Geen klaarheid over N.-Guinea
Onderwijs-ordon nantie gevraagd
1
S&Af
Were/i
Salarisverhoging wijkverpleegsters
maakt subsidieverhoging nodig
De heer Mol dient motie in
TWEE PRODUCTIES VAN
STANLEY KRAMER
CENTRAAL PENSIOEN
BUREAU
m5wh*SOMt
Gloeilampjes
Overzicht
Tweede Kamer
DEZE WEEK
Levensverzekering-
Maatschappijen:
werken samen in
w jr
De H.B.S. inHollandia
Voor de vluchtelingen
A.N.W.B. wenst reflec
terende fietstrappers
Verstrekkingen van ziekenfondsen
uitgebreid
„Muiterij op tie Caine", door Edward
Dmytryk verfilmd
„Vijfduizend vingers"
Nieuwe Saar-
conferentie in Januari?
De Nederlanders liebben
het gedaan
OVERZICHT
TWEEDE KAMER
TRIJDAG 10 DECEMBER 1954
PAGINA 3
Vasthouden aan souvereiniteit
Geen passende werkkring
Katholieke H.B.S.
Liftende militairen
STAKING IN DE HAVEN
VAN BRISTOL
AMERICA'S BEST TOBACCOS
Den Haag-Hollandia
Turijn
Huisarts moet patiënt opvoeden
Adenauer wenst opheldering vóór
Bondsdag-debat
Activiteit van aanhangers Rep.
Zuid-Mol ukken rond Anibon
Hef probleem der para
normaal begaafden
VGRAVENH VGE9 December 1954.
De algemene beschouwingen over Nieuw-Guinea, waarover nu het grote
debat gaande is, zijn ook vandaag nog niet tot een einde gekomen, al is
de verwachting wel, dat minister Kernkamp morgenmiddag aan het woord
xal kunnen komen om de sprekers in eerste termijn te beantwoorden.
Men vraagt zich intussen wel af, of zulk een belangrijk debat, dat blijkens
liet gesprokene zoveel vragen en twijfels oproept aangaande de weg, die men
in Nieuw-Guinea zal moeten gaan, niet beter in een rustiger sfeer plaats had
moeten hebben. Nu is deze hele Nieuw-Guinea-zaak, waarover allerminst
klaarheid is en dat kan ook nog niet geïncorporeerd in de begrotings
behandeling van Overzeese Rijksdelen. Nu is de spreektijd daarvoor wel
uitgebreid, maar daarvan is weer het gevolg, dat er de twee laatste weken
ook des avonds zal moeten worden vergaderd om alle begrotingen, mits-
gaders de andere zaken, die nog op de agenda komen, als de schoolgeldwet
en het broodprijsdebat, nog vóór Kerstmis te kunnen afdoen. Intussen is dit
jagen niet geschikt voor een behandeling van deze zaak in een rustige sfeer.
Men kan de onzekerheden in de zaken
van Nieuw-Guinea afmeten naar het ver
schil van mening, dat er heerst over de
te volgen weg. De heer Lemaire (K.N.P.)
was het weer geheel niet e^ns met de
heer De Graaf, hij was lang niet zo
critisch gestemd aangaande het driejaren
plan. Hij aanvaardde het werkplan wel
voor de eerste phase, maar er moesten
onmiddellijk plannen worden gemaakt
voor de tweede phase. Er was kostbare
tijd verspild en men moest meer concrete
plannen opstellen, zodra de kennis van
feiten dit mogelijk maakte.
De heer De Kadt (P.v.d.A.) wilde bij
de economische en culturele opheffing van
de Papoea inschakeling van bevriende
landen als Australië en Nieuw-Zeeland,
maar de heer Lemaire wees dit weer fel
af als zijnde een onmogelijke staatkundige
structuur. Wat hier allemaal uit zal
komen, is nu nog moeilijk te zeggen.
Magister Stokman (K.V.P.) ging bij zijn
rede uit van de gedachte, dat het vast
houden aan de souvereiniteit de onmisbare
voorwaarde is om aan de Papoea s christe
lijke beschaving, culturele ontwikkeling
en staatkundige medezeggenschap te bren
gen Economische ontwikkeling en mate
riële welvaart alleen zouden de Papoea's
wel bevrijden uit het isolement van het
oerwoud, maar hen tegelijkertijd stuur-
en richtingloos werpen in de stroomver
snellingen der Westerse techniek. Hier
mede is tevens aangegeven het primaire
belang van missie en zending, van onder
wijs en cultureel-so.ciaal werk.
