Staatsmijn Maurits 40 jaar
De Rotterdamse kantonrechter
veroordeelde magnetiseur
haat het niet
aan Uw
buurmanover
Moeilijkheden in Baarle blijven
MOORD
WRIGLEY
AMBON
KOMT VRIJ
Walmende koeltorens en schoor
stenen, decor van Geleen
mm
Geen termen om op eisen der diamant
bewerkers in te gaan
als U komt!
in blokschrift
Europ
a s grootste en
modernste
Lodge terug naar V. S.
Doktoren waren liet niet eens
Klacht tegen procureur des Konings
ZATERDAG 12 MAART 1955
PAGINA S
Neem dan
NEUROTONIC!
O ntwapenings-conf erende
^Heksenprocessen der twintigste eeuw''''
PATER REGINALD
FRIFDEMAN
PROF. SMEETS IN DAGELIJKS
BESTUUR S E.R.
Wonderlijke beweringen
IN AFFAIRE SCHMIDT-
JUNGSCHLaGER
Algemene Juweliersvereniging
Internationaal overleg
KINDERVERLAMMING
STUDENTEN IN ATJEH
PROTESTEREN tegen
MASSA-MOORD
4^ Schep vreugde in t leven - -
Oplossing van gisteren
door BRAM VERSCHOOR
(Van onze correspondent)
VANDAAG, Zaterdag: 1- Maart pre
cies veertig jaar geleden, werd bij
Koninklijk Besluit bepaald, dat te
Lutterade onder de gemeente Geleen
een vierde Staatsmijn, waaraan een
jaar later de nrjam Maurits werd gege
ven, zou worden gevestigd. Dit K. B.
had tot gevolg, dat korte tijd later een
aantal inwoners van het destijds nog
geen 5000 zielen tellende Geleen hun
landerijen met onteigening bedreigd
zagen. Zij waren over het vooruitzicht
zoals het meestal bij onteigeningen
gaat geenszins verheugd, dcvh wel
danig verontwaardigd. Protesten ble
ven dan ook niet uit. De overheid liet
zich door deze protesten echter van
zelfsprekend niet van haar plannen af
brengen. Had zij dat wel gedaan, dan
zou de gemeente Geleen thans niet een
der welvarendste plaatsen van Lim
burg zijn en dan zou zij onlangs ook
niet haar 25.000ste inwoner hebben
kunnen boeken.
Het offer van de landerijen te Lutterade
heeft deze gemeente geen windeieren ge
legd. Het grote Mauritscomplex biedt
thans werk aan niet minder dan bijna
11.000 arbeiders en beambten, terwijl nog
eens 7500 adderen hun brood verdienen
in de chemische bedrijven, welke rond de
vierde Staatsmijn verrezen.
Meer dan tien jaar heeft het geduurd,
voordat in eerste instantie de aanleg van
de Maurits was voltooid. Zij werd officieel
in bedrijf gesteld op 1 Januari 1926. Zeven
jaar tevoren, in 1919, maakte men een
aanvang met het afdiepen van de eerste
6chacht; met het afdiepen van de tweede
werd begonnen in 1921. De eerste steen
kool trof men bij dat afdiepen aan op ver
diepte van ongeveer 300 meter.
Steed$ crescendo
In 1923 werd het eerste kwantum kolen
nog slechts miniem echter, nl. 1769 ton
-naar de oppervlakte gebracht. Twee
jaar later kwamen 324.444 ton kolen vrij.
Het eerste jaar na de officiële inbedrijf-
stelling leverde een productie van 665.000
ton. Nog een jaar later leverde de Maurits
al 1.170.754 ton kolen. Daarna bleef het
crescendo gaan tot in 1950, toen de Staats
mijn met 2.843.713 ton haar recordproduc
tie bereikte.
Zoals men weet, heeft de Maurits de
naam de grootste mijn van Europa te zijn.
Zü is dat wat haar productie betreft, wel
ke momenteel rond 2.600.000 ton per jaar
schommelt. Over enkele jaren zal de Mau
rits in dit opzicht echter worden onttroond
door een nieuwe Duitse mijn, de „Emil
Mayrisch", welke nabij Kerkrade of
slechts tien kilometer afstand van de Ne
derlands—Duitse grens is gelegen te Siers-
dorf. Met de aanleg van deze mijn werd
in 1937 een begin gemaakt door de „Esch-
weiler Bergwerksverein" de grootste
mijnonderneming in het Wurmrevier bij
Aken. Zjj werd in bedrijf genomen in 1953.
Omstreeks 1958 zal men met de uitbouw
van deze mijn zover gevorderd zijn, dat
zij 10.000 ton per dag kan leveren.
