Hitiers „V-l"-bouwers werden
Amerikaanse burgers
Vrijwel niemand verlangt terug
naar de Heimat
Mao Tse Toeng was tegen de
Korea-oorlog
de sint kon in zijn
Vliegtechnisch steekspel
in Dublin
WAARDE VAN SIGARET BIJ
INVOER VERDUBBELD
vandaag
Rusland wil een internationale
conferentie
„Peenemuenders" in Huntsville (V.S.)
WETSONTWERP TOT REGELING
VAN DE OMROEP
GESCHENK NIET KWIJT
DE TRITON-RAMP
Angelsaksisch kruisverhoor van \iruly
OP IEDERS LIP!
van
Begeerde „buit
Amerikanen en Russen
Nieuwe onthullingen van Rastworof
Voorlopig verslag noemt overheidsinvloed
zeer groot
Jonge verkeersvliegers
vlogen met ouders en
verloofden
Voor de grote Sla Uw
Slag-actie
En in Naarden deed hij zij11 int°cht
op een olifant
Oostduitsc lokpogingen
Thomas Mann op het rode
feest?
Voor geschenkzendingen en reisbagage
Korea wederom in de V.N.
PAGINA A
DONDERDAG 2 DECEMBER 19»4
Langs slinkse wegen naar
de Verenigde Staten
Voor het eerst brevettering
op Eelde
Vraagt de E.H.B.O. hulp
en bijstand
Dr PH. J. IDENBÜRG
Kwart eeuw bij C.B.S.
,Ik vloog rechtuit
Ongewone weerstand
vitamine waarde
Hoge
gezondheid
Geen venvijt
MALIK'S VOORSTEL
VERWORPEN
(Van onze correspondent
BONN, November.
Enkele datren geleden zijn in Alabama, een der Zuidelijke staten, drie en dertig
Duitsers tegelijk tot Amerikaans staatsburger gemaakt. Een aantal anderen zal in
liet voorjaar volgen. Zij staan in de volksmond bekend als .»ue mannen van I eene-
inuende" en hun avontuurlijke naoorlogse bestaan illustreert de ontwikkeling der
Duitsers van verafschuwde vijanden tot gewaardeerde medewerkers.
De roman van de mannen van Peènemuende begon al spoedig na het einde van
de oorlog. In Peenemuende aan de Oostzee hadden Wernher von Braun en zijn
gesloten club van raketten-specialisten tot in de laatste weken van de oorlog hun
..Fuehrer" trouw gediend. Von Braun leidde daar hetbefaamde onderzoekstation
voor de raket-wapens. „V-één" en V-twee]' werden daar door hen K«'perfection-
neerd ten behoeve van de bittere „vergeldings-oorlog die de Nazi-groten m de
dagen van hun onvermijdelijke neergang uitvonden. Eerst in de laatste weken van-
de oorlog toen de „V-twee" al niet meer opging en de Duitse oorlogsmachine uit
viel, hebben Braun en zijn mannen hun post verlaten.
waren voor de autoriteiten in Texas lucht,
daar zij nooit officieel het land betreden'
hadden.
Terwillc van Bureaucratius heeft het
hele gezelschap ten einde raad in 1949 een
autobus gehuurd om naar Mexico te gaan.
Vandaar kwamen ze plechtig als immi
granten terug. Thans zijn de vijf proef
jaren, die de Amerikaanse wet hun op
legt, verstreken. Zij kunnen Amerikaans
7Ü vreesden te worden verpletterd on-
der de Russische wals die ongehinderc.
over de Noordduitse vlakte daverde en
zii namen de wijk naar Beieren. Daar
ontpopten zij zich bij de Amerikaanse
troepen als makers van de meest gevrees
de wapens, die het Nazi-rijk in het laat
ste stadium van de oorlog aan de markt
bracht.
Dat was in de dagen toen alom in Duits
land naar Duitse arbeid en Duits vernuft
werd gespeurd om deze als herstelbeta
ling te gebruiken. De Russen hebben dez?
politiek in hun deel van de Duitse bun
op de hun eigen ongegeneerde wijze door
gevoerd. Zij meenden weinig baat te heb
ben bij het exporteren van ae in Oost-
Duitsland ontmantelde fabrieksinstallaties
wanneer de mannen, die deze w?er 'n
elkaar konden zetten en konden bedienen,
zelf niet meekwamen. Zo hebben zij ta.-
rijke Duitse technici eenvoudig gesom
meerd zich „vrijwillig" te melden om met
de eerstvolgende trein naar de bovjet-
Unie te vertrekken. Daar werden zij ai
leidende krachten in de fabrieken
en in staat gesteld hun wetenschappelijk*,
onderzoekingen, thans in dienst van een
andere meester, voort te zetten. Hun be
handeling is in de meeste gevallen over
eenkomstig het nut geweest, dat de Rus
sen van hun werk trokken. Zij hebbui
later hun families kunnen laten over
komen. die naar Russische begrippen in
welvaart konden leven. Niettemin hebben
de meesten hunner bij de eerste de beste
kans de terugreis aanvaard.
