Randstaat Hollandstelt Bisdom
Haarlem voor enorme problemen
AARDAPPEL STIEFKIND AF
Jaarbeurs:
voor de
een paradijs
huisvrouw
I
l ike land
een brillant
Hc
VERLENGING WET TOEZICHT
CREDIETWEZEN
xkr
Droogkast voor de natte
was en
drie
soorten keukenmesjes
Verbroken
samen werkin g
„Een cent per Zondag per gelovige méér,
verschilt elk jaar een kerk
Achterstand niet
groter
Gouverneur Dewey
treedt af
Type-virtuozen treden
in liet strijdperk
Overleg met credietinstellingen nog
niet voltooid
brein kon niet meer op
gang komen
Het proces tegen de
N.E.S.B.-leiders
Luitenant Kon. Lucht
macht verongelukt
Prinses Wilhelmina
terug van vacantie
De Agfa Klian ziek
PONDERDAG 9 SEPTEMBER 1954
PAGINA 3
Meer priesters
Er was ook een groot gebrek
ontstaan aan priesters.
„Het schijnt", aldus mgr Huibers
op een conferentie voor de katho
lieke pers, „dat hierin verbetering
gaat komen, omdat de klassen op
de seminaria van het bisdom meer
priesterstudenten tellen dan
voorgaande jaren".
Groei katholiekental
'VHS*
„Het spijt mij, dat ik altijd maar
weer moet vragen", verzuchtte
mgr Huibers, „maar ik moet wel.
De noden worden groter en het
geld wordt steeds minder waard.
Ik moet blijven rekenen op de
goedgeefsheid van de mensen. Als
iedere katholiek nu eens één cent
per Zon- en feestdag méér zou of
feren dan hij gewoon is te doen,
scheelt dat de bouw van een kerk
per jaar".
2 rekt zich uit het openbare
leven terug
1939—1954
40.000
50.000
20.000
Bekeringen
Overal en altijd
geniet U meer van
de béste sigaret
voor Uw gezondheid l
SCHOONGEMAAKT EN IN
VENSTERZAK
In de leer
Stagnatie op lijn Den Haag-
Utrecht
Een vrolijke standwerker
Geen angst voor krassen op
de meubelen
Ruime keuze speelgoed
Smaakvolle siervoorwerpett
Wijziging V.IS.-charter
Mr VONDELING WENST
CONFERENTIE IN
MOSKOU
I
De uitgroei van de stedelijke gemeenschappen, voornamelijk omdat de
snelle industrialisatie de agrarische bevolking naar de stad drijft, heeft
de zielzorg voor een bijzonder zware taak gesteld. Speciaal in bet bisdom
Haarlem met zijn aaneenschakeling van grote steden, waaronder de drie
grootste van Nederland, gaat zwaar gebukt onder het probleem, opgeroe
pen door deze merkwaardige ontwikkeling. Overal doet men een beroep
op de Bisschop om meer hulp in de zielzorg. Aan de stadsranden, waar
uitgestrekte woonwijken oprijzen, moeten Godshuizen worden gebouwd;
noodkerken, waar zij ook tot stand komen, blijken vaak bij opening reeds
overbezet. Recreatiegebieden moeten de bevolking gelegenheid bieden, de
godsdienstplichten waar te nemen. Er is een wedloop tussen de bouw
activiteit en de ontwikkeling van de katholieke bevolking.
Nu „Kerkenbouw-Zondag" voor de deur
staat dringt zich de vraag op, in hoeverre
de katholieken van het bisdom Haarlem
erin zijn geslaagd, te voorzien in de stof
felijke noden van de zielzorg.
Dankbaar mag worden vastgesteld, dat
sedert de 15 jaren van het bestaan van
het „Fonds voor Kerkenbouw in het R.K.
Bisdom Haarlem" er 19 nieuwbouwkerken
tot stand zijn gekomen, 7 kerken werden
herbouwd, 4 kerken uitgebreid en 18 nood
kerken gebouwd. Bovendien zijn thans nog
vier nieuwbouwkerken en twee herbouw-
kerken in uitvoering
Telt men het aantal hierdoor bereikte
werkplaatsen op en trekt men er het aan
tal, dat in de oorlogsjaren verloren ging
van af, dan blijkt, dat er een winst is ver
kregen van 31.762 kerkplaatsen.
