„Hoe passen wij in deze tijd?"
Critisch-opbouwende rede van
prof. Teilegen
Op era over
Rembrandt
Financiële besprekingen met
Indonesië
PITTIG
VAN NELLE
Nederlandse avond
tot slot
MARIE VAN ZEGGELEN 85
HAARLEMMERMEER VIERT
ZIJN EEUWFEEST
Landdag St Adelbert
Kon. waardering voor medewerkers
Philips-laboratorium
Prof. Holst commandeur Oranje Nassau
„Hoeve Nooitgedacht
Nederlandse bedevaart
in Beauraing
Nehroe drong aan op
vri
ijlating
WEER HENGELEN IN
DE VAGANTIE?
Segni practisch gereed
Jongen verdronk in
zwembad
HALF ZWARE SHAG
..LMWEEK ARNHEM
Bert Haanstra en Herman v. d. Horst
geljkwaardige winnaars
Koningin en vier ministers bij plechtige
opening
„The Intruder"
MAANDAG 4 JULI 1955
PAGINA 5
Gemeenschapswaarde
De Duitse gevangenen in Rusland
Milieu-vorming
NIEUWE COMMANDANT
COMMANDO'S
BINNEN DRIE MAANDEN NA|
AANVAARDING UNIE
PROTOCOL
De Italiaanse regeringscrisis
Ondanks waarschuwingen toch
in diep water
AUSRALISCHE ORDER VOOR
GROTE WEEGINSTALLATIE
%if M
•»'-
„Sabor' bood bloemen aan
Rode-Kruisdemonstratie
Tivee volksconcerten
op één avond
Historische romans
Mislukte première van „Studio"
(Van onze Haagse redactie).
„Welke vragen stelt de tijd, waarin wij leven, aan de St Adelbert-
vereniging?". Hierop heeft prof. dr ir F. Ph. A. Tellegen Zondagmiddag
antwoord trachten te geven op de landdag, welke te Scheveningen werd
gehouden. Aan deze openbare zitting van de landelijke St Adelbert-ver-
eniging was Zaterdagmiddag een besloten bijeenkomst voorafgegaan,
tijdens welke de nota over het werk in en van de afdelingen is besproken
Daarna werden de congressisten in het oude stadhuis te Den Haag
ontvangen door het gemeentebestuur, dat vertegenwoordigd werd door
loco-burgemeester, wethouder Th. M. Dresmé. Voor hem was dit de laatste
officiële daad vóór zijn aftreden.
De Zondagmiddagzitting van de land
dag werd bijgewoond door de Pauselijke
Nuntius-Internuntius, mgr Paolo Giobbe,
door minister Witte en door vertegen
woordigers van verschillende organisa
ties, waarmee „St. Adelbert" contact on
derhoudt. 's Morgens had mgr Giobbe
een pontificale Hoogmis opgedragen in
de dekenale kerk aan de Parkstraat,
waarbij hij werd geassisteerd door drs
Th. Zwartkruis (presbyter-assistens),
pater F. J. Bijloos S.J. en pater W. M.
Drion S. J., troondiakens, pater M. Jeu
ken en pater Lampe, diaken en subdia
ken. Daarna ontving de Haagse afdeling
de congressisten in het Mauritshuis.
Vóórdat prof Tellegen zijn rede aan
ving, las de voorzitter, mr F. J. G. ba
ron Van Voorst tot Voorst, een telegram
voor van het Staatssecretariaat van Z H
de Paus, waarin de H. Vader de hoop
uitspreekt, dat „St Adelbert" mag groei
en en bloeien en waarin mededeling ge-
daan wordt van 't feit, dat aan de mode-
ratoren de gunst van de Apostolische Ze
gen is verleend.
Besloten werd een antwoordtelegram
te sturen, waarin de leden van „St, Adel
bert" hun trouw betuigen aan de Paus
en waarin zij hem speciaal dankzeggen
voor redevoering, die hij zo veelvuldig
voor groepen van beroepsbeoefenaren
pleegt te houden.
Prof. Tellegen begon zijn rede met op
te merken, dat men de waarde van „St.
Adelbert" niet moet afmeten aan 't nut
en de efficiëncy maar aan de mate, waar
in de vereniging een gemeenschap is
Men moet de wegen zoeken om het
„beeld", dat de oprichters van „St. Adel
bert" voor ogen stond, en waarin de op
dracht van de vereniging gestalte kreeg,
Vijftienhonderd Nederlandse bloemen
sierden Zondag de kapellen van Beau
raing, waar evenzovele Nederlandse pel
grims verzameld waren bij de 250ste bede
vaart, georganiseerd door het Nederlandse
Comité „Pro Maria'". Deze bedevaart
naar het genadeoord van O. L. Vrouw
Onbevlekt Ontvangen in de Belgische Ar
dennen stond o.l.v. mgr C. Kramer O.F M.,
de verdreven bisschop van Luanfu in
Zondagmiddag om 12 uur cele
breerde de Bisschop een pontificale H. Mis
aan het door de Nederlanders geschonken
öuuenaltaar van het heiligdom. Hij werd
geassisteerd door Deken G. Kuijs uit Poel
dijk en pater A. Boekhorst, overste te
Bergeyck aan het scholasticaat der As-
sumptionisten.
