Voorzichtig contact tussen het
Episcopaat en de overheid
Nadat regering begane misdaden
bekende
CENTRAAL PENSIOEH
BUREAU
ml*v#soH
Geldomzetten over het algemeen
op hoger niveau
Getuige-deskundigen bespraken de
mogelijkheid van hersentumor
Zenuwarts beroept zich op zijn
ambtsgeheim
Provinciaal Rijwielpadenplan
Zuid-Holland
Door bromfietsen problemen
verzwaard
pïïïTiïïTrn
/Een nieuwe maag
llllllllllilIL
i
■tX STERREN stralen niet voor niets xy
Ui
Levensverzekering-
Maatschappijen:
werken samen in
De positie van de Kerk in Hongarije
l rook KAVEEWEE
Berkelse vergiftigingszaak voor het Haagse Hof
RYNBENDE'S
NIEUW ROOD
m
jr j
In elke prijsklasse
'?i Gezond idee
Secretaris-generaal der
O.E.E.S. treedt af
Labourpartij vóór
Parijse verdragen
Detailhandel in September
Griekse ex-minister
beschuldigd
Staatsmijn Beatrix over
tien jaar in productie
Om het tekort aan
bouwvakarbeiders
VRIJDAG 12 NOVEMBER 1954
PAGINA
Communistische noodsprong
«I*»""
De Kerk wordt geduld
Het is geen toeval, dat de „nieuwe"
koers op de eerste plaats consequenties
had op dat gebied, waarop tevoren do
heftigste en ongenadigste strijd werd ge
voerd, n.1. op het gebied der wereldbe
schouwingen. Wilde de regering werkelij
ke pogingen doen om 't eensgezinde ver
zet van de Hongaarse bevolking te doen
afnemen, dan moest z« streven naar een
modus vivendl met het Hongaarse katho
licisme.
Het probleem voor de
bisschoppen
Voorwaarde
Overwinning voor Attlee
INVLOED VAN PRIJS
WIJZIGINGEN
NOOIT ZO NIEUW ALS NU!
Ontsluiting van de gehele
provincie
De kosten
Meer zekerheid
Juiste diagnose
smaakloos,
snelzeker
twtvn
Beroep op ambtsgeheim
ARBEIDER VIEL IN
LIFTKOKER
Proef niet versnelde scholing
550,per avond
MOND- EN KLAUWZEER
TE UTRECHT
Op terrein van veeartsenij-
kundige faculteit
STROP VAN DUIZENDEN
GULDENS
Door diefstal van matrijzen
lrlinn av» UnvMnwlrow «ï/vt «ïaof rfoVi
(Van onze Weense correspondent)
De toetreding van de doyen van het Hongaarse Episcopaat, mgr Czapik,
en van enige andere bisschoppen tot het nieuw opgerichte z.g. „Vaderlandse
Volksfront" heeft allerwegen sterk de aandacht getrokken. Voor een juist
begrip van deze ontwikkeling is het nodig de achtergronden te kennen van
het politieke leven in het communistische Hongarije.
De oprichting van het „Vaderlandse Volksfront" hangt ten nauwste samen
met die andere gebeurtenis, welke thans het binnenlandse politieke leven
van deze satellietstaat beheest, n.l. de laatste zitting van het centrale
comité van de Hongaarse communistische partij. Op die laatste zitting,
welke een stormachtig verloop moet hebben gehad, heeft de partijleiding
zich opnieuw uitgesproken ten gunste van die politieke richting, welke
anderhalf jaar geleden als „De nieuwe koers" geproclameerd werd.
Imre Nagy, het hoofd van de collec
tieve leiding", welke (evenals in de Sov
jet-Unie) ook in Hongarije in plaats van
de éénmans-dictatuur gekomen is, heeft
deze bestuursuitspraak uiteengezet in het
blad „Szabad Nep", onder scherpe critiek
jegens de „oude koers en zijn verte
genwoordigers. Hij betitelde de jongste
conferentie als een „krachtproef" en stel
de vast. dat de „collectieve leiding" alle
door dé leiding-door-één-persoon ver
oorzaakte fouten en haar ernstige gevol
gen vermag te overwinnen." Deze „ene
persoon" is de vroegere, onbeperkt heer
sende, dictator Matyas Rakosi, die aan
de vergadering „van zijn vacanitie-oord
uit" zijn groeten zond.
