De kleine wereld van
Lennart
Clare
O
witte doek
Een onvergetelijk man
MOET IK GELOVEN?
K
ER KAN EEN TOVERVOGEE
KOMEN
yr
Stijl en beschaving
ZATERDAG 29 JANUARI 1955
PAGINA 10
T N HET LEVEN van bijna iedere auteur komt het ogenblik, dat
hij (of zij) zichzelf en het publiek rekenschap aflegt van wat
A. Roland Holst zo treffend noemde „de eigen achtergronden". Dat
kan gebeuren in een indringend essay, waarin de auteur de diepste
oorsprong van zijn schrijverschap naspeurt en de in vele gevallen
bijna onuitputtelijke inspiratiebron aanduidt en analyseert. Maar
ook kan zulk een zelfbeschouwing heel toevallig ontstaan, zonder
opzet, zelfs in de vorm van een charmant verhaal. En zij behoeft
dan niet minder verheldeirend te zijn. Dikwijls hebben grote
schrijvers de belangrijkste dingen en de grootste diepzinnigheden
op speelse wijze en in een luchtige vorm gezegd.
Als Clare Lennart niet een schrijfster was, voor wier romans men
absoluut geen enkele „sleutel" nodig heeft? dan zouden wij haar
verrukkelijke verhaal „Twee Negerpopjes" als zulk een onthulling
van de eigen achtergronden beschouwen. In haar romans geeft deze
schrijfster echter zo weerloos en zonder terughoudendheid haar
diepste gevoelens aan haar lezers prijs, dat men werkelijk geen
nadere verklaringen nodig heeft. Uit ieder boek van haar blijkt,
hoezeer haar jeugd anders gezegd: de potentie tot de droom!
haar werk draagt en er de bevruchtende inspiratie voor is. Haar
sterkste figuren zijn die, welke nog iets van het kind in zich hebben
het kind, voor wie niets vreemd of onbestaanbaar is en
dat daardoor altijd in verwachting leeft.
Herinnering
Hoe weinig Clare Lennart in „Twee
negerpopjes" aan haar jeugdherinnerin
gen heeft toegevoegd, blijkt als zij over
haar kinderjaren spreekt. Haar vader -
een talentvol schilder - die, 84 jaar
oud, nog steeds werkt en met grote plan
nen rondloopt - had bij Oldebroek een
kwekerij „De Eckelenburg". De schrijf
ster herinnert zich nog de prachtige tui
nen en de merkwaardige klederdracht
van de kinderen in het dorp. Zij en haar
zusje waren de enigen, zonder kapjes en
lange rokjes.
Een caricatuur uit het
blad „Der Floh" van
1896. Het onderschrift
luidde: „Hoe Schonerer
van zijn geestverwant
dr Neumayer een trap
krijgtDe middelste van
de zeven figuren is
dr Karl Lueger.
Dubbele operatie voor Bing Crosby Twintig jaar aan de
top In een nieuwe gedaante „Drama veel makkelijker
dap een komedie" Maar een happy ending en een liedje
ontbreken niet Televisiesterren worden, steeds duurder
Don Camillo-film no 3 Maar nu gaat Peppone dood
Gina Lollobrigida in Amerikaanse film Tegenspeelster
van Burt Lancaster Film over Gandi Marlon Brando
in „The Wild OneIn Engeland verboden Bob Hope
en Maurice Chevalier samen op het witte doek.
ÏT.
mmw-
mm
ctrnm
bmwrm.,
Nieuwe biografie van dr Karl Lueger
Jeugd herleeft
Antwoord van Pater Steenwinkel S.J.
Aan ons spel leert men
ons kennen
Henk van der Maze.
rekenschap
Kenmerkende citaten
verliest met het ouder worden., met
ieder jaar meer., een fractie van die
speciale toverkracht, die kinderen eigen
is, om al wat hen omringt met leven te
bezielen". Trezia en Elly voelden zich heel
oud dit ogenblik, waarop ze hun tover
kracht zo gering bevonden, dat Andy en
Harry hen aanstaarden met glazen pop-
penogen.
Ze hadden met Oom Jaap de poppen
zelf in Deventer gekocht - en toch wis
ten ze met de feilloze zekerheid van
een kind, dat het een prinsje en prin
sesje waren, die Oom zélf uit Indië
had meegebracht. „En ze bekommer
den zich er in het minst niet om, dat
niet het een én het ander waar kon
zijn. Het spel., de droom., was voor
hen een tweede werkelijkheid, die naast
de andere werkelijkheid bestond. Die
er volkomen mee in strijd kon zijn,
maar die daarom de andere werkelijk
heid toch niet ophief en evenmin door
de andere werkelijkheid werd opgehe
ven".
