Talrijke nieuwe havensteden
een kust van 30.000 K.M.
langs
I
J
„OM DE NOORD" werd
„SEWMORPOETJ"
GREVENBICHT BELEEFDE
VRIJGEZELLEN-INVASIE
Minister Beel onthulde Jan
Hoof-monument
van
Eden en Dulles: „Snel handelen
is vereist
Indrukwekkend eerbetoon in Nijmegen
Nageslacht mag moed van verzets
strijders niet vergeten
Observator
Consumptie in Augustus
gestegen
In Jan van Hoof eren
wij allen"
Emigratie zakte in 1953
Beide ministers zijn zeer tevreden
Notaris te 's-Graven-
polder gearresteerd
SATERDAG 18 SEPTEMBER 1954
PAGINA 5
Het tot stand komen van de Noordweste
lijke doorvaart via de MeClure Straat mag
onze belangstelling opeisen, zeer zeker gaat
deze in nog hogere mate uit naar de Noord
oostelijke, ofwel de doorvaart, die door de
stoere Gouden Eeuwers als „Om de Noord*'
werd aangeduid. Om de Noord wilden ze
varen naar „Oostinje" en „Cathay" (Japan)
dwars door de Poolzee. Maar die joeg hen
telkens weer terug. De overwintering van
Heemskerek en Barendsz werd beroemd in
de
de historie van het gevecht van
In het Kremlin is men zeer voldaan over de „Sewmorpoetj".
Zo noemen de Sovjet-Russen de organisatie, welke tot taak heelt
de vei binding „Om de Noord in stand te houden. Deze organisatie
zorgt, dat de doorvaart ook des winters open blijft en aldus is het
mogelijk, dat het hele jaar door convooien schepen van Archangel
en andere havens langs de Poolzee naar Wladiwostok varen, waar
door de Trans-Siberische Spoorweg ten zeerste wordt ontlast en
tevens de mogelijkheid geschapen werd, om Oost-Siberië en de
langs Mandsjoerije en de Chinese grens gelegerde troepen op
rationele manier van levensbehoeften en materiaal te voorzien.
tegen de krachten der natuur. En ook hier
om volgen we met grote belangstelling, wst
zich daar benoorden Siberië thans afspeelt.
Er kunnen daarover heel wat minder feiten
worden verteld. De Sovjet-Russen zijn nog
steeds uiterst geheimzinnig met details over
hetgeen ze in de Poolzee, van Archangel tot
Alaska, momenteel hebben bereikt. Wel
echter hebben ze met de nodige fanfares
rondgebazuind, dat hun geregelde
ding van Atlantische met Stille
geruime tijd bestaat.
Laten we inmiddels vaststellen,
tiat de Sovjet-Russen niet bepaald
zonder meer een rijpe vrucht in de
schoot geworpen wordt. Ze zijn al
vele jaren bezig, om met het oog
op de mogelijkheden, welke Siberië
biedt, net hoge Noorden te verken
nen. In ons vorige artikel over de
Ze worden voor een jaar de ijs
woestijn ingezonden. En wel per
vliegtuig of per ijsbreker. Hun ra
vitaillering vindt ook per vliegtuig
plaats. Een jaar lang zijn ze van de
buitenwereld afgezonderd. Alleen
de radio vormt daar een verbin
ding mede. En aangezien de vlieg
tuigen slechts enkele tochten per
jaar maken en geen vers voedsel
kunnen aanbrengen, zijn de pio
niers wat een groot gedeelte van
hun levensonderhoud betreft, aan
gewezen op de jacht en de vis
vangst. Het is een zwaar leven en
slechts mannen met een geharde
noay zijn er tegen opgewassen.
Het komt menigmaal voor, dat het
vliegtuig niet in staat is, een eiland
te bereiken of de ijsbreker geen
kans ziet, er te komen en dan blij
ven de pioniers twee jaar
ontsluiting van de Noord-Weste
lijke Doorvaart door de Amerika
nen hebben we reeds herinnerd
aan de Tsjeljoeskin-expeditie, die
onder leiding van. prof. Schmidt
lange tijd in het Poolijs doorbracht,
aan boord van de ijsbreker „Kras-
sin".
