in mogelijkheid van een ontwapeningsaccoord van Telegram en Zonderlinge handelwijze een minister-president notitieboekje 1 mm Reddingspogingen moesten voortijdig gestaakt worden BOELGANIN ANTWOORDT op Eisenhower's voorstel El Glaoui doel nieuwe zei op Marokkaanse schaakbord Nederlandse dag te Lourdes 1 r Ontwapeningsweg vol politieke en technische klemmen Na het antwoord van Boelganin: V.S. komen met nieuwe voorstellen naar V.N.-subcommissie V.S. willen gevolgen van atoomproeven bestudeerd zien Faure eu Pinay naar Moskou Sovjet-Unie hervat proeven met kern wapens W Tijdens verslag over Genève: Dreigbrief aan Franse regering Grandval beschuldigd van ontoe laatbare pressie99 op sultan De Nationale Bedevaart Vrijdag 5 Augustus 1955 DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN Spanje mag ECLA- vergaderingen bijwonen Soekarno teruggekeerd ipspi® HÜS De mijnramp in Gelsenkirchen Nieuwe arrestaties in rood China „Slechts gering effect van luchtfoto's" Mgr Huibers hield toespraak tot de zieken WEERBERICHT Agenda voor V.N.-Assemblee Maar formeel afwezig tot de 15de Lichtprocessie De weerverwachting van het KNMI, geldig van heden- tot morgenavond, luidt: Veranderlijke bewolking en mogelijk enkele bultjes maar ook opklaringen. Zwakke later overwegend matige Westelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. Zaterdag 6 Augustus: Zon op 5.10, onder 20.25. Maan op 20.55, onder 8.23 uur. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT Eisenhower blijft geloven Tijdens zijn wekelijkse persconferentie heeft president Eisenhower gisteren commentaar geleverd op het antwoord, dat de Russische pre mier Boelganin enige uren tevoren gegeven had op zijn te Genève gedane voorstel voor vrije inspectievluchten boven de wederzijdse militaire installaties. Anders dan door verschillende bladen gedaan was, interpreteerde Eisen hower Boelganin's antwoord niet zonder meer als een „nee". De pre sident zeide, dat hij in dit antwoord veeleer een uiting van voorkeur zag voor de Russische ontwapeningsvoorstellen van 10 Mei j.l. De president voegde hieraan toe, dat hij welwillend zou staan tegen over alle Russische ontwapeningsvoorstellen in deze geest, indien ze voor beide zijden een redelijke oplossing boden. Eisenhower zeide in dit verband verder nog, dat hij niet van mening was, dat het eveneens gisteren bekend geworden feit, dat de Sovjet-Unie haar proeven rnet kernwapens hervat heeft per se hoeft te betekenen, dat de Russen hun „min of meer verzoenlijke" houding van de laatste maanden hebben laten varen. Voorts kondigde de president aan, dat de V. S binnenkort, wanneer de sub commissie voor ontwapening van de V.N. eind Augustus weer bijeenkomt, een aan tal nieuwe ontwapeningsvoorstellen zou den indienen. (Er gaan geruchten, dat Eisenhowers ontwapeningsexpert Stassen een plan heeft ontworpen,.dat voorziet in een verbod van atoom- en waterstofwa pens. Red). Geen topconferentie over het Verre Oosten In antwoord op een vraag, verklaarde Eisenhower verder, dat zolang communis tisch China door de Verenigde Naties als agressor in Korea blijft gebrandmerkt, de Verenigde Staten niet voornemens zijn hun beleid, waarbij zij diplomatieke er kenning aan 't bewind van Peking weige ren, te wijzigen. Naar aanleiding van een andere vraag zei Eisenhower, dat hij voor 't ogenblik elke „topconferentie" ter regeling van ge schillen met betrekking tot 't Verre Oos ten uitsluit. De president merkte op, dat minister Dulles gezinspeeld had op de mogelijkheid, dat de huidige onderhande lingen tussen de Ver. St. en communis tisch China gevoerd zouden kunnen wor den op ministerieel plan. Onderhandelin gen op nog hoger niveau achtte de per- sident uitgesloten. Omtrent veronderstellingen, dat de be sprekingen te