Engels atoomgeleerdevoor wie
Amerikanen hun petje afnemen
Vermanende vinger tegenover volksleiders
Prins Bernhard in Zuid-Afrika
1
Ems
nog een onoverwinnelijk
obstakel voor Nederlanders
AMERIKAANSE LOF VOOR
ONZE TROEPEN
Weinig activiteit hij B Royal"
Voorbereidingen voor nieuwe Noordelijke aanval met parachutisten
Observator
Eerste bezoek geldt president Malan
Dramatisch gevecht aan
boord van een straal
jager
Piloten beschuldigd van
dood door schuld
Pak je spullen bij
elkaar"
Poes j kin's brief gaat
retour
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1954
PAGINA 3
In de Verenigde Staten voltrok zich de
tragedie-Oppenheimer. Deze geleerde met
zijn wijdvertakte relaties en internationale
vermaardheid moet wegens het prijsgeven
van atoomgeheimen terecht staan, althans,
om het juridisch te zeggen, wegens te grote
loslippigheid en inschikkelijkheid ten aan
zien van mededelingen omtrent staats
geheimen. Engeland kent het simpele ver
haal, de stille roman, van Sir William
Penney, die als één der grootste atoom
geleerden ter wereld wordt beschouwd,
echter niet aan tal van universiteiten
doceerde en vrijwel een onbekende is. Ook
in Engeland. Loslippigheid zal hem nooit
kunnen worden aangewreven. Bovendien
vertoont hij zich niét graag in het openbaar.
Wanneer hij niet in zijn laboratorium ver
toeft, is hij thuis en helpt hij zijn vrouw bij
het doen van de vaat. Voor de rest zwerft
hij over heel de aardbol rond, overal ge
heime conferenties houdend en slechts
weinigen weten, wat hij weet, zulks mede
omdat hij zowat elke zes maanden van
woonplaats verandert en indien nodig, nog
eerder. Er zijn lieden, die een ongezonde
belangstelling voor Sir William Penney
koesteren
Ramp met het „Swiss-air"-toestel
Al te hout
Eindelijk iets te doen
Atomen strooien
Het enige Katholieke Instituut voor Schriftelijk Onderwijs
Vraagt gratis prospectus Studiecentrum-Culemborg
Zware klap
Penney verhuist elk half
ste grote aanvallen op Londen toonde
William Penney, welk "en onschatbare
kwaliteiten hij bezat. Verwijl Hermann
Goering probeerde Londen „aus zu radie
ren", trok William Penney onopvallend
achter de brandweerlieden en Rode Kruis
mensen aan en hij bestudeerde de uitwer
king der Duitse bommen. Uit hetgeen hij
vond. trok hij tal van interessante conclu
sies. Het gevolg was, dat de in Engeland
vervaardigde bommen steeds beter wer
den enWilliam Penney, tot dan een
vrijwel onbekend docent in de wiskunde
huisje langs de zee, waar ze wonen. Sir
William Penney heeft té reinig tijd om
hen geregeld te bezoeken
In de huidige onderhandelingen inzake
het probleem van A en H-bom is Sir Wil
liam Penney een der topfiguren. Hij wordt j
evenwel nauwelijks genoemd. Indien er
iemand rondloopt, die zich daar helemaal
niet om bekommert, dan is hij het.
Sir William Penney is intussen niet de
enige Engelse atoomgeleerde. Anderen
werken evenals hij in stilte. Terwijl van
hun uitvindingen af en toe met grote kop-
van het Imperial College of Science and i pen op voorpagina's den volke kond wordt
Technology te Londen, werd allengs een
man, die in het technische researchwerk
ten behoeve van het oorlogsmateriaal een
steeds groter en belangrijker rol begon te
spelen.
Reeds in die dagen merkte William
Penney dingen op, waarmede hij later, op
Bikini, de verbazing der Amerikaanse
deskundigen opwekte. Van zijn raadgevin
gen maakten ze een dankbaar gebruik.
Trouwens, ze wisten reeds, welke capa
citeiten deze onverstoorbare Brit bezat,
die ze soms wel eens schertsend de Sher
lock Holmes van het atoomonderzoek
noemden.
Sir William Penney, Engelands topfiguur in het
atoomonderzoek
Vandaar, dat zelfs Sir Winston Gliurchill zijn telefoonnummer niet wist.
