Nieuws uit STAD en OMTREK
DE STEM VAN DE LEZER
FESTIVAL RECLAME
OUDE TIJD
ONZE VOGELS in
Augustus
Heel
m m i
MH
200 GR. FESTIVAL
Geheugen-hulp
voor 25 cent
Ou er de ^2) am
Volgens vaste koers trekt de paling
naar de Sargasso-zee
Vit die goede
De Zangvogels waren nog lang actief
Duitser stal schip in
Schiedam
Moeilijk parket
Eleetrische centrale voor
Wilton-F ijenoord
Burgerlijke Stand
WALD O-RIJSCHOOL
A^aakt
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1955
mMmmmmMsmmmmmM
Dief en schip op zee
aangehouden
N SC
GEEN VOORRANG
VERLEEND
PAGINA 2
POLITIE VOETBAL
GESTOLEN
bij elke aankoop van f 4.—
De Gruyter-artikelen
van 40 cent
Geldig van 10 t/m 16 Augustus 1955
DE WINKELS OP
15 AUGUSTUS
PAREN KAMPIOENSCHAP
BRIDGE SCHIEDAM
69915
ANTWOORD AAN HET
WIT GELE KRUIS
VERTREK VAN SCHIEDAMSE
ZOUAVEN
NIEUWE SCHIEöAMSCHE COURANT
Een bromfiets
Een rietzanger
Tanken in de lucht
Kieviten uit het Noorden
Toch bewaakt
ZON ALS COMPAS?
Alleen 's nachts
Geheim der glasaaltjes
BURGERLIJKE STAND
VAN ROTTERDAM
NED. VRACHTENMARKT
IN ROTTERDAM
Al te royaal
Heintje voor de radio
WERELDKOFFIEPOSITIE
IN EVENWICHT
Een vijftien meter lange blauwe twee
master, de „Aldebaran" is vannacht om
streeks kwart voor één uit de Wilhelmina-
haven te Schiedam gestolen. De dief, die
de Duitse nationaliteit heeft, was met b3t
jacht reeds de Nieuwe Waterweg afge
varen. De rijkspolitie te water is direct
na de melding van de diefstal met een
loodsboot van Hoek van Holland uitge
varen en heeft het schip, dat zich toen
reeds buiten de Waterweg bevond, aan
gehouden. De Duitser kon worden ge
arresteerd.
Vannacht omstreeks kwart voor één zag
een chauffeur van een watertaxi uit
Schiedam een man op verdachte wijze
rondscharrelen nabij de Wilhelminahaven
te Schiedam. Toen hij even later de
i„Aldebaran" zag wegvaren, meldde hij
dit aan de rijkspolitie te water, die on
middellijk maatregelen nam. In Hoek van
Holland werd in allerijl een loodsboot in
gereedheid gebracht, waarmede de rijks
politie te water, geassisteerd door de
politie te Hoek van Holland, uitvoer.
Buitengaats wist men het schip aan te
houden. De opvarende, die later de 27-
jarige F. von K. uit Viersen in Duitsland
bleek te zijn, heeft zich zonder verzet
aan de politie overgegeven.
De „Aldebaran" werd naar Hoek van
Holland teruggebracht, waar de Duitser
op het politiebureau een eerste verhoor
werd afgenomen. F. von K. schijnt met
een, eveneens gestolen, kano in Schiedam
aan boord van het schip te zijn gegaan.
De „Aldebaran" is eigendom van de heer
De Lang uit Vlaardingen en vertegen
woordigt een waarde van 30.000. Het
onderzoek is nog in volle gang.
Gisteravond om 8 uur vond er een aan
rijding plaats tussen een autobus van de
R.E.T. en een bromfiets op het Wilhel-
minaplein hoek Willem Brouwej-straat.
De oorzaak van het ongeluk was, dat do
bromfietsrijder, de 17-jarige H. S. uit
Schiedam, geen voorrang verleende. S.
moest met een bloeduitstorting in de
knie en enkele wonden naar het gemeente
ziekenhuis worden vervoerd. Na behande
ling kon hij naar zijn woning terugkeren.
Een voetbalelftal van de Schiedamse
politie heeft gisteravond om 6 uur op het
veld van Wilton slag geleverd met een
elffal, samengesteld uit de bemanning van
de Braziliaanse tanker „Alagas", die voor
reparatie bij Wilton ligt. Het werd een
sportieve ontmoeting, die met de bevredi
gende stand 2—2 eindigde.