Het koor van de St Josephparochie t8
Helmond zong de gezangen o..l.v. dirigent
Driessen. Deze pontificale H. Mis in de
als een amphitheater opgetrokken open-
luchtkerk vormde het hoogtepunt van de
bedevaart. In de namiddag celebreerde
mgr Caru, bisschop van Namen, het pon
tificale Lof aan het altaar in de tuin der
verschijningen, waarna de zegen aan de
zieken werd gegeven.
De 250ste bedevaart werd besloten met
een'avondwake nabij het genadebeeld on-
bij de meidoorn, waar de verschijningen
nu bijna 25 jaar geleden plaats vonden.
De Nederlanders baden ook deze avond
het rozenhoedje met een der zienstens,
mevrouw Andrée van der SteenDegeim-
bre, dat zij iedere avond om half 7 voor
bidt voor de door Maria gevraagde inten
tie: de bekering der zondaars.
De Vereniging van Westduitse ex-ge
vangenen heeft Zaterdag te Bonn bekend
gemaakt, dat de Indiase premier, de heer
Nehroe tijdens zijn verblijf te Moskou er
bij de Bussen op heeft aangedrongen, de
Duitse gevangenen en geïnterneerden, die
nog in de Sovjet-Unie worden vastgehou
den, vrij te laten.
Genoemde vereniging zond Nehroe een
telegram, waarin hem dank wordt gezegd
voor zijn bemiddeling.
Naar in kringen, die nauwe betrekkin
gen onderhouden met de Westduitse re
gering, Vrijdag werd verklaard, hebben
de Russen Duitse burgergeinterneerden,
w'er aantal op vele duizenden wordt ge-
scnat, in twee kampen samengebracht. Dit
zou er op kunnen wijzen, dat zij op korte
termijn zullen worden vrijgelaten. Duit
se krijgsgevangenen werden reeds eerder
in kampen in de omgeving van Sverd
lovsk samengetrokken,' aldus werd in ge*1
noemde kringen vernomen.
in te passen in de zich wijzigende maat-
schappijvormen. Dit beeld schijnt te
worden gekenmerkt door een „cultuur-
dragende" en „leidinggevende of leiden
de" groep. Maar in onze samenleving is
het cultuurdragen als het leiding geven
of leidende plaatsen bezetten steeds min
der het typerende kenmerk van één
groep.
In dit verband wees spreker er op,
dat men tegenwoordig cultuurdragen als
harmonisch leven met de uitingen daar
van vindt in alle groepen. Maatgevend
voor het gedrag, de kleding en de be-
woning^ de mening en gewoonten is niet
méér één bepaalde groep. En tot leiding
gevende plaatsen brengen het vertrou
wensmannen èn bekwarile personen uit
alle groepen. In de kring van „St. Adel
bert" tracht men wegen te vinden tot
aanpassing aan de nieuwe tijd.
Tot deze pogingen rekende prof Tel
legen het zoeken naar milieu-vorming
voor gekwalificeerde functionarissen in
het maatschappelijk geheel, men zoekt
naar meningsvormen over de belangrij
ke vraagstukken, die overigens door re
presentanten van alle groepen de facto
worden behandeld en beslist, men zoekt
naar groepsorganisatie, ter zelfhandha
ving in het zich steeds verder organise
rende bestel, men zoekt naar initiatie
ven, die dz leidinggevende mensen van
stad en streek samenbrengen, ongeacht
de groep, waaruit zij komen.
Prof Tellegen kwam tot de conclusie,
dat „St. Adelbert" aan al deze strevin
gen moet meedoen maar dat zij in géén
dezer deeltaken geheel moet opgaan. Zij
moet blijven „wie zij is". Haar taak is de
vraag op te lossen, hoe het in haar mid
den aanwezige cultuurgoed zal moeten
worden gebracht in de nieuwe samenle
ving.
Baron Van Voorst tot Voorst zeide in
zijn dankwoord, dat prof Tellegen nieu
we inzichten heeft geopend en bestaande
heeft verdiept. Inzichten, welke kunnen
leiden tot een nieuwe basis van „Sint
Adelbert". In net bijzonder wéés hij op
een der belangrijkste taken, die de
standsorganisatie in deze tijd heeft, nl. de
herkerstening van het beroepsleven. Hij
huldigde prof Tellegen, die voorzitter is
van de landelijke K.A., voor wat hij op
dit stuk heeft gedaan en nog steeds doet.
