MOORDENAARS IN GLAS
EEN INTERNATIONALE BREIWEDSTRIJD
Mama
wordt opgevoed
Den Haag waakt voor
Nederland, Zwitserland en de Y.S.
werden de grootste producenten
RU ROL
Gratis inenting binnen- Kf!
Huishoudpraat
kort mogelijk
Huidgenezing
Pakistan volgt Brits
voorbeeld
Gevaar
door
BETTY KORTEKAAS—
DEN HAAN
Risico-bestrijding
Wereld-rayonproductie enorm toegenomen
TEXTIELUITVOER DER
BENELUX AANZIENLIJK
GESTEGEN
OVERSCHOT OP BRITSE
GEWONE BEGROTING
FRIESE MOEILIJKHEDEN
MET DE VOLKSHUIS
VESTING
Bouwcapaciteit zou moeten
worden uitgebreid
EMISSIE KLOOS-KINDERDIJK
De roodwollen gebreide avondjapon uit Japan
die de 2de prijs won.
Turks-lraaks verdrag
ROMAN VAN LO WILSDORF
KOSTER ZAKTE DOOR
PLAFOND
PAGINA 4
ZATERDAG 2 APRIL 1955
van in
Wanneer de lezer een man is die
van spercieboontjes en andere heerlijk
heden uit glas houdt, en die man is
vrijgezel, heeft hij hier enkele aanwij
zingen voor de keus van zijn toekom
stige levensgezellin: verzeker u eerst
van een middelgroot inkomen en ga
dan naar Drente. Zoek daar een meis
je van het platteland, of, als 't niet
anders kan, een uit Friesland of Gel
derland. Een Limburgse desnoods, om
dat daar de achterstand in groenten-
weck weer door andere inmaakme-
thoden wordt ingehaald. En beslist
geen meisje uit de beide Hollanden,
waar ca 54 procent van de vrouwen
helemaal niet aan inmaak doet Ik
verzeker hem uit die groepen een
„huiselijke" vrouw, die net als de
meeste van haar zusters braafjes luis
tert naar de voedingspraatjes voor de
radio en die in zeventig van de hon
derd gevallen belangstelling heeft voor
de kookpraatjes in de krant. Een „ou
derwets-degelijke" vrouw bovendien,
die in een op de drie gevallen de in
maak nog van moeder heeft geleerd.
Maar ook een vrouw, waarmee hij
niet moet emigreren!
Want met dat emigreren gaat dat
zo, dat men al spoedig de levensge
woonten aanneemt van het nieuwe va
derland. En daar nu ligt de booby
trap voor de zelf-weckende huisvrouw.
Een dodelijk risico, doordat haar in
maak soms sporen bevat van een le
vensgevaarlijke bacterie, waarvan de
wetenschappelijke naam Clostridium
botulinum is.
„Hé!", zeggen we dan, „nooit iets
van gemerkt.En dat hoeft ook
niet, doordat wij in Nederland de nut
tige gewoonte hebben om geweckte
groente voor het opdienen eerst nog
eens te koken (ruim 10 minuten is
doorgaans voldoende), maar bij het
gebruik van geweckte vleeswaren die
als koud vlees werden genuttigd, heb
ben zich bij ons toch ook wel ernstige
vergiftigingsgevallen voorgedaan. In
andere landen zoals Amerika schuilt
dat gevaar ook in de groenten, als
gevolg van de passie die de huisvrou
wen daar voor het maken van koude
slaatjes hebben aangekweekt.
In het tijdschrift Voeding heeft mej.
Th. van Schaik (van het Voorlichtings
bureau van de Voedingsraad) teza
men met dr D. Mossel (Centraal In
stituut voor Voedingsonderzoek T.N.O.)
onlangs de resultaten gepubliceerd
van een onderzoek naar het zo dikwijls
voorkomende mislukken van de weck,
waaraan dan tevens een aantal experi
menten werd vastgeknoopt in zake de
waarde van enkele nieuwe hulpmidde
len die ons de laatste tijd voor het
welslagen daarvan werden aanbevolen.
Wanneer de huishoudelijke practijk nu
maar precies dezelfde was als de we
tenschappelijke theorie, zouden zelfs
die hulpmiddelen overbodig zijn, want
6 tot 12 uur koken is voor die bac-
terietjes dodelijk. De huisvrouw vol
staat echter met gemiddeld 1% uur,
en theoretisch zou dus de groep van
wecketers al gestorven moeten zijn.
Dat er desondanks nog over geschre
ven kan worden, heeft verschillende
oorzaken: bedorven inmaak verraadt
zich zelf door de geur en de smaak
(die overigens door pikant smakende
dingen nog wel kan worden uitgescha
keld), dan is er het reeds genoemde
koken voor de weck op tafel komt,
en ook met grondig wassen vóór de
inmaak kan al heel wat risico worden
gekeerd.
Dat geldt dan vooral de groente.
Vleeswaren immers kunnen niet ge
wassen worden. En fruit heeft weer
het voordeel dat het daarin aanwezige
zuur een verdere ontwikkeling van het
gevaarlijke goedje voorkomt. Wan-
neer de vruchteninmaak mislukt heeft
dit dan ook andere oorzaken dan de
aanwezigheid van Clostridium botuli
num.
En nu de hulpmiddelen om die ri
sico's te vermijden. Lang koken zou
zo'n oplossing zijn, evenals kortere
verhitting in een van die drukpannen
die tegenwoordig steeds meer toepas
sing vinden voor huishoudelijk ge
bruik. De industrie kende dis systeem
al langer, en in landen als Duitsland
en Amerika krijgen zelfs particulieren
gelegenheid, daarvan gebruik te ma
ken. Met onze Nederlandse voorkeur
voor glas zijn daaraan echter trans
portrisico's verbonden, die de schrij
vers in Voeding de gedachte doen ui
ten om door de vrouwenorganisaties
aan te schaffen grote aluminium druk
ketels onder de leden te doen circu
leren, vooral ook omdat de op het da
gelijkse huishoudelijk gebruik bere
kende drukpannen maar enkele gla
zen tegelijk kunnen bevatten.
