Geen af*
eroomde
subsidie meer
melk
en
geen
RAMPJAAR
In het veen kijkt men niet op
een turfje
Beslissing over weistandsgrens
uitstellen
Mgr H. van Elswijk C.S.Sp. tot
bisschop gewijd
3
Op weg naar een nieuwe maat
schappelijke orde
Toekomstige
melkvoorziening
in Nederland
Actie van artsen wordt voortgezet
Ontroerend afscheid op A dams C.S.
HONGAARSE KINDEREN TERUG
NAAR DE KAMPEN
Gloeilampjes
DONDERDAG 28 OCTOBER 1954
PAGINA 3
Maar dan zal de prijs waarschijnlijk 45 ct
per liter worden
Verrekenprijs wordt hoger
Volgend voorjaar melk van 3
procent
Huishoudroom
De aardappelen- en
bietenoogst
Geen uitbreiding van
uitzonderingsverlof
Maar het natte product van nu veroorzaakt
catastrophe
Uitwerking nadere voorstellen vergt
een maand
Een levenswens vervuld
Mountbatten opper
bevelhebber der Britse
marine
Voor de vluchtelingen
Het half millioen
gepasseerd
De ramp in Canada
Nederland schenkt 50.000 dollar
Wilde zwijnen tuk op
bloembollen
KLOPJACHT LEVERDE
SLECHTS EEN „OVER
LOPER" OP
WILLEM BARENDSZ"
VERTROKKEN
Voor het laatst
Met het heerlijk avondje
in zicht
Speelgoed uit
Engeland via de lucht
Uitvoer bloembollen
bereikte nienw record
Voor 127 millioen verscheept
Worden gebitten
duurder?
Sociale en economische ramp
Vijand nummer één: de vorst
ADENAUER:
„Minstens drie jaar
nodig voor leger
vorming"
KEUR
LI K E U R E Nj
Naald-wijk beleefde ontroerende plechtigheid
Ontvang de H. Geest
SUB-TUUM'PR/5cSIDIUM
i.
„Bij gebrek aan overleg mislukken de
plannen, na rijp beraad komen ze tot
stand", Spr. 15 22.
__y
De geest en de wijze
onzer maatschappelijke
presentie
Plicht tot aanwezigheid
Ons zelf zijn in eenheid
en vrijheid
Ons zelf zijn in grote
openheid
Eenheid, openheid samen
werking
Plechtige zegen
«Het Nederlandse publiek zal er aan moeten wennen om 45 cent voer
een fles melk te gaan betalen".
Dit sombere vooruitzicht, dat gelukkig voorlopig nog toekomst is, werd
geopperd door de heer B. van der Heide, directeur van de Coöp. Melk-
centrale g.a., tijdens de 9e jaarvergadering, die gisteren door deze coöpe.
ratie in het Groothandelsgebouw te Rotterdam is gehouden.
Maar dat zal dan melk zijn mèt een vetgehalte van 31/% pet en zónder
het subsidie, dat de regering momenteel nog op de consumptiemelk ver
leent.
Tijdens zijn inleiding over verschillen
de aspecten van de melkvoorziening in
Nederland gaf de heer v. d. Heide een
heldere uiteenzetting van het ingenieuze
maar ingewikkelde systeem van heffin
gen en toeslagen, waarmee wordt bereikt,
dat de boer, los van de zuivelsituatie,
over het gehele jaar een vaste prijs voor
zijn melk ontvangt en dat de melkprijs
voor de consument niet aan schommelin
gen onderhevig is.
Ten onrechte wordt er, aldus deze spr.
wel eens op aangedrongen, dat het zoge
naamde Westelijke consumptiemelkge-
bied wordt afgeschaft. Dit gebied, dat in
het verleden kunstmatig in het leven is
geroepen, heeft sinds anderhalf jaar alle
kunstmatigheid verloren. De in- en uit
voer van melk is er vrij. Het enige,
waarin het Westen zich nog van de rest
van het land onderscheidt is, dat de con
sument er een hogere subsidie ontvangt
van cent per liter.
Vóór de oorlog was er in dit gebied,
het dichtst bevolkte van Nederland, dat
ten Zuiden van Alkmaar begint en zich
langs het IJsselmeer uitstrekt tot Amers
foort en vandaar naar Rotterdam en Dor
drecht, geen melktekort.
Thans evenwel wordt de bch°e"
slechts voor de helft gedekt en ™°a*ant
melk worden aangevoerd uit
Overijssel, Gelderland, zeil
prijsvorming in dit
Voor elk nieuw „melkjaar", dat loopt
van 1 November tot en met 31 October
wordt door de regering een minimum
garantieprijs vastgesteld. Het vorige jaar
bedroeg die prijs gemiddeld f 20,60 voor
het gehele land, maar voor het eerst zal
het er ditmaal om .houden, of die Pr1s
ook inderdaad wordt bereikt. Het is daar
om niet uitgesloten, dat de verrekenprijs
voor het jaar, dat op 1 November begint,
hoger zal worden gesteld. Waarschijnlijk
3 cent per liter. Want hoe hoger deze
prijs is, des te geringer de kans, dat de
regering moet bijspringen en in rege-
ringskringen bestaat de neiging om het
subsidie geleidelijk te doen vervallen.