En het was een Sovjet-Russische
ijsbreker, de „Sibirjakov", die in
1932 het hele traject tussen Ar
changel en de Beringstraat veilig
aflegde, in 65 dagen. Het schip
voer Kaap Tsjeljoeskin om, het
Noordelijkste punt van het vaste
land van Eurazië, dat meestal door
zwaar en ondoordringbaar ijs om
geven is.
Een duidelijk bewijs voor de
reusachtige ontwikkeling van
Noord-Siberië, de Zuidelijke oever
van de Noordelijke Doorvaart
waar het klimaat allengs milder
wordt, tengevolge van het terug
trekken van het ijs is wel de
groei van een haven als het ge
noemde Igarka, dat in het stroom
gebied van de Jenisei ligt, niet
minder dan zes honderd kilometer
van de zee verwijderd. Omstreeks
1930 was het een vlek met een tien
tal inwoners, in 1936 was dit aan
tal reeds tot 25.000 gestegen. Over
het huidige inwonertal zijn als ge
volg van de Sovjet-Russische
zwijgzaamheid geen betrouwbare
gegevens voorhanden. Langs de
30.000 kilometer lange kust van Si
berië zijn talrijke dergelijke ha
vensteden uit de grond verrezen.
Hoeveelheidsindex belandde
op 118 (v.m. 103)
w
Twaalfhonderd deelnemers uit
negen landen
7 ienduizend Nederlanders
minder verlieten het vaderland
„Wij strijden voort.
Telegrammen
C arnavalsslemming
Kranslegging
ALASKA
GROENLANt)
Anfauxxjei
Ptlsc/ïoQrten
tfoskot.
JakutsA
MOORD POOL
est. o/rvcfsoL/ig.
8^%* tJscjeóüscL
A Radio station
>9* Ze<*tveg
soo ioooKM.
Russen exploiteren met succes
Noord-Oostelijke
doorvaart
Minder gunstig is de toestand in het
Oostelijk gedeelte van de Zeeweg zo
schrijft hij. Hoe verder naar het Oosten
men komt, des te moeilijker de doorvaart
wordt. Maar de overheid doet alle moeite,
om hier verbetering te brengen. Het Oos
telijk gedeelte is verdeeld in twee groe
pen: 1. de Lena-expeditie, die voor de
ontsluiting van het gebied van de Si
berische rivier de Lena en van het z.g.
Chatanga-bekken moet zorgen, waar en
kele nieuwe havens in gebruik zijn ge
steld, o.a. Tiksi (in de monding van de
Lena, die een machtige rivier is) en 2.
de Kolyma-expeditie Deze heeft het in
elk opzicht belangrijke schiereiland
Tsjoektsjen tot terrein van actie. Drukke
havens zijn daar Ambartsjik (in de mon
ding van de rivier Kolyma) en Prowide-
nije, dat op het schiereiland ligt.
Voor de Lena-expeditie komen de sche
pen voor het grootste gedeelte uit Euro
pees Rusland en uit Europese havens van
allerlei naties. Heel wat echter komen
van de andere kant, van het schiereiland
Kamsjatska en verder Zuidelijk gelegen
gebieden in de Stille Oceaan. De Kolyma-
expeditie vormt de eigenlijke verbinding
met het Verre Oosten. Aangezien de
scheepvaart op de grote Siberische rivie
ren zich steeds meer ontwikkelt, ontstaat
er allengs een netwerk van verbindingen
zowel te land als ter zee, die aan de
economische ontwikkeling van het enor
me Siberië ten zeerste te goede komen.
Op verschillende plaaatsen zijn door de
„Sewmorpoetj" bunkerstations opgericht,
waar de schepen kolen kunnen innemen,
of stookolie. De kolen komen van Spits
bergen. Daar hebben de Sovjet-Russen
de oorspronkelijke Nederlandse mijn
„Maurits" duchtig geperfectionneerd, zo
dat ze er een grote productie uit halen.