Minder enthousiast dan voor ded^jk-
pannen zijn de schrijvers in Voeding
voor het gebruik van pompjes en
stoompijpjes met behulp waarvan er
in de glazen een onderdruk moet
worden veroorzaakt waarbij met een
korte verhitting kan worden volstaan.
Om de een of andere onverklaarbare
reden is er een gelukkig niet of
ficiële! instantie geweest, die deze
pijpjes en pompjes van een soort van
goedkeuring heeft voorzien. Het on
derzoek van mej. Van Schaik en dr
Mossel heeft echter uitgemaakt dat
de hiervoor aanbevolen werkwijze
minder goed werkt dan de gebruike
lijke inmaakmethode, waarvoor het
Voorlichtingsbureau van de Voedings
raad (dr Kuyperstraat 8, Den Haag)
een uitstekende folder heeft samen
gesteld.
De daarin aanbevolen werkwijze is
een heel verstandige. Maar nóg ver
standiger is die vrijgezel over wie ik
in het begin sprak, wanneer hij zijn
oog laat vallen op een minder met
weck-tradities belaste jongedochter,
die zoveel mogelijk speurt naar de
verse groenten en vruchten die elk
jaargetijde heeft. Dat is gezond, en
door de Voedingsraad van harte aan
bevolen.
Maar vertel dat nu eens aan zo'n
vrijgezel, die in de liefde immers blind
heet te zijn..
Nederland, Zwitserland en de Ver. Sta
ten hebben sedert de tweede wereldoorlog
Frankrijk, Italië, Engeland en Japan ver
drongen als de grootste producenten van
rayontextiel; tussen 1938 en 1953 hebben
z(j hun gezamenlijke rayonproductie ver
viervoudigd (zodat deze nu een derde van
de gehele wereldproductie bedraagt) en
hun export op dit gebied verzevenvou-
digd.
Dit blijkt uit een studie van het secre
tariaat van de G.A.T.T. (Algemene
Overeenkomst inzake Tarieven en Han
del) over de wereldmarkt voor textiel,
zoals deze zich tussen de jaren 1938 en
1953 heeft ontwikkeld. De studie toont
aan, dat de wereldproductie van rayon-
textiel, die in het laatste vooroorlogse
jaar 875.000 ton bedroeg, in 1953 was
toegenomen tot 1.872.000 ton.
De productie van de voormalige leiden
de groep (dus Frankrijk, Italië, Engeland
en Japan) steeg in die tijd slechts met
150.000 ton, met het gevolg, dat het aan
deel van deze groep in de wereldproduc
tie daalde van 50 tot 31 pet. Het aandeel
van dezelfde vier landen in de wereld
export van rayontextiel daalde tegelijker
tijd van 75 tot 55 pet.
De groep Nederland, Zwitserland, Ver.
Staten zag haar productie in dezelfde pe
riode stijgen van 156.000 ton tot 618.000 ton
en haar export van 9000 ton tot 62.000
ton. De totale wereldexport nam intussen
toe met 129.000 ton, van welke toeneming
dus meer dan 40 pet voor rekening van
deze nieuwe groep komt, terwijl vroeger
onbetwiste „exportleiders" er slechts
(Advertentie)
(Van onze Haagse redactie)
In 's-Gravenhage wordt binnenkort de
gelegenheid geopend om alle kinderen die
na 31 December 1954 zijn of worden ge
boren, gratis te laten inenten tegen pok
ken, diphterie, kinkhoest en tetanus. De
aiastrim-epidemie van vorig jaar heeft
namelijk duidelijk gemaakt dat de huidige
immuniaatie toestand zeer onbevredigend
Is. Men wil daarin voor de toekomst ver
betering brengen. Wanneer uit de mede
werking van de bevolking blijkt, dat deze
opzet voldoende resultaat oplevert zal de
inspectie van de Volksgezondheid bevor
deren dat in het hele land gratis inenting
van jonggeborenen mogelijk wordt.
De gratis inenting is mogelijk geworden
dank zij een plan dat is opgesteld door
het gemeentebestuur in samenwerking
met de inspectie der Volksgezondheid en
de particuliere organisaties en instellingen
op medisch en volksgezondheidskundig-
gebied. De kosten worden gedragen door
het Preventiefonds dat de entstof als
mede f 1- per enting beschikbaar stelt.
De administratie geschiedt door de ge
meente die iedere ouder 6 weken na de
geboorte-aangifte schriftelijk zal infor
meren over het belang van déze inentings
mogelijkheid. De inenting zal kunnen ge
schieden zowel op de consultatiebureaux
als bij de huisartsen.
voor ongeveer 25 pet bij betrokken waren.
In de studie wordt er ook op gewezen
dat België en Nederland hun textieluit-
voer naar industriële gebieden aanzien
lijker wisten te doen stjjgen dan enig
ander land. (De studie maakt namelijk
een onderscheid tussen uitvoer naar
industriële en naar niet-industriële geblc-
den). Het Nederlandse aandeel aan deze
export steeg van 1.9 pet in 1938 tot 7.3
pet in 1952, het Belgische van 8.6 pet tot
15.5 pet.
De Benelux wordt in 1953 dus verant- j
woordelijk voor bijna een kwart van de
wereldtextielexport naar industriële ge-
bieden en kwam daarna vlak na 's wereld? j
grootste textielexporteur, Groot-Brittan- i
nië, dat zijn uitvoer naar die gebieden in
dezelfde periode zag dalen van 47.4 tot
24.5 pet. De totale waarde van de wereld-
export naar industriële gebieden steeg
van 340 millioen in 1938 tot 8 1410 mil-
lioen in 1953, zodat het Nederlandse aan
deel daarin in 1953 ongeveer 103 mil
lioen bedroeg, vergeleken met slechts
S 6.5 millioen in het laatste vooroorlogse
jaar.