Een andere factor, die tot verhoging
van de melkprijs zal bijdragen is de op
heffing van de sinds 1940 ingevoerde
melkstandaardisatie. De koemelk in Ne
derland heeft gemiddeld een vetgehalte
van 3,7 procent. Thans wordt afgeroom
de melk van 2)4 procent verkocht. Alge
meen evenwel wordt aangedrongen op
een verhoging van het vetgehalte.
De minister denkt aan twee soorten
melk, namelijk van 2li en 3li pfocent.
Behalve het bezwaar, dat dan misschien
de melk van 2li procent wèl en de melk
van 3li procent niet zou worden gesubsi
dieerd, hetgeen tot een kunstmatig sroo
verschil tussen beide soorten zou leiden,
bestaan daartegen ook technische
ren.
Volgens de heer v. d. Heide zal reeds
in het aanstaande voorjaar het vetgehalte
van de melk, in overleg met de Stichting
voor de Landbouw, worden verhoogd tot
3 procent. Dit zou, indien daarmee geen
subsidieverhoging gepaard gaat (hetgeen
overigens niet mag worden verwacht),
leiden tot een prijsverhoging van 2 a 3
cent per fles.
Het vervallen van het subsidie, de
later volgende verhoging van het vetge
halte van de melk tot 3ü procent èn de
loonronden, waarvan het eind nog niet
is te zien (de lonen maken ongeveer 50
procent van de totale bedrijfskosten uit)
zullen volgens de heer v. d. Heide er toe
leiden, dat de melk op de duur 45 cent
per liter gaat kosten, dus driemaal zo
hoog als de vooroorlogse prijs van 15
cent, maar in vergelijking met de kosten
stijging van andere levensmiddelen niet
abnormaal.
Aan het slot van zijn betoog had de
heer van der Heide nog twee wensen:
uitbreiding van het assortiment van zui
velproducten met zogenaamde „huishoud
room" van 10 procent naast de slagroom
van 40 procent en de koffieroom van 20
procent en verder kwaliteitsbetaling voor
de melk.
Op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid de heer Van der Weijden, be
treffende de te nemen maatregelen voor
het binnenhalen van de aardappelen- en
bietenoogst, heeft de minister van Land
bouw geantwoord, dat hij niet de vrees
heeft, dat de moeilijkheden, ontstaan
door de uitzonderlijke omstandigheden
van dit jaar, er toe zullen leiden, dat het
volgend jaar in zeer onvoldoende mate
aardappelen en bieten zullen worden ge
teeld.
Het wordt door de minister van Oor
log en van Marine om redenen van
dienstbelang waaronder begrepen
de vereiste controle, waartoe in het bij
zonder is te rekenen het verifiëren der
aanvragen door de burgemeesters on
gewenst geacht, het bestaande uitzon
deringsverlof onafgebroken te verlenen
en/of tot meer categorieën van militai
ren uit te breiden. Aan het uitzonde
ringsverlof ingevolge de bestaande re
geling zal derhalve geen verdere uit
breiding worden gegeven.
(Van onze correspondent)
(Van, onze Amsterdamse redactie).
Het Medisch Comité van Aanbeveling,
dat de conclusie van de geruchtmakende
brochure van mr dr H. L. Kunneman on-
van I
Het comité hoopt dan ook, dat het
hoofdbestuur van de Maatschappij ter
Bevordering van de Geneeskunst Zater
dag zal toegeven aan de aandrang uit de
vergadering de goedkeuring van de ver-
dersteunt, ontvangt momenteel tal van verg derëwelstandsgrens voorlopig aan
Admiraal Earl Mountbatten, de vroe-
~pre (en laatste) onderkoning van India,
wordt benoemd tot opperbevelhebber van
de Britse marine (First Sea Lord) en
chef van de marinestaf, zo d"lt
Britse ministerie van marine
Admiraal Mountbatten zal deze
in Maart overnemen van admiraal
Rhoderick McGrigor.
Earl Mountbatten of Burma is een oom
van de hertog van Edinburgh, de echtge
noot van koningin Elizabeth. Hij is 54 jaar
oud.
Het is bekend, dat deze benoeming voor
Earl Mountbatten de vervulling is van
een levenslang gekoesterde wens. Zijn
vader was eveneens First Sea Lord, tij
dens de eerste wereldoorlog.
,D<L "Pbrengst van de actie voor de
1?15hulp heeft gisteren de half
millioen gulden overschreden. Er was tot
dan toe binnengekomen 473.000, er werd
bijgestort °®^(F,'Zodat de stand gisteren
sloot met 523.000.
De Nederlandse regering heeft aan onze
amh= jl„r te Ottawa meegedeeld, dat
ambassadeur t qqq dollar beschik-
zij een bedrag d slachtoffers
baar heeft gesteld voor u
van de overstromingen in
In Apeldoorns Berg en Bos. waar in
het komende voorjaar circa 120.000 bloem
bollen in allen.u soorten en variëteiten,
in bloei zullen staan heeft men op groot
scheepse wijze een jacht ingezet op een
stel wilde zwijnen, die zich te goed heb
ben gedaan aan de dezer dagen gepote
bolgewassen. Men ontdekte n.l., dat enige
borders ondersteboven waren gegooid.