Zijn naam wordt in het artikel van mi
nister-president Nagy niet een etuteie
maal direct genoemd. Daartegenover
wordt vastgesteld, dat ..weten, ervaring
en de voor de leiding onontbeexlijke be
voegdheid tot oordelen en vMimtaend-
heid in veel sterkere mate een«col
lectieve leiding" dan bij eén enkele per
soon aanwezig zhI£„I)® èriHek
leraar van zijn volk zal deze cntiek
evengoed begrepen hebben, als het Hon-
gaarsevolk. De tweede (en laatste?)
etappe van zijn neergang schijnt thans
ingetreden te zijn.
Toen Rakosi anderhalf jaar geleden,
geconfronteerd met een catastrofale mis
lukking van zijn politiek op alle terrein,
zijn functie moest afstaan aan Imre Nagy,
behield hij de politieke sleutelpositie van
secretaris-generaal der Hongaarse com
munistische partij. Van deze positie uit
saboteerde hij met succes de „nieuwe"
koers, welke o.m. de al te snelle uitbrei
ding van de basis-industrieën wilde ver-
„ER K." Levensverz. Mij. Jd.V„
Nijmegen
fd.V. NedVerz. Mij. „St Wïllibrordus
Utrecht
N.V. Verenigde Verz. Mijen (V.V.M.).
Utrecht
if ilfl
Dir. J. A. Duynstee
Be'zufóenhoutieweg 54 Tel. 773459
's-Gravenhage
vangen door het opvoeren van de pro
ductie van verbruiksgoederen. Zo kwam
het, dat na de afkondiging van de „nieu
we koens" geen daden volgden, welke
daaraan beantwoordden. Maar de bevol
king wist wie de schuldige wias.
Onder de druk van de \»oortdurende
crisis en van de daardoor ontstane ge
laden stemming bij de bevolking, heeft
nu onlangs het centrale comité van de
communistische partij daarbij Ré-
kosi practisch in de hoek schoppend
tot die maatregelen besloten, welke
achttien maanden geleden reeds nood
zakelijk en beloofd waren, nl. een ma
tiging van de socialisering, tegemoet
komingen aan de particuliere consu
menten en producenten en een ver
mindering van de politieke druk, wel
ke reeds zo lang over het land gehan
gen had.
Dit alles diende, wel te verstaan, om
meer steun te geven aan het regime,
dat in wezen uiteraard nooit sympathie
kan hebben voor de bevolkingslagen,
waaraan thans tegemoet wordt gekomen.
Maar de feiten hadden nu eenmaal de
communistische doctrine in het ongelijk
gesteld.
De vroegere minister van anderwijs,
Révai. de Göbbels van zijn partij, en een
onverdraagzame dialecticus, werd door
de boerenzoon Dervas vervangen. Men
kwam tot de regeling, waarbij de be
staande toestand van hardhandige ver
volging werd vervangen door een situa
tie waarin het katholicisme wordt ge
duld. Zij verzekerde zowel aan de clerus
als aan de gelovigen vrije uitoefening
van de godsdienst. De katholieken kre
gen acht middelbare scholen (zes jon
gens- en twee meisjesscholen) terug.
De staat nam de salariëring van de
clerus voor zijn rekening. Op de openba
re scholen mocht weer godsdienstonder
richt gegeven worden als facultatief vak.
De ouders moesten beslissen of hun kin
deren godsdienstig zouden worden op
gevoed of niet. en het moet tot hun eer
worden gezegd de overweldigende
meerderheid koos voor de godsdienst. De
Hongaarse priester-seminaria melden
een bijna verbazingwekkende toeneming
van het aantal roepingen en tenslotte
moeten we nog opmerken, dat het con
tact tussen het Hongaarse Episcopaat en
de Heilige Stoel, voor zover wij het hier
kunnen bemerken, niet meer gehinderd
wordt.
Vergelijkt men deze toestand met de
positie van de katholieken in Tsjecho
Slowakije of in Joego Slavië dan is het
verschil opvallend. Natuurlijk laat nie
mand zich door deze concessies er toe
verleiden te geloven dat in de fundamen
tele houding van de Hongaarse macht
hebbers een werkelijke verandering is
gekomen. Dat niettemin de positie van
de katholieken een voelbare verbetering
heeft ondergaan, staat echter vast.
De ingetreden veranderingen zijn mede
het gevolg van een soepele tactiek van de
zijde van de Hongaarse hiërarchie.