Evenwel in deze periode is het aantal
paschanten in het bisdom toegenomen met
ongeveer 161.000. Neemt men aan en
men mag dit, op grond van desbetreffende
onderzoekingen dat per 3 paschanten
één plaats voldoende is, dan zou een aantal
van 54.000 kerkplaatsen nodig zijn geweest,
om de behoeften te dekken. Er is dus een
achterstand gegroeid en de statistiek toont
aan, dat de achterstand in oorlogstijd ont
staan, wel niet wordt ingelopen, doch ge
lukkig niet groter wordt. De grafische
voorstelling brengt dit duidelijk in beeld.
Men moet hierbij echter rekening hou
den met het feit dat vele katholieken
wegtrekken van de stedelijke centrum
parochies. waardoor er een aantal „onren
dabele" plaatsen ontstaat.
Aan de andere kant bestond echter reeds
een tekort aan plaatsruimte in de kerken
van 1939, omdat tussen de jaren 1935 en
1939 geen nieuwe kerken konden worden
gebouwd tengevolge van de financiële
moeilijkheden, waarin sommige kerken
waren komen te verkeren. Interessant ls
het na te gaan, dat in het jaar 1889 gemid
deld 1966 parochianen een parochie bevolk
ten Geleidelijk steeg dit aantal, tot het
ln i930 op 2727 stond, dus bijna anderhalf
maal zoveel. In 1947 was het aantal paro
chianen per parochie gegroeid tot een ge
middelde van 3086!
Wanneer het bisdom Haarlem er slechts
met de allergrootste krachtsinspanning in
slaagt, de achterstand in kerkenbouw ten
opzichte van de bevolkingsaanwas niet te
vergroten en de toestand in dezen dus als
zorglijk mag worden gekenschetst, dan
is er toch nog een verblijdend verschijn
sel.
SCHAGEN
WERVEhSHOOF
HOORN'!
ALKMAAR
BEVERWIJK
PURMEREND
HAARLEM
AMSTERDAM
De hierbij afgedrukte beeldgrafiek van
de absolute toeneming van het. aantal ka-
NOORDW/JK
llDERKER£.f
LEIDEN
ALPHEN
ZOE TERWOUDE
DEN ha AC.
GOUDA
POELDIJK
ROTTERDAM
SCHIED
IOO KATHOLIEKEN
IOOO KATHOLIEKEN
IO.OOO KATHOLIEKEN
MIDDELBURG
20.000 KATHOLIEKEN
BISDOMSGRENS
DEKENAATSGRENS
brengt. Hoewel vervreemding van de Kerk
plaats vindt, dient men toch te bedenken
dat ook deze katholieken nog altijd blijven
vallen onder de zorg van de Kerk.
Wanneer de bekende collecteschalen
rondgaan voor de „Bisschoppelijke Noden"
en men vaak zijn wekelijks vastgestelde
gaven offert, beseft men dikwijls niet, dat
de bouwkosten van de kerken steeds blij
ven stijgen. In 1950 kostte de bouw van
een kerk reeds drie en een half maal zo
veel als in 1950 en thans vier en een half
maal. terwijl die kosten nog steeds een
stijgende tendens tonen.
Hiertegenover staat, dat de inzamelin
gen voor de kerkenbouw van September
I?®?van dit iaar ongeveer
1.670 000 hebben opgebracht, hetgeen 5
procent meer is dan het jaar tevoren.
De gouverneur van de staat New-York,
Thomas Dewey, heeft tijdens een televisie
uitzending gezegd, dat het ogenblik voor
hem was gekomen zich uit het openbare
leven terug te trekken.
Dewey, die twaalf jaren gouverneur van
de staat New-York was en tweemaal repu
blikeins candidaat voor het Amerikaanse
presidentschap, vertelde niet de reden
voor zijn besluit, dat tot het laatste ogen
blik geheim was gebleven.
Weer zullen de type-virtuozen van Ne
derland in het strijdperk treden als op
25 September a.s jn Rotonde van de
Haagse Houtrusthallen voor de vierde
maal de Nationale Kampioenschapswed
strijden machineschrijven zullen worden
gehouden. De wedstrijd staat open voor
iedere typist (c) van Nederlandse nationa
liteit en er kan zowel met gewone, als
met half-electrische en electrisehe machi
nes aan worden deelgenomen. Bij de be
oordeling zal voor deze categorieën geen
onderscheid worden gemaakt.
