Kans op teruggave van Duitse
eigendommen verminderd
ige manoeuvre van Dirksen
ontmoet groeiend verzet
Handig*
Emissie 4 obligaties Broeders
O.L. Vrouw van Lourdes
Commissie-Prinsen stelt nieuwe
provinciewet voor
Kanttekeningen uit Verre (gogen
Daar vaart langs de wolken....
VLUCHTIGE INDRUK VAN
HONGKONG
Eisenhower stak er een stokje voor
Hoover werd tachtig jaar
Uitbreiding Zieken
fondsverzekering?
H'
Oud-missionaris
qeeft zijn visie
Eefl kwestie van inter
nationale moraal
Filmstudieweek te
Utrecht
Bedrag der uitgifte 1.250.000 tegen 100 pet
Veranderingen zijn niet van
ingrijpende aard
diep
Guarda fui en Slamat djalan
Ouderwetse kolonie met modern comfort
Toeng Si eng Foe
ug
AUGUSTUS 1954
Niet te rijmen met Conventie
van Bonn
Onder auspiciën van de Stichting
Nederlands Filminstituut
Overvloed
Geen ivater
V erantiï/oordingsplicht
KOLEN BUNKEREN
Noch de volksgezondheid, noch
Koren en kaf
Op de drempel
(Van onze correspondent)
NEW YORK, Augustus.
Het is zeiter niet uitgesloten dat President Eisenhower, wanneer het
Congres ondanks de openlijk betuigde afkeuring van de president, toch
voor tcluggave van in de oorlog in beslag genomen Duitse eigendommen
z0U stemmen, daar zjju veto over zou uitspreken. Maar met dit veto-
vooruitzicht wordt het intussen steeds onwaarschijnlijker, dat het Congres,
v0or het huiswaarls keert, het Dirksen-wetsontwerp nog in de Senaat
in stemming zaj ]aten komen.
ten te vechten. En, dat temeer, wanneer
men bedenkt op welke langzame manier
d? doorvoering zich voltrekt van schade
loosstellingen aan Nazi-slachtoffers in de
Bondsrepubliek.
Intussen roeren Amerikaanse bladen
ook hun mondje mee. De „New York
Post" schreef b.v.: dat wanneer de
Duitse industriëlen en hun Amerikaanse
„lobbyisten" de strijd voor de teruggave
van de in beslag genomen Duitse eigen
dommen zouden winnen, Duitsland een
zware knuppel in de hand zou hebben,
waarmee het soortgelijke concessies kon
afpersen van de kleinere Europese lan
den, die door de nazis zijn uitgeplunderd.
Is het niet eigenaardig", zo vervolgt de
„Post" „dat diezelfde republikeinen, die
anders zich niet genoeg verzetten kunnen
tegen iedere vorm van buitenlandse hulp,
nu over déze soort van „buitenlandse
hulp" geen woord te verliezen hebben, ja,
die zelfs voor lofwaardig houden?"
Onthullingen van Pearson
De nooit teveel geroemde politieke
commentator Drew Pearson licht verder
goals men weet wil dit wetsontwerp,
door p^^f.^irksen ingediend aan de
vro«g?f?3utSe eigenaren eigendommen
tera^ebken. welke in de oorlog in be
slag inn0rnen en wier waarde inmid
dels millioen dollar is toegeno-
afreden voor die teruggave
kan P j eels in de pro-Duitse gezmd-
liei<J »nekm extreem rechtse republikei
nen ?°ni» i deels ook in de wens om
go°cTrL m West Duitsland te schep
pen- S® ue °-r D'rksen heeft er overigens
ceen mee gehouden, welk een
vetif van „goodwill" bij Ame:
invvankriivtr(3en als Neder.land' Belgie
frankrijk het gevolg zou zijn, wanneer
zijnWl,aa.nvaard zou worden. De kritiek
van r Jfflen op het voorliggende
on^rLen'5£t er dan ook niet weinig toe
btjge de kritiek in Amerikaanse
krinSf" °P hetzelfde ontwerp te ver-
\pt K"
s .41 bestaat er een grote verdeeldheid
in d®hrowiring °ver dit ontwerp, waarbij
Eis®hn FnL'volstrekt tégen aanvaarding
is. J0 Ah st?r Dulles wel ervóór is, maar
niet e5L />Us.iast in wijdere Amerikaanse
krinSf" °®8int zich nu het besef te ver-
sPre on nH t deze aangelegenheid meer
da" een mtslUjtend juridische, vooral een
j-wes"e ls- Welke zich direct op interna-
tion»'e '"nraal betrekt. En derhalve
meent men, moet een beetje opgelet
word®"' dat zonder degelijke consideratie,
het 9° nfs, n'et over de wet,sJ®"lt-
Senat°r Uirhsen daarentegen had blik
baar Jfbo°Pt zijn ontwerp op het laatste
ogenb'tk. nu het Congres hard naar huis
veriangt: nog sne] aanvaard en wel er
door te Kunnen slippen, maar de Ameri
kaanse pers heeft ook nog wat in de
melk .te brokkelen, en er komt van
allerlei aan het licht, waar senator Dirk
sen niet goed op had gerekend, en wat
meer en meer wetgevers voorzichtiger
maakt t.o.v. die gulle houding tegenover
puitsland.
Ten eerste wordt er door Amerikaanse
Congresleden die natuurlijk niet tot het
ultra-rechtse kamp van democraten en
republikeinen horen, nog op gewezen,
wat. Amerika als oorlogsoverwinnaar
eigenlijk al voor West Duitsland gedaan
heeft. Het heeft dat land economisch
weer op de heen gebracht, heeft met
rmlliarden dollars aan de wederopbouw
orvan geholpen, heeft de Duitse regering
r hersteld, en de Duitse bondsrepu
bliek in de vrije wereld weer achting ver
schaft.
