Op Bouvigne begon Internationaal Katholiek Migratiecongres Volle bedevaartskerk huldi Gorcumse Martelaren Zilveren kloosterfeest Pater W. Loop S.M.M. Onze dagelijkse puzzle De Vluchteling Cayenne Prof. Zeegers: Bewuste Katholieke migratiepolitiek geboden Deviezentoewijzingen blijven uit VERSCHEIDENE FABRIEKEN IN SURABAJA MOETEN SLUITEN Voettocht over Rozenburg volgens plan verlopen Aanzienlijk lagere noteringen op cacaomarkt Mgr Swanstrom stelt drie criteria Z. H. de Paus zond een delegaat Weer Passiespelen in Tëgelen MAANDAG 13 SEPTEMBER 1954 PAGINA 4 Belangstelling der bisschoppen Het Christelijk standpunt- De situatie in Europa Vakbond stelt nationalisatie Zijn medewerkers bereidden hem een verdiende hulde B. M. R. S. Ziï ÏÏ3S TELEVISIE Bij Cadzand BELGISCH JACHTJE VERGAAN DODELIJK VERKEERS ONGEVAL OOK BORSUMIJ KAMPT MET MOEILIJKHEDEN STRAALJAGER-DRAMA HERLEEFDE IN ULRUM Redders van sergeant-vlieger gehuldigd voor VERWISSELING VAN JAARGETIJDEN GOEDE KANS OP VERDERE DALING VROUWEN-BEDEVAART NAAR LOURDES 't Is of gil do Tl am uitblaast zó prompt doolt zuurbranden op de maag - met een o! twee Kennies. g? iSnne5PeCnkde^ ONVOORZICHTIGHEID MET DE DOOD BEKOCHT van door OTTWELL BINNS Oplossing van ZaterdiV Horizontaal: 1 pa, 3 roer, 6 dien, 9 et, avro, 13 moker, 15 alle, 17 imam, 18 edda' 19 room, 20 etten, 23 isar, 24 eire, 26 deze' 28 woeld, 31 lee, 33 onder, 37 erg, 38 as, 4 on, 41 oir, 42 am, 43 pekel, 44 vv, 45 V'% 47 oa, 48 mr, 50 ems, 53 allen, 55 kim, oeral, 59 esse, 61 iets, 63 karn, 65 pinas, sate, 70 adie, 71 stal, 73 lepe, 74 lende, amor, 79 km, 80 rede, 81 anti, 82 st. WEER HONDERDJARIGE SLOCHTEREN w0' Van onze speciale verslaggever) Zondag was het de eerste dag van het Internationaal Katholiek Migratie Congres, dat vijf dagen lang het schone kasteel „Bouvigne" bij Breda in het teken der emigratie plaatst. Aan dit congres, dat door de „International Catholic Migration Commission (I.C.M.C.)" in samenwerking met de Katholieke Centrale Emigratie Stichting (K.C.E.S.) werd georganiseerd, r.emen ruim 300 deelnemers uit 25 verschillende landen deel. Vrijwel alle erkende katholieke organisaties van Europa, Noord-, Zuid- en Centraal Amerika, Australië en Afrika, die de belangen der emigranten behartigen, hebben haar vertegenwoordigers naar Nederland gezonden. Migratie-Comité heeft gericht, zo besloot hij. De boodschap luidde „Deze taak het emigreren van Europa's bevolkings overschot is van bepalende betekenis voor de zaak van onze Christelijke be schaving". Een hoogtepunt van deze eerste dag was de voordracht van de Hoge Commissaris voor de vluchtelingen te Genève, D r G. van Heuven Goedhart, die in een bewogen rede in korte trekken het pro bleem van de vluchtelingen schilderde. Het zo nijpende vraagstuk van deze vele duizenden, die nog steeds in de kampen verblijven en die alles, wat hun lief en dierbaar was in het oude vanderland, voof goed hebben verloren. Waarop deze mensen van „no return" dag in dag uit hopen aldus dr Van Heuven Goedhart dat is: een nieuw vaderland, een nieuw leven, ergens aan de overzij van de Oceaan. Maar helaas, de bepalingen van de regeringen der im migratielanden zijn veelal zo, dat deze De dag werd begonnen met een Ponti ficale Hoogmis, welke Breda's bisschop, mgr Jos Baeten in de kapel van het kasteel opdroeg. De voorzitter van de I.C.M.C- James Norris heette daarna de afgevaardigden en de gasten welkom. Nederland is een typisch emigratieland, zo zei hij en daarom is het een goede keuze geweest om na het congres van Barcelona in 1952 dit tweede internationale katholieke congres in Nederland te houden- Hulde bracht mr Norris aan de Nederlanders, die op zo voortreffelijke wijze de wetenschappelijke voorbereiding en de coördinatie van het congres hebben verzorgd. Verscheidene sprekers voerden in de voormiddag het woord. Mgr Ephrem Forni.de Pauselijke delegaat, bracht in een korte toespraak tot uitdrukking, hoe groot de belangstelling steeds is geweest, di« de Heilige Vader voor de emigratie heeft gehad. Zijne Heiligheid is ten volle doordrongen van de grote betekenis, die de emigratie in deze tijden heeft aldus mgr Fornl en ook in de encyclieken wordt er telkens weer op aangedrongen, dat alles in het werk wordt gesteld om emigratie mogelijk te maken. Mgr dr Hanssen, die namens het Nederlandse Episcopaat sprak, memoreer de o.m. de grote aandacht, die de Neder landse bisschoppen vooral in deze na-oor- logse jaren voor de emigratie hebben ge had. Hierbij hebben zij alle steun ondervon den van de katholieke sociale organisa ties, aanvankelijk vooral van de Neder landse Katholieke Boeren- en Tuinders- bond, later echter ook van de andere or ganisaties. Het Nederlandse volk heeft de laatste eeuwen getoond hoe een klein land groot kan zijn aldus mgr Hanssen. Het heeft zich echter ter dage gerealiseerd, dat het tijdperk van de kolonisatie thans voorbij is en dat „in een wereld, die steeds kleiner wordt" het tijdperk van de migratie is aangebroken. Van grote betekenis is echter, dat de emigratie in een verantwoorde richting wordt geleid, dat zij naar behoren wordt voorbereid en dat er een deugde lijke selectie plaats vindt. Dit is voor eerst noodzakelijk met het oog op het geestelijke en sociale welvaren van de