Wie deze passage leest, zal wellicht be
grijpen waarom wij in dit verhaal iets
van een „sleutel" voelen, al weten we
heel goed (dit herhalen we met nadruk)
dat het werk van Clare Lennart die niet
behoeft.
De ontroerende, door niets te schokken
zekerheid van het kind gaat zelfs zover,
dat het in zijn verbeelding zelfs voor de
gevaarlijkste en volkomen onoplosbaar
schijnende situaties een uitweg weet. Har
ry en Andy zijn in een woestijn, hele
maal alleen, en zij worden aangevalleen
door leeuwen. „Zij kunnen niet anders
dan verslonden worden", meent een pro
zaïsch vriendinnetje; maar Trezia weet
wel beter; „Er kan een tovervogel ko
men en hen weghalen", zegt ze.
Zij was een jaar of tien, toen het geld
van haar vader op was en het gezin
vertrok naar het dorp Epe. Hiermede
nu begint het verhaal van de negerkin
deren. Er volgden blijde en droevige ge
beurtenissen en er is zelfs heus liefdes
verdriet. En over dit alles, over deze ge
hele werkeliikheid ligt de glans van een
rijke en verrijkende verbeeldingskracht.
Die was het ook, waardoor de schrijf
ster tot het vertellen van verhalen kwam
aanvankelijk alleen aan zichzelf! „Ik
iets worden en de snelste oplei-
jaar kweekschool legde ik examen af in
Apeldoorn. Daarna stond ik voor de klas,
eerst een paar jaar in verscheidene klei
ne dorpen en tenslotte in Utrecht. Ik
verzon toen reeds lang verhalen en ging
dikwijls een eind fietsen, alleen om ze
af te denken". Pas veel later kwam ik
er toe, ze op te schrijven. Ik herinnerde
ze me toen nog precies. De meeste er
van zijn bijeengebracht in de bundel
„Liefde en logica". Ik had helemaal
geen litteraire pretentie en de meeste ken
nissen wisten de eerste jaren zelfs niets
van mijn geschrijf af".
„Maar hoe kon U dat voor hen ver
borgen houden?"
„Wel, ik publiceerde uitsluitend onder
mijn pseudoniem. De naam Lennart heb
ik afgeleid van mijn tweede voornaam,
Helena. Ik liet nooit foto's bij recensies
afdrukken en zodoende wisten zelfs mijn
huisgenoten niet, dat ik romans schreef.
Het ene verhaal volgde op het andere
en tenslotte werd het onmogelijk, me nog
langer achter mijn pseudoniem te ver
bergen".
En zo kwam het dus, dat de bewonde
raar van de schrijfster Clare Lennart
thans de gast was van de charmante
mevrouw C.H. van den Boogaard-Kla
ver.
R.
WERELDNIEUWS
Van onze filmredacteur)
Bij Bing Crosby, één der voornaamste
Nationale Instellingen van de Verenigde
Staten is, zoals wij in het kort hebben
gemeld, verleden week een niersteen
weggenomen. Bing heeft de operatie, die
vier uur duurde waarschijnlijk waren
er bij dit belangrijke „geval" zoveel
chirurgen betrokken, dat ze elkaar in d»
weg liepen uitstekend doorstaan.
De titels van haar romans en ver
halen zeggen al iets van die wondere
wereld, waarin zij ons binnenvoert:
„Mallemolen", „Avontuur", „Kasteel te
huur", „Huis van kaarten", „Toverlan
taarn", „Serenade in de verte", „Stad
met roze huizen"Maar het is alsof
Clare Lennart in haar verhaal „Twee
negerpopjes" voor zichzelf dat bevruchten
de verleden laat herleven zonder „ver-
siéringen". Zij, de verbeeldingrijkste
schrijfster van ons over het algemeen
zo fantasie-arme land, schijnt hier een
bijna volkomen biografisch verhaal te
hebben geschreven - zo zuiver en ge
voelig en daarbij zo vol begrip van de
kinderziel, dat ieder in zichzelf iets van
heimwee gewaar wordt.
De hoofdpersoon van de roman „Tover
lantaarn" heet Floortje Désire. De schrijf
ster zegt: Dat kan, omdat iets van het
betoverend zoete aroom van het sprookje
dit verhaal doordrongen heeft. Dit zoe
te aroom doordringt alle boeken van Cla
re Lennart, zelfs als het zo iets prozaisch'
geldt als een havenstad: zjj maakt er
een verrukkelijke ode van, „Ter herin
nering aan Rotterdam (1946). Het is de
werkelijkheid, maar als gezien door kin
derogen „en dan is alles mogelijk".
fi.v.v v-.