Aartsbisschop dr Guyala Czapik, de
doyen van de Hongaarse hiërarchie,
stond voor de keuze om de uiteraard om
tactische redenen uitgestoken hand van
de regering te grijpen of af te wijzen.
Moest de Kerk de erkenning van de po
litieke machthebbers, dat zij met hun
vervolgingen een verkeerde weg hadden
ingeslagen, onbeantwoord laten? Was
het niet noodzakelijk om een gesprek
met de tegenstander niet uit de weg te
gaan. Moest de Kerk in deze nieuwe si
tuatie niet de garanties trachten te ver
krijgen welke het aan de priesters en ge
lovigen mogelijk zouden maken om hun
geloof ongehinderd te belijden? Moesten
juist niet uit deze veranderde situatie
nieuwe conclusies worden getrokken?
Moest het wezenlijke geen voor
rang hebben boven het bijkomstige?
Moest niet, ook in een principieel
godloze staat, al het mogelijke ge
daan worden om de kerkelijke en
religieuze rechten te beveiligen? Zo
ja. dan was het zoals de dingen nu
eenmaal lagen niet altijd te vermij
den, dat aan de overheid op bepaalde
niet-religieuze gebieden de voorrang ge
laten werd.
Zo is de houding te begrijpen, welke
aartsbisschop dr Czapik heeft aangeno
men tegenover het „Vaderlandse Volks
front". Tot de landelijke raad van deze
organisatie traden zowel mgr Czapik als
de bisschop van Csanad en apostolisch
administrator van Esztergom, mgr dr
M. W. Hamwas en de Grieks-geünieerde
bisschop mgr Niclos Dudas toe. Deze lan
delijke raad koos op zijn beurt een uit
21 leden bestaand presidium, waarin
mgr Czapik en de Evangelische bisschop
Albert Bereczky zitting hebben.
De doyen van de Hongaarse hiërar
chie hield bij zijn verkiezing een rede,
welke door Radio-Boedapest enigszins
ingekort werd uitgezonden. Mgr Czapik
schilderde daarin de weerklank, welke
de patriottische gedachte in zijn inner
lijk vond en zei o.m.: „ik hoop en wens.
dat het „Vaderlandse Volksfront" de na
tie in edele en toegewijde liefde jegens
het Hongaarse volk zal leiden en die
nen. In deze hoop en met deze wens
smeek ik Gods zegen af over het Vader
landse Volksfront". Duidelijk en op niet
mis te verstane wijze spreekt uit deze
woorden de geïmpliceerde voorwaarde,
waaronder de aartsbisschop aan dit nieu
we instituut zijn toestemming en zijn
zegen verleent. Het Hongaarse Episco
paat en de gelovigen van de katholieke
wereld zullen nauwlettend toezien of het
„Vaderlandse Volksfront" door zijn toe
komstig doen en laten aan de gestelde
eisen beantwoordt.
IJii l
«MNMBSI
Staande in een open auto rijdt maar
schalk Boelganin langs de opgestelde
troepen op het Rode Plein in Moskou,
ter gelegenheid van de herdenking van
Octoberrevolutie 37 jaar geleden.
De heer Robert Marjolin, secretaris
generaal van de Organisatie voor Euro
pese Economische Samenwerking (O.E.
ES.), heeft aan de voorzitter van de
Raad der O.E.E.S., de Britse minister van
financiën Butler, de wens te kennen ge
geven, om in de eerste maanden van het
volgende jaar zijn functie als secretaris
generaal van de organisatie om persoon
lijke redenen neer te leggen.
De ontslagaanvrage van de heer Mar
jolin is door de Raad van de O.E.E.S.
met grote teleurstelling aanvaard. De
heer Marjolin was secretaris-generaal
van de organisatie sinds de oprichting
op 16 April 1948 en hij heeft zeer veel
bijgedragen tot het verwezenlijken van
haar doeleinden.
De parlementsfractie van de Britse La-
bour-partij heeft gisterochtend tijdens een
geheime conferentie, besloten zich niet te
verzetten tegen bekrachtiging van de
Londense en Parijse verdragen, wanneer
deze de volgende week door het parle
ment in behandeling worden genomen.
Naar men meent te weten, stemden 124
van de 196 fractieleden vóór ratificatie.
De uitslag van de stemming mag gezien
worden als een belangrijke overwinning
voor Clement Attlee c.s.
