jij steeds fantastischer
Een kwart eeuw Nederlandsch
Binnenvaartbureau
come him
Partij-raad en Bestuursraad
Geen „algemene" subsidiëring
DJILAS rebelleert tegen
TITO
Ook ik vlieg nu door de was heen!
Permanent Nationaal
Monument op de Dam
van particuliere gezondheidszorg-
organisaties
Een gevaarlijke stem uit de
studeerkamer
MISDAAD NA VIJFTIEN
OPGEHELDERD
JAAR
Nu ook een Aeolusmast, een planetarium,
diepzee-onderzoek, ruimtevaart en
„Bevr ij dings j eugd"
mans doet mee
Boy
Beurtvaarders: belangrijke groep
vervoerders
Katli. BLO-leerkrachten
r bijeen
Papoea's demonstreren
in Nieuw-Guinea
Vandaag feest op de
Antillen
Gelijk loon bij gelijke
arbeid
Franco ontmoet Spaanse
troonpretendent
Nederland verleende
amnestie
De „Bat Galim"
vrijgegeven
K.V.P. in ontwikkeling
Partijbestuur en Dagelijks bestuur - Het
j ongereii-elemeut
Lucht.,trams
Nieuw-Guinea
Melkmachine voor
Mendès-France
De papegaaienziekte
in West-Duitsland
Grondwerker
zijn verloofde
wurgde
WOENSDAG 29 DECEMBER 1954
PAGINA 5
Reclame
11 Meisjes, 11 jongens
Diepte en ruimte
Verzamelde kunst
Bemoediging
Fanna Oorthuys als blikvangertje
Tehuis voor debiele kinderen
te Helvoirt
Vreugde over verwerping
y N .-resolutie
Bij deze kom ik U mijn grote te
vredenheid betuigen, sinds het
gebruik van Castella Parels. Ik wil
U eerlijk vertellen, dat ik als stijf
koppige Friezin nog maar kort te
voren nooit een goed wasmiddel kon
vinden. Als ik dan las „U vliegt nu
door de was heen"
was ik dan ook
altijd enigszins
ontstemd. Totdat
ik het ook eens
ging proberen met
Castella Parels. En het resultaat is
verbluffend. Ook ik vlieg nu door
de was heen!
Zo schrijft ons één van de vele tien
duizenden huisvrouwen, die opgetogen
U vliégt nu door
de was heeni
Onthulling op 5 Mei 1956
Afkondiging van het Statuut
Voor bijzondereen „openbard'
onderwijzers in België
V> V'..
LE COGNAC
L E PLUS FIN
KG'.
f 14.- per fles
De opvoeding van prins
Juan Carlos
DE VLAM IN HET
VUURWERK
Ravage in winkel; schade
3000.—
Vijftien Japanse oorlogs-
tnisdadigers vrijgelaten
i.
Ideologisch vacuum
Verhouding tot Moskou
Dictatuur
Djilashoop
Graadmeter
111
JONGETJE LIEP ONDER
VRACHTAUTO
Valse brieven
Bij elk contact met de organisators van de E 55 lioort men weer sterk
tot de verbeelding sprekend nieuws. Het „enig in Europa'' of „uniek in
de wereld" is niet van de lucht. Nu weer een Zwevende Mast die men
elders ter wereld vergeefs zal zoeken, een uitvinding van de Amsterdamse
kunstenaar Arie Jansma. Iedereen die de Westzeedijk in Rotterdam gedu
rende de E 55-dagen zal passeren, zal die zgu. Aeolusmast kunnen zien,
want die wordt ongeveer 40 meter hoog en komt bij de „Brug der
Kennis" die de Westzeedijk zal overspannen.
Deze Aeolusmast zal een symbool zijn
van de krachten in de natuur en van het
gebruik dat de mens van deze krachten
weet te maken. Zoals de Aeolusharp in
de open lucht werd opgehangen, zodat de
wind er doorheen kon spelen en de sna
ren in beweging bracht, waardoor een
mysterieuze, betoverende klank ontstond
zo speelt de wind zijn spel met deze
Zwevende Mast, die in voortdurende be
weging zal zijn. Op de enorme bal van
2,5 m. diameter, onderaan de mast. staan
de woorden Willen is Kunnen. Het me
chanisme, waarop het geheel is gebaseerd
is afgeleid van de kompas-ophanging in
een schip. De kosten zullen met inbegrip
van de funderingen omstreeks 1.000.000
bedragen.
Op Nieuwjaarsdag zullen op alle Neder
landse stations en op vele aanplakborden
de eerste affiches van de E 55 verschij
nen, affiches met de tekst: E 55 wenst
U een goed 1955. Zij zullen worden ge
volgd door nieuwe, kleurige affiches en
deze zullen alle een nieuw figuurtje to
nen, het beeld van een klein, zwevend
meisje, de handen omhoog geheven.
De affiches werden ontworpen door
Kees Roemburg en het afgebeelde kind
is een dochtertje van de Amsterdamse
fotograaf Cas Öorthuys, Fenna Oorthuys.
Op de openingsdag zal de kleine Fenna
vergezeld zijn van 22 andere kinderen,
een jongetje en een meisje uit elk der
provincies. Elk dezer kinderen is geboren
op 5 Mei 1945, de dag der bevrijding.