Kennelijk was dit het werk van wilde
zwijnen.
Zonder verwijl trommelde de directeur
van de Dienst van Landelijke Eigendom
men, de heer D. Bouman, een tiental ja
gers bij elkaar, die om elf uur met dertig
drijvers een ware klopjacht op de wilde
zwijnen begon. Tot de avond bleven de
jagers actief. Er werd menig schot gelost,
maar de buit viel tegen. Slechts een z.g.
overloper wist men te verschalken.
Men heeft echter goede hoop. dat de
wilde zwijnen thans zijn verjaagd en dat
de bloembollen met rust zullen worden
gelaten. Mocht dit niet het geval zijn dan
zal men dezer dagen opnieuw een aanval
op de everzwijnen inzetten.
Gisteren is de .Willem Barendsz" uit
Verdam vertrokken voor zijn negende
ïfalvisexpeditie naar het ZuldP°°'g®bYeddp
„°als bekend is dit de laatste maal dat de
^Willem Barendsz" als fabrieksschip zal
hOmncigrecarifuur verliet het schip de
CuVr6n van Umuiden en zette koers naar
~Hra?ao om te bunkeren. Evenals ver-
*,,den jaar staat de expeditie onder lei-
8 van kapitein I. Klein.
vergadering van de Maatschappij ter Be
vordering van de Geneeskunst geopend
wordt, zal uit de vergadering bekend
worden gemaakt hoeveel medici uit net
gehele land met de artsenactie om de
weistandsgrens niet tot 6000. op te
trekken, instemmen. Men denkt dat het
er ruim 500 zullen zijn, dus dik 10 pet.
van de actief werkende medici.
De Maatschappij is voornemens, zo is
bii monde van een hoofdbestuurslid op 'n
vergadering van de Kring Amsterdam
medegedeeld a.s. Zaterdag als het enigs
zins mogelijk blijkt, de optrekking der
weistandsgrens, welke een punt van ae
agenda uitmaakt, er „dóór te drukken
Zij heeft in bespreking met het comité
uitstel van behandeling afgewezen; het
voorstel om mr Kunneman gelegenheid te
geven zijn conclusies in een nader gepre
ciseerd project uit te werken, kon in de
Ogen van het hoofdbestuur geen genade
vinden.
De heer Kunneman denkt ongeveer een
maand nodig te hebben. „Waarom krijgt
hij deze kans niet", zo vraagt het comité
zich bezorgd af.
Al veronderstelt het niet direct, dat
men tussen de bedrijven door doende is
van de gehele volksgezondheid een staats
zaak te maken, veel liever ware het toch
de artsen, die het verzet van het comité
ondersteunen, dat zij weten, waar zij aan
toe zijn,
Het is voor ons een „to be or not to be",
arts of ambtenaar, zo menen de strijd
lustige medici. En het ziet er dan ook
naar uit dat het Zaterdag in Utrecht be
hoorlijk zal spannen.
De artsen hebben de patiënten, die
meer dan 5300 verdienen, op de hand.
daarvan zijn ze overtuigd. In het nieuwe
systeem van dr Kunneman kan dit pu
bliek zelf beslissen of ze fondspatiënt wil
zijn dan wel een particuliere verzekering
wil afsluiten.
Daar als gevolg van de havenstaking
in Engeland de speelgoedbevoorrading
van ons land voor het komende Sint
Nicolaasfeest in gevaar dreigde te komen
behalve Duitsland is ook Engeland een
van onze grootste speelgoedleveranciers
heeft een inkoopbureau in Amsterdam
een groot Engels vrachtvliegtuig gechar
terd met een laadvermogen van ruim zes
ton, waarmee gedurende drie achtereen
volgende dagen grote hoeveelheden speel
goed uit Engeland zullen worden aange
voerd.
De duizenden poppen, kranen, grote en
miniatuur vrachtwagens, driewielertjes
en alles, wat een kinderhart op het ge
bied van speelgoed zou kunnen begeren,
zijn afkomstig uit de grootste speelgoed
fabriek ter wereld (namelijk de Lines
Bros. te Londen). Gistermiddag kwam de
eerste speelgoedvracht, ter waarde van
ruim 15.000 gulden, op Schiphol aan.
Wvnand
De uitvoer van bloembollen heeft dit
jaar opnieuw een record bereikt. Van de
oogst 1954 aan tulpen, hyacinthen en nar
cissen werd 46.339 ton verscheept voor een
bedrag van 127 millioen gulden. In 1953
ging 42.407 ton tulpen, hyacinthen en nar
cissen over de grenzen voor een totale
waarde van 111.462 gulden.
De belangrijkste afnemers vooi de bol-
bloemen waren opnieuw de Ver. Staten,
Engeland, West-Duitsland, Zweden en
Frankrijk.
