Knuppel in Westduitse hoenderhok
Pauselijke missiewerken
Aardbeving teistert Thessalië
Kanttekeningen uitVerre Oosten
Hoe de volkeren tijd bepalen
Friesland voelde eerst niets voor
het „stoommonster"
Chefarine.,4
"to "W*I«5.^.«Tir&'iiaaralStfSSargï,E.'S'asySSS
Moskou's gebaar jegens Oostenrijk
r* T'r11?, levc°
m
paardentram
autobus
Oud-
missionaris
geeft
Drank is 'n vloek voor automobilist
subsidies in 1954
Minister Spaak naar
Den Haag
Roken in bed
Klopjacht op wraak-
moordenaar
Belangrijke vooruitgang
bij pijnen en griep!
zipi visie
Verdachte liad bovendien z'n slachtoffer
laten liggen
WOENSDAG 20 APRIL 1955
PAGINA 7
Laatste poging?
Geen stabiliteit
BUSSUMSE BRANDWEER
OP STROOPTOCHT
Oterleker brandweerstal was mgr Nigri.
begeerde buit
LANDBOUWBEURS in
UTRECHT
MINISTER ZIJLSTRA IN
MILAAN
HOTELBRAND TE TOURS
EISTE VIER DODEN
bezoek aan Artis hidp niet
Oplossing van gisteren
B. M. R. S.
TELEVISIE
-N ft i
RH
HET GROTE KANON
DE SUPERKLOK
MAT A HAR1, HET OOG
VAN DE DAG
KLOK VAN HET HEMELSE
RIJK
To eng Si eng Foe.
(Van onze correspondent)
BONN, April.
Als een raaf met een palmtak in de bek hebben de meeste caricatn-
risten der Duitse bladen de Oostenrijkse Bondskanselier in deze dagen
uitgetekend. Niet zelden stond daarbij Michel met zijn piekmuts droef
geestig te kijken. Het vrijheidsfortuin, dat de Oostenrijkers nu toelacht,
stemt de Duitsers zoal niet tot afgunst, dan toch tot nieuwe diepzinnige
bespiegelingen over de vraag, wanneer hetzelfde fortuin aan hen beschoren
zal zijn. De oude vraag, wanneer en hoe de vrijheid voor de achttien
millioen onder Oostelijk juk geknechte Duitsers zal kunnen worden
gekocht, is weer eens opnieuw gesteld. Zij spreidt een grauw kleed over
de gave der Westduitse souvereiniteit, die dr Adenauer in een der eerst
volgende weken aan Michel denkt te kunnen aanbieden. Wanneer de
Russen inderdaad de Oostenrijkse raaf als lokvogel naar de Bondsrepubliek
hebben willen sturen, dan hadden zij moeilijk een betere tijd kunnen
kiezen.
De dag der souvereiniteit staat voor
de deur en dr Adenauer zou niets lie
ver zien dan dat het een dag van feest
vreugde, schoolvrij en feestvertoon
zou worden, welke een glans zou leg
gen over het resultaat van de door hem
zoveel jaren met volharding nage
streefde politiek. De bondskanselier is
met dit voornemen echter op een ver
zet gestuit, dat beter dan veel redevoe
ringen der oppositie de werkelijke
stemming kenmerkt, waarin de Duit
sers zich bij het Westelijke militaire
front aansluiten.
Diep in de rijen der regeringscoalitie
hoort men de opvatting, dat de tijd
voor feestvieren nog niet gekomen is.
Daar hoort men, dat het werk nog niet
voltooid, doch eerst begonnen is. Daar
ziet men in de Westelijke militaire
band en in het vooruitzicht, dat binnen
enkele jaren de nieuwe weermacht zal
marcheren, niet meer dan de grond
slag, waarop het eigenlijke gebouw der
Duitse politiek zal moeten worden op
getrokken. De feestkroon wenst men
pas op het dak van het gebouw te zet
ten en niet op de fundamenten. De
Duitse politiek van aansluiting bij het
militaire krachtveld rond de Atlanti
sche oceaan zal, zo klinkt het fel en
vastbesloten in de liberale vleugel van
Adenauer's front, pas voltooid zijn,
wanneer de nieuwe
verloren provincies zal hebben vrijge
kocht.
Midden in deze eenheidsstemmmgis
nu de Russische geste gekomen, die
men zo lang heeft geëist alsbewijsi van
de goede wil der Moskovieten In de
Bondsrepubliek is.men in het oordeel
over deze geste grondig verdeeld. In
Adenauer's omgeving heeft men niets
anders opgesteld dan een zeer formele
felicitatie aan het Oostenrijkse adres.
Men neigt er daar toe de geste minder
te zien als bewijs van goede wil dan
wel als duivelse poging om door het
uithangen van de eenheidsworst het
hele Westelijke concept alsnog in wan
orde te brengen.
Op de rechtervleugel van de rege
ringscoalitie hoort men alweer nieuwe
speculaties over de grote mogelijkhe
den, die een eenmaal souvereine
Bondsrepubliek bij onderhandelingen
met Moskou zelf zou kunnen hebben.
■nP gedachte aan directe Bonnse afge
goten naar het Kremlin is in deze
v ol altijd populair geweest en zij
rfrdt het nu in versterkte mate Dat
oprsoiegelt het stijgende wantrou-
Won dat hier leeft ten aanzien van de
ïlelfike ijver der Westelijke bond-
rnoten om de kastanjes der Duitse
eenheid uit het vuur te halen. De jong
ste moeilijkheden met het verkeer naar
Berlijn hebben ten overvloede dit wan
trouwen nog eens aan|e^ Hj.
Duitse commentatoren hebben de gea
lieerden ervan beschuldig
affaire de Duitse belangen op wat
te lauwe wijze te hebben behartigd.