Met ingang van 1 Juli is benoemd tot
commandant van het Korps Commando
troepen te Roosendaal de lt.-kolonel P- de
Bruin, tevoren commandant van
Regiment Stoottroepen te Venlo.
het
Er zijn massa's mensen, die in de
vacantie hun hengels meenemen en
een of meer dagen aan de hengel
sport besteden. Er zijn er ook, die
hun gehele vacantie aan de water
kant willen doorbrengen.
Het is echter gebleken, dat men
vaak bij het kiezen van een vis-
plaats afgaat op „horen zeggen"
door een kennis, waarna de plaats
in_ kwestie dan een teleurstelling
blijkt op te leveren.
Wij willen daarom onze abonné's.
gaarne van dienst zijn met het ad
vies voor een hengelsportvacantie.
Mededelingen betreffende adressen,
waar men vergunningen kan beko
men. de prijs der vergunningen,
aard van het viswater, voorkomen
de vissoorten, te gebruiken syste
men, enz. Ook en dit is vooral
van belang voor abonné's in klei
nere plaatsen, waar geen speciaal
zaken zijn willen wij gaarne ad
viseren bij de aanschaf van mate
riaal.
Onze lezers kunnen geheel koste
loos van deze service profiteren.
De enige voorwaarde is, dat men
zijn adres duidelijk vermeldt en
een postzegel voor antwoord bij-
sluit.
De minister van O. K. en W. heeft met
het oog op de herdenking van de 350ste
geboortedag van' Rembrandt aan Henk
Badings opdracht gegeven tot het com
poneren van een opera. Het gegeven is
ontleend aan de laatste levensjaren van
de meester.
De componist heeft J. W. F. Weru-
meus Buning bereid gevonden het libret
to te schrijven.
Het is de bedoeling, dat de eerste uit
voering van deze opera zal worden gege
ven door de Nederlandse Opera tijdens
het Holland-Festival 1956.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr. J. Cals, heeft Zater
dag in het Philipslaboratorium te Eindho
ven een rede gehouden, waarin hij getuig
de van de grote waardering, die de weten
schap koestert voor wat in dit laborato
rium wordt verricht. Vorige sprekers
hadden al toegelicht dat het Philipslabo
ratorium van uitzonderlijke betekenis voor
de wetenschap is, respectievelijk, dat de
wetenschap de basis is voor de moderne
industrie.
Zich richtend tot de oprichter, profes
sor Holst, zeide mr. Cals, dat niemand
als deze hoogleraar zulke grote verdien
sten voor de groei en de bloei van deze
instelling heeft gehad. Daarop deelde de
minister mee, dat het de Koningin had
behaagd, professor Holst te benoemen tot
commandeur in de orde van Oranje Nas
sau-
Voorts deed de minister mededeling van
de benoeming tot officier in de orde van
Oranje Nassau van ir. Rinia. als oudste
van de drie directeuren, die optraden na
dat professor Van Holst zijn functie bij
Philips had neergelegd. Ir. Rinia is 27 ja
ren mede belast geweest met de leiding
van het laboratorium. Tenslotte richtte
minister Cals zich tot de heer Lemmens,
de hoofdasistent, die zich in het laborato
rium heeft onderscheiden als een zeer ge
zien expert op het gebied van glas en
hoogvacuum. De minister moest echter
wel erkennen, dat het hem niet helemaal
glashelder was. waarin het fijne van de
door de heer Lemmens ontwikkelde pro-
cede's precies lag, maar het was de mi
nister een groot genoegen te kunnen mee
delen. dat de heer Lemmens is onder
scheiden met de gouden eremedaille, ver
bonden aan de orde van Oranje Nassau
Vervolgens heeft minister Cals de nieu
we vleugel van het natuurkundig labora
torium symbolisch geopend. Hij deed dit
volgens een procédé, waarvan het geheim
voor hemzelf altijd wel geheim zal blij
ven. Door middel nl. van een simpele han
deling voltrok hij een chemisch, electro-
nisch en mechanisch proces, dat het gor
dijn deed wegschuiven, hetwelk dr toegang
tot een lange gang wegschoof.
Nadat in de jubileumhal het gezelschap
aan een Brabantse koffiemaaltijd had aan
gezeten, volgde des middags een aantal
demonstraties in het laboratorium.
Zün antwoord op de algemene bcschou-
wingen in tweede termtfn in het Indone-
sische parlement over het wetsontwerp tot
opheffing van de Indonesisch-Neder andse
Unie, heeft de minister van huit.nlandse
zaken Sunarjo beloofd, dat binnen drie
maanden na aanvaarding van het unie
protocol onderhandelingen zullen worden
gehouden met Nederland over de linan-
cieel-economische verhoudingen.
Hij zeide in het antwoord niet alle vra
gen/te willen beantwoorden, teneinde te
voorkomen dat van bepaalde zijden nier
van profijt zou worden getrokken.