De opgave bestaat uit het overtikken
van een in de Nederlandse taal gestelde
tekst gedurende dertig minuten. In deze
tijd is het verwip-eien van het papier
inbegrepen, umdat er een verzoek is bin
nengekomen van de Blindenbond om ook
blinden aan het concours te laten deel
nemen wordt thans de mogelijkheid over
wogen om aan deze categorie de tekst
tholieken in de dekenaten van het bisdom
Haarlem in de periode 19391954 zal het
hart van iedere katholiek oprecht verheu
gen, hoewel deze verblijdende groei zijn
grote zorgen op het gebied van kerken
bouw en buitenkerkelijke voorzieningen
met zich brengt.
In het algemeen kan men zeggen, dat de
toeneming van het aantal katholieken de
Absolute toeneming van het aantal
katholieken in de dekenaten van het
bisdom Haarlem in de periode
50.000
40.000
3 0.000
20.000
10000
TOENEMING VAN HET BENODIGDE
AANTAL KERKPLAATSEN SINDS 1938
TOENEMING VAN HET IN FEITE DOOR
DE BOUW OF UITBREIDING VAN KERKEN
SINDS 1938 TOT STAND GEKOMEN
AANTAL KERKPLAATSEN
.9"
t "38 1946 1953 1955
Toeneming van de behoefte aan kerkplaatsen in het bisdom Haarlem en
van de in feite tot stand gekomen kerjcplaatsen sinds 1939.
60500 SINDS 1938
TOEGENOMEN
BEHOEFTE AAN
KERKPLAATSEN
50.000
10.000
SINDS I93B
GEREALISEERDE
KERKPLAATSEN
optelsom is van drie onderscheiden
elementen: de natuurlijke bevolkingsaan
was. de vestigingsoverschotten en de be
keringen.
In het bisdom Haarlem is de natuurlijke
bevolkingsaanwas betrekelij k niet groter
dan in andere delen van het land, maar
omdat in dit gebied van het bisdom onge
veer 45 procent van de gehele Nederlandse
bevolking woonachtig is moet men hier
toch wel rekening houden met een zeer
sterke absolute groei.
In de laatste eeuw is de bevolking van
de provincies Noord- en Zuid-Holland
verviervoudigd, terwijl het katholieke
deel van deze bevolking zelfs meer dan
verviervoudigd is.
Het is bekend dat met name de grote
steden, vooral Rotterdam en Den Haag
een grote zuigkracht uitoefenen; Rotter
dam is b.v. sinds 1830 ongeveer achtmaal
zo groot geworden. Den Haag eveneens!
In het grote vestigingsoverschot heb
ben echter ook de industriegebieden
rond kleinere plaatsen hun aandeel. Ty
pische voorbeelden daarvan vormen het
hoogovengebied rond Beverwijk en het
petroleumgebied ten Westen van Rotter
dam (Vlaardingen, Pernis en Hoogvliet).
Een laatste factor van de toeneming
van het katholieken-tal wordt gevormd
door de bekeringen, welke in het bisdom
Haarlem met zijn sterk gemengde bevol
king. de laatste tijd een gemiddelde aan
was van ruim 2000 zielen per jaar mee-
Advertentie)
s-V
Bij de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal is een ontwerp van wet tot verlen
ging van de wet Toezicht Credietwezen
ingediend.
In de Memorie van Toelichting wordt
er aan herinnerd, dat bij de behandeling
van deze wet in 1951 zich een verschil van
mening openbaarde ten aanzien van de
vraag of de wet een tijdelijk dan wel een
blijvend karakter zou moeten dragen. Ten
slotte werd besloten de werking van de
wet voorshands te beperken tot een perio
de van 3 jaar. Deze termijn loopt op X Ja
nuari 1955 af.
Direct na het van kracht worden van
de wet heeft de Nederlandsche Bank de
tenuitvoer legging daarvan ter hand ge
nomen en overleg met de representatieve
organisaties van de verschillende groepen
credietinstellingen geopend. De voorberei
dende en organisatorische werkzaamheden
zijn thans nagenoeg voltooid. Wat het toe-
Zicht zelf aangaat is het overleg, dat zo
wel het bedrijfseconomische als het so
ciaal-economische toezicht betreft, echter
nog gaande. De minister herinnert er aan,
dat onlangs overeenstemming is bereikt
(Van onze correspondent)
De huisvrouwen van Amsterdam, Rot
terdam, Den Haag en Utrecht hebben de
zer dagen de aardappelen op een andere
wijze bij de groentehandelaren kunnen ko
pen dan zij gewoon waren. Er kwamen nl.
m genoemde steden verpakte en gewassen
aardappelen op de markt, een primeur
voor Nederland.