Hoe een kind de werkelijkheid ervaart,
laat zij zien in haar romans, maar zij
zegt het in „Twee negerpopjes". Met dit
verhaal verraste Clare Lennart een groot
publiek, toen het in 1948 als Geschenk
van de Boekenweek werd gekozen. Zo
juist verscheen bij de Uitgever A.A.M.
Stols te 's-Gravenhage in de Atlantis-
reeks een zeer verzorgde nieuwe druk.
De inhoud is met weinig woorden ver
teld: twee zusters zoeken in de tijd van
textielschaarste op zolder in een koffer
met oude lappen en jurken. Opeens vin
den ze de twee negerpopjes terug. Andy
en Harry, die in haar gezamenlijke jeugd
zo'n grote rol hebben gespeeld En dan
begint het verleden te herleven - het
lang vergetene. Als de twee zusters zien,
dat de poppen inderdaad slechts poppen
zijn, dan beseffen zij welk ontzettend
groot verlies zij hebben geleden: de po
tentie tot de droom. Want „een kind
moest
ding was die voor onderwijzeres, ver
pleegster of apothekersassistente", legt
ze ons uit. „Ik koos het eerste. Na 4
Reeds eerder hebben wij de aandacht
gevraagd voor de activiteit van het
Weense Herold Verlag, dat zich bijzonde
re verdiensten verwerft door zijn publica
ties over de jongste geschiedenis van het
christelijke Oostenrijk. Wie destijds onze
raad gevolgd heeft en zich op de rijke
mémoires van de onverwoestbare dr Fun-
der geworpen heeft, zal met vreugde ver
nemen, dat Herold thans een biografie
van de legendarische dr Karl Lueger in
het licht heeft gegeven, die in Funder's
herinneringen zo'n grote rol speelt. 1).
Dr Karl Lueger is de man, met wie,
naar het woord van mgr Seipel de ge
schiedenis van de christelijk-sociale par-
t!i in Oostenrijk begonnen is. Hij was een
politiek natuurverschijnsel, dat het nage
slacht zal blijven boeien om de vanzelf
sprekendheid waarmee hij de politieke
verhoudingen van zijn dagen een radicale
metamorfose deed ondergaan, het libe
ralisme brak en uit tal van verspreide
splintergroeperingen de ene. grote chris
telijke partij smeedde. Zijn arbeidsterrein
lag eerst cn vooral in Wenen, de keizer
lijke hoofdstad van het Donau-imperium,
waarover hij als burgemeester regeerde
en waarop hij een nog steeds niet uitge
wist stempel heeft gedrukt, maar van
daar rijkte zijn invloed over geheel
Oostenrijk.
De korte biografie, van de hand van
Kurt Skalnik, poogt Lueger's plaats in
de historie opnieuw te bepalen en zijn be-
tekenis voor het heden te herwaarderen,
na de caesuur, welke de nazi-overheer
sing en het veranderde krachtveld van
't na-oorlogse Europa in de Oostenrijkse
ontwikkeling heeft aangebracht. Lueger
was bij zijn leven een fel omstreden fi
guur. even ontroerend geliefd als intens
gehaat. Zijn politieke nalatenschap, de
christelijke volkspartij, bleef in het ont
redderde Oostenrijk van na 1918 een niet
minder omstreden creatuur, zodat ook de
herinnering aan de schepper ervan goed
deels onttrokken bleef aan de milde wer
king van de tijd. die immers zoveel won
den heelt.
Skalnik onthoudt zich gewetensvol van
alle onverantwoorde verheerlijking, hoe
wel hij zich anderzijds een enthousiast
aanhanger betoont van de idealen, waar
Lueger voor stond. Door deze soberheid
en welhaast koele terughoudendheid komt
de werkelijke grootheid van Lueger
slechts overtuigender naar voren.
Dr Lueger, zelf van eenvoudige afkomst
was de eerste grote Oostenrijkse „volks-
man", die in de tweede helft van
de vorige eeuw de ontwaking van de
massa wist te bevorderen en te leiden,
met instinctmatige zekerheid. Hij was niet
de theoreticus van de christelijk-sociale
doctrine, zoals dié in Oostenrijk zo vrucht
baar wortel schot. De ontmoeting tussen
de theoretici, met name baron Vogelsang
en prelaat Schindler en deze practicus
vond eerst plaats, nadat Lueger zijn spo
ren in de strijd tegen het liberale groot
kapitalisme reeds verdiend had. Maar zij
gaven zijn briljante practische geest een
diepere fundering en leverden hem de
grondslag waarop zijn dynamische talen
ten de massa van christelijke „kleine lui
den" konden verenigen. En de felle oppo
sant ontwikkelde zich tot de grote her
vormende bestuurder.