.,Bcl Penney even voor me op", zei hij enige tijd geleden tegen zijn
secretaris. Deze stelde zich met de telefooncentrale van Downing Street
in verbinding. Spoedig kwam de mededeling: telefoonnummer nergens
te vinden. We informeren hij de stadscentrale. Maar ook deze was niet in
staal, het te geven. Het ministerie van oorlog evenmin. De Secret Service
óók niet.... Dit wist het wél. Maar.... het was „top secret". Pas een
persoonlijke interventie van de minister-president maakte het mogelijk,
dat Penney's nummer werd medegedeeld en nu nog heeft Churchill het
iu zijn persoonlijke aantekenboekje staan, waarin hij het telkens moet
veranderen
Waarom Churchill de atoomgeleerde
Penney spreken wilde Niet alleen over
de kwestie van het uitwisselen der atoom
bom-geheimen met Washington. Het ging
er in de eerste plaats om, hem er van op
de hoogte te stellen, dat hij tot comman
deur van de orde van het Britse Imperium
was benoemd. Na de verschillende tele-
foonnades bleek meer dan een uur ver
streken. Het bericht was inmiddels aan
de radio doorgegeven en. nrof. Penney had
het aldus reeds vernomenMaar hij
dankte de minister-president hartelijk,
alhoewel op zijn bekende, ietwat flegma
tieke en timiede manier. Sir William Pen
ney is het type van de verlegen Engels
man. Hij kleedt zich bovendien bij voor
keur in onopvallend grijs, heeft bijna
altijd een pijp in zijn mond, die bijna nooit
brandt, omdat hij zich geen tijd gunt. hem
aan te steken en als hij op reis gaat, zet
hij een pet op. Hij is dan het type van de
gewone man in Engeland. Als zodanig
duidt hij zichzelf bij voorkeur aan.
Maar deze gewone man is werkelijk heel
buitengewoon. Zijn hersens zijn een waar
arsenaal van feitenkennis omtrent de
atoomsplitsing en aanverwante problemen.
Zijn technische bekwaamheid grenst aan
het wonderbare en wat nog belangrijker
ls hij is inventief, hij bezit fantasie,
heeft telkens nieuwe ideeen en brengt de
wetenschap en de techniek aldus iedere
keer een stap vooruit, soms met de een
voudigste middelen.
Dat hebben de Amerikanen een keer op
Bikini gemerkt. Ze hadden daar die kleine
onopvallende Engelse gele?.^,e As, ™aar"
nemer en adviseur uitgenodigd. Er zou een
atoombom tot ontploffing ge
bracht. Rond de stalen toren, in wiens top
de bom uiteen zou spatten, hadden ze in
een kring een reeks kostbare instrumenten
Opgesteld, waarmede de uitwerking van
de ontploffing geregistreerd zou worden.
Professor William Penney vroeg
bescheiden, of hij zijn eigen controle
apparaten mocht uitzetten. Hij piani
ste een aantal gedeeltelijk met water
opgevulde, oude benzineblikkert,
waarin hij in waterdichte bussen zijn
instrumenten had gemonteerd.
Ook toen hadden de deskundigen
zich ten aanzien van de uitwerking
der ontploffing vergist. De hom
ontplofte op een andere wijze, dan
ze verwachtten en de kracht van de
ontploffing bleek groter, dan door
hen berekend was. Gevolg, de dure,
in fraaie monteringen neergezette
instrumenten der Amerikanen had
den de atoom splitsende kracht niet
kunnen weerstaan en waren be
schadigd of hadden onvoldoende
kunnen registreren. Het „goedkope
gedoe" van de Engelsman was intact
gebleven. De Amerikanen hebben in
figuurlijke zin hun petje voor hem
afgenomen.
In letterlijke zin betuigden ze hem de
grootste eer, die ze hem konden brengen,
door hem een functie in e t van hun la
boratoria voor atoomenergie aan te bieden
op een salaris, driemaal groter dan dat,
hetwelk hij in zijn vaderland verdiende.
Prof. Penney weigerde beleefd, maar be
slist. Hij is daarna begonnen aan de voor
bereidingen voor de Engelse atoombom.
Bij de eerste ontploffing daarvan op een
der Montebello-eilanden langs de kust van
Australië stelden de Amerikaanse waar
nemers vast, dat hij iets anders en beters
had gemaakt. Sindsdien zijn ze hem aan
dachtig blijven gadeslaan.