Over de transferbepalingen verklaar
de de minister, dat men niet uit bet oog
moet verliezen, dat zolang buitenlandse
investeringen aanwezig zijn, de trans
fers niet geheel kunnen worden afge
schaft.
Over de van communistische ziide ge
dane suggestie om de schade, welke een
gevolg is \an handelingen van militairen
van het K.N.I.L., op Nederland te verha
len, zeide minister Sunarjo, dat men uit
het regeringsantwoord in eerste termijn
reeds kan aflezen, dat het voornemen hier-
toe bsstsst
De regering is het eens met de opvat
ting, dat thans de eerste fase is bereikt
en dat de tweede moet bestaan uit het op
lossen der financieel-economische kwes
ties en de voortgezette strijd om West-
Irian.
Minister Sunarjo kondigde nog aan, dat
hij wil voorstellen om twee maanden voor
het begin der financieel-economische be
sprekingen met Nederland, een inter-de-
partementale commissie in te stellen tot
bestudering van de financieel-economische
kwesties.
De Italiaanse kabinetsformateur, de
jef.r .^nJon'° Segni. heef' lagavond
aeiinitier van president Gronchi de op
dracht ontvangen een nieuwe regering te
vormen.
Naar verluidt heeft de formateur zijn
nieuw kabinet zo goed als gereed. Het
zal. evenals de vorice --vin S ba,
wederom een coalitieregering zijn van de
vier centrumpartijen.
Naar verluidt moet de heer Segni nog
met één der toekomstige eoalitie-parlners
de liberale partij, tot overeenstemming
komen over enkele punten. Enkele leiden
de liberalen hebben echter te kennen ge
geven, dat zij in alle "°val tot het kabinet
willen toetreden, ongeacht of het partij
bestuur het daar al dan niet mee eens
is.
Zaterdagmiddag heeft Minister Cats in
Eindhoven de nieuwe vleugel van het
natuurkundig laboratorium der N.V.
Philips Gloeilampenfabrieken, officieel
geopend door het toepassen van een
„mysterieus" procédé, waardoor hij een
chemisch, clectronisch en mechanisch
proces aan de gang bracht, dat uitein
delijk een gordijn deed wegschuiven,
dat de toegang tot een lange gang ont
sloot. De foto toont de minister tijdens
zijn geheimzinnige bezigheid.
Zaterdagmiddag is het negenjarig zoon
tje van de familie Ten Brinke, wonende
te Den Ham, pp tragische wijze om het
leven gekomen. Het jongetje was met een
der buren meegegaan om Imo' te halen
nabij Kasteel Eerde. Ondanks herhaalde
waarschuwingen ging het knaapje met
drie andere kinderen naar het particu
liere zwembad nabij het kasteel, kleedde
zich uit en begaf zich te water zonder te
kunnen zwemmen. Het jongetje verdween
onmiddellijk in het drie meter diepe wa
ter en kwam niet meer boven. De bad
meester van het kasteel Eerde werd ge
alarmeerd en bracht vrij snel het jon
getje boven, waarna hij kunstmatige
ademhaling toepaste. Dit mocht echter
niet meer baten, de levensgeesten waren
reeds geweken.
Een fabriek in Den Haag (Servo-Balans
N.V.), die vol-automatische weeginstalla
ties vervaardigt en deze over de gehele
wereld exporteert, heeft dezer dagen een
exportorder gekregen uit Australië voor
het vervaardigen van de grootste vol
automatische weeginstallatie ter wereld
voor het wegen van ruwe suiker. Het
geheel wordt 15,5 meter hoog en zal een
capaciteit krijgen van anderhalf millioen
pound (0,4536 kg) per uur.
De grootste machine tot nu toe ver
vaardigd, met een capaciteit van 300 ton
per uur, staat in de suikerraffinaderij
van Tate and Lyle te Londen. Ook dit
toestel werd door de Haagse fabriek ge
leverd.
t i'
Met een „Nederlandse Avond" in liet Rembrandt-tlieater is de Filmweek
Arnhem, het eerste Nederlandse Filmfestival, besloten. Een verheugend slot
van een in alle opzichten geslaagd festijn, niet alleen omdat het aantal
ingezonden Nederlandse films de organisatie van zulk een avond mogelijk
maakte, maar ook omdat de kwaliteit van de vertoonde films, waarop wij
nader hopen terug te komen, de toets van de strengste critiek glansrijk
kan doorstaan. Wat betreft fantasie, vindingrijkheid, technische bekwaam
heid, maar vooral begrip voor de artistieke mogelijkheden van het medium
waarvan zij zich bedienen, hoeven de Nederlandse filmers geenszins voor
hun buitenlandse collega's onder te doen, zo lang liet maar niet om de
productie van speelfilms gaat.