Een voorstel, strekkend tot het doen
houden van viermogendheden-besprekin-
gen over Duitsland vóór inwerkingtre
ding van de verdragen, werd met 115 te
gen 82 stemmen verworpen.
Zoals blijkt uit het cijfermateriaal, dat
het Economisch Instituut voor de Mid
denstand heeft gepubliceerd inzake de om
zetten in het midden- en kleinbedrijf ge
durende September 1954, lagen de geld
omzetten over het algemeen op een hoger
niveau dan in de overeenkomstige maand
van 1953. Voor een niet onbelangrijk deel
moet deze vooruitgang worden toegeschre
ven aan de sedert vorig jaar opgetreden
prijswijzigingen.
Belangrijk vooral was de omzetstijging
in de voedingsmiddelenbranches, in de
détailhandel in aardappelen, groenten en
fruit werd zelfs een vooruitgang van 1?
pet behaald, hetgeen mede is toe te schrij
ven aan de hoge prijzen in deze branche
ten gevolge van de slechte weeromstan
digheden in dit jaar. Kleiner, maar toch
nog aanzienlijk, was de stijging van de
geldomzet in het kruideniersbedrijf (12
pet) en in de slagerijen (11 pet). In de
détailhandel in melk en zuivelproducten
en in het bakkersbedrijf bedroeg de toe
neming resp. 8 en 4 pet.
'Van onze verslaggever).
Kan de overleden echtgenote van de
Berkelse arts hebben geleden aan een
hersentumor? Deze vraag heeft onder
werp van gesprek uitgemaakt tijdens een
groot gedeelte van de gisteren gehouden
middagzitting in het proces tegen dr O.
die, zoals bekend, deze diagnose bij zijn
vrouw had gesteld. Twee deskundigen,
de neuroloog dr T. F. Berkvens en dr
Ed. E. Hoelen gaven hun mening over
deze kwestie, die aanleiding zou worden
tot een diepgaande medische gedachten-
wisseling.
Dr Berkvens had in de zomer van 1952
mevrouw O. in het St. Franciscusgast-
huis te Rotterdam onderzocht. Hij had
Xh literfles f. 5.90
lh literfles f. 3.05
(exclusief statiegeld)
De vroegere minister van coördinatie in
Griekenland, Spiro Markezinis, heeft een
jaar geleden aan een Duitse firma beloofd,
haar vergunning te zullen verlenen voor
de exploitatie van een radiostation in
Griekenland, zonder medeweten van de
premier Papagos, zoals deze heeft bekend
aa'r' aanleiding van deze bekendmaking
zijn twee Griekse ministers en goede
vrienden van Markezinis afgetreden.
Intussen heeft laatstgenoemde in een
lange mededeling aan de pers dei tegen
hem uitgebrachte beschuldigingweerlegd
en verklaard: geen verplichtingen namens
de Griekse regering te zijn aangegaan in
de geest, als in de beschuldiging aan-
LI i d
Markezinis heeft een fotocopie van een
aan hemzelf gericht schrijven van ae
Duitse minister voor de nationale econo
mie, Erhardt, gepubliceerd, waarin men
kan constateren dat van een verplichting,
aangegaan namens de Griekse regering,
geen sprake is.
meter. Alleen in het polderland, op wat
grotere afstanden van de steden kan, wan
neer daartoe aanleiding bestaat, worden
volstaan met een geringere breedte. In
enkele gevallen zullen vrij kostbare kunst
werken niet achterwege kunnen blijven.
Gedeputeerde Staten van Zuid.Holland hebben de Provinciale Staten
een uitgebreid rijwielpadenplan voor de provincie voorgelegd. Zij delen
de Staten mede, dat op zonnige vacantiedagen in het voorjaar en in de
zomer het rijwielverkeer naar en in dc recreatiegebieden niet zelden zulk
een omvang aanneemt, dat de beschikbare wegen en paden op tal van
plaatsen niet meer in staat zijn de stroom op redelijke wijze te verwerken.
Naast de gewone fiets is thans ook de
bromfiets in groten getale op de weg ver
schenen ®n -au -nieuwe vervoermiddel
heeft volgens het college een groter aantal
stedelingen in de gelegenheid gebracht er
op uit te trekken, doch heeft tevens de
verkeersproblemen belangrijk verzwaard.
Er bestaat volgens Gedeputeerde staten
dan ook stellig aanleiding in ruimere
mate dan tot vo°j?ieningen te
treffen ten behoeve van het recreatieve
ritwiplverkeer. Al® onderdeel van de
maatregelen tot verruiming van de recrea!