Skalnik's biografie geeft een bijzondere
heldere kijk op de politicus Lueger en
zijn tijd. Maar zij poogt niet verder door
te dringen in de diepere lagen van Lue
ger's persoonlijkheid, dan de beschikbare
gegevens, de historicus veroorloven. Het
staat de lezer vrij verder te peinzen over
deze man. wiens karakter in meer dan
één opzicht een mysterie blijft. Van jongs-
af aan voelde hij. als bij ingeving, de
komst van een nieuwe tijd aan en met
verbluffende moed en felheid sprong hij
zijn tegenstanders op het lijf. maar te
gelijkertijd behield hij een serene en wij
ze gematigdheid. Hij was een volksleider
en verkeerde steeds tussen de massa en
bleef vrijgezel en eigenlijk eenzaam. Hij
werd de grote christelijke staatman. doch
was de jongeman eigenlijk zonder leven
dig geloof in de politiek gegaan. Hij aan
vaardde de noodzaak van alle politiek,
het compromis, en maakte er een doel
treffend gebruik van maar in zijn per-?
soonlijk leven kende hij geen compromis,
koos de moeilijke weg van strijd en over
leed tenslotte in zijn burgemeesters
ambtswoning als een arme.
Hij was indredaad „der Mann zwischen
der Zeiten". De oude liberale maatschap
pij wierp hij omver met zijn sociaal pro
gram. dat hij aan de collectivisten van
vandaag voorhoudt. Hij stierf in 1910, toen
de schaduwen van de naderende cata
strofe, die hij met zijn supranationale vi
sie op de Donaumonarchie mogelijk had
kunnen tegenhouden, reeds over Oosten
rijk vielen. Even onbegrijpelijk als zijn
verschijnen was het uur van zijn heen
gaan.
L. W.
1) Kurt Skalnik, dr Karl Lueger. Der
Mann zwischen der Zeiten. Uitgave He
rold Verlag Wenen.
De dag tevoren had de Crooner (kreu-
ner, zoals hij zichzelf vaak noemt) een
niet minder zware operatie, die eveneens
vier uren duurde, uitstekend doorstaan:
opnamen voor negen radioshows van
kust tot kust. De apparatuur stond in het
ziekenhuis naast zijn bed.
Een man als Mr. Crosby kent geen
leeftijd of ouderdom. Hij was de eerste,
die het zingen voor een microfoon van
een routinewerkje voor één der leden van
een band tot een bijna heilige cultus
verhief. En thans kan hij zich op zijn
ziekbed troosten met de gedachte, dat hij
ook de eerste is, wie een nieuwe onder
scheiding in de muziekwereld ten deel
valt. Zijn filmstudio Paramount gaat een
nieuwe versie maken van de uit 1936 date
rende film Anything goes."
Op zich is dit helemaal niets bijzonders
In deze dagen van vele reprises heeft
Hollywood het zich tot een gewoonte ge
maakt om van alle vroegere succesvolle
muziekfilms nieuwe versies te maken
en met Howard Keel of Mario Lanza
in de rollen, die oorspronkelijk door Nel
son Eddy of John Boles werden gezon
gen. Maar wie vervult de oorspronkelijke
Crosby-rol in de nieuwe versie van Cole
Porter's succes uit 1936? Niemand anders
dan de oorspronkelijke Crosby in eigen
persoon. Nelson Eddy en John Boles zijn
tegenwoordig genoodzaakt, in nachtclubs
op te treden om hun meer bejaarde be
wonderaars nog te kunnen boeien. Bing's
tegenspelers van twintig jaar geleden:
Ethel Merman, Ida Lupino en Charlie
Ruggles hebben ander werk gezocht.
(Miss Merman heeft zich teruggetrokken,
Miss Lupino is filmproducent geworden
en de komiek Ruggles heeft sinds 1949
niet meer voor de filmcamera's gestaan).
Maar Bing Crobsy, 50 jaar oud, met een
pruik, maar toch altijd nog betoverend,
kan blijven, die hij was, dank zij zijn
stem, die beter is dan ooit.