Socialistisch koor versterkt
Met onverdeeld genoegen heeft de
socialistische oppositie haar gelukwens
aan Wenen gezonden. Zij trompettert
naar alle zijden, dat hier weer eens op
nieuw het bewijs geleverd zon zijn, dat
alleen een Duitsland, dat zich vrij van
militaire bondgenootschappen zou hou
den, kans heeft om verenigd te wor
den.
Hun actie voor zulk een vorm van
neutralisatie heeft ongetwijfeld een
krachtige nieuwe stimulans gekregen.
Waarnemers rekenen in elk geval op
een nieuwe toespitsing der fronten in
de Duitse politiek, die eerst door het
totstandkomen van een nieuw over
leg met de Sovjet-Unie over het Duit
se probleem zou kunnen worden over
wonnen.
Uiteraard houdt men van regerings
zijde de socialisten voor, dat zij de
zaken wel wat al te zeer vereenvoudi
gen, wanneer zij de positie der zeven
tig millioen Duitsers over één kam
zouden willen scheren met die van de
zeven millioen Oostenrijkers. Vanuit
de leidende kringen in de christelijke
partij van dr Adenauer is de nieuwe
campagne voor een vrijheid van bond
genootschappen terstond in de wielen
zaam als neutraal gebied te kunnen
fungeren, aangezien het te klein zou
zijn om die neutrale positie uit eigen
kracht te verdedigen.
Het gehele probleem lijkt met dat al
in de Bondsrepubliek allerminst tot
rust te zullen komen op de dag van de
plechtige intrede van dit stuk van
Duitsland in de Nato.
De socialisten maken zich reeds op
om de Bondskanselier en zijn Weste
lijke vrienden vanaf dat ogenblik te
gaan herinneren aan zijn vroegere ver
klaring, dat er tussen ratificatie en
verwezenlijking van de Westelijke ver
dragen nog veel tijd voor onderhande
len zou zijn. Zij dringen met alle
kracht naar onderhandelingen in de
hoop, dat reeds thans de tijd gekomen
zou kunnen zijn, waarin de Russen het
raadzaam achten de lokkende een
heidsworst tot grijpbare hoogte te la
ten zakken.
Is de tijd reeds daarvoor rijp? Dr
Adenauer gelooft het kennelijk niet.
Hij vreest dat er op het Duitse toneel
nog niet met vrucht gesproken zal
kunnen worden vooraleer de Russen
zich door de macht van hun Chinese
vrienden zozeer geïmponeerd gaan voe
len, dat zij aan deze zijde van de aard
bol gaarne een stukje willen wijken.
Andere pessimisten halen hun argu
menten minder ver. Z« vrezen, dat de
Oostenrijkse gf?te P3-*1"*V00reerst
sche politiek, die in Europa vooreerst
een zekere stabilisatie langs het LJze'
ren Gordijn zou wensen. In deze
theorie zouden de Russen eigenlijk in
hun handen wrijven op de dag van de
voltooiing van de Westelijke banden.
Zii zouden veeleer speculeren op de
verwachting, dat de Westelijke Duit
sers in het sap van hun eigen souve
reiniteit binnen niet al te lange tijd
zullen gaar worden. En zulke gare
Duitsers zo zou men in Moskou
overleggen zijn ongezond voedsel
voor de niet al te sterke maag van de
Westelijke gemeenschap. Want zij zul
len zich zelfbewust en nationaal ge
noeg voelen om zelf na enige jaren een
witte raaf naar Moskou te sturen om
gereden met het oude argument, dat over de prijs voor de nationale eenheid
Duitsland te groot zou zijn om duur-1 te praten.
ZO MMïnnn nart beringen en isolement. Door het werk
DU IVIILLIUVIh tl van de pauselijke missiewerken is dit
isolement minder geworden. De acti
viteit van de pauselijke missiegenoot
schappen over de gehele wereld stelt
de vaak heldhaftige werkers in de
missie in staat met meer vrucht voort
te arbeiden.
In 'n financieel rapport heeft voorts
mgr Nigri uiteengezet welke hulp aan
de missies is verstrekt. In het afgelo
pen jaar werd aan gewone en buiten
gewone subsidies 50 millioen gulden
uitgekeerd. Mgr Nigri achtte het een
bemoedigend teken, dat de inkomsten
jaarlijks een stijgende lijn vertonen.
Maar al treedt er een absolute ver
meerdering van inkomsten en dus ook
van uitgaven op, proportioneel is het
nog steeds onvoldoende. Mgr Nigri
wees er in dit verband op, dat ook de
behoeften der missie sterk toenemen.
Daardoor komt het, dat werkelijk drin
gende aanvragen soms nog te lang
moeten wachten. Dikwijls kan slechts
hulp worden geboden, wanneer het
reeds te laat is. Vandaar dat de missie
propaganda met grote vastbeslotenheid
ter hand moet worden genomen, aldus
Gisteren is te Rome in het gebouw
van de Propaganda Fide de algemene
vergadering bijeengekomen van de
pauselijke missiewerken. Hierbij zijn
vele landen tegenwoordig. Voor Ne
derland neemt mgr H. J. J. van Hus-
sen eraan deel.