Uegelegenheid in Zuid-Holland moet vol-
eens w college grote waarde worden
letecht aan een betere ontsluiting van
de provincie door het tót s'
van een net van toeristische rijwieiroute*
Ged. Staten hebben derhalve voor de
gehele provincie een r(jwielpadenpian
doen uitwerken; er is een minimaal
programma opgesteld, dat voorziet in een
algemene ontsluiting van de gehele pro
vincie, alsmede een programma, dat
voorziet in de ontsluiting van diverse
bijzondere elementen of gedeelten van
het landschap-
In beginsel is getracht aan vrij liggende
rijwielpaden, onafhankelijk van de auto
wegen. Wel is er volgens het college naar
gestreefd in de rijwielpaden zoveel moge
lijk reeds bestaande aantrekkelijke land
wegen op te nemen, die deel uitmaken
van doorgaande autoverbindingen. Als
voorbeeld wordt genoemd de 22 km. lange
route van Schiedam naar Kijkduin, die
kan worden ontsloten door de aanleg van
6,8 km rijwielpad en 1 km niet-openbare
weg.
Inzake de begroting van kosten van
aanleg delen Ged. Staten mede, dat in een
zo dicht bevolkt gebied op de meeste
rijwielpaden moet worden gerekend met
een intensief verkeer. In het algemeen
zullen de paden dan ook een breedte moe
ten hebben van niet minder dan drie
Voorts zal langs de rijwielpaden enige
gelegenheid moeten zijn voor verpozing.
Hoewel de aanlegkosten van de rijwiel
paden uiteenlopen, zouden Ged. Staten de
kosten willen stellen op ongeveer 35.000
per km. Voor het minimaal programma is
gerekend op 170 km., hetgeen bij uitvoe
ring een bedrag van ongeveer zes mUlioen
gulden zal vragen. Bij uitvoering van dit
plan In tien jaar zal jaarlijks derhalve
600.000 nodig zijn. Het college meent
echter, dat dit plan voor een belangrijk
gedeelte kan worden uitgevoerd met 100°/o
rijkssubsidie op de lonen, waardoor de
kosten voor de provincie worden terug
gebracht op ongeveer 170 maal 28-000 is
4.800.000, hetgeen bij uitvoering in tien
jaar neerkomt op 480.000 per jaar. Voor
het andere deel van het programma, dat
voorziet in de ontsluiting van diverse
bijzondere elementen en waarmede de
aanleg van 195 km. rijwielpad is gemoeid
zijn de kosten naar raming 195 maal
28.000 is ƒ5.500.000.
Ged. Staten stellen de provinciale
staten nu voor het rijwielpadenplan, zoals
dit ontworpen is, vast te stellen.
daarbij niets gevonden dat op een gezwel
in de hersenen zou kunnen duiden. Van
daar dat hij argwaan had opgevat toen
hij hoorde dat mevrouw O. aan een her
sentumor zou zijn overleden. Op vragen
van mr Huygens, die wilde weten hoe
groot de theoretische mogelijkheid was
dat mevrouw O. toch aan een hersentu
mor was overleden, zei hij te willen
aannemen dat deze mogelijkheid be
stond. onder de conditie echter dat alles
mogelijk is.
„Uw argwaan", zo vroeg mr van 't Hoff
Stolk, „sproot die voort uit medische
of ontstond die uit andere overwe
gingen?" De getuige antwoordde daar
op, dat het hem zeer onwaarschijn
lijk voorkwam, dat mevrouw O. zo
snel en zo onverwacht moest sterven.
„Ik geloof dat de achterdocht geworteld
zat in medische gronden" zo gaf hij te
kennen.
Als men de wijze bespreekt, waarop
dr Berkvens de overledene heeft onder
zocht wordt ook dr Hoelen voor de ge-
tuigentafel geroepen. Het gevolg is een
medische gedachtenwisseling. waarin dr
Berkvens naar voren brengt dat. als een
lucht-encephalogram geen tumor re
gistreert, de kans gering zou zijn dat het
hersengezwel wél zou worden gevonden
met andere middelen, zoals bijvoorbeeld
een electro-encephalogram. De medicus
had bij het onderzoek van mevrouw O.
alleen gebruik gemaakt van een lueht-
eneephalogram Dr. Hoelen betreurde
het dat in dit geval geen electro-en
cephalogram was gemaakt. Hierdoor zou
men meer zekerheid hebben gehad.