In de genoemde hoeveelheden en be
dragen is niet begrepen de thans begon
nen uitvoer van gladiolen en „bij-goed".
Deze gladiolenuitvoer duurt tot het voor
jaar 1955 toe.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Naar wij vernemen heeft het bestuur
van de Maatschappij ter bevordering der
Tandheelkunde tot alle tandartsen een
schrijven gericht, waarin geadviseerd
wordt aan de tandheelkundige labora
toria, mede nangende de onderhandelin
gen met de Ziekenfondsen, met uit te
betalen het percentage van 15 waarmee
deze laboratoria hun prijzen verhoogd
hebben. Gesproken wordt van een belang
rijke verhoging, die doorberekend zou
moeten worden bij het publiek. De lab0~
ratoria menen echter, dat van een be
langrijke verhoging voor de patiënten
helemaal geen sprake behoeft te zijn. riet
betreft hier een prijsvermeerdermg voor
de tandarts van 90 ct op een kroon, o,
on een vol gebit en 1,35 op een jacket
kroon. Vergeleken met de prijzen, die de
artsen het publiek berekenen blijft er, al
dus de laboratoria, weinig van de 15 ,o
over.
Het veenbedrijf in Zuid Oost Drente is
in niet mindere mate door het slechte
weer getroffen dan de landbouw hier en
elders in het land. Na al de jaren vol
tegenslag, die de verveners na de oorlog
beleefd hebben, durven zü evengoed te
spreken van een catastrofe, zoals alleen
de oudsten onder hen zich uit hun jeugd
herinneren. Van de laatste halve eeuw
schijnt slechts het jaar 1903 dit seizoen
geëvenaard te hebben als rampjaar voor
de turfwinning.
Toen het aanhoudend natte weer be
gon ongeveer half Juni was de turf
campagne pas ruim twee maanden aan de
gang. De eerste turf was nog niet vol
doende gedroogd. Men is echter rustig
doorgegaan met de productie in de over
tuiging, dat na de regen wel weer zonne
schijn zou komen. Maar reeds op het eind
van Juli werd het de verveners duidelijk,
dat het de verkeerde kant op zou gaan,
tenzij de nazomer en de herfst zeer droog
weer zouden brengen.
Normaal duren de werkzaamheden in
het veen door tot half Augustus. Daarna
komt de tijd, dat de turf in kleine sta
peltjes bij millioenen en millioenen op het
veld wordt gezet, zodat de wind en de zon
het product goed droog kunnen maken
voordat in de late herfst de afzet een aan
vang neemt.
Dit jaar echter is de veenarbeid vroeger
gestaakt, deels uit pessimisme, deels door
de onmogelijkheid om bij voortdurende
regen in het natte veen te werken en
deels ook, omdat er groot gebrek aan zet-
veld ontstond door het feit, dat er geen
droge turf kon worden weggevoerd. Niet
temin is het aantal geproduceerde turven
nog groot genoeg om in de huidige om
standigheden te kunnen spreken van een
sociale en economische ramp in het
veenland.
De veenderijen leveren thans een trieste
aanblik op. Over grote oppervlakten ziet
men de turf op stapels staan en de kans,
dat ze nog droog zal worden is uitgeslo
ten. In plaats van dat de turf licht is en
hard, zoals ze in deze tijd behoort te zijn,
kan men gemakkelijk zijn vinger steken
in de zachte en natte massa.
Ofschoon er officieel nog geen cijfers
omtrent de productie en de schade zijn
vastgesteld, nemen ervaren verveners
aan, dat van de gehele turfproductie nog
ongeveer tachtig procent nat op het veld
staat. De eerst gewonnen turf is reeds
naar de afnemers gegaan, doch deze bevat
in het algemeen 40 procent vocht tegen
2025 procent in normale jaren. Daar er
voor huisbrand bijna geen turf is te krij
gen vreest men dat het stoken van kolen
en het gebruik van flessengas nog meer
zal toenemen dan na de oorlog ook in de
veenstreken al gebeurd is.
De grote vijand van de natte turf is de
vorst. Deze zal zeker niet lang meer op
zich laten wachten. Turf, welke bevroren
is geweest, is slechte brandstof en als zo
danig natuurlijk veel minder waard.
Ingewijden lachen geheimzinnig als
men vraagt wat er zal gebeuren met deze
grote massa's turf. Zij voelen wel aanko
men, dat in het aanstaand voorjaar hier
en daar de turf toevallig in brand zal
raken.
Maar branden of geen branden: er zijn
reeds twee enorme verliezen geleden en
dat zal zijn weerslag hebben op de mo
gelijkheden voor een goede turfcampagne
in het volgend seizoen. Om nog maar niet
te spreken van de turf, die niet verbrandt
en dus niet alleen letterlijk in de weg
zal staan, maar ook figuurlijk. Want wan
neer een grote hoeveelheid overjarige
turf wordt aangeboden tegen spotprijzen,
dan daalt de prijs van het „verse" pro
duct.
Bondskanselier Adenauer heeft te Parijs
vóór zjjn vertrek naar de Ver. Staten in
een interview met „Paris Presse" ver
klaard, dat het tenminste drie jaar zal
duren, vóór er een volledig opgeleid Duits
leger zal zijn.
