Schandaal, gegroeid uit overheidsblunders lemma Ons Succes-patroon van deze week Het huis vol geluk r ROTTERDAMSE GRAANMARKT Hoogleraarsbenoe ming te Nijmegen Geheel Italië in opwinding over „de zaak-Montesi Verderfelijke rol van de pers speelde communisten in de kaart Praag Iaat twee Amerikanen vrij V.N.-secretariaat bestudeert Amerikaanse „Atoompooï Man na hondengevecht doodgebleven Londense havens takin g duurt onverminderd voort Nieuwe campagne tegen Kerk in Litauen HOE BESTEL IK MIJN PATROON? Gearresteerd met pistool op zak Nigeria heeft nieuwe grondwet ZATERDAG 2 OCTOBER 1934 PACTNA Ongeremde sensatielust Gevaar onderschat De juiste proporties I beurs voort mooei MODESHOW KALME MARKTEN, VOORAL MAIS VERONACHTZAAMD ,'uC-w\. Vier jaar geëist voor dertien inbraken SUBSIDIE WONINGVER BETERING EN -SPLITSING Mogelijkheid van zelfbestuur CACAOMARKT ONEVENWICHTIG EN ONREGELMATIG INVOER IN URUGUAY ROMAN V AN L. HAUTESOURCE Geautoriseerde vertaling MARCELLE SCHLOMER werd tot „hét schandaal van deze eeuw". En dus.tot hét stokpaard van de com munisten. (Van onze Romeinse correspondent) ROME, Dinsdagavond. Het schandaal, veroorzaakt door de dood van het Romeinse meisje Wilma Mon- tesi. heeft dus éindelijk tot enkele concrete feiten geleid: Piero Piccioni is ge arresteerd op beschuldiging van dood door schuld, Ugo Montagna wegens begun stiging, (niet alleen van Piccioni, maar tevens van de ex-hoofdcommissaris van politic van Rome, Pólito, die op zijn beurt is aangeklaagd wegens „misbruik van zijn positie", omdat hij de onderzoekingen wei-bewust in banen zou hebben ge leid. die Piccioni omzeilden). En m«4 deze arrestaties is in deze ellendige affaire voorlopig een adempauze ingetreden Er kan geen twijfel bestaan aan het feit, dat dit schandaal inderdaad de meest opzienbarende zaak is. die sedert ruim een halve eeuw geheel Italië heeft bezig gehouden Een vorige affaire van gelijke (nationale) afmetingen was het schan daal rond de Banca Romana. Voor een neutrale waarnemer is het bijzonder moeilijk om een overzicht te geven van de ontstellende ontwikkeling van de zaak-Montesi. Immers, het onge wone feit doet zich voor. dat het hier om een „zaak" gaat, die in normale omstan digheden nauwelijks d.e aandacht zou hebben getrokken. In een wereldstad van twee millioen inwoners verdween een meisje, wier ontzielde lichaam na twee dagen werd teruggevonden op een een zaam stuk strand, op een afstand van on geveer 60 K.M. van de hoofdstad. Haar ouders, broer en zuster verklaren, dat het meisje naar Ostia ging om een voetbad te nemen in de Middellandse Zee, (die om haar zeer hoog zout-gehalte als bij zonder geneeskrachtig geldt; zij zou, aldus haar familie aan een lichte uitslag aan de enkels hebben geleden). De familie verklaarde voorts van het begin af. dat zij ervan overtuigd was. dat Wilma Mon- tesi tengevolge van dit voetbad onwel was geworden, flauw viel en door de golven werd meegesleurd, om ten slotte twee dagen later verdronken aan te spoelen op bet eenzame stuk strand, 20 K.M. ten Zuiden van Ostia. De politie concludeerde aanvankelijk in gelijke zin. En tot tweemaal toe werd de .zaak-Montesi" in het archief geborgen, met als doodsoorzaak; „ongeluk". Intussen begonnen vrijwel onmiddellijk na de identificatie van het lijk geruchten te circuleren in de Romeinse pers, als zou „de zoon van een hooggeplaatst po liticus" direct bij de tragische dood van het meisje Montesi zijn betrokken. Bin nen twee weken was de naam van Piero Piccioni op aller lippen. Zijn vader is voormalig partijsecretaris van de Democrazia Cristiana, vele malen oudminister, topfiguur onder de leidende katholieke politici, algemeen geacht en absoluut onbesproken. Van het allereerste begin van deze „zaak" zijn er fouten gemaakt, die nu het gehele land in gloeiende opwinding verkeert en er een complete (zij het kunstmatige) crisistoestand is geschapen tot stomme verbazing en diepe versla genheid mo^i leiden. Althans voor die waarnemersT^lie nog in staat zijn om nuchter en onbevooroordeeld de concrete feiten te beschouwen. Men kan onmogelPk ontkomen aan de indruk, dat hier lA. dijk iedereen ge faald heeft; van de pds-ie tot de regering, van de rechterlijke macht tot de pers. Vooral deze laatste heeft een onwaardige, ongehoorde en schier ongelooflijke rol ge speeld. Geen middel werd ontzien, geen geld gespaard, om maar sensatie te „maken". De meest stuitende, schande lijke. scabreuze verhalen werden (en wórden) gepubliceerd, met de ziek-ma- kende lafheid van de omwegen-der-leu gen: „hij zóu hebben gezegd.... vervol gens zóu er zijn gebeurd...." En de pu Hierin schuilt de fout, begaan door alle betrokkenen. En vooral door de pers. Men beeft het gevaar niet voorzien. Men heeft de gevolgen onderschat. En vandaag nog. nu de crisis een zorgwekkend feit is ge worden, verschuilt de pers zich achter „haar plichten", de politie achter haar „beperkte middelen", de regering achter haar „onvermogen om het terrein van de rechtsprekende macht te betreden". En deze laatste achter „de bijna volmaakte solidariteit