Deze mijn stond eens, toen ze al verlaten
was, onder toezicht van Sjef van Dongen,
die tijdens de Nobile-expeditie een we
reldvermaardheid verwierf en thans bur
gemeester yan Aardenburg in Zeeuws-
Vlaanderen is. Men ziet, ook in deze tijd
heeft hei Nederlands element iets met de
„Om de Noord" te maken gehad. Trou
wens, ook Nederlandse kustvaartuigen
wagen zich wel tot de Kara Zee. De Sov
jet-Russen exploiteren in het Poolgebied
nog andere mijnen, o.a. die van Wor-
koeta.
en Wladiwostok met door honden of paar-
Wladiwostok met door honden of paar
den getrokken sleden onderhouden. Eens
liet een Fritjof Nansen ,nog in deze
eeuw) zich met een schip door het pak
ijs meesleuren, teneinde aldus via de
Poolzee van de Atlantische Oceaan naai
de Stille Oceaan te komen. Eens was de
Trans-Siberische spoorweg de enige ver
binding van Rusland met zijn enorme
gebied in Azië en de toegangspoorten
daartoe, Wladiwostok en Port Arthur
Thans is er een geregelde scheepvaart
verbinding en langs de doorvaart ligt een
aantal weerstations, die geregeld belang
rijke gegevens over het weder in de Pool
cirkel boven Siberië en Noord-Rusland
verstrekken Deze gegevens zijn uiterst
belangrijk, want van het weder in het
onderhavige gedeelte van de Poolcirkel
hangt dat van een groot deel van Sovjet-
Kusland af.
De weerstations, ook wel Poolstations
genoemd, zijn zowel langs de kust als op
de er langs liggende eilanden gevestigd.
Deze eilanden liggen menigmaal diep in
't eeuwige ijs Hier kunnen pioniers zich
uitleven. Ook Sovjet-Rusland kent zijn
pioniers, mannen, die niets voelen voor
een geregeld en tam leven in de be
schaafde wereld met haar technische een
vormigheid. Elk jaar melden zich velen
aan, om opgenomen te worden in het
corps, dat tot taak heeft, de Poolstations
te bemannen. De Poolstations zijn niets
anders dan een aantal apparaten en in
strumenten, die op gezette tijden gecon
troleerd moeten worden. Veel werk is er
niet aan en aldus zijn enkele personen
voldoende, om de „bemanning" te vor
men.
Op enkele grote eilanden-zijn stations
gevestigd, die over eigen vliegen be
schikken. Daarmede wordt de Poolzee
verkend. Men kan dan rapporteren waar
zich open water bevindt en de convooien
daarheen dirigeren. Deze verkennine*-
arbeid wordt aangevuld door vuurtorens"
die in steeds groter getale langs de „Sew-'
morpoetj" worden gebouwd.
Er zijn intussen slechts weinig con_
vooien, die de hele tocht b.v. van de
Witte Zee naar Kamsjatska afleggen. De
„Sewmorpoetj" is in stukken verdeeld.
Vooral de kleine schepen leggen slechts
bepaalde trajecten af, die nog steeds de
oude naam „expedities" dragen. Het was
b.v in het jaar 1912 een hele expeditie,
van Archangel en Moermansk naar de
mondingen van de Siberische rivieren de
Ob, Jenissei en Pjasina te varen. Naar
de Kara of Karische Zee werd deze ex-
de Kara of Karische Zee werd deze ,,ex-
nog. De schepen vervoeren goederen naar
de havens in de mondingen der rivieren
en nemen eventueel nieuwe lading voor
andere Siberische havens in. Zo o.a. naar
Igarka (vanwaar veel hout uitgevoerd
wordt), Nowyj Port (Nieuwe Haven),
Amderma en Narjan-Mar. Allemaal voor
ons onbekende namen van havens, die
langs de Noordelijke Doorvaart ligt, ons
zo welbekend als „Om de Noord"....
..Het is dit gedeelte van de Noorde
lijke Zeeweg, zoals „Om de Noord" ook
wel wordt genoemd, die het beste onder
zocht is en het drukst bevaren wordt, al
dus lazen we in „Russen om de Noord",
een actuele brochure van dr Boris Rapt-
schinsky, verschenen in de serie „Ac
tuele Onderwerpen" van de Stichting Ivio
te Amsterdam. Ze is van de meeste Pool
stations en vuurtorens voorzien.