Eerst zullen officieren en onderofficie
ren moeten worden geworven, waarna de
kaders zullen worden gevormd, die on
geveer een derde van de totale sterkte
zullen vormen, zo zei hij.
Sprekende over de kosten van de Duitse
herbewapening, verklaarde de bondskan
selier, dat West-Duitsland voor de mili
taire uitgaven een strenge limiet zal moe
ten stellen, aangezien „wij, door de nabij
heid van de communistische wereld, onze
goede sociale en economische toestanden
niet in gevaar mogen brengen".
De jongste Sovjetnota, waarin opnieuw
bespreking van de kwestie van Duitslands
hereniging werd voorgesteld, bevatte vol
gens Adenauer's eerste indrukken „geen
belangrijke nieuwe elementen". Hij zei, dat
het nu „meer dan ooit nodig is, dat de
vrije landen hun eenheid van handelen
ten aanzien van het oostelijk blok bewa
ren. Daarom moeten de Parijse overeen
komsten van kracht worden vóór de on
derhandelingen met de Sovjet hervat wor
den". zo meende hij.
(Van onze Amsterdamse redactie)
hoven was een speciale wagon voor de
24 kleintjes uit Amsterdam en omstreken
Op het vanwege de bouwwerkzaamhe-1 gereser^ 35
den aan de voetgangerstunnel erg romme
lige eerste perron van het Amsterdamse
CS. speelden zich gistermiddag ontroe-
1 i.1_„ LnG +11TOO
rende tonelen af teen omstreeks half twee
24 Hongaarse vluchtelingenkinderen uit
kampen in Oostenrijk en Duitsland, die
dank zij de zorgen van de stichting
„Hulpactie voor Hongarije" drie maanden
liefderijk in Nederlandse gezinnen zijn
opgenomen, weer naar huis als men
de kampen dan een „huis" mag noemen
terugkeerden. In de trein naar Eind-
Fockink
kinderen de lange reis, in Boxtel 8 en in
Eindhoven 9. Hier stapten de Hongaar-
tjes over in de internationale trein, die in
Venlo nog 30 pleegkinderen uit Limburg
opnam. Vanmorgen om zeven uur arri
veerde de trein in München, vanwaar de
kinderen, die in Duitse kampen thuis
horen, verder vervoerd werden. De rest
ging met de trein door naar Salzburg en
Wels in Oostenrijk.
Bepakt en beladen kwamen de klein
tjes, waarvan de meesten diep onder de
indruk van het afscheid waren, op het
Amsterdamse C.S. aan. Sommigen waren
gekleed in Hongaarse nationale kleder
dracht. De zesjarige Erika Hover, die in
een Volendams gezin een heerlijke tijd
heeft doorgebracht, had het vooral erg te
kwaad. Zij huilde hartverscheurend en
was niet tot bedaren te brengen. Ook de
pleegouders zelf konden hun tranen niet
bedwingen. Om 13.33 uur precies begon
de grote reis, voor de kinderen het slot
van een fantastische vacantie, die zij zo
hard nodig hebben in hun misère in de
kampen.
(Van onze correspondent)
Gisteravond is de korte tijd geleden tot bisschop van Morogoro (Afrika)
benoemde mgr H. J. van Elswijk CSSp, op luisterrijke wijze in de parochie
van de H. Adrianus te Naaldwijk ingehaald. Naast zijn moeder gezeten in
een landauer, werd monseigneur op het terrein van de CCWS hartelijk
verwelkomd door de zeereeiw. heer J. van den Rergh, pastoor der parochie.
Hierna defileerde de Westlandse jeugd in uniform, vergezeld van de kath.
muziekverenigingen uit het Westland, langs de bisschop, waarna Z.H.Exc.
in een fleurige stoet onder de vrolijke tonen van opgewekte marsmuziek
door de bevlagde straten van Naaldwijk naar de pastorie aan de Molen,
straat werd geleid. Overal waar de stoet langs trok, was de belangstelling
zeer groot.
Hedenmorgen is mgr Van Elswijk in de rijk met witte en rose anjers en
chrysanten en met palmen en laurieren versierde kerk van Naaldwijk tot
bisschop gewijd. De parochiekerk was tot in de uiterste hoeken bezet.
Onder de aanwezigen bij de wijdings
plechtigheid merkten we op mgr H. van
Hussen, directeur van de pauselijke ge
nootschappen, de generaal, de provinciaal
en oversten van missiehuizen van de
Paters van de H. Geest, bijna alle heren
geestelijken uit het Westland, oud-kape
laans van de parochie Naaldwijk, die de
bisschop als priesterstudent en jong mis
sionaris hebben gekend, dr Melchior uit
Haarlem, die op zijn expeditiereizen met
mgr Van Elswijk in contact heeft gestaan,
burgemeester S. Hoogenboom van Naald
wijk, burgemeester K. Wouters van Mon
ster, dr M. P. A. Meissen, burgemeester
van Wateringen en alle leden van het ere-
comité.
Consecrator bij de H. Wijding was Z.H.