van alle betrokkenen. Maar er zijn enkele feiten, die voor waar de pplitie van elke_ grote stad dage zichzelf spreken. Daar is op de eerste in de koers der regering enigerlei wijzi ging. Een debat was dus volstrekt niet noodzakelijk en (hangende het proces) beslist ongewenst. Niettemin accepteerde de regering de uitdaging der commu nisten. (Zij behaalde een overwinning zowel in de Senaat als in de Kamer Maar de communisten die een ideale propa- ganda-kans wisten uit te buiten, zijn moreel gesproken de overwinnaars). Maar „dé Zaak" gaat voort. En de pers blijft schrijven. En langzaam maar zeker raakt iedereen gecompromitteerd: rege ring. politie, Carabinieri, politici.... En intussen stijgt de spanning, die volmaakt overeenstemt met de sfeer rond een in terland-wedstrijd of een Uiver-vlucht: zal hij het halen, ja of nee? Is hij schuldig of onschuldig? Werd zij vermoord of was het een ongeluk? Wij zouden willen besluiten met een vreemd-klinkende opmerking. Laten we eens trachten nuchter te blijven; het gaat hier om een meisje, wier privé-leven op zijn zachtst gezegd reden geeft tot twij fels. Zij werd waarschijnlijk vermoord; of stierf in ieder geval niet bepaald een „natuurlijke" dood. En achter deze trieste dood gaan enige heren schuil, die beslist geen „heren" zijn. Daar komen nog en- enkele bijzonderheden bij. waarvan wij alleen de verdovende middelen willen noemen. Onze opmerking, beter nog: onze vraag luidt; betreft het hier nu niet een „zaak", Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft te Washington medegedeeld, dat de Ame rikaanse ambassadeur te Praag door het Tsjechosiowaakse ministerie van buiten landse zaken ervan op de hoogte gesleid, dat twee Amerikaanse mil'airen, een lui tenant en een soldaat, die 17 September j.l. de Tsjechosiowaakse grens nabij de grensplaats Esiarw, hadden overschreden, op vrije.voeten zullen worder gesteld. Beide militairen waren van spionnage beschuldigd. Het is nog niet duidelijk of de Tsjechosiowaakse autoriteiten deze be schuldiging al dan niet hebben gehand haafd. plaats minister Piccioni. Hij aanvaardde de portefeuille van buitenlandse zaken tijdens de formatie van het kabinet- Scelba, toen het schandaal rond zijn zoon reeds in volle gang was. En hij nam dezer dagen ontslag namelijk aan de voor avond van de arrestatie van diezelfde zoon terwijl de gehele internationale politieke situatie een „vaste koers" ver eist. (Men denke slechts aan de reis van minister Eden en aan de conferentie van Londen). De vraag doet zich dus voor: ófwel Piccioni had in Maart j.l. geen minister moeten worden ófwel hij had minister moeten blijven, (en daarmede de kracht van de rechtspraak in Italië aantonen, die zelfs de zoon van een mi nister niet ontzietDaarmede zou hij de communisten hun sterkste wapen uit handen hebben genomen). De regering heeft tenslotte toegestemd in een parlementair debat inzake de „a'f- faire-Montesi". Aanleiding vormde het heengaan van minister Piccioni. Maar de (tweede) vraag luidt: was dit debat nodig, nuttig of zelfs maar gewenst? En het antwoord luidt, (althans voor dié neutrale waarnemers, die met toenemen de bezorgdheid de ontwikkeling volgen) beslist ontkennend. De minister van bui tenlandse zaken, Attilio Piccioni. trad af „om strikt persoonlijke redenen". Zijn vervanging door een liberaal bracht nóch in de samenstelling van het kabinet, nóch lijks mee te maken heeft? Gaat het hier nu eigenlijk niet om een „milieu",waar van elke rechercheur U alle details kan vertellen of hij nu werkzaam is in Amsterdam, Nice, Parijs, Rome of zelfs I" De secretaris-generaal van de V. N„ Dag Hammarskjold, heeft een studie groep uit leden van het secretariaat in gesteld om de bijzondere verantwoorde lijkheden, die de V. N. kunnen krijgen in verband met de Amerikaanse voorstellen voor het gebruik van atoomenergie voor vreedzame doeleinden, te bestuderen. Dez studiegroep zal vooral richtlijnen aan het algemene secretariaat moeten ver schaffen voor het bijeenroepen van een internationale wetenschappelijke confe rentie en de betrekkingen moeten be schouwen, die de Verenigde Naties en een speciaal agentschap, gespecialiseerd in de kwestie van atoomenergie voor vreedzame doeleinden, kunnen onder houden. Hammarskjold heeft dr Ralph Bunch, de Amerikaanse Nobelprijswinnaar voor (Advertentie) in een fatsoenlijk Hollands provinciestad- de vrede, belast met de leiding van deze i*,? an-lisr,» wrtnrrlNi' oplrM' hier nu ....r.,-,.o;:1 o je? Met andere woorden: geldt hier nu niet -het bekende, afdoende, al-oude Franse woord „trop de bruit pour une ommelett-e''? Helaas! Vanwege het lawaai, de toe loop. het gedrang en het geroddel, is de ommelette mislukt. En werd het tot een nare eier-struif. Waarbij tevens bleek, dat de eieren bedorven waren. En de pan vuil! groen, waarin eveneens zijn voornaamste politieke en juridische raadgevers zitting hebben. EN HUISH0UDIN6 j Orkest - Cadeeu-uitreiking! Hersengymnastiek - Filmtest 4 x daags 2. 