Na afloop was er een gezellig samenzijn
waarop de aanvoerder van het Braziliaan
se elftal aan de politiemannen een zilve
ren bal op een standaard overhandigde.
De aanvoerder van het politie-elftal bleef
niet achter en overhandigde op zijn beurt
een herinneringsplaquette aan de gasten.
Het ligt in de bedoeling van de Schie
damse politie in de toekomst meer van
dergelijke ontmoetingen te organiseren.
Toen de heer L. B. uit Schiedam gister
avond om 9 uur een bezoek ging brengen
aan de bioscoop, plaatste hij zijn rijwiel
op de Appelmarkt. Hoewel hij de fiets op
slot had gezet, was deze verdwenen toen
hij omstreeks 11 uur uit de bioscoop
kwam.
OVER DE DAM.
HET IS EEN moeilijk parket- Dat zal
iedereen direct toestemmen. Er
gens in de buurt van Florence ont
waarden we in onze vacantie hoog op een
berg een klooster.
Het was het klooster van Galluzzo. Er
wordt door de monniken een speciale li
keur gemaakt, volgens oeroud recept.
We kochten een monsterflesje, met de
gedachte, de inhoud er van te genieten op
een kille, regenachtige, winterse, donkere
dag. Dan zouden we ons een land vol zon
herinneren, één bonk zonnelicht, een wel
dadige douche van zoele zonnewarmte vol
liefkozende koestering..
Op deze eerste herfstdagen van de maand
Augustus kijken we telkens naar dit zorg
zaam meegevoerde flesje, op de manier,
waarop de mensenetende reus Klein-
duimpe bekeken moet hebben.
Aldus geraakten we in een moeilijk
parket. Niet vanwege de aan onszelf ge
dane belofte, om de inhoud pas van de
winter te consumeren.
Neen, het is vanwege het Schiedamse
Likeurmuseum. Toen we er langs liepen,
schoot het ons opeens te binnen. Zeer
vermoedelijk is het niet in het bezit van
zo'n flesje met de liquore de Vall d.Erna,
zoals het edele vocht heet.
Vall d'Erna, dat is de vallei, waardoor
de rivier de Erna stroomt en waarboven
de door het klooster bekroonde berg zich
verheft.
Lopend langs het museum, hielden we
ons voor, zedelijk verplicht te zijn, het
kostbare flesje, dat komt uit een gebied,
hetwelk slechts weinig bezocht wordt, bij
de bijna vijf duizend andere aan de Lan
ge Haven te voegen.
Maar, de inhoud zou ons goed doen,
reeds nu, tussen de regenbuien en polaire
luchtstromingen door.
We hebben onszelf nog steeds weten te
weerhouden, de telefoon op te nemen en
te vragen, of het museum de liquore de
Vall d'Erna reeds bezit.
Maar stel je voor, als dit niet het ge
val is..
Is dit geen moeilijk, ja uiterst moeilijk
parket, waarin we ons bevinden? We
vechten nog steeds met onszelve.
En we hopen, dat de heer Lambert Mel-
chers dit niet leest. Of ons mededeelt,
dat het Likeurmuseum reeds lang een
monster van de likeur van dat klooster
van Calluzzo bij Florence bezit.
DAMWACHTER.
Een gedeelte van het sportterrein aan
de Boschhoek is dezer dagen afgerasterd
en de daar staande kleedlokalen werden
verplaatst. Dit staat in verband met het
feit, dat Wilton-Feyenoord een aanvang
gaat maken met de bouw van een grote
eleetrische centrale. Het gedeelte van het
sportterrein, dat als bouwgrond er voor
bestemd Is, werd door handbalverenigin
gen bespeeld.
De R.K. Middenstandsbond, afdeling
Schiedam, doet een beroep op alle aan
gesloten leden om, indien dit maar enigs
zins mogelijk is, de bedrijven op het feest
van Maria-ten-Hemelopneming gesloten
te houden, teneinde zichzelf en hun per
soneel in de gelegenheid te stellen deze
verplichte feestdag zo goed mogelijk als
Zondag te vieren. Het publiek wordt aan
geraden met zijn inkopen en bestellingen
hiermede rekening te willen houden.