Prof. Penney ging rustig verder, zoals
altijd. Hij is nog steeds dezelfde, de rust
en kalmte in eigen persoon Dit was h'i
ook, toen hij in 1940 zijn di"* ten aanbood
op het ministerie voor de bewapening. Men
wist daar aanvankelijk niet. wat me met
hem moest, aanvangen. Hij was een expert
in rukwinden en het meten van de uit
werking van bomontploffingen. Na de eer-
Hij behoorde tot de Engelse
waarnemers, die met de Amerikaanse
vliegtuigen naar Japan vlogen. In
het vliegtuig, dat de tweede atooiu-
bom boven de millioenenstad Naga
saki uitwierp, zat William Penney.
Na de oorlog verwierf hij zich een steeds
hogere positie tussen de Engelse atoomge
leerden. Hij werkte te Hartwell, het grote
Engelse laboratorium voor atoomonder
zoek, waaruit indertijd de befaamde Fuchs
geheimen meenam om ze aan Sovjet-
Rusland uit te leveren en organiseerde het
hypermoderne Atomic Energy Establish
ment te Berkshire. Tevens nam hij de taak
op zich, het Engelse volk omtrent de
atoombom en de waterstofbom in te lich
ten. Hij deed dit voor de radio en op een
rustige, vertrouwen wekkende en gerust-
i stellende wijze, waaruit duidelijk bleek,
hoezeer ook deze geleerde er naar ver-
J langt, de atoomenergie in dienst van de
mensheid te stellen, ten behoeve van een
steeds grotere productie van verbruiks-
goederen.
Wel een scherpe tegenstelling tot Robert
Oppenheimer. de man, die altijd graag
aan de weg timmerde en als jongen
wege zijn technische kennis reeds voor
een wonderkind doorging. Acht mar oud
was hij al lid van de Club van Mineralo
gen te New York. William Penney was
geen wonderkind en verbaasde in zijn
jeugd niemand. Ook z'm eigen ouders niet
die zich in feite nog steeds er over ver
bazen, dat hun jongen zo buitengewoon
knap is. Ze zien hem slechts zelden in het
gedaan, leest men slechts zelden iets over
henzelf.
Zo b.v. over de leider van het
gehele onderzoek naar de atoom
energie, zelf een groot geleerde en
tevens technicus bij uitnemendheid:
Lord Cherwell, Churchill!» vertrou
wensman tijdens de oorlog. Hij heeft
de bijnaam „Churchill's professor''.
Deze professor is een voormalige
R.A.F.-vlieger en vliegtechnicus,
tevens een succesvol zakenman, die
een fortuin bijeengezameld heeft.
Eigenlijk heet hij Lindemann. Ondanks
zijn Duitse naam is hij een geboren Brit.
Zijn vader was een docent in de natuur
wetenschappen te Neurenberg, die zich
later in Engeland vestigde, zijn moeder
was een Amerikaanse. Feitelijk heel het
wetenschappelijke onderzoek, in zoverre
het van de Engelse regering uitgaat, staat
onder zijn toezicht, doch hij is ook een
erkend atoomgeleerde en professor aan de
universiteit van Oxford.
Een bij het grote publiek bijna even
onbekend en in wetenschappelijke kringen
toch beroemd Engels atoomgeleerde is Sir
George Thomson, Nobelprijswinnaar en
specialist op het gebied van de H- ofwel
waterstofbom. Deze geleerde heeft onlangs
te Wenen in een interview met een gezel
schap daar gevestigde, internationale jour
nalisten zijn opvattingen omtrent de wa
terstofbom uiteengezet. Hij vestigde er de
aandacht op, dat ondanks het feit. dat men
nimmer precies de uitwerking van een
atoombom vooruit kan berekenen, het toch
is uitgesloten, dat de aardbol er door uit
een zou kunnen springen. Hij verklaarde
echter te hopen op het iqzicht van de lei
ders der grote naties. Het gebruik van de
H-bom op enigszins grote schaal zou het
leven op onze aarde kunnen vernietigen,
door de er door teweeg gebrachte radio
activiteit.