Fenna zal de nationale vlag hijsen op
het Elf Provinciënplein en elk der 11
meisjes zal de vlag hijsen van haar
eigen provincie. De jongens dragen kor
ven met duiven, die op het moment der
vlaghijsing zullen worden losgelaten en
naar de provincie-hoofdsteden zullen vlie
gen met de boodschap, dat de E 55 is
geopend. Zo wordt het nationaal karakter
van deze energie-demonstratie extra be
nadrukt.
Achter in het Park, nabij de plaats
waar de enorme 60 meter hoge kraan der
Wereldgondels zal komen, van waaruit
telkens twee gondels elk met 25 mensen
door de lucht zullen zweven, komt een
planetarium met een paviljoen, gewijd
Willen is
kunnen.
Model van de Aeolusmast
laten zien dat zich aan sculptuur en op
het gebied van de kunstnijverheid: zil
ver, ceramiek, brons, tin en meubelen in
particulier bezit bevindt.
Het comité hoopt o.a. meesterwerken
van de volgende kunstenaars te kunnen
tonen: Van Eyck, Pieter Brueghel de
Oude, Titiaan, Rembrandt, Jan Steen,
Jacob van Ruysdael, Hobbema, Lancret,
------ - - Pater, Chardin, Tiepolo, Daumier, Jong-
aan de ruimtevaart. Meer aan de zijde kind, Monet, Gauguin, Van Gogh. Deze
van de Maastunnel, aan de voet van de
Heuvel, komt op de Parkkade een demon
stratie van het diepzee-onderzoek.
Als naaste buur heeft de E 55 het Mu
seum Boymans. Ook dit staat in het te
ken van de E 55. Er heeft zich een
comité gevormd onder voorzitterschap
van de bekende kunstverzamelaar de
heer D.C. van Beuningen, dat wil tonen,
wat door de energie der Nederlandse
kunstverzamelaars is bereikt. Vijftien za
len (die van de Oude Kunst) worden
hiervoor ingeruimd.
De opzet is, niet alleen schilderijen te
tonen van de 15de tot en met het einde
der 19de eeuw, maar ook het moois te
tentoonstelling zal gehouden worden van
Juni tot September 1955.
Op de bijeenkomst, waar al deze plan
nen werden onthuld, heeft de oud-direc
teur-generaal van de P.T.T., de heer dr
L. Neher vol enthousiasme zijn visie ge
geven op de betekenis van de E 55 ovor
de jeugd. In een tijd na twee oorlogen,
nu zich van een deel der jeugd een ze
ker defaitisme heeft meester gemaakt,
zal de E 55 een openbaring zijn. De jeugd
zal er het vertrouwen door krijgen, dat
er grootse mogelijkheden openliggen voor
de komende geslachten en bovendien zal
de E 55 een practische hulp zijn bij de
beroepskeuze.
Leerkrachten van het Katholiek Buiten
gewoon Lager Onderwijs uit geheel ons
land waren gisteren bjjeen te Den Bosch,
waar de Bond ter Bevordering van het
B. L. O. zijn algemene vergadering hield.
Voorzitter P. Prince uit Udenhout wees in
zijn openingswoord op de noodzaak van
een katholiek tehuis voor de uitzending
van debiele kinderen, waarvoor men ook
een stichtingsfonds in het leven heeft kun
nen roepen. Later kon hij in de vergade
ring mededelen, dat de eerste gift voor
dit fonds reeds was binnengekomen. Men
denkt dit tehuis in Helvoirt te vestigen.
De voorzitter riep de B. L. O.-leerkrach-
ten op om hun taak als een opvoedende te
blijven zien. Meer dan gewone onderwij
zers zullen zij sociaal denkende en han
delende opvoeders moeten zijn. Met grote
vreugde begroette hij de overeenkomst, die
tussen het K. O. V. en het B. L. O. Is be-
reikt en nu nog slechts wacht op de rati
ficatie door beide besturen. Er werd aan
de Belgische onderwijzersorganisatie een
telegram gestuurd, waarin werd gepro
testeerd tegen de schoolpolitiek van de
Belgische regering en de Belgische colle
ga's sterkte werden gewenst in hun recht
vaardige strijd. Ook werd een telegram
van gelukwensen gezonden aan mgr Mut-
saerts, die vandaag in alle stilte zijn 12%-
jarig bisschopsjubileum herdenkt.
In de namiddag sprak prof. dr E. Carp
over de opvoeding van het psychisch af
wijkende kind. Hij kwam daarbij tot de
conclusie, dat, hoewel deze opvoeding so
ciaal gericht zal dienen te zijn, toch nooit
de individuele persoonlijkheid van het
kind mag worden verwaarloosd.
De vergadering werd bijgewoond door
tal van autoriteiten, die op enigerlei wijze
bij de zorg voor het misdeelde kind zijn
betrokken.
Op 31 December a.s. bestaat het Neder
landsch Binnenvaartbureau 25 jaar. Deze
centrale organisatie van de bcurtvaart-
onderncmingen, de beurtvaartagenten en
het personenvervoer te water is ontstaan
uit een 20-tal verenigingen van over
wegend regionale betekenis. Na de oorlog
werd de oorspronkelijke stichting omgezet
in een vereniging met directe aansluiting
van alle bedrjjfsgenoten.