In de conclusies, die in de studie wor
den getrokken, wordt onder andere ge
zegd, dat het wereldgebruik van ruwe
katoen, en bijgevolg de productie van ka
toenen goederen, in 1953 ongeveer 15 pet
groter was dan in 1938, terwijl de rayon
productie in hetzelfde tijdsbestek 114 pel
was gestegen. Tegelijkertijd was de
wereldexport van „dissolving pulp" (de
voornaamste grondstof bij de productie
van rayon) in volume echter slechts 30
pet gestegen en die van ruwe katoen zelfs
21 pet gedaald.
Het feit, dat de handel in grondstoffen
niet in het minst gelijke tred heeft gehou
den met de stijging van de productie, is
volgens de studie het gevolg van aard
rijkskundige verplaatsingen van de tex
tielindustrieën voor katoen en rayon. In
deze beide branches hebben de fabrieken
zich dichter bij de bronnen van de grond
stoffen en dichter bij de markten voor hun
respectieve producten gevestigd.
De Britse schatkist deelt mede. dat het
afgelopen Britse begrotingsjaar, wat de
gewone begroting betreft, werd afgeslo
ten met een overschot var. 433.166.594
tegen een overschot van 93 637.672 in
het voorafgaande fiscale jaar. De gewone
ontvangsten bedroegen 4.986.678.404 en
de gewone uitgaven 553.511.810. Aan
inkomstenbelasting werd 92.965.000
meer ontvangen d;.n was geraamd. Het
nationale defensieprogramma heeft in het
afgelopen begrotingsjaar 142.854.000
minder gekost dan aanvankelijk was ge-
i raamd.
Huidzuiverheid - Huidgezondlieid
Ervpuistjej verdrojen door Purolpoeder
Donderdag en Vrijdag heeft de direc
teur-generaal van de wederopbouw en de
volkshuisvesting, ir H. M. Buskens, een
bezoek aan Friesland gebracht en daar
besprekingen gevoerd met het provinciaal
bestuur, in aanwezigheid van vertegen
woordigers uit het gehele bedrijfsleven,
de Kamer van Koophandel, de Friese af
deling van de Ver. van Ned. Gemeenten
en van tal van burgemeesters. De direc
teur-generaal stelde zich in de gemeen
ten Leeuwarden en Smallingerland van
de woningtoestanden op de hoogte, om
dat hij prijs stelde op persoonlijke indruk
ken. De moeilijkheden voor de industrie
achtte hij zeer groot door het wegzuigen
van arbeidskrachten en het gebrek aan
woningen.
Bestudeerd zal moeten worden of de
bouwcapaciteit ook kan worden uitgebreid.
Ook achtte ir Buskens dit gewenst ten op
zichte van woningen voor landarbeiders
omdat deze groep, gekomen op een hoger
levenspeil, thans een heenkomen tracht
te vinden in andere takken van bedrijf.
Het krottenvraagstuk is al even moeilijk,
omdat opruiming in feite het woning
areaal verkleint. Over de bouw met halve
rijkspremie zei ir Buskens, dat uit Fries
land reeds bijna 1000 aanvragen zijn bin
nengekomen.
Naar wij vernemen, hebben nagenoeg
alle aandeelhouders van hun recht tot
inschrijving gebruik gemaakt op de uit
gifte van nom. 813.000 aandelen in F.
Kloos en Zonen's Werkplaatsen N.V.,
Kinderdijk.
Hondertwintigduizend
breisters en „breiers"
hebben meegedaan aan
de internationale brei-
wedstrijd, uitgeschreven
door het Internationale
Wolsecretariaat.
Dit secretariaat is niet
alleen zelf verwonderd
geweest over het aantal
deelnemers, maar vooral
over het feit, dat zoveel
mannen aan de strijd-
met-de-breipennen deel
namen. Breiers zijn in
alle elf landen die mee
deden te vinden! En het
was een man, die bij deze
wedstrijd het meeste
succes oogstte, al was het
dan ook niet met zijn
breiwerk.
Maar de hele pers sprak
over de Engelse dominee
die zijn vrije tijd door
brengt met zijn familie
van gebreide kleding
stukken te voorzien. Voor
de prijsuitdeling was hij
naar Parijs overgekomen
en al gingen deze zijn
neus voorbij, hij werd
met applaus begroet door
alle aanwezigen.
De dominee maakt niet
alleen zijn eigen spulle
tjes, maar ook die van
zijn vrouw, zijn vier zoons
en verdere familieleden
en naar we hopen ook
voor sommige van zijn
parochianen. Dominee
heeft 'n vrouw, die totaal
niet van breien houdt,
van haar heeft hij de
breiwoede dus niet over
genomen. Van zijn kant
kan hij haar er ook niet
van overtuigen, dat
breien een prettig werk
je is, 'want hoe getrouw
hij nu al jaren lang de
breipennen hanteert, zijn
vrouw moet er nog steeds
niets van hebben. Hij
kwam met een pull die
nu niet bepaald uitmunt,
te door goede vorm en
stellig met de grofste
pennen was gebreid die
in Engeland te vinden
zijn! Al kreeg hij geen
prijs, een persoonlijk suc
ces heeft hij wel gehad
en misschien is hij daar
zo tevreden over geweest
dat hij ziJn reis niet be-
treurt.
Elf landen deden mee
en wel: België, Denemar
ken, Duitsland, Engeland,
India, Italië, Japan,
Nederland, Noorwegen,
Zweden en Zwitserland.
De deelnemers moch
ten geen vak van hun
breikunst hebben ge
maakt, ze moesten met de
hand breien en wol ge
bruiken. Er waren vier
verschillende categorieën,
dag- en sportjaponnen,
tailleurs en deux pieces;
modellen van blouses,
vesten, cardigans en swae-
ters; cocktail- en avond
japonnen en kleding
stukken voor mannen.