2.30, 8 tn 9.30 uur 130 ATTRACTIEVE STANDS MAANDAGMORGEN 11 UUR in de bioscoop zaal LEZING door J. J. Backer Dirkf over „Ménd en tandverzorging van kleuters, Schooltandver- zor ging". 's Morgens tot 12 uur gratis kopje kolfie SPORTDEMONSTRAT1ES Maandagmiddag Judo Maandagavond Tafeltennis Maandag 4 Oct uitreiking van een groot aantal waar devolle geschenken, o a ZUNDAPP EIcona electr NAAIMACHINE, RUTON STOFZUIGER en MARTINI REGENMANTEL üeopend van 10-17 19-23 uur Zandag gesloten Toegangsprijs I 1Kinderen I 0.60 j Modeshow I 0.26 Het bestuur dei Sint Radboudstieli- ling heeft prof. dr Hugo Moser te Stuttgart benoemd tot gewoon hoog leraar in dc faculteit der letteren en wijsbegeerte aan de R.K. Univer siteit te Nijmegen voor het geven van onderwijs in de Duitse taalkunde. De 50-jarige C. H. te Maastricht, is Vrij dagmiddag omstreeks vijf uur in de gang van zijn woning onwel geworden en vrij wel onmiddellijk daarna overleden Toen de heer H. gistermiddag met zijn hond naar buiten ging. ontstond een vecht partij tussen dit óier en een grote herders hond van een der buurtbewoners. De heer H, beurde zijn hond op. waarna de her dershond hem enkele malen onjver liep. Toen de heer H, zijn woning wilde binnen gaan, zakte hij in elkaar en overleed ter plaatse. (Bericht van A. Bosman, Graanmakeiaar) De consumptie bier te lande heeft zich deze week weinig geroerd. Vooral door aanzeggingen van eerder gekocht goed kon men zich goed redden en men keek verder even de kat uit de boom. Duits land hield zich voorlopig stil, zodat het blieke opinie, de massa, werd dermate wachten is op verdere invoervergun- gehypnotiseerd en raakte in een zodanige ningen. opwinding, dat letterlijk het schuim van de natie in actie kwam. Typen van het laagste allooi, mannen en vrouwen van de meest, verachtelijke soort, kwamen zich melden. Niet bij de politie, (en dit is al typerend), maar bij de pers. En de bladen vooral de fameuze week-bladen boden vermogens voor de onthullingen, de dagboeken, de mémoides van mensen, die.... met deze gehele zaak niets had den uit te staan, maar die het heerlijk vonden hun naam op de voorpagina's te zien. Zo werd deze zaak uit haar „verband gerukt. En wat een op-zich-zelf-genomen verdachte en zeer trieste affaire was, Nu de oogsten in vele Europese landen voor een groot gedeelte in de voersector terecht zullen moeten komen immers alleen Frankrijk heeft al meer dan 1 mil lioen ton voertarwe onder lê brengen vormt dit een groot probleem voor de andere soorten. Mais was zowel van Noord, als Zuid- Amerika slechts met concessies onder te brengen. Hier wreekt zich, dat enige ex porteurs hebben gemeend Am. mals on verkocht te moeten afladen, terwijl an derzijds enige Plata-shippers op aflading wat maïs meenden te moeten spuien gerst was deze week plotseling kippengerst. Noord-Amerika drukkend, doch na enige dagen hield het aanbod op ep kon men betere prijzen maken. Ook N.-Afr haver werd op lagere basis verhandeld. Irak vond steun door het ontbreken van aanbod uit Syrië, wqlk land moeilijkheden bij de ver- lading van eerder afgesloten contracten schijnt té ondervinden. Argentinië bleef met rogge, gerst en haver nieuwe oogst aan Je markt, doch trots kleine prijsverlagingen w'lde men er hier niet in stappen. Koeken zijn. of- Schoon voor een enkel postje disp goed een prachtprijs wordt gemaakt, iets kal mer gestemd waarbij soyameel uit de Ver. Staten de leiding had Inlandse granen vonden deze week wei nig exportvraag. Rogge is lager te koop. vooral spoedige levering, verre versche ping ontwikkelt een premie Haver ten slotte iets lager, waarbij voor goede kip- penhaver toch.wel een behoorlijke prijs te maken is. Zomergerst onveranderd, doch ook hierin valt weinig moois te be wonderen Nu de laatste boot Austr gerst gelost is en ook spoedig een einde zal komen aan de 2-rijige gerst van Noord- Amerika is er wel behoefte aan een goede Vrijdag hebben meer dan 10.000 arbei ders in de Londense haven gestaakt. Het werk lag stil op 120 schepen. Twee verschillende stakingen één in de reparatie-dokken en werven langs dc Theems en één bij het laden en lossen van schepen blijven de internationale scheepvaart belemmeren. Naar wordt bericht staakten 2200 ar- biders Vrijdagavond in de z.g. „koninklij- groep" van havens nl. de havens „Vic toria". „Royal Albert" en ..King George the Fifth" wegens het geschil over het laden en lossen van schepen rne> voedsel en graanladingcn uit de Verenigde Sta ten, Australië en Nleuw-Zeeland. Er lagen V7 schepen in de havenbassins Op het dek van 22 hiervan lag Vrijdagmiddag het werk stil, 's avonds werd er niet gewerkt Het Zwitserse Persbureau Kipa meldt uit Litauen een hernieuwde actie tegen de Kerk. die alle overige in de schaduw zou stellen. In Juli werd in de Litause hoofd stad een bureau gevestigd, aldus Kipa, onder de naam N.A.P., dat de atheïstische propaganda heeft overgenomen van de communistische jeugdorganisatie en van de vereniging tot verspreiding van weten schappelijke en politieke gegevens. D.t bureau, dat zich nog steeds uitbreidt, ont vangt zijn orders van de propaganda- afdeling der Communistische Partij in