Genève ook gaan over de status van Formosa en de nationalisti sche eilanden Quemoy en Matsoe, zei de Amerikaanse president, dat hij zo wel als Dulles meermalen hebben ver klaard, dat de Ver. Staten de aange legenheden van hun vrienden niet zul len bespreken achter hun rug om. „De Verenigde Staten rekenen de nationalis ten tot hun vrienden en zullen niet over hun toekomst of lot spreken, tenzij zij er bjj zijn", aldus Eisenhower. De V.S. hebben de V.N. verzocht op de agenda van de komende Algemene Vergadering de kwestie op te nemen van de mogelijke gevolgen van stra lingen, afkomstig van atoomproeven op de gezondheid en het organisme der mensen. Het hoofd van de Amerikaanse dele gatie bij de V.N., Henry Cabot Lodge, heeft gisteren op het secretariaat der V.N. een desbetreffend document ge deponeerd, waarin wordt voorgesteld, dat alle wetenschappelijke gegevens, waarover de verschillende landen op dit gebied beschikken, zullen worden verzameld, evenals de conclusies van de studies over de gevolgen der atoom stralingen. Zoals wij gisteren nog in een deel van onze oplage konden berichten, hebben de Franse premier Edgar Faure en diens minister van buiten landse zaken Antoine Pinay een uit nodiging van de Russische regering voor een bezoek aan Moskou aanvaard. Het bezoek zal waarschijnlijk in de eerste helft van October plaatsvinden. In de maand September zal een aantal leden van het Franse parlement Rus land bezoeken. Mogelijk zal premier Faure vandaag aan de Nationale Vergadering mede deling doen van de punten waarover hij van plan is met de Russische leiders te spreken. Eerste stap naar V. N.- lidmaatschap? De Economische en Sociale Raad van de Verenigde Naties heeft besloten Span je toe te staan deel te nemen aan de vergaderingen van de Economische Com missie voor Latijns Amerika (ECLA). Bijgevolg zal Spanje, ondanks het feit dat het geen lid van de Verenigde Na ties is, nog in de loop van deze maand wanneer de ECLA haar volgende verga dering houdt, voor het eerst aan de be raadslagingen van een onderdeel der we reldorganisatie kunnen deelnemen. Het besluit van de Economische en So ciale Raad, gisteren genomen op voorstel van Equador, de Dominicaanse republiek, Venezuela en Argentinië, betekent ech ter niet, dat Spanje stemgerechtigd lid van de ECLA wordt. De raad nam het besluit met 14 Mem men vóór, geen enkele tegen, en vier ont houdingen (namelijk de Sovjet-Unie, Tsjecho-Slowakije, India en Australië). Nederland behoorde tot de voorstemmers. Volgens de Amerikaanse commissie voor atoomenergie hebben de Sovjets in de afgelopen dagen weer proeven met kernwapens genomen. „Dit bete kent wellicht het begin van een nieuwe reeks proefnemingen", zo luidt een kort communiqué van de commissie. De laatste maal, dat de Amerikaanse commissie een dergelijke mededeling betreffende proeven in de Sovjet-Unie had gedaan, was op 26 October van het vorige jaar. In het communiqué wordt niet ge zegd of de nieuwe ontploffing een wa terstofbom betrof. Hoewel nooit officieel is bekend ge worden, hoe de Amerikanen het nemen van atoomproeven in de Sovjet-Unie en elders kunnen constateren, wordt algemeen aangenomen, dat dit ge schiedt door middel van het onder zoeken op radio-activiteit van wind- stromingen uit de richting van de oefenterreinen. (Van onze Brusselse correspondent) Er heeft zich thans een nieuw feit voorgedaan, een zeer pijnlijk feit zelfs, waaruit blijkt dat de Belgische socialistische politici het met de waarheid niet zo nauw nemen. Men zal zich herinneren, dat tijdens de bespreking in de Senaat van de wet- Collard door de voorzitter der C.V.P.