emigranten zelf, maar dit betekent bo vendien een niet te onderschatten „winst" voor de ontvangende landen. Tenslotte las mgr een brief voor, welke mgr Montini namens Z. H. de Paus tot Kardinaal De Jong heeft gericht en waar in de H. Vader alle deelnemers aan het congres Zijn apostolische zegen schenkt De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, de heer J. Suurhoff, wees er o.m. op, dat onlangs de 100.000ste na-oorlogse emigrant uit Nederland naar Canada is vertrokken en de 50.000ste naar Australië. Dit tekent wel duidelijk welk een belangrijke plaats Nederland onder de emigratielanden inneemt", aldus de minister, „en ook daarom acht ik het een goede keuze om dit tweede Internationale katholieke congres hier op „Bouvigue" te houden. Onder de sociale organisaties, die in Nederland de migratie ter harte nemen, staat de Katholieke Centrale Emigratie Stichting vooraan, terwijl verder valt te constateren, dat het katholieke volks deel in de loop der jaren een steeds gro ter wordende plaats in de Nederlandse emigratie voor zich is gaan opeisen. Mo ge dit Congres het zijne bijdragen tot het geluk en het welzijn van de Nederlandse emigranten, wier toekomst ons zo zeer ter harte gaat", zo besloot minister Suurhoff. Een zeer belangrijke rede over het Christelijke standpunt t.a.v. de emigratie hield in de voormiddag mgr Edward Swanstrom uit New York, „uitvoe rend" directeur van de „War Relief Ser vice" en de „National Catholic Welfare Conference" die o.m. in het licht stelde, dat, blijkens een Nederlands onderzoek, van 1946 tot 1953 reeds 4 686.000 Euro peanen een nieuw vaderland in de landen overzee hebben gevonden. Overigens noemde hij, in het kader van zijn onderwerp, drie criteria als basis voor discussie. Het eerste is: het behoud van de religieuse zuiverheid. Het tweede: het ongeschonden intact houden van het gezin. Het derde: het zoveel mogelijk bewaren van de cul turele tradities. Door wijd en zijd ons christelijk stand punt op het stuk van de emigratie uit te dragen aldus mgr Swanstrom kun nen wij allen ons aandeel geven in dat grote werk van bevrijding, dat naar wij vertrouwen in vrede tot stand zal kunnen komen. Na de lunch was het de directeur van het Comité van Europese Migratie in Genève, Hugh Gibson, die uiteen zette hoe het thans in verschillende lan den van Europa met de emigratie is ge steld. Voor sommige landen, zo zei hij, is emigratie de enige weg om de levens standaard op peil te houden, en voor an dere een eerste voorwaarde om die stan daard te verhogen. Laten wij ons toch vooral richten naar de boodschap, die Z. H. de Paus destijds tot een van de vergaderingen van het vluchtelingen, zoals de zaken nu staan, geen kans maken om te emigreren. De I.C.M.C. heeft voor deze mensen al prachtig werk gedaan, maar zij, die nog wachten in de kampen, kunnen alleen worden geholpen als in de immi gratielanden zelf een meer christelijke geest yaardig wordt. Een geest dus zo als die, waarin dit congres wordt ge houden. Als zo'n geest bij de regeringen der immigratielanden ontwaakt, heb ik geen zorgen meer over de toekomst der vluchtelingen, zo besloot dr Van Heu ven Goedhart. Tot besluit van deze voortreffelijk ge slaagde eerste dag gaf de directeur-gene raal van het Katholiek Sociaal-kerkelijk Instituut (KASKI), prof. G. Zeegers. in een uitvoerig betoog een beeld van de „migratiebewegingen in de wereld". Tot dusver zo zei hij o.m. heb ben bij de emigratie vooral economi sche en politieke criteria gegolden; die van godsdienstige aard hebben tot nu toe vrijwel geen rol gespeeld. Dit zal anders moeten worden; een mo reel verantwoorde katholieke migra tie-politiek mag niet langer op zich la ten wachten. Dit geldt te meer als wij bedenken, dat het in Europa vooral de katholieke landen en de katholieke streken in de andere landen zijn waar de bevolkingsdruk het grootst is. Italië. Spanje, Portugal en Nederland zijn in Europa de landen, waar de ver- -uojqdjnq aiiptijnnjeu" ap uassnj gutpnoq nen" en de bevolkingsaanwas zodanig is, dat zonder emigratie geen vermindering van de demografische bevolkingsdruk te verwachten is. Prof. Zeegers stelde de omvang van deze emigratie voor de eerstkomende twintig jaar op maximaal 12 millioen, of 600.000 personen per jaar. Gezien zijn geringe bevolkingsaanwas, zijn dunne bevolking en de dcor de „na tuurlijke hulpbronnen" geboden mogelijk heden zouden alleen in Frankrijk jaarlijks 400 000 emigranten geplaatst kunnen wor den. Behalve Frankrijk zouden „on papier" vooral de Ver. Staten, Australië en Cana da in aanmerking komen. Latijns-Amerika daarentegen minder vanwege de „demo grafische explosie" die zich daar voltrekt in landen, die bovendien nog door een zwakke administratieve en economische structuur gekenmerkt worden. Er zijn echter verschillende factoren aldus prof. Zeegers die emigratie naar deze landen, vooral vanuit het Zuiden van Europa, in de weg staan. Daarom zullen middelen als migratie binnen de landen zelf en binnen Europa, industrialisatie, verbetering van de agrarische structuur en wat dies meer zij, op de eerste plaats moeten worden nagestreefd om de bevol kingsdruk te verminderen. De .voorzitter van de Kath. Centrale Emigratie Stichting, de heer Kampschoer, heeft nog medegedeeld, dat