In 1951 had dr O., evenals hij dat later
bij zijn echtgenote zou doen, bij een
meisje uit Berk el de diagnose hersen-
i hebt niet nodW als U morden
begint met BlCARI^dig
mmm
tumor vastgesteld. Het meisje was enige
tijd later inderdaad aan een hersenge
zwel overleden. De moeder, mevrouw
Bolleboomv. d. Duik is daarom de vol
gende getuige. Als zij in de stoel heeft
plaats genomen buigt mr Huygens zich
naar haar toe en stelt zijn vraag vlak bij
haar oor
De President: Denkt u misschien dat
mevrouw Bolleboom doof is, mr Huy
gens?"
Mr. Huygens: Neen mijnheer de presi
dent. maar ik ben bij deze vrouw thuis
geweest en het is erg moeilijk contact
met haar te vinden.
Bij wijze van uitzondering mag de
raadsman dan vóór haar gaan staan.
Langzaam sprekend en steeds herhalend
zegt hij: Heeft dr O. niet tegen u gezegd
dat uw dochter er niet mooi voorstond?
Dat uw dochter naar de hoge heren in
Rotterdam moest? Is ze toen niet in Rot
terdam vruchteloos onderzocht en weer
later aan de hersenen geopereerd. Werd
zij daarna niet beter? Later is zij toch ge
storven aan een hersentumor? De ge
tuige antwoordt bijna onverstaanbaar.
Als ze het met de ondervrager eens is
volgt er een bijna onhoorbaar „Ja".
Voortgaande over dit ziektegeval wordt
dan de zenuwarts Th. v. d. Werf op de
getuigenstoel geroepen.
Mr. Huygens: Hebt u omstreeks Ja
nuari 1951 het meisje Bolleboom onder
zocht, dat door de arts O. werd gezon
den en hebt u bij uw eerste onderzoek
aanvankelijk niets gevonden?"
De getuige beroept zich echter op zijn
ambtsgeheim als arts en omdat de raads
man geen vragen heeft te stellen die
buiten dit ambtsgeheim zouden vallen,
gaat men over tot het horen van de
rechtercommissaris, mr H. Stoffels.
Mr Huygens betreurt het dat de verde
diging destijds geen onderzoek heeft
kunnen instellen met betrekking tot het
stoffelijk overschot van de overledene.
De getuige is evenwel van mening dat
het initiatief hiertoe van de verdediging
had moeten uitgaan, hetgeen binnen een
bepaalde tijd niet is geschied.
Dan, omstreeks vier uur, beëindigt men
de zitting. Zaterdagmorgen om tien uur
zal men doorgaan met dit even ingewik
kelde als tragische proces, waarvoor ook
thans, net als bij de behandeling voor de
Haagse rechtbank, grote publieke be-
belangstelling bestaat.
(Van onze correspondent).
Terwijl een monteur in de zoutfabriek
te Muiden bezig was met het herstellen
van het defecte licht, is de 67-jarige sor
teerder J. H. K. op onverklaarbare wijze
in een liftkoker gestapt. Hij maakte een
val van vier meter en liep een schedel-
basisfractuur op. Aan de gevolgen hier
van is hij in het St Gerardus Majella-
ziekenhuis overleden.
Bij de duurzame consumptiegoederen
valt voornamelijk de stijging met 13 pet
op voor de detailhandel in glas, aarde
werk, porselein en huishoudelijke artike
len. De geldomzet in meubelen en aan
verwante artikelen ging met 10 pet, die
in schoeisel met 9 pet vooruit. Minder
groot was de toeneming van de geldomzet
in de kantoorboekhandel (7 pet)de boek
handel (6 pet) en in de détailhandel in
textiel (5 pet).
In de genotmiddelensector valt vooral
de stijging met 12 pet in de détailhandel
in alcoholhoudende en alcoholvrije dran
ken op. De omzetten in de détailhandel in
tabaksfabrikaten en in het banketbakkers,
bedrijf stegen resp. met 6 en 4 pet.
In het merendeel van de branches,
waarvoor door het Instituut maandover
zichten betreffende het omzetverloop wor
den gepubliceerd, is in September een
omzetstijging t.o.v. Augustus j.l. opgetre
den. In enkele branches, o.m. de kantoor
boekhandel en de boekhandel, werd deze
vooruitgang mede veroorzaakt door de
aanvang van het nieuwe schooljaar; bij
andere speelden ook de najaarsaankopen
een rol.