Vervolgens menen deze Congresleden
dat iii de Bonn-overeenkomst (artikel
drie van hoofdstuk zes) itaat. dat de
regering van de Westduitse Bondsrepu
bliek aeeoord gaat met de in beslagne
ming van de Duits,, eigendommen m net
buitenland, terwijl omgekeerd afstand
gedaan wordt van enorme vorderingen op
Duitsland voor herstel van de ver
woestingen en plunderingen van West
Europa. Deze overeenkomst door aan
vaarding van de Dirksen-wet voor nietig
te verklaren, zou niet meer en niet min
der een uitgesproken onvriendelijkheid
Ziju tegenover Amerika's Westelijke geal
lieerden, die zich op deze overeenkomst
Verlaten hebben.
Er zijn m Amerika verder 3500 zaken
aanhangig smaakt waarbij Amerika
an die d°°r nazis' geleden hebben of
?\in vervolgd- aanspraken doen op de in
;.e,slag geppmen Duitse waarden in Ame-
zou nu de Dirksen-wet. wei aan-
;aard wordfn dan zou het toch, zo wordt
®iiene® v.0°gst onrechtvaardig zijn
öie Amerikai-,en naar een Duits
°rUm te vcrvujzen om er voor hun rech-
een tip van de voorhang op. waarachter
men de „lobbyisten" van de Duitse me
taal- en aanverwante industrieën aan het
werk kan zien, om het Amerikaanse Con
gres en de Amerikaanse publieke opinie
te beïnvloeden. Niet minder dan 200.000
dollar zegt Pearson, besteden de kringen
achter Dirksen jaarlijks voor propaganda
en beïnvloeding van de openbare mening.
Het is ook interessant te weten dat de
voormalige speciale adviseur voor de
senaats-subcommissie in de strijd tussen
het leger en' McCarthy, Ray Jenkins, die
later bleek nogal sympathiek tegenover
McCarthy te staan, rechtskundig advi
seur is van de Interhandels A. G. Jenkins
nu heeft een kantoor in kamer 541 van
het Washington-gebouw, dat hij deelt
met een zekere John van Nairn. Deze
man is „toevallig" rechtskundig adviseur
van de senaatscommissie welke de kwes
tie van buitenlandse eigendommen onder
zoekt Zij delen zelfs dezelfde secreta
resse. die, hoewel zij voor Jenkins werkt,
vaak aan de schrijfmachine voor de se
naatscommissie te vinden is.
Uit deze berichten blijkt wel, dat er
niet weinig pressie achter de schermen
wordt uitgeoefend om de eigendommen
aan Duitsland teruggeven te krijgen.
Daarom is de houding van president
Eisenhower in deze kwestie des te be
moedigender. daar hij Adenauer onom
wonden te verstaan heeft gegeven, dat
geen van de voorstellen, die nu aan het
Co ïgres zijn voorgelegd betreffende de
eventuele teruggave „de goedkeuring van
mijn regering" hebben. Dat betekent zo
veel als een waarschuwing aan het Con
gres. Want dit zal nu zeker allerminst
lust gevoelen de Dirksen-wet te aanvaar
den vlak voor de verkiezingen. Teveel
leden van het Congres hebben de steun
van president Eisenhower bij hun ver
kiezingscampagne nodig Daarom zal
waarschijnlijk de Dirksen-wet op de
lange baan geschoven worden... tot het
volgende jaar voorlopig.
De Stichting Nederlands Filminstituut
houdt van 28 September tot en met 1 Oc
tober 1954 te Utrecht een filmstudieweek
voor studenten van universiteiten, hoge
scholen en kunstacademies, journalisten
maatschappelijke werkers en andere be
langstellenden. Nederlandse en buiten
landse deskundigen zullen in een tiental
voordrachten een aanta1 belangrijke as
pecten van de film, het filmwezen en het
nome filmkunde". Des avonds worden Ne
derlandse documentaire films vertoond
ingeleid door de heer Ch. Boost.
Op Woensdag 29 September spreekt ir
D. Bartling over „De tijd als filmaesthe-
tisch element", dr J. B. Knipping O.F.M.
over „Film en amusement" en de heer
Karei Reisz uit Londen over „Filmmonta
ge''.
Donderdag 30 September behandelt prof
dr F. J. J. Buytendijk het onderwerp „Op
tische verschijnselen in verband met de
film" de heer A. van Domburg zal spre
ken over „De moderne documentaire film"
en dr W. A. 't Hart over „De film als le
vensspiegel".
Op Vrijdag 1 October spreekt de heer dr
F. Stueckrath uit Hamburg over „De be
tekenis van de film in bet leven van de
filmprobleem aan de orde stellen. Op jeugd". Des avonds vindt tot besluit de
Dinsdag 28 September zal dr J. M. L. Pe- Nederlandse premiere plaats van een be
ters spreken over „pleidooi voor een auto- I langrijke film.
De Congregatie der Broeders van O. L.
Vrouw van Lourdes (Nederlandse Pro
vincie) te Dongen gaat over tot de uit
gifte van 1.259.000 4% 30-jarige obliga
tion tegen een koers van 100% in stukken
van 1000 en 500 nominaal, waarvan
reeds een bedrag van 500.000 op in-
schrjjvingsvoorwaardcn is geplaatst. De
notering van de obligation ter beurze van
Amsterdam zal worden aangevraagd.
De Congrpgatie, welke in 1830 in België
werd gesticht en z'ch in 1843 in Nederland
vestigde, houdt zich bezig met onderwijs,
ziekenverpleging en de zorg voor bejaar
den. Zij heeft 8 tehuizen in eigendom,
welke verzekerd zijn tegen brand voor
6.634.300, bij een totale boekwaarde van.