-fractie, oud-minister dr P. Struije, een schorsing van het debat werd voorgesteld aan de hand van een door veertien oudstrijders-organisaties uitgedrukte wens dat, in het belang van de eenheid van het land, het schoolprobleem zou „gedepolitiseerd" worden en zou worden toevertrouwd aan een extra-parlementaire commissie van onpartijdige en on onderwijsgebied bijzonder competente personen. Dit was een coup de théatre waarvan, naar een paar dagen later is eehleken socialisten en liberalen een hinderlaag voor de C.V.P. wilden maken Toen na drie dagen schorsing het de bat werd hervat, kwam minister-presi dent Van Acker met tremolo's in de stem, en onder luide toejuichingen van zijn meerderheidspartijen verklaren: „Hier vóór mij liggen de telegrammen van de drie grote oudstrijders-federa ties. Noch de Federatie der Invaliden, noch de Federatie der Oudstrijders, noch die van de Oud-lcrijgsgevangenèn, hebben deelgenomen aan de wens waarover de heer Struije heeft gespro ken!" Zo groot was de triomf der link sen en zo intens de verwondering bij de C.V.P.-leden, dat op dat Ogenblik niemand van deze laatsten er aan dacht te vragen die telegrammen te mogen zien. Het door de linksen be oogde effect: het doen voorkomen dat de oud-strijders het optreden van de heer Struije en met hem dat van de gehele C.V.P. afkeurden, was bereikt! Die verklaring van de heer Van Acker verwekte grote opschudding on der de oudstrijders zelf, die het geval zijn gaan onderzoeken. En wat is geble ken? In de eerste plaats dat de premier zich op dubbelzinnige wijze had uitge laten, en in de tweede plaats dat hij niet drie, doch maar één telegram had ontvangen. Dit kwam bovendien niet eens van één der door de heer Van Acker bij name genoemde federaties, maar van de president van een dezer, die.... ambtenaar is in het departe ment van de rode heer Collard! Deze president-ambtenaar tracht zich nu te redden met de belachelijke verklaring: dat hij een persoonlijk telegram zond, uit naam van zijn federatie". Dat klopt niet, en de leden van die federatie zul len hem over zijn optreden in het voor deel der linkse regering, rekenschap vragen. Oude practijken! Intussen werpt geheel dit geval een schril licht op zonderlinge practijken, welke minister-president Van Acker er op na schijnt te houden. Reeds eerder heeft hij in dit opzicht van zich doen spreken. Het gebeurde onder het bewind van de homogene C.V.P.-regering. Tijdens een discussie met de toenmalige premier, prof. dr J. van Houtte, beweerde de heer Van Acker gelijk te hebben over een be paald punt. „Ik heb het trouwens ge noteerd", zeide hij en haalde een noti tieboekje uit zijn binnenzak, waarin hij even bladerde en zeide: „Hier staat het!" Later zou hij aan Van Houtte zelf gezegd hebben, dat hij hem goed had beetgehad, want dat er eigenlijk niets in dat notitieboekje stond! Zó zijn hier de manieren van politici van links! Soekarno, de president van Indonesië is heden teruggekeerd in Djakarta, doch aanvaardt het presidentschap niet vóór 15 Augustus. Naar Reuter verneemt, heeft president Soekarno zich voorlopig gedistantieerd van het conflict tussen de regering en het leger. In het vliegtuig, waarmede hij reisde, heeft hij volgens Reuter verklaard, dat hij, wat zijn presidentschap betreft „for meel afwezig zal blijven" tot 15 Augustus en dat hij het aan de vice-president, drs Moh. Hatta, zal overlaten, de politieke leiders in Indonesië tot gids te zijn bij de samenstelling van een nieuw kabinet. De mijnramp in Gelsenkirchen, waarbij, zoals wij gisteren nog in een deel onzer oplage konden melden, 41 mijnwerkers het leven verloren, heeft alom in W. Duistland een diepe indruk gemaakt, temeer daar het de tweede maal in een betrekkelijk kort tijdsbe stek is, dat de mijn Dahlbusch een zware tol aan mensenlevens eist. In Mei 1950 hebben hier immers 78 mijn werkers het leven moeten laten. In Mei van dit jaar werden