telegrammen waren gezonden aan H.M. de Koningin en Kardinaal de Jong, waarin het congres getuigt van zijn aanhankelijkheid en dankbaarheid voor het medeleven. Toen er in de ochtenduren in Rotterdam een gordijn van regen viel, gaf dit de or ganisators van de bedevaart, welke giste ren als laatste processie van het seizoen naar het Martelveld te Brielle zou worden gehouden, en waarbij een voettocht over het eiland Rozenburg was betrokken, uiteraard veel zorg. Maar juist op tijd werd het droog, waardoor het gehele pro gramma zonder mankeren kon worden af gewerkt. Een 125 pelgrims had de route over Ro zenburg gekozen, ongeveer 100 arriveer den per R.T.M., en met de bedevaart gangers, die met auto's en touringcars of op andere wijze Den Briel bereikten, was de ruime bedevaartskerk geheel gevuld, toen om 15.00 uur het plechtig Lof begon, dat werd gecelebreerd door de zeereerw. heer H, Drost, pastoor te Heemstede, met assistentie van de weleerw. heet F. J. M Pinxter. kapelaan van de St. Pauluskerk te Rotterdam als diaken en van de wel eerw. heer J- A. Kruunenberg, kapelaan te Brielle als subdiaken. Pastoor A. M. van Nobelen van Brielle kon wegens onge steldheid niet aanwezig zijn. Door de zeereerw. heer C. J. Lansber gen, pastoor van de St. Pauluskerk te Rot- De bekende radio-pater W. Loop S.M.M., die gemeend had zijn zilveren kloosterfeest in stilte te kunnen vieren, heeft buiten zjjn medewerkers gerekend, want gisteren hebben zü hem in het Krelagehuis te Haarlem een middag bereid, die klonk als een klok. Luid klaterde het applaus door de enorme ruimte, toen de jubilaris door een delegatie van de Duizend Dienstmaag den-Divisie naar zijn plaats werd geleid. De medewerkers hadden, zoals hun woordvoerder zeide, reeds lang naar een gelegenheid uitgezien om hun bezieler hun dankbaarheid te tonen en hem iets terug te geven voor alles, wat hij voor hen ge weest is. Prof. F. H. A. van Ravesteijn, van het Klein-Seminarie Hageveld, sprak zijn be wondering uit voor het werk van de Bond zonder Naam en de geest van naasten liefde, waarin dit werk verricht wordt. Hij gewaagde van de moeilijk taak, waar voor pater Loop zich bij de aanvaarding van het werk gesteld zag. Als oorzaak van het welslagen meende hij het jeugdig élan te moeten zien, waarop pater Loop zelf In zijn eerste lichtbaken bij anderen een beroep heeft gedaan. Drs Verveld, doopsgezind predikant te Uitzending vanolt Eng. Transit Camp te Hoek van Holland. Golflengte 25 Meter. MAANDAG 13 SEPTEMBER 22.00 uur: Verzoekplaten. 22.30 uur: Bing Crosby Show. 23.00 uur: Nieuwe platen. 23.30 uur: Hersengymnastiek. 24.00 uur: Gramofoonplaten. 00.30 uur: Sluiting. 7.50 8.00 DINSDAG 14 SEPTEMBER HILVERSUM I (402 M.) 1.00 AVRO, VPO, 8.00—24.00 AVRO. 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.50 Dagopening Nws 8.15 Gram. 9.00 Morgenwijding. 9.1a Klein koor 9.30 V. d. huisvr. 9.35 Waterst. 9 40 Gram. 10 50* V. d kleuters. 11.00 Caus, 11.30 V. d. zie ken. 12.00' Sopraan en plano 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 V. h. platteland. 12.40 Pianoduo. 13.00 Nws. 13.15 Meded. en gram. 13.30 Musette-ork. 14.00 „W« ontdekken Ame rika1" 14 30 Gram. 14.40 Schoolradio. 15.00 Omr-ork '15.40 Klankb. 15.55 Gram, 16.30 V. d ièugd.' 17.00 Mandollne-ork. 17.30 Rep. en gram 17.45 Pianospel. 18.00 Nws. 18.15 Gram. 18 25 'idem. 18.30 Caus 19 00 Lichte rauz. 19.25 Paris vous par Ie". 19.30 Pianorecital. 20.00 Nws 20.05 Lichte muz. 20.40 „Koers west", hoorspel. 21.25 Gevar. progr 22.10 Orgelspel. nlHILVERSUM°0II G(29(T'M.) 7^0-24.00 KRO. 7aOQ Nws 710 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram. 7.45 Morgengebed. 8.00 Nws. 8.15 Gram. 9.00 V. d. vrouw. 9.40 „Lichtbaken 10.00 V d. kleuters. 10.15 Gram. 10.30 Amus.ork U-00 V. d vrouw. 11.30 Schoolradio. 11.50 „Als de ziele luistert". 12.00 Angelus. 12.03 Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Gram. 12.55 Zonne wijzer. 13.00 Nws. 13.20 MIL ork 13.50 Gram 14.00 Kamerork. 14:.40 Gram. 15.00 Metropole ork. 15.30 „Ben je zestig". 16.00 V .d. zieken. 18.30 Ziekenlof. 17.00 V. d. jeugd. 17.15 Feli citaties v. d. Jeugd. 17.45 Pastoor m West- Nieuw-Gulnea. 18.00 Lichte muz. 18.20 Sport- praatje 18 30 V. d. jeugd. 18.52 Act. 19.00 Nws. 19 10 Gram 19.15 „Uit het Boek der Boeken 19.30 Gram. 20.25 Dt gewone man, 20.30 „Leon- tientje", hoorspel. 22.45 Avondgebed. 23.00 Nws. 23.15 Schaakolympiade. 23.2024.00 Gram. Engeland, BBC Home service, 330 m. 12.00 Gram. 12.25 V. d. arb. 12.55 Weerber. 13.00 Nws 13.10 Twintig Vragen. 13.40 Orgelspel 14.00 Gram. 15.00 Lichte muz. 15.45 CriUeken 16.30 Causerieën 17.00 V. d. kind. 17.55 Weerber. 18.00 Nws 18.15 Caus. 20.15 Gevar. progr. 21.00 Nws 21.13 Caus. 21.45 Planorecital 22.20 Caus. 23.0023.08 Nws en weerber. Engeland, BBC Light progr. 1500 en 247 m. 12.00 Dansmuz. 12.30 Orkestconc. 13.30 Dans- muz. 13.45 V. d. kleuters 14.00 Gram. 14.30 Voor dracht 15.00 Orkestconc. 15.45 Militair ork. 16.15 Mrs. Daleês Dagb. 16.30 Orgelspel 17.00 Amus. muz. 17.45 Gram. 18.00 Dansmuz. 18.45 Hoorsp. 19.00 Nws 19.25 Sport 19.30 Quiz. 20.00 Hoorspel 20.30 Gevar. muz. 21.00 Verz. progr. 22.00 Nws 21.13 Act. 22.20 Dansmuz. 23.05 Voordr. 23.20 Dansmuz. 23.5024.00 Nws. N.W.D.R. 309 m. 12.00 Ork. conc. 13.00 Nws 13.10 Ork. conc. 16.00 Pianospel 16.20 Orgelconc. 