1.500.393. De inventarissen en installaties,
zijn verzekerd voor 2.505.100.
De uitgifte dient voor de financiering
van de kosten verbonden aan het be
schikbaar stellen van een lening aan d"
Stichting te Curacao en voor de afbouw
van het observatiecentrum aan de Sl
Augustinus-Stichting te Doorn en verder
voor de verbouw en installatie van het
juvenaat Maria-Oord te Vught en enkele
kleinere objecten, o.a. één der onderwijs
huizen.
Sinds 1948 zijn de broeders werkzaam op
Curacao, waar zij de leiding hebben van
het Gouvernements-Op voedingsgesticht
De kosten verbonden aan deze Inrichting
zijn voor rekening van de Landsregering,
welke tevens een subsidie verstrekt aan
de overige scholen der congregatie op
Curacao en de salarissen van het onder
wijzend personeel betaalt. De afbouw van
het broederbuis Maria Regina Assumpta
te Santa Rosa, waar de broederonderwij
zers gehuisvest zullen worden, vergt
echter verdere kapitaalinvestering, terwtj,
ook een werkkapitaal nodig is voor de
financiering van de scholen. De Stichting
van de Congregatie op Curacao heeft ruin.
voldoende inkomen om de rente en af
lossing van het benodigde bedrag binnen
de gestelde termijn te voldoen en de De-
nodigde vergunningen voor transfers zijn
reeds verleend.
Voor wat betreft de Stichting te Doorn
moet thans worden overgegaan tot de af
bouw van het instituut. Een belangrijk
deel van de kosten hieraan verbonden za,
worden gedekt, wanneer de aangevraagde
Ryks-Bouw-subsidie is vastgesteld. Voor
het dan nog ontbrekende deel van de ica-
pitaalskosten verstrekt het bestuur van de
Nederlandse Provincie een lening.
Blijkens de jaaroverzichten van het
accountantskantoor is het totale inkomen
van de Nederlandse Provincie der Con
gregatie ruim voldoende om de verplich
tingen voortvloeiende uit de 3%% obli
gatielening 1950 (groot 750.000) en deze
nieuwe obligatielening te voldoen. Daaren
boven wordt het ter beschikking van de
Stichting te Curacao te stellen bedrag ge
heel gedekt door de inkomsten van de
broeders van dit gewest.
Over 1953 bedroeg het batig exploitatie
saldo 76.671 Het zuiver vermogen dei
Congregatie groeide van 992.000 per uit
'1949 tot 1.455.000 per uit. 1953. Hierin is
niet begrepen het vermogen van de tot rte
Tongregatie behorende St Willibrordiri
Stichting te Heiloo, noch dat der St
Augustinus Stichting in Doorn en even
min dat van de Stichting Bogor (Indo
nesië) en de Stichting Curacao. Gezien de
zeer bevredigende ontwikkeling der werk
zaamheden mogen voor 1954 wederom
gunstige resultaten worden verwacht en
blijven de vooiuitzichten voor de verdere
toekomst veel beloven, aldus het pros
pectus.
De inschrijving wordt opengesteld °P
27 Augustus bij Arnold Gilissen's Bank,
Lentjes Drossaerts, de Nederlandsche
Credietbank en Bax' Bank. Stortings
datum 15 September.
De lening zal a pari worden afgelost
in 30 jaarlijkse termijnen, voor het eerst
op 1 September 1955. Van 1 September
1959 af is vervroegde algehele of ver
sterkte aflossing toegestaan. Tot grotere
zekerheid der lening is een negatieve
hypotheekclausule voor die onroerende
goederen, welke nog onbelast zijn, in de
leningsvoorwaarden opgenomen
m
Dezer dagen heeft de commissie inzake
herziening van de provinciale wet naar
haar voorzitter, dr M. J. Prinsen, sedert
kort commissaris der koningin in de pro
vincie Noord-Holland de commissie-Prin
sen genoemd haar rapport aan de mi
nister van binnenlandse zaken, prof. Beel,
aangeboden.
Het rapport gaat vergezeld van een ont
werp van een geheel nieuwe wet, die de
commissie conform een suggestie van rar
S. J. R- de Monchy „provinciewet" zou
willen noemen. Bij het wetsontwerp is een
artikelsgewijze toelichting gevoegd.
De eis van goedkeuring van alle provin
ciale verordeningen wenst de commissie
te doen vervallen. Zij gaat zelfs zover, dat
zij de goedkeuring niet nodig acht voor de
belastingverordeningen. De wet somt de
belastingen op, die de provincie mag hef
fen en bepaalt bovendien de grenzen, wel
ke bij die heffing overschreden mogen
worden. Het toezicht op provinciale be
lastingheffing bepaalt zich in de praktijk
dan ook tot een toetsing van de ingezon
den verordeningen 0p haar juridische
juistheid en dit acht de commissie, gelet
op de deskundigheid der provinciale be
sturen overbodig.
Wel zou de commissie-Prinsen de goed-
keuringseis ten aanzien van de reglemen
ten der waterschappen en de besluiten
tot oprichting en opheffing van deze in
stellingen gehandhaafd willen zien, even
als die ten aanzien van de provinciale be
groting. Meer vrijheid zou zij daarentegen
bij het beleggen van statenvergaderingen
willen schenken door de Provinciale Sta
ten te ontslaan van de binding aan een
door de wet bepaald aantal zittingen.
Evenals voor het laten vervallen van hel
vereiste van goedkeuring op de verorde
ningen is. grondwetswijziging hiervoor
noodzakelijk.