De eerste dag begon met een bespre
king van het werk van het genootschap
tot voortplanting des geloofs. In zijn
inleidende rede heeft de secretaris van
de Propaganda Fide, mgr Sigismondi,
de directeuren der landelijke organisa
ties bedankt voor hun actieve mede
werking. Als delegaat van de H. Stoel
in de Belgische Congo had hij de werk
zaamheden van de missionarissen van
dichtbij leren kennen, alsmede hun
grote toewijding en vaak ernstige ont-
Het ministerie van Buit.e°!?^minister
deelt mede. dat de Bedgischrmntater
ring van de Europese eenwording. Deze
bespreking met de Nederlandse minister
van Buitenlandse Zaken, minister Beyen,
zal een algemeen en oriënterend karak
ter dragen, aangezien de Luxemburgse
minister Bech daarbij niet aanwezig zal
kunnen zijn, daar hij dan in Oostenrijk
vertoeft.
icr nana rr
(Van onze correspondent)
Gisterennacht is op geraffineerde
wijze ingebroken in de nieuwe brand
weerkazerne te Castricum. Uit het onder
zoek is gebleken, dat hier een groep van
vijf man zijn slag heeft geslagen, waarbij
men zowel de buiten- als binnendeur van
de garage heeft geforceerd. Vervolgens
werd uit een telefooncel de brandweer
gewaarschuwd, dat er was ingebroken.
Later bleek, dat de daders uit Bussum
kwamen en vijf man van de Bussumse
vrijwillige brandweer zijn. Deze heb
ben kans gezien de Oterleker brandweer
staf te veroveren. Om het bezit van deze
staf is jarenlang gestreden tussen brand
weercorpsen in Noord-Holland en dit
niet altijd met faire middelen. Doch se
dert enige jaren is deze strijd geregle
menteerd Men mag wel inbreken, doch
niets vernielen. De staf was nog nimmer
uit de kop van Noord-Holland verdwe
nen, doch is thans voor de eerste maal
in de geschiedenis over het IJ gekomen.
De aardigheid van deze strijd is wel,
dat de Castricumse brandweer er alles op
gezet had de staf in ieder geval te be
houden tot Mei, wanneer de nieuwe
brandweerkazerne officieel wordt ge
opend. Aiussum heeft driemaal vergeefs
gepoogd de staf te pakken te krijgen
doch gisterennacht lukte het tenslotte
De eerste zitting in het gebouw van
de Propaganda Fide werd gepresideerd
door kardinaal Fumasoni Biondi, pre
fect van dezelfde congregatie.
(Van onze correspondent)
JN een hotel in de omgeving
van Arnhem vinden de gas
ten op hun kamer onder
staande richtlijnen, netjes in
druk, op hun tafel gereed liggen:
„Richtlijnen voor onze gasten,
die van plan zijn in bed te roken.
1. Bel het kamermeisje en stel
haar er van in kennis, waar
heen ge uw stoffelijk over
schot getransporteerd wenst
te zien; want zoals u bekend
zal zijn, is een zeer groot per
centage van de hotelbranden
aan „Roken in bed" te wijten.
2. Breng de hotelgasten in de
aangrenzende kamers er van
°P de hoogte, dat ge van plan
zyt hun leven in gevaar te
brengen, opdat ze bijtijds be
schermende maatregelen
kunnen treffen.
3. Begeef u op de corridor en
zoek daar de naastbijzijnde
n°oduitgang. Dit voor 't ge
val ge erin mocht slagen uw
kamer nog tijdig te verlaten
cn uw leven in veiligheid te
brengen.
4- Gaat u zitten en overdenk
eens hoe dwaas het is, dit ri
sico op u te nemen. U kunt,
ui overleggende, gerust een
sigaretje opsteken.
5Wanneer u dit gelezen hebt,
doet u dan geen pogingen om
deze raadgevingen als souve
nir mee te nemen. De directie
ls gaarne bereid u een nieuw
exemplaar te verschaffen.
Ai mogen de zaken ook nog zo
goed gaan, wij gevoelen er niets
ri°or,or}Ze gasten te verbranden,
s helpt ons u te beschermen.
bouwbetn-Ja(n<3en zi;>n op de k°mende land-
gereedschann Utrecht met werktuigen en
hnnw viLtPP,en voor de landbouw, tuin-
.ïiffri to 't en fruitteelt vertegenwoor-
-and RplB^0l?n: Nederland, West-Duits-
Oostènrii! tuxemburg. Frankrijk. Italië.
Staten Fn a Tsjecho-Slowakije, de Ver.
seriand geIand. Denemarken en Zwit-
hi!LW'!en, totaal 356 inzendingen van
A Pr. en buitenlandse producten te zien
zijn, Bijeengebracht door 184 exposanten.
de buitenlandse inzendingen
met artrLto uitsland de eerste plaats ill
ml van 75 fabrieken Verleden
maV „mLPr0dUCten V3" totaal 176 fil""
geëxposeerd, waren er 32
inzendingen van Westduitse herkomst.
De politie van het gebied van Vibo
in Italië houdt een klopjacht op een
zekere Seraffino Castagna, die in de
afgelopen dagen vier of wellicht vijf
personen vermoord en een zesde ge
wond heeft.
Castagna is onlangs uit gevangen
schap ontslagen nadat hij een straf had
uitgezeten voor poging tot moord. De
35-jarige heeft gezworen, zich te zullen
wreken op allen die indertijd tegen
hem getuigd hadden.
Zodra hij de gevangenis verlaten
had, ging hij met zijn geweer op zoek
naar de mensen op wie hij het gemunt
heeft. Hij trof er vier aan in de buurt
van Vibo Balentia, terwijl zij het land
bewerkten. Constagna schouderde on
middellijk zijn geweer en legde met
vier schoten twee vrouwen, de 60-ja
rige Maria Valente en de 50-jaar oude
Maria Zapino, neer. Zijn andere twee
slachtoffers waren mannen. Na deze
daad zou hij zijn vader vermoord en
een boer gewond hebben, die poogde
hem te beschermen.
Minister prof. dr J. Zijlstra heeft met
de Italiaanse minister van buitenlandse
zaken te Milaan een onderhoud gehad
over aangelegenheden, verband houdende
met de handel tussen Italië en Nederland.