„Bij liet schrijven van deze Apologie hebben we vooral gedacht aan
Katholieken, die het verlangen hebben hun geloof verantwoord te
bezitten". Met deze beginregels van de Verantwoording" geeft Pater
Steenwinkel S.J. tegelijkertijd een kenschetsing van zijn boek, dal onder
le titel „Moet ik geloven?" bij de uitgeverij H. J. Dieben te Den Haag
verscheen. Het is een populair-wetenschappelijk werkje, dat zich voor
namelijk richt tot de meer ontwikkelde lezer, die minstens een middelbare
schoolopleiding achter de rug heeft. Toch kan naar onze mening ook de
katholiek, die deze vooropleiding niet heeft genoten, maar door zelf
studie zich een zekere basis aan kennis verworven heeft, dit boekje met
vrucht lezen. De toon er van, didactisch gericht als het is, bezit iets
droogs van een schoolleerboekje maar mist toch niet de warmte en de
vurigheid van een eigen stemgeluid.
Een klassieke gezegde luidt: „agere
sequitur esse". Dat wil zeggen: een
mens uit zich, zoals hij in diepste we
zen is. Zoals hij is. spreekt hij ook,
handelt hij ook, gedraagt hij zich. Zijn
spreekwijze zijn handelwijze, zijn ge
dragswijze worden bepaald door zijn in
nerlijk zijn door zijn innerlijke gesteld
heid. Zij zijn een logisch gevolg van de
ze gesteldheid. Een dwaas handelt dwaas
spreekt dwaas en gedraagt zich dwaas
Een wijs mens handelt wijs. spreekt
wijs en gedraagt zich wijs.
Nu gaat dit voor het toneel niet he
lemaal op. Want juist als iemahd zich
in het leven niet gedraagt, zoals men
van hem verwachten zou, dus als hij
voorwendt een ander te zijn dan hij in
werkelijkheid is, dan zegt men: hij
speelt toneel. Zijn gedrag is niet in
overeenstemming met zijn werkelijk zijn
Dit is bijvoorbeeld het geval als een
deftig heer zeer plat. gaat praten. Zi.in
spreekwijze volgt niet logisch uit zijn
innerlijke gesteldheid. Nij zijn er men
sen, die altijd toneel spelen, dus altijd
doen en spreken niet overeenkomstig
hun innerlijke gesteldheid. Men houdt
niet van dergelijke typen, omdat men
nooit weet, wat men aan ze heeft. Som
migen proberen achter een uiterlijk on
verschillig gedrag juist een diepe rijke
innerlijke gesteldheid te verbergen.
Maar voor de omgeving zijn dergelijke
mensen bijna nooit prettig.
Voor het toneel gaat bovenstaand ge
zegde dus niet helemaal op. Van de
andere kant gaat het juist nergens zo
goed op als voor het toneel. Want de
toneelspeler moet zich in leven in de
innerlijke gesteldheid van een ander.
En vanuit deze gesteldheid beredeneert
hij, hoe zijn gedrag, zijn spreekwijze op
het toneel moet zijn om aan deze inner
lijke gesteldheid uiting te geven. Moet
de toneelspeler een voornaam heer uit
beelden. dan moet ook zijn gedrag en
spreekwijze geheel in overeenstemming
zijn met deze voornaamheid De voor
naamheid moet tot in de kleinste ui
terlijkheden naar voren komen. Hiervoor
moet de toneelspeler, zoals wij zeggen,
totaal in de huid kruipen van die voor
name heer. De innerlijke gesteldheid
van die heer moet geheel de zijne wor
den voor een moment Dus hier heeft
de toneelspeler juist 'n houvast aan het
oude gezegde: een mens uit zich, zoals
hij in diepste wezen is.
Toch moet men zichzelf niet helemaal
vergeten bij het spelen van toneel. Want
het blijven toch altijd WIJ DIE SPELEN
Aan ons spel zal men ook ONS leren
kennen. Want ook hier gaat het gezeg
de: wij uiten ons, zoals wij in diepste
wezen zijn. Gaat er van onze opvoering
een zekere beschaving uit, een zekere
stijl ,dan zal men deze beschaving en
stijl ongetwijfeld aan onze persoon toe
schrijven. En met recht! Bovendien
hebben wij in deze ook nog een vor
mende taak. Stijl en beschaving heb
ben hun invloed Hun invloed op de
omgeving, hier op de toeschouwers.
Evengoed als stijlloosheid en nbe-
schaafdheid dat hebben. Gaat er van
onze opvoeringen dus een zekere be
schaafdheid en stijl uit, dan zal dit on
getwijfeld zijn goede invloed hebben op
degenen, voor wie wij spelen maar ook
op ons zelf. Een vormende invloed.
