Adam begint over ruim 4 jaar met
stadhuisbouw aan de Amstel
B. en W. hebben voorkeur voorj
meervoudige opdracht
Adenauer poogt coalitie weer
te helen
Voor- en nadelen voor president
Eisenhower
Franse industriële productie op
hoger niveau
Op weg naar een nienwe maat
schappelijke orde
MIDDEN ST ANDSBELEIÊTOP
HOGER PLAN
Gloeilampjes
Met slechts één - ongemotiveerde-stem tegen
Opera komt op Frederiksplein
Privégebruik van anto
door werknemer
Kaasjager en zijn
„zwaard"
Constateert merkwaardige geestesverwarring
Na de Amerikaanse verkiezingen
STknsh -Si», SE"®
Invloed van de gunstige conjunctuur
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1954
Deining
Komischenoot
Wijziging in regelen voor
inkomstenbelasting
Miami (V
Pers maakt balans op
Maar
PAGINA 7
OUDE MAN DOODDE VROUW
MET EEN STEEN
Twaalf maanden gevangenisstraf
geëist
DERDE DIVISIE NAAR
DUITSLAND
ui
J
LAAT
DAARBIJ DE STENEN
SPREKEN!
Onderling beraad
De vak- en standsorganisaties
Een plattegrond in
blauwdruk
De levende bomvstetum
De vorming van het onderlinge
beraad
Katholiek en Nederlands
In de leer bij de eerste
Christengemeente
De leiding
t reeds de nodige onteigeningsmaatregelen
getroffen zijn. Daarna zal ogenblikkelijk
I begonnen worden met de aan. en afvoer-
i wegen, waarvan enkele toch ook in het
kader van de tunnelbouw noodzakelijk
zijn.
Van onze Amsterdamse redactie
Aan de besluiteloosheid van Amsterdam over de plaats van het nieuwe
stadhuis is gisteravond laat tenslotte een einde gekomen. Na een ruim
zes uur durend tamelijk mat debat hoe kon het ook anders met zo'n
nare voorgeschiedenis! heeft de hoofdstedelijke raad zich met veertig
stemmen vóór en slechts één tegen accoord verklaard met het principe-
voorstel, om het stadhuis te bouwen op het Waterlooplein en aan de te
verbreden Amstel en Zwanenburgwal. Tevens werd zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd de voordracht om het Frederiksplein te bestemmen
voor een nieuw Operagebouw. Er zal een bouwcommissie worden benoemd
die met spoed voorbereidingen voor de stadhuisbouw zal treffen.
Er bestaat een goede kans, aldus wet
houder Van 't Hult, dat over ruim vier
jaar de bestaande bebouwing op het Wa
terlooplein geamoveerd is, waarna dan
met de uitwerking van het eigenlijke
plan kan worden begonnen. Het behoeft
beslist geen tientallen jaren meer te du
ren voor het gerealiseerd is. B. en W.
vinden het voorshands het meest aan
trekkelijk voor de stadhuisbouw een
meervoudige opdracht te verstrekken en
dus niet opnieuw, zoals voor de oorlog,
via een openbare prijsvraag een of meer
architecten uit te kiezen. Hoewel volgens
de Bond van Nederlandse Architecten
er formeel geen band meer bestaat tus
sen het stadsbestuur en de destijds be
kroonde prijswinnaars, wil het college
de bouwmeesters Berghoef en Vegter,
die hun ontwerp nader mochten uitwer
ken, niet bij voorbaat uitschakelen. Toch
mag echter de ontwikkeling van 15 jaren
in de architectenwereld niet veronacht
zaamd worden en ook aan jonge veelbe
lovende krachten moeten kansen gegund
worden om in Amsterdam een stadhuis
te verwezenlijken, dat past In het oude
stadsbeeld en dat een synthese moet
vormen tussen heden, verleden en toe
komst.
,,Het zwaard van hoofdcommissaris
Kaasjager", zoals de heer Le Cavelier
(VVD) het uitdrukte, sneed vlijmscherp
door al het gejfraat heen. De raad bleek
wantrouwig te zijn gestemd over de
plannen van B. en W. wat betreft de toe
komst van de oude binnenstad, waarin
het stadhuis nu toch een plaats moet
krijgen. De heer Douqué vroeg dan ook
de uitdrukkelijke toezegging, dat het bij
de voorgestelde doorbraken zou blijven.
Hij kreeg die toezegging. Het politie
rapport, dat zoveel rumoer heeft ver
wekt, is slechts een advies en kan geen
reden zijn te veronderstellen, dat B. en
W. bezield zouden zijn met een afbraak-
en dempingswoede. Trouwens, binnen
enkele weken komt er een nota over de
verkeersproblemen in de binnenstad en
alles wat daarmee samenhangt, aldus de
wethouder.
De opposante liberalen zorgden voor
de komische" noot. Nadat de heer De
Cavelier duidelijk te kennen had gege
ven. dat hij door de „hypnotische
macht" van de Waterlooplein-voorstan-
ders, die niet alleen vijf wethouders
maar ook vele raadsleden zij het
node hadden bekeerd, niet in slaap
te wiegen was, kwam zijn fractiegenoot
Boekei plotseling met een motie van
orde om, alvorens een besluit te ne
men. B. en W. op korte termijn een no
ta te laten uitbrengen over de ontwik
keling van de oude 9tad ten aanzien
van de cultuur-historische, sociale en
verkeers-technische aspecten. Algehele
ontsteltenis! Een verbaasde burgemees
ter d'Ailly betreurde terecht deze mo
tie, zij betekende niets anders dan ver
der uitstel. De raad dacht er net zo
over. „De V.V.D. zeurt en maakt heel
vreemde bokkesprongen". wees de im
mer bondige heer Seegers de liberalen
terecht. De motie maakte dan ook geen
schijn van kans; zij werd met 375
stemmen verworpen.