Exc. mgr J. P. Huibers, bisschop van
Haarlem; medeconsecratoren waren H.H.
Excellenties mgr J. W. M. Baeten, bis
schop van Breda en mgr W. P. A. M. Mut-
saerts, bisschop van Den Bosch. Deken G.
Kuys van Poeldijk fungeerde als pres
byter assistens, de zeereerw. pater H. J.
Strick, provinciaal van de Congregatie
van de H. Geest en pastoor A. v. d. Burg
van Honselersdijk, als troondiakens, pas
toor Van den Bergh van Naaldwijk als
diaken en als subdiaken de zeereerw.
heer J. Vijverberg, rector van huize Sint
Martinus te Naaldwijk. Capellanus primus
was pater E. Welling, overste van het
missiehuis van Weert en capellanus se
cundus pater v. Pelt, overste van het
missiehuis van Gemert. De overige func
ties werden verricht door kapelaans uit
de verschillende parochies van het West
land.
Het parochiële zangkoor voerde op ver
dienstelijke wijze onder directie van de
heer M. van den Berg de driestemmige
mis van Perosi voor gemengd koor uit.
Organist was de heer A. van den Berg.
Nadat tijdens het H. Misoffer de Li
tanie van Alle Heiligen was gezongen,
knielde de wijdeling neer voor de con
secrator, waarna deze en de mede-conse-
Het wapen van Mgr,H. J. Elswijk.
Door A. VAN RIXTEL S.C.J., Gevangenisaalmoezenier.
Het gevaar, dat de aandacht voor het bisschoppelijk Mandement in het
stof van allerlei nevendiscussies verstikt, is niet denkbeeldig. Dit zou
meer dan betreurenswaardig zijn. Wij willen daarom een poging doen dit
uiterst actueel en waardevol document uit het stof dezer nevendiscussies
we" te trekken, om het op zijn eigen niveau Jn een drietal artikelen nieuw
aan de orde te stellen; en daarbij:
Ie. Onze maatschappelijke presentie,
2e Onze maatschappelijke opdracht en
3e'. De weg deze te vervullen
onder de aandacht te brengen.
Wij staan op een keerpunt in de ge
schiedenis. Dergelijke keerpunten ken-
merken zich door het chaotische. Natio-
naai en internationaal zien wij de volke
ren in beklemmende worsteling mei
diepgaande vraagstukken, die voor hun
leven en toekomst beslissend zijn. Merk
waardig is daarbij, dat de problemen, die
men NIET aan de orde stelt, zeker niei
minder belangrijk zijn, dan die welke
wel in het brandpunt der belangstelling
staan. Want géne raken meer dan déze
de grondslagen van de culturele, sociale
economische en politieke orde; en bij eer.
strijd op leven en dood voor de heer
schappij van de geest over de stof, zijr,
zij beslissend; niet enkel voor ons Chris
tenen, maar óok, en méér nog, voor heel
de mensheid
'n Voorbeeld! Op het V.N.-wereldcon
gres over het bevolkingsvraagstuk wer
den onlangs, als vrucht van diepgaand
wetenschappelijk onderzoek- en docu
mentatiewerk de resultaten aangebo
den van een door de Staat gepropageer
de- en gecontroleerde abortus, „zijnd?
een efficiënte bestrijding van bestaande
0{ gevreesde overbevolking". Daarbi:
werd er als vanzelfsprekend vanuit ge'
gaan dat de moeder, het gezin, de maat
schappij. het recht hebben zich te verde
.tioen tegen het ongewenste kind, ai.-
aanrander van het welvaartspeil.Het
feit spreekt voor zichzelf
Welnu: op de achtergrond van derge
lijke feiten - en legioen is hun naam -
j. «rekrneD onzer bisschoppen
buitengewoon welsprekend. Wij mogen
deze daarom niet laten verstikken in het
stof der eerste, niet steeds even bezon
nen en zelfs ietwat wilde nevenreactie»
Deze wekroep kan men aldus samen
vatten:
„Katholieken (zeer bijzonder katholie
ke leken er wordt op nationaal en in
ternationaal niveau inzake de maat
schappelijke orde een beslissende strijd
gestreden; beslissend niet enkel voor de
plaats der Kerk in de wereld, maar oók
voor het welzijn der volkeren zelve. Deze
strijd speelt zich ook af in ons land. Gij
moet present zijn! ieder op zijn wijze en
allen te samen! Gij moet present zijn, op
elk moment en bij elk der grote proble
men, waarmede de mensheid op dit keer
punt in de geschiedenis worstelt; ook en
vooral op maatschappelijk gebied. God
geeft ons hier en nu, een goede kans.
Die mogen wij niet missen".