Raketchef Von Braun en zijn staf van
medewerkers zouden zeker zonder veel
vorm van proces naar het rode paradij?
gereisd z«n, wanneer zij niet tijdig de
benen genomen hadden. Het gevolg was,
dat zq na niet al te lange tijd door de
andere pool van de wereldpolitiek werden
aangetrokken. Dat SinS weliswaar op een
elegantere wijze en met wederzijds goed
vinden, doch in elk geval langs dezelfde
slinkse wegen.
Want eind 1945. toen dr Von Braun met
vier van zijn mannen, de oceaan over vloog
bestonden er nog geen mogelijkheden
voor Duitsers om Gods „Own Country" tc-
betreden. De Amerikaanse legerautoritei-
ten hebben hun kostbare vangst min of
meer heimelijk in de Staten moeten bin
nensmokkelen, alhoewel daarbij het Stale-
department een Oogje dicht geknepen
heeft. Toen de eerste schapen eenmaal vei
lig over de dam waren, kwamen de an
deren langs dezelfde gecamoufleerde we
gen vanzelf na. Honderd in getal. Zij wer
den veilig opgeborgen in het garnizoen
van Port Bliss, niet ver van El Paso in
Texas. Daar begonnen zij opnieuw aan
hun raketten te werken en zij werden
aldra zo gewaardeerd, dat ze de kans
kregen ook hun vrouwen en kinderen als
smokkelwaar te laten overzenden.
Eerst in 1949 kon het waas van geheim
zinnigheid, dat over de Duitse kolonie :n
Port Bliss hing, worden weggenomen.
Toen werd het voor de Duitsers weer mo
gelijk gemaakt naar de Verenigde Staten
uit te wijken. De Peenemuenders zagen
intussen zulk een toekomst dagen, dat zij
tot de eersten behoorden, die om toelating
vroegen. De grote moeilijkheid daarbij
was, dat zij er al waren Ambtelijk ge
sproken waren de Duitse mannen en vrou
wen en kinderen namelijk helemaal ner
gens meer. Zij waren niet in Duitsland en
konden daar dus geen visum krijgen. Zij
burger worden cn hebben daarmee geen
ogenblik gewacht.
Zij gingen daarmee dezelfde weg, die
zovele mannen der Duitse wetenschap en
kunst voor hen gegaan waren', in de da
gen toen Peenemuende nog aan de Oost
zee lag en niet in Huntsville aan de Ten-
esse-rivier. Want daarheen werd de
hele Duitse rakettenfamilie in 1950 over
geplaatst. Daar kregen zij nieuwe labora
toria, nieuwe medewerkers, nieuwe hui
zen, nieuwe kinderen. Von Braun en zijn
honderdtal hebben zich met hun families
geheel en al ingeleefd in het stadje var
twintigduizend zielen. Zij bekleden er
niet alleen leidende functies in de raket-
werkplaatsen, maar ook in het gemeente
lijke leven. Zij waren al tot Amerikaan
geworden nog vóór zij het staatsburger
schap verkregen.
Het onderscheid van hun „herstelbet a-
ling" en die van de minder fortuinlijke
collega's, die in 1945 naar de Sovjet-Unie
werden gesmokkeld, komt misschien het
duidelijkst tot uiting in het feit, dat slechts
twee der mannen van Peenemuende naar
Duitsland zijn teruggekeerd.
De voormalige luitenant-kolonel van de den. Stalin besloot, door middel van de
Russische geheime dienst, Rastworof, die i Russische vertegenwoordiger bjj de Ver.
in de Verenigde Staten politiek asyl heeft
gekregen, heeft in een tweede artikel in
„Life" verklaard, dat de Russische leiders
reeds in de zomer van 1949 begonnen
waren met het voorbereiden van de oor
log in Korea.
Honderden Koreanen, die in Rusland
vertoefden, werden, vergezeld van Russi
sche instructeurs, naar Noord-Korea ge
zonden. Ook werden grote hoeveelheden
geneesmiddelen, waaraan in de Sovjet-
Unie zelf nog gebrek bestond, naar Noord-
Korea verscheept.