Een van de weinige punten, waarop de
commissie-Prinsen me(; grondwets
commissie van menixïg verschilt, is de om
schrijving van de positie van de commis
saris
1. het toezicht op de gemeentebestu
ren; 2. de beslising in een geschil, en
3. een besluit, waartegen bij de kroon i kaanse oud-president^
beroep is opengesteld, terwijl de voor- Europa^do^r
zitter en de leden van het college ge
vraagde inlichtingen in haar gedachten-
gang zouden kunnen weigeren, voorzo
ver het verstrekken daarvan met het
openbaar belang zou strijden.
In het bijgevoegde wetsontwerp trekken
in het bijzonder bepalingen omtrent com-
missiën van voorbereiding en bijstand de
aandacht, in welke commissiën ook een
plaats voor deskundigen buiten de kring
der statenleden zou kunnen worden inge
ruimd.
De z.g. financiële artikelen der wet zijn
ingrijpend gewijzigd. Tenslotte zijn in het
ontwerp verschillende artikelen overge
nomen uit het desbetreffende voorste]
der commissie van advies inzake verhoog
de rechtsbescherming (de z.g. commissie-
De Monchy).
ER IS WEL eens gezegd, dat deze
eeuw het tijdperk van de ouden is.
Terwijl de jeugd onstuimig voortholt,
houden tóch oude mannen de teugels in
handen. Ze staan als rotsen in de bran
ding.
In Sovjet-Rusland was het tot voor
kort Stalin. In West-Duitsland is het
Adenauer. In Engeland staat Churchill
nog steeds pal. Amerika's Eisenhower is
ook niet bepaald een jongmens.
Sommigen zullen geneigd zijn te zeg
gen, dat het juist die ouwelui zijn, waar
door de wereld de chaos blijft, die ze is.
Anderen zouden het feit naar voren kun
nen brengen, dat de gemiddelde leeftijd
van de mens hoger is: wat we, met de
opvattingen van een vorige eeuw oud
noemen, is niet zo oud en.in ieder ge
val vitaal.
Ook minder bekende persoonlijkhe
den handhaven zich in ons bestel, tot op
hoge leeftijd.
Zo een man als Hoover, die zojuist
tachtig jaar is geworden. Deze Ameri-
wiens naam in
zijn grootse hulpactie in
en na de Eerste Wereldoorlog o.m. de
Belgische „Relief Commission" nog
steeds een bekende klank bezit, is on
danks zijn „hoge" leeftijd nog steeds een
actief, uiterst werkzaam mens.
Hij is geen dynamo meer en doet
ook geen moeite, het te lijken. Maar
zijn werkkracht is nog steeds groot en
tot voor kort vervulde hij een zware
en uiterst belangrijke functie met gro
te energie en buitengewoon inzicht. Ir
Hoover was van 1947 tot 1949 leider
van de Commissie tot Reorganisatie van
het Burgerlijke Bestuur, dus van de
Als zo-
hij zijn
hij zijn
Tien jaar geleden verliet
landhuis in Californië, waarin
„oude dag" in verdiende rust had wil
len doorbrengen. Het was hem daar te
stil. En hij sloeg zijn hoofdkwartier
op in het mierennest, dat Waldorf
Astoria Hotel heet, midden in het jach
tende New York.
De Kwaker Herbert Hoover, van huis
uit conservatief, werd met het vorderen
der jaren steeds conservatiever. Heel
on-Amerikaans voelt hij niets voor „pu
blicity" en hij vertoont zich weinig
in het openbaar. Omdat hij niet in de
gaten wil lopen, reist hij niet specta
culair per vliegtuig, hetgeen in de Ver
enigde Staten voor vooraanstaande per
soonlijkheden toch heel normaal is, maar
per trein
Per trein gaat hij af en toe naar Cali
fornië, om daar enkele dagen uit te rus
ten en een partijtje golf te spelen.
Herbert Hoover koestert nog steeds
uitgesproken ideeën ten aanzien van
Amerika's buitenlandse politiek. Hij ver
maande indertijd Roosevelt, een krach
tige houding tegenover Stalin en Hitier
aan te nemen. Hij drong kort vóór Korea
aan op het zenden van wapenen naar
landen, die zich tegen de rode agressie
wilden verdedigen. Voorts wees hij op
de noodzakelijkheid van het uitbreiden
van zee- en luchtmacht, toen de gene
raals het leger steeds groter wilden
maken.
Nu is hij de kampioen van het par
ticuliere initiatief en een verklaard vij
and van socialisme en socialisatie.
Zijn verjaardag heeft hij in alle stil
te gevierd. Velen van zijn oude vrien
den zijn gestorven. Slechts enkelen
nog uit zijn studentenjaren, bleven hem
Amerikaanse regenngsorganen.
danig heeft hij enorm veel werk ver-, over.
zet en tal van regeringsbureaux georga- Wanneer men Rem over dood ga
niseerd, beter geschikt gemaakt voor spreekt, zegt hij eenvoudig, de tijd zal
hun taak en efficiënter. het leren
U herinnert zich nog Port Said en
Djibouti van de vorige maai?
Het is nu klokke z'es 's morgens bij
de evenaar. En dan, met bewonderens
waardige regelmaat, worden vrij plot
seling de lichtjes in het hemelpaleis
gedoofd. De Nachtwacht Manus gaat
heen, een vlekkeloos blauw hemeltapijt
wordt uitgespannen en dan verschijnt
„Mata Hari", (het oog van de dag)
VlUg f-ouiC V All UC wuil.u» d®
des konings in de grondwet. Volgens zon als een weldadige koningin om haar
i_ 6 wiivjvv to kinrlprpn t.p minppfurpn Hoor»
(Van onze correspondent ALFRED VAN SPRANG)
HONGKONG, Augustus 1954.
Hongkong is een kolonie.