De besprekingen hadden voornamelijk
betrekking op mogelijke Nederlandse in
vesteringen in Italië onder het plan Va-
noni voor de economische ontwikkeling
van het land.
De directie van Van den Bergh's en Jur-
gens' Fabrieken N.V., te Rotterdam be
richt, dat de tweede uitkering van 2 t pet
over 't boekjaar 1953, uitmakende 33 per
aandeel van nominaal 1.200, van 2 Mei
a.s. af betaalbaar zal zijn onder aftrek van
15 pet dividendbelasting.
Een ernstige aardbeving heeft gis
teren de Griekse provincie Thessalië
geteisterd. De verbindingen van
Athene met deze provincie waren ge
heel verbroken. De grootste schade is
aangericht in de 50.000 zielen tellende
havenstad Volos, waar een paniek on
der de bevolking uitbrak. Volgens de
burgemeester van Volos zijn tenminste
zevenhonderd huizen in de stad zwaar
beschadigd. Twee personen kwamen
om het leven en ruim zestig werden
gewond.
Er ontstonden veel moeilijkheden
aangezien het gemeentelijk ziekenhuis
van de havenstad zwaar werd bescha
digd en moest worden ontruimd. De
Griekse regering heeft tenten en
genie-materiaal gezonden.
Het epicentrum van de beving is
vastgesteld op 165 kilometer ten
Noord-Oosten van Athene. Melding
werd verder gemaakt van schade in
A lv trien Me)
Farsala en andere plaatsen in het
disctrict Magnesia, en voorts in Istiaia,
de Noordelijke haven van Euboa en in
de dorpen van de Sporaden. Te Athene
en Corinthe, waar de schok duidelijk
werd gevoeld, is geen schade.
Het communistische persbureau
„Nieuw China" maakte gisteren mel
ding van hevige aardschokken, die
verleden week Donderdag Kangting
in het Zuid-Westen van China teis-
cerden. Daarbij zijn 39 personen om
het leven gekomen en 113 gewond.
Volgens „Nieuw China" waren alle
huizen, gebouwd van leem en steen,
ingestort. Dê meeste bakstenen hui
zen kregen scheuren, terwijl enkele
bezweken. Overal ter wereld hadden
de seismologen de aardschokken ge
registreerd, doch tot nog toe waren
geen berichten over de plaats van
deze schokken binnengekomen.
In een hotel te Tours heeft gisteren
een hevige hotelbrand gewoed. In het
betrokken hotel verbleven een aantal
Engelse schooljongens in verband met
de Paasvacantie. Het gehele gebouw
stond in korte tijd in lichter laaie. Toen
de brand geblust was, vonden de
brandweerlieden de lijken van vier
jongens in één van de hotelkamers. Zij
Door belangrijke ontdekkingen is hei
mogelijk geworden een tablet te maken,
dat inderdaad beter en krachtiger helpt,
ook daar waar andere middelen (alen.
Geleerden hebben ontdekt, dat een be-
beter werkt dan elk middel afzonderlijk!
4 BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN ÉÉN TABLET
11 ■■III III III I ill I IIIHÜH1
TEGEN PIJNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN 85 et.
gekomen en niet verbrand.
Verscheidene andere jongens werden
tijdens het reddingswerk gewond. Een
van de kinderen viel van de eerste ver
dieping naar beneden toen een van de
brandweerlieden trachtte hem via een
brandladder te redden. Hij brak beide
benen. Men was de brand na vier uur
meester.
Na duizenden jaren kon Paus prc-
gorius, anno 1582, de lengte van het aar
en van de maanden vaststellen. Logisch
was, dat het allervoornaamste feit m
de wereldgeschiedenis werd
als het vaste tijdpunt. Toen pas leerd
de jeuijd op school: 100 j. v. Cn. Bata
vieren en andere Germaanse stammen
bewonen ons land, etc. Eerst toen wer
den de mensen jarig, begon men koperen,
zilveren en gouden bruiloften te vieren.
Ten slotte verdwenen ook de deftige
zonnewijzers en zandlopers, toen in de
zeventiende eeuw onze Christiaan Huy-
Honzontaal: j geogr. aanduiding, 3 eil.
in de Middellancjse zee_ 7 familielid, 9
dwaas, 11 soort onderwijs, 12 horizon, 13
van gelijke waarde. 15 bevestigingsmid
del, 18 vogel, 21 bergplaats, 23 deel v. d.
vinger, 25 vogel, 26 verlaagde toon, 27
lidwoord. 28 ambtshalve (lat afk.), 29
nobel, 32 voorzetsel, 34 deel v. e. gebouw
jr
AjVLjS
37 meisjesnaam, 38 leuk, 40 eng. titel, 41
.zangstem, 43 aanzien, 45 waterhoogte, 4b
reptiel, 47 selenium (afk.).
Verticaal: 1 voorzetsel, 2 Europeaan, 4
vorm van ruilen, 5 stofmaat, 6 ind. winkel
7 jongensnaam, 8 maanstand, 10 langzaam
12 vaartuig, 14 klepperen. 16 cijferen, 17
bouwland, 19 vr. munt, 20 hevige wind,
22 jongensnaam 24 bid (lat), 30 zwijn,
31 de lezer heil ('lat afk.), 33 jongensnaam
35 verbinding, 36 hoofd Cfr), 37 deel v.
de mond, 39 verlaagde toon, 40 naam
loze vennootschap (fr.), 42 Gode zij lof
(lat. afk.), 44 zangnoot.
Horizontaal: 1 okapi, 5 paard, 9 lof, 10
dar, 11 me, 14 na, 15 teug, 17 melk, 18
is, 19 gerei 20 eg, 21 r.k., 23 eiber, 25
ir, 26 land, 27 lied, 28 r.o., 29 om, 31 iep,
35 roe, 36 akker, 37 vaals.