Wat de grootte van het concessie veld
ongeveer 5000 ha. aangaat, moet de
Maurits ver onderdoen voor Staatsmijn
Emma te Treebeek, wier concessie 7200 ha
groot is en welke een productie heeft van
rond 2.400.000 ton per jaar.
Toen de Maurits in 1926 in bedrijf
kwam, telde zij twee verdiepingen, name
lijk op 391 en 455 meter. Een derde ver
dieping op 548 meter werd in 1927 in pro
ductie genomen; in 1933 begon men met
de aanleg van een vierde verdieping op
660 meter. Een vijfde zal begin 1959 klaar
komen op 810 meter. In verband hiermee
begon men verleden jaar met het bouwen
van een derde schacht, welke 940 meter
diep zal worden. Deze zal overigens niet
de diepste van Nederland worden, want
op Staatsmijn Hendrik te Brunssum is er
momenteel een van 1100 meter in aanleg!
Zo groot als Amsterdam
Als men de vier thans in bedrijf zijnde
verdiepingen van de Maurits naast elkaar
zou leggen, zouden deze een oppervlakte
beslaan, gelijk aan het bebouwde gedeelte
van Amsterdam. De steengangen in deze
mijn zijn samen meer dan 1C0 kilometer
lang. De langste steengang, welke 13 kilo
meter meet, is die, welke sinds 1947 het
ondergrondse bedrijf van de Maurits met
dat van de Emma verbindt. In de steen-
gangen van de Maurits ligt voor meer dan
200 kilometer aan spoorlijnen, waarop
tientallen hoedruk-, perslucht- en diesel
locomotieven voor het kolen- en personen
vervoer zorgen.
Het spreekt vanzelf, dat men bij de
aanleg en de uitbouw van de Maurits
zoals straks natuurlijk ook het geval zal
zijn bij de aanleg van Staatsmijn Beatrix
gebruik maakte van de jongste vin
dingen der mijnbouwtechniek. Vandaar
haar faam van niet alleen de grootste
qua productie, maar ook de modernste
mijn van Europa te zijn. Een zeer mo
dern uiterlijk kregen al dadelijk de
schachtbokken zie foto wier uiter
lijk wel heel sterk afwijkt van de stalen
schachtbokken, waarmee de meeste an
dere kolenmijnen zijn uitgerust.
Arbeiders van her en der
Het laat zich denken, dat men in Geleen
en omgeving niet dadelijk over voldoende
arbeiders beschikte voor de Maurits. Er
zijn in deze mijn dan ook vele buitenlan
ders werkzaam geweest. De huidige hoofd
bedrijfsingenieur van de Maurits. ir M J.
A. Bergstein, vermeldt in zijn artikel „De
geschiedenis van Staatsmijn Maurits", dat
werd opgenomen in de jubileumuitgave
„Mijn en Spoor in Goud", aan welk artikel
wij ook nog een aantal andere gegevens
ontleenden, dat in 1930 buitenlanders van
meer dan tien verschilende nationaliteiten
met 1364 personen ongeveer een derde van
de totale ondergrondse bezetting vormden.
Langzaam daalde daarna hun aantal om
bij de bevrijding een laagtepunt te berei
ken, mede tengevolge van het ontslag van
alle Duitsers. Het grote tekort aan onder
grondse mijnwerkers na de oorlog maakte
werving in het buitenland noodzakelijk:
in 1947 verschenen de Polen, in 1949 een
contingent Italianen. Het aantal niet-Ne-
derlandse ondergronders bereikte hiermee
een na-oorlogs maximum van 621.
Het gebied, waar op de Maurits werk
zame arbeiders wonen, omvat thans ook
een stukje van Noord-Brabant. De verste
plaats, waarheen dagelijks mijnwerkers-
bussen rijden om de arbeiders van de
Maurits heen en weer naar Geleen te ver
voeren, is namelijk Best.
Bént V overdag ze
nuwachtig en gejaagd
en nemen 's nachts de
zorgen een enorme
omvang aan?
Het praeparaat,
dat Uw zenuwen
tot ontspanning
brengt, zonder de
ze te verdoven
Verantwoord en
onschadelijk.
Verkrijgbaar bij thv
apotheker of drogist
Henry Cabot Lodge, de Amerikaanse
vertegenwoordiger bij de ontwape-
nings-onderhandelingen te Londen, is
heden naar de V.S. teruggekeerd. Zijn
terugkeer is in overeenstemming met
eerder bekend gemaakte plannen, al
dus is van officiële zijde verklaard.
James Wadsworth, waarnemend
hoofd van de Amerikaanse delegatie
bij de V.N., zal Maandag in Londen
aankomen om de plaats van Lodge in
te nemen.
