Dr Drees: Nederland heeft voor de zaak
van Ambon gedaan wat het kon
Interpellatie van prof. Gerbrandy over Indone
sisch troepen vervoer door KPM
Canadese Pooluitrusting voor
leger-studieeentrum
COMMENTDnR
De KATHOLIEK en het inter
nationale forum
Mgr K.Roncken uiterst actieve
opvolger van mgr dr H. A. Poels
Godfried Bomans en de „Camera"-film
Overzicht
I weede Kamer
t Lopend vuurtje
75.000 zwaluyoen en KVP-zomer
TWEE TWENTSE AUTOBUSSEN
BOTSTEN
Om de ziel van de toekomstige wereldbeschaving
De O.I.C .-vergadering in het Kurhaus
Wie gaat Claudel opvolgen als Academicien?
Artistieke
Actualiteiten
donderdag 17 maart 1955
PAGINA
Deel van tragische ont
wikkeling
MIJNWERKER omgekomen
Volhouden maar
I Ifi
Is?
cl
Waardevolle aanwinst
voor unieke verzameling
Nederlanders naar de Pool
Aruba" niet naar rood-
China
26 Personen gewond, van wie 7 ernstig
Chauffeur pas na 2 uur
bevrijd
PATER LOOP HERVAT
LICHTBAKEN
K.V.P.-reveil in Groot
Maastricht
Henk van der Maze,
Problemen: groot en legio
's-GRAVENHAGE, 16 Maart 1955.
Het vervoer van troepen door de Koninklke Paketvaart Maatschappij
is in de Tweede Kanier vanmiddag het onderwerp geweest van 'n discussie
voorlopig tussen prof. Gerbrandy en de minister-president dr Drees, over
welk onderwerp de eerstgenoemde een interpellatie had aangevraagd.
Prof. Gerbrandy begon met de stelling, dat hier schepen gebruikt wor
den voor een oorlog in de Pacific en dat dit zich reeds tot een kluwen
dreigt te ontwikkelen, daar deze schepen de facto ook worden gebruikt
voor de infiltraties op Nieuw-Guinea, daar deze vanuit Ambon en om
liggende eilanden geschiedt. Sedert 1950, na de uitspraak van de recht
bank, weet de K.P.M., dat deze daad onrechtmatig is, daar voor elke
vaart een half millioen boete werd geëist. Daaraan deed volgens prof.
Gerbrandy niets af de beslissing van het Amsterdamse Hof, dat de recht
bank niet bevoegd was een oordeel uit te spreken. De dader weet dus dat
hij op een gevaarlijke weg is. Op de vroegere schriftelijke vraag of de
K.P.M. nu strafbaar is, heeft de minister-president ontkennend geant
woord. omdat hieraan de elementen van een strafbaar feit zouden ont
breken. De K.P.M. zou een openbare vervoersmaatschappij voor Indo
nesië zijn. Dat noemde prof. Gerbrandy dooddoeners en hij wees op art.
100 van het W.v.S., waarin namelijk gesproken wordt van handelingen >n
geval van oorlog, waarbij Nederland niet betrokken is, juncto art. t!7
waarbij oorlog gelijk gesteld wordt met burgeroorlog en ten tweede dat de
handeling opzettelijk moet zijn verricht, bewust van het daarin gelegen
gevaar.
Daaruit concludeerde prof. Gerbrandy
nu tot een strafbaar feit, dat alle aanlei
ding biedt voor een nader vooronderzoek
en voor verdere vervolging. Hij ging zelfs
zover op grond
van de art 93,
97 of 97a te ko
men tot land
verraad. daar
op Ambon troe
pen werden ge
traind voor de
infiltraties voor
Nieuw Guinea
Hier noemde hij
de K.P.M. me
deplichtig en
dus achtte hij
'nier elementen
voor een straf
baar feit aanwe-
Prof. GERBRANDY zjg pe statuS
Strafbaar, zelfs landverraad van Ambon was
v!*stgelegd in de R.T.C.-accoorden, Am-
had het recht op zelfbeschikking en
?.us ook het recht zelfstandig op te treden,
o et wilde vrij zijn van de tyrannie van
?ukarno en moest dus het recht in eigen
ar"den nemen.
Rij vroeg de regering openlijk uit te
sPreken op de Volkenbondsvergaderin-
Sen, zoals hij zei, dat er een afschuwelijk
onrecht is gepleegd en dat wü zullen blij-
ven spreken totdat de Ambonezen recht
is gedaan. Hij wilde de zaak aanhangig
zien gemaakt bij het nog altijd bestaande
United Nations Committee.
En dan kwam hij met een hele serie
vragen, waarop de minister-president had
te antwoorden.