Verticaal: 1 olm, 2 koets 3 af, 4 ik,
pa, 6 ad, 7 ranke, 8 dra, 12 mug, 13l mei,
16 gelid, 17 merel. 22 kloek 23 eng 24 rif
25 idool, 28 ria, 30 mes, 32 pk, 33 sr, 34
av, 35 ra.
De oude paardentram,
zoals die eens in
Friesland reedWel
verdwenen, maar niet
vergeten
uitzending vanuit Engels Transit Camp ta
Jlock van Holland. Golflengte 25 meter.
Woensdag 20 April
22 00 Martin Block
22 30 Jo Stafford zingt
22.45 Dansmuziek
23.00 Bing Crosby Show
23.30 Verzoekplaten
00.30 Sluiting
DONDERDAG 21 APRIL
HILVERSUM I 4402 M.) 1.00 JCRO. 10.00
V?'d 8 vrouNwWS935nWaaterst 9.40 Gram, 10 °i>
wijde muz. 10.30 Morgend 11.00 v .d^ zieken
11.45 Gram. 12.00 Angelus. 12 03 LuncBconc.
12.55 Zonnewijzer, 13.00 Nws en ka
13.20 Zang en piano, 13.4a Gram. 14.00 Gram.
14 45 V. d. vrouw. 15.15 Voc ens.strUkkwari.
en sol. 15.35 Kamermuz, 16.00 Bijbellezing.
Cello 6.55 Gram. 17 00 Hoorspel v d. leugo.
17.30 Gram. 17 40 Koersen 17.45 Gram. 1B.U&
Kamerkoor. 18 30 Fries progr. 18.45 Gram 19 00
Nws. 19.1 OGram. 19.20 Soc. gesprek. 19.35 Gram.
20.00 Radiokrant. 20 20 Gevar progr. 22.00 Tijn-
schriftenkron 22.10 Gram. 22.20 Orgel. 22.45
Avondoverdenk. 23 00 Nws. 23.15—24.00 Gram.
HILVERSUM II (298 M 7 00 AVRO. 7.30
VPRO, 8.00—24.00 AVRO.
7.00 Nws 7.10 Gram 7.15 Gym. 7.30 Gram.
7 50 Dagopening. 800 Nws. 8 15 Gram 9.40
Morgenw. 10 00 Gram. 10.50 V. d. kleuters 11.00
De Antwoordman. 11.15 Lichte muz. 12 00 Orgel
en zang 12.25 „In 't spionnetje". 12 30 Land
en tuinb.meded 12.33 Piano. 12.50 Ca'#s. 13.00
Nws. 13 15 Meded. of gram 13.20 Lichte muz.
13.55 Koersen. 14 00 Hoorspel. 14.30 Gram. 14.45
Cello en piano. 15 15 V .d zieken 16.00 „Van
vie rtot vijf". 17 00 V d. Jeugd. 17.45 Rege-
ringsuitz. 18 00 Nws. 18.15 V. d Jeugd 18.30
Jazzmuz. 19.00 V. d. kind. 19.05 Gesproken
brief uit Londen 19.10 Lichte muz. 19 45 Bui
ten! overz 20.00 Nws. 20 05 Act. 20.15 Omr.ork.
21.05 Cabaret. 21 45 Mannenkoor 22.00 Lichte
muz. 22 40 Sport. 23.00 Nws. 23.15 Gram 23.25—
24.00 Filmmuz.
Engeland, BBC Home Service, 330 M.
12.00 Orgel. 12.25 V. d. arb. 12.55 Weer. 13.00
Nws. 13.10 Meded. 13.20 Gevar. muz. 14.00 Ork.-
conc. 15 00 Operamuz. 15.30 Hoorspel 17 00 V
d. kind 17.55 Weer. 18.00 Nws. 18.15 Caus. Ï8 25
•port 18.30 Gram. 19.00 Wetenschapp. overz.
19.15 Conc. 20.15 Amerik. nieuwsbrief. 20.30
Twintig vragen. 21.00 Nws. 21.15 Discussie. 21.45
Lichte muz. 22.15 Gevar. muz. 22.45 Pari. overz.
23.0023.08 Nws.
Engeland, BBC Light Progr., 1500 en 247 M.
12 00 Dansmuz. 12.45 Ork.conc. 13.45 V. d.
kind. 14.00 V. d. vrouw. 15.00 Sopr. en plano.
15.30 Gram. 15.45 Accordeon. 16.15 Mrs. Dale's
Dagb 16.30 Caus. 16.45 Mil. ork. 17.30 Orgel.
18.00 Ork.conc. 18.45 Hoorspel. 19.00 Nws en
journ. 19.25 Sport. 19 30 Gevar. progr. 20 00
Vragenbeantw. 20.30 Lichte muz. 21.00 Hoorspel
m. muz. 21.30 Gevar. progr. 22.00 Nv?» 22.15
Act. 22.20 Lichte muz. 23.05 Voordr. 23.20 Lichte
muz. 23.5024.00 Weer en nws.
N. W. D. R., 309 M.
12.00 Amus.muz, 13.00 Nws. 13.15 Amus.mnuz.
14.15 Gevar. muz. 16.00 Filmmuz. 16.25 Cello en
piano. 17.00 Nws. 17.45 Gram. 19.00 Nws. 19.15
Gram. 20.00 Hoorspel. 21.30 Piano. 21.45 Nws
22.05 Dansmuz. 23.15 Moderne muz. 24.00 Nws
0.251.00 Clavecimbel.
Frankrijk, Nationaal Programma,/847 Rf.