Het hart van Staatsmijn Maurits met de typische betonnen schachtbokken
(Van onze correspondent)
De Belgische huizeneigenaar S. van den
Eynde is de eerste teleurstelling over het
gezamenlijke optreden van de Nederland
se en Belgische justitie tegen de speelzaal
„De Negen Huizen" op zijn betwiste strook
grond in het enclave-gebied snel te boven
gekomen. Op de gendarmerie van zijn ge
meente heeft hij namelijk een klacht neer
gelegd tegen de Procureur des Konings te
Turnhout en het dubbel van deze klacht
met een verzoek tot bijstand tot de Bel
gische Minister van Justitie gericht.
Van den Eynde ontzegt aan de polities
der beide landen het recht om in zijn
woning binnen te dringen. De „modus Vi
vendi", waarvan de waarde ook in juri
dische kringen sterk wordt betwijfeld,
geeft volgens hem hoogstens het recht de
orde te handhaven of te herstellen op de
openbare weg voor zijn huizen. Door zijn
optreden, zegt hij verder, heeft de Pro
cureur hem in de onmogelijkheid gesteld
zijn bezittingen rendabel te maken, ter
in afwachting van de beslissing, over het
gebied zal gaan, zal slechts langs diplo
matieke weg kunnen worden uitgemaakt.
Tot het zover is, wil Van den Eynde zijn
actie op dezelfde voet voortzetten en hij
vindt daarbij blijkbaar wel steun in ze
kere Belgische kringen, waar de betekc
nis en de waarde van deze 12 H.A. betwis
te grond nogal hoog worden aangeslagen.
Dit laatste doet men blijkbaar ook van
Nederlandse zijde.
Dat de medici het in hun waardering
van magnetiseurs niet eens zijn, is wel
zeer sterk naar voren gekomen, toen
gistermiddag voor de Rotterdamse kan
tonrechter de zaak tegen de 56-jarige
magnetiseur E. F- uit Berkenwoude voor
de tweede maai werd behandeld. Dr E.
C. C. van Lennep uit Vorden betoogde ais
getuige a décharge tijdens deze zitting,
dat magnetiseurs in vele gevallen hulp
brengen en hü staafde deze bewering met
een aantal voorbeelden. De Rotterdamse
huidarts dr E. H. Hermans daarentegen
verwonderde zich sterk „over de kinder
lijke gemoedelijkheid waarmee een arts
hier verhaaltjes stond te vertellen, die
medisch gezien nergens op leken
Met name een voorbeeld van genezing
door een magnetiseur van debiele kinde
ren vond hij belachelijk.
De zaak tegen de magnetiseur had reeds
op 22 October gediend, doch omdat de
ambtenaar van het O.M., nadat een aantal
getuigen voor de verdachte had gepleit,
het advies van enkele deskundigen wilde
inwinnen, werd de behandeling on
danks de tegenwerpingen van de verde
diger, mr A. van Doornick verdaagd
Ook de Utrechtse zenuwarts dr L. N. J.
Kamp trad in deze zaak als deskundige
op.
De ambtenaar van het O.M. was van
mening, dat hier sprake was van het
onbevoegd uitoefenen van de geneeskunst
en hij eiste in de verschillende zaken
zesmaal een onvoorwaardelijke hechtenis
van een maand en tweemaal een voor
waardelijke geldboete van vijfduizend
gulden, subs, een maand met twee jaa'
proeftijd.
Het pleidooi, dat de verdediger daarop
hield was fel. Waarom vervolgde men
wèl de magnetiseurs en niet de lieden,
die onbevoegd de geneeskunst uitoefenen
zoals met name de voetverzorgers? Er lo
pen toch duizenden van dergelijke mensen
rond. Maar dezen geven geen aanstoot
aan de wetenschap en de magnetiseurs
kennelijk wel. Bij de magnetiseurs staan
de wetenschapsmensen voor raadsels en
vandaar deze „heksenprocessen der twin
tigste eeuw". De magnetiseurs doen geen
kwaad maar goed, aldus de verdediger.
Hun macht berust n'et op suggestie, want
het is bekend, dat zij Ook bij dieren met
succes werken. „Mijnheer de kantonrech
ter", zo besloot de verdediger, die zijn
enthousiasme voor deze zaak verklaarde
door op te merken, dat hij zelf een klap
van de occulte magische molen had ge
kregen, „doe een daad Geef deze ver
dachte de minimum boete vaji vijftig
cent".
De kantonrechter stelde zich daarop de
vraag, wat r.u, na de els en deze vraag,
wel de strafmaat moest zijn. Men zou toch
moeilijk kunnen zeggen: „Laten we het
verschil maar delen". Hij had de indruk
gekregen, dat verdachte een bonafide
magnetiseur was, die enorm veel mensen
heeft geholpen. In de acht verschillende
zaken veroordeelde hij de magnetiseur
daarom tot een geldboete van telkens vijf
gulden, bij niet betalen te vervangen door
twee dagen hechtenis.