Polygoon verraste met een serie mo
ment-opnamen in kleuren! van de
eerste dagen van de Arnhemse Filmweek
Van Frans Hendrix en Jan Coolen werd
de J. Geesink-productie „Light and Man
kind" vertoond. Vóór de pauze voerde
het Nederlandse Ballet onder artistieke
leiding van Sonia Gaskell „La Somnam
bule" uit.
Na de pauze volgden de wereldpre
mière van de films „De kring om de
maan" (Moonglow), een knappe teken
film in kleuren van Marten Toonder onder
regie van Harold F. Mack en van „Strijd
zonder einde" (The Rival World) even
eens een kleurenfilm van Bert Haanstra,
die draaiboek, regie en montage ver
zorgde.
Tot slot werden door dr J. Hulsker.
hoofd van de afd. Kunsten van het Mi
nisterie van onderwijs, kunsten en weten
schappen namens minister Cals de film
prijzen .1955 uitgereikt.
In de categorie Vrije Films en zoge
naamde „Sponsored Films" werden twee
gelijkwaardige prijzen van elk 1000 toe
gekend aan „Strijd zonder einde" van
Bert Haanstra en aan „Vieren maar" van
Herman van der Horst.
In de categorie: In opdracht vervaar
digde Films ging de prijs van 1000 naar
„Er is een tijd van komen" van Wim
Gerdes met een speciale vermelding voor
het scenario-draaiboek.
Voorts ontvingen een Speciale Ver
melding: de film: „Moonglow" van Mar
ten Toonder en de film: ..Light and Man
kind" van Joop Geesink; alsmede een
speciale vermelding voor het scenario
de film: ..Vrij buiten" van Otto van
Neijenhoff en voor het camerawerk, de
montage en de geluidstoepassing de film:
„Railplan 68" van Louis A. van Gasteren.
Tevoren had de heer A. W. Wegerif, als
voorzitter, opder toenemende spanning,
het rapport bekend gemaakt van de jury,
die in het algemeen haar waardering uit
sprak over de ingezonden films,, waaruit
met vreugde mocht worden geconcludeerd
dat ook internationaal gezien de produc
tie van korte films in Nederland op peil
staat.
Voor de film „Vrij Buiten" had de jury
waardering voor de fotographie en in het
bijzonder voor de wijze, waarop het sce
nario gelegenheid gaf tot het vervaardi
gen van enige goed geslaagde komische
scènes.
Ook voor de film „Railplan 68" van
Spectrum Films had de jufy waardering,
in het bijzonder voor de wijze, waarop
deze film is opgebouwd.
Wat de film „Moonglow" van Marten
Toonder betrof, had de jury grote bewon
dering voor de tecnische perfectie, welke
uit de samenwerking in deze film tot
uitdrukking komt en voor de werkzaam
heid, welke men in de filmwereld met het
woord „animation" pleegt aan te duiden.
Bij het beantwoorden van de vraag, of
de film „Light and Mankind" van Joop
Geesink voor de prijs in aanmerking
kwam, werd de taak van de jury reeds
verzwaard. Immers deze film verenigde
in zich daarvoor de kwaliteiten t.w.
boeiend door camera-visie en camera
beweging, maquettebouw en rhythme,
door de buitengewone vondsten en
trucages en door de kleur, die aan het
geheel een dramatisch effect verleent.
Deze waardering houdt in erkenning van
de verdiensten van de medewerkers
Frans Hendrix en Jan Coolen.
Tenslote beperkte zich de taak van de
jury tot een keuze uit de films: „Strijd
zonder einde" van Bert Haanstra en ..Vie
ren maar" van Herman van der Horst.
Het is de jury niet mogelijk gebleken,
één van deze films als de beste van de
twee aan te merken. Beide films bezitten
de kwaliteiten, welke hen voor de prijs
in aanmerking doen komen, zij het uit de
aard der onderwerpen voortkomende ver
schillende doch gelijkwaardige motive
ringen. Derhalve stelde de jury voor de
Filmprijs 1955 in een rubriek aan beide
films toe te kennen.
In de tweede rubriek (In opdracht ver
vaardigde films) viel de keus van de jury
tenslotte op „Er is een tijd van komen"
van Wim Gerdes. Het camerawerk van
Piet Buis en. Jan Moonen in de film
..Uit vuur en vlam" kwam volgens haar
in aanmerking voor een speciale ver
melding.
Het laatste woord op dit zo geslaagde
Filmfestival, temeer geslaagd omdat de
uitspraken van de jury volledig kunnen
worden onderschreven door alle onbe
vooroordeelde filmliefhebbers, hetgeen
met jury-uitspraken op Festivals in het
buitenland vaak niet het geval is, werd
gesproken door burgemeester C. L. G.
Matser van Arnhem, die zonder op
eventuele latere beslissingen te willen
vooruitlopen in het succes van de
Arnhemse Filmweek aanleiding vond om
zich als eerste initiatiefnemer aan te mel
den voor een volgend Filmfestijn in zijn
mooie stad aan de Rijn.