Het is echter niet eenvoudig in dit op
zicht, gegeven de ambtelijke neutraliteit,
de ideale verhoudingen te verwezenlijken.
Missionarissen en zendelingen zijn voor
het gouvernement kerkelijke bedienaren
en geen schakels in 't overheids-apparaat.
Pater Stokman betoogde echter, dat men
zich moet hoeden voor formalisme.
Het zjjn vaak de missionarissen en de
zendelingen, die de ideeënwereld van de
Papoea's het beste kennen en die beter
dan enig dorpshoofd de ware schuldige
van ontoelaatbare practflken weet aan te
wijzen. Hierdoor rijzen wel eens moeilijk
heden tussen hestuur en missie en als dat
dan, zoats de minister zegt. het gevolg
is van het feit, dat de missie zich begeeft
op een terrein, dat niet het hare is. dan
kan hij formeel gelijk hebben, maar
materieel toch ongelijk. Men kan de in
Nederland bestaande verhoudingen niet
zonder meer overdragen op N.-G.
Enige beleidslijnen aangevende, noemde
pater Stokman als eerste: volledig begrip
voor een positieve steun aan hel werk
van missionaris en zendelingen, die door
hun persoonlijke omgang met de Papoea's
de volksziel veel beter leren kennen.
Omvorming en kerstening van heidense
riten en gebruiken is bovendien de speci
fieke taak der Kerken. Onder voorop
stellen" van ieders eigen taak en compe
tentie zijn daarom overleg en
king noodzakelijk. Worden amb^e"
we! voldoende gewezen op dit aspect va
hun taakvervulling?
Een tweede beleidslijn noemde sPr-»Q_
selectie en. de vorming van een deugdeliii,
ambtenarencorps. Er zijn mensen nodig
met durf, fantasie en pioniersgeest. De
minister acht het vanzelfsprekend ook
katholieke ambtenaren aan te trekken,
maar pater Stokman betwijfelde toch of
het bijna geheel ontbreken van hogere
katholieke ambtenaren voldoende kan
Worden verklaard uit het onvoldoende
aanbod van geschikte katholieken.
Een katholieke landbouwingenieur van
Pater Magister
dr J. STOKMAN O.F.M.
Bij onderwijs: tempo
te langzaam
Wageningen kreeg een laconiek briefje,
dat er geen passende werkkring in N.-G.
voor hem was.
Een derde beleidslijn inzake de ver
houding tot missie en zending is volgens
pater Stokman gelegen in de scheiding
tussen Kerk en Staat. Echter met een
dubbel voorbe
houd. Vooreerst
namelijk vraagt
pater Stokman
zich af, of het
niet juist is te
achten, dat het
gouvernement
faciliteiten
verstrekt voor
het vervoer en
de ravitaille
ring van mis
sionarissen en
zendelingen
binnen het ge
bied van hun
werkzaamheid
daar hun werk
voor 't gouver
nement van
wezenlijke betekenis is. Het tweede voor
behoud betreft de afkoopsom, die bij de
scheiding van Kerk en Staat aan de
missie en de zending zal worden uitbe
taald. Bij de behandeling van het wets
ontwerp op de scheiding van Kerk en
Staat wil spr. daarop terugkomen
Breedvoerig behandelde pater Stokman
de zaak van het onderwijs. Ook hier is
het tempo te langzaam. Het aantal ge
subsidieerde dorpsscholen zal niet wor
den uitgebreid, de nieuwe vervolg-
scholen zullen niet meer worden ge
subsidieerd, tenzij in uitzonderingsge
vallen. De opleidingsscholen voor onder
wijzers zullen slechts matig worden
uitgebreid en ten slotte mist pater Stok
man dit tempo bij het invoeren van het
Nederlands als voertaal. Een snelle be
slissing dienaangaande acht de minister
niet urgent, maar zij is urgent, omdat het
eerstens onjuist is de Papoea-kinderen
tweemaal een vreemde taal te leren, eerst
Maleis en daarna Nederlands en ten twee
de, omdat men Indonesië het middel moet
ontnemen om in de Maleise taal propa
ganda te maken onder de Papoea-bevol
king.
Pater Stokman stemde in met de opvat
ting van de minister, dat missie en zen
ding op gelijke wijze hulp var. het gouver
nement moeten ontvangen voor l.un scho
len. Het uitgangspunt echter, dat de er
kenning van een bijzondere school door
het gouvernement ook afhankelijk is van
de vraag of een bepaald schooltype in een
bepaalde plaats of streek nodig is, is
echter niet zonder bedenking. Men zal
hiervoor moeten streven naar de opstel
ling van objectieve criteria.