Godsdienst en leven zijn niet te schei
den. Adeldom verplicht. Alle levensuitin
gen moeten doortrokken zijn van ons
Kindschap Gods- Ook op maatschappe
lijk gebied! Om present te kunnen
zijn, is het eerst nodige: ons zelf te
zijn; als enkelingen; maar óók als ge
meenschap. Onszei ft ezijnineen-
h e i d: in een eenheid, die niet het ac
cent legt op de bescherming der zwakke
broeders, maar die wortelt in onze le
venshouding en steunt op de innerlijke
grond onzer geweldige gemeenschappen)
ke taak, hier en nu! Dat betekent geen
kuddegeest; want het Mandement roepi
bij herhaling om persoonlijkheden; doch
dan om persoonlijkheden, die in een
juist geordend verband en in een plan
matige synthese hun krachten weten sa
men te leggen en te bundelen, teneinde
overal waar het pas geeft en nodig is
óók als gemeenschap, present te kunnen
zijn, op alle velden van het maatschap
pelijke leven, waar de mensheid lacht ei
schreit, strijdt en lijdt.
Dit samenoptrekken in de kracht onzei
levensbeschouwing en in het bewustzijn
onzer opdracht moet ruimte laten
en vr ij held aan ieders per
soonlijkheid. Samenbundeling van
krachten is het tegendeel van de beruch
te gelijkschakeling, die aan het persoon
lijk initiatief de noodzakelijke ruimte tot
armslag ontneemt. Organiseren is geen
unificeren, noch steriele massificatie.
Zeer integendeel.
Kuimte voor vrijheid en initiatief; een
heid in beginsel en ideaal; samenwerking
in plan en methode moeten de welover
wogen kenmerken onzer maatschappe
lijke presentie zjjn! zoals het Mandement
met nadruk betoogt, (blz. 10—12).
Doch dit ons-zelf-zjjn betekent ahe
minst een zich samentrekken en opslu
ten in 't bekende ivoren torentje zonder
vensters en zonder poorten. De tijd van
„in-ons-isolement-ligt-onze-kracht" t»
gelukkig overwonnen. Zeker! elke door
braakgedachte, die ons beletten zou indi
vidueel en gemeenschappelijk volledig
ons-zelf-te-zijn, wordt in het Mandemeni
beslist afgewezen of sterk ontraden
Maar daarnaast wordt ons een bewogen
openheid op het hart gedrukt, letter
lijk: op het hart gedrukt. Overigens
hoe zouden katholieken, hetzij als
enkeling, hetzij als gemeenschap, z°n~el
deze bewogen openheid ooit volledig
zichzelf kunnen zijn??Wb zbn
maatschappelijk gezien nietop «e
eerste plaats enkel verantwoordelijk vooi
ons eigen welzijn; wij zijn mede ,Y®
antwoordelijk voor het wel
zijn van allen.
Dit eist een bewogen aandacht vooi
alle maatschappelijke vraagstuuken
waarmede ons volk nationaal of inter
nationaal worstelt. Deze gaat heel ver
Zjj bestaat niet enkel in een taxeren er
stempelen van de strevingen van an
dersdenkenden volgens onze katholiek»
beginselen; zij omvat ook een tegemoei-
treden onzerzijds vanuit óns beginsel in
hun vlak, om daar onze overtuiging
waar te maken in hun taal; en wel bo
venal op constructieve wijze.
Ter illustratiie grijpen wij te
rug op bovengenoemd voorbeeld. He
is niet genoeg op een wereldcongres
present te zijn om vast te stellen, dai
anticonceptionele voorlichting en ge
controleerde abortus een van-Staats
wege-georganiseerde kindermoord zijn
Neen! daar past allereerst begrit
voor de schier wanhopige problemer
van overbevolking, waarmede sommig»
volkeren worstelen; om vervolgens me'
hen te speuren naar positieve oplossin
gen, gedocumenteerd door overtuigeno
researchwerk. Daarnóést kan men dan
aantonen, hoe een tegennatuurlijke be
volkingspolitiek ook cultureel, sociaal en
economisch, zelfmoord betekent. De
statistieken der gecontroleerde abort:
kunnen achterhaald worden, b.v. doot
de statistieken van het stijgend aantai
moeders, die dreigen te verstikken in
de psychische gevolgen hunner tegen
natuurlijke daad en in wanhoop hen
zoeken bij hier onmachtige psychiaters
De katholieke socioloog of econoom zal
wederom in zijn eigen voor ieder ver
staanbare taal kunnen aantonen, dat
een zodanig vergrijp tegen de zedelijke
peilers ener samenleving op maatschap-
pelijk-economisch terrein „niet be
taalt"!
Ter illustratie zou men ook kunnen
verwijzen naar een geprezen woning
bouwsysteem: de drie kamertjes, waar
in onze moraal stikt, op de rij gevolgd
door onze levensvreugde, onze volks
kracht en dus ons bedrijfsleven, onze
welvaart
Het zijn slechts voorbeelden- De be
doeling is duidelijk. Zedelijke beginse
len hebben hun consequenties op alle
levensgebieden en zijn daar te transpo
neren in een taal, die verstaanbaar <s
óók voor hen, die deze beginselen niet
of slechts ten halve accepteren. Aanwe
zigheid in openheid gaat uit van de
overtuiging, dat de waarheid één is en
op alle gebieden „vertaalbaar" op con
structieve wijze; zij corrigeert de dwa
ling niet zonder eerst het goede te ac
cepteren.