De man, die met deze nieuwigheid is
begonnen, is de heer H. Berends, een aard
appelhandelaar uit Nieuw-Amsterdam
jPr Hij heeft als eerste de voor de hand
hggende consequentie van de dalende con
sumptie van aardappelen aanvaard, name-
h.ik het aanbieden van ons voornaamste
volksvoedsel op een aantrekkelijker ma
nier <tan tot nu toe de gewoonte was. Het
js namelijk merkwaardig dat, terwijl aan
het uiterlijk en de verpakking van alle
andere consumptiegoederen de uiterste
zorg wordt besteed, de aardappel in dit
opzicht een stiefkind is.
De heer Berends is bij de Amerikanen
in de leer gegaan alvorens hij zijn plan
nen ging verwezenlijken. Hij maakte een
studiereis van vier maanden door de Ver.
Staten. Daar kent men geen aardappelen
die in losse vorm en soms nog met de klei
eraan in de kleinhandel komen. Het eer
ste wat deze Nieuw Amsterdammer deed,
was een Amerikaanse machine aanschaf
ten, die de tevoren op hun eetbaarheid
beproefde aardappelen wast, droogt, even
tueel ontsmet en kleurt, en tenslotte ver
pakt. nadat alle ongeschikte exemplaren
machinaal of met de hand uitgesorteerd
zijn.
Enige dagen geleden is de productie be
gonnen van een voorbereiding, die meer
dan een jaar in beslag nam. De gewassen
aardappelen worden verpakt in stevige
papieren zakken, die 5 kg. kunnen bevat
ten. Het bijzondere jan deze zakken is, dat
men de inhoud van buiten af kan zien. In
de voorzijde van de zakken is nl. een van
gevlochten dun touw voorzien venster.
Ijt®' treinverkeer tussen Den Haag en
tijd is sistermiddag gedurende korte
ge,j gestoord geweest. Het verkeer moest
Wor(]ren(Je drie kwartier over enkel spoor
viejg^.Rndcrhoudcn. Enkele voortreinen
daar mein' die om I7-12 uur uit Den Haag
he, Rt3„ecllt was vertrokken, kon, na bij
n;e, °n Voorburg te hebben gestopt
de el8nte-r op ganS komen. Een defect in
de oorz=tche installatie van de trein was
'bende ?- De volgende uit Den Haag ko-
<3e stilsta, j die van 17 36 uur - moest
berden jnde trein langszij passeren. Eerst
°verEen„ir reizisers uit de defecte trein
st°rin„ "^"-Tijdens de duur van de
°nderhoua yerkeer over enkel spoor
storin- °mstreeks 18.00 uur was de
daar Deo êe De defecte trein is
Haag teruggegaan.
1 onze Utrechtse redacteur)
Het zonnige iet - weei maakt de stemming op de Jaarbeurs zeer
opgewekt en daardoor heeft de binnenstad van Utrecht, die in deze dagen
met allerlei bonte leclames ls opgesmukt, ook een feestelijk karakter.
Op zijn weg van het station naar Mercurius' tempels op liet Vreeburg,
vraagt de vreemdeling zich af, of b,j ln cen kamp yan reuzen ,g lcrecJlt
gekomen, want langs de weg treft hij afbeeldingen aan van sigaren
en een pakje sigaretten van ontzaglijk grote afmetingen, terwijl er
potloden te zien zijn, waaimee wellicht Goliath nog moeite zou hebben
om ze be hanteren. Een groepje straatmuzikanten, dat steeds grote
belangstelling van bet publiek geniet, verhoogt de gezelligheid
In de Jaarbeursgebouwen zelf kan men de drukte nog niet overmati"
noemen, maar de kwaliteit is ook wat waard en als wij vernemen dat
er reeds de eerste dag 31 landen vertegenwoordigd waren, kunnen wii
hieruit veilig afleiden, dat deze bezoekers niet alleen kwamen om te
kijken. Een gezelschap van een instelling uit Stuttgart, die zich o a
bezig houdt met de financiering van importen en exporten, prees in het
bijzonder de kwaliteit van de Nederlandse consumptiegoederen,
Gisteren werd een gezelschap personen
uit de kring van reders en stuwadoors,
alsook van het wegtransport door mr J.
Milius, gedelegeerd lid van de Raad van
Beheer en mr Schuit, directeur van de
Kon. Ned. Jaarbeurs, rondgeleid.