Een soortgelijke waarschuwing
heeft enkele weken geleden de
Engelse atoomgeleerde prof. Edgard
De Engelse atoomgeleerde Sir George Thomson waarschuwde voor het
gevaar, dat niet de atoombom in de eerste plaats, maar de door ontplof
fingen veroorzaakte radio-activiteit ernstige gevolgen na zich sleept
Adrian, voorzitter van het Britse
Genootschap voor de Bevordering
der Wetenschap laten horen. Zijn
openingsrede op de jaarvergadering
van deze organisatie werd door de
televisie uitgezonden en millioeneu
Engelsen hebben naar zijn waar
schuwende stem kunnen luisteren en
gezien, hoe deze grijze geleerde ver
manend de vinger ophief, óók om
de leiders der volken te waarschu
wen. De radio-activiteit is nog geen
direct gevaar, maar bij elke ontploi-
fing van een atoombom neemt dit
toe. Enkele honderden atoombom
men zouden voldoende zijn, om alle
organische leven op aarde te ver
nietigen en enkele duizenden, in een
langdurige oorlog aan beide zijden
gebruikt, zouden de ondergang van
overwinnaar
overwonnene en
betekenen
Om elf uur vanmorgen werd Z.K.H. j vóór zijn aanstelling tot bestuurder mo-
Pnns Bernhard op Zuid-Afrikaanse bodem derator was van de Nederduits Hervormde
verwacht. Wanneer zjjn vliegtuig op tjjd of Gereformeerde Kerk in Transvaal was.
iSó Z0U»idAifapre\an^nv°^ rfheSfW"ItkKP" Dr Nic0" zal Prins Bernhard ook ver-
vliegveld by 1 retoria. Na de olficielc be- r gezellen wanneer deze na de kerkdienst
groeting zou dan een half uur later een rit een krans zaj jeggen bij het Voortrekkers
volgen door Pretoria naar de woning van monument in de omgeving van Pretoria
gouverneur-generaal dr Jansen. du monument is opgericht ter nagedach-
Het eerste bezoek - onofficieel - zaltenis aa" de Boare" ui' de KaaPP™vmcie
■II' jj 7,,ia AfriVaancc wrtto mi- meer dan honderd jaar geleden het
vanmiddag de z"'d:^fr^aan®® J?1 i binnenland verkenden en de Oranjevrij-
nister dr Malan gelden in de ambtswoning stichtten
van de premier „Libertas" Daarbij zal ook I staat en Transvaal stichtten.
aanwezig zijn mevrouw Malan, die her- I
stellende is van een langdurige riekte, i
waardoor zij zich in het afgelopen jaar
slechte met haar gezin heeft kunnen inla
ten. Z.K.H. zal een onderhoud van een helf
uur met hem hebben. Daarna zullen de an
dere leden van het kabinet arriveren en
aan hem worden voorgesteld.
Het enthousiasme voor het bezoek van
de Prins is in de afgelopen dagen gelei
delijk toegenomen, zo werd gisteren uit
Pretoria gemeld. Men verwacht, dat de
vorstelijke bezoeker een grootse ontvangst
zal worden bereid door de bevolking van
de. .regeringszetel van de Unie, wier gast-
vIn niS sPreekwoordelijk is. Velen van de
300.000 inwoners van de stad zijn Neder
landers of zijn van Nederlandse afkomst.
Een aantal hunner woont sedert kort in
de ume terwijl anderen afstammen van
Nederlanders die zich generaties geleden
in Zuid-Afrika hebben gevestigd.
Vrijdag waren reeds vele vlaggen an
versieringen aangebracht. Een van de
mooist versierde gebouwen is davan een
Zuidafrikaanse bank aan het Kerkplein te
Pretoria.
Prins Bernhard heeft op <3e eerste twee
dagen van zÜn bezoek verschillende pun
ten op zijn programma staan, maar zijn
eigenlijke reis door Zuid-Afrika zal pas
Maandag beginnen
Tijdens de godsdienstoefening, die de
Prins Zondagochtend in de Hervormde
kerk zal bijwonen, zal hij worden verge
zeld door de gouverneur-generaal Jansen
en diens echtgenote. Ook zal de kerkdienst
worden bijgewoond door kabinetsleden en
de bestuurder van Transvaal, dr Nicol, die
Aan boord van een viermotorige
„B-4ö-Tomado"-straalbommenwerper van
de Amerikaanse luchtmacht heeft zich
tijdens een proefvlucht een dramatisch
incident voorgedaan. Op vijf duizend
meter hoogte begaf de kap van de
stuurhut het plotseling en belandde met
kracht op het hoofd van de bestuurder.
Deze liep een aantal hoofdwonden op,
doch werd daarbij tevens in zijn geest
vermogens gestoord.