Voorts schreef Rastworof. dat aan
vankelijk Mao Tse Toeng, de leider van
communistisch-China, geweigerd had zich
in de Koreaanse aangelegenheid te men
gen. Mao beweerde niet voldoende ben
zine. vliegtuigen, artillerie en ander
materiaal te hebben en pas nadat Stalin
hulp, die in de milliarden ljep, had toe
gezegd, mengde China zich in de strijd.
In het tegenoffensief van de V.N.-troe-
pen was Mao Tse Toeng aldra de. strijd
moede, omdat de beste Chinese troepen
aan het Koreaanse front gedecimeerd wer-
Naties. Jacob Malik, te trachten onder
handelingen over een bestand op gang te
brengen, doch hij gaf, nog steeds hopend
op Chinese successen, tevens bevel te
onderhandelingen te rekken.
Rastworof besloot zijn artikel met te
verklaren, dat sommigen in Rusland zich
afvroegen, waarom de Ver. Naties de
strijd in Korea niet hadden voortgezet tot
de overwinning zou zijn behaald. Hij ge
loofde. dat Stalin na de geallieerde over
winning 't gehele Koreaanse schiereiland,
zonder andere interventie, zou hebben
opgegeven.
Gesch
Nu de binnenlandse omroep blijkens het
wetsontwerp lot regeling van de omroep
in de toekomst wordt toevertrouwd aan
culturele organisaties wordt hiermede,
zo ontlenen wij aan het voorlopige ver
slag van de commissie van rapporteurs
uit de Tweede Kamer inzake dit wets
ontwerp, dte historische Ijjn doorgetrok
ken, welke loopt door het ontstaan,
de ontwikkeling en de bevestiging
van het Nederlandse radiobestel. Des
ondanks maakt het wetsontwerp, naar
de mening van vele leden, de indruk
van een compromis tussen de voorstan
ders van een gemonopoliseerde staats
omroep en de voorstanders van een
stelsel, gebaseerd op autonome omroep
organisaties.
tot uitbreiding en vergemakkelijking
der microfoonkansen bij de hier aan het
woord zijnde leden ernstige bedenkin
gen op.
Met betrekking tot de voorgestelde
bepalingen omtrent de wereldomroep
wezen vele leden er op, dat de omroep
organisaties pretenderen zelf de aange
wezen organen te zijn voor de verzorging
van de werelduitzendingen, terwijl de
Wereldomroep streeft naar behoud en
versterking van zijn zelfstandigheid.
Zij trokken de conclusie, dat het juister
zou zijn de Wereldomroep als zelfstan
dig orgaan in aansluiting aan de be
staande toestand te handhaven, doch
deze niet langer uit de radioretributie,
docht rechtstreeks uit overheidsgelden te
CHIEF WHIP
(Voor onze correspondent)
Voor het eerst in de geschiedenis van de
Rijksluchtvaartschool vond de brevettering
van verkeersvliegers plaats te Eelde, de
nieuwe vestigingsplaats van de R.L.S. In
bet voorlopige internaat, verwelkomde de
commandant van het schoolbedrijf Eelde.
de heer K. J. A. Meester, Dinsdag de
ouders van de achttien leerlingen, die
zouden worden gebrevetteerd en de geno
digden, onder wie dr E. van Konijnen
burg, oud-directeur van de Garuda Indo
nesian Airways en onder-direcieur van de
K.L.M., generaal-majoor W Versteegh en
de heer L. A. de Lange, mededirecteur van
de R.L.S.
Sinds de oprichting van de Rijkslucht
vaartschool als afdeling van de Rijks
luchtvaartdienst op 1 Januari 1946 zijn er
lol op heden 297 verkeersvliegers opgeleid.
In totaal zijn daarbij 98.500 uren gevlogen,
waarbij een afstand van 17.325.000 kilome
ter werd afgelegd, ofwel 433 maal rond de
aarde.
Van de achttien gebrevetteerde ver
keersvliegers, komen er zeventien in
dienst van de K.L.M. Een. de heer F. A.
Tumbelaka, gaat naar de Garuda Indone
sian Airways.
Na de plechtigheid gingen de jonge ver
keersvliegers met hun ouders en verloof
den, onder leiding van een instructeur, een
rondvlucht maken.
Van de heer R. A. de Lange vernamen
we, dat de R.L.S. in de loop van het vol
gende jaar geheel zal zijn geïnstalleerd
op Eelde. De startbanen zijn gereed. Ge
werkt wordt thans aan het middenterrein.
Volgend jaar September zullen alle ge
bouwen van de schooldienst klaar zijn.
van het verbod van
toegejuicht.
De E. H. B. o. Rotterdam, Heemraads
singel 303, Postbus 601, Tel. K 1800, no.