Uiteraard heeft de opkomst van de auto
de vroegere overheersende positie van da
beurtvaart aangetast. Op vele kortere tra
jecten heeft zelfs een algehele overscha
keling van deze diensten op de weg plaats
gevonden. In het algemeen echter heeft
de beurtvaart deze opkomende techniek in
haar bedrijf weten in te schakelen
Hiernaast heeft de beurtvaart in de na
oorlogse jaren haar volle aandacht ge
geven aan de verbetering van de exploi
tatiemethoden. Haar stoomschepen zijn
omgebouwd tot snelvarende motorboten,
die het mogelijk maken om ook op du
langste trajecten de goederen in korte
tijd over te brengen. In de grote haven
steden heeft zij geijverd voor de totstand
koming van beurtvaartcentra. waarin de
diensten ddor een geconcentreerde lig
ging betere aansluiting hebben en waar
belangrijker nog de verladers hun goe-
deren in een zeer beperkt gebied kunnen
aanleveren. Het Beurtvaartcentrum te
Rotterdam is thans gereed en verwaehl
mag worden, dat de totstandkoming van
een dergelijk centrum in het Oosterdok ta
Amsterdam binnen een niet al te langa
tijd eveneens een feit zal zijn.
De zeehavens hebben steeds een goed
begrip voor de betekenis van de beurt
vaart gehad. Zonder de op deze havem
varende beurtdiensten zou een goede aan-
en afvoer van de stukgoederen in hét
overzeese verkeer moeilijk denkbaar zijn
Het zilveren jubileum zal op Donderdag
30 December te Amsterdam worden ge
vierd. Het bestuur zal op die dag s mid-
Meer dan duizend Papoea's uit Hollan-
dia en omgeving hebben op 27 December
voor de woning van de gouverneur in een
demonstratie uitdrukking gegeven van
hunn vreugde over de verwerping der
NieUW-Guinea-resolutie In de Verenigde
Naties. Op 23 December werd te Biak een
soortgelijke betoging gehouden.
In beide gevallen werd uiting gegeven
aan het vertrouwen dat Nederland met
Nieuw-Guinea tot een soortgelijke ver-
houding zal komen als met de West.
Op verzoek van afgevaardigden uit de
demonstratie werden door de gouverneur
telegrammen in deze geest aan H. M. de
Koningin toegezonden.
(Advertentie)
zijn over de snelle en fantastische re
sultaten die zij bereiken niet Castella
Parels, het wasmiddel van de nieuwe
tijd. Castella Parels strooit men zó in
het water en direct ontstaat verruk
kelijk schuim. Geen papje vooraf te
maken! Alle vuil trekt enorm snel uit
het goed: in paniek vluchten de vuilste
vlekken. Eén maal spoelen is genoeg.
Door de veel kor
tere behandeling
gaat het goed veel
langer mee: hier is
nu eindelijk eens
een 100% veilig was
middel.
En U staat versteld van de blankheid,
de helderheid en de zachtheid van alle
goed, dat U behandelt met Castella
Parels. Volg de beste raad, die U ooit
werd gegeven: haal nog vandaag
Castella Parels (47 ct per pak) in huis!
dags recipiëren in hef Nieuwe de la Mai
Theater.
Ter gelegenheid van dit jubileum stelde
de redactie van „Binnenscheepvaart" een
speciaal nummer samen, waarin minister
Algera in een inleidend woord o.m. zegt,
dat het Nederlandse Binnenvaartbureau de
centrale organisatie van de beurtvaart ts,
een organisatie die gedragen wordt door
het vertrouwen van een belangrijke groep
van Nederlandse vervoerders, de beurt
vaarders. In het nummer werpen verschei
dene artikelen, kwistig verlucht met foto's
een licht op de Nederlandse beurtvaart
nu en in het verleden.
Het ligt in het voornemen om op Zater
dag 5 Mei 1956 elf jaar na de bevrij
ding het Nationaal Monument te ont
hullen, dat zal verrijzen op een terrasvor
mig plateau, op de plaats, waar thans het
voorlopig nationaal monument in het
Damplantsoen in de hoofdstad staat. Uiter
lijk in de eerste helft van Mei 1955 moet
worden begonnen met de uitvoering der
werkzaamheden voor de bouw van dit
monument.
B. en W. van Amsterdam stellen de
raad voor een bedrag van 263.000 be
schikbaar te stellen voor fundering van
monument, terras en bestrating daarvan.
Aan de openbare verlichting rondom het
monument (ontworpen door de Rotter
damse architect J. J. P Oud met beelden
van de Amsterdamse beeldhouwer John
Radecker) dient naar de mening van B.
en W. een bijzonder karakter te worden
gegeven Dit onderdeel van het werk is
nog in studie.
Vandaag wordt op de Nederlandse An
tillen het Statuut plechtig afgekondigd
in een bijzondere vergadering der Staten,
waarbij de voltallige raad van advies
(Raad van State) en de voltallige rege
ringsraad aanwezig zullen zijn. De gou
verneur zal, nadat deze drie colleges zich
in de Statenzaal hebben verzameld, even
eens aanwezig zijn en dan de acte van
bevestiging voorlezen. Voor het gebouw
zal een erewacht van mariniers staan tij
dens deze plechtigheid, na afloop waar
van een heildronk zal worden uitgebracht
op het Koninkrijk.