Voor wat betreft de algemene lagere
scholen en de Europese lagere scholen
vraagt pater Stokman, dat ook de richting
van het onderwijs dat de ouders verlan
gen maatgevend zal zijn.
Waarom wordt de A.L.S. van de missie
in Fak-Fak niet erkend?
Inlichtingen vroeg spr. over de Mulo-
school van de missie, waarvan het pro
gramma was goedgekeurd en die in 1953
bericht kreeg, dat het subsidie was op
geschort. Ook voor de drie katholieke
internaten wordt de subsidie geweigerd.
De subsidie voor de katholieke kleuter
scholen is eerst toegezegd en later weer
ingetrokken.
Het is dus dringend nodig de onderwijs-
ordonnantie tot stand te brengen. De
Kamer moet zich een oordeel kunnen
vormen over de algemene beginselen der
onderwijswetgeving.
Ten slotte behandelde pater Stokman
uitvoerig de kwestie van de katholieke
H.B.S. te Hollandia. Deze school wordt
een Mulo-school genoemd en als zodanig
gesubsidieerd. En nu wil men aan de be
hoefte aan middelbaar onderwijs voorzien
door de oprichting van een z.g. kopschool,
een bovenbouw dus, welke pater Stokman
een monstrum noemt.
De katholieke H.B.S. is nog niet uit
gegroeid tot een volwaardige H.B.S., maar
er zijn al drie klassen met 61 leerlingen.
Er zijn 11 leraren, waarvan 5 katholiek
en 6 met-katholiek. Naar Nederlandse
maatstaven wordt 44 pet van de lessen
onbevoegd gegeven. Alvorens deze school
iedere kans op normale uitgroei te ont
nemen, moet men een prognose opstellen
voor de toekomst. En dan leren de cijfers,
dat één H.B.S. nog jarenlang gemakkelijk1!
alle candidaten zal kunnen opvangen. Een
tweede H.B.S. zal eerst op haar plaats
zijn, indien men ook de abituriënten van
A.L.S. en V.V.S. een royale kans tot toe
lating geeft. De oprichting van een open
bare middelbare school moet in dit
stadium dan ook prematuur worden
geacht.
De moeilijkheden over deze school
moeten door overleg tussen missie, zen
ding en bestuur tot oplossing worden
gebracht, maar deze H.B.S. moet een
kans krijgen om uit te groeien, waartoe
in het komende begrotingsjaar subsidie
noodzakelijk is.
Ten slotte bepleitte pater Stokman een
definitieve subsidie-ordonnantie voor de
ziekenverzorging.
De heer De Kadt wilde het dus zoeken
bij Australië en Nieuw-Zeeland en niet
moest iets durven riskeren. Evenals de
heer Lemaire was hij voor een twee
jarige begroting voor Nieuw-Guinea
en het ziet er naar uit, dat de minister
daar wel aan zal moeten, indien men
hem daartoe zou willen dwingen en
een twee-jaarlijkse parlementaire reis.
Hij drong allereerst aan op meer en
betere vervoermiddelen en op het in
voeren van het Nederlands als voertaal,
zoals pater Stokman reeds had gedaan.
Vervolgens vroeg hij uitbreiding van
scholen voor de vorming van dorps
onderwijzers.
De heer Lemaire onderwierp de Be
windsregeling aan een uitvoerige critiek.
Hij noemde deze een consolidatie van een
regeling, die in een vloek en een zucht
was samengesteld in de Haagse binnen
kamers.
Morgen wordt de behandeling voort
gezet.
Bij de aanvang der vergadering heeft
minister Staf nog geantwoord op een
vraag van de heer Vermeer (P.v.d.A.), die
inlichtingen had gevraagd over het ver
bod van liften door militairen. Minister
Staf heeft er daarbij geen twijfel over
laten bestaan, dat na 1 Januari militairen,
die langs de weg of op parkeerplaatsen
een lift trachten te krijgen, zullen wor
den gestraft. Het verbod blijf1 dus ge
handhaafd. Militairen mogen wel in een
auto rijden, zei minister Staf, maar niet
om een ritje bedelen; er is voldoende
gelegenheid voor vrij reizen. Kort na de
oorlog was dat anders, toen was er weinig
gelegenheid tot vervoer en kon liften
worden toegestaan, maar nu moet het zijn
afgelopen.
van de actie voor de
De A.N.W.B. heeft de minister van
Verkeer en Waterstaat verzocht te wil
len bevorderen, dat reflecterende fiets
trappers zullen worden voorgeschreven.