Mej. Luns (K.V.P.) kon beslist geen
enthousiasme opbrengen voor het Water
looplein. Haar ernstige bezorgdheid ging
uit naar de aesthetische aspecten en haar
beklemming was groter geworden bij aan
schouwing van het Haagse stadhuis. Wet
houder Van 't Huil beloofde de nodige
voorzichtigheid. Hij stelde ook de heer
Douqué tevreden, die de wens had geuit
de burgerij niet onkundig te laten van de
plannen; er zullen zeker exposities van
maquettes komen. Laatstgenoemd A.v.r.-
lid kreeg voorts de verzekering, dat de
ouderwetse" tram niet op de Zwanen
burgwal zal gaan rijden, terwijl er ook
geen nieuwe weg van het Spui naar deze
wal zal komen.
De wethouder roemde de dienst van
P W wier leiding zeker niet van eigen
zinnigheid beticht kan worden. Bij haar
heeft slechts de wil voorgezeten de best
mogelijke oplossing voor Amsterdam te
bereiken. Aan het uiterlijk van de vrij
komende zijgevel van de Mozes- en
Aaronkerk zal alle aandacht worden be
steed. De wethouder beklemtoonde, dat de
bouw van het stadhuis nu zo vlot mogelijk
zal verlopen, binnen twee jaar kunnen
Om kwart over elf kon eindelijk tot
stemming worden overgegaan. Even was
er deining, toen bleek dat slechts de heer
De Bruyne van de V.V.D.die de gehele
avond geen stom woord had gezegd, zijn
ongemotiveerd „tegen" uitbracht. Burge
meester d'Ailly wenste tot slot de raad en
de stad geluk met het genomen besluit.
Hij bracht hulde aan de wethouder voor
de uitnemende verdediging en de veie
voorbereidende werkzaamheden en spraK
zijn groot vertrouwen uit £e Neder
landse architectenwereld, die hu zeaer
capabel genoeg achtte een Sr»»ts' de
hoofdstad waardig, representatiei stadhuis
(met Burgerzaal) te bouwen. Natuurlijk
blijft de woningnood een ernstige zaak
zo besloot mr d'Ailly, „maar het zou
dwaas en kortzichtig zijn daarvoor andere
urgente werken uit te stellen
Restte de raad nog de plaats van de
Opera te bepalen. Niets stond er nu nog
in de weg om daarvoor te bestemmen het
Frederiksplein, waar eens het Paleis voor
Volksvlijt in al zijn glorie gestaan heeft
De heer Seegers (C.P.N.) trok zijn uit 1950
daterend voorstel om de opera neer te zet
ten in Zuid, op het August Allebéplein. in.
De wethouder zegde toe spoedig, met
voordrachten te komen. Er bestaan be
paalde ideeën onder wiens regie de opera
gebouwd zal worden, maar de naam van
de architect is nog niet bekend. Met de
Galerij zullen 53 woningen en 57 bedrijfs
ruimten moeten verdwijnen. Om precies
twaalf uur was de historische raadszit
ting afgelopen en mochten wethouder
Van 't Huil en diens voorganger mr Van
der Velde felicitaties in ontvangst nemen.
Zoals bekend, wordt, indien een werk
nemer een hem voor de vervulling van
zijn dienstbetrekking ter beschikking
staande personenauto niet geheel of na
genoeg geheel voor die dienstbetrekking
gebruikt, tenminste 10% van de catalo
gusprijs van die auto als kosten voor
privé-gebruik beschouwd. Wanneer een
werkgever in zo'n geval voor de autokos
ten een vergoeding geeft, wordt derhalve
als inkomen beschouwd 't verschil tus
sen die vergoeding en de totale auto
kosten, nadat die totale kosten eerst zijn
verminderd met tenminste 10% van de
catalogusprijs.
Er kunnen zich echter gevallen voor
doen, waarin een- werknemer voor het
privé-gebruik van een hem door de
werkgever ter beschikking gestelde per
sonenauto aan deze een vergoeding moet
betalen.
Naar de mening van de staatssecreta
ris van Financiën kan de toepassing van
bovenbedoelde bepaling van het besluit
op de inkomstenbelasting 1941 in deze
gevallen tot onbillijkheden leiden. In
een aanschrijving van 27 October j.l.
deelt genoemde staatssecretaris dan ook
aan de belastingdienst mede, goed te
keuren, dat het bepaalde in artikel 26a,
letter b. in die gevallen niet wordt toe
gepast, indien de door de werknemer be
taalde vergoeding tenminste gelijk is
aan de kostprijs van de voor privé-doel-
einden verreden kilometers en tevens de
omvang van het privé-gebruik in be
hoorlijke mate aan contröle is onderwor
pen. Te denken valt aan werknemers, die
een staat moeten bijhouden, waarop de
afgelegde trajecten en het aantal verre
den kilometers worden vermeld.
De Westduitse bondskanselier dr Konrad Adenauer, heeft Donderdag tc
Jlonn het volle gewicht van zijn autoriteit geworpen in de politieke strijd,
die binnen de regeringscoalitie over zijn Saarovereenkomst is ontstaan.
Hij liet er in een met zwakke stem uitgesproken radiorede geen twijfel
over bestaan, dat zijn eerste contact met de rebellerende partijleiders nog
geen keer ten gunste heeft gebracht. Integendeel, Adenauer getuigde van
„een merkwaardige verwarring der geesten over de overeenkomsten van
Parijs en in het bijzonder over die betreffende de Saar".
haar standpunt nog niet definitief be
paald.