Dit was o.a. het geval in de détailhandel
in schoeisel en die in textiel, waar een
omzetvermeerdering werd genoteerd van
resp. 19 pet en 13 pet. Het opticiënsbedriji
kon een toeneming met 5 pet boeken. Ge
ringere stijgingen werden behaald in het
kappersbedrijf, het kruideniersbedrijf, de
drogisterijen en de détailhandel in alco
holhoudende en alcoholvrije dranken. In
de banketbakkerijen en in de broodbakke
rijen moest echter een achteruitgang met
resp. 7 en 3 pet worden genoteerd.
De minister van Economische Zaken
heeft de Tweede Kamer zijn Memorie van
Antwoord doen toekomen inzake de be
groting van de Staatsmijnen in Limburg.
Het heeft nimmer in de bedoeling gele
gen, aldus de minister, dat de ondergrond
se vakscholen volledig zouden voorzien in
de behoefte aan ondergrondse mijnwer
kers. De mening, dat de arbeidsvoorwaar
den in de Belgische en Duitse mijnen oor
zaak zouden zijn, dat opgeleide onder
grondse vakscholieren het Nederlandse
mijnbedrijf verlaten, acht de minister niet
juist. Het tekort aan arbeiders in de Lim
burgse mijnen houdt, naar de mening van
van de minister, niet zozeer verband met
de arbeidsvoorwaarden, doch op dit ogen
blik vooral met een tekort, dat zich in Ne
derland over de gehele lijn openbaart.
Naar aanleiding van de vraag, welke
maatregelen worden genomen om tijdig de
steenkoolprodnctie door de ontginning van
nieuwe velden op te voeren, wijst de mi
nister er op, dat de staatsmijnen in het
mjjnveld Vlodrop zijn begonnen met de
aanleg van een nieuwe mijn, de staatsmijn
Beatrix. De werkzaamheden bij de aanlee
van deze mijn vorderen gestaag. Verwacht
mag worden, dat medio 1955 een aanvang
zal worden gemaakt met het boren der
schachten. Deze mijn zal vermoedelijk om
streeks 1964 in productie komen. De pro
ductie wordt na een aanloopperiode van
circa zes jaar geraamd op gemiddeld
1.200.000 ton per jaar-
De werkzaamheden van de Peelcommis-
sie maken goede vorderingen. Een uitge
breid geophysisch onderzoek is thans af
gesloten. Twee diepboringen zijn verricht,
een derde boring is nagenoeg voltooid, ter
wijl met een vierde boring nog dit jaar
zal worden aangevangen. In 1955 zullen
dan nog één of twee boringen moeten wor
den verricht.
Naar wij vernemen wordt thans op
initiatief van het departement van Sociale
Zaken en Volksgezondheid een proef ge
nomen met een versnelde scholing van
bouwvakarbeiders ten einde te trachten
het grote tekort aan vaklieden In de
bouwbedrijven op te heffen.
Het eerste gedeelte van deze opleiding
geschiedt in de rijkswerkplaatsen, de ver
dere opleiding in bedrijven. Voor deze
laatste opleiding wordt kledingtoeslag
gegeven. De proef wordt genomen met
50 personen en wel in Bergen op Zoom
Helmond en Vughb
weet het, voor niets
gaat de zon op, de
maan doet het er
waarschijnlijk ook nog wel
voor. maar de sterren In
het casino op het witte
doek of in het circus, nee,
die stralen niet voor niets.
MaarVandaag staan
ze nog helder aan het fir
mament van de intern,
show-business, doch er Is
geen enkele garantie dat
ze morgen geen vallende-
of verschietende ster zui
len zijn. Het moment
waarop zijmet onze Wout
moeten bekennen dat „de
pijp leeg is" of waarop
het „spel met de dood-
zijn tol eist kan evengoed
vinavond, over 'n maand
of over acht jaar komen.
Eer het licht van hun
talent de wereld van de
show heeft bereikt, zijn er
zoveel zweetdruppels g -
laten, is er zo vaak op
droog brood gekauwd en
is er al zoveel getobd en
gewanhoopt dat mét oe
erkenning van hun ver
dienste een flinke som
geld hun zeker toekomt.