Witte spatborden en rode achterlichten,
die veelal in slechte toestand verkeren,
zijn hij de steeds zwellende verkeers
stroom volkomen onvoldoende en onvei
lig. Ook bromfietsen zouden met reflec
terende trappers moeten worden uitge
rust.
Dit zei de heer A. G. M. Boost direc
teur wegen en verkeer van de A.N.W.B.
tijdens een persconferentie ter gelegen
heid van de verkeerstechnische leergang
te Eindhoven. Voorts is aangedrongen op
betere verplichte achteraanduidingen
van alle voertuigen. Hoewel na 1 Juli
1955 motor-voertüigen verplicht twee
achterlichten moeten voeren, dienen de
voorschriften hieromtrent ten aanzien
van de aard en de kwaliteit dezer lichten
meer verstrekkend te zijn dan thans het
geval is. Langzame voertuigen zouden
voorts eveneens van reflecterend ma
teriaal moeten worden voorzien. Zij
zijn thans een enorm gevaar op de we
gen. Het witte achterspatbord van de fiets
zou kunnen vervallen, indien een rode
reflecterende strook mag worden aan
gebracht.
Advert en tl*.
De opbrengst
vluchtelingen is
2.113.000.
gisteren gestegen tot
In de haven van Bristol is gistermor
gen een staking van twee duizend ha
venarbeiders uitgebroken. Op zeventien
schepen ligt het werk stil.
Het conflict begon, doordat twintig dok
werkers het lossen van bevroren Nieuw-
Zeelands vlees staakten omdat de voor
waarden voor het lossen gewijzigd wa
ren.
bij Amerika, dat vreemd genoeg nog aller
lei vage verwachtingen koestert van In
donesië. Hij wilde geen stroom van critiek
op de minister loslaten, de langzame gang
van zaken was alleen te wijten aan het
tekort aan middelen, waarover het be
stuur in Nieuw-Guinea voorlopig kan
beschikken.
De heer Cornelissen (V.V.D.), óók een
der leden van de parlementaire missie,
vertelde nog eens met alle waardering
voor de ambtenaren, dat hij toch niet bij
alle ambtenaren altijd de juiste waar
dering had gevonden. Er was dan ook niet
altijd de juiste samenwerking tussen
Den Haag en Hollandia. Maar hij be
pleitte ook meer voortvarendheid, men
's-GRAVENHAGE, 9 December 1934.
De Tweede Kamer is hedenavond begonnen met de behandeling van de
begroting van Sociale Zaken en Volksgezondheid. Vanavond beperkte de
volksvertegenwoordiging zich tot de afdeling Volksgezondheid van de/.e
begroting. Bijna alle sprekers hebben bierbij aandacht geschonken aan de
consequenties, welke de nieuwe salarisregeling voor verplegenden in zie
kenhuizen heeft voor de Kruisverenigingen. Allen waren zij het er over
eens, dat de minister het de Kruisverenigingen mogelijk moet maken voor
de zusters van de wijkverpleging wat de salariëring betreft, hetzelfde te
doen als is geschied voor de zusters in de ziekenhuizen. Naar de mening
van de heren Zegering Hadders (VVD), Mol (K\P), ^Fokkema (AH) en
Krol (CH) is verhoging van het rijkssubsidie de aangewezen weg om de
salarisverhoging voor de wijkverpleegsters op te vangen.
De heer Mol sprak terecht de hoop uit,
dat de vaak geuite waardering voor de
wijkverpleegsters en hat particulier initia
tief zal blijken uit de wijze, waarop beide
uit de impasse zullen worden geholpen,
ontstaan door de nieuwe salarisregeling.
De heer Zegering Hadders toonde dui
delijk aan, dat het voor de kruisvereni
gingen onmogelijk is de kosten, verbon
den aan een evenredige salarisverhoging
der wijkverpleegsters, op te vangen door
een' verhoging der contributie.
Minister Suurhoff antwoordde op de
op hem uitgeoefende aandrang om tot
subsidieverhoging over te gaan. dat hij
een open oog heeft voor de moeilijk
heden der kruisverenigingen. Ook naar
zijn mening moet er iets gebeuren.