En reeds in October 1936 meldden Ne
derlandse bladen als groot nieuws, dat de
Noordelijke Zeeweg druk bevaren werd
en tweemaal zoveel schepen als het vorige
seizoen er gebruik van hadden gemaakt.
In die tijd was de doorvaart nog niet zo
mer en winter open, doch alleen al het
feit, dat er geregeld schepen „Om de
Noord" voeren, werd al belangrijk ge
noeg geacht. Het betreffende bericht
luidde ais volgt:
„Berlijn, 29 Oct. Uit Leningrad wordt
gemeld, dat alle Sovjet-schepen, die de
poging ondernomen hebben, om de
Noordelijke Zeeweg langs de Siberische
kust en door de Beringstraat te beva
ren, hun doel bereikt hebben. Een lange
rij vrachtschepen, tweemaal zoveel als
verleden jaar, heeft de Noordelijke Zee
weg genomen en ondanks de in deze
zomer buitengewoon ongunstige ijs- en
weersgesteldheid is geen der schepen
gedwongen geweest, te overwinteren,
ook buitenlandse schepen hebben deel-
oak buitenlandse schepen hebben deel
genomen, zijn zeer gunstig verlopen.
Deze vooruitgang van de scheepvaart in
de Poolzeeën is voor een groot gedeelte
toe te schrijven aan de 55 meteorologi
sche ijsobservatie-stations, die langs de
gehele kust zijn opgericht. Bovendien
werden op de belangrijkste punten
vliegvelden aangelegd."
In 1936 verwachtte men spoedig gun
stige resultaten van de onderzoekingen,
welke werden gedaan naar het voorko
men van grote voorraden olie ertsen
goud en radium in het Poolgebied Deze
verwachtingen zijn tot dusver slechts ver
vuld wat de steenkool betreft. Maar Sov
jet-Rusland had van z'n eerste verken
ningstochten in het Hoge Noorden, dat
voor dien door het regiem der Tsaren
volkomen verwaarloosd was, Noord-
Siberië incluis, een dankbaar gebruik ge
maakt, om de hand te leggen op wat
het moet worden erkend dóór andere
naties eveneens verwaarloosd was. In
1926, op 15 April, verklaarden ze al het
land, dat zich ten Noorden van de gren
zen der U.S.S.R. uitstrekt en binnen een
sector, welks stralen elkaar op de Noord
pool kruisen, onverschillig of het reeds
bekend of onbekend terrein was, tot Sov
jet-Russisch grondgebied. Dat was en is
bijna de helft van het gehele Noordpool
gebied!
Een Sovjet-Russische expeditie plantte
in 1929 op Franz Jozefsland de rode vlag
met de hamer en de sikkkel en richtte
er een meteorologisch observatorium op.
De expeditie bevond zich aan boord van
de ijsbreker Sedov" en verjoeg er Noorse
walvisvaarders, die er sinds onheugelijke
tijden hun bedrijf hadden uitgeoefend..
Nadien zetten de Sovjet-Russen syste
matisch hun exploratie van „Om de
Noord" voort. We hebben het reeds ge
zegd, de Hollanders van de Gouden
Eeuw hebben herhaaldelijk geprobeerd,
langs Siberië, dus via de Noordelijke,
juister nog de Noord-Oostelijke Doorvaart
(zulks in tegenstelling tot de pas ge
opende Noord-Westelijke Doorvaart) naar
de Stille Oceaan te varen. Reeds Tsjaar
Peter de Grote droomde er van, een
Noordelijke Zeeweg te ontdekken.
De index van de totale consumptie van
de Nederlandse bevolking is in Augustus
gestegen tot 118, vergeleken met 103 in
Juli, aldus blijkt uit een publicatie van
het C.B.S. Per hoofd der bevolking steeg
de index van 97 tot 111.