De huisvrouwen kunnen op de parterre
haar hart ophalen met het bewonderen
van de nieuwste wasmachines en stofzui
gers, waarvan de laatste met zóveel func
ties, dat de naam „mechanische dienst
bode" niet overdreven is.
Een fabriek van huishoudkoelkasten
demonstreert thans ook een was-droog-
kast, r''e zo weinig aan stroom gebruikt,
dat voor ongeveer 10 cent 5 kg natte was
strijkdroog gemaakt wordt, en voor 5 ct
méér kurk droog. De waslijnen, waaraan
het ophangen van het natte goed voor
de huisvrouw een vermoeiende bezigheid
is. komen daarmee dus te vervallen
Op het gebied van gasverwarming wor
den nieuwe systemen gebiacht zoals
infra-rode stralers, waarvoor alle'soorten
gas te gebruiken zijn-
In het Vreeburg-paviljoen wordt iets
nieuws getoond om hinderlijke geuren in
een vertrek te verdrijven. Men heeft nu
een apparaat geconstrueerd, dat ook als
een gewone ventilator dienst kan doen,
om de werking van een bepaald prepa
raat. dat reeds in lang in flesjes verkrijg
baar is. efficiënter te doen zijn.
Wij hebben bij onze rondgang kennis
gemaakt met drie verschillende uitvoe
ringen van een keukenmesje, die alle on
overtrefbaar worden genoemd.
Een gezellige koopman hij kwam uit
net Vlaanderenland prees zijn artikel
niet zoveel vuur en verbeeldingskracht
aan dat hij op een concours van stand-
S?>*er? beslist de eerste prijs zou halen,
wat hij met zijn verstelbaar mes, zodat
men zo dun en dik kan snijden als men
wil, presteerde, was werkelijk wonderlijk.
Roggebrood, tomaten en komkommer vie
len na korte tijd in vüesjes uiteen.
Een andere standhouder had het gezocht
m een apparaat, dat veel op een snijmolen
leek en onze derde man, die de vriend
schap van de huisvrouw zocht, gebruikte
een rol, waaraan diverse mesjes zitten,
waarmee de groenten spoedig in stukjes
zijn verdeeld.
Een interessante afdeling vormt de
groep Ambacht van de Federatie van ge
bonden kunsten, waar we mooie geweven
stoffen en artistiek met de hand bedrukte
halsdoeken en zakdoeken zagen. Een
exotische hoek is er van Marokko, welk
land zijn prachtige tapijten toont, fraai
bewerkt leer terwijl tal van mooie
foto's een indruk geven van het natuur
schoon en de gebouwen in dat land
In de Irenehal is een uitgebreide col
lectie woningtextiel en meubelen.
Op het gebied van meubelen wordt in
het Vreeburg-paviljoen iets nieuws ge
bracht n.l. glazen meubelen.
Deze meubelen zijn bijzonder doelmatig,
omdat men nooit voor krassen behoeft te
vrezen, daai het politoer niet aangetast
kan worden. Het vlak behoudt ook zijn
glans, omdat het vrij van poriën is.
i if.- een geheel ander karakter zijn de
luchtige meubels, die naar ontwerp van
de Hongaar Matégot zijn gemaakt. Bijzon
der sierlijk zijn de lichtarmaturen en een
aardige vondst is een plantenstandaard,
d'e tevens als schemerlamp dienst doet
Verder zagen we tal van geestige cache-
pots, die het in de huiskamer goed zullen
doen.
Deze inzending bevindt zich op de
vijfde verdieping, waar men ook beslist
een bezoek moet brengen aan de Rijks-
nijverheidsdienst, die tal van knappe am
bachtslieden gelegenheid biedt hun werk
ter beurze te brengen. Er is o.a. een band
recorder, die zeer geschikt zelf gebouwd
kan worden.
Op de derde verdieping is met het oog
op St Nicolaas voor de winkelier een
ruime keuze speelgoed. Ook op dit ter
rein zijn vele nieuwe artikelen, zoals
bouwdozen zonder voegstrippen met ste
nen. die eenvoudig op eikaar gelijmd wor
den en groter zijn dan gewoonlijk, zodat
dit materiaal ook zeer geschikt is voor
kleinere kinderen. Nieuw is ook een door
een verkeersdeskundige in samenwerking
met het Verbond voor Veilig Verkeer
samengesteld spel, waarin op zeer aan
trekkelijke en aanschouwelijke wijze de
moeilijkheden van het moderne verkeer
in beeld zijn gebracht.