Maar wat, dat kon hij nog niet positier
zeggen. Hierover moet eerst nog over
leg worden gepleegd. Het betreft bier
een kabinetszaak. Pas na het overleg,
o.a. met de minister van Financiën,
kan worden bepaald, in hoeverre uit
New York
Het is natuurlijk allernaarst als men
onschuldig van een diefstal beschuldigd
w°rdt, maar of de voormalige hof-
meester van de Amerikaanse Maat
schappij .Pennsylvania Railroad et nu,
in zijn hart, niet een beetje o™ Kan
juichen dat men hem van de euveiaaaa,
het wegnemen van helemaal 480 gram
men ham, verdacht, zijn we toch zo
vrij om maar aan te nemen. Want de
rechtbank, die dez'e zaak moest be
handelen, daar de hofmeester een aan
klacht tegen zijn vroegere werkgeef
ster had ingediend, stond hem een scha
devergoeding van 80.000 dollar toe. Een
fortuin voor een pondje ham!
Sol dus (Letland)
Zwaluw, zwaluw, wordt het nog geen
zomer? Dat is wel wat praematuur,
maar dat een zwaluw heel verre reizen
kan doen, is nu toch wel bewezen.
Men vond in deze plaats in Letland,
vlak tegen Rusland aan. een dode zwa
luw. die een ring om de poot had wel-
ke was aangebracht door een in -
geving van Johannesburg m zuia-
Afrika wonende boer.
Londen
Zes lieden, die het grote avontuur be
minnen en 't althans voorlopig, kunnen
betalen, zullen met behulp van het te
levisie-apparaat voor gebruik onder
water, dat dienst heeft gedaan bij het
opsporen van het onlangs bij het
eiland Elba verongelukte Engelse Co
rnet-straalvliegtuig. gaan „zoeken naar
een schat van twintig millioen gulden,
die in de romp van een bij de Auck-
landeilanden, ten zuiden van Nieuw
Zeeland gezonken klipper, moeten zit
ten Het schip, waarmee de schatgra
vers zijn vertrokken, is reeds een eind
op weg naar het schateiland.
Tijdens mistige dagen hebben de pi
raten van de grote wegen weer een
nieuwe truc bedracht. De grote vracht
wagens, die dan langzaam moeten rij
den. achtervolgen ze met een klein,
bijna geruisloos bestelwagentje. Ze
riiden vlak naast de vracht wagen,
wippen or op over. snijden de dekzei
len door cn laden, al rijdende de waar
devolle stukken over m de Bestel
auto. Wanneer ze zijn volgeladen, laten
ze zich weer afzakken en vertrekken
met hun
•m 7 ADAT MElN in de ons omringende landen reeds lang ^kennis heen
kunnen nemen van het, filmwerk „Muiterij op de t ame een Stanley
Kramer-productie, onder regie van Edward Dmytryk, gaat deze film 1 hans
ook in ons land draaien. Nog onlangs lieejt De Nederlandse (.omedie het
toneelstuk opgevoerd, dat. getrokken Is uit de roman van Wouk.
Men is enigszins gewend geraakt aan de verfilming van een werkstuk
met de zee. als hoofdmotief: „De Wrede Zee'' en „The Sea around us
hebben op een uitstekende manier het maritieme element, in de film
productie gebracht. De film Muiterij op de Caine' is in vele opzichten een
voortzetting van deze lijn. De regie en productie zijn dan ook in handen
van bekwame en artistieke filmers, zodat men vakwerk van de eerste, orde
te zien krijgt. Een bezwaar is. dat de film in kleuren is opgenomen, die
soms ee.li vervelende romantiek op he-t doek toveren, eeidromantiek die uit.
de toon valt.
gang der
volgen,
korte
De film volgt het boek op de voet en
is niet zoals óet toneelstuk, een retro-
spectie' van de gebeurtenissen aan boord,
waardoor de eerste officier voor de krjjgs.
raad komt. beschuldigd van muiterij. Het
toneelstuk speelt zich geheel af in de
rechtszaal, waarbij langzamerhand de
ware toedracht van de zaak aan - K
komt. De film volgt een andeie me oc
o.i. een betere, namelijk oni de
gebeurtenissen aan boord te
waarna dan vol spanning in een
rechtszitting de bevestiging komt van het
juiste inzicht van de eerste officier aan
boord.
De bezetting van de spelers is prima.
Humphrey Bogart speelt de rol van de
commandant van de „Caine", waarop
zich tijdens een typhoon de bewuste
„muiterij" afspeelt- Hij is lijdende aan
paranoia en dit wordt gaandeweg zo dui
delijk. dat de eerste officier aan boord,
zich beroepend op het reglement, het
roer in de meest letterlijke zin van het
woord in handen neemt.