er drie arbeiders ingesloten door vallend gesteente, doch zij konden na vijf dagen nog worden gered. Het ziet er naar uit, dat de nieuwe ramp in Bonn zowel als in Düsseldorf nog een parlementaire nasleep zal heb ben. De parlementaire commissie van onderzoek voor veiligheid in de mijnen die door het landelijke parlement van Noord-Rijn-Westfalen is gevormd, zal Zaterdag op de getroffen mijn bijeen komen. De socialistische partijleiding heeft aangekondigd, dat zij in de i Bondsdag het vraagstuk van de veilig- 'neid in de mijnen aan de orde zal stellen. De nieuwe ramp is wel bijzonder tragisch, aangezien de reddingswerk zaamheden reeds gisterochtend moes ten worden stopgezet, toen zich nog 25 vermisten in de brandende mijngan gen bevonden. De leiding der reddings ploegen meende met zekerheid te kun nen aannemen, dat deze 25 man niet meer gered zouden kunnen worden, en zij achtte een doorwerken der met levensgevaar arbeidende reddingsploe gen niet meer gerechtvaardigd. Om een verdere ontwikkeling van de mijn- brand te voorkomen moest men be sluiten, de brandende mijngang af te sluiten. Nog terwijl zich vóór de mijn in Gelsenkirchen hartverscheurende taferelen afspeelden, protesteerde de vakbond der mijnwerkers tegen het feit dat de reddingspogingen waren stopgezet zonder dat de bedrijfsraad der mijn was geraadpleegd. Familieleden van vermiste mijnwer kers en belangstellenden drommen om een ambulancewagen, die slacht offers komt halen van de mijnramp in Gelsenkirchen Volgens het communistische persbu reau „Nieuw China" zijn ongeveer der tig Chinese „contra-revolutionnairen" ge arresteerd wegens „pogingen om rege ringsleiders te Peking te vermoorden, het verspreiden van ondermijnende ge ruchten, pogingen om de Chinese Volks bank te beroven en wegens het vermoor den van leden van het volksbevrijdingsle ger". Zoals wij gisteren nog in een deel van onze oplage konden melden, heeft premier Boelganin gisteren voor de Opperste Sovjet, het Rus sische „parlement", verslag uitgebracht over de resultaten van de conferentie van Genève. Tijdens deze rede heeft de Russische premier voor het eerst in het openbaar antwoord gegeven op president Eisenhower's spectaculaire voorstel voor uitwisseling van militaire gegevens en het fotograferen vanuit de lucht van de wederzijdse militaire installaties. „Het werke lijke effect van maatregelen als door president Eisenhower voorge steld zou slechts gering zijn'', zo zei Boelganin, en voegde onder luid gelach van het parlement daaraan toe: „Onze beide landen zijn zó uitgestrekt, dat er, wat dan ook, verstopt kan worden". De Russische premier wees er verder op, dat Eisenhower's plan slechts be trekking heeft op de grondgebieden van (Telefonisch van onze Parijse correspondent) PARIJS, Donderdagavond. Terwijl de Franse Kamerleden op het punt staan naar hun vacantie- oorden af te reizen, ziet de regering zich geplaatst tegenover de met i de dag acuter wordende Marokkaanse problemen. Gisteren heeft de regering van premier Faure stof voor nieuwe hoofd- I brekens gekregen, doordat de machtige pasja van Marrakesj, El Glaoui haar heeft doen weten, dat hij het volledig oneens is met de plannen die de pas benoemde resident-generaal in Marokko, de heer Grandval. koestert om het dynastieke vraagstuk op te lossen. Naar algemeen I aangenomen wordt, wil Grandval de huidige sultan, Moelay Ben Arafa, doen aftreden en hem doen vervangen door een regentschap, waarin alle Madokkaanse stromingen vertegenwoordigd zijn. Tegelijkertijd zou dan volgens Grandval een door allen erkend religieus opperhoofd aan- gewezen moeten worden, en wel voor de tijd van twee jaar. Tegen dit alles gaat de Glaoui in zijn brief aan de Franse regering fel te keer. Hij zegt, dat hij tijdens een onderhoud