De naast hem zittende medebestuur
der, de 22-jarige tweede luitenant Do
nald Rowley, poogde de stuurknuppel
over te nemen, doch de gewonde piloot
verzette zich hevig. De niet meer be
stuurde bommenwerper vloog inmiddels
onvast in kringen rond.
In de bommenwerper bevond zich een
derde inzittende, een burger, inspecteur
van het Amerikaanse ministerie voor de
luchtvaart. Deze stond Rowley bij en uit
eindelijk slaagden zij er in de gewonde
bestuurder van zijn zitplaats te trekken
en te overmeesteren.
Daarop slaagde de tweede bestuurder
die nog nooit met een dergelijk zwaar
toestel was geland erin de bommen
werper veilig aan de grond te zetten.
De toestand van de gewonde bestuur
der is ernstig.
De Zwitserse regering heeft de eerste
en tweede piloot van het toestel der
Zwitserse luchtvaartmaatschappij „Swiss-
air", dat, zoals men zich herinneren zal,
j op 19 Juni door benzinegehrek voor de
I Engelse kust in zee stortte, beschuldigd
I van dood door schuld en verlating van
j hulp behoevende passagiers. Bij het on-
geluk verloren drie Britse passagiers het
leven.
Beide piloten zijn reeds door de „Swiss
air" ontslagen.
Uit een onderzoek is gebleken, dat het
j benzinegebrek was ontstaan, doordat het
vliegtuig, voor het vertrek uit Genève
naar Londen, gèen brandstof had inge
nomen. Bovendien wordt de beide piloten
verweten, dat zij, na de noodlanding op
zee, geen maatregelen hadden genomen
om de passagiers te redden die niet in
staat waren zichzelf te helpen.
De regering heeft de kwestie in handen
van de kantonale autoriteiten van Ge
nève gegeven met het oog op het instel
len van een gerechtelijke vervolging.
Vier Nederlandse verkenners met gecamoufleerde gezichten in hun jeep tijdens de oefeningen
ge-
Lord Cherwell, de Engelse atoom
geleerde van Duits-Amerikaanse af
komst, ivas tijdens de oorlog Chur-
c hill's vertrouwensman voor ae
wetenschappelijke oorlogvoering. Nu
staat hij aan het hoofd van het
gehele onderzoek naar de atoom
energie en van het wetenschappelijke
onderzoek in het algemeen.
De Nederlanders hebben gisteren
racht de Canadezen te imponeren met een
isychologische oorlogvoering. Boven de
Canadese linies werd namelijk een pam
flet uitgeworpen dat herinnerde aan de
tjjd, dat Nederlanders en Canadezen samen
in Korea vochten.
Gesteld in perfect soldaten-„slang" wj
het o.m.: „Het lijkt vreemd onze vogels
aan de verkeerde zijde van de lijn te zien
en het moet hard zijn om deze lijn te hou
den voor de Belgen. Het is net als in Ko
rea toen jullie op de moeilijke plaatsen
zaten en de anderen thuis bij hun gezin'
Na nog meer van dit proza, eindigt het
pamflet: „Kom rustig naar ons toe, wij
zijn oude vrienden en gaan samen terug
naar Canada naar goede huizen en goed
voedsel en om goed te leven. Laat je wa
pens achter en breng dit papier mee. We
kennen jullie uniformen en wij zijn blij
jullie te helpen. Pak je spullen bij elkaar
en ga terug naar huis".
Men verdenkt lt. kolonel Christian, een
der oud-commandanten van het Neder
landse detachement Ver. Naties, er van de
auteur van dit pamflet te zijn.
(Van onze speciale verslaggever
TE VELDE, Vrijdag.
Voorbij Oerlinghausen stond een scheidsrechter.
We waren deze morgen naar het uiterste Oosten vau
de frontlinie getrokken om twee redenen. Donderdag
avond laat werd bekend, dat de Britse pantserdivisie,
die hier nog steeds het initiatief heeft, op deze boogie
was doorgebroken en verder oprukte. Maar bovendien
is het gevechtsterrein hier zeer aantrekkelijk voor
diegenen, die niet zelf in de strijd zijn betrokkeu.