Moskou. In elke stad en in elk dorp worden steunpunten opgericht. Honderden instruc teurs en agenten zijn reeds aangesteld. De lagere rangen worden bezet door leden van de communistische jeugdorganisatie. De hogere functionarissen zijn nagenoeg allen Russen. Het N.A.P. heeft verde- overal wachtposten gevestigt, die vooral tot taak hebben het kerkbezoek te regi streren. Speciale mensen zijn aangesteld om na te gaan of ook. leden van de com munistische organisaties de kerk bezoeken, De nieuwe campagne richt zich voorname lijk legen het Vaticaan. Op bijeenkomsten worden onderwerpen behandeld als „He: Vaticaan in de 2e wereldoorlog," „De samenwerking van het Vaticaan met Hit- Ier", „Het Vaticaan als dienaar der reac tie", „De schadelijkheid van het religieus bijgeloof". Radio en pers moeten hierbij hun medewerking verlenen. De nieuwe campagne onderscheidt zich voornamelijk hierin van de vorige, dat zij als voor naamste doel heeft de Katholieken van Litauen los te maken van de H. Stoel. Hieraan voegt Kipa nog toe, dat reeds vaststaat, dat op de z.g. derde kerkencon- I ferentie te Moskou de vrije Katholieks Voor een bakvis is liet altijd moei lijk een geschikt jurkje te maken. Het ene model is te kinderachtig, liet andere weer te ouwelijk. Bijgaand model van een jurkje is er juist tussen in. Het model heeft een aan geknipte mouw want onze meisjes doen toch ook al gaarne met de mode mee. Dit leuke ruitjurkje heeft eel1 schuine voorbaan. De rok bezit aan de voorbaan een plooi en is verder klokkend. De hals is met een kraagje de mouw met een manchetje afge werkt. Dit patroon is verkrijgbaar in maat 80, 90, 38 a 0,75. Benodigde stof 2,503,00 cm. a ].3() cm. breed. Plak aan de adresgijde van een briefkaart, naast en buiten het frankeer/.ege. het verschuldigde bedrag «sn geldige postzegels en zend deze naar ATELIER CROON BEATRI-ISSTRAAT 4, ROTTERDAM Vermeld aan de andere zijde duidelijk uw naam adres, woonplaats en maat en nummer van hét gewenste model. Plak nooit meer dan f I.— aan postzegels op een kaart, wat meer geplakl wot'dt is waardeloos. Girostortingen eveneens ten name van Atelier Croon op nummn 27129! Patronen worden niet geruild. Bestellingen onder rembours worden niet Uitgevoerd. cp vijftien schepeji. - -• In de reparatiedokken en werven werd j Kerk van Litauen zal worden uitgeroepen Vrijdag voor de elfde dag niet gewelkt. Óp een massavergadering van Vrijdag avond bevalen de leden van de vakbond van stuwadoors en havenarbeiders hun zeven duizend leden aan van Maandag af te staken Het besluit van Vrijdagavond heeft ten doel de werkgevers te dwingen de unie ir. andere zaken, dan het geschil nl. voor waarden voor overwerk e.d., tegemoet te komen. Vier jaar niet aftrek en met voorwaar delijke ter beschikkingstelling van de re gering heeft de procureur-generaal bij liet Amsterdamse gercchtsof gisteren geëist tegen de 26-jarige beroepsinbreker C. van de B. uit Delft, die in eerste instantie voor een serie van dertien inbraken, die hij in de afgelopen twee jaar had gepleegd, door de rechtbank te Haarlem tot 5 jaar was veroordeeld. Van dit vonnis had verdachte hoger be roep aangetekend en nu vroeg hij. bijgestaan door zijn raadsman, clementie. Hij was in 1951 uit de gevangenis ont- vlucht, waar hij een vorige straf moest ondergaan en had sedertdien in zijn on derhoud door het plegen van inbraken voorzien. Er waren er 13 van hem bekend, die hij toegaf, alle gepleegd in 't Gooi en in Haarlem en omstreken. Hij was ten slotte gearresteerd en bleek toen in het bezit te zijn van een pistool met patronen. In een psychiatrisch rapport stond, dat hij wei over vrij normale verstandelijke vermogens beschikte, doch dat hij toch enigszins verminderd toerekenbaar moest worden geacht op grond van bijna pa thologische wilszwakte en ongunstige erfelijke mijieu-factoren, die hem er b v. toe hadden gebracht reeds op dé lagere school diefstallen te plegen. Het hof zal op 15,October a.s. uitspraak doen. De Staatscourant van gisteren bevat een beschikking van de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, waarbij is be paald dat. evenals vorige jaren, gedurende de wintermaanden ter bevordering van de werkspreiding in het bouwbedrijf een sub sidie kan worden gegeven naast de premi- die het ministerie van Wederopbouw er Volkshuisvesting geeft voor woningver betering en woningsplitsing. o In Nigeria, de grootste Britse kolonie, is Vrijdag een nieuwe grondwet van kracht geworden, op grond waarvan elk der drie gebieden, waarin het land is ver deeld, in 1356 zelfbestuur kan krijgen, indien dc wens daartoe te kennen wordt gegeven. Men verwacht, dat de Oostelijke en Wes telijke gebieden zelfbestuur zullen vragen, in tegenstelling tot het Mohammedaanse Noorden', dat politieke overheersing door anderen, vreest. De grondwet voorziet tevens in de over dracht van aanzienlijke bevoegdheden van de centrale regering op regionale besturen om de moeilijkheden te overwinnen, die het gevolg zijn van verschillen in gods dienst, taal en stamtradities. Nigeria telt dertig millioen