Een ouderwetse kolonie, waarvan er (lielaas) niet veel meer over zijn
'n deze wereld van nationalisme en zucht naar zellstan'''S"e'^* Hongkong
Uiudt zich daar niet mee bezig, ledereen heeft er jammer genoeg maar
èr'n streven: geld verdienen. En dat eist zoveel aandacht en inspanning,
<Lt niemand gelegenheid heeft om zich met politiek in te laten.
Het is net een bijenkorf. Op een minia-
,Uyr eilandje en een pietepeuterig puntje
v?.1* het kolossale Chinese vasteland leven
twee-en-een-half millioen mensen
r? smalle straten met. haar statige, ty-
Engelse kantoorgebouwen en"1 de
dismallere stegen, waarin het geluid van
f0n ^tah-Jong stenen de Chinese gramo-
hg^iouziek tracht te overstemmen, krioelt
d0' altijd van de mensen En tussen hen
ze°5 trachten dan nog duizenden glan-
ode auto's bumper aan bumper een weg
le vinden.
j|-r is alle te koop.
e duizenden kleine en grote winkels met
fchreeuwerige, veelkleurige Chinese
Soprt en Pdileo eenvoudig uit van de
8rameren. Britse schoenen. Amerikaanse
Qf"onplaten Duitse camera's. Franse
Pv»its tris. Deens bier En Nederlandse bis-
haVenen sigaren Daar Hongkong een vrij
iv. ',s zijn de prijzen er soms lager
Ij-» i pi ijr.cu -
ook van herkomst. Hongkong
Vie han t,n vr'je geldmarkt, zodat iedereen
niittj,, \fc'h:kken over de valuta, welke
en 1 Benoe/En alsof dat allemaal nog
ft>aod9nireSkM.°m het leven er eenvoud18
cent
mee^Hiik maken, betaalt nte-
lnkoms,nan twaalf-en-een-halve pro-
<?s ls (,"u
Alles is 'belasting
De ItÜ.Svhr- lastmS-
straten
ponten. D
m.„„ die openbare gebóuwen. De
mensen tuSSen)aariyk3 hon|erd mülioen
vervoeren Dp het eiland en het vasteland
angstig.t0l- rutaie schoenpoetsers en
«Wij ov-, politieagenten in ge-
s 1 timend lakleer. En zelfs
de bedelaars Veel schoner dan het Neder
land van eens-in-de-week een-schoon
overhemd Bovendien 8aat men er op
Amerikaanse wijze met zijn I-d mee On
telbare hotels, restaurants winkels, kap
salons en kantoren hebbe^t^ejri eZne
machines de subtropische hitte in een fris.
onergieverwekkend Europees klimaat her
schapen En in de slaapkamers van veel
particuliere woningen, welk® '.iffi.:
stoelen tegen de groene berg geplakt lijken
staan eveneens koelinstallaties-
Natuurlijk heeft Hongkong ook zijn zor
gen. Op dit ogenblik is het vooral het ge
brek aan water. Er is zo weinig regen ge
vallen, dat de kraan maar drie uur per dag
(van vijf tot acht in de avond) loopt en
iedereen omstreeks die tijd in de badkamer
zit. Een andere zorg is de schaduw, we e
het communistische China mm of meer
dreigend over deze Britse bezitting werpt
Het is een publiek geheim, dat Mao TSe-
Tung die kleine democratische en tegelljK
koioniale uitwas aan zijn immense rijk
welbewust tolereert, omdat hij er me®r
plezier dan last van heeft. En dat m.1
Hongkong, ondanks het keung-gekleae
Britse garnizoen kan nemen wanneer nij
wil. Maar dat moment is kennelijk nog
niet aangebroken
En dus leeft Hongkong met zijn twee-
en-een-half millioen Chinezen en een
handjevol Europeanen, zijn tientallen ban
ken (waaronder de communistische Bank
of China) en handelshuizen, zijn rickshaws
jonken en foe jong hay voorlopig maar
voort Rustig, zorgenloos en welvarend. En
I als een ouderwetse kolonie.
het voorstel van laatstgenoemde dient de
grondwet de commissaris met zoveel
woorden te belasten met de uitvoering van
's konings bevelen. Hiermede zou echter
naar de mening der commissie-Prinsen
een te zwaar accent komen te liggen op de
commissaris als vertegenwoordiger van
het rijksgezag en zou zijn functie van pro
vinciaal bestuurder Worden onderbelicht.
Uitvoerige beschouwingen wijdt de com
missie aan de verantwoordingsplicht van
de voorzitter en de leden van gedeputeer
de staten aan de provinciale staten. Er
is naar haar oordeel alle aanleiding, ook
de commissaris als voorzitter van het col
lege van gedeputeerde staten verantwoor
ding schuldig te doen zijn voor zijn aan
deel in het door het college gevoerde be
stuur, terwijl de verantwoordingsplicht
van de leden van het college van gede
puteerde staten h.i. dient te worden uit
gebreid tot het door Gedeputeerde Staten
gevoerde bestuur.
Aldus zal de verantwoording tevens
liet gehele terrein van het z.g. zelfbe
stuur, d.i. de medewerking aan de uit
voering van de rijkswetten, omvatten.
Intussen zou de commissie een uitzonde
ring willen maken voor een drietal on
derdelen van het bestuur, nl.:
aardse kinderen te inspecteren. Haar
gelaat is glanzend blank. Zij aanschouwt
veel menselijke goedheid en smetteloze
reinheid. Maar ook zijn er grove tegen
stellingen op aarde, die mogelijk zelfs
het gelaat van moeder Zon met kleine
duistere vlekjes zouden kunnen be
smeuren. Zou dit de oorzaak kunnen
zijn der zonnevlekken? Ik ben geen
astronoom, maar ik zou me kunnen
voorstellen, dat het kolenbunkeren op
een zeeschip de blankheid van moeder
Zon zou besmetten. Oordeel zelt uit het
verhaal, dat ik U hier ga voorzetten.