Bij landsverordening is bepaald, dat
vandaag alle openbare diensten en gebou
wen gesloten zullen z'ijn, terwijl boven
dien van zonsopgang tot zonsondergang
zal worden gevlagd. Het is vandaag op de
Antillen een officiële feestdag, die als
Zondag wordt beschouwd. Ook het per
soneel van de Curagaose Petroleum Indu
strie Mij heeft vandaag vrijaf. Vanavond
is er aan het Waaigat te Willemstad een
militaire taptoe, terwijl de vereniging van
Surinamers in Willemstad. ..Justitia Pie-
tas Fides", een grote bijeenkomst houdt.
De regeringsraad nam voorts het besluit
aan gevangenen een gedeeltelijke gratie
te verlenen, die neerkomt op eenvijfde
deel van de straftijd tot een maximum
van zes maanden.
De socialistisch-libcrale regering en dc
katholieke oppositie in België hebben
Dinsdagavond een gedeeltelijk compromis
bereikt in België's bittere schoolstrijd.
In een communiqué, dat na langdurige
besprekingen tussen premier Van Acker
en een katholieke delegatie onder leiding
van partijvoorzitter Theo Lefèvre werd
uitgegeven, wordt verklaard, dat de lcken-
onderwijzers van dc confessionele scholen,
wat de betaling betreft, worden gelijk
gesteld met de leerkrachten van dc open
bare scholen.
Tot nog toe had de regering geweigerd,
het lekenonderwijspersoneel het volledige
salaris uit te betalen, omdat de katho
lieken er op stonden, dat de betaling zou
geschieden in de vorm van subsidies aan
de confessionele scholen. De regering
stond op het standpunt, dat de salarissen
direct aan de leerkrachten betaald dien
den te worden.
De katholieken hebben thans deze voor
waarde aanvaard, aldus het communiqué,
dat er echter aan toevoegt, dat de katho
lieke afgevaardigden hun oppositie tegen
over de algemene schoolpolitiek van de
regering handhaven, daar zij deze als
„onverdraagzaam en onrechtvaardig" be
schouwen.
Katholieke vakbondsleiders, die Van
Acker eveneens had uitgenodigd, gaven
hun eigen communiqué uit, waarin wordt
gezegd, dat het vraagstuk van de sala
rissen van het onderwijzend personeel
slechts één der katholieke eisen vormt.
Een woordvoerder zeide, dat de oproep tot
een katholieke massa-opmars naar Brus
sel, op 13 Januari, van kracht blijft, in
afwachting van een vergadering van het
bestuur van de katholieke vakbond op
4 Januari.
(AO verten tie)
Voor de handel: N.V. Levert Co, Amsterdam-C
Generaal Franco, liet Spaanse staats
hoofd en prins Juan, de Spaanse troon
pretendent, die sedert jaren In Portugal
vertoeft, zouden elkaar hedenmiddag
ontmoeten in een villa in de nabijheid
van de Spaanse stad Caceres. vijftig kilo
meter van de Portugese grens, aldus werd
vannacht uit Madrid gemeld.
Franco en prins Juan zullen met elkaar
de verdere opvoeding van 's prinsen oud
ste zoon, Juan Carlos, die nu zestien jaar
is, bespreken. Zoals bekend, zou Franco
de jeugdige prins als zijn opvolger als
staatshoofd wensen.
Franco zou voor hem een plan voor een
verdere opleiding in Spanje hebben ont
worpen twee jaar militaire dienst, twee
jaar universiteit en twee jaar technische
hogeschool Reeds eerder is door tussen
personen over deze kwestie gesproken.
Prins Juan zou er in grote trekken mee
accoord gaan, doch de keuze van een toe
zichthouder op de opleiding van zijn zoon
en de besluiten in verband met zijn gods
dienstige opvoeding aan zich willen hou
den.
Indien Franco en prins Juan een volle
dig accoord zouden willen bereiken, dan
zou prins Juan Carlos reeds in Januari
naar Madrid gaan om zijn studies te be
ginnen.
Enkele jaren geleden hebben de troon
pretendent en het Spaanse staatshoofd
elkaar op zee ontmoet aan boord van het
jacht van Franco, waarbij ook over deze
kwestie gesproken is.
Tijdens het beproeven van Bengaals
vuur in een winkel te Hengelo is een
vonk in een doos met vuurwerk gespron
gen. Een enorme knal weerklonk, ruiten
sprongen uit de sponningen, vuurwerk
vloog naar alle kanten en achter de toon
bank ontstond een brandje, dat evenwel
snel kon worden geblust. De ravage was
groot. De schade wordt geschat op
3000.—.
Vijftien Japanse oorlogsmisdadigers die
wegens misdaden tegen Nederlanders be
gaan, hun straf uitzaten in de gevangenis
in Tokio, zijn door de Nederlandse re
gering ter gelegenheid van een Kerst
amnestie vrijgelaten. Er bevinden zich nu
nog 141 Japanse oorlogsmisdadigers die
wegens vergrijpen tegen Nederlandse on
derdanen zijn gevonnist, in de gevangenis.
De „Bat Galim", het Israëlische vaar
tuig dat door de Egyptenaren in beslag
was genomen omdat het in het Suez-
kanaal op Egyptische vissers zou hebben
geschoten, is thans bij gerechtelijke be
slissing vrijgegeven op voorwaarde dat 't
niet door het Suez-kanaal vaart.
De „Bat Galim" zal van Woensdag of
Donderdag af, met de gehele bemanning
aan boord, het anker kunnen lichten.