Op het gebied van huishoudelijke arti
kelen is er als nouveauté ovenvast glas,
dat weer iets anders is dan vuurvast glas.
Ovenvast glas is bestand tegen stoten en
temperatuurschokken het kan maxi
maal een hitte van 300 graden verdragen
zodat het geen bezwaar geeft, wanneer
men een schotel van dergelijk materiaal
op een stenen aanrecht plaatst, terwijl
men ook gerust koude vloeistof aan het
gerecht kan toevoegen.
Wij deelden reeds in een van onze arti
kelen, die aan de opening van de Jaar
beurs voorafgingen, mee, dat de animo
tot deelneming zo groot was, dat vele aan
vragen afgewezen moesten worden.
Het leek ons daarom billijk ook een
bezoek te brengen aan een stand van
„Les Artisanats de Belgique", waarvoor
onderdak gezocht moest worden in Hotel
Smits. Te meer. omdat het hier gaai om
een artikel, dat tot de vorming van een
betere smaak kan bijdragen. Hoeveel
prullaria ziet men niet op net gebied van
beeldjes en wandborden in een woning.
Heel dikwijls zou de bewoner graag iets
beters hebben, maar kan hij het niet be
kostigen. Enige Belgische kunstenaars
hebben nu modellen voor beeldjes en
andere siervoorwerpen van hout gemaakt,
die in Ierse pijpaarde worden nagebootst
zodanig, dat de suggestie van hout be
waard blijft. Er is een mooi Gothisch
kapelletje met O.L. Vrouw van Groenin-
gen. koddig zijn de Kempiscbe figuren
van H Cornelis, terwijl H. Nijs koppen'
van<A'aamse kunstenaars, o.a. Verschaeve
en Stijn Streuvels, karaktervol wist weer
te geven.
tusen de Nederlandsche Bank en de Ne
derlandse Bankiersvereniging en de beide
centrales der landbouwcredietbanken over
de inhoud van voorschriften inzake de mo
netaire dekking en de omvang der crediet-
veriening. Tot afkondiging van die voor
schriften zal slechts worden overgegaan,
indien de omstandigheden daartoe aanlei
ding geven.
Het overleg evenwel met de verschillen
de groepen van credietinstellingen neemt
veel tjjd in beslag en de voltooiing daar
van zal naar het oordeel van de minister
van financiën nog wel enige tijd vergen
Met het eigenlijk toezicht onder de wet
Toezicht Credietwezen is dan ook nog wei
nig practische ervaring opgedaan. Daar
om wordt thans voorgesteld de werkings
duur van de wet te verlengen tot 1 Januari
1957. De minister van financiën is van
mening, dat deze verlenging voldoende
gelegenheid zal geven om het te voeren
overleg omtrent het toezicht op het cre
dietwezen te voltooien en de gewenste er
varing te verkrijgen.
De NESB-leider Paul van Tienen heeft
aan de president van het Haagse Gerechts
hof, waarvoor hij met mr J. Wolthuis op
1 October opnieuw terecht zal staan, als
„wetenschappelijke fundering van zijn
verweer", de brochure „politiek en Ge
schiedenis" overhandigd. Deze brochure
maakt deel uit van de serie „Geestelijke
grondslagen van de Sociale Beweging".
Tegelijkertijd tekent Van Tienen protest
aan „tegen de poging, de magistratuur te
beïnvloeden", zoals dit o.a. onlangs door
het kalken van leuzen als „tien jaar voor
Tienen" in verscheidene plaatsen van ons
land is geschied. Tenslotte wordt medege
deeld, dat behalve de getuigen, die ook
op de vorige zitting reeds door de NESB-
leiders gedagvaard waren, in ieder geval
ook de leider van de Duitse sociale bewe
ging, de heer K. H. Priester en enige an
deren hebben toegezegd, als getuige a dé
charge te verschijnen.
(Van onze correspondent).
Op de Rijksweg Den BoschTilburg
ter hoogte van het dorp Helvoirt, reed
de tweede luitenant der Kon. Luchtmacht
J. C. uit Den Haag Woensdagmiddag
met zijn auto tegen een boom en werd
vrijwel op slag gedood. Bij het passeren
van een boerenwagen schampte de auto
langs een boom en botste daarna tegen
een volgende op, met het gemelde nood
lottige gevolg. Aangenomen wordt dat de
bestuurder de macht over het stuur ver
loren had.