Hij meende, dat een deel zijner coalitie
genoten het vermogen mist de wereld
situatie in haar geheel op juiste wijze te
beoordelen. Mogelijk zijn volgens Aden
auer de komende verkiezingen in Hessen
en Beieren oorzaak van de toegenomen
oppositiegeest. In elk geval verzekerde de
overeenkomst, volgens hem, voor Saarland
politieke vrijheid en nog veel meer.
Adenauer wees op de veel wijdere strek
king van de Parijse overeenkomsten en
zeide, dat de diepste indruk, die hij uil
de V. S. had meegebracht, was, dat Europa
slechts door eenheid een grote toekomst
kan verwerven.
Dr Adenauer was Donderdag reeds eer
der op de dag begonnen met zijn grote
aanval op de weerbarstige elementen der
regeringscoalitie. De bondskanselier voer
de achtereenvolgens besprekingen met de
parlementaire leiders van de Christen
democratische partij, de Vluchtelingen-
partij en de Duitse partij. Van deze heeft
alleen de vluchtelingenpartij zich tot nu
toe openlijk tegen de Saar-regeling uit
gesproken. De Duitse partij, die de klein-
stö groep in de Bondsdsg uitmaskt» heefl
De Belgische ambassadeur, de heer E.
Graeffe, heeft gistermiddag in zijn ambts
woning te Den Haag aan de heer H.
Groeneweg uit Enschede, directeur van
de Katoenspinnerij Oosterveld aldaar, het
ereteken van officier in de Kroonorde
uitgereikt. De heer Groeneweg heeft zich
gedurende een kwart eeuw verdienstelijk
gemaakt ten behoeve van de vorming en
uitbreiding van de afzetmarkt voor Con-
golese katoen.
Den Burg (Texel)
Nog nooit te voren", zei de heer Blok,
hoofd van Texel's kustwacht, „heb ik
zoveel vogels om de toren gezien". Het
is inderdaad een imposant gezicht de
tienduizenden vogels, waaronder tal
loze leeuweriken en hele legers
spreeuwen, tegen het vallen van de
avond rond de lichtbundels te zien
cirkelen. Urenlang houden ze dat spel
vol. aangetrokken steeds maar weer
door die felle, rondwentelende lichtsta-
ven totdat ze tenslotte zich neerlaten
op de toren of op de daken van de om
liggende huiz'en. Maar dit imposante
schouwspel is het enige aardige, wat er
aan is. Want de omwonenden kunnen
des nachts niet slapen van het lawaai,
dat de dieren de hele nacht door toch
nog weten te veroorzaken en schoorste
nen raken soms verstopt van de spreeu
wen, die er in vliegen. In één schoor
steen, die niet meer trekken wilde, ont
dekte men vijftig gesneuvelde spreeu
wen Slechts een heel enkele voge]
vliegt zich tegen de vuurtorenmuur
dood; dit geringe aantal wordt
klaard door het feit. dat men de muur
door schijnwerpers laat verlichten, zo
dat deze duidelijk zichtbaar is, on
danks de felle stralen van 't draaiende
licht.
Bombay
Aan de Verenigde Naties zal verzocht
worden goed te keuren, dat 'n Unesco-
fai P \n woestijnen bloeiende tuinen
s? jeg?en er er verder evenzeer
T?fe '"dustrieën zal doen verrij-
j™' Zuid-Afrikaanse professor,
u t Unesco-commissie een ver
schroeide kale vlakte in de Indische
staat Rajasthan. bezocht
deze woestijn in een tuin te verande
ren, indien men er in zou slagen met
behulp van machinerieën het bodem
water voor bevloeung te gebruiken.
Hoe gaat het, wanneer er in een mil-
Uo-nnairsfamilie eens verschil van me-
StrMen vindt hier en daar een
heer des huizes een greep m de voor_
raad juwelen en wierp die o ,j
mer. Voor honderdduizenddollar
zwierven er toen rond als S
schotels. Toen later de lucht weer was
opgeklaard, gingen de echtelieden
juwelen weer oprapen. Maar ze zoenen
nu, dagen later, nog steeds naar een
broche van 25.000 dollar.
De politie heeft inmiddels reeds alle
veertig gasten ondervraagd, die de ju
weienregen meemaakten.
De uitslag van de verkiezingen voor de
senaatszetel van Oregon bevestigde de
reeds eerder gegeven officieuze totaal-
uitslag. De winnaar, de democraat Neu-
herger, bracht het aantal senaatszetels
voor zün partij op 48. De republikeinen
tellen er 47 en de voormalige republi
kein, thans onafhankelqke senator V\ ay-
ne Morse, ook uit Oregon, maakt de »t>
vol. Aangezien Morse de democraten bu
stemmingen steunt, beschikken deze laat-
sten dus over een meerderheid van twee
zetels in de senaat. (Afgezien van de
stem, die vice-president Nixon, ambts
halve voorzitter van de Senaat, bij net
staken der stemmen kan uitbrengen).
Morse stemt ook met de democraten mee
bij de thans opnieuw to kiezen nieuw
„floorleader" en voorzitters van dese
naatscommissies. Al deze h"Ogst mUoed
rijke parlementaire functies ««Meni ons
weer in handen van de democraten over
gaan.
De laatste twee senaatszetels, die van
New Jersey en Oregon, zijn tot het laat
ste toe omstreden gebleven. In 0re8°"
bleek Neuberger tenslotte met nog geen
tweeduizend stemmen méér (op een
totaal van ongeveer een half millioen)
de gelukkige. In New Jersey verkeerde
de republikein Case ongeveer in dezelfde
positie. In New Jersey hebben de demo
craten dan ook onmiddellijk een her
stemming aangevraagd, waarvan uit
slag nog niet bekend is. In i
gouverneur van de staat terstond alle
stembussen door de politie verzegelen en
op 1 December zal de uitslag van een
officiële telling ook daar bekend worden
gemaakt.