12.03 Operamuz. 13.00 Nws. 13.20 Operamui.
14.05 Recital. 14.25 Hoorspel. 16.45 Kamermuz.
17.10 Orgel. 17.55 Gram. 18.00 Ork.conc. 18 30
Amerik. uitz. 19.00 Vocaal conc. 19.58 Gram
20.02 Nationaal ork. 22.25 Gram. 23.00 Moderne
muz. 23.45—24.00 Nws.
Brussel, 324 en 484 M.
304 M.
12.00 Gram. 12.30 Weer. 12.34 Gram 13 00
Nws. 13.15 Orgel en piano. 14.00 Eng. lés. 14' 15
Gram. 14.30 Franse les. 14.45 Gram. 15.00 Muz
caus. 16.00 Koersen. 16.02 Gram. 16.40 Kinder
zang. 17.00 Nws. 17.10 Gram 17.15 V d kind
18.15 Gram 1830 V d. sold' 19.40 Grari. 19.50
Vrije politieke tribune. 20.00 Gram 20 10
Klankb. 20.40 Gram. 20.45 Piano. 2"l!oÓ Gevar
progr. 22.00 Nws. 22.15 Tenor en piano. 22 53—
23.00 Nws.
484 M.
12.00 Gram. 13.00 Nws, 13.15 Gram. 14.15 en
14.30 Idem. 15.00 Groot symph.ork en sol. 15.60
Gram. 16.05 Lichte muz. 17.00 Nws. 17 15 Gram.
18.00 V. d. sold. 18.30 Gram 19.30 Nws. 20 00
Hoorspel m. muz. 22.00 Nws 22.15 Zang 22^55
Nws.
Engeland, BBC European Service. Uitzending
voor Nederland.
22,0022.30 Nws. Feiten v. d. dag. Eng. lite
ratuurgeschiedenis (op 224 en 75 m.).
NCRV: 20 15 Journ. en weerber 20.35 Film-
progr. 20 45 Volksliedjes. 20 55 Tekenfilm. 21.00
Progr. over honden en bondenvrienden. 21.35—
21.45 Dagsluiting.
7«TAAR wij uit goede bron vernc-
Y men liceft de concessie tot aan-
leg van stoomtramwegen door
Friesland alle kans van slagen zoodat
men verwachten mag, dat deze onder
neming zeer spoedig tot stand zal
komen, althans wanneer er geen ge
meentebesturen zijn, die de zaak be
moeilijken. Wij vertrouwen erop, dat de
vrees hiervoor zal blijken geheel onge
grond te zijn. Het gevaar voor paar
den cn rijtuigen is geheel denkbeeldig.
Een paard, dat eenmaal een stoomtram
heeft gepasseerd, is er reeds aan ge
wend en wordt door het stoomgevaarte
niet ten halve zoo verschrikt als door de
lioogbeladen hondekarren. Deskundigen
verzekerden ons, dat deze vervoermid
delen in ieder opzicht volle sympathie
verdienen". Dit nu zo merkwaardige
bericht werd afgedrukt in een van de
Friese provinciale bladen van 1878.
Het vormde het schokkende en des
tijds veelbesproken nieuws, dat is voor
afgegaan aan de moeizame oprichting
van de N.V. Ncderlandsche Tramweg
Maatschappij, die op Zl, April a.s. 75
jaar bestaat en die via paardentram en
stoomtram is uitgegroeid tot een mo
derne busonderneming, waardoor in
Friesland, verleden jaar een afstand
van rond 170 maal de omtrek van de
aarde werd afgelegd, waarbij 6.525.986
passagiers werden vervoerd.
a A
.V.'.f -v
DE oprichting van de N T. M.
geen Fries, noch
was
een Nederlands
initiatief. Het waren twee Belgen,
die m Friesland de Nederlandsche Tram.
weg Maatschappij stichtten. Zij had
den grote aspiraties, deze Belgen, want
zij vroegen ook concessies aan voor
lijnen tussen Utrecht en Amsterdam,
Haarlem, Rotterdam, Gouda, Den Haag
en Leiden en zij verzochten zelfs voor
keur voor alle concessie-aanvragen in
ons land.
Alleen al aan Friesland kregen zij
echter de handen vol, want in dit ge
west bleek men op het „stoommon
ster" allerminst gesteld. Men vreesde,
dat voor boerenkarren gespannen
paarden van de stoomtram zouden
schrikken en ongelukken zouden ver-
oorzaken cn ook van de zijde van
de gemeentebesturen stuitte de jonge
maatschappij op grote tegenwerking.
Met name in Danturnadeel en Tietjerk-
steradeel waren de raden niet te ver
murwen. De nieuwe maatschappij nam
zelfs de raadsleden een dag mee naar
Amsterdam om daar de gastram te
zien rijden en om de stemming wat
om te buigen werden de vroede vade
ren ook nog naar Artis gebracht, maar
zelfs dat hielp niet.
Zo kwam het, dat er op de eerste
tramlijn in Friesland, die de verbin
ding tussen Dokkum en Veenwouden
ging onderhouden, in 1880 geen stoom
tram, maar een paardentram ging rij
den, waarvoor een materiaal nodig
was van tien paarden, vier rijtuigen
en twee bagagewagentjes. Tot 1913
kreeg de stoomtram geen wiel aan de
grond, althans op dit traject niet, maar
o.m. op de lijn Heerenveen-Sneek ging
tpch al gauw de stoomtram rijden.
Op het traject. Berlikum-Sint Anna-
parochie heeft de paardentram het
echter uitgehouden tot 1 Januari 1917.