H.K.H. Prinses Wilhelmina is gisteren
middag van haar vacantie in Noorwegen
in ons land teruggekeerd. Zij maakte de
terugreis per vliegtuig. Prinses Wilhel
mina is vier weken in Noorwegen ge
weest. Zij bezocht het fjordengebied. De
afgelopen vier dagen logeerde zij in het
Bristol Hotel te Bergen Van het vliegveld
nabij Bergen vertrok zij gisteren naar
Nederland.
O
OEWEL HET BESLUIT van het N.V.V.,
zich terug te trekken uit de Raad
van Vakcentralen, zeker voor een
groot deel zal zijn ingegeven door op
rechte verontwaardiging over een bis
schoppelijke uitspraak, die men niet kon
begrijpen, nemen wij toch aan dat een
zekere mate van berekening over dè moge
lijke voor- en nadelen, die aan een der
gelijke stap verbonden zouden kunnen
zijn, mede tot het zetten ervan de door
slag zal hebben gegeven. Dat deze stap
dt bestaande verhoudingen in sterke mate
verstoort, zal misschien tot vele buiten
staanders niet direct zijn doorgedrongen,
maar de invloed ervan zal op den duur
welhaast door elke bedrijfstak en door elk
bedrijf aan den lijve worden ondervonden.
Tussen de bestuurderen van de ver
schillende bonden en afdelingen daarvan
was sedert de oorlog een zeer hechte
samenwerking ontstaan, die in vele ge
vallen ook tot een soort kameraadschap
zal hebben geleid. Uiteraard is het moei
lijk, dergelijke banden ineens te ver
breken, temeer, daar deze in de practijk
tot zulke vruchtbare resultaten hadden
geleid. Zij werden ook niet direct ver
broken en in tal van plaatsen gingen het
overleg en de samenwerking in de onder
handelingen tot nu toe gewoon door.
VORIGE WEEK zijn echter nieuwe
richtlijnen van de zijde van het N V.V.
gegeven over de houding die tegen
over de confessionele bonden moet wor
den aangenomen. De inhoud hiervan en
de toon schijnen een aanwijzing, dat men
ook niet van plan is oogluikend een
plaatselijke samenwerking te gedogen.
Loononderhandelingen met de werkgevers
zullen dus voortaan afzonderlijk door de
verschillende bonden worden gevoerd,
d.w.z. in ieder geval afzonderlijk door het
N.V.V. en de confessionele bonden. Dit
betekent, dat in bedrijven, waar over
wegend N.V.V.-leden werkzaam zijn, ook
het N.V V. voornamelijk of alleen de
onderhandelingen zal voeren, terwijl elders
de confessionele bonden de overhand zul
len hebben. Voorheen betrokken zij elkaar
bij onderhandelingen en belangenbeharti
ging en traden zij, indien nodig, met
wederzijds goedvinden voor elkaar op.
Dit zal niet meer mogelijk zijn. Integen
deel, het zal kunnen voorkomen, dat zij
elkaar de loef trachten sf te steken. Wie
uit dit steekspel het beste te voorschijn
zal komen, valt op dit moment niet te
zeggen. Gaat men af op het totale leden
tal der grote vakcentralen, dan is men ge
neigd te concluderen, dat de invloedssfeer
van het N.V.V. vergeleken met de beide
confessionele vakorganisaties over het
geheel genomen van geringere omvang zal
zijn. De K.A.B. telt volgens de laatste
opgave van het C.B.S. 351.000 leden, het
C.N.V. 195.000, dus tezamen 546.000 tegen
over het N.V.V. 468.000.
Zo gezien voor het N.V.V. dus een on
gunstige verhouding, gesteld althans, dat
de beide confessionele organisaties een
hechte samenwerking behouden. Specu
leert men aan socialistische zijde er wel
licht op, dat deze samenwerking niet zo
hecht zal zijn? Of gelooft men op den duur
de sterkte-verhouding naar eigen kant te
kunnen doen doorslaan?
DE SAMENWERKING bewoog zich op
het gebied van de materiële bestaans
voorwaarden, waar alle richtingen
punten van gemeenschappelijk belang heb
ben. Maar bij de confessionele bonden
bestond steeds een levendig besef, dat
verbetering van materiële positie der
leden niet het voornaamste en uiteinde
lijke doel is, dat moet worden nagestreefd.