De stijging blijkt vooral veroorzaakt te
zijn door grotere aankopen van duurzame
consumptiegoederen. Hier steeg de hoe-
veelheidsindex in Augustus nl. tot 123, te
genover 96 in Juli. Per hoofd der bevol
king kwam het cijfer van 90 op 115. Ook
de hoeveelheid verbruikte voedingsmid
delen kwam op hoger niveau. Hier beland
de de index van 107 op 119, of per hoofd
der bevolking van 101 op 112. Bij de groep
genotmiddelen deed zich eveneens een
stijging voor, nl. van 93 tot 105, of per
hoofd der bevolking van 87 op 99. Bij de
groep overige goederen en diensten steeg
de hoeveelheidsindex ten slotte in Aug.
van 107 tot 115, of per hoofd van de be
volking van 101 tot 108.
e ot'jet-Russische ijsbreker Sadko die al sinds vele jaren de Noord-
oostelijke doorvaart openhoudt
Hef Noord poolgebied met de Noordoostelijke doorvaart, door de stippel
lijn langs de Siberische kust aangegeven. Hier varen geregeld convooien
van IVest naar Oost en Oost naar West
(Van onze verslaggever)
De bewoners van Grevenbicht, het stil
le, typisch Limburgse dorpje aan de Maas,
waar het in normale tijden zo rustig is,
dat men er wekenlang kan uitweiden over
een aangereden koe, heeft vanavond de
sensatie van het jaar beleefd: de kennis
making met de ruim 1200 vrijgezellen, die
Duizenden mensen hadden zicli gistermiddag verzameld bij de Waal
brug te Nijmegen tegen liet uur, waarop .het Jan van Hoof-monument zou
worden onthuld. Achter het monument wapperden de Amerikaanse,
Canadese en Nederlandse vlaggen, toen de gasten, die in het begin van de
middag in het gemeentehuis waren verwelkomd, arriveerden. Het eerst
verscheen vice-admiraal N. A. Rost van Tonningen, die H.M. de Koningin
en Prins Bernhard vertegenwoordigde. Vervolgens reden aan de ambas
sadeurs van Engeland, Amerika en Canada, vergezeld van hun attache's.
Alien werden begroet met de eerste strophe van hun volkslied. Hierna
kwam de Minister van Binnenlandse Zaken, prof. dr L. J. M. Beel, die
tevens de Minister van Oorlog en Marine, ir C. Staf vertegenwoordigde,
per auto aan in gezelschap van de Commissaris van de Koningin in
Gelderland, jhr dr C. G. C. Quaries van Ufford. Een deputatie van het
7e Amerikaanse legerkorps ontstak vervolgens, voorafgegaan door de band
van dit corps^ hm bevrijdingsvuur. Nijmegens burgemeester, mr Ch.
Husiiïix, nam dit vuur over en ontstak daarmede het vrijheidsvuur in
de bronzen schaal van het kleine, oude oorlogsmonument, dat naast het
jan van Hoofmonunient staat.
Het ministerie van Sociale Zaken en
Volksgezondheid heeft in boekvorm (224
bladzijden) het jaarverslag van de orga
nen voor de emigratie over 1953 uitge
geven, Daaruit blijkt, dat verleden jaar
'n totaal 38.049 Nederlanders door bemid
beling van deze organen emigreerden, te
gen 48.690 in 1952. Het aantal vertrokke
nen bedroeg 62 procent (in 1952: 68) van
het aantal, dat zich voor emigratie bad
®angemeld.
De grootste terugslag zag men bij de
emigratie naar Australië, zulks als ge-
y°lg van de beperkende bepalingen, weïke
'n 1952 werden getroffen wegens de eco-
n°mische teruggang daar te lande. Hoe-
VVel in de loop van 1953 de voorwaarden
v°or toelating weer werden verruimd,
°®fende zulks voor dat jaar niet meer
n®t beoogde effect. In totaal gingen ver
eden jaar 7813 Nederlanders naar Aus
lralië (in 1952: 15.828).
Kieuw-Zeeland zag het aantal binnen
komenden uit ons land ook bijna gehal
veerd: 2575 tegen 4575 een jaar tevoren
j, an_aba bleef vrijwel op peil (20.095 tegen
■653). In Brazilië zochten 615 (281) land
punten een nieuw vaderland; in de Ver-
mgde Staten 2843 (2634); in Zn Afrika
32 14177) en in andere landen 676 (542)
Hierna richtte mr Hustinx het woord
tot de binnen- en buitenlandse autoritei
ten en tot de tienduizenden belangstel
lenden, bij wie zich o0k, bevond mej. J C.