De jury werd niet voor
uit ingelicht over de na
tionaliteit van de deel
nemers. Gelet werd op de
originaliteit van het pa
troon, de manier waarop
gebreid werd, de elegan
ce van de snit en de hleu.
renharmonie. Bijna alle
ingezonden modellen had
den een prijs gehad bij
het concours in de lan
den, waaruit ze gezonden
waren.
Er werden twaalf prij
zen uitgedeeld. Voordat
we de bekroonde model
len te zien kregen, wer
den ons eerst verschei
dene japonnen getoond,
die door de jury geselec
teerd waren, al kregen ze
dan ook geen prijs. Ze
deden bijna alle niet
voor de bekroonde on
der. Een Hollands model
was er helaas niet bij.
Vooral een rechte zwarte
cocktailjapon met bateau-
hals, die met een soort
van kraag was afgezet,
die op de borst was dicht
geknoopt, kreeg 'n lang
durig applaus. Werkelijk
een mooie japon met veel
chic. Verder kreeg een
écharpe uit India, waar
op in witte wol op zwart
fond een zegewagen met
paarden en al was ge
breid zoveel applaus, dat
beide werkstukken door
't publiek blijkbaar meer
werden gewaardeerd dan
door de jury zelf.
De eerste prijs werd
toegekend aan een Fran-
gaise voor een witte
avondjapon, de tweede
aan een Japanse voor een
buitengewoon mooi rood
avondtoilet in kantsteek.
Deze rechte japon had
iets van de tuniek van de
Chinese vrouw, maar
reikte tot aan de grond.
Werkelijk een japon, die
niets had van een dames
handwerkje en uitmuntte
door distinctie en origi
naliteit. De derde prijs
kreeg een Deense voor
een zwarte cocktailjurk
die aan Anny Blatt in
haar beste dagen herin
nerde.
Onze naburen, de Bel
gen sleepten twee prijzen
in de wacht, die alleszins
verdiend waren. Mevr.
de Cooter uit Brussel
kreeg de eerste prijs voor
een zwart en witte
tweedjapori, die bijzonder
smaakvol was en waar zij
125 uur aan werkte.
Mevr. Janssens uit Ber-
chem Sinte Agaat werd
de derde prijs van
deze categorie toegewe
zen voor 'n donkerblauw
jasje met witte banden
op de mouwen. Deze ban.
den liepen onder de
mouw op het manteltje
door. Werkelijk een aar-
dig vlot model. De twee
de prijs kreeg een Fran-
gaise voor een jasje dat
aan beide kanten kon ge
dragen worden; één kant
was zwart en de andere
in verscheidene kleuren
gebreid.
Onder de pull's had
een Japanse nog een
technisch meesterstukje
geleverd door een grijze
pull zonder naden te
breien maar dat als mo
del nu niet bijzonder ori
gineel was.
't Schijnt dat in Frank
rijk op het ogenblik grote
stukken zoals japonnen
en tailleurs meer gehaakt
dan gebreid worden en
bij dit concours mochten
alleen gebreide kleding
stukken ingezonden wor
den.
Het is te hopen dat het
volgend jaar rekening
wordt gehouden met deze
verandering en gehaakte
modellen ook mee kun
nen dingen.
De puli's voor heren
vielen eigenlijk tegen.
Maar er waren twee
tweed colberts, die een
langdurig applaus kre
gen, evengoed het model
dat niet bekroond werd
als dat wat de tweede
prijs verwierf. Dit laatste
kwam uit Italië.
En misschien waren
deze beide modellen de
grootste verrassing van
't concours. Iedere vrouw
toch weet, dat het moge
lijk is een goed mantel
pak of japon te breien.
Maar aan een echt kle
dingstuk voor heren, zoals
een colbert, hebben stel
lig zich nog maar weini
gen gewaagd. Het resul
taat is ruimschoots de
moeite waard en zo'n jas
heeft enorm veel chic.
Wie durft het aan er
een te beginnen?
DINY K—W.
De Pakistaanse ambassadeur in
Turkije, Mian Aminuddin heeft ver
klaard, dat Pakistan „actief overweegt"
om tot het TurksIraakse verdrag toe
te treden. Zoals bekend, heeft Groot-
Brittannië zich dezer dagen reeds bij
dit verdrag aangesloten.
Uit Belgrado wordt vernomen, dat
Joego-Slavië tegen deze Britse deel
neming is. (Joego-Slavië is door een
regionaal pact o.m. met Turkije ver
bonden).
Het hoofd van de Joegoslavische
regeringsvoorlichtingsdienst heeft op
een desbetreffende vraag verklaard,
dat zijn land van oordeel is, dat
defensieproblemen het best opgelost
worden als de volken, die rechtstreeks
betrokken zijn bij deze kwesties, dit op
een regionale basis doen. Naar buiten
landse waarnemers in Belgrado zeg
gen, is Joego-Slavië geen voorstander
van deelneming door grote mogend
heden aan onderling gevormde groepe
ringen, waarin deze mogendheden niet
regionaal betrokken zijn.
Geautoriseerde vertaling door F. van Velsen
14)
Geleidelijk was zij kalmer geworden.
Een besluit, eerst nog vaag. begon lang
zaam in haar te rijpen. Zij zette zich
voor de schrijftafel, nam een velletje
postpapier en schreef:
Lieve Bella!
Ik ben zeer verrast door het grote
nieuws, dat je me heden in 't kort hebt
medegedeeld. Ik billijk volkomen je
keus en wens jullie geluk met jullie ver
loving. Als huwelijksgeschenk bestem ik
ons landgoed met alles wat er toe behoort
en ik verzoek' je, de nodige stappen te
doen, om de formaliteiten ten spoedigste
in orde te maken. In afzienbare tijd zal
ik niet thuiskomen.
Toen Oliva zover was gekomen, begon
nen plotseling haar ogen te schitteren.