Deze behandelde deze zaak meer in de
iraotische sfeer. Hij noemde deze hele
f een deel van een tragische ontwik-
Keling welke haar afsluiting nog niet
heeft gevonden. De regering kan, aldus
dr Drees de weg van prof. Gerbrandy
niet gaan, daar hiermee niemand gebaat
is, ook de Ambonezen niet. In wezen gaat
deze bespreking over de positie van de
Ned. Staat tegenover Ambon, de Zuid-
Molukken en Indonesië, dit is primair; de
kwestie van de K.P.M. is secundair Hij
wees er dan op. dat het verzet op Ambon
er al was, voordat de federatieve vorm
werd opgeheven en ook dat Ambon geen
deelstaat was maar onderdeel van een
deelstaat, namelijk van Oost Indonesië,
wat juridisch natuurlijk van hel grootste
belang is. Hij wees er voorts op. dat de
regering toen reeds alle denkbare stap
pen had genomen bij Indonesië en bij de
U.N.C.I., ook terzake het militair optre
den tegen Ambon. De U.N.C.I. had zich
gericht tot de Veiligheidsraad, omdat het
geen zin had dat Nederland dat deed.
maar dit had geen enkel resultaat
Daarom moet het, aldus dr Drees, on
mogelijk worden geacht deze zaak nu
met enige kans op succes behandeld te
krijgen en dan zijn er alleen maar de
schadelijke gevolgen.
Wat de K.PM zelf betreft wees dr
Drees erop. dat de K.P.M. de Zuid-Mo-
lukken niet behoeft te beschouwen als
een zelfstandige staat. Indonesië zou in
dat geval immers andere schepen nebben
gekregen overigens naar onze smaak
een verfoeilijk argument zij had zelf
nationale rederijen, waarmee zij meer
troepen had vervoerd dan met da
K.P.M. De positie van de K.P.M.. als
openbare vervoersmaatschappij zag dr
Drees als een practische voortzetting van
het Groot Archipel-contract, dat welis
waar in 1945 was beëindigd, maar waar
aan altijd de hand was gehouden.
Op de andere vragen zette dr Drees uit
een, dat dit de regering natuurlijk niet
onverschillig liet en vooral, dat het juri
disch wel erg moeilijk zou zijn hierin te
zien een zich opzettelijk richten op een
handeling, die het gevaar inhoudt in een
oorlog te worden betrokken. Dat hier
zelfs sprake was van landverriaad van
wege de infiltraties op Nieuw-Guinea
ging de minister-president al te ver. Dat
zelfde kan met burgers, die vervoerd zijn.
ook gebeuren.
Nederland heeft
y. voor de zaak
|i van Ambon ge-
daan wat zij
kon en er is
volgens dr Drees
geen practische
mogelijkheid
iets meer te
doen. Indien
Nederland Am-
bonese families
onder toezicht
van de U.N.C.I.
zo deze zich
daartoe al zou
willen lenen
naar Nw Guinea
of naar de Rad
ja Ampat eilan-
zoals prof Ger
brandy wenst, dan zou juist het gevaar
ontstaan, dat Nederland in een oorlog
zou worden betrokken.
Ook de andere maatregelen, die prof.
Gerbrandy bepleitte hadden geen wezen
lijke zin. De hulp aan Ceram en andere
eilanden kon men beter'aan het Interna
tionale Rode Kruis overlaten.
Daarmee is Dr Drees er echter nog niet
af. want behalve de heer Gerbrandy. die
morgen zal repliceren, schijnen er no®
een tiental sprekers aan het woord te ko
men. zodat alle juridische, politieke en
Dr W. DREES
Niets meer mogelijk voor
Ambon?
den zou overbrengen.
een rapport in de maak is, waarin de ge
hele pensioenwetgeving wordt herzien
en waarbij ook dit vraagstuk aan de orde
is gesteld. Daarom was hij nu reeds met
deze verzachting gekomen. Het rapport-
Van Poelje verwachtte hij aan het einde
van dit jaar en dan hoopte hij de zaak
van de cumulatiebeperking zo spoedig
mogelijk, hij hoopte nog gedurende deze
periode van dit kabinet aan de orde
te kunnen stellen.
sentimentele aspecten wel uit de doeken
zullen komen.
Cumulatie pensioen en in
komen
Aangenomen werd het wetsontwerp
Wijziging van de wet beperking cumula
tie pensioen en inkomsten waarbij wordt
bepaald, dat de inkomsten uit de particu
liere sector bij de berekening van het
pensioen vrijblijven en de bepalingen
omtrent de aftrek van overheidsinkom
sten worden gemitigeerd. De Kamer wil
de deze bepaling maar het liefst geheel
doen vervallen, maar dat kon niet vol
gens minister Beel. omdat er nu eenmaal
Op de voordracht tot lid van de Alge
mene Rekenkamer werden gesteld: als
no 1 mr Ch. J. Hens te Den Haag met 47
van de 78 stemmen en als no 2 A. Sis-
singh te Bloemendaal met 45 van de 83
stemmen.
Voorts werd een voordracht opgemaakt
ter vervulling van een vacature in de
Hoge Raad, Deze kwam er als volgt uit te
zien: 1 Prof. rnr B H. Kazemier. raad
adviseur in Algem Dienst bij het minis
terie van Justitie, die no 3 stond op de
aanbeveling van de Kamer. 2 mr J H H.