Is dat zo interessant?, hoor ik U vra
gen. Nou en of, en mooi door de natuur
lijke vuilheid. Het werd je geel en
groen van de zwartheid! Het ging zo!
de eerste étappe van „kolenbunkeren"
bestond hierin, dat alle leden van het
bootpersoneel uittogen om deuren, ven
tilatoren en andere openingen van hut
ten, gangen of werkkamers hermetisch
te sluiten. En dat was een gebiedende
maatregel. Kolenstof immers dringt
overal door. Nummer twee op het pro
gramma bestond in een algemene exodus
der passagiers. Die gingen naai de stad
winkelen en dan pas begon het grote
feest. Grote vierkante bokken, vol van
R ZIJN DE LAATSTE TIJD in de pers
berichten verschenen over een moge
lijke verruiming van Je verstrekkin
gen door de ziekenfondsen aan de ver
zekerden. De berichten waren echter niet
gelijkluidend en van officiële zijde is geen
opheldering gegeven.
Geheel uit de lucht gegrepen zijn deze
berichten natuurlijk niet. Voorzover wij
konden nagaan, houdt de Ziekenfondsraad
zich inderdaad momenteel bezig met de
vaststelling van de begroting voor 1955 en
overweegt hij, de minister voor te stellen,
bepaalde verstrekkingen te verruimen
zonder reeds tot premieverhoging over te
gaan. De gedachten schijnen uit te gaan
naar verlenging van het maximum aantal
verpleegdagen in een ziekenhuis van 42 tot
66 dagen, naar het wederom opnemen van
brilleglazen in de hoofdverzekering en
van brilmonturen en gehoorapparaten voor
kinderen tot 16 jaar en tenslotte naar een
vergroting van de vergoeding voor sana-
toriumverpleging en wel tot 75 pet vgn
de kosten tegen thans ca 50 pet.
Onwillekeurig zal men zich afvragen, of
het ziekenfondswezen de laatste tijd zo
zeer floreert, dat het in staat zou zijn dit
extraatje aan verzekerden ce geven, zon
der daartegenover genoodzaakt te zijn
naar verhoging van inkomsten uit te zien
Voorzover een buitenstaander kan nagaan
iS dit beslist niet het geval en hij zal dan
ook tot de conclusie moeten komen. dat.
ook al laat men thans premieverhoging
achterwege, deze uitbreiding der voor
zieningen toch vroeg of laat er mede toe
bij zal dragen, dat de premie hoger gesteld
zal moeten worden.
ET ZIEKENFONDSWEZEN HEEFT
sinds 1949 met grote tekorten gewerkt,
hetgeen de afgelopen jaren enkele
malen tot premieverhoging en bezuini
gingsmaatregelen heeft geleid. Toch wareo
oeze maatregelen niet bij machte de te
korten te voorkomen. Het tekort over 1952
wordt in het verslag over dat jaar, dat
onlangs is uitgebracht, geraamd op 10
millioen Dat het hiertoe beperkt zal blij
ven is te danken aan bijzondei meevallen
de premie-ontvangsten. Hoe het met 1953
staat, valt zomaar niet te zeggen In aan
merking nemende de premieverhoging
tot 4 pet niet ingang van 1 Januari 1953.
werd voor dit jaar een tekort geraamd
van ca 15 millioen. Vermoedelijk zal
men hier beneden zijn gebleven, omdat
evenals in 1952 de inkomsten o.a. In ver
band met de loonstijging, hoger zullen
zijn geweest dan geraamd was Wellicht
zal dan ook het tekort over 1953 beneden
de 10 millioen kunnen worden gehouden
Wij veronderstellen echter, dat 1954 weer
ongunstiger zal uitvallelL gezien de be
langrijke stijging van de voornaamste
kostenfactoren: ziekenhuiskosten en kos
ten van medische hulp, waartegenover de
loonsverhoging onvoldoende compensatie
za) hebben geboden. Raamt men het tekort
voor 1954 op 10 15 millioen. voor
1955 zou men in geval va" uitbreiding der
verstrekkingen wellicht op 'n tekort van
J 20 millioen moeten rekenen, waarbij dan
nog niet is ingecalculeerd de verdere ver
hoging van bepaalde kostenfactoren, welke
wel niet te vermijden zal zijn.
HET IS DUIDELIJK, dat dit zo niet door
kan gaan. Aan de overtoTge midde
len van het vereveningsfonds komt
eens een einde. Het wonderlijke is echter,
dat men deze conclusie enige jaren ge
leden ook reeds heeft getrokken en tn
verband daarmee eind 1952 in overleg met
de SER richtlijnen heeft opgesteld voor
het toekomstige beleid. De voornaamste
punten van deze richtlijnen waren: 1.
Fixering van het nitgavenpei] tot 1957 op
het niveau van 1953, d.w.z. 0p een ge
raamd bedrag per verzekerde van ca
41.44 per Jaar; 2. Instelling van een diep
gaand en systematisch onderzoek aan
gaande de fundamen'ele vraagstukken
van het ziekenfondswezen op grond waar
van reorganisatie ter hand genomen zou
kunnen worden.
Hoewel men t.a.v. het eerste punt zekere
restricties mag maken. o.a. wegens moge
lijke prijsstijgingen en verdere ontwikke
ling der medische wetenschap, valt te be
twijfelen, of van stabilisatie van het uit-
gavenpeil veel terecht is gekomen. In
ieder gevai is een verdere verruiming van
de verstrekkingen, als thans wordt over
wogen, in strijd met de destijds opge
somde richtlijnen, die mede bedoeld wa
ren, om verdere beperkingen der ver
strekkingen, waartoe de situatie strikt
genomen aanleiding f?af, te voorkomen.