50.000, deelt mede, dat in de onderstaande
parochies een leider-leidster ontbreekt
voor het ontplooien van de S.u.S.-actie-
Het moge bekend zijn, dat deze unieke en
attractieve actie, door de KRO en EHBO
belangeloos geleid, ten goede komt aan 6
charitatieve doelen, o.a. Gezinszorg, Ka
tholieke Sport, Kinderbescherming, Jon
gens en Meisjeszorg, ^acantiehuizen en
Jeugdherbergencentrale en de Geestelijke
Volksgezondheid.
Het is de bedoeling, dat in de na te noe
men parochies een parochiaan (Ui) zien
opgeeft voor het leiden van de actie, die
hierin bestaat, dat personen boven de 16-
jarige leeftijd worden aangezocht voor de
verkoop van loten ad 1 per stuk, welke
loten 5 coupons hebben en met welke cou
pons men 5 KRO-avonden meetrekt naar
6 woonhuizen (5 van 15.000 en 1 van
f 20 000), benevens 5000 prijzen, alles ter
waarde van niet minder dan 250.000.
Door uw opgaaf betrekt u uw medeparo
chianen (en deze zullen het zeer waarde
rend in deze charitatieve en attractieve
actie Geef leiding en richting aan deze
actie en uw opgaaf .wordt gaarne ^ge
wacht, waarna duidelijke instr
len worden toegezonden. 7wam-
Aarlandêrveen, Bodegraven en
merdam, Groenendijk a. d. Rbn>
trecht, Hazerswoude Rijndijk, Lei'asc
dam, De Lier, Maasland, Maassluis, M -
delharnis, Monster, Moordrecht, Nieu-
werkerk a- d. IJssel, Noorden, Oudewater,
Reeuwijk, Reeuwijk Brug, Schoonhoven,
Voorschoten, Woerden.
De directeur-generaal van de Statistiek,
dr Ph. J. Idenburg, heeft gisteren zijn
25-jarig dienstverband bij het Centraal
Bureau voor de Statistiek gevierd. Sinds
1939 treedt hij <Bs directeur van het
bUDeaheer Idenburg heeft dit jubileum
des middags gevierd tijdens een receptie,
temidden fan een aantal medewerkers.
De voorzitter der centrale commissie
voor de statistiek, orof mr P. J. Oud,
bracht de jubilaris en zijn
hulde voor hetgeen zij in de afgelopen
2o jaar hadden bereikt. Onder degenen,
die dr Idenburg kwamen gelukwensen,
bevond zich prof. G. Brouwers, secreta
ris-generaal van Economische Zaken.
Des morgens had minister Zijlstra de
jubilaris bezocht en daarbij tevens een.
rondgang door het bureau gemaakt.
Het zal WEL "iet
zo vaak voorkomt-
dat Sinterklaas een
meegebracht kostoaai
geschenk niet aanvaaru
ziet. Dit gebeurde eCPjei
te Dokkum. Dezer da=e
kwam de Sint er met
salonboot „De Princ
hof" aan en koos ligP'a?E
aan de Diepswal. Onae1
de vele geschenken be
vond zich ook een grote
luidklok van chocolade
(maar eventjes 1.30 m-
hoog) bestemd voor het
gemeentebestuur.
De twaalf eeuwen oude
stad wil n.l. de stadhuis
toren verrijkt zien met n
carillon, welke wens
ondanks de naarstige po
gingen van een comité
om de gelden bijeen te
brengen niet gemak
kelijk vervuld schijnt *e
kunnen worden. De goede
bisschop trachtte nu op
zijn wijze reclame te ma
ken voor dit klokkespel.
maar hij had weinig suc
ces.
De burgemeester, die
va.n deze edele daad af
wist, vertoefde ouiten de
stad zodat de Sint de
beide wethouders op zijn
audientie-uur verwachtte
w vf W_*le er kwam: geen
wethouder. Het bleek la-
E geen van beide
w °Ud?ï? 't aandurfde
het machtige cadeau na
mens de gemeente te
aanvaarden. Natuurlijk
heeft Sint Nicolaas wei
even zijn wenkbrauwen
gefronst, maar het moet
worden gezegd, dat hij
niet boos was. Integen-
deel, hij hoopte, dat de
stad spoedig haar klok
kespel zou krijgen. De
winkeliersver. „Windo",
op welker uitnodiging'
Sinterklaas Dokkurn aan
deed, heeft als goede
gastvrouw geprobeerd dc
houding van het stadsbe
stuur bij de gulle bis
schop te vergoelijken
door er op te wijzen, dat
aanvaarding van schen
kingen de - goedkeuring
van Ged. Staten behoeft,
reclame algemeen
De invloed van de overheid krachtens financieren. Voorts werd de handhaving
de in dit ontwerp voorgestelde bevoegd
heden is volgens de leden zeer groot. De
verregaande overheidsbemoeiing komt,
zo betoogden zij verder, ook tot uiting in
het instituut van de gedelegeerde. Van
Loyaal en royaal vertrouwen in de om
roepverenigingen en de Nederlandse
Radio Unie is hier geen sprake meer.