inwoners. In de week per 1 October ontwikkelde zich de cacaomarkj onevenwichtig en on regelmatig. De prijzen fluctueerden aan zienlijk aldus het weekbericht van de firma C. W. M. Heslenfeld. Amsterdam. Er kwamen prijsverschillen van sh. 7 6 tot sh. 10— per 50 kg. per dag voor. De fluctuerende tendens was hoofdzakelijk 'n gevolg van manipulaties op de verschil lende temijnmarkten. Baisseverkopen en dekkingsaankopen veranderden regelmatig het marktbeeld. Op laagtepunten van de markt, was ook de belangstelling voor „actuals" toene mende Er werden diverse transacties in hoofdoogst Accra en Franse cacao's afge sloten Over het algemeen blijft de stem ming echter onzeker De hoop blijft ge vestigd op een verdere dalen der prijzen en in deze verwachting wordt nog menige aankoop uitgesteld. De markt sluit flauw. De Hollandsche Batik-Unie heeft van baar kantoor te Mon'evideo bericht ont vangen, dat de invoer-contröle-commissié in Uruguay een importquotum ten bedrage van $50D (inn heeft vastgesteld voor de tot de eerste categorie van rubriek 85 beho rende goederen, onverschillig van welke oorsprong, nl. levende planten en bomen in het algemeen, diverse soorten zaai zaden, veevoeder in geconcentreerde vorm Dit ogenblik had al het andere op de achtergrond gedrongen Voor sommige, zeer gevoelige mensen is een smart vaak zó groot, dat zij een zwarte sluier werpt over het verleden, maar ook over de toe komst. In het diepst van haar gebroken hart verloochende mevrouw Bulté het geluk, dat niet meer bestond en zij leefde in de angst der dagen, die nog zouden komen. Al deze dingen stonden geschreven op de voorwerpen, die haar omringen, in dui zend tekens! die alleen zij kon ontcijferen. Zij had geen andere roman nodig. Gedurende de lange, eenzame dagen, terwijl de kinderen om hun studie van huis zijn, leest zij er haar gehele leven in de eenvoudige, haar lief geworden meube len; die oude leuningstoel, het versleten bankje, de zware ouderwetse tafel, nemen de verschillende vormen van haar geiuk en verdriet aan. Samen met haar oud ge worden. zijn zij haar trouwe dienaren en intieme vrienden, met wie zij lange, stille gesprekken kan houden. Mooi? Lelijk? Zij heeft het zich nooit afgevraagd. Maar wat zij zich nu plotseling realiseert, een ont dekking. die haar hart doet samentrekken, is. dat het jonge meisje, dat daar voor haar staat afs een koud beeldje, voor haar een onverklaarbaar raadsel is, een vijand, die zich tussen moeder en zoon stelt. En Jacques houdt van dit meisje. Na tuurlijk houdt hij van haar, anders zou hij haar niet trouwen. Haar goede Jacques die zó op zijn vader lijkt. Soms gebeurt het. als zij zijn stap hoort, als hij groot en fors in de deuropening staat, of wan neer zij zijn stem hoort, dat de moeder zich dertig jaar in het verleden terug- waant en dan herleeft alles wat gestor ven is. Haar Jacpues, haar zoon. De trots van zijn moeder. Het verontrust haar, haar zoon te zien veranderen in een we- zen dat zij niet kent. Een vreemde schaamte doet haar blozen en de ogen afwenden. Eliane staat midden in de kamer, uitda gend. gereed om ruzie te maken. Zij wendt zich 'tot Claire. Ik weet eigenlijk niet of het verstan dig is jullie beiden te vragen om mede te gaan. Het is hier zo gezellig, zo vrolijk Claire werpt een smekende blik op haar verloofde. Maat- Marcel Berieux ziet mets, wil mJacques heef! eenzelfde blik op zijn pantoffels, rij' huisjasje, de zachte stoel, waarin hij zit, geworpen, waardoor Eliane, die zich in haar trots voelt getast, onge duldig wordt. Jacques heeft een vermoeiende dag gehad, hij is nauwelijks thuis, pleit me vrouw Butté onhandig. Een reden te meer om van lucht te veranderen. De strakke trek om de lippen logen straft de luchtige toon. Zij stoot zich aan hindernissen, die voor haar opdoemen. Kom, Jacques, ik heb beloofd, dat wij zouden komen. Jacques heeft, heimelijk zuchtend, de kamer verlaten. Dan gaat Eliane, bewust van haar over winning en toegevend tegenover de over wonnene, met een vriendelijk gebaar naast de moeder zitten en, zoals men het kind, dat men heeft tegengewerkt, iets lekkers geeft zegt zij Hebt u nog altijd zoveel last van rheumatiek moeder? Jacques is er erg bezorgd over, de arme jongen, hij houdt zoveel van u. Zo ziet Jacques, nadat hij zich heeft verkleed, zijn verloofde naast zijn moeder zitten. Een gelukkige glimlach jaagt alle schaduwen van zijn gezicht weg. Hij legt zijn sterke mannenarm om de tengere schouders van zijn moeder en zoent haar op de bleke gerimpelde wangen. Goede nacht, moederlief. En verstan dig zijn. Beloof me dat. Wacht niet op mij zoals verleden week. toen ik door 't raam was binnengekomen en u op mij wachtte, terwijl ik al urenlang sliep. De liefkozingen irriteren Eliane. Haar zenuwachtige hand ligt reeds op de knop van de deur. Eindelijk zijn zij weg. In de kamer no ren de anderen de claxon van de wagen, die in de avond verdwijnt. Mevrouw Butté weet uit ervaring, het ongeluk sluipt om de kalmste en geluk kigste levens rond, het tragisch noodlot werpt zich op degenen, wier schuchter geluk