Magna cuni lauue gepromoveerd
Aan het pauselijke college Angelicum
te Rome is magna cüm laude gepromo
veerd tot doctor in de philosophie pater
Reginald Friedeman O.E.S.A. uit Utrecht
op de thesis: Mens en zelfkennis volgens
Aegidius Romanus, een historische studie,
voorafgegaan door een beschrijving van
zijn leven en werken.
Tot lid van het dagelijks bestuur van
de Sociaal Economische Raad is in de
vacafure-prof. Veraart benoemd prof dr
M. H. H. Smeets. hoogleraar aan de ka
tholieke Economische Hogeschool te Til
burg.
(Advertentie)
GEEN H - MAAR L -
Gelooft U mij, beste vrienden, er is maar één goede oplossing de
L-sigaret, U weet wel: Lexington van Americas Best Tobaccos. Mijr»,
yriend Dulles stuurt mij iedere week een verse slof.
De heer J. P. Snel, voorzitter van de
Partai Indonesia Nasional, een partij
van Indonesiërs van Nederlandse af
komst heeft verklaard, dat „van be
paalde zijde" een poging is gedaan hem
en de heer Van Caspel, de secretaris van
deze partij, te bewegen medewerking te
verlenen om zeer bezwarende getuigen
verklaringen in de rechtzaken tegen
Jungschlager en Schmidt in het voordeel
van de beklaagden te wijzigen. „Geluk
kig is deze opzet verijdeld", aldus de ver
klaring van Snel, „aan de betrokken
autoriteiten zijn volledige en uitgebreide
inlichtingen verstrekt, die hopelijk kun
nen leiden tot de identificatie van hen.
die voor deze handelingen verantwoor
delijk zijn". De heer Snel deelde mede.
dat deze poging „enkele Indonesische
staatsburgers van Nederlandse afkomst
te compromitteren met de Schmidt-Jung
schlager affaire" waren gedaan via „een
agent-provocateur".
(Van onze Amsterdamse redactie).
De Algemene Juweliersvereniging, de
.werkgeversorganisatie in de diamantin-
wijl anderzijds het Belgische gereimt nog dustrie betreurt de staking van de dia-
steeds niet is willen overgaan tot het ten mantbewerkers ten zeerste. Zij acht, voor-
uitvoer leggen van de vonnissen, die door aj gezjen de zeer moeilijke omstandighe-
de rechtbank te Hoogstraten tegen de;den waarin de noodlijdende Amsterdamse
Nederlandse bewoners van zijn huizen i diamantindustrie verkeert, haar in strijd
zijn geveld. Deze bewoners betalen al m6(. de jn Nederland heersende sfeer om-
sinds meer dan twee jaar geen cent huuv trent organisatorisch overleg,
meer. Waar geen rechten zijn, zijn ook De vice_voorzitter van de A j. v„ de
geen plichten, zegt Sooi. De Belg heef heer A. j Koch, verklaarde gisteren
dan ook vaij de procureur de teruggav» 0p een persconferentie, dat het beslist
geëist van het in beslag genomen spel
materiaal en de meubels.
Van den Eynde zal schadevergoeding
vragen aan de Belgische staat voor al het
nadeel, dat hem door het optreden va*
de Procureur des Konings wordt bezorgd
Het blijkt, dat bij het optreden de Belgi
sche politie de leiding had genomen. Zij
heeft de buitendeur geforceerd en ook op
de bovenverdieping de deur van de niet
in gebruik zijnde speelzaal ingetrapt.
Noch Brussel, noch Den Haag heeft on
dertussen gereageerd op het optreden der
beide polities. Het is nog steeds niet be
kend, of er een gerechtelijk gevolg aan
de opgestelde processen-verbaal zal wor
den gegeven zolang 'er geen uitspraak ls
gevallen over de souvereinlteit over het
betwiste gebied.
Deze laatste kwestie schijnt ondertussen
steeds lastiger te worden. De juristen van
Nederlandse en Belgische zijde, die met
het onderzoek van de documenten zijn
belast, schijnen steeds minder tot over
eenkomst te geraken, zodat men het punt
nadert, waarop een der beide partijen de
zaak aan het Intern. Gerechtshof te Den
Haag zal moeten voorleggen. Wie er dan,
noodzakelijk is om over te gaan tot een
relatieve verlaging van het uurloon ge
paard gaande met eén verlenging van de
wettelijke werktijd van 40 tot 45 uur, om
dat anders de Amsterdamse diamantin
dustrie het niet langer zal kunnen bol
werken tegen de internationale concurren
tie. Aanvaarding van dit voorstel, waarbij
de loonsverlaging en de langere werktijd
worden gecompenseerd door meer sociale
zekerheid in de vorm van een pensioen
fonds met een werkgeversbijdrage in de
premie en de verhoging van de werkze
kerheid door een opzegtermijn van vier
weken, zal tot een vergroting van de
werkgelegenheid leiden, hetgeen als een
eerste noodzaak wordt gezien.