Een omroepbestel, gebouwd op particu
liere omroepverenigingen, werd ook door
tal van andere leden wenselijk ge
acht en het werd gewaardeerd, dat de
regering op zulk een systeem de keus
heeft laten vallen.
De „open situatie", welke het wets
ontwerp in het radiobestel tracht te
introduceren en waardoor de huidige z.g.
monopoliepositie in beginsel zou wor
den afgebroken, gaf aanleiding op te
merken, dat hier ongetwijfeld een lof
waardig streven aanwezig is. Aangevoeld
werd echter, dat de vooroorlogse si
tuatie evenmin gesloten kon worden
genoemd. Dstar het uiteindelijke^ doel
van een omroepwet geen ander is dan
het Nederlandse volk een behoorlijk en
in alle opzichten verantwoord radiopro
gramma te waarborgen, riep de poging
Joseph Beclier, de „poeta laureatus" en
minister voor culturele zaken van Oost-
Duitsland, heeft op een persconferentie
verklaard altijd de eenheid van Duits
land op cultuurgebied te willen verdedi
gen. Westduitse werken zouden in Oost-
Duitsland gepubliceerd worden, zelfs als
het omgekeerde in het geheel niet zou ge
schieden.
Becher kondigde aan, dat de Duitse
schrijver Thomas Mann in 1955 de feeste
lijkheden in Oost-Duitsland, ter gelegen
heid van de 150ste sterfdag van Schiller,
zou bijwonen.
Het stadsbestuur van Oost-Berlijn doet
het minder cultureel met trams. Het heeft
de Westberlijners het onmiddellijk her
stel van de tramverbindingen tussen het
Oostelijke en Westelijke stadsdeel aange
boden We Berlijners zitten er eenvoudig
om te springen) op voorwaarde, dat het
Westberlijnse stadsparlement zich verzet
tegen de bekrachtiging van de Parijse
verdragen.
Het communistische blad „Neues
Deutschland" weet in verband met deze
„omkopingspoging" nog te melden, dat
de Oostberlijnse loco-burgemeester,
Schmidt, de voorzitter van het Westber
lijnse parlement, dr Suhr, heeft voorge
steld dat de raderi van de beide delen
gezamenlijk een verklaring „tegen de
oorlogsverdragen" zouden uitgeven. Suhr
heeft dit voorstel van de hand gewezen
Hij wilde wel vrije verkiezingen in de
gehele stad.
In de Ierse hoofdstad Dublin is gisteren liet onderzoek naar de ramp
niet de „Triton" voortgezet met een verhoor van commodore Virulv,
een verhoor dat op een vuurdoop geleek. Hij heeft moeten ervaren, i\a!
een kruisverhoor betekent volgens de regelen der Angelsaksische recht
spraak. Urenlang heeft hij, als getuige onder ede gehoord, moeten an!-
woorden op een overstelpende vloed van vragen, die alle betrekking hadden
op' zijn handelingen tijdens de" luttele seconden die verliepen tussen het
ogenblik van opstijgen en het moment van neerstorten van de trotse Super
Constellation, op 5 September jongstleden in de rivier de Shannon te
Ierland.
In de grote zaal van de ..King's Inn"
luisterden de aanwezigen in spanning
naar de messcherpe, deskundige vragen,
die de niet moe wordende en onuitput
telijke luchtvaartdeskundige MacBride
van de Ierse regering zonder tussenpo
zen en zonder tijdverlies op Viruly
afvuurde. De heer MacBride werd een
enkele maal door de president van het
hof onderbroken met de opmerking, dat
hij zijn vragen minder suggestief moest
gehad moest hebben, dat er een bocht
naar rechts moest worden gemaakt en
toen Viruly dit beaamde vroeg de Ierse
luchtvaartdeskundige, of de gezagvoerder
reeds begonnen was aan deze bocht,
toen hij merkte, dat er iets niet in orde
was. Viruly antwoordde ontkennend,
waarop MacBride vroeg: „Weet U dit
heel zeker?". Viruly zeide er zeker van
te zijn. Daarop vroeg MacBride: „Bent
U zich er van bewust, dat enkele andere
1\TTT TYRT17 fFNT PUR STUlV I voor sigaretten moet evenals voor alle
iVU JJIUTi GHJAJ. run D1UJV andere goe<ieren rekening worden ge-
In 1948 heeft de minister van financiën houden met de normale prijs,
aan de douane-ambtenaren een richtlijn
gegeven over de waarde, aan te geven bij
invoer van sigaretten, die als reisbagage
worden medegevoerd dan wel als ge
schenkzending aan ingezetenen worden
toegezonden. Terwille van de eenvoud en
de uniformiteit werd aanbevolen, als
maatstaf voor de berekening van de be
lasting aan te nemen anderhalve cent pei
sigaret. De waarde werd op dit betrekke
lijk lage bedrag gefixeerd met het oog op
destijds heersende schaarste en de toen
malige strenge invoerbeperkingen.