Dit is het complex van het in aan
bouw zijnde Karei Doorman Huis op
het terrein van de werf van Wilton-
Fijenoord. Het verrijst op enkele
honderden meters afstand van de
nieuwe dokken. Over een lengte van
zestig meter is reeds een gedeelte
vrijwel gereed. Het complex zal nog
worden uitgebreid met een vleugel
van 67 meter lengte, waarin magazij
nen en kantoren zullen komen. De
palen hiervoor zijn reeds geheid. Dit
gedeelte zal later eventueel met ee,i
verdieping verhoogd kunnen worden.
Het blijft voorlopig nog begane
gronds.
We herinneren nog even aan deze wed
strijd, die Maandag 22 Augustus s' avonds
half acht, gespeeld zal worden in gebouw
„Arcade". Men kan zich voor deze wed
strijd nog opgeven tot Zaterdag 13 Aug.,
aan de kiosk van de Schiedamse Gemeen
schap, Plantage.
GEBOREN: Cornelia, d. v. C. J. Fos-
sen en W. M. Jansen; Marion J„ d. v.
A. Ruseier en W. Kruit; Eric, z. v. L. van
Rongen en M. de Jong; Kornelis J. A z
v. K. J. Pluimgraaff en M. A. van Eunen.
OVERLEDEN: J. A. Lansbergen 56 jr.,
J. F. Schriek 76 jr., A. Bleiksloot 69 jaar.
Advertentie.
Met verbazing en gemengde gevoelens
Uw antwoord gelezen. Als het Wit-Gele
Kruis wil beweren dat de Medische Zon
dagrubriek alleen voor leden van het Wit-
Gele Kruis is. dan moet ze dit er bij la
ten zetten met dikke vette letters. Als
er wel onderling contact is dan had deze
wijkzuster zeker niet dit antwoord ge
geven, maar zij had gekomen. Ik wil het
Wit-Gele Kruis er op wijzen, dat anders
denkenden, getuige zijn. Zij kunnen u ver
klaren dat het meisje geen beroep gedaan
heeft op het Wit Gele Kruis, maar in de
veronderstelling was, dat Zr Houbaar ver
bonden was aan het Groene Kruis. Het
volgende is de juiste gang van zaken. Van
het Groene Kruis kwamen 2 maal in de
week 2 verpleegsters de zieke man ver
zorgen. Afspraak was, dat ze Maandag
weer terug kwamen. Deze verpleegsters
waren die Zondag bezet tot 's avonds 8 uur
Toen zijn zij nog gekomen, ofschoon één
vacantie had. Persoonlijk ben ik 4 maal
aan het huis van Zr Houbaar geweest. Er
werd niet open gedaan en er was ook
geen mededeling, waar ze te vinden was.
Dit is naar mijn mening ook verkeerd
evenzo dat een alleenstaande verpleeg
ster Zondagsdienst uitoefent. Er moet na
haar vertrek iemand aanwezig zijn, die
de boodschap kan aannemen.
Inderdaad heeft deze verpleegster haar
naar de andere verpleegster verwezen.
Maar die kende zij van de verpleeghulp die
zij gegeven heeft aan haar moeder en zij
wist dat dit er een was van het Wit Gele
Kruis en persoonlijk stond zij er op eerst
het Groene Kruis lastig te vallen. Maar
als men dan toch per vergissing iemand
van het Wit Gele Kruis aan de telefoon
heeft en men krijgt ten antwoord: leden
van het Groene Kruis helpen wij niet, dan
kunnen zulke woorden beschouwd worden
als instructies van het bestuur en niet
van de verpleegster persoonlijk. Verder
wil ik het Wit Gele Kruis er op wijzen,
dat mij van jongsaf aan geleerd is: laat
nooit de linkerhand weten, wat de rech
terhand doet. Zondag j.l hadden wij weer
een prachtige vergelijking in het Evange
lie: dat noem ik dan pas Katholiek So
ciaal. En via onze krant dank en hulde
aan de Schiedamse en Haagse politie voor
de snelle hulp aan de familie buiten de
stad betoond, teken ik met dank voor uw
plaatsing.
M. v. d. G.
Noot van de Redactie: Voortaan zal in
de Medische Zondagsdienst, de naam van
het Wit-Gele Kruis steeds vermeld wor
den.
Gepasseerden Zondag (- 17 Nov. 1867)
des voormiddags ten elf ure. vertrokken
uit deze gemeente vijf jongelingen, met
name J. P. Meijer Jz.. H. J. Wouterlood.