Nu leent zich werkelijk niet ieder stuk
er voor. om beschaving en stijl van een
opvoering te doen uitgaan. Maar dan
is men al op de verkeerde weg. Dan
heeft men zich bij de keuze al niet la
ten leiden door de eis van beschaving
en stijl Men heeft een platvloers stuk
gekozen, dat de aardigheden zoekt in
onbeschaafdheden. Men haalt, zichzelf
altijd verschrikkelijk omlaag door zulk
soort stukken te brengen. En men be
ledigt hiermee eigenlijk ook het publiek
En het publiek, dat men er niet mee
beledigt, doet men alleen maar kwayid
Een schrijver van dergelijke stukken
moest men boycotten.
Laat er van onze opvoeringen toch
altijd een fijne edele innerlijke bescha
ving en stijl uitgaan, die getuigt van
ons hoogstaand karakter en van onze
diep gewortelde katholiciteit. Dit is mo
gelijk zelfs bij de opvoeringen van de
meest humoristische stukken.
De apologie, die pater Steenwinkel
schreef, geen lyrische ontboezeming,
maar een. op populaire leest geschoeid,
streng wetenschappelijk, streng doctrinair
streng logisch en streng systematisch
betoog over het phenomeen van het
geloof als zodanig en over de inhoud van
het geloof.
In naam van een denkend Katholiek
legt deze kleine apologie rekenschap af
van het geloof in de Godheid van Jesus.
terwijl ze het geloof in een God als voor
onderstelling aanvaardt en daarom van
de traditionele Godsbewijzen afziet.
Het legt °°k rekenschap af van het ge
loof in de door Jesus gestichte Kerk, een
geloof dat pater Steenwinkel op „redelijke
wijze, d.w.z. met verstandsargumenten
verantwoorden wil
Maar de auteur blijft n'e' langer bij
het verstand staan. Geloof, hoop en lief
de zijn niet alleen theoretisch maar ook
in de praktijk van het leven zo nauw met
elkaar verbonden, dat er van ongeschei
den onderscheidenheid moet worden ge
sproken .Geloven is in de grond meer
een verbinding van verstandswerking en
een liefdeact, dan men in een rationalis
tische tijd wel toegeven wil.
Het rationalisme heeft zich als levens
beschouwing overleefd. Zelfs in de niet-
christelijke denkrichtingen van heden ten
dage worden „geloven" en „geloof" weer
als een bron van kennen aanvaard, naast
een phenomeen als „intuïtie" b.v. Dit
op zichzelf is reeds een winstpunt van
de twintigste eeuw.
Daarbij haalt pater Steenwinkel S.J.
een aantal argumenten uit een gevulde
boekenkast, die niet ieder katholiek als
parate kennis in zijn hoofd heeft staan
b.v. over de historiciteit, de historische
betrouwbaarheid, van de H. Schrift, met
name van het nieuwe Testament.
Tegelijkertijd worden problemen kort
behandeld als de katholieke huwelijksmo
raal, die de bruikbaarheid van deze apo
logetische handleiding verhogen en die tot
verdere studie stimuleren.
In netelige kwesties als het bestaan
van casuïstische oplossingen van histori
sche gebeurtenissen en feiten als vroegere
onbegrijpelijke pauskeuzen, van bescha
mende historische kwesties al de inquisitie
van bepaalde overwoekering van devotie
praktijken, neemt pater Steen winkel een
ruim en critisch standpunt in.
Vraagstukken als het primaat van de
Paus en de organisatie van de Kerk als
gemeenschap, de hiërarchie, worden dui
delijk behandeld.
Daarnaast worden „Kerken" en „Gelo
ven" als Islam Confucianisme. Boeddhis
me en Protestantisme (in velerlei scha
kering) op matig polemische wijze in en
kele facetten besproken.
Het werkje dwingt bovendien ook de
katholiek tot nadenken. Dat is geen ge
ringe verdienste, ofschoon het als popu
laire apologie geen nieuwe vergezichten,
indien deze nog mogelijk zijn. opent. Daar
om geven we in dit verband nog enige
kenmerkende citaten:
„De Katholieke geloofsleer is geen kant
en klaar afgerond systeem; ze is zelfs
helemaal geen systeem ze is een leven
de werkelijkheid, die zich ontwikkelt en
zich steeds verder ontvouwt,
en:
„In het leven van elke gelovige komt
een Damascus-uur. Neen. ons geloof er
ven we niet. We moeten het veroveren,
wij allen. Soms is alles licht, maar
dan weer kan er grote duisternis komen
Dan zouden we alles willen wegwerpen,
bevrijd van knellende banden en hels
maal onszelf willen zijn. Maar dan ri.isl
weer voor ons op de gestalte van de
Meester. Wij zullen ons Zijn woord her
inneren: „In de wereld hebt gij verdruk
king te lijden: maar schept moed: 'k
heb de wereld overwonnen. (Joh. 16.33)
In ons geloof blijft altijd een element
van duisternis, die duisternis kan zich
zo over heel ons denken uitstrekken, dat
wij een ogenblik werkelijk niet meer zien.