We zochten naar strijd, op de hellingen en in de
dalen van het Teutoburgerwoud en we schoten de
scheidsrechter aan. Hij deed ons de situatie in ds
omgeving uitvoerig uit de doeken, waarhij hij tevens
terloops vertelde, wijzend op de witte handen, die
waren uitgelegd, dat we midden in een mijnenveld
zaten. Eu eerst daarna kwam hij tot de ontdekking,
dat hij veel te veel had verteld, omdat hij ons ook
voor „umpires" had aangezien!
We haden dus, dank zij onze jeep en de
tank-overall van de Duitse chauffeur, de
ligging van de wederzijdse partijen kun
nen vernemen. Doch daar bleef het bij,
want in deze omgeving was totaal geen
strijd. Men bereidde zich slechts voor, van
Britse en ook van Belgische zijde. De Bel
gen zalen diep, heel diep weggedoken in
het hart van een sparrenbos, maar zij ga
ven geen inlichtingen. Dit is een van de
opmerkelijke dingen in dit gevecht. De
Belgen geven nooit inlichtingen. Zij be
waren het allerdiepste stilzwijgen en ver-
WI?Zeil f naar hun generale staf. Die gene-
a? onSeveer een uur rijden naar
net Westen in ons geval.
Go hadt vandaag luitenant Jacques van de
33ste Belgische Brigade met zi.jn mannen
en zijn veldgeschut kunnen' vinden even
ten Noorden van Schlosz Holte. Zij zaten
daar diep in de binnenlanden tussen de
bossen achter een oude boerderij, die ge,
zonder de tekens, die naar z'n kampement
leidden, beslist niet zoudt hebben gevon
den. Ge kunt onaangediend beter niet bij
luitenant Jacques Antwerpenaar van
afkomst op visite komen. We vermeld
den reeds de geslotenheid van de Belgen,
doch luitenant Jacques en zijn mannen
maakten het wel wat al te bont. We had
den niets dao vredelievende bedoelingen,
toen onze jeep bij de wacht stopte. Doch
het bevel was „uitstappen!" We stapten
niet uit. Ook niet, toen men dreigde met
schieten. Ge raakt hier aan dit alles ge
wend.
En toen verscheen de luitenant. Als on
gewapende en niet-deelnemende toeschou
wer bij deze oefening hadden wij een vrij
geleide dat op de voorruit van onze auto
was geplakt. Doch bij de Belgische bri
gade leek het, alsof men hiervan nimmer
had gehoord. Men had waarschijnlijk ook
nog nooit een voor burgergebruik uitge
rukte en van kentekenen dienaangaande
voorziene Iegerjeep gezien. Men bekeek
de jeep als was het een vliegende schotel,
tenminste van alle kanten. Men vergreep
zich zelfs, geheel tegen de regels van het
spel in, aan onze manoeuvrekaart, die voor
de strijdende partijen in het geheel niet
is bestemd. Ook verder bleek men zeer
wantrouwig en de aanwezige adjudant
wilde ons met genoegen een paar uur vast
houden, waarna we dan wel meer onder de
indruk zouden zijn gekomen.
Onze identiteitspapieren maakten in to
taal geen indruk, ze konden immers heel
goed vals zijn. Van 't Engelse hoofdkwar
tier in Sennelager had men slechts heel
vagelijk vernomen. Tenslotte werd er een
uitgebreid rapport opgemaakt.
Het incident kostte ons bijna twee uur
doch na de zeer uitgebreide en diepgaande
kennismaking bleek luitenant Jacques ten
slotte toch een goede Vlaming te zijn.
Het bleek dat de Belgische groep al lang
voor de oefening In de bossen zat en de
vijand nog niet had ontmoet Men wist
niet veel van de buitenwereld want kran
ten had men sinds tien dagen niet gezien.
Misschien en dit is een prettige verkla
ring voor het incident waren zij blij ein
delijk eens iets te doen te hebben en trok
ken ze daarom zo van leer. Het einde
kwam tenslotte met koffie in een heel
goede stemming.
Aan het front zelf is vandaag niet veel
veranderd. Men bepaalde zich tot het con
solideren en reorganiseren van de posities;
er waren schermuteselingen tussen ver
kennende eenheden. Een men strooide nog
wat met atomen. Het Eerste Nederlandse
Legercorps was het meest actief, doch
slaagde er niet in, na een aanval bij Telgte
in het uiterste Westen de Ems over te ko
men. Ook de Vierde Divisie lukte dit niet
in de buurt van Greffen.