Deze eerste olficier wordt vertolkt door
Van Johnson op de hem eigen, wat naieve
wijze. Hü wordt aangezet om deze ingrij
pende daad te stellen door luitenant
Keefer (Fred McMurray). een schrijver,
die echter op de kritieke momenten bui
ten schot blijft en die in wezen eigenlijk
de hoofdschuldige is in dit drama, zoals
tijdens de rechtszitting door de verdedi
ger van de „muitende" officier wordt op
gemerkt. De rol van deze verdediger i»
in handen van José Ferrer en in de korte
tijd, dat hij op het 'witte doek verschijnt,
weet, hij te overtuigen door zijn karakter
vol spel. Een andere rol, welke wij nog
willen memoreren is die van de Adel
borst Keith (Robert Frangis), die voor
het romantische element in de film moet
zorgen.
De kleuren in deze film zijn, zoals
reeds opgemerkt, overbodig en storend.
De opnamen aan boord en vooral tijdens
de typhoon, zijn knap. Het spel is
boeiend en het gegeven interessant. Alle
goede kwaliteiten, die i.eze film opmer
kenswaardig genoeg maken om een be
zoek aan de bioscoop, waar ze draait, aan
te bevelen.
BU.
DOOR EEN intensieve samenwerking
tussen dr Seus en Allan Scott (sce
nario), F. Hollander (muziek),
Stanley Kramer (productie) en de nog
onbekende Roy Rowland (regie) «een
film tot stand gekomen, die surrealistisch
van opzet is. De titel is „Vijfduizend sin
gers" (The 5000 Fingers of Dr T.) en liet
verhaal speelt zich grotendeels af in de
droomwereld van een jongetje, dat piano
les krijgt van een muziekleraar, die hem
alles behalve sympathiek is.
Alle goede dingen ten spijt om de film
los te weken uit het gebruikelijke realis
me, is het team van vervaardigers er met
in geslaagd om een product af te leveren,
dat inderdaad dit. surrealisme ten volle
suggereert. Het blijft te veel een film, die
tegen het bizarre aanleunt, maar die toch
ook weer de concessie aan de volledige
begrijpelijkheid handhaaft. Als men „Vijf
duizend vingers" zou vergelijken met
Wiene's „Dr Caligari", dan kan men wel
wijzen op. de parallel van een psychische
eenheid tusen mens en omgeving, maar
niet op de uitdrukkingskracht en overre
dingsdrift, die spreekt uit het resultaat.
„Vijfduizend vingers" is dus het ver
haal van een jongen, die boven zijn piano
een angstdroom heeft. Hij ziet zichzelf
opgesloten in een bizar piano-instituut,
dat zijn leraar heeft gebouwd. Hij is in
de macht van deze duivelskunstenaar en
ook 'zijn moeder wordt door deze leraar,
dr Terwilliker, gehypnotiseerd om mee
te werken aan de totstandkoming van het
ideaal van deze fantast. De jongen droomt
n.l., dat de volgende dag het instituut zal
worden geopend met een concert, waarbij
vijfhonderd jongetjes, dus samen vijfdui
zend vingers, op een immense piano zul
len spelen. Al deze vingertjes zullen de
bevelen van dr Terwilliker slaafs volgen.
Maar met behulp van een loodgieter weet
de knaap een apparaat te vervaardigen,
waarmede alle geluid wordt weggevaagd
en op het moment, dat de vijfduizend vin
gers zich in beweging zetten, laat de
knaap dit machientje werken met het ge
volg een totale mislukking voor de leraar
en een grote triomf voor de knapen, die
zich uit de ban van Terwilliker weten
los te rukken.
Dit scenario bevat inderdaad uitzonder-
De kapitein van de „Caine" Humphrey Bogartrechts) verraadt, zichzelf,
als hij wordt ondervraagd door de verdediger (Jose Ferrer, links), terwijl
de officier, die de muiterijheeft gepleegd (Van Johnson, midden)
gespannen toekijkt. Scène uit de film „Muiterij op de Cainevan Edward
Dmytryk.
Deze jongeman droomt van de
verschrikking opgesloten te zijn in
het instituut, tvaar 500 jongens een
immense piano zullen bespelen.
Beeld uit de film „Vijfduizend
vingers".
lijk goede momenten. De uitwerking even
eens, vooral waar een groep van gevan
gen genomen musici op vreemdsoortige
instrumenten een dans uitvoeren. Terwil
liker heeft n.l. iedere musicus, die geen
pianist is, gevangen genomen om zodoen
de te bewerkstelligen, dat alleen nog
maar pianisten in de wereld overblijven.
De dans van deze gevangenen is 't beste
deel uit de film en het meest beantwoor
dend aan de intentie van de filmmakers.
Zeer goed zijn ook de verschillende
songs, die wemelen van woordspelingen
en speelse invallen.