Marie C. v. Zeggelen, de nestrix in
dc Nederlandse schrijverswereld, hogpt
Vrijdag 8 Juli a.s. haar vijf en tachtig
ste verjaardag te vieren. In een rustig
pension te Zeist is zij herstellende van een
zeer ernstige ziekte. Maar in het tenger,
deftige grijze dametje, dat zou kunnen
zijn weggelopen uit en van haar eigen
romans, leeft nog een heldere geest. Het
is prettig te luisteren naar wat zij ver
telt over haar werk dat zijn evengoed
haar tekeningen als haar geschriften.
Van huisuit kreeg zij de aanleg en be
langstelling voor beide kunstuitingen mee.
Zij was de jongste dochter van W. J.
van Zeggelen (1811—1879), de eens zo ge
liefde spreker en volksdichter, en Con
stance Mastenbroek, een zeer begaafde
schilderes. Het huis van de oude heer
van Zeggelen, directeur van een bekende
(Van onze Amsterdamse redactie)
„Hoeve Nooitgedacht", Met deze bena
ming, die prof. Horringa onlangs gaf aan
de ontwikkeling van de gehele Neder
landse landbouw sinds 1945, karakteri
seerde minister-president dr W. Drees de
ontwikkeling van de „Haarlemmermeer"
gedurende de afgelopen honderd jaar,
toen hij Zaterdagmorgen in het bijzijn
van H, M. Koningin Juliana, de minis
ters Beel van Binnenlandse Zaken, AI-
gera van Verkeer en Waterstaat en
Mansholt van Landbouw en vele andere
autoriteiten in de Gereformeerde kerk op
het Marktplein te Hoofddorp de eeuw
feesten van Dc Meer plechtig opende.
Ruim een half uur later verrichtte onze
Landsvrouwe gekleed in een blauw
groene zijden rok met Nerz-stola ook
een officiële handeling. Met een een
voudig gebaar, namelijk het oplichten
van de klink van een geïmproviseerd
landhek, stelde de hoge gaste de impo
nerende eeuwfeesttentoonstelling open
en daarmee was voor de gehele Haarlem
mermeer het startsein gegeven voor de
festiviteiten.
Overal in de Meer, maar vooral in
Hoofddorp, het centrum van het uitge
strekte aan de waterwolf ontrukte
vruchtbaar gebied, werd gevlagd op deze
zonnige Zaterdagmorgen, Langs de stra
ten, aan de huizen waren bonte versie
ringen aangebracht en de kerken lieten
haar bronzen stemmen een galmend
feestlied weerklinken.
Om 10.10 arriveerde H M. met haar
gevolg bij het gemoderniseerde raadhuis,
waar na de officiële begroeting de lief
tallige negenjarige Diuke Dortland, klein
dochter van de burgemeester, de Konin
gin een groot bouquet rose anjers aan
bood. Langs een haag van met oranje
getooide schoolkinderen en landelijke rui
ters begaf het hoge gezelschap zich naar
het kerkgebouw. Ongeveer 600 gasten
luisterden naar toespraken van burge
meester mr J. F. Jansonius, dijkgraaf mr
K. J. G. baron van Hardenbroek van
Bergambacht en dr Drees.
De plechtigheid werd omlijst met stem
mig orgelspel en besloten met het Wil
helmus. De burgervader wierp een terug
blik op de geschiedenis van de Meer,
waarvan de eerste kolonisatieperiode gé-
kenmerkt werd door zweet, bloed en tra
nen. Hij stelde nog eens in het licht het
tekort aan planologisch inzicht, dat tij
dens en ook na de droogmaking bij het
toenmalig landsbestuur had overheerst,
een tekort dat als een afschrikwekkend
voorbeeld mocht gelden bij de plannen
voor de inpoldering van de Zuiderzee.
Mr Jansonius overhandigde aan de Vor
stin het eerste exemplaar van het gedenk
boek. Mr baron van Hardenbroek ge
waagde o.a. van de grote zorgen van
het polderbestuur, terwijl dr Drees' na
mens de regering de bevolking en in het
bijzonder het gemeente- en polderbe
stuur van harte geluk wenste met hun
voortvarende arbeid die van de Haar
lemmermeer een bloeiend gebied met
een in het algemeen welvarende bevol
king gemaakt had.
Toegejuicht door de toegestroomde
inwoners reden de hoge gasten naar het
feestterrein. Na de opening van de ten
toonstelling ontmoette H. M. de Konin
gin op het plein, waar als symbool van
het eeuwgetij een boer uit het water op
rijst en in zijn armen een garve tarwe
„koestert", de voor deze gelegenhid spe
ciaal uit Zwitserland overgekomen 2'4
meter grote en 276 kg, wegende robot
„Sabor". De electronische „mens" bood
de Koningin bloemen aan, schudde Haar
de hand en antwoordde prompt op alle
gestelde vragen. De Landsvrouwe wist
kennelijk niet wat zij aan „Sabor" had en
toen het „monster" enige tijd later Haar
een blik in zijn ingewikkeld binnenste
gunde, begreep H. M. er nog minder van.