17.00 Nws 17.45 Pop. muz. 19.00 Nws 20.15 Ork. conc. 21.15 Gram. 21.45 Nws 22.10 Lichte muz. 22.30 Jazz- muz. 23.00 Lichte muz. 24.00 Nws 0.251.00 Dansmuz. Frankrijk. Nationaal programma. 317 m. 12.30 Ork, conc. 13.00 Nws 13.55 Gram, 14.05 Pianorec. 18.30 Amerik. uitz. 19.58 Gram. 20.02 Kamermuz. 22.20 Gram. 23.45—24.00 Nws en weerb. Brussel. 324 en 184 m. 324 m.: 11.45 Gram. 12.30 Weerber. 12.34 Gram. 13:00 Nws 13.15, 14.00 en 15.00 Gram. 15.30 Orgelspel 16.02 Gram. 16.15 Orgelspel 16.45 Gram. 17.00 Nws 17.10 Omr. ork. 17.50 Boekbespr. 18.00 Gram 18.30 V. d. sold. 19.00 Nws 19.40 Gram. 19.50 Syndicale kron. 20.00 Verz. progr. 20.15 V. d. vrouw 21.00 Casinoconc. 22.00 Nws 22.15 Zang en piano 22.55—23.00 Nws. 484 m.: 12.00 Ork. conc. 13.00 Nws 13.20, 14.00 en 15.00 Gram.: 17.00 Nws 18.30 Koorzang 18.45 Gram. 19.30 Nws 20.00 Gram. 22.00 Nws 22.15 Kamer muz. 22.55 Nws. BBC European service. Uitzendingen voor Nederland. 22.0022.30 Nws Vraaggespr. Boeken en schrij vers (op 224 en 75 m.). VARA: 20.15 Act. 20.30 Viool cn plano. 20.45 Pauze. 20.50 „Het oude huis", T.V.-spel. Horn, was naar dit bij uitstek Rooms-Ka- tholieke Mekka gekomen, zoals hij zei, om er hulde te brengen aan pater Loop. Vervolgens voerde mr K. van Rijcke- vorsel, lid der Tweede Kamer, het woord. „Wat zou het prachtig zijn", zo zeide hij, „als wij in de binnen- en buitenlandse politiek steeds het beginsel van de Bond zonder Naam voor ogen hielden en op de eerste plaats aan de ander dachten". Tenslotte voerde nog het woord mr Broers uit Overveen, die naging, waarom het ideaal van de Bond zonder Naam de medewerkers gegrepen heeft. In zijn dankwoord zei pater Loop op de van hem bekende wijze allen hartelijk dank en hij betrok zijn medewerkers ten volle in de hulde. Onder de vele aanwezigen was ook d? zeereerw. heer Henri de Greeve. Het jongenskoor „De zingende klokken v i IJmuiden" bracht tussen de bedrijven door een aantal frisse liederen ten gehore Na de pauze volgde een kort cabaretpro gramma, waaraan o.m. Jos de Cler zijn medewerking verleende. Het Belgische jachtje „De Zeevogel' uit Brussel is Zondagmorgen ter hoogte van de Zwarte Polder bij Cadzand aan de grond gelopen. Het scheepje maakte door het ruwe weer water, zodat de be manning zich zwemmende in veiligheid moest brengen. Een persoon durfde de boot niet te verlaten en moest worden gered door de reddingboot „President J. V. Wiertsma" onder schipper J. Slis. (Van onze correspondent) Zaterdagmiddag is in de buurt van het Sanatorium „Hornerheide" tussen Horn en Heythuysen de 36-jarige motorrijder A. H. uit Heythuysen tegen een boom gereden. Hij liep daarbij zulke ernstige verwondingen op, dat hij spoedig daarna ter plaatse aan de gevolgen overleden is. Gebleken is, dat O. plotseling sterk ge remd heeft, klaarblijkelijk uit vrees voor een aanrijding met een uit tegenoverge stelde richting komende auto, die de weg naar het sanatorium wilde inslaan doch de motorrijder eerst wilde laten passeren. O. laat een vrouw en zes kinderen achter. terdam, werden de pelgrims verwelkomd, waarna de processie met de relieken der Martelaren uittrok naar de geheiligde grond. Op deze zelfde grond hebben zij in 1572 hun trouw aan het geloof onzer vaderen met de marteldood bezegeld Hier werden zij als het goud in de oven beproefd Hier flitsten in het beslissende, maar ook een zaamste moment, de herinneringen aan de laatste uren van hun aardse dagen aan hun benarde geest voorbij: de nacht van 27 Juni toen het kasteel van Gorcum aan de trouweloze geuzen werd overgege ven en de barbaren Nicolaas Janssen Pop- pel, onderpastoor van Gorcum, een koord om de hals sloegen en hem over een deur herhaaldelijk op en neder trokken, tot hij bezwijmd ter aarde stortte de mishan deling van de Gardiaan der Gorcumse Ob servanten, Nicolaas Pieck, die met kaarsen de mond van binnen werd geblakerd de vuige taal de mishandelingen de (gloeiende priesterhaat als oorzaak van alle verguizing: ,,'t is maar een monnik, wie zal er naar talen" de laatste preek van pastoor Leonardus van Vechel, schijn baar in vrijheid gesteld, op het feest van O.L. Vrouw Visitatie: „volhardt, en blijft standvastig in het katholieke geloof" de nachtelijke verscheping naar het geuzen- nest Den Briel de beverige grijze Wil- hadus, de Deen, negentig jaar oud, die kleumde van koude: „och geef mij mijn mantelke terug" de beschimping te Dordrecht, waar het aan het gepeupel tegen een geringe prijs werd vergund de gevangenen naar hartelust te bespotten de aankomst te Den Briel de priester, beul Lumey Willem van der Mark „van sporelooze wreedheid", die van het lachen achterover op zijn paard sloeg bij het aan de wal brengen van de deerniswekkende schare priesters en kloosterlingen de rondgang om de galg op de Brielse markt het vunzige gevangenishol de dis puten op het stadhuis, waarbij de Calvi nisten danig in het nauw werden gebracht de mislukte pogingen van de beide af gevallen broeders van de Gardiaan om ook hem tot ontrouw te bewegen de laatste tocht door Brielle's straten, één uur na middernacht van de 9e Juli 1572 het hooglied van de triomf: „Te Martyrum candidatus laudat exercitus. U looft het schitterend heir der Martelaren" De predikatie, welke