M. M. Geldens, een der eerste onder
grondse werksters in Nijmegen en thans
particulier secretaresse van prinses Wil-
belmina. De burgemeester was zeer dank
baar voor de komst van zovele hoge gas-
ton. Hij zeide voorts, dat er figuren zijn,
die zich door hun moed, beleid en trouw
en door hun daden blijvende roem heb
ben verworven,
„Een van hen is hij, wiens naam op
dit monument zal prijken, de verzets
strijder Jan van Hoof, wiens naam aan
de bevrijding van Nijmegen onverbreke
lijk zal zijn verbonden. De innige ver
bondenheid tussen de verzetsstrijders
en de geallieerden is een wezenlijk ele
ment in de geschiedenis van de bevrij
ding van deze stad. Deze herinnering
zal voortdurend blijven leven in dit mo
nument, dat er aan zal herinneren, dat
vrede en vrijheid de vruchten zijn van
voorbeeldige samenwerking tussen de
geallieerden en het verzet", aldus mr
Hustinx.
De voorzitter van de Jan van Hoof-
stichting, de heer F. J. de Fraiture. her
innerde in zijn toespraak aan de duizen
den en duizenden helden in Nederland, die
van 19401945 hun leven gaven voor vrij
heid, vrede en recht. Bij hen waren ook
zestig verzetsstrijders uit Nijmegen. Hun
moed mag niet worden vergeten door het
nageslacht. Daarom is op deze plaats, waar
de titanenstrijd van 194' u de Waalbrug
werd gestreden, dit grootse monument
verrezen. De volksmond gaf aan dit mo
nument de naam van het Jan van Hoof-
monument. Spreker prees de beeldhouwer
Marius van Beek uit Amsterdam, zelf oud-
Nijmeegs verzetsstrijder, en deelde mede,
dat °P het monument onder meer komt
te staan: „In Jan van Hoof eren wij allen,
die in het verzet vielen voor de bevrij
ding van Nijmegen" Vervolgens verzocht
spreker de gemeente Nijmegen dit monu
ment te willen aanvaarden.
Tot slot van ztfn rede, waarin hij de En
gelse en Amerikaanse gasten in hun eigen
taai dankte, richtte de heer De Fraiture
het verzoek tot minister Beel, het monu
ment te onthullen, waaraan deze gaarne
gehoor gaf. In zijn toespraak herinnerde
de minister ook aan de strijd van tien
duizenden voor ons aller vrijheid. „De
plaats aan de Waalbrug, waar het monu-
ment verrijst, is van bijzondere betekenis",
«o zeide hij. „Hier is fel gestreden en Nij
megen heeft hier een hoge prijs moeten
betalen voor de vrijheid. Na tien jaar
js met Gods hulp weer veel opgebouwd.
Nijmegen herstelde zich, al bleven er veel
plaatsen aan de haard ledig. Het leven
gaat verder en stelt steeds meer eisen. Wij
streden voort".
Lof bracht spreker aan Amerika, aan
Engeland en aan Canada voor hun hulp
en hun offers in de strijd voor de bevrij-
cung van Nijmegen, maar ook van heel
Nederland. Namens de regering bracht hij
dank voor alles, wat zij in verleden en
heden nog doen voor het welzijn van ons
land. Vervolgens bracht hij hulde aan de
gemeente Nijmegen en wenste hij de stad
de toekomst met Gods hulp het
Minister Beel deed dit namens de re
gering, gevolgd door de Engelse. Ame
rikaanse en Canadese ambassadeurs na
mens hun regeringen. De burgemeester
van Nijmegen droeg een grote krans aan
namens de gemeente Nijmegen en kolo
nel Tammes namens het Nijmeegse gar
nizoen. Na een kort ogenblik van stilte
werd de „Last Post" geblazen en gingen
de vlaggen halfstok. De Nederlandse,
Amerikaanse, Engelse en Canadese mu
ziekcorpsen speelden hierna hun eigen
volksliederen.