zo veilig schijnt te zijn, alsof niets het kan verstoren. Als er vanavond maar geen ongeluk ken gebeuren, fluistert zij angstig. Frédérique en Marcel Bérieux antwoor den beiden met een gelijkheid van ge dachten, dié hen doet glimlachen Wees niet bang. Jacques ztt aan het stuur. HOOFDSTUK III Zij zitten in de tuin onder de jasmijn en de geur van de bloemen omgeeft hen. Ben je boos, Claire? Moet ik nu tot morgen afscheid nemen en als enige herinnering aan hedenavond de gedachte aan die verdrietige lippen, die melan cholieke ogen meenemen? Zeg eens eer lijk, kind, is het omdat wij niet met Eliane zijn meegegaan? Ik ben bang, dat je ontzettend jaloers bent. Jaloers, ja. Tk ontken het niet. Net zo jaloers als Othello is geweest. Ver geef mij Claire. Ik had er vanavond nog minder dan anders tegen gekund, om je te zien dansen. De blikken die jou overal volgen, dat geflirt.Neen, ik zou je dansers woest hebben gehaat. Maar waarom dans jij dan niet met mij? Ik? Om daardoor aan ai die vre selijke mensen, die de vrienden van Eliane zijn, mijn liefde voor jou bloot te geven? Jou uit die gehate armen weg te trekken als eên prooi, waar men om vecht? Dank je wel, Claire, dat zal ik nooit doen Maar.. Marcel.. Ik vind het idioot, dat je ruzie maakt om dergelijke on schuldige ontspanningen. Er zijn ook fatsoenlijke vrouwen, die naar een dan cing gaan. Eliane.. zij houdt dolveel van Jacques, maar die belet haar niet om te dansen. Dolveel, Claire, de hemel beware mij voor zulk een liefde! Als ik jou nu eens wilde plagen Marcel! De woorden, die je tegen mij zegt, heb je ook tegen anderen ge sproken Je hebt andere meisjes gehad Laten we nu eens eerlijk met el kaar praten, zonder ruzie te maken. Ja, Claire, ik heb andere meisjes gehad. Ik ben 34 jaar oud, jij nauwelijks twintig. Toen wij elkander voor het eerst zagen, was ik al een man, jij een vrolijk kind vol levenslust. Ik herinner mij nog zo duidelijk je kleur van opwinding en je blonde haren, die als een krans rond je gezicht hingen. Je was aan het, touwtje springen en steltlopen en daagde mij uit, je na te doen. Je zette er mij toen aan, pruimen voor je te plukken, omdat lk net zo lang als „een bonestaak was. Je stak je tong tegen mij uit en je gooide mij met kersepitten omdat ik je betrapte, toen je, in de boom van jullie buurman zittend, zijn kersen stal. Toen lag mijn hele toekomst, mijn gehele leven nog vóór mij. Kon ik voorzien, dat jij voor mij eens die toekomst zou zijn? Is dat heus zo, Marcel? Claire, spot niet met de ernst van het leven. Geen dubbelzinnigheid tussen jouw hart en het mijne. De tegenwoor digs opvoeding beweert jullie te waar schuwen. Maar gelukkig zijn jullie des ondanks allemaal zonder uitzondering kleine meisjes gebleven tot op de dag, dat het leven in jullie hart kerft en uit jullie maakt wat jullie moeten zijn. Het leven grijpt ruw in... Luister nu eens met je hele hart naar mij, Claire. Onze toekomst hangt van deze mooie avond af. Wij zijn alleen.met ons beiden in deze grote wereld en in ons is alles licht. Claire, als heel klein kind heb ik geweten wat een slecht huwelijk betekent. Wat zeg je daar? Ik dacht., moeder heeft mij verteld.was het niet een 'huwelijk uit liefde., bijna een roman? 't Is waar, mijn beide ouders aan baden mij. Ik was hun trots, hun hoop, het levend bewijs dat hun liefde niet enkel een droom was geweest. Misschien het spel onzer gevoelens is zo duister had elk in mij lief wat hij van de ander in mij terug vond. Ik be wonderde mijn vader, ik vereerde mijn moeder. Niet alle dagen waven mooi. Ik heb heel vroeg leren begrijpen, dat zich achter een elegante en schitterende voor gevel een stomme tragedie kan af spelen. En ik die dacht... Ja, voor de buitenwereld bleven wij een alledaagse familie zonder ge schiedenis. Nooit hebben mijn ouders mij openlijk in hun onverzoenlijke ruzie betrokken, en dit duel, dat geen er barmen kende en zich in de schaduw af speelde, was het ergste dat er bestond. De ruzie begon om alles, om de kleur van een japon, om slecht geknipt haar, om een voorstelling in de schouwburg, om mijn opvoeding, om de k^euze mijner vrienden. Mijn gehele jeugd is hierdoor verknoeid. Toen jouw vader was ge storven, lieveling, kwam ik juist van een van mijn lange reizen terug, die ik maakte onder het voorwendsel, dat zij nodig waren voor de zaken, maar die in werkelijkheid dienden om ons huis te ontvluchten. Samen met moeder had ik juist jullie droevig huis verlaten en zei: De dood zou twee mensen, die door liefde zo nauw verbonden zijn, niet moe ten scheiden. Ik zal nooit het treurige gezicht van mijn moeder vergeten, toen ik dit had gezegd. De dood scheidt niet, mijn kind, dat kan het leven doen, als het alles ver woest en bederft wat wij in hem, die wij hebben uitverkoren, lief hebben gehad. Zodat er een dag komt, waarop niets meer in hem is overgebleven van datgene wat wij liefhadden en het nieuw ontstane wezen is voor ons een vreemde, Madeleine Butté is nu dichter dan ooit bij haar enige liefde. Zij draagt haar in zich En toen ik haar mooi wit haar