In de aanvang van dit in politiek opzicht
voor Nederland zo belangwekkende jaar
heeft het Centrum voor Staatkundige Vor
ming zijn rapport uitgebracht over het
vraagstuk van de politieke eenheid der
Katholieke Nederlanders. Het kwam tot
de nadrukkelijke conclusie, dat deze een
heid onder de huidige omstandigheden in
ons land noodzakelijk is. Aan de „een
heidspartij" dienen echter bepaalde eisen
gesteld te worden. Daarom bevat het
Centrum-rapport een laatste hoofdstuk:
Voorwaarden voor en vereisten te stellen
aan één politieke partij.
Deze eisen zijn er onder meer op orga
nisatorisch terrein. Want de vormge
ving, de organisatie en de werkwijze van
de politieke partij, die er naar streeft zo
veel mogelijk Katholieken aan zich te bin
den, is voor deze doelstelling van grote
betekenis. Enerzijds immers zullen de mo
gelijkheden van politieke meningsvorming
en meningsuiting, van politieke invloed
der partijleden, in ruime mate aanwezig
moeten zijn, anderzijds eist de democra
tische organisatie-vorm van een partij
vertrouwen in de partij Organen, in de
daarin gekozen functionarissen.
Het vraagstuk van de partijorganisatie
eist bovendien bijzondere aandacht als
gevolg van de krachtige ontwikkeling van
het partijwezen in de na-oorlogse jaren,
waardoor de werkzaamheid der partijen
op het terrein van vorming en voorlich
ting, van studie en documentatie zeer
sterk is toegenomen en haar invloeds
sfeer in belangrijke mate is uitgebreid.
Nog voor het Rapport van het Centrum
voor Staatkundige Vorming gepubliceerd
was, besloot het Bestuur der K.V.P. reeds
voorstellen te doen aan de Partijraad om
een belangrijke wijziging aan te brengen
in de functie van dit hoogste orgaan der
partij.
Zowel tijdens het bestaan van de R.K
Staatspartij als dat van de K.V.P. was
de Partijraad werkzaam èn op organisa
torisch èn op politiek terrein. De poli
tiek werd echter bij herhaling door uit
voerige behandeling van organisatorische
vraagstukken in het nauw gebracht.
Voor de politieke discussie, de poli
tieke meningsvorming, was vaak onvol
doende tijd beschikbaar.
Daarom besloot de Partijraad op voor
stel van het Partijbestuur tot splitsing
der werkzaamheden. De partijraad is nu
het hoogste orgaan op politiek gebied:
hij stelt de programs der partij vast, hij
behandelt de practisch-politieke vraag
stukken, hij heeft een tenminste jaar
lijks contact met de Tweede-Kamerfrac
tie, in het bijzonder met de voorzitter
van deze fractie.
Als hoogste college op het organisa
torische vlak treedt thans de Bestuurs
raad op: hij stelt de reglementen der
partij vast, hij bepaalt de jaarlijkse be
groting. Deze nieuwe situatie draagt niet
alleen bij tot een efficiëntie werking der
politieke organisatie, zij doet vooral de
politieke meningsvorming aan beteke-
Het vraagstuk van de subsidiëring der
particuliere organisaties in de gezond
heidszorg, is al geruime tijd een voorwerp
van ernstige studie. Dat men ooit tot een
„algemene" subsidieregeling zou kunnen
komen, gelooft de minister niet. Tenzij
zulk een „algemene" regeling een weinig
positieve en zeer globale inhond zou heb
ben, in welk geval zij voor de betrokken
organisaties niet de verlangde waarbor
gen schept, aldus de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid in zijn memo
rie van antwoord op het voorlopig ver
slag van de Tweede Kamer over het
ontwerp gezondheidswet.
Het ontwerp stelt zich uitsluitend de
organisatie van de zorg voor de volksge
zondheid ten doel. Het is een wet, welke
een formeel karakter draagt, een wet, die
geen onderwerp van materiële gezond
heidszorg regelt. Het zou in strijd met
deze opzet zijn. indien aan deze wet door
bepaalde organisaties en instellingen
rechten zouden kunnen worden ontleend,
welke betrekking hebben op de uitvoe
ring van de gezondheidszorg.
De verschillende kruisverenigingen ver
richten zowel landelijk als provinciaal
gelijksoortige arbeid, die op nuttige wijze
kan worden gecoördineerd. Ook is het
wenselijk, dat het werk der kruisvereni
gingen, voor zover deze zich bewegen op
hetzelfde terrein als de organisaties, wel
ke de bestrijding van bepaalde ziekten
als b.v. rheumatiek. tuberculose, kanker
en geslachtsziekten beogen, met de arbeid
dier organisaties gecoördineerd wordt.
Hetzelfde geldt voor de organisaties, die
Milovan Djilas, dc voormalige nauwe
medewerker van Tito, heeft ons nog eens
een moedige waarschuwing gegeven om
ons niet te vergissen inzake de werkelij
ke gang van zaken in Joego Slavië.
In zijn merkwaardige interview met
een vertegenwoordiger van de N.Y. Ti
mes herinnert Djilas eraan, dat de Joe
goslavische communisten na hun breuk
met de Sovjet Unie naar een meer de
mocratische koers zochten. Dat vond zijn
weerspiegeling op het 6de jaarcongres
der communistische partij te Zagreb in
November 1952. Maar reeds tien maan
den later kwam hiertegen de reactie, op
de bijeenkomst van het centrale comi
té der partij te Brioni. Daar werd de
discipline der partij in de oude anti-de
mocratische stalinistische stijl versterkt
En de man, die hiertoe het initiatief nam.
was niemand anders dan Tito zelf, de
„werkelijke leider',' zoals Djilas nog eens
uitdrukkelijk zegt.
