering onder stu-
denten, opdat het Esperanto in intellec
tuele kringen meer waardering krijgt.
Vanavond dragen de Amsterdamse
deelnemers in het Esperanto fragmenten
voor uit de „Gysbreght van Aemstel". Tij
dens de jaarvergadering op Donderdag
■ls worden de rapporten van de gehou
den sectie-bijeenkomsten uitgebracht
m de, ™iddaguren tot definitief
„Van et congres een excursie
°rdt gemaakt naar het Rembrandthuis.
De Economische en Sociale Raad van
de Verenigde Naties heeft gisteren met
veertien stemmen by veertien onthoudin
gen besloten een conferentie bijeen te
roepen ter bestudering van middelen om
rassendiscriminatie te bestrijden.
Het voorstel werd gedaan door de ge
delegeerde van de Verenigde Staten. De
vertegenwoordigers van Joego-Slavië,
Cuba, Pakistan, de Sovjet-Unie, Egypte,
Australië, Argentinië en China steunden
het voorstel, de afgevaardigden van Groot-
Brittannië, België, Turkije en Frankrijk
twijfelden er aan of het de juiste tiid
voor het bijeenroepen van de conferentie
was.
De Raad besloot het verzoek van
Bulgarije om tot het lidmaatschap van de
■UNESCO te worden toegelaten, op de
agenda te plaatsen van de volgende zitting.
De Sociale Studieweek werd besloten
met een Lof, gecelebreerd door de bis
schop van Roermond. Z.H. Exc. mgr drvwlal uiegenen oie
dé f" Lof "is* eventueel zelf enige jaren in de xnissie-
dr IEéron een gloedvolle predicatie. I gebieden zouden willen werken,
Op 14 en 15 Augustus a.s. wordt op de
Missieschool ,,'t Huis Ubbergen" te Ubber-
gen, een z.g. „weekend voor belangstel
lenden" gehouden. Dit is bestemd voor
jonge vrouwen, die geïnteresseerd zijn in
het lekenmissiewerk, vooral diegenen, die