Vele particuliere organisaties legden nog
kransen aan de voet van het monument,
°.a, het Nederlands Oorlogsgravencomité,
de Nationale Padvindersraad, de Neder
landse Bond van Oud-Strijders en het Mo-
biusatiekruis, het Nijmeegs studentencorps
e£ ,d.e beer R- J- Griffin, namens het
„British Legion". Voor de autoriteiten
werd vervolgens een parade gehouden,
waaraan enkele duizenden militairen van
de Kon. Nederl. Landmacht, de Kon.
Luchtmacht. oud-Airborners, Amerikaan
se parachutisten en de Grenadiersgarden
deelnamen. Tijdens de parade vlogen
twintig Nederlandse militaire vliegtuigen
over de Waalbrug.
Minister Beel nam namens minister Staf
de parade af. Tienduizenden volgden dit
militaire schouwspel, dat werd opgeluis
terd door de Kon Militaire Kapel, de
Luchtmachtkapel, de band van het Ame
rikaanse 7e leger, de drumband van de
Grenadier Guards en de Royal Canadian
Engineers band. De soldaten maakten ten-
slotte een mars door Nijmegen.
Bij de onthulling van bet Jan van
Hoof-monument liet de Britse eerste mi
nister Sir Winston Churchill zich ver
tegenwoordigen door luitenant-generaal
sir Brian Horrocks, oud-commandant
van het 30ste legerkorps, dat een rol
heeft gespeeld in de slag om Arnhem en
ook nabij Nijmegen heeft gevochten. De
eerste minister van Canada was vertegen
woordigd door brigade-generaal J. E C
Pangman.
Gisteravond heeft het gemeentebestuur
van Nijmegen aan de Engelse. Canadese
en Amerikaanse gasten in restaurant
„Normandie" een afscheidsmaaltijd aan
geboden. Tijdens deze maaltijd deelde de
burgemeester, mr Ch. Hustinx mee, dat
telegrammen van dank en hulde namens
Nijmegen waren gezonden aan H.M. Ko
ningin Juliana, president Eisenhower,
minister-president Winston Churchill, de
eerste minister van Canada, generaal
Montgomery en generaal Griffith.
Het vuurwerk, dat het feest beëindigde,
droeg een typisch karakter. Vertoond
werden vliegende schotels, atoombommen,
een snelvuurgeschut en tanks met don!
derende knaleffecten. Het slot bestond uit
een vurig beeld van de Waalbrug met als
bovenschrift „Thanks to the liberators
and the bridge of the victory" Tenslotte
heeft het gemeentebestuur aan de buiten
landse gasten een afscheidsreceptie aange-
boden in het raadhuis.
uit negen verschillende landen naar dit
oord zijn getrokken om er hun ongehuw
de staat tezamen en in vereniging te vie
ren. Joelend, hossend, en eenstemmig uit
gelaten is de lange stoet van mannelijke
en vrouwelijke celibatairs van zeven tot
half acht door de smalle, vaak uitbundig
verlichte straatjes getrokken, nadat de
voorzitter van het comité, de heer G.
Greijn, in 'n plechtige, doch vaak door luid
gejuich onderbroken speech, de festivi
teiten voor geopend had verklaard.
Weliswaar geschiedde dit ruim een half
uur later dan bij programma was vastge
steld, maar och, het was feest en tenslotte
was men in Limburg, waar men het met
de tijd niet altijd even nauw neemt. En
de plechtigheid was er niet minder in
drukwekkend om. Kort, maar desalniette
min duidelijk gaf de heer Greijn een over
zicht van de geschiedenis van het congres.
„Velen stonden sceptisch tegenover mijn
plan", zo onthulde hij. Vrijgezellen? was
de vraag. Laat ze trouwen! Nog meer
congressen? De hele wereld vergadert te
genwoordig! Problemen? Die hebben wij
allemaal! Dank zij enige vrienden echter
en de vasthoudendheid van de Beechtena-
ren, kwam het eerste congres tot stand.
De wens, van Grevenbicht dè vrijgezel-
lenstad te maken, scheen toch werkelijk
heid te worden. Het resultaat? „U, die
vandaag hier bijeen zijt, weet het waar
schijnlijk beter dan ik!"