met de resident-gene raal de indruk heeft gekregen, dat deze het „waarschijnlijk" achtte, dat Moulay Ben Arafa zou aftreden. Hiertegen protesteert de Glaoui krachtig. Hij zegt niet te kunnen geloven, dat Ben Arafa zal aftreden, „tenzij er ontoelaatbare pressie op hem zou worden uitgeoefend". Voorts brengt de Glaoui de regering in herinnering, dat, indien de sultan toch zou aftreden, de verdragen van Fez en Algeciras in alle geval eisen, dat een nieuwe sultan ogenblikkelijk gekozen wordt. Tangs de weg naar Oostvoorne ontwaart men tussen het geboomte reeds op grote afstand de stoere toren van Den Briel, die momenteel gerestaureerd Wordt en dus in de steigers staat. Er wordt druk aan gewerkt. Geregeld gaat de lift met specie op en neer, tot aan het hoogste punt. Deze brief, waarvan de inhoud aan ie pers verstrekt werd nog voordat de ministerraad er kennis van had kunnen nemen, heeft in Parijs het effect van een blikseminslag gesorteerd. Het is duidelijk, dat de machtige pasja van Marrakesj, traditioneel bondgenoot van Frankrijk, met deze brief pressie heeft willen uitoefenen op de regering om te voorkomen dat zijn aartsvijand, de in 1953 afgezette sultan Ben Joessef, ook maar enigszins weer een voet aan de grond zou krijgen. De huidige sultan is door de Glaoui op de troon geholpen ais een souverein van wie hij weinig te duchten zou hebben voor zijn feo dale macht in Marrakesj. Het schrijven van de Glaoui heeft inmiddels ook tot gevolg, dat nu weer krachtig voedsel (krachtvoer, zo ge zegd) gegeven wordt aan de oppositie, die van het begin af aan bestaan heeft tegen de benoeming van Grandval in Marokko. Met name van conservatieve zijde is herhaaldelijk de vraag gesteld hoe het mogelijk was Grandval te be noemen, die niet de minste ervaring had in Marokkaanse vraagstukken. Vóór hij zijn residentie in Marokko be trok, had hij zelfs nog nooit voet gezet op Afrikaanse bodem. De ernstige te genstand, die hij met name bij de Fransen in Marokko ontmoet heeft, heeft ook de regering verontrust. Daarbij wordt aan Grandval dan nog algemeen verweten, dat hij veel te veel gepraat heeft. Een en ander heeft tot gevolg, dat de regering in eigen boe zem verdeeld is over de persoon van de pas benoemde resident-generaal. Wat hier van zij, op het ogenblik wacht Parijs vol spanning de komst af van de heer Grandval, die nog deze week aan de regering verslag zal moe ten uitbrengen en haar zal moeten ad viseren over een politiek, die de rust in het protectoraat kan doen terugke ren. Parlementaire kringen zijn van oor' deel, dat de regering nu in geen geval meer langer zal kunnen wachten om met een plan voor de in Marokko te voeren politiek voor de dag te komen. Premier Faure, die zich tot nu toe aan een regeringsverklaring terzake heeft kunnen onttrekken, had beloofd dit nog voor het zomerreces te zullen doen of desnoods ingeval van een belangrijke beslissing, het parlement te zullen te rugroepen. Wat hiervan zij, het is de algemene opvatting, en zeker die van de rege ling, dat van een terugroepen van ax-sultan Ben Joessef in geen geval iprake kan zijn, en omtrent het plan- Grandval, om een nieuwe sultan te benoemen na een periode van een regentschap, zijn de kansberekenin gen buitengewoon negatief. De brief van Glaoui heeft inmiddels ook onmiddellijk geleid tot een verkla ring van de Présence Frangaise", de vereniging waarbij nagenoeg alle Fran sen in Marokko zijr. aangesloten, en die zich op hetzelfde standpunt stellen als de Glaoui. Zij dringen er ook op aan, dat geen beslissing buiten hen om zal worden genomen. Grandval ontkent A.F.P. bericht nader, dat een woord voerder van de voorlichtingsdienst van de resident-generaal heeft gezegd, dat alle verklaringen, die over de plannen van Grandval zijn