Dat wij dan Christus zaligspreking voor
ons zelf waar maken: „Zalig zij. die met
zien en toch geloven. (Joh. 20.29)
Moeten we na deze citaten het boekje
nog een aanbeveling meegeven?
Toch zal men Bing Crosby, die twintig
jaar lang aan de top heeft gestaan en
die zich al die tijd heeft gespecialiseerd
in gladde, keurige rollen, binnen niet al
te lange tijd in een heel andere gedaante
op het witte doek te zien krijgen. In zijn
nieuwste film „The Country Girl", die
tegen het einde van verleden jaar te New
York in première ging, gaat het hem als
Ray Milland in „Lost Week-end" of Tre
vor Howard in „Outcast of the Islands.'
Hij speelt er de rol i'n van een acteur,
die zichzelf de goot indrinkt. Door mid-
del van een niets ontziende belichting
wordt iedere lijn in zijn gelaat naar vo
ren gebracht. Zijn kin, vol stoppels, hangt
slap omlaag. Zijn wangen zijn ingeval
len, zijn voorhoofd zit vol rimpels en zijn
ongekamd haar wijkt ver van zijn voor
hoofd terug.
Het is geen vrolijke film: het verhaal
van een man, die een leugenaar is en
een dwaas. „The Country Girl", waarin
Bing naast William Holden de mannelijke
hoofdrol speelt, is gemaakt naar een
toeneelstuk van Clifford Odet, dat in En
geland onder de titel „Winter Journey"
is vertoond met Michael Redgrave in de
rol van de verlopen acteur.
Toen hem werd gevraagd, waarom hij
zo'n rol had aangenomen, gaf Bing het
volgende wonderlijke antwoord, dat hem
toch volkomeen karakteriseert: „Zo'n rol
is veel makkelijker dan een muzikale
komedie, omdat een komedie voortdurend
een hoog tempo eist, dat er gemakkelijk
uitziet, maar het in werkelijkheid niet is.
Dit drama heeft een dégelijk verhaal te
vertellen. Dus dat vertel je meer met.
Om Bing's bewonderaars niet al tezeer
teleur te stellen en hun toch iets te laten
zien van de oude vertrouwde Crosby,
zingt hij nog enkele liedjes, waaronder
één, dat „You've got what it takes" (Je
verdiende loon) heet.
George Seaton, de regisseur van de
film, heeft verklaard: „Het publiek zal
misschien niet veel voelen voor een film
figuur, die een dronkaard is. Maar het
geheim van Bing is, dat hij toch hun
sympathie kan vasthouden, onverschil
lig hoe erg hij liegt of hoe diep zinkt in
het verhaal".
Natuurlijk is er voor Bing een „happy
ending" aan de film. Hij wordt gered,
dank zij de wanhopige pogingen van zijn
filmvrouw, de nieuwe jonge ster Grace
Kelly, die er niet minder verwilderd en
gekweld uitziet dan haar man.
Voor deze rol én voor haar spel in de
films „Rear Window" en „Dial for hiur-
der" is Miss Kelly, zoals we reeds meia
den, door de New Yorkse filmcritici ge
kozen als de beste actrice van 1954.
Noemden we verleden week een paar
fabelachtige bedragen, die door de meest
bekende sterren bij de Amerikaanse tele
visie worden „Verdiend", ook de mindere
goden beginnen steeds hogere eisen te stel
len. „De honoraria, die door sterren uit
Hollywood voor commerciële televisie
uitzendingen worden gevraagd, zijn het
laatste half jaar verdrievoudigd", aldus
verklaarde Ethel Winant, die belast is met
het engageren van artisten voor de televi
sie. „Zelfs mensen, die 500 dollar kregen,
vragen nu 1500. Een jaar geleden was Te
resa Wright tevreden met 1500 dollars (on
geveer 5.000) voor een optreden van een
half uur. Nu wil ze er minstens 2.500 9000)
hebben".
Miss Winant voegde er nog aan toe, dat
de 10.000 dollar-artist niet thans dit be
drag wil hebben, maar bovendien vrij rei
zen van en naar New York voor zichzelf,
zijn vrouw, drie kinderen en een kinder
juffrouw.
van plan is op geld te kijken, zal de film
in Cinemascope en in technicolor wor
den opgenomen. Het wordt dus steeds
mooier.