De Amerikaansepers publiceert uit
voerige beschouwingen over de lessen,
welke uit de jongste verkiezingen kun
nen worden getrokken Over het alge-
meen weigert men in de democratische
overwinning een nederlaag van net pro
gramma van president Eisenhower te
zien Daarvoor is het verschil in krach
ten te gering geweest. En zo men al van
een bepaalde lijn in het verloop der ver
kiezingen wil spreken, zo constateert met
name de „Washington Post' en de
Herald Tribune'' en de „N.Y. Times
laten eenzelfde geluid horen dan moet
men zeggen dat de Amerikaanse kiezers
een voorkeur aan de dag hebben gelegd
voor een gematigd bewind onder afwij
zing van de uiterste rechtervleugel der
republikeinen. McCarthy en zijn geest
verwanten, zo meent men hebben bij
deze verkiezingen een zware klap gehad.
Over de positie van president Eisen
hower na deze verkiezingen wordt m
de pers enigszins optimistisch geoor
deeld Men wijst erop. dat door het se-
nforenstelsel de fuelling
v™^orStte?sfunctiesi in dewi be-
?èr^vïeuge?'van
standers waren van het f 1H
gram en men voegt eraan toe, dat dit
juist op het stuk van het buitenlands
beleid thans anders zal zijn.
In de Senaat vervangt senator Lyndon
Johnson, die zich openlijk een voorstan.
der van Eisenhowers buitenlandse politie*
heeft verklaard zijn republikeinse voor
ganger senator Knowland, die voor zijn
extravagante ideeën inzake de politiek
in het Verre Oosten onlangs nog een olll-
ciële berisping van het Witte Huis te in
casseren kreeg. Ook de voorzitter van de
senaatscommissie voor de buitenlandse
betrekkingen, senator Alexander Wiley
geenszins een figuur als wijlen sena
tor Vandenberg wordt thans door een
democraat vervangen, n.l. door Walter
George, die Eisenhower steunt- De repu
blikeinse meerderheid in Huis en Senaat
was ook verantwoordelijk voor de ver
mindering van de door de regering voor
gestelde bedragen voor de hulp aan het
buitenland, die thans weer zou kunnen
worden verhoogd. Onder de huidige con
stellatie zou de president ook uitvoering
kunnen geven aan zijn plannen tot uit
wisseling van atoomgeheimen met bond
genoten en tot verlaging van de Ameri
kaanse tariefmuren. De senaatscommissie
voor tarieven en buitenlandse zaken ver
liest de „aarts-tariefmurenbouwer",
Reed, als voorzitter.
De democraten zullen het Eisenhower
dus wat de buitenlandse politiek betreft,
niet moeilijk maken, integendeel, zo is de
conclusie van de Amerikaanse pers. al
zullen zij, om met de „Washington Pos!;
te spreken, kritiek uitoefenen op „de
grandioze holle woorden", die geregeld
door de Eisenhower-administratie de we
reld worden ingezonden.
Maar daar staat tegenover, dat t-a-v.
de binnenlandse politiek Eisenhower s
moeilijkheden geducht zijn toegenomen.
Eisenhower's agrarische politiek is door
de democraten scherp gecritiseerd. zijn
sociaal-economische projecten evenzeer,
7.oaIs b.v. zijn wijziging van de Taft-Hart-
leywet en de belastingpolitiek, die vol
gens de democraten al te zeer de „big
business" bevoordelen- Onder deze om
standigheden hangt alles af van de mate,
waarmee de president zijn bovenpartijdig
prestige weet te handhaven en te ver
sterken. De laatste twee jaar van zijn
ambtstermijn zullen het uiterste aan tact
van de president vergen.
„Wil het middenstandsbeleid verant
woord zij", dan moet het een deelbeleld
zijn en passen in het raam van het alge
meen belang. Uiteindelijk wijzen de Mid
denstandsnota en het „Middenstandsbeleid
op hoger plan" naar een breed katholiek
sociaal programma, waarbij men, voorzo
ver het betrekking heeft op het over
heidsbeleid, o.m. de juiste verhouding
moet zoeken tussen algemeen en deelbe-
leid en tevens de verdeling van de aan
dacht der overheid over de verschillende
belangengroepen critisch dient te beschou
wen Een dergelijk programma vergt een
buitengewone inspanning, maar is onmis
baar, daar immers de opvattingen over de
taak van de overheid zich nu principieel
onderscheiden van die van voor de oor
log" Aldus drs H. J. J. Neefs, landelqk
secretaris van de R.K. vakbond voor de
textieldetailhandel „St Willibrord", in zijn
rede over „Middenstandsbeleid op hoger
„lan en de Middenstandsnota", welke hu
gisteren in Krasnapolsky te Amsterdam
heeft gehouden tijdens de middagzitting
van de Centrale Raad van de Diocesane
Katholieke Middenstandsbond in het bis
dom Haarlem.
Om over de middenstandsnota te kun
nen discussiëren, moet men een klaar
beeld hebben yan aard en omgrenzing
van het overheidsbeleid en van de begin
selen en middelen van dat beleid. De in
houd van het beleid moet zijn afgestemd
op de omstandigheden, de beginselen
daarentegen blijven onveranderd.
In de nota is aan de gewijzigde en zich
nog steeds wijzigende structuurverhou
dingen tussen industrie en ambacht groot
winkelbedrijf en midden, en kleinbedrijf
nauwelijks aandacht geschonken en der
halve ook niet aan het vraagstuk van de
economisch-rationele verhouding tussen
groot- en kleinbedrijf. Toch is deze pro
bleemstelling in de V.S. zeer actueel ge
worden.