Over het tweede punt, net diepgaande
onderzoek, heerst, nog volslagen stilzwü-
gen en men krijgt niet eens de Indruk
dat er in stilte hard aan gewerkt wordt
De Ziekenfondsraad heeft een commissie
ingesteld, maar enig resultaat schijnt deze
wijze daad nog niet te hebben opgeleverd
Integendeel, want mei de hierboven ge
noemde plannen tot uitbreiding der ver
strekkingen spoedt men zich verder in de
richting, die tot heden zo weinig succes
vol is geweest.
de ontwikkeling van de medische
wetenschap eisen momenteel de be
raamde uitbreiding van vergoeding voor
ziekenhuis- en sanatoriumverpleging. In
derdaad is de voorziening, die de hoofd
verzekering geeft van beperkte aard maai
door middel van aanvullende verzekering
die een premie eist van ongeveer een
dubbeltje in de week, kunnen verzekerden
zich dekken tegen het risico van een ver
pleging van onbepaalde duur De meeste
verplicht en vrijwillig verzekerden hebben
dan ook zo'n aanvullende verzekering
gesloten.
In plaats dat men dit bewijs van ver
antwoordelijkheidsgevoel eo dit persoon
lijk dragen van een gedeelte der kosten
met vreugde begroet, tracht men thans een
deel hiervan weer over te hevelen naar de
gemeenschappelijke pot en wel op een
moment, dat deze reeds de bodem laat
zien.
Wij vragen ons dan ook af, door welke
motieven dit streven wordt ingegeven. Is
het slechts bedoeld om de massa te stre
len, of ligt er een bepaald beginsel aan
ten grondslag, dat men reeds thans ver
der tot gelding wil doen komen, vooruit
lopend op een mogelijk tegengestelde uit
komst van het onderzoek door de studie
commissie? Het is wellicht geen toevallige
coïncidentie, dat prof. Muntendam on
langs in een rede voor de Centrale Bond
van Onderling Beheerde Ziekenfondsen
uitvoerig gepleit heeft voor een verlenging
van de verpleegduur mede in verband met
de revalidatie. Deze rede b'edt mogelijk
wel enige aanknopingspunten ter onthul
ling van de gedachtengang, die de drijf
veer schijnt van bovengenoemd streven.
Prof. Muntendam haalt het Statuut van
de Wereldgezondheidsorganisatie aan
waarin gezondheid een van de menselijke
grondrechten wordt genoemd Nederland
heeft dit statuut aanvaard en derhalve
acht prof M dit recht op gezondheid een
van de sociale rechten, waarvoor de Staat
verantwoordelijkheid draagt. Hij meent,
dat de uitgaven van het Ned. volk voor de
gezondheidszorg veel te gering zijn. Hij
waardeert de mogelijkheden die de aan
vullende verzekering biedt, maar ver
klaart. dat deze behoren te worden ver
leend door middel van de hoofdverzeke
ring. Een practisch argument hiervoor
geeft hij niet; blijkbaar is dit een uit
vloeisel van de theorie over het recht op
gezondheid.
Het behoeft nauwelijks nog betoog, dal
een dergelijke formulering van een recht
op gezondheid evenmin als de consequen
ties, die daaruit voor de verantwoorde
lijkheid van de Staat worden getrokken,
voor katholieken aanvaardbaai zijn.
Zolang de practische noodzaak van uit
breiding der hoofdverzekering ontbreekt
en wij nog geheel tn het onzekere ver
keren over de richting, welke het zieken
fondswezen zal inslaan, achten wij de
beoogde uitbreiding dan ook geheel ver
werpelijk Dit te meer, daar de aanvul
lende verzekering goed werkt en zich tn
ieder geval kan bedruipen. Overheveling
naar de hoofdverzekering zou de moeilijk
heden daar slechts vergroten en zou tevens
afwentelen betekenen van een deel van
dit risico op andere schouders, waartoe
slechts in uiterste noodzaak mag worden
overgegaan.
het zwarte goud, werden onder luid ge
schreeuw langs de boot gemeerd. Dub
bele Jacobsladders werden hoven aan
de boot gebonden en dan rukte er een
legertje gitzwarte negers aan, elk. met
een mandje kolen en deze zwarte massa
klom in een eindeloze „circulus vitio-
sus" (kringloop) naar boven; daar
werd het mandje leeggeschud en ging
de nevenladder naar beneden, druk ges-
de nevenladder naar beneden, druk ge-
ticulerend en spottend met de opgaan
de sjouwende ketting van wriemelende
zwartheid. Elke opgang maakte de ne
gers mogelijk nog zwarter, zodat de rode
dikke lippen van het ras en de ivoor
witte tanden als „fonkelende sterren
schitterden aan de donkere kolenhe-
mel".
Ook ging dit hele karwei gepaard met
niet onaardige muziek van een soort
tweekwartsmaat met woorden, aange
past aan dergelijk werk; zo iets van:
„Houdt er de moed maar in!", dunkt
me met begeleidende chorus van de
gelukkige afdalers, dat bestond uit een
mysterieus gonzend geroezemoes. Jam
mer, dat deze kolensport ook tot het
verleden behoort. Het was een blijspel
in puur zwart, opgevoerd tegen een
helblauwe lucht en wat vies.
Thans worden de schepen heel pro
zaïsch door een paar pijpen met olie
gevoed, inderdaad wel gemakkelijker,
vlugger en zindelijker, maar.... nu ja,
ik bedoel, wat de tegenwoordige machi
nist op een dieseltrein ook tot zijn mak
ker zegt: „Het was vroeger toch wel zo
aardig op een gewone, versmade loco
motief. Kijk, daar zat leven in en je be-
merkte, dat je wat deed, terwijl op deze
dooie, zwijgende dynamo alles gebeurt
met een stom, gepoetst knopje, juist als
een boer op een boerderij met houten
beesten uit de speeldoos van de ark van
Noë".