Hulsmann raadsheer in het Gerechtshof
te Amsterdam, die op de aanbeveling no
1 stond; 3 Prof mr M. H. Bregstein,
hoogleraar aan de Gem. Universiteit van
Amsterdam en raadsheer plaatsvervanger
in het Gerechtshof te Amsterdam, die no
2 stond op de aanbeveling.
De Kamer besloot verder nog. na hevig
verzet van communistische zijde, de Pa-
rijse accoorden op 29 Maart in behande
ling te nemen en de spreektijd daarbij te
bepalen op een uur per fractie. Een
tweetal moties van de communisten een
om de datum te verschuiven naar later
en een voor onbeperkte spreektijd, wer
den ressp. verworpen met 5 tegen 71 en
5 tegen 72 stemmen.
F. S.
In de ondergrondse werken van de Mijn
Laura te Eilgelshoven raakte Zaterdag jl.
de 31-jarige hulphouwer N. Th. W- uit
Eijgelshoven tijdens werkzaamheden zoda
nig bekneld, dat hij in het ziekenhuis te
Heerlen moest worden opgenomen.
Gisteren is hij daar aan zijn verwondin
gen overleden, w was gehuwd en vader
van een kind.
(Van onze correspondent)
De kok van de Stadsherberg te
'vampe", J. G M van HaI js lot
ontdekking gekomen dat hij o(fi.
eicel niet bestaat. Deze 24-jarige
jongeman heeft trouwplannen en
vroeg aarom een geboorlebewij'-
aan in zijn geboorteplaats Doesburg
Ppl1 officieel briefje terug:
I' -I 1|Q:>nVan Ha' is all,ier op 2
April 19„0 overleden. De Kampe-
iiaar houdt echter vol dat hij op die
dag geboren js i
•••a..-
't Is een waar genoegen de activiteit te vol
gen van honderden KA.B.'ers om de 400 000
vol te maken. Ze lopen weer eens ouderwets
- v - V." "v?> 'I het vuur uit de sloffen voor hun mooie bewe-
Ny. ging. Die 400.000 komen er dit jaar Daarover
lijkt ons nu reeds geen twijfel meer mogelijk.
Dit is geen ongezond optimisme, doch een
reëel aanvoelen van de nieuwe krachtsontwik
keling onder een massa individuen, aange
vuurd van bovenaf.
Weer kregen we zo'n injectie uit de opper
ste regionen op onze tafel. Het eerste nummer
n.l. van ,,'t Lopend vuurtje", een contactorgaan
tussen de propagandaleiders. Een handige pit
tige brochure van 'n 20 pagina's. Ideeën tek
sten. ieuzen, voorbeelden, feiten en resultaten.
Bravo! Reeds uit deze brochure blijkt, dat met
aanpakken nog duizenden zijn te winnen Het
doeltreffendst middel blijft echter gelijk bij
zoveel parochieel werk degelijk huisbezoek
Huisbezoekers moeten evenwel taai en ge-
schoold zijn. Maar daarover zullen we het
i- V: :,i vandaag verder niet hebben. Alleen dit: Lo
pende vuren kunnen niet zonder orandstof.
De wind van de geestdrift is zeer belangrijk, maar daarnaast blijft de cagelijkse
toevoer van „kolen der kennis" onmisbaar. Vergeten mag voorts niet worden hel
woord van Henri Rollet, de voorzitter der Franse Katholieke Actie, over wie men
Dinsdag nog een belangwekkend artikel heeft kunnen lezen. Zijn woord dan is:
katholieken moeten in het maatschappelijke leven geen volgelingen zijn maar gid
sen.
De K.V.P. heeft een grootscheepse poging gedaan om het ledental op te voeren,
aldus meldt ..Het Parool" aan zijn lezers. Het resultaat was verbluffend, voegt het
blad er aan toe, nl. 75.000 nieuwe leden. Maar dan blijkt het rode orgaan geschrok
ken te zijn van zijn eigen woorden en begint te mijmeren op de volgende wijze:
„Het succes lijkt ons, op een afstand, echter iets te mooi om waar te zijn
Ze zijn zo gul en welwillend, die Brabanders; ze stellen mensen, dit een
kleine vriendelijkheid van hen vragen, zo ongaarne teleur. Vooral, alt hel
geen moeite kost. Wel, het kostte geen moeite en hei kostte zelfs geen geld
tenminste voorlopig niet. En risico's waren er ook niel aan verbonden: in
tegendeel, men bleef in de lijn en in de stijl".
Zo wil men op een afstand elke actie kleineren. „Het Parool" had in iedei geval
beter een beetje dichter bij kunnen komen. Dan had het wellicht iets gevoeld van
laaiende geestdrift. En waarschijnlijk zijn commentaar anders geformuleerd en
'"heer in de richting van „Moeten wij nou ook niet eens even aanpakken" Doch
thans gevolgde methode is gemakkelijker en wuift eventuele politieke zorgen
^eg. We kunnen het blad echter nu al verzekeren, dat het voor einde 1955 nog we1
bheer daverende K.V.P.-cijfers zal vernemen.