kuste, snikte zij tegen mijn schouder. Marcel, mijn lief kind, beloof mij, dat je nooit, zolang je leeft, een vrouw, die van je heeft gehouden, zal doen schreien. Zo kwam het, dat ik, zonder de reden, die zij beiden zo diep in hun hart hadden begraven, te kennen, tot op de drempel van hun ellende ben doorge drongen. Vergeef mij Claire, ik kon me zelf vanavond niet beletten om aan al deze dingen te denken. Met deze ge dachten kon ik niet naar een dancing gaan. Ie moeder voelde zich vanavond erg ongelukkig. De eenzaamheid begint zwaar op haar te drukken. Ook zij, daar ben ik vast van overtuigd, dacht aan het verleden. Mochten wij haar dan alleen laten? Marcel, daar betrap ik je, je maakt moeder het hof. Dat ontken ik niet, kleine plaag geest Zonder je moeder zou jij er niet zijn. In haar door het leven verwoest gezicht vind ik jouw zorgeloos gezicht terug en in de reine diepte van haar door tranen verflauwde ogen zie ik jouw lachende schitterende ogen. Ik kijk haar aan en ik denk: zij behoort tot die vrouwen, die slechts eenmaal kunnen liefhebben. Haar lippen hebben nooit ge logen. Zij heeft nooit verzuimd haar plicht te doen. Claire, jij hebt misschien gelijk. Het is mogelijk dat ik, dank zij haar mijn moeder beschouwde haar als haar beste vriendin naar jou ben toegekomen. Je jeugd hield mij terug, lieveling, ik was er een beetje bang voor, Claire... Ik vraag mij af, de stem van het jonge meisje was vreemd diep en beefde een weinig, ik vraag mij af, waarom ik het ben, die je koos en niet Frédé rique, die zoveel mgt jou gemeen heeft. Waarom? Maar Claire, als ik kon uitleggen waaronj, ik van je houd, zou ik niet van je houden. Claire, mijn lief meisje, de dingen, die ik vanavond tot je heb gezegd, heeft niemand anders ge hoord. Niemand zal ze ooit horen. Zeg mij nü, dat je mij begrijpt, dat je er mee instemt., dat je genoeg van mij houdt om nog van mij te houden, zodra jc al mijn mannelijke onvolmaaktheden zult kennen. Zeg het mij, lieveling! Claire sprong op, een lach, een kreet. O, Marcel, wij hebbqn op Frédériques begonia's gezeten en ze helemaal plat gedrukt- Arme Frédérique. Ja, arme Frédérique. En daardoor kwam het, dat Marcel in deze schitterende nacht niet de beken tenis van Claires lippen hoorde, die hij zo graag had gehoord. Hij nam haar arm en samen gingen zij het huis binnen. Hij vroeg niet meer en kreeg ook geen antwoord. Sedert de verlovingen van Claire en Jacques de gedachten van mevrouw Butté zo bezig houden, gaat zij zeer laat naar bed. Frédérique blijft in de een zaamheid van de lange avonden bij haar moeder Zij praten weinig. Mevrouw Butté heeft te veel verdriet, dat door niets verzacht kan worden en Frédérique is te schuchter om óver de gedachten, die ook haar bezig houden, te spreken. En toch houden beiden vah deze stille avonduren, waarin zij nu en dan een kort onbeduidend gesprek voeren over dingen, die een ogenblik dé treurige ge dachten, die in beider zielen niet willen sterven, verjagen. Zal ik uw haar vlechten, moeder? U hebt zoveel moeite om uw armen op te heffen. En nu, wel te rusten, moedertje. Maakt u zich geen zorgen over één uwer kinderen. Frédérique heeft aan allen gedacht. Voor het raam van haar kamer staande ziet zij de schaduwen van Marcel en Claire. Zij glimlacht toegevend. Marcel is als een broeder voor haar. Zij houdt van zijn eerlijk en oprecht karakter, van de moed, waarmede hij tegenover het leven staat, van de vrolijke kracht, die uitgaat van een hart, dat nooit de dupe wordt van het verstand. Claire heeft met haar liefde ook haar geluk gevonden. Dit huwelijk is een ge luk voor ons allen. Onze familie zal door Marcel Bérieux gesterkt worden en ook bescherming krijgen. Maar (riet was toch niet nodig, dat zij, om elkaar hun geheimen te vertellen, op mijn begonia's ging zitten Er zijn andere en gemakke lijker zitjes. Arme Frédérique! Deze uitroep van Claire, die door Marcel herhaald wordt, treft Frédérique midden in het hart, de slag treft pijnlijk zóals een steen, die onverwacht wordt gegooid. Waarom beklagen zij haar? Me nen zij soms, dat zij alleen de gehele rijkdom van de wereld bezitten? Heeft zij er met ook een deel van? Is men arm als men, zoals zij, de schat der herinneringen en der hoop in zich be waart? Nu, in dit uur, waarin zij zo eenzaam is, voelt zij het verlangen om de gehele weg nog eens in gedachten terug te gaari en bij iedere mijlpaal, waarvan zij de détails nog zo goed kent, te blijven staan. Zolang zij zich herinnert heeft Robert Haynautt een rol in haar leven gespeeld. Zij is vijf jaar oud. Zij wonen op het land, in hetzelfde huis, waar zij later, na het grote ongeluk, heenvluchten. Zij ligt graag in het hoge gras van de boomgaard, waar de bloemen zich over haar heen buigen. Zij verbeeldt zich, dat Klein Duimpje door het bos is gekomen, verdwaald en luidkeels om hulp roepend. En de roodborstjes, de mezen, de dui zend vogels, die in de bomen zitten of elkaar vervolgen, zijn het, die de krui mels hebben opgepikt en daardoor de weg hebbpn uitgewist. In dit bos leeft een doof haar geschapen