Dat zij niet mee kan met de eis om de
6 pet. welvaartsverhoging uit te betalen,
grondt de A. J. V. op het feit, dat het uur
loon in de diamantindustrie het hoogste is
in heel Nederland (33 pet. hoger dan in
andere, vergelijkbare bedrijfstakken), ter-
In de week van 27 Februari tot en met
5 Maart werden aangegeven 3 gevallen
van kinderverlamming; een in de stad
Groningen, een in Baarn en een in Beek
en Donk.
wijl de 40-urige werkweek- practisch
nergens in de Europese diamantindustrie
is doorgevoerd, jn Amsterdam „pijnlijk
precies" wordt gevolgd.
Het kernpunt van het voortbestaan der
diamantindustrie is, dat hij de geldende
lonen en andere arbeidsvoorwaarden een
rendabele productie van de zogenaamde
„kleine goederen" niet mogelijk is, terwijl
deze productie juist zo belangrijk is. Am
sterdam ziet geen kans om een redelijke
portie van deze kleine goederen te leve
ren, omdat de kostprijs door de te hoge
lonen 110 tot 130 per week is geen
zeldzaamheid) en de zware sociale lasten
te hoog is.
De A. J. V. kan beslist geen termep vin
den om op de A. N. D. B.-eisen in te
gaan, omdat naar haar mening hierdoor
het nog geenszins beëindigde overleg met
het College van Rijksberniddelrars en de
Stichting van de Arbeid wordt doorkruist.
Enige studenten uit Atjeh hebben
namens andere Atjehse studenten, een
protest ingediend bij de Indonesische
regering tegen de „onmenselijke"
moord op 94 kampongbewoners in
Atjeh door het Indonesische leger.
De Indonesische regering en de leger
leiding hebben aldus wordt gemeld
een werkloze houding aangenomen
tegenover de moorden, waarvan het
Indonesische blad „Peristiwa" enige
tijd geleden melding maakte. Men
wacht nog steeds op het resultaat van
een onderzoek ter plaatse.
verdrijft Uw zorgen.
P «uge «naalc houdt
monter
HORIZONTAAL: 1. europese hoofd
stad; 6. europese hoofdstad; 11. vroeger;
13. naamloze vennootschap (afk.); 15.
lekkernij; 18. als volgt (afk.); 20. soort
vervoersonderneming'; 21. deel van de
mast; 22. bijwoord; 23 Grieks heraut
voor Troje. die luider riép dan 50 man
nen samen; 25. boom; 27. soort muts;
29. gewichtje; 31. spoedig; 33. selenium
(af.k.); 34. nieuw; 35 erg; 37. open; 40.
op dit moment; 41 kloosterzuster; 42.
bijwoord; 43. verbrande rest; 44. gelofte;
46. familielid; 47. zoogdier (meerv.); 50.
meisjesnaam; 52. meisjesnaam; 54 maat;
55 meisjesnaam; 57 rondhout: 58 weer
macht; 61 wondvoeht; 63. zij die ver
langt; 65. voegwoord; 66. heilige; 67.
voorzetsel; 68. ons inziens (afk.); 69.
niet deze; 71. kindergroet; 73. muziek
stuk; 75. europese hoofdstad; 76. vergif
fenis.
VERTICAAL: 2. vreemde munt; 3.
meisje; 4. soort bier; 5. nummer; 6. ril
len; 7. bijwoord; 8 laatste nieuws (afk.);
9. zijn best doen; 10. plaats in Zwitser
land; 12. aanw. voornaamw.; 14. europese
hoofdstad; 16. bergplaats; 17. verkoop
gelegenheid; 19 graveren; 23. tafelgerei;
24 deel van de bijbel; 26. de dato; 28.
gelijk; 30. vergiffenis; 32. rivier in Bra
bant; 33. sluis; 36. van onderen (afk-);
38 bekende badplaats! 39. sarrend pla
gend; 42. duivenverbljjf; '45. vogelpro
duct; 46. plaats in Italië; 48.' telwoord;
49 en anderen; 51. plaats in Frankrijk;
53! memorandum; 56- heilige; 59. vogel
product; 60. levensmiddel; 62. lichaams
delen; 64. duits telwoord; 66. de oudere;
69. godin; 70. gelofte; 72. de somma van;
73. zangnoot; 74 naamloze vennootschap
(Duits).