..Het Parool" schreef voorts nog:
„Men moet het ons niet kwalijk nemen, maar wij kunnen vooralsnog moei
lijk aannemen dat zelfs deze 75000, vrolijk kwetterende, zwaluwen de zomer
brengen".
Welk een minachting in een luchtig kleedje. Laat het orgaan zich er op voor
leiden, dat het een hete K.V.P.-zomer zal worden. Want er wordt in meer rayons
van ons land zwaar gewerkt. Zij het dan misschien niet zo opvallend als de vorige
^eek in Brabant. Er zal in deze rubriek nog wel eens een nog klinkender cijfer
datl 75.000 verschijnen. Een nieuwe K.V.P.-klap Let op.
De militaire en luchtvaart attaché aan
dc ambassade van Canada, kolonel W. J.
Moogk, heeft gistermiddag in het Oude
Wapenhuis aan de Korte Geer tc Delft
een Canadese militaire pooluitrusting
overgedragen, die door de Candese rege
ring werd aangeboden ten behoeve van
de studieverzameling van het Nederlandse
pS<ir' staatsseeretaris van Oorlog mr
Kranenburg, heeft de nieuwe aan
winst voor het studiecentrum namens de
Nederlandse regering in ontvangst ge
nomen.
Het Canadese geschenk bestaat uit 65
uitrustingstukken die door de Canadese
militairen in arctische omstandigheden
werden gebruikt, teneinde daarin te kun.
nen leven en de essentiële militaire taken
te vervullen. Er is van Canadese zijde
aan de vervaardiging van die uitrusting-
stukken een uitgebreid onderzoek en veei
studie voorafgegaan. Zo doen de kleding
stukken eenzelfde dienst als de EskimopeTs
die aan de binnenzijde is gevoerd en d.e
een gematigde Iuchtruimte vormt tussen
de temperatuur beneden het vriespunt en
die van hel menselijke lichaam Men hepft
in de zich steeds meer uitbreidende ver
zameling in het studiecentrum te Delft
in een afzonderlijke hoek van een der veie
zalen een Poolhoek gemaakt De beschil.
dering der wanden roept reeds de om
geving op, waarin de Canadese militairen
in Poolomstandigheden te werken hebben
Tot 1945 magazijn
De Staten van Holland en Friesland
gaven in 1602 opdracht het eerste deel
van dit wapenhuis te bouwen. In dat jaar
werd de O.I. Compagnie opgericht en er
bestond een toenemende behoefte aan
faciliteiten om de koopvaardijvloot te be
wapenen en uit te rusten voor de lange
en gevaarlijke zeereis naar Indië. In 1692
werd het tweede deel van het arsenaal ge-
bouwd, terwijl de tegenwoordige ontvang
zaal van veel latere datum is. Tot aan
de laatste oorlog werd het gebouw ge
bruikt als magazijn. De Duitsers gebruik
ten het ook als zodanig. Na de oorlog
besliste prins Bernhard. dat dit gebouw
weer in ere zou worden hersteld dnor er
een studiecentrum van te maken Aller,
hande oorlogsmateriaal uit de laatste oor
log werd hier verzameld en ook treft
men veel wapens aan die door de Dut'-
sers en de Japanners respectievelijk 'r
Nederland en Tndonesië werden achter-
hnlnlnn'h;?°dkp het buitenland heeft ge
holpen bij de groe; van deze jn Eurooa
unieke verzame]jng
Kolonel Moo&k heeft met een enkel
•woord het geschenk Van de Canadese
regering overgedragen. Hij deelde mee.
dat het de ambassadeur van Canada, ie
heer Thomas A- Stone zeer speet, ten
gevolge van ziekte, niet persoonlijk aan
wezig te kunnen zijn. Staatssecretaris, mr
F. J. Kranenburg herinnerde aan de grote
sympathie, die men allerwegen in ons land
voor Canada heeft. Die sympathie en
belangstelling kwamen ook in de laatste
tijd herhaaldelijk tot uiting, nu ons land
de tiende verjaardag van de bevrijding
gaat vieren. Hij hoopte, dat generaal
Foulkes dan aanwezig zou kunnen zijn
Hij merkte op. dat nu de verbindingen
zoveel beter zijn geworden, het niet on.
mogelijk is, dat de Nederlanders ook nog
eens met de Poolomstandigheden in Ci-
nada zullen kennis nemen. Maar in erns'
aldus de staatssecretaris, onze NATO-
verplichtingen maken het zelfs mogelijk
dat de Nederlanders nog eens daarmee
zouden te maken hebben. Hij sprak over
een soort familierelatie tussen Canada zr
Nederland en herinnerde aan de uitwisse-
ling van ideeën en goederen tussen de
beide landen. Samen wordt door Canada
en Nederland aan .research en de ont
wikkeling van de militaire uitrustingen
en van het materieel gewerkt. Die ui',
wisseling en samenwerking heeft thans
een Shape-status gekregen Die uitwisse
ling van kennis en die samenwerking zaj
de NATO versterken. Hij hoopt, dat Ca.
nada en Nederland de leiding bij dia
samenwerking zullen nemen. Vele hogere
officieren en mej. E Weis van de Cana
dese ambassade woonden de overdracht bii
Bemanning wil niet verder varen
De bemanning van het Finse tank
schip „Aruba", dat met een lading
brandstof voor straaljagers op weg is
naar communistisch-China, weigert
verder dan Singapore te varen, daar
de Chinese nationalisten van plan zijn
de „Aruba" te onderscheppen.