De groote expositie, ondergebracht in
de immense hal, boeide de Vorstin ten
zeerste. De tentoonstelling „Van brui
send water tot ruisend graan" geeft de
bezoeker een indruk van het ontstaan,
de drooglegging en de ontwikkeling van
de Haarlemmermeer, met kaarten, oude
gravures, maquettes en tekeningen. Van
de Technische School in Hoofddorp, die
o.a. een met de verkeerstoren van Schip
hol in verbinding staande vliegtuigcock
pit toont, is er ook een maquette waar
op de diverse in de loop der tijden in
ons land gevolgde bemalingssystemen
gedemonstreerd worden. Aalsmeer is
waardig vertegenwoordigd met een mag
nifieke bloemenlusthof, terwij] boven
dien Schiphol en Amsterdam stands heb
ben verzorgd.
In een tweede hal is een zakelijke expo
sitie van handel, industrie en nijverheid
ondergebracht. Maar dat is nog niet alles.
Het bekende „waterorgel" verrukt de
kijkers met zijn dansende fonteinen, een
lunapark en lilliputtercircus zorgt voor
de nodige ontspanning en boerenkenners
zullen met veel genoegen over de groot
se openluchttentoonstelling van de mo
dernste landbouwwerktuigen lopen.
Koningin Juliana bracht ook een be
zoek aan de jonge boeren en boerinnen
die in een tent wedstrijden houden. Te-
H.M. de Koningin, premier dr W. Drees
en enige ministers hebben Zaterdagoch
tend een bezoek gebracht aan de Haar
lemmermeer ter gelegenheid van de ope
ning van de feestelijkheden in verband
met het 100-jarig bestaan van de Meer.
De landsvrouwe opende nl. de tentoon
stelling van landbouw, nijverheid en in-
dustrie, door de grendel van een lick te
lichten. Bij haar rondgang over de ter
reinen ontmoette H.M. de mechanische
mens „Sabor" waarmee zy zich enige
ogenblikken heeft onderhouden en die
haar een bouquet bloemen aanbood. De
foto toont H.M. de Koningin, die „Sa
bor" de hand drukt.
gen half een vertrok het hoge gezel
schap.
In de middaguren stond Hoofddorp
in het teken van het Rode Kruis, dat
een groots opgezette gewestelijke de
monstratie hield. Ongeveer 1000 man
nen en vrouwen, tezamen 24 colonnes
uit geheel Noord-Holland vormend,
defileeren voor een aantal autoriteiten
en gaven daarna hun beste krachten
aan 200 „patiënten", die in de acht
buurtschappen van de Meer gewond
waren door een met instortingen e.d.
gepaard gaande windhoos. Een heli
copter bracht de ernstige gewonden
naar het sportveld, waar een medische
mobiele eenheid volop werk had. Het
werd een spectaculair schouwspel, dat
de paraatheid van ons Rode Kruis nog
eens onderschreef.
En 's avonds om tien uur trok Hoofd
dorp zijn feestkleed van „lichies" aan.
En zoals het hier in het centrum feest
was, zo wa: het overal in de Meer. Bad
hoevedorp liet burgemeester Amers-
foordt herleven; Vijfhuizen onthulde een
„monument", allerwege gonsde het van
festiviteiten. Zondag werden in alle ker-1
ken dankdiensten gehouden en vandaag
is het feest voortgezet. Vanavond wordt
er in Hoofddorp een groot openlucht
spel „Holle Bolle Gijs" opgevoerd, en
Woensdag en Donderdag een internatio
naal concours-hippique.
Het deel dat het minder met stoffelijke
goederen bedeelde kunstminnende pu
bliek van het Holland Festival „soupe
ren" kan. wordt ieder jaar groter, een
ontwikkeling welke men slechts toejui
chen kan omdat de kunst toch voor allen
is. Volksconcerten komen in het pro
gramma ook steeds veelvuldiger voor
Zaterdagavond waren er zelfs twee ach
ter elkaar, om 7.15 en 9.15 uur. Beide
keren was de grote zaal. tot en met het
podium toe, geheel gevuld. Het Concert
gebouworkest onder leiding van de be
kwame assistent-dlirigent Henri Arends
bracht enkele niet al te veeleisende po
pulaire werken ten gehore, n.l. „Midzo-
mernachtsdroom" van Mendelssohn, de
„Onvoltooide" van Schubert, voorspelen
uit „La Traviata" van Verdi, twee Hon
gaarse dansen van Brahms en de
„Joyeuse Marche" van Chabrier. Er werd
vlot maar toch met overgave gemusi
ceerd en het publiek beleefde er veel
genoegen aan. Het deed voor de bezoe
kers van de eerste „voorstelling" wel
even vreemd aan om even over half ne
gen al weer op straat te staan, toen de
zon nog niet ter kimme geneigd was,
evenzo als het voor het publiek van 9.15
uur een ongewoon laat tijdstip was om
naar de concertzaal te gan. Maar het
Concertgebouworkest bereikte een
groot aantal muziekliefhebbers en dat is
veel waard.