Wat had Lize Froheim gisteren ook weer
tegen haar gezegd? Denk er eens over
kind, mijn broer heeft op zijn oude dag
een hartstochtelijke liefde voor je opge
vat. Trouw toch met hem en maak zijn
laatste jaren gelukkig. Natuurlijk voor
opgesteld, dat je nog vrij bent..
Oliva had iets gemompeld, verlegen iets
gestameld, dat evengoed ja als neen kon
betekenen. Toen waren er bekenden bij
gekomen zij waren in het Casino en
spoedig daarna hadden zij zich naar huis
begeven. Reeds zodra zij op haar kamer
k vam om zich uit te kleden en naar bed
te gaan, plaagde haar de gedachte, hoe
zij het best een einde aan deze pijn
lijke toestand zou kunnen maken, want
het kwam zelfs in de verste verte niet bij
haar op, dit huwelijksvoorstel aan te ne
men.
En nu? Lag hier misschien de oplos
sing? De voldoening, de weerwraak voor
de slag, die haar was toegebracht?
Zij nam de pen en schreef met vaste
hand verder:
..omdat ik het Is nog een diep
geheim ook voornemens ben mij te
verloven..
Ziezo, nu was het gebeurd. Ja, zo moest
het zijn! Een beter soort verweer kon zij
nooit bedacht hebben. Niet alleen kon de
met voeten getreden ijdelheid zich weer
oprichten, maar ook het hart zou tot rust
komen. Als vrouw van een ander, kon
geen man haar gemoedsrust meer in ge
vaar brengen, zelfs niet, wanneer zij haar
eigen echtgenoot niet liefhad. Zo dacht
Oliva. Met 'n zonderling gevoel van ver
moeidheid stond zij or-- zij wilde zich aan
kleden en de brief zelf posten. Maar
toen zij in de spiegel keek, schrok zij.
Wat zag zij er uit! Haar gezicht scheen
smaller, bleker geworden, met donkere
schaduwplekken onder de ogen. En dat
in een paar uur. Zij zag er nu uit als ie
mand die zwaar ziek is. Als passend bij
de stemming waarin zij verkeerde, koos
zij een zwarte japon en aangezien zij.
niettegenstaande de warmte, huiverde,
nam zij haar vos en ging de trap af. Na
de brief in de bus gedaan te hebben,
wandelde zij het terras op en liet haar
blik dwalen over de mensenzee, die op
de promenade slenterde. Neen, daarheen
ging zij in geen geval. Besluiteloos keer
de zij zich om en stond plotseling voor
de man, over wiens leven zij als 't ware
had beschikt, omdat het met haar plan
nen strookte. Een gevoel van schaamte
overviel haar. Wat was zij toch slecht,
dacht zij, naar adem hijgend. Hij echter
stond ontsteld voor haar. O, beste me
vrouw, wat ziet u bleek! Migraine? Nu
weest u maar gerust, ik zal u niet las
tig vallen, want ik kan mij indenken, dat
u behoefte aan rust gevoelt. Weet u wat?
Wij maken een ritje naar buiten. Niet
naar Cannes. Dat raad ik vandaag niet
aan maar helemaal naar buiten in de
vrije lucht, dat zal u goed doen. Naar
La Turbia. Daar is u nog niet geweest,
wel? Betoverend mooi en heerlijk stil,
daar boven; het zal u goed doen. Mooi
blijft u, al voelt u zich onwel En Lize is
niet meegekomen en dat is maar goed
ook, want zij kan haar mond niet houden.
Ik zal echter zo stil zijn als een muis,
dat beloof ik, want ik ben al meer dan
gelukkig, als ik maar naar u mag kijken
Als men oud is, wordt men bescheiden,
ziet u. En zo doorbabbelend, leidde bij
haar naar de kleine auto, die buiten stond
te wachten en gaf de chauffeur zijn or.
ders.
Deze stuurde de wagen vlug uit de men-
sendrukte en weldra reed het lichte voer
tuigje langs bochtige rivieroevers op
waarts, waar het op dit uur tamelijk sit)
was.
De oude prins hield woord: hij sprak
geen woord, doch vergenoegde er zich
mede, zacht haar hand te vatten en te
strelen. Eerst wilde Oliva ze terugtrekken,
dan liet zij dat voornemen varen. Gelei
delijk ging er iets kalmerends van deze
fijngevormde rimpelige hand op haar
over. Hij was als een vader, die zijn
moegeschreid kind troost. Hij moest zeker
wel een goed mens zijn, dat hij zoveel
meegevoel toonde. En daarbij meende hij
slechts, dat zij een weinig hoofdpijn had!
Wat was hij toch hartelijk, wat was hij
bezorgd, alsof haar iets heel ernstigs was
overkomen!
Prins Xilo was bijna zeventig jaar
Een leeftijd waarop alle stormen zwij
gen of soms nog eenmaal, één enkele
maal, een ogenblik opbruisen, eer de
levensz'on ondergaat.
Een warm gevoel doorstroomde Oliva.
Goede, oude vader dacht zij. En de
sterren stonden reeds aan de hemel, toen
zij weer voor 't hotel stilhielden.
U gaat natuurlijk direct naar bed,
nietwaar? vroeg hij en kuste haar hand
als afscheidsgroet. Zij knikte en fluis
terde enige woorden van dank. Dan ging
zij heen en keerde hij met zijn auto huis
waarts. Een diepe zucht ontsnapte on
willekeurig aan zijn lippen: Waarom ben
ik nu niet jong? betekende die zucht.
HOOFDSTUK XII
Virgilius ben jij zelf aan de tele-
foon, ja? Gelukkig, dat ik je tref. Wil je,
onmiddellijk naar Wenen komen. Met
doodsbleke lippen stond Bella voor de
telefoon met een open brief in haar rech
ter- en de hoorn in haar linkerhand.
Pretorius bevond zich op dat ogenblik
buiten de stad.