Sindsdien bevinden Tito en zijn mede
werkers zich in een ideologisch vacuum,
waaraan zy geen theoretische inhoud heb
ben weten te geven en dat zij practisch
opvullen met terug te vallen op de oude
beproefde stalinistische methoden.
Diilas geeft dus te verstaan, dat de
breuk met Moskou ook thans nog altijd
in hoofdzaak het karakter draagt van
een „schisma'*, waarbij van de commu
nistische dogmatiek alleen maar het op
pergezag van het Kremlin wordt geloo
chend. Hijzelf werpt zich daarentegen op
als iemand, voor wie het uittreden uit
de Cominform meer heeft betekend, n.l.:
een breuk met de totalitaire gedachte en
vormen in Westelijke zin.
Nu kunnen schisma's, naar de ervaring
leert, een zeer hardnekkig karakter heb
ben, maar in dit geval hingen de ge
beurtenissen zo nauw samen met de per
soonlijke macht van één man, Stalin, dat
men aan de dood van de tyran wel bij
zonder goed mag opletten hoe de zaken
zich verder ontwikkelen. „Veranderingen
komen voor tn Rusland", zegt Djilas
over de Russische toenaderingspogingen
„maar wezenlijk verandert er niets.
Normalisatie der betrekkingen is iets
goeds, maar de Russische invloed za!
sterker worden, tenzij Joege Slavië haar
ideologische verschillen voortdurend be
klemtoont".
En juist aan dit laatste ontbreekt het.
Nu behoeft men niet onmiddellijk be
vreesd te zijn voor een terugkeer van
Tito's rijk in de schoot der Sovjet-ge
meenschap. maar de Innerlijke onzeker
heid van het Joegoslavische regiem
maakt het land voor de vrije wereld wel
tot een bondgenoot, die voortdurend uit
de band der betrouwbaarheid dreigt te
springen. Voorlopig heeft het Kremlin nog
geen systeem beproefd, dat aan de klei
ne satellieten een werkelijke vrijheid laat
op welk gebied dan ook. En zolang dat
zo blijft zullen de trotse Joegoslaven hun
herwonnen onafhankelijkheid niet vrij
willig prijsgeven. Maar in hun hart slui
ten zij zich niet af voor de Sovjet-gees
teshouding en zij zullen hun oren blijven
spitsen voor elke toenaderingspoging
Dat dit hun meerderheid ten goede komt,
valt moeilijk aan te nemen.
Djilas spreekt duidelijk uit wat ve
len in het Westen liever verzwijgen:
Tito's staat is een dictatuur, waarin
een werkelijke mate van vrijheid geen
herberg kan vinden. De vrije discussie
is er onmogelijk, zelfs binnen de par
tij. en de macht is gemonopoliseerd in
handen van „de meest reactionnaire
elementen", om Djilas nogmaals te ci
teren.
De loslating van het Kolchozensysteem
en van de ver doorgevoerde staatsmono-
polisering van handel en industrie heb-
cen aan hej totalitaire karakter van hel
allesoverheersende politiek aspect der
'oeg,'Slavische samenleving, dus blijk
baar niets veranderd. Djilas constateert
dan ook, dat een vrije discussie over het
economische beleid niet bestaat en dat
omwille van het Leninistische dogma, de
landbouw nog steeds op het achterplan
wordt gehouden.
Als een dedesillusionneerd man komt
hij tot zijn parool voor een tweede (de
mocratisch socialistische) partij, waar
van hij intussen zelf de onmogelijkheid
inziet. Djilas' positie is die van een roe
pende in de woestijn, want hij wil noch
bij de huidige noch bij de voormalige
machthebbers om steun aankloppen „Het
land heeft genoeg revoluties gehad" en
Djilas voelt daarom niets voor drasti
sche veranderingen, die opnieuw zware
offers zouden vragen.
Zijn enige hoop is gebaseerd op zijn in
zicht, dat „indien we tien jaar van vre
de hebben, de moderne technische ont
wikkeling het voor een klein land als dit
onmogelijk zal maken 'n totalitair partij
apparaat te handhaven". Dit is een be
wering, die v;el wat nadere toelichting
behoeft. Hangt zij samen met groeiende
democratische krachten in Joego Slavië
zelf, waarover hij elders spreekt? Of met
een verwachte toeneming van Westelij
ke invloeden?
De toekomst van Milovan Djilas zelf
verlangt intussen allereerst onze aandach
tige belangstelling. Sinds zijn uitstoting,
in Januari van dit jaar, uit de kring der
partisanen, welke het centrale comité
uitmaakt, heeft men hem met rust gela
ten. Maar die periode van rust, door
gebracht met het bestuderen van nationa
le en internationale politieke vraagstuk
ken. heeft hem slechts verder verwijderd
van zijn oude wapenbroeders en. vooral,
van Tito Zullen deze ook thans de oude
vriendschap laten prevaleren boven de
Stalinistische methode der „liquidatie'"'
Djilas zelf is inderdaad een goede
graadmeter voor de mate van Joe-
goslavisch Stalinisme. Ook al moet men
daarbij rekening houden met de waar
schijnlijkheid dat de invloed der Weste
lijke publieke opinie hem voor het erg
ste lot zal sparen. De felle aanvallen
van vice-president Kardelj doen intussen
reeds vermoeden hoe de wind zal waaien
als Tito zelf van zijn „vredesmissie"
thuiskomt.
zich in het bijzonder met moederschaps-
zorg en kinderhygiëne bezighouden. Ook
de coördinatie van haar werk met dat
der kruisverenigingen is van betekenis.