De bemanning heeft daarom contact
opgenomen met de scheepvaartorgani
saties en machtiging verkregen de reis
te onderbreken en een veilige haven
aan te doen.
De autoriteiten van Singapore heb
ben intussen besloten de „Aruba" niet
toe te staan in Singapore te bunkeren
of levensmiddelen en water in te ne
men. Alle vuurtorenwachters in de
Straat van Malakka hebben opdracht
gekregen de bewegingen van de „Aru
ba" te observeren en aan de marine
autoriteiten te rapporteren.
Van onze correspondent)
Vanmorgen om twintig minuten
over zes heeft zich op de straatweg
EnschedeOldenzaal nabij Lonne-
ker op de splitsing met de wvg naar
Lonneker een zeer ernstige botsing
voorgedaan tussen twee autobussen
van de Twentse Electrische Tram-
wegmaatschappij T. E. T., waarbij
bijna dertig personen werden ge
wond, van wie zeven zwaar.
Een der bussen kwam uit de richting
Oldenzaal met Duitse arbeiders voor de
N.V. Vredesteinfabrieken te Enschede. In
de bocht bij genoemde splitsing slipte de
bus op de beijzelfde weg tegen een auto
bus, die naderde uit de richting Enschede.
Hierin bevonden zich alleen de chauffeur
en twee conductrices. De gevolgen van de
botsing waren ernstig. Het interieur van
de bus, die 43 passagiers bevatte, werd
totaal vernield. Vrijwel alle stoelen wer
den ontwricht en losgeslagen. Zij lagen
kris kras door elkaar.
Ongeveer 26 personen werden gewond.
Met vier ziekenauto's en een speciale bus
zijn zij naar de ziekenhuizen te Enschede
overgebracht, waar zeven van hen met
arm- of beenbreuken moesten worden op
genomen. Onder hen bevond zich ook de
chauffeur H. van de uit Enschede komen
de bus, die bekneld was geraakt achter
het stuur en pas na twee uur na hef on
gevat met snelbranders en zagen kon
worden bevrijd. Hij had een bovenbeen-
fractuur en een diepe snijwond.
Op Zaterdag 26 Maart zal pater W.
Loop S.M.M., die wegens overspanning
enige tijd rust heeft genomen, wederom
voor de radio spreken en hiermede zijn
wekelijks Lichtbaken hervatten.
In het Kurhaus te Scheveningen
begint morgen het eerste deel van
de jaarlijkse ledenvergadering der
Internationale Katholieke Orga
nisaties (O.I.C.). Van Vrijdag tot
en met Maandag zullen dan een
honderdvijftigtal gedelegeerden
van 30 internationale katholieke
organisaties uit alle windstre
ken bijeen zijn Later in dit jaar,
in Juli, wordt dan het tweede deel
van de zitting gehouden in Rio de
Janeiro, bij gelegenheid van het
aldaar te houden Eucharistisch
Congres.
De arbeid van de O.I.C. staat nog
altijd in de kinderschoenen Bij de
overrompelend snelle technische
revolutie, welke de naties als op»
slag dichter bij elkaar heeft ge
bracht, valt dat niet te verwonde
ren. Doch de taak, waarvoor de
O.I.C. zich gesteld ziet, wordt er
slechts des te klemmender en te
zwaarder door.
De Kerk heeft een uiterst dringende
behoefte aan vertegenwoordigers van
Haar geestesmerk en idealen in het
steeds toenemend aantal 'nternationale
organisaties, aan intensiever samen
werking tussen de gelovigen van alle
rassen en landen, aan invloed in de
strijd om de ziel der komende wereld
beschaving. Was in vroeger tijden de
Kerk zelf het enige universele insti
tuut, dat aan de meest uiteenlopende
naties Haar supranationaal stempel op
drukte, thans dreigt zich de éénwor
ding van de wereld, met haar span
ning tussen ideologische ot andere ver
schillen en uiteenlopende belangen
enerzijds en haar behoefte aan samen
werking anderzijds, te voltrekken bui
ten de ware Schaapstal om. Tegen dit
sombere perspectief strijdt de Kerk
met bovennatuurlijke hoop.
Een van de middelen in die strijd
is het inschakelen van de katholieke
organisaties en deze aanwezig te doen
zijn op alle belangrijke internationale
knooppunten. De moeilijkheden, welke
hierbij rijzen, springen tevstund in het
oog. Op de eerste plaats, al is de Kerk
supranationaal, de katholieke teken
organisaties waren dat tot voor kort
voor het overgrote deel niet Van de
dertig thans te Scheveningen vertegen
woordigde organisaties is ruim twee
derde jonger dan de eerste wereld
oorlog en meer dan één-ierde dateert
eerst van na 1945.