A. H. Nolet. A. J. J. Jansen en C. Stolk,
met het doel om in dienst te treden als
Pauselijke zouaven en te gaan strijden
voor de regten van Z.H. den Paus.
Onbeschrijfelijk waren de bewijzen
van sympathie en deelneming daarbij
door de katholieken aan den dag gelegd.
Het ruime schip der O. L. V. Kerk
de parochiekerk van Onze Lieve
Vrouw Visitatie in het Frankeland. thans
St Liduina-parochie) was te beperkt om
het aantal belangstellenden te bevatten,
toen zij zich des morgens ten half acht
ure. voor het altaar vereenigden, terwijl
door het zangkoor (n.l. „Cantemus Do
mino") de tweede Mis van Verhulst, op
uitstekende wijze werd uitgevoerd.
Menige traan aan het bewogen gemoed
ontlokt, door een korten maar hartelijken
afscheidsgroet aan deze gewijde plaats
aan de jeugdige strijders gebragt. parelde
in de oogen van de ouders, vrienden en
bekenden en leverde een treffend bewijs
der algemeene belangstelling.
Des namiddags ten twaalf ure namen
zij van Rotterdam, onder het gejuich
eener onafzienbare menigte, de reis aan
naar de eeuwige stad. Mogen wij hen
spoedig als verwinnaars uit den strijd
zien wederkeeren. als handhavers van
regt in ons midden begroeten!
(Schiedamse Courant van 20
November 1867).
Onze zangvogels hebben het zingen ditmaal langer volgehouden dan ik
verwacht had. Eind Juli hoorde ik verschillende soorten, zoals tjiftjaf,
'uinfluiter, Srasmus) spotvogel, merel, de drie duivensoorten en natuurlijk
liet winterkoninkje.
OAOBIAO VOOSCMIfOAM tN OMSTPÊHfh
77ste Jaargang No. 22836
De kantoren der Redactie eD Admlnl-
istratie rtjn gevestigd te Schiedam. Dam
18, tel. 68152 Giro-nummer 590948.
Abonnementsprijs 6 2S per kwartaal
2,15 per maand 0 50 per week.
Advertentieprijs op gewone kolombreedte
0.15 per millimeter boogie
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 0.80 per millimeter hoogte
Bij contract gelden lagere tarieven welke
voor het Advertentiewezen.
Kampioenen (kleine a 1vertent15n) tot 20
woorden 50 cent Elk woord meer 8 cent
Maximum 60 woorden Plaatsing alt
slulteod bij vooruitbetaling.
Alle advertentie-orders worden afgesloter
en geplaatst overeenkomstig de Regeler
bij de administratie of bij de erkendt
advertentiebureaus verkrijgbaar iljo.
Uiteraard is de zang lang niet meer
zo als we die in Mei of Juni plegen te
horen en bovendien zingen van iedere
soort slechts enkele exemplaren, maar
het genoegen hen nu nog te horen is om
zo te zeggen omgekeerd evenredig aan
het aantal zangers. Iedere keer dat ik
een vogel hoor zingen kan de laatste
maal zijn in dit seizoen.
Bij mij in de buurt hoor ik nog elke
dag een torteltje zijn niet onwelluidend
„toertoer—toer'' roepen. Zij zit dan
doorgaans op de nok van een dak of op
een schoorsteen ergens aan de overkant.
Op het terrein waar zich voorheen het
befaamde haventje aan de Maaskant be
vond, zat in een populiertje vlak naast
een prozaïsche graafmachine een grasmus
te jubelen alsof het nog midden Mei was.
Minutenlang heb ik van zijn gekwinkeleer
staan genieten. Rustig bleef hij in het
topje van het kennelijk ten dode opge
schreven boompje zitten, totdat op zeker
moment een bromfiets met veel geraas
voorbij kwam, waardoor aan deze idylle
opeens een abrupt einde werd gemaakt.
Dat de zangvogels nog zo lang actief
waren moet ik toeschrijven aan het fraaie
zomerweer tengevolge waarvan de vogels
volop insecten tot hun beschikking heb
ben en zij derhalve gemakkelijk aan de
kost kunnen komen.
Zelfs in de eerste dagen van deze maand
hoorde ik af en toe nog vogelgezang en
het is altijd de tuinflui'"-, die tot een van
de laatste zangers behoort.