Verder refereerde de heer Neefs aan
hetgeen de heren Th. Hooy en dr N._ van
den Heuvel in de Tweede Kamer voor de
nota over het middenstandsbeleid gezegd
hebben. Zij typeerden het als te „fragmen
tarisch, te incidenteel, te weinig gecoördi
neerd en zonder fundament „Kondigt de
nota nu alle middelen aan, die moeten
worden aangewend om. tot een midden-
standsbeleid van waarlijk nieuwe stijl te
Vandaag zet dr Adenauer zijn reeks
van besprekingen voort, nu met de
leiders der liberale partij, die zich als
„nationale oppositie" tegen een afschei
ding van de Saar van Duitsland hebben
opgeworpen. De kanselier zal dan zijn
hardste noten hebben te kraken, daar
de liberale partij reeds openlijk heeft
verklaard voor wijziging van de over
eenkomst te zijn. Naar verluidt, zal dr
Adenauer er daarbij niet voor terug
schrikken de liberalen voor de mogelijk
heid van een uiteengaan van de een
jaar geleden gesloten coalitie te stellen.
Adenauer wil de liberalen geen ge
makkelijke uitweg banen door hen in de
gelegenheid te stellen de Parijse ver
dragen zonder de Saarovereenkomst te
aanvaarden. Hij staat veeleer op het
standpunt, dat de Bondsdag het gehele
complex van de Parijse verdragen als éen
geheel zal moeten behandelen.
Met de besprekingen van vandaag, dis
door een speciale zitting van het kabinet
worden gevolgd, loopt bel overleg van
Adenauer met zijn coalitiepartijen geens
zins ten einde. Er moet op gerekend wor
den, dat de bondskanselier persoonlijn
voor elk der fracties der regeringspartijen
afzonderlijk zal spreken om hen te wijzen
op de gevolgen, die een afwijzing van le
Saarovereenkomst voor de bondsrepubliek
zou kunnen hebben. De leiders van de
christen-democratische partij ontmoeten
ook in de gelederen van hun eigen paruj
ernstige bedenkingen tegen de Saarrege-
ling doch zij huldigen het standpunt, dat
de overeenkomst in elk geval van Duits
standpunt een vooruitgang zou brengen
tegenover de bestaande toestand.
a j..a i.#4 ii.z. üij «maai Anhtar do nnniiil
komen?" Spr. miste er o.a. de mededeling
in, dat er gestreefd wordt naar een zo
concreet mogelijk algemeen beleidsplan.
Verder memoreerde hij, dat de nota vrij
wel niets zegt over maatschappelijke, ze
delijke of economische beginselen, maar
de middenstandsnota kon daarover wei
nig zeggen, omdat het overheidsbeleid zich
nu eenmmaal dient te bepalen tot een glo
baal ingrijpen op strategische punten.
Aangaande het katholiek sociaal pro
gramma merkte spr. nog op, dat de katho
lieke middenstand de door alle geledingen
van het kath. volksdeel uitgestippelde lij
nen moet doortrekken naar een beleid, dat
voor de middenstand is aangepast aan de
behoeften van stand en tijd.
„Wij moeten afleren het beleid en het
belang van de middenstand te zien als een
waarde op zich", aldus besloot spr.
De vergadering van de Diocesane K.M.
was in de ochtenduren geopend door de
voorzitter de heer F. C. de Hosson, wiens
rede wij gisteren reeds weergaven.
Na deze rede volgde een huldiging van
de heer Alb. H. J. Steeman uit Rotterdam,
die uit het hoofdbestuur trad, nadat hij
'arenlang het secretariaat had vervuld,
be geestelijke adviseur van de bond. rec
tor J Kraakman, kon de scheidende
mededelen, dat Z.H. de Paus hern het
gouden erekruis „Pro Ecclesia et Ponti-
fice" had toegekend. Op de eerste plaats
wegens zijn verdiensten voor de midden
stand maar daarnaast ook voor zijn overi
ge sociale werk.
Nadat de rector het onderscheidingste
ken had overhandigd, sloot de landelijke
voorzitter van de Ned. R.K. Middenstands
bond zich aan bij de huldigende woorden
aan het adres van de heer Steeman en
spoorde vervolgens de vergadering aan,
accoord te gaan met een verhoging van
de contributie van 16 tot 19. De begro
ting van de N.R.K.M. voor 1955 vertoont
namelijk een tekort van 32000 en ook
die van de diocesane bond sluit niet.
Dit voorstel zal eerlang in behandeling
komen.
Als opvolger van de heer Steeman w.er°
tot secretaris gekozen de heer L. L, Kok,
eveneens uit Rotterdam. De heer M. n.
de Vos uit Middelburg werd als hooio-
bestuurslid herkozen, terwijl als nieuw lia
in dit college zijn intrede doet de heer
Gardien.
Dc Franse industriële productie heeft
zich dit jaar zeer snel hersteld van de
teruggang ais gevolg van de vacantiepe-
riode. Volfcens voorlopige berekeningen
heeft het indexcijfer van dc 'r.dustriële
productie (1938 100) zich in September
weer weten op te werken tot 152 vergele
ken met 124 in Augustus en 138 in Sep
tember van het vorige jaar. De stand van
de productie, welke in de maanden van
het tweede kwartaal werd bereikt is echter
nog niet geëvenaard.
Het snelle herstel moet worden roege
schreven aan het feit, dat in tijden van
gunstige conjunctuur het streven over
heerst, de terugslag in de productie tij
dens de vacantieperiode tot zo gering mo
gelijke proporties terug te brengen.
Hieronder laten wij een staatje volgen,
dat een overzicht geeft van de ontwikke
ling van de industriële productie gedu
rende de afgelopen jaren in de eenste ne
gen maanden van elk jaar.