Voorts ligt, ondanks twintig eeuwen
Christendom, het zwaartepunt van de
Christenheid nog altijd in het be-
betrekkelijk klein geworden gebied
van Europa en van Zuid- en Midden-
Amerika. Wat aan katholieke inter
nationale organisaties tot stand is ge
komen, is dan ook pracfisch uitslui
tend een Europese aangelegenheid. Met
name hebben zij alle in Europa hun
zetel. De „nieuwe" continenten, welket
macht thans groeiende is, zoals India,
het Verre Oosten het Midden-Oosten,
Afrika, staan vrijwel vreemd tegen
over het Evangelie van Christus. In de
internationale volkerenorganisaties
welke thans ontstaan, zoals de Ver
enigde Naties met haar gespecialiseer
de organen, de Arabische Liga en bij
de pogingen om tot toenadering te
komen tussen de Aziatische en Afri
kaanse landen, om nog te zwijgen over
het bloc van landen, dat onder de
(Sovjetster leeft, is de stem van de
Christen een zelden of niet gehoord
geluid.
Tegen deze achtergrond wordt de
aandrang verklaarbaar, waarmee Pius
XI en vooral onze huidige Paus op
riepen tot internationale katholieke
actie. De H. Vader heeft door de in
1953 in het leven geroepen „Stichting
Pius XII", en centraal te Rome be
heerd fonds, waaruit de internationale
katholieke activiteiten (mede) ge
financierd moeten worden, eens te
meer de dringendheid van dit werk
willen onderstrepen.
De lijst van internationale katholieke
organisaties, verenigd in de O.I.C., is
indrukwekkend. Nochtans is er weinig
reden voor zelfvoldaanheid Alleen
reeds de onderwerpen, welke thans op
de agenda van de werkgroepen staan,
bewijzen hoe kardinale problemen als
de betrekkingen tussen de O.I.C. en de
internationale gouvernementele en
niet-gouverncnentele organisaties nog
verre van geregeld zijn. Ook de nota,
welke de discussie over „de synthese
der O.I.C.-activiteit" inleidt, laat duide
lijk doorschemeren met welke lacunes
de internationale organisaties in zich
zelf als bij hun optreden naar buiten
te kampen hebben- Er is een grote
behoefte aan geldelijke en morele steun
en interesse vari de zijde van alle
christenen, aan jeugdig kader, aan
experts, aan nauwer onderling contact,
aan contact met de missie en met niet-
Europese gebieden.
Al deze onderwerpen worden in
Scheveningen aan de orde gesteld in
het licht der jongste ervaringen.
Na het vorenstaande is hopelijk het
ontzaglijke belang van deze bijeen
komst enigszins duidelijkei geworden.
Apostolaat ter zee; Katholieke Internatio
nale Vereniging ter bescherming van jonge
meisjes; Vereniging van weldoensters van St
Vincentius a Paulo; Internationale Sociaal Chris
telijke vereniging (F.I.M.O.C.)Internationaal
Katholiek Kinderbureau (B.I.C.E.); Internatio
naal Studiecentrum voor Godsdienstige vorming;
Internationale Katholieke Migratiecommissie
(C.I.C.M.), Internationale Katholieke Commissie
van Dagbladuitgevers; Internationaal Katholiek
Comité van verpleegsters en sociale werksters;
Internationale Conferentie voor Katholieke Cha-
ritas (C.I.C.C.); Internationale Katholieke Fe
deratie voor lichamelijke opvoeding (F.I.C E.P.
Internationale Federatie van de Katholieke
Jeugd (F.I.J.C.); Internationale Katholieke Fe
deratie van Journalisten; Wereldfederatie van
Vrouwelijke Kath Jeugdbewegingen (F.M.J.F.C.)
Internationale Federatie van Katholieke man-
nen (F.I.H.C.); Internationale Federatie van
Katholieke Universiteiten; Internationale van
de Katholieke Jonge Arbeiders; Internationale
Katholieke Liga tegen het alcoholisme: Inter
nationaal Katholiek Filmbureau (O.C.I.C.); in
ternationaal Bureau voor Katholiek onderwijs
(O.I.E.C.)Pax Romana (M.I.E.C. en M.I.I.CA;
St Vincentiusvereniging; Vrouwelijke St Vin-
centiusvereniging; Unda; Internationale Katho
lieke Unie voor Sociaal Werk (U.C.I.S.S.)In
ternationale Unie van Katholieke Werkgevers
verenigingen (Uniapac); Internationale Unie
voor Sociale Studiën; Wereldunie van Katho
liek Onderwijspersoneel (U i E.C.); Wereld
unie van Katholieke Vrouwenorganisaties
(O.M.O.F.C.)Wereldunie van Katholieke Ver
enigingen voor Wijsbegeerte.
Uniapac is de organiserende organisatie van
dat congres. De neer Bernard Jousset, president
van Uniapac presideert de huidige zitting van
de O.I.C.