Intussen zijn naar het oordeel van het
ministerie de omstandigheden zodanig
erbeterd, dat de destijds geldende invoer-
1111 ZjljLL VI ÜhCU 11HAJ O l i vt
stellen omdat men gaarne de onbevan- I leden van de bemanning geloven, dat U
ven méning van de gezagvoerder wenste wel reeds aan die bocht was begonnen?
1 -i 1 I K T11 - -linm 1 Ir vmi m of T
estri&ties grotendeels konden worden op
geheven. Het ministerie ziet thans geen
aanleiding meer bij de invoer van sigaret
ten van een extra-lage waarde uit te gaan.
Bij het berekenen van de invoerrechten
De staatssecretaris van Financiën heeft
ter kennis van de douane gebracht, dat
voorshands de waarde van als geschenk
zending of als reisbagage ingevoerde siga
retten kan worden gesteld op drie cent per
stuk. Deze prijs, die min of meer als een
heidsprijs is te zien, zal z.i. de vlotte gang
van zaken aan de grens bevorderen. De
reiziger die deze waardering te hoog vindt
kan zelf een aangifte doen, die dan door de
douane wordt beoordeeld.
De aandacht wordt er nog op gevestigd
dat de gefixeerde waarde van drie cent
per stuk alleen toepassing zal vinden bij
geschenkzendingen en reisbagage, dus niel
b.v. op sigaretten, die op bestelling aan
een Nederlandse ontbieder worden toege
zonden. In de laatstbedoelde gevajlen zal
men steeds de normale prijs moeten aan
geven.
te horen. Een enkele maal ook sprong de
advocaat der K.L.M., McGonical op om
een protest te lanceren tegen sommige
van de vragen. Doch zodra de rust her
steld was ging MacBride, zijn vragen
nauwgezet formulerend, onverstoorbaar
met zijn kruisverhoor verder.
Ergens moet een oorzaak zijn voor de
ramp, die zovele mensenlevens eiste.
Of er mankeerde iets aan het vliegtuig,
of er werd een fout gemaakt door Viruly
of een van de andere bemanningsleden
en MacBride is vastbesloten, de oorzaak
bloot te leggen of de fout op te sporen.
Hij volgde daartoe een systeem, dat,
hoewel het soms niet sympathiek aan
deed, het beste tot succes zou kun
nen leiden, namelijk iedere vraag, hoe
overbodig die ook mocht lijken, te stellen
over alles, wat maar een straaltje meer
licht zou kunnen verschaffen in de
duisternis, die nog over de oorzaak van
de ramp hangt.
Viruly zei aan het begin van zijn ver
klaringen, dat hij het gevoel had ge
had, dat het vliegtuig niet wilde vlie
gen. Vragen werden door MacBride
gesteld over het vliegtuiggedeelte, dat
het eerste het water raakte, over de ge
dragingen van het vliegtuig, toen dit
eenmaal in het water was neergestort,
over de koers voor de vlucht naar
Amerika, of die vastgesteld was voor
de start en welke deze was geweest.
Uit het antwoord, dat Viruly op deze
vraag naar de koers gaf, maakte MacBride
op, dat de vastgestelde koers tot gevolg
Viruly: „Neen, dat ben ik mij niet be
wust".
Vervolgens werden vragen gesteld
over de snelheid in de lucht op het ogen
blik, waarop de gezagvoerder opdracht
had gegeven het landingsgestel in te
trekken. Ook wilde MacBride weten,
hoeveel seconden dit intrekken van het
landingsgestel vergde, en hoe hoog
het toestel vloog, toen de opdracht werd
gegeven. Viruly antwoordde, dat de hoog
te tien tot vijftien voet had bedragen
en hij voegde hier aan toe, dat hij
vond, dat het een goede vlieggewoonte
was het gestel onmiddellijk na de start
in te trekken. „Toen U opdracht gaf het
vermogen van de motoren te vermin
deren, was het landingsgestel toen al
ingetrokken?" was dé volgende vraag.