door pastoor Drost ln de open lucht werd gehouden, boeide door inhoud zowel als voordracht. Hij wees er op. dat de pelgrims een heilige plaats hadden betreden, waar eens de hemel zich voor de Gorcumse Martelaren geopend had, wier lijden hij naging aan de hand van de vaststaande, historische feiten. Stervelingen zoals wij, met menselijke fouten en gebreken, hadden zij hun toe vlucht gezocht in de genade, de sterkte, welke God verleent als wij er Hem om vragen. Daardoor kon, boven hun doods angst uit, het geloof toch zegevieren, hoe wel zij met het spreken van een enkel woord hun vrijheid hadden kunnen terug krijgen. Maar dat woord kwam niet over hun lippen, omdat zij aan het behoud van hun ziel meer hechtten dan aan het be houd van hun lichaam. De laatstovergeblevenen uit de kring van negentien werden, doordat zij de fol teringen van hun medebroeders van zo nabij konden volgen, het ergst op de proef gesteld. De geuzen hadden Jacobus La Coupe en Andreas Wouters gespaard tot het einde, in de hoop. dat zij, die eens de kudde hadden geërgerd, bereid zouden zijn tot afvalligheid, nu hun broeders een voor een na lange pijniging bezweken waren. Maar zij hoopten tevergeefs. Ook Jacobus La Coupe, kapelaan te Monster, en An dreas Wouters, pastoor te Heinenoord. gingen in ongeschokte trouw aan het H Sacrament de ladder op, met het „O Sa- lutaris Hostia" op de lippen. De Martelaren van Gorcum werden door pastoor Drost de glorie van onze va derlandse kerkgeschiedenis genoemd Wat zou er geworden zijn van het katholieke geloof in onze gewesten zonder hen? Wat is er in Scandinavië gebeurd? Vanuit de Hemel hebben deze negentien bloedgetui gen de kerk in Nederland behoed, hun voorbeeld was ons voorgeslacht tot kracht en hulp. „Hier is het brandpunt van ons geloof in Nederland", riep spr. uit en hij besloot met zijn toehoorders aan te sporen op deze zelfde plaats het voornemen te maken om volstrekt te zullen leven in christe lijke geest onder de schutse van de Moe dermaagd, en volgens de richtlijnen door de Bisschoppen in hun Mandement, ge geven. Met een plechtige Sacramentsprocessie werden de oefeningen, waaraan met grote aandacht en stichtende eerbied was deel genomen, beëindigd, waarna allen voldaan huiswaarts keerden. Voor de Rotterdam mers stond een extra tram van de R.T.M. gereed. Door het uitblijven van deviezentoewij zingen voor het invoeren van noodzake lijke onderdelen zullen binnenkort ver scheidene fabrieken in Surabaja moeten sluiten. In een onderhoud, dat de finan- cieel-economischc redacteur van P.I. Aneta had met de heer M. Brunner, hoofd en technisch leider van de Borsumq-be- drijven in Ngagel (Surabaja) verklaarde deze, dat de vervaardiging van accu's in de fabriek van de Borneo-Sumatra Han- delmjj N.V. aan het eind van deze maand zal worden gestaakt doordat de toewijzing van deviezen voor het invoeren van onder delen niet is ontvangen. Van Mei van dit jaar af zijn aanvragen voor deviezen ingediend voor een maan delijkse invoer van 4000 accubakken, 200.000 separatoren, 50 ton lood en 1500 kg antimonen, nodig voor een maandelijkse productie van 4000 accu's. Het gaat hier om een maandelijks bedrag van Rp 300.000 Een aanvraag, die in December van het vorige jaar is ingediend, werd voor een deel ingewilligd. Enige tijd geleden heeft men een deviezentoewijzing ontvangen voor het invoeren van 6000 accubakken, doch daarmede kan de productie niet op gang worden gehouden, daar de andere onderdelen en grondstoffen nog ontbre ken. Ook de toestand in andere bedrijven van de Borsumij noemde de heer Brunner door deviezenmoeilijkheden thans donker. In dien er geen verbetering komt in de de- viezenpositie van de Borsumij-bedrijven zal begin 1955 ook de leerfabriek „Jacatra" in Pasuruan moeten sluiten. Op een vraag van P.I. Aneta deelde de heer Brunner mede. dat in deze vijf bedrijven ongeveer 1000 personen werken. In de mededeling over het sluiten van de accufabriek wordt nog gezegd, dat indien de toewijzing voor deviezen vandaag of morgen toch nog zou worden verstrekt, de fabriek toch voor minstens een half jaar zal moeten sluiten. (Van onze correspondent) In het gemeentehuis van Ulrum her leefde Zaterdag het straaljagerdrama van 3 April j.l„ toen twee straaljagers tegen elkaar botsten en de brokstukken bij Zoutkamp in de Lauwerszee stortten. Sergeant-vlieger J. W. Vegtel is daarbij gered, dank zij de hulp van dappere man nen als J. Toxopeus, J. Rispens en H. Ris pens. Deze mannen zijn in het gemeente huis gehuldigd door majoor J. A. ten Broek namens de chef van de luchtmacht staf Lt.-Gen. A. Baretta. Ze wilden aanvankelijk niets weten van een huldiging en zaten wat onwennig in de grote raadszetels. Majoor Ten Broek overhandigde de drie redders een model van de straaljager, de Meteor M. VIII. Het ongeluk geschiedde met een toestel van dat type. Deze modellen zijn ontwor pen en gemaakt door de mannen van de Kon. Luchtmacht. Dc inscriptie op het voetstuk van het model herinnert aan het ongeluk en het kordate optreden, waarover ook Lt.