Hij had verschillende conferenties en
zaken af te handelen en inspecteerde
tevens zijn eigen bezittingen waarover
hij persoonlijk toezicht hield. Dan was hij
ook voornemens op de bezittingen van
Oliva te gaan zien. of alles goed mar
cheerde, om daarna weer naar Wenen I
terug te gaan. Nu overviel hem het tele
foontje van Bella.
Wat is er dan aan de hand, meisje;
je stem klinkt zo opgewonden? vroeg hij
bezorgd.
Er is bericht van mama gekomen
en zij geeft onvoorwaardelijk haar zegen.
Ja meer dan dat. Zij schenkt mij ons
huis met de daarbij behorende bezittin
gen, zoals zij schrijft, als bruidsschat. Ik
begrijp er niets van.
Ik ook niet, klonk het dan gedrukt.
Zii zal toch niet ziek zijn?
Zo'n uitermate toegeeflijke Oliva be
stond er niet. Zo diepgaand kon haar ver
andering nog niet zijn, wanneer alles m
de haak was. Zo dachten de twee men
sen, die haar zo goed kenden allebei.
Pretorius beloofde zo spoedig mogelijk
te zullen vertrekken.
Ben je vanavond thuis?
Ja. ik blijf thuis en wacht op je.
Tot ziena dan
Zo gauw mogelijk hè?
Het gesprek was afgelopen en Bella zat
nog steeds aan de schrijftafel. Zij steunde
haar hoofd op haar hand en staarde naar
de brief, welke zij uit Nizza had ontvan
gen Iets acheen haar te hebben weer-
houden. Pretorius per telefoon medede
ling te doen van de voorgenomen ver
loving van haar moeder. Dat was het
voornamelijk immers, wat haar zo on
gerust maakte: die droge, onpersoonH'ke
mededeling.
Steeds groter werd die onrust en leder
i ogenblik tuurde Bella naar de klok. Vroe
ger echter dan zij had verwacht klonk
buiten de huiabel op de karakteristieke
manier, waarop Virgilius er gewoonlijk
op drukte. Zij rukte haar huiskamerdeur
open en vloog hem tegemoet. Hij had
nauwelijks tijd, om zich van zijn jas te
ontdoen.
Wat ben je opgewonden - en toch zie
Je er niet zo vrolijk uit, als je eigenlijk
onder deze omstandigheden moest zijn.
I vond hij en keek haar onthutst aan.
Zij antwoordde niet, doch reikte hem
i eenvoudig de brief over, die op tafl lag.
Hij gin" onder de lichtkroon ntaan en las.
Plotseling deed hij een stap achterwaarts,
alsof de grond onder zijn voeten wegzonk.
Met lijkbleek gelaat liet hij de brief zak-
wat betekent dat? hijgde h" want
zijn stem weigerde dienst-
Radeloos keek Bella hem aan.
Hij stond nog ateeds hoofds ;huddend
voor haar, nam de brief nogmaals op
en las hem van het begin tot het eind
weer door. Plotseling bracht hij beide
handen aan zijn hoofd en begon zo
uitbundig te lachen, dat Bella verschrikt
achteruit week.
Nu, ik zou wel eens willen weten,
wat er voor onduidelijks instaat? Waarom
zou zij zich niet nog eens verloven? En
hij haalde zijn schouders op, alsof hij niet
begreep, waarom men zich over zo'n na
tuurlijke zaak zorgen maakte. De hoofd
zaal: voor jou is de toestemming en het
moet gezegd worden, dat de bruidschat
schitterend is. Een waanzinnige had geen
rijkere schenking kunnen bedenken
Dit alles zei Pretorius op geforceerd-
opgewekte toon, die Bella diep deed ont
stellen.
Want zij besefte, dat zijn woorden aller
minst met zijn gevoelens overeenstemden
En zij kon het zich ook zeer goed indek
ken. Virgilius hield immers van haar
moeder. Hoe zonderling het ook mocht
klinken, zij had het altijd geweten. En
zij was er steeds van overtuigd geweest,
dat het tussen die twee nog wel ooit tot
een bevredigende oplossing zou komen.
En zeker, sedert haar moeder zich zo ge
willig liet leiden - opvoeden, zoals zij het
de laatste weken zo dikwijls schertsend
had genoemd En nu?
Vreemd, dat zij geen woord Over
haar - haar verloofde schrijft, fluisterde
Bella schuchter. En geen enkel woordje
aan' Robby
Virgilius antwoordde niet. Als. gehypno
tiseerd staarde hij naar het papier, dat
hij nog steeds tussen zijn vingers hield.
Weet Robert al iets van deze brief?
informeerde hi'.
Bella ging voor hem staan, legde haar
Neen, ik wilde er niet met hem over
spreken, voor ik jouw mening wist. Er
moest iets niet in de haak zijn, dacht ik
bij mijzelf. En dat is toch ook jouw opinie,
nietwaar?
Pretorius scheen nu volkomen kalm.
Goed beschouwd - wat hebben we er mee
te maken? zei hij vluchtig.
Bella ging voor hem tsaan, legd ehaar
beide handen op zijn schouders en keek
met haar grote ogen naar hem op.
Virgilius speel nu geen verstopper
tje Jij houdt van haar zij houdt van
jou en
Met een heftig gebaar schudde hü haar
van zich af.
Van mij houden? Die koelbloedige,
aanstellerige stenen pop? Neem m" niet
kwalijk Bella, maar heb je ooit een be
wijs van een gevoelig hart bij haar ont
dekt? Was zij voor jou een moeder, zoals
zij moest zijn? Is zij een vrouw?
Bitter, bijna hatelijk kwam het er uit.
Ik weet het niet Virgilius, zei Bella
peinzend. Misschien kennen wij haar
eigenlijk in 't geheel niet. Zij is zo ge
sloten, zo in zich zelf gekeerd. Wat weten
wij ervan, of zij verdriet heeft, of ver
heugd is? Zij spreekt .oen andere taal
dan wij. Hebben wij ooit moeite gedaan,
haar te verstaan? Wij hebben oteeds be
proefd, haar te dwingen ons spoor te vol
gen - is dat niet zo?