(Van onze correspondent)
Hoofdaalmoezenier K. Roncken te Heer
len die, zoals wjj gisteren berichtten,
door Z. H. de Paus tot Geheim Kamer
heer is benoemd en dus voortaan Mon
seigneur Roncken zal heten, kreeg in 1939
de zeer eervolle maar ook zeer zware
taak opgelegd om mgr dr H. A. Poels op
te volgen als hoofdaalmoezenier van so
ciale werken in het Bisdom Roermond
Hij was toen 38 jaar oud.
Mgr Roncken werd in 1901 geboren te
Blerick. Na zijn priesterwijding in 1925
keerde hij naar zijn geboortestreek terug
om als kapelaan te gaan werken in
Baarloo. In 1927 werd hij naar Venlo
Grootscheepse actie voor leden-
Voor de komende weken heeft een
speciale propaganda-commissie van de
K.V.P. Groot-Maastricht een werkpro
gram in elkaar gezet, teneinde te komen
tot een grotere ledenwerving, de her
oprichting van ten dode opgeschreven
afdelingen en oprichting van nieuwe af
delingen van de K.V.P. in nieuwe paro
chies.
In de verschillende parochies worden
,Rcveille"-bijeenkomsten gehouden, als
mede politieke fora. Verder staan in het
propaganda-project twee grote openbare
vergaderingen in de Dominicanerkerk.
Op de eerste zal de heer Jan Mertens.
lid van het Verbondsbestuur van de
K.A.B., de „Vergeten groepen" en de
definitieve wet op de ouderdomspen
sioenen behandelen. Op de tweede grote
avondvergadering komt de Belgische
Volksvertegenwoordiger Jef Dunont
spreken over de Belgische schoolstrijd en
prof. dr Jos. Gielen zal aansluitend hierop
spreken over: „Welke les trekt Nederland
uit de Belgische kwestie".
Na Pasen volgt dan een grote openbare
vergadering onder het motto: „Krijgt
Maastricht een M.T.S.". Nadat het propa-
ganda-comité zich met een open brief
tot de Maastrichtenaren-stadgenoten heeft
gewend, volgt een bliksem-actie voor
ledenwerving als eind-stunt. i
ER GAAN GERUCHTEN over een
•Camera Obscura"-film. Fons Ra
demakers, de acteur van de Ned.
Comedie die het volgend jaar met
subsidie van het ministerie van O.. K.
en W. - naar Rome's filmstad Cine
Cita gaat om de fümregie en het fjim-
productiesysteem te bestuderen, heeft
de verfilming van Hiidebrands meester
werk op zijn toekomst-lijstje staan.
Naar de waarheid omtrent dit gerucht
gevraagd gaf Fons Rademakers toe dat
het allang een droom van hem is dat
„door en door Nederlandse boek" te
verfilmen. Met Godfried Bomans had
hij al gesproken over het schrijven van
een scenario.
Maar Godfried Bomans' houding 1s
voorlopig afwijzend. „Ik zie er niets in"
zei de heer Bomans ons, juist terugge
keerd van een televisieuitzending te
Brussel. „De Camera is geen boek om te
filmen. Het is een stilstaand boek. Er
zit niet de dynamiek in die een film
nodig heeft. Die kun je er natuurlijk
wel in maken, maar dan verwring je de
schepping van Hildebrand. Zoals het
boek geschreven is zou het alleen een
reeks tafreeltjes kunnen opleveren
Geen film".
ZOPAS hebben wij de verkiezing be
leefd van Daniël Rops, Jean Coc-
teau en Albert Buissor tot leder
van de Academie Francaise. De candi-
datenlijst voor opengekomen plaatser
blijft echter de Franse pers bezighou
den. Want Paul Claude] en André Chau-
meix, de twee onlangs overleden Aca-
demiciens zijn nog niet opgevolgd, er
Dinsdag overleed een der alleroudste
leden, baron Ernst Antoine Aimé Leon
Seillère (89 jaar). Er worden weer volop
speculaties gemaakt wie de a.s. nieuwe
leden zullen zijn. Marcel Achard, de
toneelschrijver? Men noemt zijn naam
voor de vacante zetel van Chaumeix
Robert Kemp? Deze (toneel) criticus, eer
der weinigen die een Claudeliaans essay
kan schrijven, wordt veelal als Claudels
opvolger genoemd Zijn keuze is waar
schijnlijker dan die van.... Jean Paul
Sartre, uit wiens mond een lofrede op
Claudel wel zeer merkwaardig zou klin
ken. Overigens wordt ook Henri de
Montherlant, de schrijver van „Port
Royal", als serieuze candidaat genoemd
voor de zetel van Claudel. In antwoord
op vragen van journalisten verklaarde
Montherlant: „Alles wat over mijn can-
didatuur wordt verteld is onzin. Voor
eens en voor altijd zij gezegd: Ik weiger
niet lid te zijn van de Academie, maar
ik weiger er naar te dingen".