Horizontaal: 1. sta; 4. las; 7. apin; 8.
arts; 10. klont; 11. stoof; 13. ale; 14. iet;
16. lee; 17 rede; 19. cape; 20. derde; 21.
lepe; 24. lama; 28. one; 29. ets; 31. nut;
32. kalme; 34. notie; 36. kuil; 37. eros;
38. wat; 39. een
Verticaal: 1. spoed; 2. lin; 3. anti; 4.
last; 5. art; 6. stola; 7. alle; 9. soep; 10.
kar; 12 fee; 15. eerst; 18. ede; 19. cel;
21. lok; 22. enak; 23. peluw; 25. Anton;
26. muis; 27 ate; 29. eelt; 30. snee; 33.
mia; 35. ore.
Als U gelóóft in vrijheid fn recht
en rechtvaardigheid komt U zelf.
Uw komst naar de Houtrusthallen
in Den Haag op 23 April betekent
zoveel méér dan trouw alleen aan
Ambon. Uw komst betekent trouw
aan Uweigen beginselen. Uw komst
betekent trouw aan dezelfde begin
selen waarvoor U van 1940 tot 1945
op de bres stond en waarvoor Uw
zonen vielen.
23 April DEN HAAG Houtrusthallen,
aanvang half 4. Nationale demonstratie
voor recht en vrijheid.
45.
En de anderen?
Ik heb niet getracht ze uit te horen,
mijnheer. Ik zou het u dus niet kunnen
zeggen.
En wat zei de keukenmeid? Ik be
hoef toch niet aan te nemen, dat je
naar zo'n verklaring niet geluisterd hebt?
Ik keek de kring rond met een blik
van verstandhouding. Allen toonden even
veel belangstelling als ik en het gezicht
van mevrouw herinnerde mij aan het
ogenblik, waarop zij vertelde van de naar
de schakelaar tastende hand om de deur
post.
Als ik u woordelijk moet weergeven,
wat Jaantje zei, meen ik nauwkeurig te
kunnen zijn, zonder natuurlijk daar voor
absoluut te kunnen instaan. Ze zei; Ik
heb hem gezien, John, op zijn rug, juist
toen hij de kamer van Willem inging. Hij
leek op.. Maar op wie hij leek, scheen
zij toch niet te kunnen zeggen. Ik keek
naar het toestel, dat bij haar aan de
wand hangt en ik wachtte, of er soms
nog een nadere aanduiding komen zou.
De anderen stonden in een kringetje om
ons heen. Het is niet uitgesloten, dat zij
het zich nadien wel wist te herinneren
en het aan de anderen heeft gezegd. Zij
bleven met elkaar praten, terwijl ik naar
de kamer van Sophie, de eerste meid,
ging. Indien mijnheer nauwkeuriger in
lichting wenst, meen ik_mijnheer te mo
gen verwijzen naar Jaantje zélf.
Roep haar John, zei mevrouw Van
Wieringen, hees van spanning.
John maakte de bekende lichte bui
ging met het hoofd en zou het salon ver
laten hebben, als A. A., bliksemsnel op
gestaan, hem niet had weerhouden.
Wacht liever, John, zei hij. We be
reiken haar immers veel vlugger met de
huistelefoon? Welk knopje is dat van
haar kamer? Of neen, welk knopje is dat
van de kamer van Sophie, de eerste
meid? Dit? Prachtig.
Hij had de hoorn reeds in do hand
en drukte op het aangegeven knopje.
Wederom gonsde zachtjes in de micro
foon de zoemer van het aangesloten
toestel. A. A. keek grimmig. De reden
hiervan was niet twijfelachtig. Philip
Somer had vermoed, wie de dader was
en werd doodgeschoten op het ogenblik,
dat hij mij de naam zou hebben genoemd.
Nu wist Jaantje misschien, wie in de
kamers op de tweede verdieping de wan
orde had gesticht, waardoor zij hetzelfde
gevaar liep, als waaraan Somer te gron
de was gegaan. Daarom ook riep A. A.
Sophie aan en niet Jaantje, opdat de
laatste geen ogenblik alléén buiten haar
kamer zou zijn.
Hallo, ja. Waar was je?
Ook ditmaal lijkt het mij gewenst, het
mij later door mijn vriend verklaarde
meteen tussen te voegen.
Op de kamer van Jaantje, mijnheer,
met de andere meisjes.
Kom dan ogenblikkelijk naar. het
salon, met jullie vieren. Denk er vooral
om, alle vier tegelijk. Niet afzonderlijk,
begrepen?
Hij luisterde, totdat de m?1? v^fklaard
had met haar vieren rechtstreeks naar
beneden te zullen komen, verbrak daar
na de verbinding cn nam weer plaats,
nadat hij zijn stoel zodanig gedraaid had,
dat hij de deur in het oog kon houden.