Index van de industriële productie
(1938
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus
September
stijging
1952
1953
1954
tegenover
1953
151
144
149
5
152
145
149
4
152
145
152
7
151
145
157
12
148
148
161
13
147
147
159
12
137
131
149
18
116
103
124
21'
142
138
152
14
cijfers
moet
worden
aangete-
KCI1U, UAL ---
conjunctuur de laatste tijd heeft onder
gaan, niet in volle omvang weergeven. De
expansie, welke bepaalde takken van in
dustrie, zoals de electrotechnische en de
chemische, de laatste jaren hebben te zien
gegeven komt nl. onvoldoende in de cijfers
tot uitdrukking, aangezien de statistiek
uitgaat van de vooroorlogse industriële
structuur, en ook onvoldoende rekening
wordt gehouden met nieuwe productie
methoden en procédé's, zoals in de indu
strie van kunststoffen en lichte metalen.
Strikt genomen zouden de cijfers dan ook
met enkele punten moeten worden ver
hoogd.
De cijfers van de afzonderlijke takken
van industrie zijn voor de laatste maan
den nog niet beschikbaar. De N.Z Z weet
echter te melden, dat in Juni voor ener
gie-opwekking het cijfer van 159 werd be
reikt tegen 154 in Juni 1953.
De productie van investeringsgoederen
stond op 171 (162) en die van consumptie
goederen op 133 (121). Hieruit blijkt, dat de
productiestijging op het gebied van de
consumptiegoederen sterker was, dan ten
aanzien van Investeringsgoederen. De
laatste tijd moet echter de conjuncturele
verbetering ook merkbaar zijn geweest op
het terrein van de kapitaalgoederenindu-
strie, waarvoor een aanwijzing wordt ge
vonden in de krachtige stijging van de
staalproductie.
(Van onze correspondent).
Voor de Bredase rechtbank verscheen
de 78-jarige A. H., beschuldigd van mis
handeling van de 68-jarige W. M. te
Baarle-Nassau, die aan de gevolgen over
leed. Als een wrak verscheen de be
schuldigde die verpleegd wordt in een
gesticht te Oisterwijk voor zijn rechters.
Hij kon zich nog slechts moeizaam be
wegen en een oog is reeds blind. Van de
feiten kan hij zich weinig herinneren.
Hij had de alleenwonende goed bemid
delde vrouw eens honderd gulden ge
leend. Toen hij vernam, dat zij in een ge
sticht zou worden ondergebracht, was
hij er op 12 Maart 1.1. heengegaan om
zijn geld terug te vragen. Zij liet hem
's middags terugkomen en toen zou zij
geweigerd hebben haar schuld te beta
len. A. H. is toen in drift ontstoken en
heeft haar met een steen op het hoofd
geslagen tot zij niet meer bewoog. Hij
wist echter niet, dat zij overleden was.
Twee psychiaters waren het in hun
rapporten niet eens over de verantwoor
delijkheid van een man op die hoge
leeftijd, die bovendien reeds tweemaal
een beroerte gehad heeft.
De officier eiste tegen verdachte een
gevangenisstraf van twaalf maanden,
waarvan zeven maanden voorwaardelijk
met de verplichting, dat de man zijn
verdere leven zal doorbrengen in het
gesticht te Oisterwijk. waar hij nu ver
blijft, of in een soortgelijke inrichting.
De derde divisie, in totaal 18.000 man,
zal deze maand haar herhalingsoefeningen
in West-Duitsland houden, ongeveer in
hetzelfde gebied waar kortgeleden de grote
internationale manoeuvres zijn gehouden.
De divisie zal in twee gedeelten op
komen en oefenen. Gisteren en vandaag
komen in totaal 11.000 man onder de
wapenen; de tweede ploeg komt op 18. 19,
20 en 22 November op en omvat 7000
man. Na enkele dagen in de opkomst
centra vertoefd te hebben, gaan de troe
pen de grens over.
Door A. VAN RIXTEL S.C.J., Gevangenisaalmoezenier.
Kiest dus, broeders, uit uw midden zeven
mannen van goede naam, vol van den
Geest en van wijsheid. Hen zullen we
aanstellen voor deze taak, terwijl wij zelf
zullen voortgaan met het gebed en de
dienst van het woord.
De vraav: „Tot wie richt zich eigenlijk het vermaan van het Mande
ment?" schijnt op het eerste gezicht volkomen overbodig. Bij nader bezien
blijkt zij echter een overpeinzing waard. Deze boodschap aan katholle*
Nederland richt zich vooreerst tot alle katholieken in het algemeen,
vooral waar het aandringt op medewerking aan de opbouw van een
christelijke maatschappij, overeenkomstig de harmonie c ie ei estaan
moet tussen persoonlijk en maatschappelijk leven. Vooits ie it zij zn i
tot elke katholiek in het bijzonder, waar het er op wijst, dat Christus
weliswaar tot de wereld moet worden gebracht door persoon ijke heiliging
en persoonlijk getuigen, doch daarbij tevens vaststelt, dat de mens vooi
zijn persoonlijke heiliging en vooral voor het apostolaat niet buiten
maatschappelijke vormen kan. Vermeden moet echter worden, dat de
taak van allen, de taak van iemand zou worden; en daarbij dient bedacht,
dat deze nieuwe taak een nieuwe synthese van krachten vraagt.
Bijzonder valt de nadrukkelijkheid
op, waarmede de leken tot de verdere
voorbereiding en doorvoering van de
„nieuwe ordening" worden opgeroepen.