Haagse uitgeverij, stond open voor alle
kunstenaars van die tijd dichters,
schrijvers, musici en schild-rs waren er
graag geziene gasten. Men kan hierover
lezen in mevrouw van Zeggelens jongste
roman, „Machteld te Crone".
Het was haar moeders Ideaal, dat ze
schilderes zou worden en daarom ging
zij nl vroeg naar de tekenacademie. Zij
trouwde echter jong met de officii H. A.
Kooy en ging met hem naar het toenma
lige Indië. Lange tijd voelde zij zicb
daar vreemd, maar allengs ging ze er on
vermoede schatten aan wijsheid en schoon
heid ontdekken en waarderen. Een aan
tal van haar moeiste bladzijden heeft zij
aan deze „Gondel van Smaragd" gewijd,
onder meer in „De Gouden Kris" en
„Oude Glorie".
Grote bekendheid verwierf Marie van
Zeggelen zich vooral door haar histori
sche romans. Zij verstaat de kunst om,
heel eenvoudig vertellend, de sfeer en
kleur van een voorbij tijdvak op te roe
pen. Haar grote liefde voor de historie
en haar schier grenzeloze toewijding en
nauwgezetheid bij het napluizen van de
bronnen stellen haar in staat de decors
van haar verhalen een buiten bij Haar
lem, een lustoord aan de Vecht zo
Waarheidsgetrouw en kleurig af te schil
deren. dat men ze als het ware voor zich
ziet. Haar bijzonder talent als tekena-
res is hier zeker niet vreemd aan.
Haar grote historische trilogie, bestaan
de uit „Een Liefde in Kennemeriand"
„Een hofdame uit de achttiende eeuw" en
„Festijnen en Perikelen", vond een gro
te kring van bewonderaars en wordt nog
steeds graag gelezen. De kunst van Marie
van Zeggelen is door en door vrouwelijk
en natuurlijk en dat maakt haar boe
ken zo aantrekkelijk.
Behalve romans heeft de jubilaresse
vele kinderboeken geschreven. In de oor
log, nadat zij de z.g. Kultuurkamer flink
op haar nummer had gezet en in het
dorpje Drumpt bij Tiel een toevlucht had
gevonden, ging ze weer tekenen. „Dus
toch!" zou mijn moeder zeggen als zij
nog leefde", schreef ze me in December
1943.
Vanaf het begin van haar carrière
heeft mevrouw van Zeggelen met vreugde
de pen gehanteerd; de mensen met haar
boeken verpozing te schenken, dat was
het ideaal, dat zij zeer zeker verwezen
lijkt heeft. Maar nu zou de vijf en tach
tigjarige zich het liefst van al nog wat
wijden aan haar oude liefde: het tekenen.
R.
Men kan niet bepaald beweren, dat Ed
win Bronner met zijn spel „The intruder"
de literatuur erg heeft verrijkt. Evenmin,
dat de Toneelgroep Studio met de opvoe
ring van de Nederlandse bewerking van
het bedenksel van de heer Bronner extra
luister heeft bijgezet aan het huidige cul
turele festijn in de hoofdstad.
Een jong meisje riet in de charmante
tweede echtgenote van haar vader een
indringster. Op geraffineerde wijze pro
beert zij de goedwillende jonge vrouw het
leven ondraaglijk te maken; zij slaagt
daar volkomen in. Tenslotte begrijpt men,
dat het in ziekelijke fantasien levende
kind geestelijk uit haar evenwicht is ge
slagen.
Erg overtuigend is dit alles niet en zelfs
een sterker uitvoering zou het stuk niet
kunnen redden. Janny van Oogen als de
blinde grootmoeder leverde verreweg de
beste prestatie. Het spel van Betty van
Bruggen als de veelgeplaagde jonge
vrouw was niet erg sterk, maar bezat wel
sfeer. Bab Wijsman, die de tussen twee
vuren geplaatste Robert Harper voorstel
de. vermoeide door een eenzijdige mi
miek. Hij pobeerde alle gevoelens haat,
liefde, spanning, angst, woede etc. te sug
gereren door te kijken als of hij iets kwa
lijks rook. Ingeborg Uit den Bogaard
speelde de rol van de wel zeer moeilijke
dochter, terwijl Han Surink haar vriend
Tommy was.
De voorstelling in het Centraal Theater
was de 75ste, die er van „De indringster"
werd gegeven. Daarom waren er bloemen
voor alle spelers
R.