Ook John had op A. A.'s bevelende wenk
plaats genomen, echter zoveJ", v™ ons
verwijderd, dat geen onverwachts binnen
komende hem tot de familieleden zou
hebben kunnen rekenen. Wi) wachtten en
met onze tot bijna ondraaglijke spanning
gestegen angst voor bet geheimzinnige,
dat de gehele sfeer vervulde mengde
zich een zwak gevoel van opluchting, nu
eindelijk iemand komen, zou die de on
zichtbare gezien had, zij het ook slechts
op de rug.
Wij behoefden niet lang te wachten.
Doch de geroepenen kwamen met tot ons,
zij riepen ons tot zich. En dat met een
enkel, afschrikwekkend, hees door de
telefoon geroepen woord: „Moord, mijn
heer, moord".
HOOFDSTUK XXII
De vijand treft van verre
A. A. trok zich aan de baard; hij zou
zich, zonder deze toeverlaat, voor het
hoofd geslagen hebben. Ik hoorde hem
mompelen: „Ik wist het, ik had het moe
ten voorzien." Alsof hij. indien het enigs
zins mogelijk ware geweest, dit niet
voorzien zou hebben. Hij keek schielijk
naar allen, die de kring vormden, uit
gezonderd naar mij.
U blijft hier, u blijft allen
hier als u iets aan uw leven
gelegen is. Mijn vriend en John zullen
mij vergezellen. Gaat u in geen geval de
kamer uit, voordat ik terug ben. En
met een wenk beduidde hij mij zowel
ais de huisknecht, dat we met hem zou
den meegaan. Hoewel hij niet scheen te
denken aan direct dreigend gevaar voor
ons drieën, hield ik beide handen in de
zakken, de ene aan de revolver, de an
dere geklemd om de lantaarn. Er gebeur
de echter niets, wij snelden de trap op,
bereikten door de vleugeldeuren op de
omloop do tweede trap, snelden ook die
op en zagen de drie dienstboden op ons
wachten met onmiskenbare angst op de
gezichten. Voor A. A. schrokken zij terug,
alsof hij de duivel was; ze kenden hem
dan ook niet, hadden hem slechts even
in de keuken gezien. Zodra zij John za
gen, kwam er nieuw leven in haar. Ze
weken terug om ons te laten passeren,
volgden ons dan op de voet naar de open
staande deur van Jaantjes kamer, waar
het licht brandde, zodat we dadelijk het
op de grond liggende lichaam konden
zien. Het gezicht van de stevige keuken
meid was in benauwdheid vertrokken,
zij was zonder twijfel dood.
Mijn vriend knielde naast haar neer,
doch keek slechts even naar de vermoor
de. Van omlaag zag hij de meiden, die
zich achter mij verdrongen, aan, beurte
lings,tot zijn blik bleef rusten op de
oudste.
Jij bent Sophie, nietwaar? vroeg hij.
Jawel, mijnheer, was het stamelend
gegeven antwoord.
Hoe is het gebeurd? Ik zei je, dat
jullie naar het salon zouden komen.
Dat heb ik ze gezegd en we wil
den net gaan, we stonden klaar om te
gaan, zij, met een knik naar een der
anderen, was al op de gang, en toen in
eens vielJaantje neer en was dood.
Moord, riep je. Hoe werd ze ver
moord, terwijl jullie er alle drie bij ston
den?
Ze keken elkaar aan, vertwijfeld. Ze
hoefden niet eens te zeggen, dat ze geen
verklaring wisten.
Ze werd niet doodgeschoten? Niet
geslagen? Verduiveld, ze kan toch niet
van verre geëlectrocuteerd zijn?
Ze viel neer, ineens, verklaarde de
jongste van het drietal. Zonder dat er
iets anders gebeurde.
Hartverlamming, dacht ik hardop.
Doch mijn vriend scheen mij niet eens
te verstaan. En wat deed ze zélf? vroeg
hij kortaf.
Helemaal niets. Sophie kon nu weer
antwoorden Ze was juist heel gewoon,
ze had het pas van zich afgezet, dat ze
die, die., ze keek schichtig achter zich
de gang in, als zou het noemen van zijn
naam de onzichtbare ook tot haar roepen
gezien had. Ze was de heie tijd niet op
haar gemak, maar toen ik ze;, dat we
naar beneden mochten komen, was ze
juist gewóón.
En deed ze helemaal niets? drong
A. A. aan. Ze was dus al gekleed?
Wij ook. Toen we dat rare geluid
op de kamers hoorden, hebben we ons
allemaal weer aangekleed en toen het
stil was, kwamen we bij elkaar.
(Wordt vervolgd).
De televisie zet haar zegetocht on
weerstaanbaar voort.