Verwacht men hier te lande, ook waar
het wereldlijke aangelegenheden betreft,
wellicht teveel van de geestelijke lei
ders en mag hierin een zacht vermaan
beluisterd worden? Hoe het zij, de bis
schoppen laten op dit stuk niet de min
ste twijfel:
Voor een goede samenwerking en een
iui'ste doorvoering van onze sociale ge
dachten is het zeker gewenst dat de
Katholieken spoedig komen tot de op
stelling van een breed katholiek sociaal
program", (blz. 33).
Doch: „Wij, uw bisschoppen moeten
ons hier beperken tot het verkondigen
van beginselen en het stimuleren tot
daden. De Heilige Kerk heeft haar eigen
zending. Zij stelt zedelijke beginselen en
normen ook ten aanzien van 't sociaal-
economisch handelen, maar zij moet df
technische en concrete regelingen over
laten aan hen, die daartoe in het maat
schappelijk bestel bevoegd en geroepen
zijn. Dit is dus de bijzondere taak van
leken en speciaal van katholieke orga
nisaties. In onderling beraad en met
evenwichtige toepassing van de begin
selen moeten zij concrete gestalte geven
aan de sociale leer der Kerk", (bid. 34).
En verder: „Vanuit de diepte van een
doorleefd Christendom, voorgelicht en
geleid door klare sociale gedachten, die
buiten alle discussie staan of behoren te
staan, moeten onze sociale leiders, onze
sociologen, economen en politici, een
sociaal programma kunnen ontwerpen,
dat aangevoeld en begrepen wordt als
een eigentijdse vormgeving van gerech
tigheid voor allen", (bid. 33). Het is een
dringende oproep tot een dringende
taak, gericht tot de „leken, organisa
ties, sociale leiders, sociologen, econo
men, politici". Doch wie hunner moeten
het doen en hoe?
Het Mandement vraagt „onderling
beraad", ter samenstelling van dit
Katholiek sociaal program. Individuëlf
werkzaamheid kan op dit gebied der
halve slechts aansporend of verhelde
rend werken. Doch „onderling beraad'
kent vele mogelijkheden!
De katholieke politici? Zij zijn talrijk
en krachtig gebundeld. Zou „politiek
beraad" binnen hun muren bevruchtend
kunnen werken en het program baren?
Het is overbodig deze gedachte verdei
te vervolgen, bekend als het is, dat onze
leidende politici afwijzend staan tegen
over dit denkbeeld. Terecht m.i., want
hoe vurig vanuit deze kringen ook naar
„een breedopgezet sociaal program"
wordt uitgezien, men beseft levendig,
dat zo'n program, dat in eigentijdse
vormgeving onze maatschappelijke
idealen, volgens de richtlijnen van het
Mandement, in synthese brengt, het
werk moet zijn der katholieke gemeen
schap zelf. De taak der katholieke poli
tici is: dit program staatkundig te trans
poneren en politiek te dienen, wetend,
dat zij alleen langs deze weg hun partij
in de gemeenschap, die zij op het poli
tieke forum vertegenwoordigen, in
hechte eenheid kunnen verankeren.
De blik glijdt als vanzelf daarheen. En
het is geen geheim, dat het in deze krin
gen aan actieve belangstelling voor dit
ontwerp allerminst ontbreekt. Doch hier
treedt de onderlinge onafhankelijkheid
als remmende factor op. Overleg tussen
deze lichamen onderling geschiedt op
bijeenkomsten van afgevaardigden met
mandaat van committenten, met wie
steeds ruggespraak nodig is. Zo opent
zich voor ieder onderdeel van het pro
gram een moeilijke en langdurige weg
van instantie naar instantie en terug,
waarvan het einde nooit te overzien is.
Sprak de ervaring niet reeds haar waar
schuwend woord? Vooral daar waar het
niet zozeer gaat over het katholieke
beginsel, als wel over de practische uit
werking daarvan op de onderscheiden
gebied van 't maatschappelijke leven??...
Intussen spreekt hier nog slechts een
deel der bezwaren. Welbeschouwd, zijn
er twee andere punten, die vooraf aan
de orde moeten komen:
Vooreerst draagt het Mandement als
titel: „De katholiek in het openbare
leven" van deze tijd. Voor er nu sprake
kan zijn van een katholiek program
voor dit leven, zal men althans
schetsmatig voor zich moeten hebben,
wét het openbare omvatten wat als be
horende tot het charitatieve, het spiri-
tuële enz. als daarvan ónder- en op
zekere wijze afgescheiden moet worden
beschouwd Men zou dit kunnen zien
als het in kaart brengen van het bouw
terrein: In het Mandement zijn daartoe
veel gegevens aangedragen, doch de
verwerking ervan, blijft volgens het
uitgesproken beginsel aan de be
voegden en geroepenen overgelaten. En
bij de kartering van het terrein behoort
noodwendig een afbakenen van de
delen, die min of meer een eigen een
heid vormen.
Vervolgens is het van niet minder be
lang te weten, welke Katholieke organi
saties op deze gebieden werkzaam zijn
Want eerst dan zal vaststaan of en voor
hoever er nog onontgonnen gebied is,
waarvoor alsnog een nieuwe organisatie
in het leven geroepen moet worden; of
oude organisaties nieuwe vormen zullen
dienen te vinden, zoals het Mandement
wenst. Zijn aldus de levende bouwste
nen, door grondige research en docu
mentatie, geïnventariseerd, dan zullen
zij op doelmatige wijze tot een levende
synthese, d.i. tot een bewoonbaar, stijl
vol tehuis moeten worden opgetrokken.
Een synthese: waarin ieder onderdeel in
dienstbaarheid aan het geheel zijn eigen
plaats en taak overziet en vindt.