Bedremmeld had Pretorius naar de ver
standige woorden van het jonge meisje
geluisterd en was intussen nog bleker
geworden. Herinnerde hij zich nu niet
met pijnlijke duidelijkheid het laatste
gesprek, de laatste verklaringen, die de
beslissende breuk waren voorafgegaan?
Lag daar misschien 't geheim verborgen?
Feitelijk had Bella gelijk; wat wist men
eigenlijk van het innerlijke wezen van die
eigenaardige vrouw? Dienden misschien
haar woorden om haar gedachten te ver
bergen? Was zij mogelijk een van die
mensen, die zich niet kunnen uitspreken
en zich over zachtere gevoelens schamen?
Merkwaardig, dat hij nu plotseling zoveel
verklaringen voor haare igenaardigheden
zocht en vond, na zich zoveel jaren over
haar achterlijkeid, teruggetrokkenheid en
afkeer van levensvreugde geërgerd te heb
ben. Had zij gedurende de laatste weken
dan niet getoond en duidelijk bewezen
ontweken. Wat in al die tientallen van ja
ren geen politieke overweging, geen fami-
lieconferenties of adviezen tot stand had
den kunnen brengen, dat had mevrouw
Oliva von Belamy, onbewust zonder het
te weten, ja zelfs zonder het te willen
bij hem bereikt. Sterker nog; hij had zelf a
geweigerd, informaties naar haar te ne
men, zoals zijn practische zuster Lize
hem ernstig geraden had. Zij was toch
slechts een kennis, die zij toevallig op
reis hadden ontmoet.
Wat heb ik aan informaties vroeg
hij. Wat zou ik van Oliva willen weten?
Dat zij een buitengewone vrouw is, zien
wij zelf. Dat zij geen avonturierster is.
eveneens. Geen enkele wet van nrum huis
verhindert mij - en ik zeg het je eerlijk,
liefste zus - zou mij kunnen verhinderen,
haar ten huwelijk te vragen. Alleen haar
wil is beslissend.
Zijn zuster Lize zweeg. Zij wilde hem
niet tegenwerken, want zij waren dol op
elkaar en zouden elkaar nooit, met wat
dan ook, onaangenaam willen zijn. Hun
levensopvattingen, stemden volkomen
overeen en deze mevr. von Belamy zou
zien, ondanks haar veel jeugdiger leeftijd
jan met getoona en qujqcjijxv uewezen, j_i 7acr jn
dat er een mogelijkheid bestond, haar te zeer harmo msch aanpassen, dat zag
overtuigen. Was zij niet grondig veran
derd en dat zonder zijn hulp? Had men
haar dus feitelijk nooit begrepen? En was
het nu te laat? Zeker, het was te laat.
hier stond het zwart op wit. Zij was
voornemens, zich te verloven. Afgelopen.
Wilde te voren haar kind materieel vor
stelijk verzorgen. Wat wilde men eigen
lijk nog van Oliva von Belamy?
Zou het niet goed zijn, als je er zelf
heenging? vroeg Bella schroomvallig.
Op ruwe toon viel hij uit:
Waarvoor? Met welk recht? Zij is
oud genoeg om te weten wat zij doet.
Maar heel diep in zijn binnenste, op de
bodem van z>m hart, voelde hij het anders
Te laat! Te laat! klonk het daar.
Weggegooid had hij, wat voor hem nog ge
luk heette Weggegooid
Bella had het kiekje van haar moeder
laten inlijsten en het op haar schrijftafel
geplaatst. Hij liep er heen en nam het
er af. Star hield hij zijn blik er op geves
tigd. Heel lang.
Bella stond van hem afgewend, maar
haar schokkende schouders verraadden,
dat zij schreide. Met een ledig hart had
mama tussen hen geleefd en niemand had
zich de moeite getroost haar te begrijpen.
En nu bood een vreemdeling haar zijn
liefde aan. Liefde, waarnaar zij misschien
haar leven lang had gesmacht. Zij schreide
alsof zij haar moeder had verloren. Geen
ogenblik kwam de gedacte in haar op.
dat zij zelf dit droeve misverstand bad
veroorzaakt.
HOOFDSTUK XIII
Geen jonge minnaar had attenter en
voortvarender kunnen zijn dan zijne hoog
heid. Precies op het uur van bezoek en
geen minuut later, Het hij zich bij Oliva
aandienen. Hij wist vermoedelijk niet
en het zou hem ook absoluut onverschil
lig geweest zijn, indien hij het had ge
weten dat ongeveer alle aristocratische
hotelgasten op de loer lagen, toen hij, ge
wapend met een enorme bouquet zacht-
rose rozen, uit zijn auto stapte en in de
hall op 't antwoord van de piccolo wacht
te. Met zijn monocle in het oog geklemd
en een glans van hoopvolle verwachting
op zijn doorploegd gezicht, kwam hij zijn
opwachting maken om de mooie weduwe
een levensvraag te stellen, een levens-
oude dame ook wel in.
Ken haar broeder nog ter elfder ure
het geluk vinden, dan zou het wreed zijn,
hem te ontnuchteren. Daarentegen vrees
de zij en niet ten onrechte, dat het prin
selijk kroontje Oliva niet zou verblinden.
Op geen enkele toespeling was zij in
gaan. Zorgvuldig had ZÜ vermeden, op
een of andere wenk te reageren en daar
om was Lize Froheim uitermate verbaasd
geweest, toen haar broer gisterenavond
mededeelde, dat Oliva hem half en half
toestemming had gegeven, althans met
zijn huwelijksaanzoek voor de dag te 'to
men. En nu was het zo ver.
hij voor Iliva, die, ofschoon bleek e
afgemat, er zo ontroerend jong en mooi
uitzag. Want aangezien zij zeer go
wist, wat zijne hoogheid haar te zeggen
had, was zij er op bedacht geweest haar
kleding in overeenstemmin8 te brengen
met die plechtigheid. Zij droeg nu n lich
te japon, hetgeen zij. zelden deed. Daar
door won het toneeltje aan feestelijkheid;
en zijne hoogheid was er zichtbaar door
ontroerd. Hij liet ook niet na, zich bij zijn
huwelijksaanzoek aan de ouderwetse vor
men te houden, die onder de gegeven
omstandigheden een eigenaardige indruk
maakten. Met vormelijkewaardigheid en
welgekozen woorden overhandigde hij Oli
va eerst de prachtige rozijnbouquet en
vroeg haar daarna haar hand.