Wist zij Donderdag j.L de deur
van het Nederlandse parlements
gebouw te forceren en door te drin
gen tot de Tweede Kamer, in Amerika
dreigen thans de gouden poorten van
Hollywood onder haar geweld te be
zwijken.
De capitulatie van Hollywood voor
de TV binnen de eerstvolgende twee
jaar is dezer dagen voorspeld door
de TV-magnaat Leonard Goldenson.
Volgens hem zal tegen die tijd iedere
belangrijke studio-film voor TV-uit-
zendingen maken.
De bonzen in het Mekka der film.
hebben jaren lang de TV bestreden.
Krijgt Goldenson gelijk, dan zullen
ze binnenkort in TV-dienst treden
als betaalde krachten.
De televisie staat werkelijk voor
niets. Wie weet, hoe heilig en onaan
tastbaar de sluitingsuren van de
café's in Engeland zijn, zal iets van
haar invloed begrijpen bij het ver
nemen van het bericht, dat 35 café
houders in Norfolk toestemming heb
ben gekregen hun zaken een half uur
langer tot half elf des avonds
open te houden, omdat de TV zelfs
hun vaste klanten weglokt.
Nog pas een maand geleden is de
televisie in Norfolk doorgedrongen
en naarmate het aantal antennes
steeg, daalden de ontvangsten in
„pubs". Gewoonlijk kwamen de ee
ste klanten direct na openingstijd
om zes uur aanzetten. Thans
komen ze niet vóór een uur of negen
en sommige vaste klaiitéfn blijven
zelfs helemaal weg.
Het installeren van een TV-toe-
stel helpt de caféhouders niet veel.
Net als een uitzending haar hoogte
punt bereikt, moeten ze bet: „Hoogste
tijd, heren" laten horen en iedereen
buiten de deur zetten.
Bette Davis is, zoals men onlangs
in het filmnieuws heeft kunnen lezen,
na drie jaar in de filmstudio's terug
gekeerd. Ze heeft daarvoor intussen
de volgende reden opgegeven; „Mijn
man, Gary Merrill, treedt voor de
televisie op Laatst staarde 'n kruier
op het station van Boston me een hele
poos aan, keek daarop naar Gary en
zei: „O, nu herken ik u, Miss Davis.
Ik zie uw man geregeld voor de
televisie".
Perry Como, vroeger een zingende
kapper in Ohio en Dinah Shore, het
meisje met het gouden haar en de
gouden stem, hebben een „Emmy"
gekregen als de beste zangers der
Amerikaanse televisie in 1954 tijdens
een plechtigheid, die van Hollywood
uit over heel de Ver. Staten is uit
gezonden.
De „Emmy" is voor de televisie
wereld, wat een „Oscar" is voor het
filmbedrijf.
Gary Crosby, de 21-jarige zoon van
de grote Bing, heeft deztr dagen een
radio- en televisie-contract getekend.
Hij heeft de universiteit van Stan
ford verlaten om zijn loopbaan te
beginnen in de show business.
Tijdens de eerste uitzendingen
de West-Duitse Bondsdag heeft
TV-camera zich enige malen aan in'
discreties schuldig gemaakt: een
woord, dat een minister op zijn klad
blaadje schreef, het handtasje van
een afgevaardigde, dat werd geopend,
een krabben van 't hoofd, een geeuW,
enz. Sindsdien is bepaald, dat de
camera zich zoveel mogelijk zal be
perken tot „zaken, die tot het wezen
van de debatten behoren".
Sindsdien hebben de TV-kijkerS
nauwelijks meer „indiscrete" beelden
gezien, omdat ze niet meer werden
uitgezonden.
Na jaren van intensieve onderzoekin'
gen is een Britse firma erin geslaagd
een systeem te ontwerpen, dat de
kosten van het maken van een filn?
voor een televisieprogramma met 50
pet besnoeit; en dat bovendien veie
voordelen heeft boven de methoden>
die tot dusverre werden gebruikt.
De firma wijst erop dat, aangezien
het vastleggen van TV-programme'5
door middel van een orthodoxe filn1
omslachtig en kostbaar is, er grot®
behoefte bestond aan een methode;
die even snel en soepel zou zijn a'5
die van de TV-productie en teg®'
lijkertijd een resultaat zou opleve'
ren, dat niet behoeft onder te doen
voor een rechtstreekse uitzending-.1"
het nieuwe systeem „High Definitief
Electronic Picture Recording" CS'
heten, worden precies dezelW
methoden gebruikt als in de T\t
studio. Het definitieve beeld wof®
gefotografeerd op een 35 mm
strook van een speciale beeldbuis-
Dit systeem heeft bovendien b®1
voordeel, dat het niet te ondersch®
den is van een gewone speelf'11
wanneer 't beeld wordt uitgezonde