-Gen, Baretta in een bïief zijn waardering uit sprak. Burgemeester H. Ottevanger trad op als gastheer. Na een kort welkomstwoord memoreerde hij de droeve gebeurtenis op die bewuste Zaterdagmorgen, waarbij he laas de Engelse vlieger, kapitein John Philip Talbot, het leven liet. De vakbond van werknemers b(j de Ror- sumü in Surabaja heeft in een brief aan de minister van economische zaken voor gesteld, dat de regering „het buitenlandse kapitaal zal omvormen tot nationaal ka pitaal, dat voordelig is voor hel volk' In het schrijven wordt medegedeeld, dat dc leiding van de fabriek sedert 1952 in na tionale handen is en dat er 170 personen werken. De „Hima" rijwielenfabriek zal in No vember worden gesloten, omdat geen de viezentoewijzing is ontvangen voor het in voeren van onderdelen. De productie be draagt thans 250 fietsen per maand. Slui ting van het bedrijf wordt voorts overwo gen door een pers- en stampwerkfabriek in Surabaja, die sloten, rijwielbagagedragers, grendeïschuiven e.d. vervaardigt. Deze fa briek zal eveneens in November sluiten. Ook door deviezenmoeilijkheden zal de „Ligtvoet Tegelfabriek" in Ngagal de pro ductie moeten staken. Deze tegelfabriek heeft een capaciteit van 30.000 asbecietpla- ten per maand. Voor de productie zijn nodig asbestvezels, die uit Zuid-Afrika moeten worden ingevoerd. Voor de tegel productie moet wit cement uit het buiten land worden betrokken Zoals gemeld, heeft Philips de vorige week de sluiting aangekondigd van de radiobedrijven in Indonesië, ook wegens het niet ontvangen van een deviezentoe wijzing. Een dag na publicatie van dit be sluit door P.I. Aneta deelde het ministerie van economische zaken mede, dat alsnog een weg was gevonden om de moeilijk heden betreffende het verkrijgen van grondstoffen voor deze fabrieken uit de weg te ruimen. In afwachting van de aan voer van nieuwe grondstoffen zullen deze fabrieken thans gedurende enige maan den vrijwel stil liggen. De afgelopen weken werd voorts aange kondigd door de „Britisch American To bacco" dat de vervaardiging van „Com modore" cigaretten moest worden stop gezet wegens de onmogelijkheid daarvoor noodzakelijke virginia-tabak in te voeren. De Belgische „Faroka" fabriek moest om dezelfde redenen de productie van „Wem bley" cigaretten beëindigen. Hoewel alle tekenen wijzen op he voortduren van het huidigen herfstweer zijn er ook wel aanwijzingen, die zouden kunnen duiden op een naderende lente Bewijs? De landbouwer A. v. Leeuwen te Berkel en Rodenrijs zag, toen hij Zater dagmorgen op zijn land kwam, een schaac lopen, dat tot zijn verwondering in de nacht het leven geschonken had aan twee welvarende lammeren. Dit schaap heeft nu binnen een half jaar 4 lammeren af geworpen, daar het ook in Februari reeds twee lammeren ter wereld bracht. Horizontaal: 1 een korte tijd, 5 kleine plaats, 8 lidwoord, 9 bewoner van Afrika, 12 tandeloos zoogdier, 13 bar, 15 familielid, 16 ijle stof, 18 insect, 19 kern, 20 zoogdier, 22 fris koud, 24 als eerder (afk.), 25 ge vaarte, 27 maanstand, 28 broze, 30 hemel lichaam; 33 lidwoord, 35 het romeinse rijk, 37 reeds, 39 niet te tellen, 42 zangnoot, 43 reeks, 45 karig, 47 een tijdje, 48 tuinaan leg. In de week per 10 September vonden er op de cacaomarkt wederom enige belang rijke gebeurtenissen plaats, die de stem ming cn het prijsverloop aanzienlijk heb ben beïnvloed, aldus meldt ons de fa C. W. M. Heslenfcld te Amsterdam. Op 7 September verkochten de British Marketing Boards aan de Engelse Industrie een hoeveelheid van naar verluidt ca 5000 ton Brits West-Afrikaanse ca.cao, October- Decmeber aflading, tegen sh. 425/- per cwt. voor Accra en tegen sh 420/- voor Lagos (tegen een vraagprijs van sh 450 - per cw voor Accra voordien). Op 8 September verkochten de Boards wederom een quan- De Katholieke arbeidersvrouwen verKOCmen ue Nederland zullen binnenkort, in verband verKocmen aflading tegen sh. 425/- met het Manajaar, in groten getale ter j lu%n£c^ rwt. De omvang van deze laat- bedevaart gaan naar Lourdes. Rond 1200 leden van de K.A.V. uit alle streken des lands zullen aan tïeze tocht, welke geleid wordt door de Centrale Reiskas te Utrecht, deelnemen. Het bisdom Den Bosch leverde ca. 700 deelnemsters, Breda 300, Limburg 150, Haarlem 150 en Utrecht 45. Met drie extra treinen, waar van er één bestemd voor ziekentransport, zullen de bedevaartgangers op Donderdag 16 September uit Eindhoven en Maas tricht vertrekken. Niet minder dan 360 zieken, van wie ongeveer honderd KAV- leden, reizen in een aparte trein mee naar Maria's genadeoord. (Advertentie) Talloze liiders aan brandend maagzuur nemen ook Renntes bij v0,?FidaaJ'Ia'a van sluitstuk op hun maaltijd, t Is ook zo «timDfl sewoon maar laten smelten op de tong. Eng. Rennils zijn nog smakelijk óók. 5 430/- per cwt- De omvang ste transactie is niet juist bekend. Het feit, dat de British Marketing Boards tegen lagere prijzen hadden afgegeven, gaf aanleiding tot een verder dalende prijs beweging. De handel vroeg biedingen op Accra beneden de Board s prijs, doch kopers bleven uit de markt. Deze afwach tende houding van kopers sinds geruime tijd, terwijl daarentegen een verhoogde vraag als gevolg van een verondersteld tekort aan cacaobonen was verwacht, maakte de markt zeer onzeker. Het werd deze week duidelijk, dat van een tekort aan cacaobonen vóór de aan komsten van de eerste zendingen nieuwe hoofdoogst (omstreeks December), waar schijnlijk wel geen sprake zal zijn. Van de zijde van de industrie