wereld van mensen, die, geholpen door haar fanta sie, een fantastisch bestaan leiden en die haai tegelijk aantrekken en schrik aanjagen Claire is nog niet geboren. Jacques, 'n heel klein kereltje, komt op zijn dikke, korte beentjes naar haar toe en zijn kinderogen vragen om een lief woord De grote zuster is voor hem een orakel en zijn geweten. Hij voelt zich pas zeker als zijn handje haar rok vast houdt. Die middag zitten er gewichtige heren in de tuin, ook de pachter Fumel, wiens betoverd domein vol wonderen is: kui kens met gouden dons, dartele kalveren, ronddravende veulens, een brave schim melmerrie, die je heerlijk op haar rug draagt als zij naar de fontein gaat om te drinken, terwijl je met een tak vol bladeren de paardenvliegen van haar flanken wegjaagt. Als men de kleine Frédérique en haar broertje had ge vraagd hoe zij zich de tovenaars voor stelden, zouden zij zeker hebben geant woord: „zoals pachter Fumel". En als hij1 hen optilt om hen boven op de hooiwagen te zetten, zijn zij trots, maar ook een beetje bang, en zij grij pen hem goed vast om niet te vallen. Ja, pachter Fumel is een buitengewone figuur onder de mensen van zijn om geving. Dan is er nog mijnheer Tardy, de leraar voor wie de dorpsjeugd bang is. Maar mijnheer Tardy dwingt respect af, hij weet alles, kan alles, zelfs raden wat die kleine zwarte mieren vertellen, die onder de platen in de boeken staan en die de mensen letters noemen. Het zou Frédérique en Jacques nooit in de gedachte komen naar mijnheer Tardy te gaan en zich aan hem vast te grijpen als zij bang zijn. Maar toch is mijnheer Tardy ook iets heel bijzon ders. Er zijn nog andere mensen daar, in de tuin, die de kinderen nooit: hebben gezien. Zij zijn verlegen, zij zitten op een afstand in het gras. Frédérique speelt met. steentjes. Maar onder 't spe len ontgaat haar geen woord van hetgeen op enige afstand van haar wordt ge sproken. Het is maar het beste zo. Het is alleen jammer, dat zijn vrouw van ver driet is gestorven voordat. Arm kind, wat een slag voor hem. Ten slotte was hij toch zijn vader. En nu blijft hij alleen. (Dit is mamma's stem midden tussen de zware stemmen van de heren). Zijn vader! Een uitstekende op ruiming. Wat een man! Maar dat kan het kind niet helpen, Fumel doe je toch niet strenger vopr dan je bent. Ik wed, dat jij en je vrouw hem zo zult verwennen, dat men zal moeten ingrijpen. Men zegt, dat het een intelligent kind is. Laten wij ons best doen, dat er iets goeds van terecht komt. Deze woorden hadden op Frédérique zulk een diepe indruk gemaakt, dat zij ze nooit heeft kunnen vergeten. Nu, ter wijl zij alles weet en begrijpt, is zij er nog verbaasd over. Zo zijn er dus in het leven momenten van helderziendheid, die de kiem der toekomst in zich dragen. Op dit ogenblik komt de dominéé door de laan, een jongen loopt naast hem. De elf jaren van de jongen imponeren het vijfjarige kind. Zij stelt zich alle jongens voor als hun Jacques: een jongen, die zij verwent, wiens hand zij vasthoudt, met wie zij speelt en wie zij standjes geeft Deze jongen is een man. Zij zou bijna lust hebben om hem „mijnheer" te noemen. Maar waarom voelt zij zich tot hem aangetrokken? Zijn kleren staan hem goed en zijn keurig. Waarom meent zij, dat men medelijden met hem most hebben, waarom denkt zij, dat hij onge lukkig is en honger heeft? Moeder heeft hem bij hen gebracht et. zacht gezegd: „Hij heet Robert. Hij heeft geen papa en mama meer, jullie moe ten erg lief voor hem zijn!" Toen heeft Frédérique hem dadelijk on der haar hoede genomen. Hij heeft grote ogen. ogen, die je „opeten", zoals die van de wolf in Roodkapje. Frédérique heeft haar eigen opvattingen wat véolven betreft. Voor haar is het betreurens waardig ongeluk, de grootmoeder over komen, het gevolg van een misverstand. Als de wolf beleefd had gevraagd: „Als tublieft, ik heb honger.geeft u mij een stuk koek?" dan zouden Roodkapje en grootmoeder dit hebben begrepen. En dan zou er niets gebeurd zijn. En daar om duwt Frédérique de koek, die zij in de hand heeft, heel zacht in Robert's hand Maar nu begrijpt zij de wolf niet meer. Hij stoot haar hand bruusk terug en zegt: „Neen, dank je wel, ik heb geen honger, helemaal niet". Zij is veertien of vijftien jaar. De zelfde heren, die tien jaar geleden over het lot van Robert Haynault beslisten, zijn Opnieuw in dezelfde tuin samenge komen en zitten aan dezelfde tafel als toen. Glimlachend, elegant en jong in haar lichte japon, zoals mevrouw Butté in die tijd steeds gekleed was, schenkt zij thee. Opgewonden klinken de stemmen. Frédérique zou er niet op letten, want zij zit op een boomstronk en leert haar geschiedenisles, als zij de naam van Robert niet hoorde noemen. Een courant gaat van hand tot hand. „Ik begrijp er niets meer van", zegt de dominee. „Ik heb Robert altijd als mijn eigen kind be handeld. Mijn jongens hebben hem al» een broer beschouwd, hij heeft nooit an ders dan goeds gezien. Ik heb als een vader voor hem gezorgd". (Wordt vervolgd)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1954 | | pagina 4