Ook hierop antwoordde Viruly bevesti
gend. De snelheid op het moment van
het verminderen van het vermogen
kwam ter sprake. Deze bedroeg, zo zei-
de Viruly, 140 knopen en tevens ant
woordde hij desgevraagd, dat deze snel
heid geldt als minimum snelheid „voor
het verminderen van vermogen by Su-
per Connies. Daarop wilde MacBride
weten, of dat minimum niet varieerde
naar gelang het vliegtuig half of ge
heel vol was geladen. „De minimum
snelheid", zo zeide Viruly, „is altijd de
zelfde".
Er is eens betoogd, dat er tussen het
opstijgen en het verongelukken van de
„Triton" slechts 32 seconden verliepen
en waarschijnlijk om deze reden tracht
te MacBride steeds weer te weten te ko
men, hoeveel seconden er verliepen tus
sen het volvoeren van de verschillende
startverrichtingen in de lucht. Tijdens
de middagzitting werden vragen gesteld
door de president van het voor dit open
bare onderzoek speciaal ingestelde in
ternationale hof, mr Justice Teevan. Op
een van diens vragen zeide Viruly, dat
hij, toen hij voelde en ook aan de in
strumenten zag, dat zij naar beneden
gingen, de stuurknuppel naar zich had
toegetrokken en dat hij 'zich duidelijk
herinnerde toen een ongewoon hevige
weerstand in het stuurwiel gevoeld te
hebben. Op een vraag, wat er verkeerd
was gegaan met het toestel antwoordde de
commodore, dat hij zich later, in da
dinghy met de eerste vlieger had afge
vraagd, wat de oorzaak kon zijn ge
weest. Zij konden slechts gissen, doch,
zo verklaarde hij, hij geloofde niet. dat
de motoren niet op de juiste kracht zou
den hebben gedraaid.
Vervolgens kwam nog eens in het kort
het verhaal van wat er gebeurde, toen
het toestel in de rivier was neerge
stort; het verhaal van de man met de
sigaretten-aansteker en het verhaal van
de tochten met de dinghys naar de oever.
Hierna kwam de kwes^je van de lan
dingslampen aan de orde. MacBride stel
de weer de vragen.
Het bleek, dat de landingslampen van
de Super Connie, die in de vleugels zijn
lnxebouwd, juist als het landingsgestel
Ingetrokken en uitgeschoven kunnen
worden. Volgens de instructies van de
Lockheedfabrieken moeten die lampen
binnen de vleugels blijven, wanneer
het toestel sneller gaat dan 155 knopen,
aangezien er anders gevaar voor de
veiligheid van het toestel kan ontstaan.
Volgens Viruly heeft de „Triton" vlak
voor de val 160 knopen gevlogen, doch
de lampen werden in het wrak nog in
uitgeschoven positie aangetroffen.
welke nog niet was ver
kregen.
ZO VERGING het de
Sint in Dokkurn. En
wat de goede heilige
daar overkwam was be
slist ongewoon.
Bii zijn bezoek gister
middag aan kinderen van
het personeel van een
Naardens bedrijf gebeur-
de er weer iets niet-ane
daags. De Sint maakte nl
nu eens niet zijn intocht
op zijn schimmel, in een
auto 'of helicopter of per
parachute, maar gezeten
op een olifant, die hem
ter beschikking was ge
steld door de directie van
Circus Strassburger. De
militaire drumband van
de Palmkazerne te Bus-
sum verleende medewer
king aan het feest en
ging de stoet, die via de
Huizerstraatweg naar het
fabrieksterrein trok,
vooraf. De Sint bleek
zich helemaal op z'n ge
mak te voelen op de
dikhuid.
onder het toezicht van de Verenigde Na
ties, zouden hebben gestaakt.
Malik zeide evenwel, dat vrije verkie
zingen slechts onder het toezicht van „het
Koreaanse volk zelf" zouden kunnen wor
den gehouden.
Hoewel hem met nadruk werd ge
zegd, dat hij niemand en niets hoefde
te ontzien, wenst Viruly geen woord
van verwijt le richten tot het personeel
van de luchthaven Shannon wegens de
uitgebleven, althans ernstig vertraagde
hulpverlening. „Die hulpverlening hing
er van af, of zij wisten of er iets ge
beurd was en ik weet niet precies wat
zij wisten", zei hij. „Shannon is een van
de meest efficiënte luchthavens die ik
ken". MacBride zei nog: „Uit gerust
Uw critiek, U hebt daartoe alle vrij
heid". Doch Viruly antwoordde: „Ik heb
die vrijheid niet nodig".