Lezen de mensen dan
echter in hun avondblad
dat Edith Piaf op een
gala-avond 5000,— ont
ving om enkele chansons
uit haar repertoire te zin
gen, dan gaan ze uitreke
nen dat zij dat niet eens
in een heel jaar verdienen
en schudden er hun wijze
hoofd eens bij. Hoeveel
tienduizenden guldens er
jaarlijks nodig zijn om de
reizen, le klas hotels, dure
toiletten- kostbare juwe
len, giften, recepties, ver
zekeringen en noem
maar op te betalen ge
lijk er van een gevierd
artist verwacht wordt,
daar staat men gewoon
lijk niet bij stil- Succes-
op-de-planken Is grilliger
dan in de zakenwereld.
In 1943 tekende Jummy
Durante een contract met
M.G.M., waarbij hij zich
verplichtte jaarlijks in één
film op te treden; het
geen hem 150.000 op
leverde. Daarnaast had hij
alle vrijheid om voor de
radio, in cabarets of
nacht-clubs de mensen
met zijn groc-stem te ver
maken. Doch een paai
maanden voordat dit con
tract getekend werd moest
hij geld lenen om zijn
schulden te betalen! Het
maakt niet alleen verschil
of je al dan niet geluk
hebt, maar ook wèt voor
artist je bent. Voor de
film en de music-hall
worden veel hogere gages
betaald dan voor het cir
cus of variété. Tino Rossi
krijgt bij een langcontract
3000 per avond, hetgeen
een fortuin is vergeleken
bij de ruim 80 per avond
die de Pierre Alizé's (één
der beste nummers aan
de vliegende trapeze van
daag-de-dag) de man in
handen krijgen. Waarbij
dan nog komt, dat je voor
de microfoon hoogstens
last van je zenuwen kunt
krijgen, terwijl die ande
ren (óók in het veilig
heidsnet) hun nek kunnen
breken.
De bekende jockey
groep van Enrico Caroli
toucheert per avond met
z'n achten 550, terwijl
de grote clown Charlie
Rivels met zijn partner-
800 per avond opstrijkt
voor hun grappenmake
rijen. Bij het opstrijker
blijft er echter heel wa*
aan de strijkstok hangen
Och, weet U, als zij de.-
avonds na het optreder
hun krantje lezen in de
kleedkamer, en zij lezen
er van het circus van
meneer Goddet, die 1500
per dag betaalt voor een
gele trui. wel, dan zitten
ze ook wel eens met hun
hoofd te schudden.
FRITS v. DIXHOORN.
Op het terrein van de veeartsenijkundige
faculteit te Utrecht heeft zich een geval
van mond- en klauwzeer voorgedaan. De
veeartsenijkundige dienst heeft terstond,
in samenwerking met de faculteit, dras
tische maatregelen genomen om de kans
op verdere uitbreiding uit te sluiten. Her
kauwende dieren en varkens worden
voorlopig niet ter behandeling aange
nomen. De behandeling van paarden wordt
niet gestaakt, maar deze dieren mogen
dan het terrein van de faculteit voorlopig
niet verlaten. De kliniek voor kleine huis
dieren werkt op de gebruikelijke wijze
door Hoewel het werk van de faculteit
voorlopig enige belemmering zal onder
vinden is, naar men ons mededeelt, toch
een mogelijkheid geschapen op een plaats
buiten de faculteit in zeer dringende ver
loskundige gevallen hulp te verlenen.
De Apeldoornse speelgoedfabrikant J. T.
heeft een strop van vele duizenden gul
dens door een diefstal, welke in zijn be
drijf is gepleegd. De fabrikant miste
namelijk dezer dagen een grote hoeveel
heid aliiminium matrijzen, die lange tijd
niet gebruikt waren, doch nu nodig bleken
voor het uitvoeren van een buitenlandse
order voor rubber-poppen.
Al spoedig bleek uit het onderzoek, dat
een voormalige werknemer, de 24-jarige
Apeldoorner L. D„ de matrijzen in kleine
partijen had meegenomen en deze aan een
opkoper had verkocht voor een totaal
bedrag van ongeveer 600. Naast de grote
bedrijfsschade, die ontstaat doordat de
order nu niet kan worden uitgevoerd,
heeft de fabrikant een strop van naar
schatting 10.000. omdat het maken van
nieuwe matrijzen een zeer kostbare ge
schiedenis is. L. D. Is door de politie in
verzekerde bewaring gesteld en zal bij de
officier van Justitie te Zutphen worden
voorgeleid.