gepubliceerd, „abso luut onjuist" zijn. „De resident-generaal zet zijn taak met de grootste discretie voort en wei gert een polemiek te beginnen over de bedoelingen die hem worden toege schreven", aldus de woordvoerder. Te Rabat wordt vernomen, dat sul tan Moelay Ben Arafa een persoonlijke brief aan de Franse president, de heer René Coty, heeft geschreven. De in houd is niet bekend. de Sovjet-Unie en van de V.S., en dat de „gewapende strijdkrachten en militai re installaties, die zich op het grondge bied van andere staten bevinden", uitge sloten zijn. „Wij beschouwen onze ontwa peningsvoorstellen van 10 Mei jl. voor het instellen van een internationale controle als realistischer en doeltreffender", zo zeide hij. „Begin van het einde'' Eerder in zijn rede had Boelganin ver klaard, dat de Geneefse conferentie het begin betekende van het einde van de koude oorlog. Hij noemde deze conferentie „een der belangrijkste historische evene menten", doch wees erop, dat nog vele moeilijkheden overwonnen moesten wor den. Boelganin beloofde, dat de Sovjet- Unie alles wat in haar macht ligt zou doen om de komende vergadering van de vier ministers van buitenlandse zaken te doen slagen. Overigens herhaalde Boelganin zijn eri- uek op de Parijse accooraen, en verklaar- se, dat deze „tegen de Sovjet-Unie en de volksdemocratieën gericht zijn.'' Maarschalk Boelganin's verslag bevat volgens Britse en Franse officiële krin gen niets nieuws. Zijn critiek op de Parijse overeenkom sten, is volgens genoemde Franse krin gen grotendeels voor binnenlandse con sumptie bedoeld. t«fénsind:id5^e%adt1onaIedB^evaeartdatI I.^houwen deze audiëntie Lourdes trokken de pelgrims gistermor- gen in groten getale ten kruistocht. Bij de twaalfde statie werd een H. Mis gelezen. De pelgrims zongen de Gregoriaanse gezangen o.l.v. de zeereerw. heer Kuy- pers, leraar muziek aan het Klein-Semi- narie Ypelaar te Nieuw-Ginneken. Een confrater van pater Tesser S.M.M. hield de predicatie, omdat pater Tesser, die als predikant voor deze bedetocht was aange zocht, door een lichte aandoening van zijn stembanden was verhinderd te preken. Terzelfdertijd woonden de zieken in de kapel van Bernadette een H. Mis bij, waaronder mgr J. P. Huibers in het Ne derlands en Frans een korte toespraak hield. Ook ditmaal werden de pelgrims door de Bisschop van Tarbes en Lourdes. mgr Theas, in audiëntie ontvangen. De bis schop werd met enthousiast handgeklap in de tuin van zijn paleis begroet onder de kreet: Vive mgr Theas. Mgr Van de Bom, voorzitter van de Nederlandse Vereniging tot samenstelling van bedevaarten, dankte de Bisschop van Lourdes voor zijn bereidheid telkenmale de Nederlandse pelgrims te wilien ont- i aldus mgr Van de Bom als een reli- pelgrims gistermor-1 gieuze daad, waarmede wij getuigenis geven van onze aanhankelijkheid aan het kerkelijk gezag". Mgr Theas prees daarop de Nederlandse pelgrims om hun discipline en devotie. Op verzoek van mgr Van de Bom verleende nij daarna zijn bisschoppelijke zegen. Woensdagavond hebben de zieken de lichtprocessie meegemaakt. Hun toestand is bevredigend, ondanks het drukkende weer. Zij maken op ruime schaal gebruik van de nieuwe piscines, die links van de grot aan de Zuidelijke oever van de Gave zijn verrezen. Vandaag zegent mgr Huibers het nieuwe Nederlandse grafmonument op het kerk hof plechtig in. In de nacht van Vrijdag op Zaterdag houden de Nederlandse pel grims een nachtelijke aanbidding, gevolgd door een pontificale H. Mis. Behalve het grote aantal Nederlander» dat met de komst van de Montfortaansé bedevaart gisteren steeg tot zeventienhon derd, bevinden zich momeneel twee Ita liaanse, een Engelse en een Ierse bede vaart ta Lourdes.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1955 | | pagina 1