De Britten die Donderdag bij Halle on
der atoomvuur lagen, vorderden tot voor
bij deze plaats. De Belgen waren hier op
de terugtocht; zij zouden in het uiterste
geval terugvallen op Lippe. De laatste or
ders van generaal Gale zijn, dat de Belgen
in het Oosten stand moeten houden tot
Zaterdagmorgen; de Canadezen blijven zo
mogelijk tot Zaterdagavond op de Zuide
lijke oever van de Ems.
de uitwerking van de atoomaanvallen
wordt niet veel verteld, doch een feit
is, dat de Britten al hun verbindingen
met het front verloren. Voorts spatte een
atoomprojectiel uit elkaar ten Noord-
Oosten, van Bielefeld; de verwoesting is
hier nog niet bekend.
Tenslotte „movede" de Zestiende Bel
gische Pantser Divisie van Wiedenbrück
naar het gat in de Noordelijke linies, dat
tussen Halle en Greffen ligt en dat men
aanduidt met de naam Sapphire; de Derde
Britse Brigade in het Oosten rukt deze
nacht op naar Oerlinghausen. Over het al
gemeen was er dus weinig activiteit. Men
trof slechts voorbereidingen voor een
nieuwe Noordelijke aanval, waarbij de
paratroopers in actie zullen komen.
De Amerikaanse autoriteiten in Duits
land hebben gisteren een daags te vo
ren van de Russische hoge-commis-
saris, Poesjkin. ontvangen brief als
„onaanvaardbaar" teruggezonden. In deze
brief had Poesjkin beweerd, dat door
Amerikanen betaalde agenten zich in
Oost-Duitsland schuldig maken aan on
dermijnende acitviteit, en dat reeds een
400-tal dezer agenten waren gearres
teerd, terwijl 100 anderen zich zelf zou
den hebben aangegeven.
In een korte begeleidende nota ver
klaarden de Amerikaanse autoriteiten,
dat het Russische schrijven „verkeerde
en lasterlijke verklaringen over de Ame
rikaanse regering en haar ambtenaren"
bevat.
De zwaarste klap kreeg vandaag het
Britse legercorps, toen de Zuidelijken
een atoombom loslieten boven het hoofd
kwartier ver achter het reutobnrger-
woud en nog ver achter de linies. Over
Het hoofd van ,,Shapc"-trainingsmissie
in Nederland, de Amerikaanse brigade
generaal Ward, heeft de gelegenheid, die
„Battle Royal' hem bood om de verrich
tingen van de Nederlanders gade te
slaan, dankbaar aanvaard. Hij noemde
die veel heter dan verleden jaar bij
„Grand Repulse", toen de prestaties ook
reeds zeer bevredigend waren. „Natuur
lek hebben ze nog meer training nodig"
zo zeide hij, „maar wat ik gezien heb,
was vaak heel goed En ik ben er zeker
van, dat zij het in de toekomst, na nog
meer training, nog beter zullen doen, als
hun zelfvertrouwen tenminste niet te
groot wordt".
Een belangrijk verschil ten goede met
verleden jaar was het uitstekende func-
tionneren van de verbindingen, tot dus
verre steeds het zwakke punt „Daar heb
ben wij dan ook het hele jaar op ge
werkt", zo zeide generaal-majoor Cuuzy
commandant van de Vierde Divisie Hij
zelf noemde ze zeer bevredigend, maar
de Amerikaanse „Shape"-expert Pesca-
tello was het daarmee niet eens. „Ze zijn
uitstekend" zo zeide hij. Toch zal gene
raal Couzy en met hem vele Neder
landse militairen als steun voor de
verbindingen gaarne motorordonnansen
bij de troep zien ingedeeld, die kunnen
inspringen als onverhoopt een Ljjn ergens
mocht uitvallen. In de op Amerikaanse
leest geschoeide organisatie van het Ne
derlandse leger zijn deze ordonnansen
nl. niet inbegrepen en men gebruikt
daarvoor jeeps. Maar aangezien deze wat
de snelle verplaatsing betreft, minder mo
gelijkheden hebben dan motoren en
tevens gezien het feit, dat het Neder
landse leger niet meer dan ongeveer
75% van de voertuigen van de voorge
schreven organieke sterkte heeft zou
den motoren in deze een grote uitkomst
betekenen. De Engelsen werken er nog
steeds en tot volle bevrediging mee Ook
voor het begeleiden van transporter zijn
motoren vaak gemakkelijker dan jeeps.