Om te voorkomen, dat er nóg een ver
volg zal komen op deze derde Don Camil-
lo, heeft de scenarioschrijver Giovanni
Guareschi (die op het ogenblik in de ge
vangenis zit) besloten Peppone aan het
slot van de film te laten sterven.
Of het veel zal helpen? Conan Doyle
heeft zo iets indertijd ook en ver
geefs met Zijn Sherlock Holmes ge
probeerd. Bovendien zijn er communis
ten genoeg in Italië, maar is er slechts
één (onsterfelijke) Fernandel Don Ca-
millo.
U hebt er geen idee van, hoeveel zorgen
die filmmaatschappijen hebben. Er is er
één in München, die de naam van haar
laatste product „Mijn naam is Cox" moest
veranderen, omdat de enige vrouwelijke
clown in Duitsland, die onder de naam
Jonny Cox optreedt, bezwaar had tegen
cïczs titel.
De clown, die eigenlijk Ursula Klöver
heet, heeft de filmmaatschappij voor de
kadi gedaagd en het proces gewonnen-
Dus veranderde de maatschappij de titel
in „Mijn naam is Paul Cox". Toen Jonny
Cox's advocaat aankondigde, dat hij ook
daartegen bezwaar had, veranderde de
maatschappij de titel opnieuw ditmaal in:
„Mijn naam is
Gina Lollobrigida, Italië's nationale
heldin, heeft aangekondigd, dat ze haar
eerste rol in een Amerikaanse film zal
spelen in „Trapeze" met Burt Lancas
ter als tegenspeler.
Sir Carol („Odd Man Out", „Fallen
Idol", „the Third Man". „Outcast of the
Islands", „The Man between"). Reed zal
de regie voeren van de film, die in Augus
tus in Europa voor de camera's komt
en die de avonturen vertelt van een rei
zend circus.
Nehru, de eerste minister van India,
heeft „alle mogelijke medewerking" van
zijn regering toegezegd aan de productie
van een film over het leven van Mathat-
ma Gandhi.
De film, die als titel krijgt „The Wheel",
zal door een Amerikaanse maatschappij
worden gemaakt. Begin November van
dit jaar zal met de opnamen in India
worden begonnen, terwijl de binnenopna
men in Londen zullen worden gemaakt.
Nehru, een der voornaamste discipelen
van Gandhi, heeft aangeboden het scena
rio eerst te lezen en alle mogelijke
medewerking te verlenen.
De Amerikaanse film „The wild One"
met Marlon Brando in de hoofdrol is in
Engeland verboden, nadat de censor ze
verscheidene malen had gezien. Zelfs hij
kon zich nauwelijks herinneren, wanneer
Natuurlijk was het onvermijdelijk,. We
krijgen een derde Don Camillo-film te
zien, getiteld „L'honorable Peppone" met,
even natuurlijk, Fernandel en Gino Cervl
in de hoofdrollen. En aangezien men niet
Bing Crosbybijna' onherkenbaar
voor zijn vele bewonderaars, in de
film „The Country Girl waarin
hij de rol van een dronkaard speelt
dit het laatst is gebeurd met een film,
waarin een grote ster optrad.
,The wild One" is het verhaal van een
bende jonge leeglopers, die op hun motor
fietsen een vredig Amerikaans stadje bin
nenrijden. De plaatselijke politieman is
zwak en raakt zijn hoofd kwijt. De jonge
bandieten, met zwarte glimmende laarzen,
rossen op hun motors door het plaatsje en
terroriseren de bewoners. Ze noemen zich
zelf De Zwarte Rebellen. Ze worden pas
opgerold, nadat een man is gedood en de
federale troepen zijn aangerukt.
De Britse censor is bevreesd voor de uit
werking, die de film op sommige jongelie
den in Engeland zal hebben, hoewel de
moraal vande film is: treedt van het begin
af flink op tegen jonge schurken en je
hoeft niet bang te zijn voor moeilijkheden.
Hollywood heeft de mogelijkheid van
een gewijzigd slot geopperd- In de huidige
versie rijdt een verslagen Brando lei
der van de bende het stadje uit, na te
zijn vrijgesproken van een aanklacht we
gens doodslag.
In Frankrijk, waar de film zonder cou
pures wordt vertoond, is Marlon Brando
uitgeroepen tot de beste acteur van het
jaar.
Bop Hope en Maurice Chevalier zullen
samen in een Hollywood-film optreden,
die gedeeltelijk in Parijs zal worden op
genomen. Het betreft hier een nieuwe
versie van „The Cheat."
Maurice Chevalier en Bob Hope zullen samen optreden in een nieuwe
filmversie van „The Cheat'