Maar de bezwaren tellen ook zwaar. Al
lereerst 't gemis aan eenheid. Twee din
gen worden door elkaar gehaald: n.l. de
angstdroom van de jongen voor de
dwingelandij van zijn pianoleraar en de
wensdroom van dezelfde leraar om een
instituut te openen, waar hij de vijfdui
zend vingers zal leiden en bedwingen.
Twee uiteenlopende zaken, die zich in het
onderbewustzijn van twee zeer uiteenlo
pende lieden, individuen, afspelen. Deze
twee dingen kan men niet combineren en
daarom ziet men nu eens een stuk film
vol angstdromen en dan weer een stuk
vol wensdromen. Twee tegengestelde to
nen van het onderbewustzijn dus.
Powell en Pressburger hebben indertijd
met hun „Een zaak op leven en dood" be
wezen. dat de film twee aparte domeinen
tóch in eenzelfde product goed kan on
derscheiden door een functionele toepas
sing van de kleur. Dit hebben de makers
van „Vijfduizend vingers" niet gedaan en
daarmede de grote kans tot „distinguer
pour unir" gemist,
Dit is jammer, omdat het gegeven vol
ledig succesvol zou zijn uitgewerkt, als
men beter de z'aken onderscheiden had. Nu
is het bizarre in de film vaak boeiend en
soms in hoge mate amusant. Maar er zijn
hogere aatstaven, waarnaar men een
hogehc maatstaven, waarnaar men een
Ondanks deze bezwaren kunnen wij
onze lezers toch aanraden, deze poging,
om te breken met een vlak realisme, te
gaan zien.
BU.
de nieuwe salarisregeling voor ver
plegenden in ziekenhuizen consequen
ties voortvloeien ten aanzien van de
subsidiëring der kruisverenigingen.
De beer Mol nam met dit antwoord
geen genoegen en diende daarom bij de
replieken een motie in, waarin gevraagd
wordt de subsidieregeling te herzien op
zodanige wijze, dat de subsidie wordt ver
hoogd met het bedrag van de vast te
stellen salarisverhoging.
In antwoord hierop verklaarde de mi
nister nogmaals alle begrip te hebben voor
de moeilijkheden der kruisverenigingen.
Maar als hij volledige vergoeding van de
salarisverhoging zou toezeggen, zou hij
zijn boekje te buiten gaan. Er moet eerst
met de minister van Financiën over wor
den gesproken. Men kan natuurlijk den
ken. aldus de heer Suurhoff, dat een
steuntje in de rug in de vorm van een
motie goed kan zijn, maar in dit geval
heb ik er geen behoefte aan
Zowel de heer Zegering Hadders als
dr Mol belichtten de moeilijke finan
ciële positie, waarin de kruisvereni
gingen zich bevinden in onze tijd van
loonronden en prijsstijgingen. Haar te
korten worden steeds groter, tenzij het
werk i. v. m. de daaraan verbonden kos
ten wordt afgeremd, zoals ten aanzien vari
de geestelijke gezondheidszorg ook inder
daad gebeurt.
De bewindsman stelde hiertegenover
niet de illusie te koesteren, dat er ooit een
tijd zal komen, waarin deze organisaties
zich ongehinderd door financiële zorgen
aan haar taak zullen kunnen wijden.
Steeds zal er een spanning blijven tussen
wenselijkheden en financiële mogelijk
heden.
De heer Zegering Hadders releveerde
nog eens bepaalde klachten inzake de
I huidige huisartsenpractijk. zoals de
overvolle wachtkamers als gevolg van
het feit, dat tal van mensen om onbenul
ligheden de medische hulp van de huis
arts inroepen, en het gevaar, dat de hu-s-
arts een soort verwijzingsinstituut wordt
en hoopte, dat de in voorbereiding zijnde
nieuwe ziekenfondswet hieraan een einde
zou maken en de huisarts weer in zvin
vroegere positie van vertrouwenspersoon
van de patiënt zou herstellen
Uw hoop is ijdcl zo gaf minister Suur-
holt hierop te kennen Naar zijn mening
i kon een nieuw e wet dit niet bewerken.
Het gaat hier om een kwestie van opvoe
ding van de patiënt door de huisarts
Deze dient tegenover zijn patiënten een
zodanig overwicht te hebben dat zü hit
niet wagen om hem met onbenulligheden
lastig te vallen. Verder dient de huisarts
er zelf voor te waken, dat hij zijn patiën
ten niet onnodig naar de specialist ver
wijst.