Op het gebied der geestelijke volksge
zondheid is zeker nog niet die eenheid en
die samenwerking bereikt, welke moge
lijk is, al kan niet worden ontkend, dat
door de stichting der nationale federatie
voor de volwassenen kan worden ge
dacht aan coördinatie van het werk van
consultatiebureaux voor drankbestrijding,
bureaux voor levens- en gezinsmoeilijk
heden. bureaux voor sexuele voorlichting
en psycho-therapeutische instituten.
Coördinatie van het werk op het gebied
van het ziekenhuiswezen blijft in hoge
mate noodzakelijk Ook op dit gebied zal
het mogelijk zijn. dat de in het ontwerp
geprojecteerde organen een belangrijke
taak te vervullen krijgen.
nis winnen, tp de Partijraad nieuwe-
stijl - een breed samengesteld college,
waarin partijfunctionarissen uit alle de
len van het land zitting hebben naast
een dertigtal representatieve figuren uit
heel het. maatschappelijk leven en de le
den van de Eerste- en Tweede-Kamer
fracties, zal het mogelijk zijn de actuele
politieke kwesties uitvoerig en vrucht
baar te behandelen.
De Commissie uit het Partijbestuur, die
na het verschijnen van het Centrum-rap
port werd benoemd en die tot taak had,
mee naar aanleiding van de eisen in dat
rapport aan de „eenheidspartij" gesteld,
reorganisatie-voorstellen in te dienen,
heeft zich in vrij korte tijd van die
taak gekweten. Het Partijbestuur kon zich
met haar voorstellen vrijwel geheel ver
enigen, zodat ze in de eerste vergadering
van de Bestuursraad, de vorige maand
gehouden, in behandeling konden komen.
Op enige uitzonderingen na werden ze
door de Bestuursraad aanvaard.
Op organisatorisch gebied zijn daardoor
belangrijke wijzigingen in de „gestalte"
der K.V.P. aangebracht, wijzigingen die
de partij ruim openstellen voor werkzaam
heid en invloed der jongeren, die voor de
bestuursorganen der partij een meer ef
ficiënte werkzaamheid mogelijk maken,
die de voorbereiding voor de Kamerver
kiezingen zakelijk en psychologisch ver
antwoord doen zijn. Ter illustratie van
de „K.V.P. in ontwikkeling" mogen hier
een drietal van de belangrijkste wijzigin
gen volgen.
Op de eerste plaats zij dan vermeld, dat
18-jarigen nu het volledige lidmaatschap
der partij kunnen verwerven. Het adspi-
rantlidmaatschap werd afgeschaft, zo
dat alle leden der Jongerenorganisaties
tevens volwaardig lid van de partij zijn.
Ter versterking van de polieke belang
stelling en activiteit der jongeren en om
hen te trainen in het partijwerk is thans
elke Jongeren-kring in de Bestuursraad
en Partijraad vertegenwoordigd. De af
delingen der partij kregen de verplichting
opgelegd om een post „subsidie Jongeren
organisatie" in haar begroting op te
nemen, indien ter plaatse een jongeren
afdeling werkzaam is.
Versterking van het jongerenelement
in de politieke organisatie is een eis van
deze tijd. Voor de K.V.P. gaat het er
bovendien om de jongere Katholieke kie
zeressen en kiezers voor zich te winnen
en te behouden, hetgeen haar tot dus
verre - blijkend uit berekeningen, die ge
maakt zijn na de uitslag van de jongste
Statenverkiezingen - inderdaad is gelukt.
Dit behoud zal in de toekomst alleen mo
gelijk zijn, als de partij zo ruim mogelijk
voor de jongere generatie openstaat.
Een tweede wijziging van betekenis
betreft de samenstelling van Dagelijks
Bestuur en Partijbestuur. Het Dagelijks
Bestuur, In het bijzonder met de „orga
nisatorische" leiding van de partij be
last, is om redenen van efficiëncy be
perkt tot een zevental leden. Het Par
tijbestuur. op welks politieke taak thans
sterk de nadruk valt, omvat: het Dage
lijks Bestuur, de Kringvertegenwoordi
gers. representanten uit de verschillende
maatschappelijke geleidingen en een aan
tal deskundigen op bepaalde politieke
terreinen.
Bij de samenstelling van het Partijbe
stuur is afgeweken van jje opvatting, die
in het Centrumrapport werd vermeld. Het
Centrum wilde n.l. het ledental van het
Partijbestuur beperkt houden en de Kring
voorzitters hun plaats doen vinden in de
Partijraad. Daar zouden het politieke con
tact met de Kringen der partij en de
politieke invloed der Kringen tot hun
recht kunnen komen.
Het Partijbestuur was echter blijkens
zijn voorstel van oordeel, dat in deze ge-
dachtengang te weinig aandacht werd ge
schonken aan de structuur der partij, die
de aanwezigheid van de Kringvoorzitters
in het Partijbestuur tot noodzaak maakt.
Een noodzaak, die zowel gelegen is in
het organisatorische als in het politieke
vlak.