IN de tijd van de paardentram kreeg
de N. T. M. niet alleen de antipathie
tegen de stoomtram te overwinnen,
maar er rezen ook andere moeilijkhe
den. Het aantal hondekarren in dit ge
west was namelijk legio en de eige
naars daarvan bleken vindingrijke lie
den. Zij monteerden op hun karren
wielen, die precies op de tramrails pas
ten en zo sleepten afgejakkerde honden
hoog opijeladen hondekarren langs de
tramrails. Wanneer er dan een tram
naderde en de hondekar niet tijdig
van de rails kon worden verwijderd,
stopte de tram en wachtte iedereen tot
de lijn weer vrij was.
Het heeft jaren geduurd voor aan
dit vreemdsoortige gebruik van de
tramrails paal en perk kon worden
gesteld. Toen raakte de stoomtram
overal steeds meer ingeburgerd en
raakten de Friezen gewend aan dit
vervoermiddel, dat nu nog vele herin
neringen levend houdt. De stoomtram
is sinds 1947 overal uit Friesland
verdwenen en daarmee is een stukje
romantiek en gemoedelijkheid geschie
denis geworden. Immers, de tijd, dat de
conducteurs bij bepaalde halteplaatsen
rustig een praatje maakten en de tram
pas lieten vertrekken, wanneer dat
praatje uit was, dat de tram stopte,
wanneer iemands hoed afwoei en dat
dan conducteur en passagiers eerst
poogden die hoed te achterhalen, is
voorbij en de bus. ach, die stopt ook
niet, wanneer hij een kermis passeert
en de passagiers eerst kermis willen
vieren aleer verder te reizen. Dat was
met die oude" tram wel mogelijk; die
goede oude tram, die zich door nauwe
straten wrong en rakelings langs bo
men en bruggen schoof, die sierlijke
rookpluimen uitstiet en die men prac-
gens het slingeruurwerk uitvond, dat
dag en nacht in kleine mootjes ging
delen.
U vindt dat alles heel gewoon. Maar
laten we eens even kijken naar de
gemiddelde Oosterling. Neen, hij is nog
niet bekend met deze indeling van
de tijd. Wij maken een uitzondering voor
de Chinezen, die al eeuwen geleden
„mensen van de klok waren" en wij
Westerlingen, nog „van gisteren". Ook
de Mohammedanen staan iets verder,
hoewel zij een zeer gebrekkige tijdreke
ning volgen, die uit Arabië is overge
waaid. Maar de resterende millioenen
Oosterlingen kennen niets anders dan
dag, nacht en maand Dit laatste tijdvakje
loopt van nieuwe maan tot nieuwe maan.
Maan en maand zijn dus synoniem en
worden beide uitgedrukt door het woord
Boelan (maan). Het begrip „tijd" speelt
er practisch geen rol. Men kan dat
dagelijks waarnemen als men zich onder
het volk begeeft. Kijk, daar zit groot
moeder met haar baby-kleinkind.
„Oh, grootmoeder, wat een dot van een
baby!". Het hart van Oma zwelt bijna
zichtbaar van vreugde eja aandoening. En
instinctmatig drukt ze haar neus op
baby's wangen en „beruikt" het kind
je. Want de Oosterling kent niet de
liefkozing van de Europese kus Dan
vragen we: „Hoe oud is dat lekkere dier
al?"Oma kijkt enigszins verbaasd
op, alsof ze wil zeggen: „Toean, hoe kun
je nu zo'n domme vraag stellen? U ziet
toch zelf, dat het wurm nog heel jong
is"! Niemand weet de juiste leeftijd.
Wij gaan nu eens bij de grote mensen
praten.
De volwassenen weten ook op geen
stukken na hoe oud ze zijn, en daarom
maken ze dikwijls gebruik van een ver
gelijking. Tn 1883 werd de gehele aarde
in beroering gebracht door de ontzettende
uitbarsting van een vulkaan, de Kra-
katau, bij de kust van Java. De uitwer
king was zo hevig, dat de eilanden van
Japan door vloedgolven werden geteis
terd en de wereldzeeën, ook onze
Noordzee, merkbaar werden beroerd. Het
geluid van de explosie was zo groot,
dat het door de bevolking van alle
eilanden van de Indiche Archipel duide
lijk werd gehoord. Men wist de her
komst ervan niet en noemde deze uit
barsting „het grote kanon". Vraagt men
nu aan een bejaarde man hoe oud hij
is, dan zal hij U antwoorden: Ik kon juist
lopen of ik was pas getrouwd, toen het
grote kanon werd afgeschoten. En zo
doen een algemene rijke oogst, een
epidemie e.d. dienst als uitgangspunt
van een tijdsbepaling.
Thans beginnen klokken haar intrede
te doen in de woningen, maar het blij
ven slechts luxe siermeubelen, die zei
den de tijd aangeven, doordat ze stil
staan. Hoe bepaalt men dan de delen
van de dag?
pen om een vergadering bij te wonen
op de hoofdplaats, dan is men soms
verplicht een bode uit te sturen in een
kano en deze man neemt de oproe
pingsbrieven van Toean Controleur mee
in de vorm van touwtjes, waarin enige
knopen zijn gelegd. Deze knopen geven
het aantal dagen aan vóór de vastge
stelde dag. Elke dag moet er één knoop
worden losgemaakt en zo weet ieder
stamhoofd, wanneer hij present moet
zijn. Wel kinderlijk, maar toch weer
heel praktisch!
Het uitplanten van de rijst is van het
hoogste belang Daarom moet men de
juiste tijd weten, waarop dit het best kan
geschieden. Daartoe dient een hoogst
vernuftige klok.