Wat de verstrekkingen der ziekenfond
sen betreft, de minister deelde hierom-
trent mede. dat de Ziekenfondsraad van-
middag besloten heeft opnieuw brillen Ir
doen verstrekken aan verzekerden, de zie
kenhuisverpleging uit te breiden tot .U
dagen en in overweging neemt het ver
strekken van gehoorapparaten aan
deren.
In Bonn wordt vernomen, dat dr
Adenauer bezig is stappen te ondernemen
om in Januari met de Amerikaanse,
Britse en Franse regeringen een confe
rentie te beleggen over het „Saarvraag-
stuk". Deze conferentie zou de Bonds
kanselier willen laten voorafgaan aan het
Bondsdag-debat over de in Parijs geslo
ten Saarovereenkomsl.
Naar verluidt wenst Adenauer, dat op
deze conferentie concrete afspraken wor
den gemaakt over de door de Westelijke
mogendheden aan het Saar-statuut te
geven garantie, alsmede over de omvang
van de bevoegdheden van de Europese
commissaris voor de Saar. In Bonn acht
men deze functie bjj een Brit in de beste
handen.
Opgemerkt dient te worden, dat de
Franse regering tot dusverre slechts be
reid is geweest de besprekingen na de ra
tificatie voort te zetten.
In de Bondsrepubliek heeft een belang
rijk deel van dr Adenauer's coalitie ech
ter verklaard, dat zij haar instemming
met het Saarverdrag afhankelijk stelt van
het feit of de omstreden artikelen al dan
niet a priori zullen worden opgehelderd.
Vandaag zal dr Adenauer de Parijse
verdragen in de West-Duitse Bondsraad
introduceren en zodoende de ratificatie
procedure inleiden.
Een woordvoerder van het militaire
commando Oost-Indone&ië heeft Donder
dag te Makassar verklaard, dat de laatste
dagen op het eiland en in de stad Ambon
activiteit is gesignaleerd van aanhangers
van de Republiek Zuid-MoJukken. Enkele
verdachte personen werden gearresteerd.
Hij zeide, dat de arrestanten beweerden,
dat Nederlanders per duikboot groepen
personen aan land lieten gaan op het
eiland Sori (een der eilanden rond Am-
bon) en dat deze personen in samen
werking met aanhangers van de R.M.S.
in de stad Ambon plannen opstelden om
de stad Ambon aan te vallen.
kin-
Ten aanzien van de bouwstop voor zie
kenhuizen, door verschillende sprekers
betreurd, verklaarde de bewindsman, dat
deze is afgekondigd, omdat er tevee]
bouwwerken tegelijk onder handen waren
In enkele gevallen is hij bereid toch nog
goedkeuring te geven voor uitbreiding dei
ziekenhuisruimte, bijv. waar de plannen
al ver gevorderd zijn en grote behoefte
bestaat aan ruimte.
Wat de omzetting van het kraamgeld
aangaat, zou hij het aan de ziekenfondsen
willen overlaten te beslissen of de uit
kering in geld 55 bij de bevalling) of
in natura moet geschieden.
De heer Zegering Hadders had ook nog
de kwestie der paranormaal begaafden
aangeroerd. Kunnen deze lieden niet van
strafvervolging worden vrijgesteld, zo
vroeg hij de minister die hierop ant
woordde, dat dit probleem in studie is bij
de Centrale Commissie voor Volksgezond
heid. De oplossing van dit probleem zag
de bewindsman overigens nog niet. In de
eerste plaats zijn de geleerden het er nog
lang niet over eens, of er wel zo iets als
paranormale begaafdheid bestaat. Maar
ook al zou men het hierover eens zijn, dan
blijft nog de vraag open, wié nu een der
gelijke begaafdheid bezitten en wie zwen
delaars zijn.
De minister deelde verder nog mede.
dat hij een wettelijke regeling overweegt,
waardoor rrten een goede ziekenhuisstat's-
tiek zou kunnen verkrijgen, terwijl hij
t. a. v. de tandtechnici met de verblijden
de tijding kwam, dat er een wetsontwerp
op komst is.
Om kwart voor een werd de vergade
ring gesloten. Over de motie-Mol zal op
een nader te bepalen dag worden gestemd.
AD INT.
E.R.KLevensverz. Mij. N.V.,
Nijmegen
N.V. Ned. Verz. Mij. „St. Willibrordus"
Utrecht
N.V. Verenigde Verz. Mijen (V.V.M.),
Utrecht
Dir. J. A. Duynstee
Bezuidenhoutseweg 54 Tel. 773459
'i-Gravenhage