Insider.
Dezer dagen kwamen met het s.s. „To-
mini" twee ,.Beaver"-vliegtuigen in Biak
aan, welke toestellen thans aldaar wor
den gemonteerd. Het zijn de JZ-PAA en
de JZ-PAB, van welke combinatie de
eerste twee letters het internationaal er
kende registratie-teken voor Nederlands
Nieuw-Guinea aangeven.
Voor de intensivering van de bestuurs
voering in Nieuw-Guinea wordt op het
ogenblik een aantal Jcleine vliegvelden
en waterlandingsplaatsen gereed ge
maakt. die gedeeltelijk door „Beavers"-
op-wielen en gedeeltelijk door deze
vliegtuigen-op-drijvers zullen worden ge
bruikt. Thans zijn reeds 14 landvliegveld-
jes voor gebruik gereed alsmede 17 lan
dingsplaatsen, die binnenkort eveneens
beschikbaar komen.
Het vliegschema is zo geprojecteerd,
dat zowel te land als op het water de di
verse plaatsen in Nieuw-Guinea op niet
meer dan een uur vliegen van elkaar lig
gen. Het ligt in de bedoeling in April
van het volgende jaar met deze „klem-
vliegerij" te beginnen.
Een machine voor het melken van
koeien is gisteren door de bond van Ame
rikaanse melkboeren per vliegtuig naar
de Franse premier, Pierre Mendès-France,
verstuurd. Zij zal hem worden overgedra
gen door Éleanore Maloney. „prinses van
de melkweg", die de premier tevens 48
liter melk van iedere Amerikaanse
staat één liter ten geschenke zal geven.
De pagegaaienziekte (psittacosis), welke
ook voor de mens besmettelijk is, neemt
in Duitsland toe. Waren er in West-Duits
land en Berlijn in 1951 slechts 2 ziekte
gevallen, in 1954 is dit aantal gestegen
tot 75. Ofschoon er een middel tegen de
ziekte bestaat, kan deze toch nog een
fatale afloop hebben, weshalve de hou
ders van papegaaien in West-Duitsland
bij monde van een lid van de Westber-
lijnse gezondheidsraad daarop geatten
deerd zijn.
Gisteren stak te Gouda de vijfjarige
Wim van W plotseling de straat over. Hij
kwam onder een vrachtauto terecht en
werd in zorgwekkende toestand naar het
Van Itersonziekenhuis overgebracht. Kort
na aankomst is de kleine echter over
leden.
Tegen de thans 43-jarige grondwerker
P. V. uit Heino is gisteren in hoger be
roep voor het Amsterdams gerechtshof 'n
gevangenisstraf van 7 jaar met aftrek van
10 maanden voorarrest geëist wegens een
moord, dat hem bijna 16 jaar geleden
gepleegd.
V. wordt ervan verdacht op 11 Februari
1939 nabij het zwembad De Liesbosch te
Jutphaas op een eenzame piek zijn 24-ja-
rige verloofde G. van M., die tegen hem
met medewerking van de Utrechtse voog
dijraad een vaderschapsactie had inge
steld. door wurging om het leven te heb
ben gebracht.
Deze misdaad, welke V., die nu ge
trouwd is en twee kinderen heeft, ruim
15 jaar op zich heeft gehad. Is tenslotte
door een toeval aan het licht gekomen. In
1951 haalde men nl. bij het zwembad een
houten schutting om en begon graafwerk
zaamheden voor het plaatsen van een
betonnen muur. Daarbij stootte men op
een skelet. Artsen onderzochten de been
deren en stelden vast, dat zij afkomstig
waren van een zeer kleine vrouw, die ge
storven was op een leeftijd tussen 15 en
35 jaar. Overal werd toen nagegaan welke
vermiste personen aan het signalement
van dit skelet zouden kunnen voldoen.
Uiteindelijk werd vastgesteld dat het mo
gelijk dat van G. van M. kon zijn.
Uit het oude dossier van de voogdijraad
bleek, dat verdachte V. de laatste was
geweest, die met het verdwenen meisje
gezien was. Wel had men hem daags na
haar verdwijnen in hechtenis genomen,
doch hij verklaarde toen, dat hij onder
weg door iemand was aangevallen en dat
het meisje met die man was meegegaan.
Men liet verdachte toen weer vrij Zoals
ter zitting bleek, had de man daarna valse
brieven aan de voogdijraad en aan de
advocaat van het meisje laten schrij
ven. Een van de brieven liet hij
met de naam van het meisje
ondertekenen. Dit leidde er toe dat men
het onderzoek in die tijd niet krachtig
meer heeft voortgezet. Toen een laar later
de oorlog uitbrak begon het er naar uit
te zien dat de verdachte zijn geheim tot
in zijn graf zou kunnen bewaren, indien
hij dat wilde.
Tien maanden geleden verklaarde V. na
zijn arrestatie zowel voor de politie als
later voor de rechter-commissaris, dat hij
't meisje met voorbedachten rade had ver
moord. Gisteren ter zitting kwam hij op
deze verklaringen gedeeltelijk terug. Men
kan de verdachte thans slechts nog we
gens moord veroordelen. Indien de voor
bedachte raad niet meer kan worden be
wezen, zou verdachte zich slechts aan
doodslag hebben schuldig gemaakt Aan
gezien doodslag na 12 jaar verjaart, kan
men deze thans niet meer san verdachte
ten laste leggen.