CLAUDEL had aan de vooravond van
zijn dood de drukproeven van zijn
nieuwste boek „J'aime la Bible"
naar de drukker gezonden. Het werk
zal verschijnen in de Bibliothèque Ec
clesia (Ed. Arthème Fayard). Claudel
zet in dit boek uiteen waarom hij gedu
rende twintig jaar dagelijks gestudeerd
en gemediteerd heeft over de Heilige
Boeken en welke interpretatie hij ervan
geeft. En nu we het toch over nieuw te
verschijnen boeken hebben: de pas ge
ridderde Nederlandse dichter Gabriël
Smit heeft een nieuw werk op stapel
staan, een leerdicht dat „De Stoel" heet
en waarin hij zijn visie geeft op de
Genade, de vierde dimensie in het leven
van de Christen.
SIR JOHN ROTHERSTEIN, directeur
van de beroemde Tate Gallery te
Londen, heeft verklaard dat de ker
ken zowel in Engeland als elders in de
wereld de „slechtste en meest onbeteke-
GODFRIED BOMANS
geen film
nende kunst" patroniseren. De katho
lieke kerken zijn in dit opzicht volgens
sir John het ergst. Hij vroeg zich af of
er wel een museum of een verzamelaar
zou bestaan die een stuk moderne ker
kelijke kunst zou aankopen. De oorzaak
van de „decadentie" (zoals sir John het
noemt) wordt door hem geweten aan
de katholieke kerk die niet de beste
kunstenaars uitzoekt. Wij vinden zulk
generaliserend gepraat voor een man
van dit formaat nogal onnozel. Natuur
lijk zijn er kerken met lelijke kunst
werken en om nog eenmaal Sir Rother-
stein te citeren „met heiligenbeelden als
caricaturen". Maar zijn er soms geen
musea (en verzamelaars!) met lelijke
kunstwerken? Het verschil is slechts
dat sommige kerkbesturen misschien de
verkeerde kunstenaars uitzoeken, ter
wijl sommige museumdirecteuren de
verkeerde kunstwerken uitzoeken.
overgeplaatst als kapelaan van de St
Martinusparochie. In 1929 stapte hij uit
de directe zielzorg over in de sociale sec
tor. Hij werd toen benoemd tot aalmoe
zenier te Venlo, welke functie hij bleef
vervullen tot 1939.
Lichamelijk moest de nieuwe hoofdaal
moezenier, in 1939 als zodanig benoemd,
het afleggen tegen zijn immers niet alleen
in figuurlijk, maar ook in letterlijk op
zicht reusachtige voorganger. In geestelijk
opzicht kreeg dr Poels in hem een bril
jante opvolger en tevens een uiterst ac
tieve.
„Een klein stoommachientje',
Noemde de „doctor", die nogal sterk was
in het uitdenken van sprekende bijnamen
voor zijn medewerkers, de vurige M.S.C.-
er, pater Jac. Schreurs, „de kleine Merapi"
aalmoezenier Roncken kwalificeerde hij
als „een klein stoommachientje". Dat zegt
wel genoeg van diens vroegere activiteit
te Venlo, waar onder meer vooral het
werklozenprobleem zijn aandacht had.
Intussen scheelde het niet veel of aal
moezenier Roncken was helemaal niet op
sociaal, doch op artistiek gebied zijn da
dendrang gaan uitleven. Aanvankelijk was
het namelijk de bedoeling, dat hij in Rome
muziek zou gaan studeren. Dat plan ging
echter niet door, tot schade misschien we!
van de kerkmuziek in Limburg, maar tot
voordeel ln ieder geval van het sociale
leven in dit gewest.
Als aalmoezenier Roncken ergens het
woord voert kan men er zeker van zijn,
dat hij zijn gehoor weet te treffen en aan
het denken zet door zijn heldere en pit
tige visie op de kwestie, welke hem op
dat ogenblik bezig houdt. En als Jan
Maenen of Frans Dohmen tegen het einde
van een lange vergadering van de K.A.B
Limburg of van de Kath. Mijnwerkersbond
de bondsadviseur vragen om de rij der
sprekers te sluiten, dan gaat zo'n verga
dering gegarandeerd niet uiteen als een
nachtkaars, doch wordt ze vlak voor de
sluiting nog even héél erg de moeite
waard.
De oorlog bracht zijn werk al spoedig
naar de studeerkamer terug. Maar de
K.A.B., die weliswaar niet meer bestond,
was toen gevlucht in haar niet opgeheven
Priesterstudiefonds en dat had tot gevolg
dat voor de vergaderingen van dit fonds
altijd heel veel op de agenda stond.
Legio en groot waren de problemen,
waarmee aalmoezenier Roncken na de be
vrijding direct of indirect mee te doen
kreeg. Niet alleen waren dat de proble
men van de arbeiders en mijnwerkers,
maar ook van andere groepen. Want aal
moezenier Roncken ls o.a. ook geestelijk
adviseur van de Limburgse St Adelbert-
vereniging en van de Limburgse Katho
lieke Werkgevers. Sinds kort is hij dat
bovendien ook van de Kath. Vereniging
van Mijnbeambten. Daarnaast heeft hij
bemoeienis met een hele serie stichtingen
en overkoepelende organen, commissies
e.d.