Een oplossing van de steeds dreigende
onvruchtbaarheid van het beraad, waar
op wij hierboven schrijvend over het
overleg der stands- en vakorganisaties
—zijn gestuit, kan slechts worden ver
wacht, indien vooraf aan twee voor
waarden zou zijn voldaan. Vooreerst zal
in de beraadsvórm een waarborg moe
ten zijn gelegen voor een verantwoorde,
d.w.z. representatieve en daardoor ge
zaghebbende uitspraak over wat in elk
der maatschappelijke sectoren aan ver
langens en inzichten leeft. Niet minder
noodzakelijk is vervolgens, dat dit ma
teriaal door deskundige en vertrouwde
handen wordt geschift, getoetst en sa
mengevoegd, om daarna tijdig en hel
der in deze samenvatting teboekge-
steld te worden.
Dat al dit voorbereidende werk, in zijn
drie elkaar beïnvloedende onderdelen,
onmisbaar is voor een vruchtbaar ter
hand nemen van de „grootse taak",
waartoe de Bisschoppen Katholiek Ne
derland oproepen, zal dunkt ons
evident zijn. Het kan niet overgelaten
blijven aan vrijwilligers, want wie zou
zich daartoe, zonder meer, gerechtigd en
bevoegd achten? Hier is een scheppende
daad nodig, die al^meen erkende be
kwaamheden vooropzet, en die steunt
op grondige research en documentatie.
Het werkstuk, dat uiteindelijk beoogd
wordt, is gelijk gezegd een breed
opgezet sociaal program, dat enerzijds
zich zeer zeker zal mogen tooien met
de titel van katholiek te zijn, doch an
derzijds zal moeten passen op de Neder
landse samenleving, d.w.z. voor héél
Nederland met zijn gemengde bevol
king. Het zal dus nooit tot stand kun
nen komen in wat, met schijn van
reden, als een katholiek „onder-onsje"
zou kunnen worden gelaakt. Het zal ge
dragen moeten worden door het gezag
van mannen van algemeen erkende be
kwaamheid, die door hun positie in
staat zijn tot een beraad in alle open
heid, en overal waar mogelijk ook
tot samenwreking met „andersdenken
den" of „met alle positief gerichte
krachten", zoals het Mandement bij
herhaling zegt.
Het zoeken naar de juiste gevolgtrek
king uit deze overwegingen kan wel
licht de gedachten terugleiden naar een
oplossing, die zij het dan in andere
verhoudingen de eerste Christenge
meente vond. Toen de gemeenteleden
van buitenlandse origine tegen de in
Palestina geborenen begonnen te mop
peren, deden, de met veel geestelijke
arbeid overladen, apostelen naar
aanleiding van de hun voorgelegde, eer
ste sociale grief aan de verzamelde
gelovigen het boven dit artikel vermel
de voorstel. En met succes. Zeven man
nen van wie Stefanus de meeste be
kendheid verwierf werden gekozen
en door de apostelen in hun ambt be
vestigd.
Getransponeerd op de hier bedoelde
verhoudingen, zou men zich kunnen
voorstellen, dat de meest gerede organi
saties indien zij zich met dit denk
beeld mochten kunnen evrenigen
desgewenst in onderling overleg, aan de
bisschoppen een groslijst van namen
zouden voorleggen van degenen, die
hunnerzijds niet als de voor hen meest
voordelige, maar als de meest bekwame
voor dit werk worden beschouwd, en
dat de bisschoppen daaruit een zevental
zouden roepen voor deze taak.
Een gezamenlijk overleg der organi
saties zou, voor het leggen van een
voorlopige financiële basis voor het
plan, zeker niet kunnen ontbreken.
Dat daarbij op eventueel op gang-
gebrachte initiatieven kan worden aan
gehaakt, is vanzelfsprekend. Het getal
van zeven, wordt geopperd, omdat het
openbare léven veelzijdig is. Een zekere
werkverdeling is onvermijdelijk en de
coördinerende kracht van een president
zeer gewenst. Misschien verdient het
aanbeveling eerst deze president aan te
trekken en zich met hem over de ver
dere medewerkers in deze, laat ons
zeggen: „Stefanuskring" te beraden. Een
aantal hulpkrachten zal verder onmis
baar zijn.
Het ligt voor de hand, dat aan deze
„Kring van zeven" na het voorberei
dende werk tot een gelukkig einde te
hebben gebracht de leiding zal toe
vallen bij de geleidelijke opstelling en
de gezamenlijke verwerkelijking van
een volledig program. Verwacht mag
ook worden, dat de „Kring der zeven"
al doende de weg zal vinden, zo
dat voorstellen, omtrent zijn definitieve
vormgeving, samenstelling en werk
zaamheden, stilaan hun beslag kunnen
krijgen.
Bij de organische opbouw van het
„Maatschappelijk Tehuis", dat wij be
hoeven, om de ons opgelegde sociale
taak te kunnen volbrengen kan de
architect, die na de inventarisatie en
het aanvoeren der „levende stenen"
tot het optrekken van een diep door
dachte en groots opgezette „Nieuwe
Maatschappelijke orde", onze krachten
samenbundelt en richt, niet ontbreken.
„Kiest dus, broeders, uit uw midden
zeven mannen
Moge dit droge „proza der verwerke
lijking" iets hebben bijgedragen, om
Katholiek Nederland mede op weg te
helpen naar de maatschappelijke pre
sentie, die de Bisschoppen van ons ver
wachten op dit keerpunt in de geschie
denis. Want onze taak is niet enkel
groots; zij is ook zéér urgent. Wij mo
gen onze kans niet missen! Daarom
moeten wij. in hechte eendracht met
durf en voortvarendheid, ons beste intel
lect en onze hartelijkste toewijding sa-
menleggen, om de gestelde taak ten
uitvoer te leggen., in Nomine Domini.
'sGravenhage Oct, 1954.