Oliva echter werd nog een tintje bleker
en sloot haar ogen, alsof zij pijn leed.
Dan Herstelde zij zich energiek. Neen, nu
geen zwakheid tonen. Het kon toch met
zo moeilijk vallen, naast deze goedige,
oude heer een stuk van haar levensweg
te bewandelen, vooral, wanneer het hem
zo gelukkig scheen te maken. Wie had zij
in haar leven ooit gelukkig gemaakt.
Haar overleden echtgenoot aan wie zij
slechts met weerzin kon denkenOf haar
eigen dochter? En Virgilius Pretorius,
die haar ronduit had verklaard, dat zij 'n
man aan haar zijde slechts rampzalig
zou maken?
En terwijl dat alles door haar hoofd
ging, hoorde zij naast zich de stem van
de grijsaard woorden zeggen, waarvan zij
eerst de ware btekenis niet vatte, doch
die haar dan zo ontroerden, dat de tranen
in haar ogen schoten.
Je zult er geen berouw van hebben.
vraag, die hij tot dusverre zorgvuldig had Oliva, zei hij, nadat zij hem impulsief
Kolendamp rook de koster van de Geref.
kerk in Urk en hij klom naar de ruimte
boven het plafond, toen zijn snuffelen aan
kachel en -pijp beneden geen resultaat
opleverde. Boven het plafond was de
concentratie van kolendamp echter zo
sterk, dat hij half bewusteloos raakte. Hij
viel op het van board gemaakte plafond,
dat zijn gewicht natuurlijk niet hield.
Gelukkig bleef hij echter halverwege
steken achter enige latten en door het
ontstane gat stroomde zoveel frissere
lucht toe, dat de man na enige tijd weer
bij zijn positieven kwam en kans zag de
weg naar beneden te vinden.
haar hand had toegestoken. Je zult er
geen berouw over hebben. Ik ben een
grijsaard, wiens leven spoedig ten einde
kan zijn. Maar juist daarom verlang ik
nog naar geluk, omdat het zo onverhoopt
en overweldigend tot mij komt. Wat ik
je kan aanbieden, Oliva, zijn slechts
uiterlijkheden. Maar wanneer je mij daar
voor in ruil wilt toestaan, je te mo-
beminnen, als een geliefd, aangeh
kind, dan ben ik rijkelijk beloon-'
moet je zelf tot niets dwingen, da:
met je hart overeenstemt.
Wellicht had prins Xilo nog nooit
leven zo ontroerd tot een vrouw
ken Ja, dat was zelfs zeker. Oliva voe
dat'meer dan zij het wist en er kwam
een bijna plechtige stemming over haar,
die haar voor het ogenblik deed vergeten,
dat zii met deze goedige oude man een
dubbel spel speelde. Neen, ook hem zou
het niet berouwen, dat nam zij zich in
deze gewichtige ogenblikken voor. Zijn
vertrouwen zou niet beschaamd worden
zij zou hem haar toegenegenheid schenken
en hem liefhebben als een dochter.
Ieder jaargetijde heeft zijn bloemen.
Ook de winter. In bloemkassen achter
glas, verwarmd en beschut, bloeien zij en
bpotsen de lente na.
Toen zijne hoogheid prins Xilo met
mevrouw von Belamy de trap van het
hotel afkwam, om in de auto te stappen,
zoemde het in de hall van fluisterstem
men en gemompel. Niemand verkeerde
in twijfel, wat dit feestelijke bezoek van
de prins te betekenen had. Wat was het
een sensatie, toen die twee onder aan
de trap gekomen waren! Een ademloze
stilte was op het gefluister gevolgd en als
bij onderlinge afspraak vormden de gas
ten een haag, waarvan zij, die in de
voorste rij stonden, een diepe buiging
maakten.
Zijne hoogheid had mevrouw von Bela
my zijn arm aangeboden en dat zei aues.
Met opgeheven hoofd ging de S "kige
bruidegom hen voorbij. Tenger, slank en
bleek, maar in onnavolgbare houding hep
deHltrwae?ebnUioo?naamehjTde dames, die
niixfJ het hoofd tot de voeten mon-
?terden En geen enkele onder haar was
er, die niet heel graag met Oliva zou
geMetdeenbzuchtjê van afgunst keerden
zii zich om, toen het paar in de auto
aestapt en weggereden was,
Lize Froheim ontving haar aanstaande
schoonzuster hartelijk, ofschoon het haar
moeilijk scheen te vallen, in een echt
feestelijke stemming te komen. Nog vóór
men zich aan de lunch zette, nam ZÜ
Oliva apart.
Ik dank je uit heel mijn hart, lieve
zus, dat je dit besluit hebt genomen.
Danken? glimlachte Oliva gedwon
gen. Het is voor mij als een droom, dat
Xilo's keuze juist op mij is gevallen, aan
gezien mijn karakter zeker niets inne
mends heeft, zoals men mij dikwijls heeft
verzekerd, antwoordde zij, met een bittere
klank in haar stem.
Dan waren het geen scherpe mensen
kenners, Zoals jij bent, ben je goed.
Misschien voor je leeftijd een beetje con
servatief, dat wil ik graag toegeven
maar dat kan toch niemand verhinderen,
je naar je werkelijke waarde lief te
hebben.
Indien iets Oliva in deze ui en kon ster
ken, dan waren het deze woorden!
(Wordt vervolgd).