wordt de „verdwij ning" van dit tekort verklaard door te ver wijzen naar de teruggelopen consumptie als gevolg van een te hoog prijsniveau en het gebruik van vervangingsmiddelen. Een andere factor, die de markt flauw maaktè, was de onzekere positie van Bahiacacao. Uit de regelmatige offertes van Bahia was reeds af te leiden, dat Bahia méér cacao te verkopen had dan aanvankelijk werd verondersteld. Deze veronderstelling werd welhaast zeker heid, toen bekend werd, dat Bahia de minimum-exportprijzen los liet en onver wachts met sterk verlaagde offerte" aan de markt kwam. Deze geste van Bahia overrompelde de cacaomarkt en deed de heersende onzekerheid nog meer toe nemen. De prijzen van alle noteringen daalden aanzienlijk. De algemeen heersende opinie is, dat er goede kans bestaat, dat de prijzen nog ver der zullen dalen. De markt sloot zeer flauw. Zondag vierde dr H. H. Knippenberg, oud-directeur van het St Carolus Borro- maeuscollege te Helmond en nog steed.? actief voorzitter van het bestuur van ge noemd college, als docent der R K Leer gangen te Tilburg en als publicist, onder __0 grote belangstelling uit onderwijskringen Prins Alexander en was afkomstig uit zijn 75ste verjaardag. Wonseradeel. Van medio Mei tot eind Augustus 1953 zullen - in Tegelen wederom Passiespelen worden gehouden. In 1931 werd in het Limburgse Maas- dorp een begin gemaakt met de tradi"e, openluchtopvoeringen te geven van een lijdensdrama en sinds 1935 worden deze vertolkingen om de vijf jaar met toe nemend succes gehouden. In 1950 waren er vele duizenden bezoekers uit al'e delen der wereld en volgend laar wordt nog aanzienlijk grotere belangstelling ver wacht. Bij de tweede na-oorlogse vertolking van het spel van de priester-dichter Jac. Schreurs met muziek van Hubert Cuypers zullen Petrus, Judas, Annas en Caïphas gespeeld worden door dezelfde acteurs als in 1950. Door de Johannes-figuur van 1950 wordt nu de Christus-rol vertolkt, door de Christus-figuur van 19-50 de Nicodemus- hol en door de Pilatus-figuur van 1950 de centurio-rol. Der traditie getrouw treden de spelers anoniem op. De dienstplichtige huzaar J. R. is in het Stads- en Academisch ziekenhuis te Utrecht overleden aan de verwondingen, die hij tijdens een militaire oefening had opgelopen. De oefening werd gehouden "P de Vlasakkers in Amersfoort. Doof igen onvoorzichtigheid werd K. door een osse flodder in het gelaat getroffen. Hij ehoorde tot het regiment huzaren van Verticaal: 1 plaats op de Veluwe, 2 keu kengerei, 3 de onbekende, 4 landbouw werktuig, 5 titel, 6 wapen, 7 meisjesnaam. 10 verlaagde toon, 11 voegwoord, 14 ope ning, 15 eveneens, 17 speelgoed, 19 familie lid, 20 strafwerktuig, 21 klein plantje, 23 maanstand, 25 jongensnaam, 26 taaie zoe te substantie, 29 en dergelijke (afk), 31 vogelproduct, 32 soort schaaf, 34 brand- stofrest, 36 tafelgerei, 38 jongensnaam, 40 water in Friesland, 41 bestaat, 42 voorzet sel, 44 ambtshalve (afk.), 46 uitroep van afschuw. 17 Lange tijd zat hij zo in gedachten ver zonken, af en toe genietend aan zijn pijp trekkend, welke hij met opzet herhaalde lijk uit liet gaan, om ze dan weer aan te kunnen steken met behulp van een bran dende tak uit het vuur. Recht boven zijn hoofd kon hij tussen de bomen door de sterren zien schitteren tot ze tenslotte een weinig van hun glans verloren in het sterker wordende licht van de opkomende maan. Langzamerhand werd het een beet je helderder, zodat hij de vage omtrekken van de stammen vlakbij kon onder scheiden, en de toppen van de bomen zwart zag afsteken tegen de lichte lucn.. Voortdurend werd het lichter en tenslotte verscheen de maan zelf boven de bomen, als een reusachtige lantaren over de top pen zwevend en het beekje veranderend in een licht van louter zilver. Gedachtenloos staarde hij naar het zwakrimpelend oppervlak, tot hij zich ten langen laatste als gehypnotiseerd voelde, verloren in een eindeloosheid van tijd en ruimte, en zwevend op de grens tussen slapen en waken. Plotseling schrok hij weer helder op bij het horen van een zingende stem en staar de niet gelovend in de duisternis. De zan ger was meer goedwillend dan geschoold, en zijn stem liet aan zuiverheid veel te wensen over, en door het eigenaardige lied begreep Langdon dat het gezang geen onderdeel was van zijn dromerijen. Spoedig kreeg hij de zanger in het oog, en terwijl de laatste regel van het lied weerklonk staarde hij gretig naar de man, die in een kano. langzaam de beek af gedreven kwam. De vreemdeling stond rechtop in zijn boot en stak tegen het glinsterende water af als een zwart marmer gehouwen stand beeld een reus van een kerel. Onbewust van zijn gehoor- zong hij verder. Plotseling brak het gezang af de man hield op met roeien en de kano draaide scherp met de stroom mee. De man had Langdon's vuurtje in het oog gekregen, en vroeg zich ongetwijfeld vol verbazing af, wie deze eenzame plek met hem deelde Dudley bewoog zich niet. Indien het gezang hem niet tijdig van de nationali teit van de vreemde op de hoogte had ge steld, zou hij zich zeker in het struikgewas verborgen hebben, maar gerustgesteld door de wetenschap, een landgenoot tegen over zich te zien, wachtte hij kalm de loop der gebeurtenissen af; een landgenoot zou waarschijnlijk niets met