In het veld horen wij nu nog leeuweri
ken en sommige merels laten hun geluid
ook nog wel eens horen.
Het aantal uitgevlogen jonge zomervo
gels, die steeds te herkennen zijn aan hun
min of meer hese hongerroep, is dit jaar
opvallend gering. Hoogstwaarschijnlijk 'n
gevolg van het verstoren van veel nesten.
Toen ik naar bovengenoemd grasmusje
stond te luisteren hoorde ik dieper in het
voormalige haventje een vogel, die ik
aanvankelijk niet kon thuisbrengen om
de eenvoudige reden, dat ik hem daar in
het geheel niet verwachtte. Ook moet ik
hem al ettelijke malen over het hoofd
hebben gezien, want het is niet aan te
nemen, dat hij zich hier pas kort gele
den heeft gevestigd. Het was een riet
zanger. die in een perceeltje riet lustig
zijn rietzangerslledje zong. Een week te
voren hoorde ik in het riet aan de Wil
helminahaven (ook voor het eerst) zijn
neefje de kleine karekiet. „Karre-karre-
kietkietkiet". Zowel rietzanger als
karekiet zingen nog een heel eind in
Augustus, omdat zij eerst aan broeden
gaan denken als het riet, waarin zij zich
voornamelijk ophouden en ook hun nes
ten bouwen, tamelijk hoog is en daarmee
is nogal wat tijd gemoeid.
De zwaluwen hebben 't dit jaar gelukkig
beter gehad dan de twee vorige jaren
en thans zien we ze vaak met hun kroost
op de msectenjacht. Hebt U al eens ge
zien hoe boerenzwaluwen hun jongen zo
maar in de lucht voeren? Aardig om daar
eens op te letten.
Gierzwaluwen doen dat ook, zij doen
trouwens zowat alles in de lucht, doch
meestal zo hemelhoog, dat er met het
blote oog niets van te zien is. Aan de
grootte der troepen kun je zien, dat hun
jongen zijn uitgevlogen. Soms zie je ze bij
tientallen tegelijk, onophoudelijk „sie—sie-
sie" roepend, door het luchtruim snellen
en vooral bij mooi weer doen zij dat
totdat het bijna volslagen donker is.
Helaas zullen zij, als we deze regels
lezen, ons reeds hebben verlaten en zijn
zij al op reis naar hun winterverblijf er
gens in de binnenlanden van Afrika. Daar
hebben zij trouwens niet zo heel veel
tijd voor nodig, want het zijn ontzaglijk
snelle vliegers. Wat de dieren echter be
zield om zo vroeg al te vertrekken is een
compleet raadsel. Het is volop zomer
en derhalve is er overvloed aan insecten.
We zouden zeggen het begint nu pas goed
voor ze te worden. Onze gierzwaluwen
schijnen er evenwel een andere mening
op na te houden. Nu, dan maar tot ziens
begin Mei van het volgend jaar.
Zoals ik de vorige keer al zeide, hebben
de weidevogels hun broedplaatsen in de
loop van Juli verlaten. Alleen zien wij
nog wat kieviten in de weide rondschar-
relen, maar de rest: grutto's, tureluurs,
schoteksters en kemphaantjes bevinden
zich reeds enkele weken in de omgeving
van de kust.
Kieviten blijven de weiden eigenlijk
bevolken totdat de vorst hen verdrijft.
Hun gelederen worden in de komende
maanden versterkt door vogels' uit het
Noorden van ons werelddeel. Tevens is
het niet onwaarschijnlijk, dat onze kie-
viten al zijn vertrokken en dat de vogels
die we nu ontmoeten, alle Noorderlingen
zijn.
In het nieuwe bos bij Kethel zag ik de
zer dagen de visdieöes met hun reeds
vliegviugge jongen vliegen, die dus even
als de futen met succes hun jongen hebben
grootgebracht. Een politieman vertelde
mij, dat hij daar ook een paar patrijzen
met hun kuikens had gezien. Dat is ook
weer erg leuk.
De vorige keer vertelde ik, dat het
nieuwe bos vrijwel onbewaakt is geweest
doordat de permanente bewaking is opge
heven. Van de zijde der politie deelde
men mjj hierop mede, dat de bewaking
van dit terrein daar allerminst onder
heeft geleden en dat deze intensiever is
dan ooit.