Een hoogst vernuftige klok, welke
de stand der sterren aangeeft en de
juiste stand vóór het planten van de
rijst. Diep in het oerwoud wonen primi
tieve stammen, die de hoogtestand der
Pleiaden (ofwel het zevengesternte) vin
den met een dikke bamboe, die boorde
vol met water is gevuld. Deze wordt in
de grond gestoken en op een bepaalde
afstand, zuidelijk er van, een tweede, die
een bepaald eind boven dat wateropper
vlak uitsteekt. Dat bepaalde eind is op
de tweede bamboe afgetekend en als
men nu over het wateroppervlak naar
de tweede bamboe kijkt, moet men op
dat afgetekende merk uitkomen. Dan is
De zon is de praktische, altijd lopende
klok, die met de andere hemellichamen,
maan en sterren, een betrouwbare leids-
vrouwe is. In tropenland rijst zij prak
tisch altijd om zes uur en duikt 's avonds
weer onder om zes uur. De maan doet
haar werk als nachtwacht, terwijl de
zee met eb en vloed ook steeds welko
me aanwijzingen geeft voor de een
voudige dagtaak. En als dit nog niet
genoeg is, komt de haan nog een duit
in 't zakje doen!
Nu zijn er twee tijden op de dag,
dat de zon vrij hoog staat en die over
eenkomen met-wat wij ongeveer elf of
drie uur noemen. Men moet op die uren
flink hoog het hoofd opheffen om de
zon te zien. In die opgeheven positie
van het hoofd kan men zijn speek
sel niet inslikken; men is genoodzaakt
eerst het hoofd te buigen. (Probeert U
het eens en U kunt het beter begrijpen).
Welnu, het tijdstip van ongeveer elf
uur of drie uur drukken sommige stam
men uit met de woorden: „Ik kon niet of
nog juist mijn speeksel inslikken".
De vage tijdsindeling speelt ook de
regering wel parten. Wil men b.v. de
hoofden van afgelegen streken oproe-
de helling precies goed van de lijn,
die langs de koppen van de 2 bomboes
loopt. Als nu de grootste ster van het
zevengesternte op een nacht juist in die
lijn komt, is het een bepaalde dag van het
jaar, de dag, die 't geschiktst is voor het
planten van de rijst. Had U ooit zulke
slimheid onder de primitieven gezocht?
Voor de Chinees is tijd een geheel
ander begrip. Als een echte zakenman
zegt hij ons: „Time is money tijd is
geld"! En al is hij van huis uit geen
technicus en heeft hij geen klokken
uitgedacht als onze Huygens, toch heeft
hij de tijd al enkele duizenden jaren
vóór ons tot in de kleinste deeltjes ver
deeld door sterrenkundige berekenin
gen, die de bewondering afdwingen van
de hedendaagse geleerden. Ook hij
heeft een nauwkeurige jaartelling met
een kleine afwijking van ons systeem.
Zestig jaren vormen een Chinese eeuw,
cyclus genaamd. Nieuwjaarsdag is de
grootste dag. Dan is ieder plotseling
een jaar ouder volgens hun begrippen
Wordt een kind geboren, dan is het EEN
jaar. Valt die geboorte op oudejaarsdag
dan is - zo'n wurm de tweede dag van
zijn leven leeds twee jaar. (lang hoi)
Elk jaar van de 60-jarige eeuw draagt
een naam, b.v. kat ram, schildpad, vis
etc. Ais we nu aan een Chinees ziin
leeftijd vragen, dan antwoordt hij- ik
ben zoveel jaren oud". Dat kan dus wel
2 jaren te oud zijn. In hogere kringen
zal men soms antwoorden: „Ik ben van
de Rat, of ik stam uit de schildpad"'
Evenals bij ons brengt de tijd ook aller
lei feesten mee. Een grote feestdag wordt
door kinderen en familie georganiseerd
als vader zestig jaar wordt. En het
grootste cadeau, dat de kinderen aan
papa schenken isschrik niet! een
mooie doodkist, die vol dank wordt
aanvaard en een plaats krijgt in het
familievertrek.
Wist U, dat Rusland in 1925 bij de
dood van de eerste President Soean
Jat Sen een kristallen doodkist aan
bood. juist als die waarin Lenin was
begraven? De kist kwam in Peking
maar bleek slechts uit glas te zijn ver
vaardigd. Ze werd prompt geweigerd en
naar Moskou teruggestuurd.
736 van Justitie mr C. L, van I auto was onmiddellijk omgekeerd teneinde
niet vergeten.
IJsendijk heeft gisteren voor de Arnhemse
rechtbank een gevangenisstraf van vier
maanden en twee jaar intrekking van rij
bewijs geeist tegen de koopman M. V. te
Heelweg bij Doetinchem. Deze heeft vol
gens de tenlastelegging op 19 October j.l.
met zijn auto te Wisch de wielrijder A. B.
i aan§?re<*en. tengevolge waarvan het
slachtoffer een uur na de aanrijding over-
leed.
Verdachte had de fietser van achteren
aangereden. Volgens de chauffeur van een
u- an<*ere zÜ^e komende tankauto
nad hy een zwenking naar rechts gemaakt
en toen de man geraakt. V. was doorgere-
rion -> c\ »-\ rl r\ %-> m „u - 1
het nummer op te nemen. Dit kon hij even
later aan de rijkspolitie opgeven, zodat
verdachte direct na thuiskomst kon wor
den gearresteerd. Hij rook naar alcohol,
in kennelijke staat was hij echter niet. In
een der koplampen van zijn auto bevond
zich het glaasje van het achterlicht van
het rijwiel van het slachtoffer.
Drank is een vloek voor de automobilist
zeide mr Van IJsendijk- Verdachte moet
de klap van de aanrijding hebben gemerkt
Dergelijke automobilisten horen niet on de
weg thuis.
Mr Oberman weet het doorrijden van
aan te trekken. De chauffeur van de tank- om een psychiatrisch rapport.