Tenslotte werd vastgesteld, dat de
verkeerstoren nooit onmiddellijk radio
contact met de cockpit van een juist
gestart toestel neemt, om de op dat mo
ment druk in de weer zijnde beman
ning niet onnodig lastig te vallen. Viruly
bevestigde, dat men op Shannon juist
gehandeld had, wanneer men er van
uitgaat, dat de radio-installatie van de
„Triton" was uitgevallen. Dit was welis
waar niet gebeurd, maar de installatie
was kort tevoren onklaar geweest,
zodat de veronderstelling niet geheel
uit de lucht was gegrepen. En hier
mede werd het verhoor van commodore
Viruly en tevens de zitting van de der
de dag gesloten. Vandaag zou een be
gin worden gemaakt met het horen van
de overige bemanningsleden van de
„Triton".
hl het laboratorium voor Kristallografie
van de Technische Hogeschool te Delft
is men op het ogenblik bezig met een
wonderlijk procédé, nl. het kweken van
kunstmatige kristallen uit een samen
stelling van diverse chemicaliën. Foto:
een kijkje in het laboratorium, waar een
laborante bezig is met het tot plaatjes
snijden van eén piëzo-electrisch kristal.
Dit moeilijk en nauwkeurige werk ge
schiedt met behulp van een vochtige
draad welke van de bovenste klos op de
onderste wordt gewonden. Zoals bekend,
zetten deze speciale kristallen uit bij het
doorvoeren van een stroom en leveren zij
een electrische spanning, wanneer men
er een druk op uitoefent.
Bij de heropening van de behandeling
van de Koreaanse kwestie in de V.N.
heeft de Sovjet-Unie gisteren in de poli
tieke commissie een nieuwe internationa
le conferentie over Korea voorgesteld, in
Februari a.s. te houden in pan Mocn
Djon of Koesong. Malik deed dit voorstel
aan het einde van de eerste dag van liet
Korca-debat, waarin hij voor wat betreft
zijn verzoek om Noord-Korea en commu
nistisch China tot de debatten toe te laten
reeds eerder een nederlaag had geleden.
Ook het tweede Russische voorstel leed
schipbreuk cn werd nog gisteravond met
39 tegen 9 stemmen met 10 onthoudingen
afgewezen.
In het begin van het debat had Malik
gevraagd Noord-Korea en communistisch
China tot de vergaderingen toe te laten
Thailand had daarop het voorstel inge
diend Zuid-Korea uit te nodigen om zon
der stem aan het debat deel te nemen.
Hoewel Jacob Malik betoogde dat men
niet kon verwachten dat het probleem
niet op zakelijke manier kon worden be
handeld indien Peking en Noord-Korea
niet aanwezig waren, verzette de Ame
rikaanse afgevaardigde James Wadworth
zich in de „sterkst mogelijke bewoordin
gen" tegen deze uitnodigingen. Deze twee
landen hadden voortdurend de aanvaarde
normen voor internationaal gedrag getart.
De regering van Peking hield nog hon
derden leden van de V.N.-strijdkrachten
vast. Hij herinnerde daarbij aan het
„spionnage-proces" in Peking tegen der-
''?.n Amerikanen. Malik zeide deze ver
wijzing niet ernstig te kunnen opvatten
China was niet in oorlog met de V.S. of
met de V.N. Indien Amerikaanse vliegers
boven grondgebied van China versche
nen. werden zij op dezelfde wijze behan
deld als vliegers van andere nationaliteit,
die boven Amerika zouden verschijnen,
„indien dezg dezelfde opdracht zouden
hebben als zij die boven China versche
nen".
Groot-Brittannië en de V.S. waren voor
het voorstel van Thailand, dat in over
eenstemming was met een eerder gebruik.
Dit voorstel werd dan ook door de com
missie aanvaard.
Nadat deze kwestie was afgehandeld
kwam Malik voor de dag met het voorstel
een nieuwe conferentie over Korea te hou
den. Tevens drong hij aan op afschaffing
van de V.N.-commissie voor de cénma-
king en het herstel van Korea en ook op
beëindiging van de handelsembargo's te
gen Noord-Korea en China, die door de]
V.N. zjjn ingesteld.
De kwestie gedoogde volgens Malik,
geen verder uitstel en het was daarvoor
nodig de verschillende uiteenlopende
standpunten van de landen tijdens een
conferentie nader bij elkaar te brengen
James Wadworth. die het debat opende,
zeide geen heil te verwachten van onder
handelingen voordat de communisten hun
aanvallen op twee fundamentele principes,
nl. die van het gezag van de Verenigde
Naties en van algemene vrije verkiezingen
v.