de gevangenis te maken hebben. Na enige ogenblikken nam de man op het water zijn pagaai weer op en naderde snel de oever, op de plek waar Langdon zijn kamp opgeslagen had. Deze stond van zijn plaatsje bij het vuur op en ging zijn onbekende gast tegemoet terwijl de man, gerustgesteld door het feit, dat het kampement slechts uit één man bestond, zijn kano op de oever sleepte, onderwijl een luidruchtige groet schreeuwend. Buitengewoon toevallige ontmoeting Maar, bij Jupiter, het doet je goed- in deze eenzaamheid eens een mens te zien. Dat is volkomen waar, lachte Lang don. Je bent zo welkom als de doedelzak in Schotland. O, houd op, kerel, een doedelzak De spreker lachte kort- In vijf jaar heb ik geen voet op Schotse grond gezet, en als het niet zo^ on mannelijk was, zou ik erom kunnen huilen. Als ik mag, kom ik bij je zitten. Je hebt de huissleutel, antwoordde Langdon, opgewekt. Kom binnen en neem een stoel. Dat is buitengewoon vriendelijk van je. De nieuw aangekomene trok zijn kano nog een eindje verder uit het water, nam een geweer en een pakje ui' de boot, en naderde het vuur. Hier liet hij het pakje neervallen, rakelde met zijn voet het vuur op, en bekeek zijn gastheer met belang stelling. Een kreet van verrassing klonk door de stilte van de nacht. Wel verduiveld! Wat is Man jij bent niet, wat je wilt lijken. Je ziet er uit als een mulat en je praat als een geleerde. Wat ben je eigenlijk? Langdon die totaal niet meer aan zijn vermomming gedacht had, lachte eer: beetje verward. „Ik ben een Engelsman". En verkleed als de held van een opera- comique! Mannetje, dat ziet er verdacht uit buitengewoon verdacht, hier in deze streek! Langdon moest dit erkennen en haastte zich, de ander in zijn vertrouwen te ne men, overtuigd, dat hij dit veilig kon doen. O, wat dat betreft, daar heb ik ge gronde redenen voor. Ik ben uit het bagno ontsnapt, en de handhavers van het on feilbaar gezag zitten me achterna- Wil je daarmee zeggen, dat je rech- streeks uit die hel van Cayenne komt? Precies, antwoordde Lagndon kort, en gluurde tersluiks naar het door de vlam men helder verlichte gelaat van de vreem de. Het enige, wat hij op dat gezlcb' kon bespeuren was bewondering en nieuwsgie righeid. Ik hoop dat je er geen bezwaar tegen hebt met een gevangenisboef te overnach ten? Lieve hemel, man, ik denk er niet aan! Een boef, zeg je? Wat is Sandy Muir zelf anders, dan een zwervende boef Wat heb je op je kerfstok? Een moord? Neen. Gelukkig niet! Er werd wel iemand gedood, maar dat was geen vijand van me, maar een goede vriend. Dus toch een dode! Precies, dat hoort tenminste er bij. Sommige mensen sterven zo verdraaid gemakkelijk. Kijk naar mijn geval. Vijf jaar geleden gaf ik in een her berg, ginds in Glasgow, iemand een klap, helemaal niet erg hard, een tikje, juist bard genoeg om een man manieren te leren, en hem duidelijk te maken, dat hij zijn vin gers af moest houden van een meisje, dat niet van hem gediend was. Het was niet meer dan een vriendelijk tikje tegen zijn kin, maar de kerel was broos als een glas. Hij brak zijn nek en ik keek verstomd als een dronken kerel neer op een lijk voor mijn voeten. Ik voelde me zo onschuldig als een pas geboren kind. Maar de lui rondom me schreeuwden als razenden en wilden de politie er bij halen. Toen kwam dat meisje naar me toe, greep me bij mijn arm en trok me daarvandaan. „Vlucht Sandy", zei ze schreiend. „Om mijnent wille heb je met hem gevochten en ik wil niet, dat ze je naar de gevangenis slepen- Verberg je ergens op een schip of zo. maar zorg in ieder geval dat je hier vandaan komt". Ze omhelsde me, kuste me heftig, en duwde me toen de straat op. „Vlucht, San dy, zorg dat je weg komt". Ik vond het helemaal geen prettig vooruitzicht, in de gevangenis te moeten versmachten, als een bloem zonder water, dus volgde ik haar raad op, en vluchtte. Ik verborg me op een veeboot met bestemming naar Mon treal en kwam zo veilig weg. Mijn over tocht heb ik betaald door te werken als een negerf, en sedert die tijd ben ik als Caïn, een zwerver op aarde. Niet dat ik er zo erg om treur, begrijp je. Ik ben toch van natuur een hartstochtelijke zwerver. De man ging op zijn bundeltje zitten, strekte behaaglijk zijn benen uit en haalde een pijp voor de dag. Langdon keek toe, hoe hij met een brandende tak uit het vuur zijn pijp aanstak, en vroeg toen: Wat voert je naar Guyana? (Wordt vervolgd.) Verticaal: 1 paar, 2 av, 3 rommel, 4 mer, 5 ro, 6 de, 7 irene, 8 nadien, 9 el, 1 teer, 12 rio, 14 kat, 16 las, 21 tel, 22 eO* 25 ida, 27 zon, 28 we, 29 or, 30 egaal, 4 eikel, 34 dover, 35 ei, 36 rr, 39 spa, 40 o'jV 45 va, 46 1.1., 47 ons, 49 rot, 51 ma, 52 54 eender, 55 kei, 56 mia, 58 essaai, speld, 62 essen, 63 kalk, 64 rap, 66 n® 68 alm, 69 eert, 73 em, 75 ee, 76 da, 78 (Van onze correspondent) Na het overlijden van de oudste in rigji ner van de gemeente Slochteren e" ,-eb de provincie Groningen, heeft Slocht® eI-- op het ogenblik geen honderdjarige "i f' Evenwel duurt het niet lang, want oy^. September a.s. zal mevrouw Maria if Smit 100 jaar worden. „Opoe" H"110ei nog zeer kras en goed ter been, z0.* zelfs, dat ze onlangs nog een da# ging met de ouden van dagen U« streek.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1954 | | pagina 4