Dit besef legde hun zekere beperkingen
op en stelde hen van de andere kant voor
de taak, het accent te leggen op de geeste
lijke belangenbehartiging, waarsan het
materiële welvaartsstreven ondergeschikt
dient te zijn.
Door de gereglementeerde samenwer
king werd een zodanige verstandhouding
tussen de drie partners geschapen, dat
men moet aannemen, dat het N V V ook
begrip had voor deze positie der confes
sionele bonden en dat het zich op grond
daarvan vrijwillig in toom hield bij de
ledenwerving en verder optreden naar
buiten. Nu de banden verbroken zijn, zal
het een ongebreidelde ledenwerving kun
nen beginnen met de volle kracht van
voorspiegelingen omtrent actie ter ver
betering van materiële positie. Het ts wel
waarschijnlijk, dat het daarmee gemakke
lijker vat kan krijgen op de arbeiders dan
de confessionele bonden, die een hoger,
geestelijk belang op de voorgrond moeten
stellen. De mens is nu eenmaal zwak en
zwicht gemakkelijk voor de verlokkingen
der aardse goederen.
De Aga Khan lijdt aan bronchitis en
heeft hoge koorts, zo is gisteren te Cannes
meegedeeld door zijn echtgenote de
Begum..
Door deze ziekte zal de 77-jarige Aga
Khan, die de geestelijke leider is van mil-
lioenen Ismaili's, een Islamietische ge
loofsrichting. niet zijn voorgenomen jubi
leumreis naar West-Afrika kunnen maken
Mocht hij echter snel genezen, dan zal hij
de reis mogelijk in de winter maken aldus
de Begum.
Op de vierde internationale parlemen
taire conferentie over een wereldregering
heeft het Nederlandse Tweede-Kamerlid
voor de P. v. d. A. mr Vondeling Woens
dag verklaard, dat een conferentie over
een herziening van het Handvest der Ver
enigde Naties eerder in Moskou dan in
New York gehouden zou moeten worden
teneinde het wantrouwen van de Russen
te verminderen.
De internationale parlementaire confe
rentie wordt bijgewoond door 300 afge
vaardigden uit 21 landen.
Maar de gevolgen zouden kunnen zijn,
dat ofwel de confessionele bonden zich
geroepen zullen gaan voelen tegen het
N.V.V. op te bieden, waardoor zij in een
richting gedrongen worden, die in wezen
vreemd is aan hun beginselen, ófwel, dat
zij terrein zullen verliezen. En vermoede
lijk is het dit laatste, waar het N.V.V. op
speculeert, dat van zijn kant wel zal
redeneren: jullie hebben de strijd gewild,
je zult hem krijgen ook.
AAN DIT ALTERNATIEF van meelopen
en opbieden, óf terrein verliezen zul
len de katholieke en christelijke ar
beidersbeweging alleen kunnen ontkomen
door positief en krachtiger dan ooit hun
roeping te volgen en forser, duidelijker te
doen uitkomen, waarin zij zich van de
anderen onderscheiden. Zeer terecht heeft
de K.A.B. indertijd tegenover het vage
socialistische ideaal van vrijhe'd en ge
lijkheid „de weg naar geluk" gewezen. Dat
was bijna twee jaar geleden, een congres,
een program! Wij hebben toen gezegd, dat
er moed voor nodig was, dit aldus te stel
len, maar dat het misschien nog moeilijker
zou zijn, dit te laten doordringen tot alle
leden van de beweging en het besef van
het wezen van het geluk bij allen leven
dig te houden.
In hoeverre men daarin geslaagd is,
weten wij niet; naar buiten is er niet meer
zoveel van doorgedrongen. Maar indien
de zorgen en beslommeringen van de laat
ste jaren al hebben verhinderd dit ideaal
met meer voortvarendheid uit te dragen
en ingang te doen vinden, dan is het nu
de tijd, daar alle krachten aan te wijden.
Wij zijn ervan overtuigd, dat om nog
maals woorden van Maritain aan te
halen het streven naar een sociaal-
tijdelijke verwezenlijking van die evange
lische bezorgdheid voor het menselijke,
welke niet alleen op geestelijk gebied moet
bestaan, maar vlees en bloed moei wor
den, een humanisme, dat streeft naar het
ideaal van een christelijke gemeenschap
oat dit zeer zeker in kracht op zal kun
nen tegen een zuiver aards humanisme,
hetwelk in zichzelf genoegzaam wil zijn.