Wel, men wist het en men gaf in een
luid gejuich uitdrukking aan deze weten
schap. Daarna, ftien de vlaggen van de
negen deelnemende landen aan evenzovele
vertegenwoordigers waren uitgereikt en
een schorre luidsprekerstem het vrijge-
zellenlied liet schallen, zou men het in
duidelijke, hoewel erg langdradige dicht
vorm nog eens herhalen. Een manifesta
tie, die gelukkig werd onderbroken door
de komst van de fanfare „Daag en nacht",
die met een flinke mars het vrijgezellen-
lied uit de lucht blies om daarna met de
verschillende volksliederen de afgevaar
digden uit de negen landen welkom te
heten.
Het gezelschap vrijgezellen telt afge
vaardigden uit België, Luxemburg, Frank
rijk, Engeland, West-Duitsland, Zweden,
Amerika, Curacao en natuurlijk Neder
land en omvat ditmaal meer vrouwen dan
mannen. Reeds op de eerste avond al
heerste er een gemoedelijke sfeer van ver
bondenheid en was men het er roerend
over eens, dat het op het ogenblik goed
toeven is in Grevenbicht, waar de bewo
ners zich alle moeite hebben gegeven, om
het er zo gezellig mogelijk te maken. Men
vindt er een stemming, die regelrecht aan
carnaval herinnert. Iedereen kent "ieder
een en broederlijk eet men in de vrij-
gezelienvistent paling of zit men op de
kermis in de schommel. En dan te weten,
dat het congres officieel nog niet eens is
begonnen, want eerst Zaterdagavond om
zes uur is het zo ver.
De Amerikaanse minister van buiten
Iandse zaken, John Foster Dulles, lieeft
gisteren met zijn Britse ambtgenoot Eden
te Londen geconfereerd.
Beide staatslieden werden het er over
eens, dat spoedig een voorbereidende con
ferentie dient te worden gehouden, ten
einde onder het oog te zien hoe West-
Duitsland het best op basis van volledige
gelijkheid met het Westen kan samengaan,
aldus werd gisteravond na de besprekin
gen in Londen hekend gemaakt.
De beide ministers waren het er ook
over eens, dat snel handelen vereist is,
zo werd hieraan toegevoegd.
Uit officiële bron is vernomen, dat Eden
en Dulles „zeer bevredigd" waren over de
uitkomst van hun besprekingen.
Eden heeft aan Foster Dules een volle
dige uiteenzetting gegeven van de inzich
ten der Westduitse, Franse, Itajiaanse, Ne
derlandse, Belgische en Luxemburgse re
geringen m.b.t. zijn plan, om West-Duits
land, met inschakeling van het verdrag
van Brussel, en binnen de NATO, te her
bewapenen.
Premier Churchill woon le de bespre
kingen gedeeltelijk bij.
Gisteravond is minister Dulles uit Lon
den naar de V. S. vertrokken
In Westduitse regeringskringen toonde
men zich gisteravond voldaan over de
uitdrukking „handelen op korte ter
mijn", in het na de besprekingen tussen
Eden en Foster Dulles uitgegeven com
muniqué.
Ook de mededeling, dat spoedig een
nternationale conferentie zal worden
litgeschreven over inschakeling van
Vest-Duitsland bij de verdediging van
Europa, werd met vreugde begroet.
Doch sommige Westduitse functiona
rissen beschouwden de korte verklaring
van Eden en Dulles als „gereserveerd".
voor
beste toe.
Het was een plechtig moment toen
vice-admiraal N. A. Rost van Tcmnin-
gen namens H.M. de Koningin en na
mens Prins Bernhard een grote krans
aan de voet van het monument legde
Dezer dagen is te 's-Gravenpolder de
daar gevestigde notaris M. O. gearresteerd.
Notaris O. wordt verdacht van onregel
matigheden, gepleegd bij grondtransacties.
De rechter-commissaris uit Middelburg
beeft op het kantoor van de notaris een
onderzoek ingesteld. Candidaat-notaria D.
Botje uit Middelburg is met de waar
neming van het notariaat in 's-Graven
polder belast.
Nabij de Waalbrug te Nijmegen werd
gisteren in aanwezigheid van vele
binnen- en buitenlandse autoriteiten
het monument onthuld ter nagedach
tenis van de verzetstrijder Jan van
Hoof. Dr Beel verricht de plechtigheid.