Tot dit ons-zelf-zijn in eenheid en
openheid roept de Paus ons sinds jaren
op door woord en voorbeeld. Een open
heid dus naar alle kanten, vanuit de
eenheid van onze overtuiging: een open
heid, gedragen door welwillendheid en
begrip, óók voor de problemen, waar
mede de andersdenkende op zijn wijze
worstelt; een openheid, die getuigt
van bescheidenheid, en die de macht
van de quantiteit hanteert in overeen
stemming met een qualiteit, welke voor
zichzelf speekt.
Dat is de weg tot samenwerking met
alle positief gerichte krachten, waarvan
het Mandement bij herhaling spreekt.
Het gaat er om, ons geloof in God, dat
ademt in liefde tot de mensen, ook maat
schappelijk uit te spreken in oprechte
christelijke solidariteit.
Zo tekenen de Bisschoppen ons een
sfeer en wijze van maatschappelijke
presentie voor, die men kort en krachtig
zou kunnen noemen: plan van Eenheid
Openheid Samenwerking. Dit plan
is groots van visie en uiterst actueel.
Het zet de doorbaakgedachte in haar
juiste, vruchtbare synthese. In deze at
mosfeer en visie staat de maatschappe
lijke opdracht, waarvoor Katholiek Ne
derland wordt opgeroepen. Daarover
morgen!
's-GRAVENHAGE, October 1954.
eratoren achtereenvolgens heide handen
op het hoofd van de wijdeling legden bij
het uitspreken van de woorden: „Accipe
Spiritum Sanctum" („Ontvang de Heilige
Geest"). Dit was het indrukwekkende
moment, waarop mgr Van Elswijk onder
grootse stilte en diepe ontroering der
honderden aanwezigen de H. Bisschops
wijding ontving.
Na de zalving van hoofd en handen en
de overreiking van de staf, de ring en
het Evangelieboek werd het H. Misoffer
voortgezet tot na de benedictie van de
consecrator.
Toen had de overhandiging plaats van
de mijter en de handschoenen, waarna bij
de intronisatie de consecrator de nieuw
gewijde bisschop bij de rechterhand en de
oudste der mede-consecratoren bij de lin
kerhand namen en hem deden plaats
nemen op de zetel, waarvan mgr Huibers
was opgestaan. Daar gaf de consecrator
hem de staf In de linkerhand, zette hem
zelf de mijter op en hief daarna het Te
Deum aan, dat door alle gelovigen werd
voortgezet.
Tijdens het Te Deum beleefden de
talrijke aanwezigen het treffend ogen
blik, dat de nieuwe bisschop met de
mijter op het hoofd, de bisschopsstaf
in de hand, geleid door de mede-conse
cratoren, door de kerk ging, terwijl hij
de gelovigen zegende. Na het Te Deum
besteeg mgr Van Elswijk het altaar om
de plechtige zegen aan de aanwezigen
te geven.
Na deze plechtigheid verlieten de bis
schoppen, begeleid door de andere gees
telijkheid, onder het zingen van het
„Christus Vincit" het kerkgebouw.
Vanmiddag was er in het concertge
bouw een receptie, waarbij ook mgr Hui
bers tegenwoordig was en waar het
cadeau, een enveloppe met inhoud, door
de voorzitter van het comité, de heer B.
J. Krijger, aan mgr Van Elswijk werd
overhandigd. Velen hebben van de gele
genheid gebruik gemaakt om de pas ge
wijde bisschop persoonlijk hun gelukwen
sen aan te bieden.
Palermo (Sicilië)
Zeven jaar geleden schoot Francesco
Scaletta een man dood. Hij kreeg zeven
jaar gevangenisstraf, werd kort gele
den, na tiet uitzitten van zijn straf,
weer vrijgelaten en kocht een café. Gis
terenochtend, toen Francesco 's mor
gens de luiken opende van zijn nieuwe
zaak, klonken er negen schoten. Men
vond hem even later, met kogels door
zeefd, voor de ingang van het café lig
gen. In Palermo, op Sicilië, het land
van de bloedwraak.
Londen
Weinig nieuws van Kevin Sheean, de
25-jarige Ierse ziekenverpleger, bezig
met de verovering van het wereldre
cord lang-spreken. Sheean heeft tussen
zijn hoogdravende toespraken gelegen
heid gevonden om te melden, dat hij
zijn poging gelijkwaardig vindt aan het
beklimmen van de Mount Everest. En
verder is onder zijn nog steeds uiterst
gering gehoor ook een zwerfkat gesig
naleerd: het beest keek schuw rond en
verdween daarna met spoed, de staart
tussen de pootjes. Is het een voorteken.
Wenen
Dat het bier best is, dat is nogal be
kend, dunkt ons. Maar wist U dat het
ook tot tempering van kinkhoest kan
dienen? Oostenrijkse artsen hebben na
melijk bekend gemaakt, dat het bezoek
aan een brouwerij, het opsnuiven van
de pittige hoplucht en al de andere aan
het brouwen van goed bier verwante
geuren, ter bestrijding van de ergste
verschijnselen van kinkhoest even nut
tig is als een vliegtocht op grote hoogte.