Al voel ik mee met de oude kolen-
stoker op de locomotief, toch roep ik
met de Fransen uit: „De koning is dood,
leve de koning", met andere woorden:
kolen hebben voor de moderne scheep
vaart hun verdienstelijke tijd gehad en
daarom: Leve de olie voor onze heden
daagse Dieselmotoren!
Het bunkeren is voorbij, het dek is
weer helder en schoon en de passagiers
zijn weer terug aan dek. Het gezelschap
is bijeen. „Dag Kris, dag Kras. dag
Kruimeltje!". Wat zitten we weer knus!
Ja, werkelijk, de moderne mailboten
bieden een aards paradijs voor de Kris
sen en Krassen en last not least de Krui
meltjes. Ik bedoel de geestelijk verkrui
melde mensheid. Bij deze mensenparade
denk je dikwijls: „Wat kan een mensen
ziel toch bar en banaal verkruimelen".
Zijn adel en goddelijk evenbeeld wordt
gereduceerd tot een caricatuurprent en
zijn ideaal tuimelt omlaag bij de Eva s
tot het niveau van een vruchtentaartje
of roomhoorntje, bij de Adammen tot
een Havanah sigaar of een Amerikaanse
cocktail. De Kruimeltjes kunnen warm
lopen voor een tennismatch, hun lectuur
gaat meestal niet verder dan een detec
tive-roman, een enkele maal kunnen z"ij
zich verheffen tot een hoogte van kunst,
die varieert van 'n blouse tot overhemd,
zo pas gekocht in een warenhuis van een
havenstad. Bij uitzondering brengen zij
het zelfs tot waardering voor een zons
ondergang of zo, maar dat is toch meest
al de uiterste grens van prestatie. Eer
lijk, ze doen me vaak denken aan het
versje, dat men wel eens hoort: „Daar
vaart langs de wolken een knul op zijn
fiets, Hij trapt zich een hoedje, maar
verder komt hij ni^js". Want ja, al deze
Kruimeltjes gaan kriskras de wijde
wereld in en zullen moeten fietsen langs
moeilijke paden, die we later wel eens
uitvoeriger gaan behandelenmaar
35 jaar ervaring zegt mij duidelijk, dat
het resultaat van hun fietstocht het
zelfde zal zijn als bij de „knul van het
liedje". Een paar dagen geleden, langs
de Roode Zee passeerden we een berg,
waar Mozes is opgestegen in letterlijke
zin. Hij zal wel vermoeid geweest zijn,
want de berg is behoorlijk hoog en on
begaanbaar. Maar afgezien van de phy-
sieke hoogte, die velen van onze Krui
meltjes nog wel zouden kunnen halen,
ze zijn nog nooit getraind om de gees
telijke hoogte van Sinai te benaderen.
Als Mozes nog eens Sinai zou bestijgen
om Gods wetten te ontvangen, zou hij
opnieuw de twee stenen in heilige
toorn naar beneden slingeren, maar nu
mogelijk op het promenadedek van een
mailboot. De schepen varen dicht bij de
kust, zodat men met het blote oog Si
nai ziet en tevens de eilandjes van de
twaalf apostelen; ongenietbare, kale
plaatsen, waar ogenschijnlijk niemand
woont. Maar ach, daar zijn ook Krisjes
aan boord en dan nog de Krassen, om
de Kruimeltjes te stutten. Sommige
lezers verstaan wel wat Maleis en het
woord KRAS geeft én in het Neder
lands én in het Maleis juist aan wat
Indië broodnodig heeft: Sterkte, ge
hardheid, stoere kerels en Carla's.
Zo staan we dan hier op de drempel
van het verre Oosten, bij de ingang van
de Indische Oceaan. Wij staan op de
springplank om de grote duik te nemen.
Verend en onvast buigt de springplank
op en neer, tot we de sprong doen in
de eindeloze tropische doolhof met voet
angels en klemmen. De Kruimeltjes
cirkelen reeds gracieus in de lucht. Wij
doen verstandig om nog eens het grote
waarschuwingsbord te lezen, dat ons
met reuze letters in het Italiaans toe
roept: „Guarda fui" „Weest op Uw
hoede Dit is de naam van de verra
derlijke kaap, aan het einde van de Golf
van Aden, tegenover het eilandje Soko-
tra op Oost-Afrika. Daar op dat punt
staat een hoog oprijzend monument, op
gericht door de beproefde gade van een
zeekapitein, wiens schip met alle op
varenden op een veelbelovende morgen
bij een pas opgaande zon en blauwe
wolkenloze hemel te pletter sloeg.
Dames en heren Krissen en Krassen:
„Guarda fui", want hier pegint een
wereld van eeuwig blauwe lucht, wui
vende palmen en betoverende zonne
schijn. Inderdaad.... maar nog veel
meer betovering en schijn is er, die
voortspruit uit andere, lagere sferen van
schijn en kleurenweelde. Ook rottende
kadavers en afzichtelijke kevers toveren
ons fonkelende lichtjes en fosforiserend
schijnschoon bij tropische duisternis.
„Guarda fui" en „Slamat djalan (veilige
reis)". Dat wenst U,
K\MSMS POSaSE
EAKIST
,i> >v. Ta-N
Ter gelegenheid van de zevende verjaardag van de onafhankelijkheid van
Pakistan werd een nieuwe serie postzegels uitgegeven. Landschappen, bekende
gebouwen alsmede producten van het land zyn op de zeven zegelsin de waarden
6 p. tot 2 roepia's, afgebeeld.