Terwijl ik op de fiets door het Kethelse
land reed en wat filosofeerde over het
komen en gaan der weidevogels, zag ik
opeens bij een boerderij een oude kennis,
die we vroeger vaak in het Sterrebos
ontmoetten en wel de grauwe vliegenvan
ger. Ik. had hem zo gezegd al uitgevlakt
als Schiedamse broedvogel en daar zag
ik hem plotseling van een takje opvliegen
en een moment daarna met een inmiddels
gevangen vliegje op dezelfde plaats terug
keren. Een karakteristieke gewoonte van
de vliegenvanger.
Even later zag ik ook nummer twee
en bovendien vijf pas uitgevlogen jon
gen, die naar hun gepiep te oordelen,
rammelden van de honger. Zonder ophou
den werden zij door pa en ma volgepropt
met vliegjes en mugjes, doch de spijsver
teringsorganen der jongen schenen zo su
bliem te werken, dat ze direct na het voe
ren weer begonnen te schreeuwen. Het
leek welhaast een hopeloze taak voor de
oude vogels. Zij lieten zich evenwel niet
uit het veld slaan en gingen onverdroten
door met het vangen van insecten.
Zingen doen de vliegenvangers hoege
naamd niet. Het meeste geluid geven zij
als ze jongen hebben zoals hier; dan
klinkt hun waarschuwend „wiet—tek—
tek" onophoudelijk.
Prettig jullie weer eens ontmoet te heb
ben en we zullen maar het zelfde zeggen
als tegen de gierzwaluwen, tot volgend
jaar.
A. de Jong.
Het is wellicht bekend, dat trekvogels
hun winterkwartieren en broedgebied be
reiken met behulp van een vaste richting,
cue hen is aangeboren. De onderzoekin-
gen van prol. Kramer uit Wilhelmshaven
hebben uitgewezen, dat zij deze uitzetten
n?. 'Ofhulp van de zon. Op die manier
zijn zij in staat op ieder moment van de
dag een bepaalde compasrichting uit de
zonnestand af te lezen. Zij vereenzelvigen
dus blijkbaar de windstreken met de
richting van de zon op ogenblikken van
de dagcyclus, hun dbór hun tijdgevoel in
gegeven.
Aldus vertelde ons dr J. Verwey, di
recteur van het Zoölogisch Station van
vervolgens Oostwaarts. De jonge dieren
die met het water uit de Westelijke At
lantische Oceaan, Oostwaarts zijn gedre
ven maken hun metamorphose van lar
ve tot glasaal door buiten het continen
tale plateau langs de Eurppese Westkust
De reis van de Sargasso-zee naar de kust
van ons werelddeel duurt niet minder dan
twee en een half jaar.
Hoe de glasaaltjes er in slagen de kus
ten van West-Europa met haar riviermon
den te bereiken, is een nog onopgehelderd
vraagstuk. Zeker is, dat zij deze weg
afleggen in korter tijd dan de stroom. Vol
gens de ene hypothese zouden zij een aan
geboren drang hebben in Oostelijke rich
ting te trekken, waarbij zij dus over mid
delen dienen te beschikken om die Ooste
lijke koers uit te zetten. Volgens een an-
de Nederlandse Dierkundige Verenieina dere theorie zouden zij in open zee het
in Finn T-T 1 -411 ttnl'r.nV,;! 4.„i_ i
'n Den Helder, welk Instituut van de Ne
derlandse Organisatie voor Zuiver Weten-
schappelijk Onderzoek onlangs een subsi
die had toegewezen gekregen voor een
onderzoek naar de wijze, waarop vissen
zich in het open water oriënteren. Deze
research wordt verricht door de heer F.
Creutzberg, docterandus in de biologie.
Het spreekt vanzelf aldus de heer Ver
wey, dat de voor vogels verkregen ge
noemde resultaten de vraag doet rijzen,
of ook de dieren in zee trekken met be
hulp van vaste, aangeboren richtingen .In
vele gevallen is het waarschijnlijk zo, dat
vissen bij hun verplaatsingen worden ge
leid door hydrographische factoren, zoals
de stroom, de temperatuur en het zoutge
halte van het water. Deze factoren zou
den dus de astronomische, waarvan de
vogels bij het koers-uitzetten gebruik ma
ken, vervangen. In één geval echter, dat
van de geslachtsrijp wordende paling, is
komen vast te staan, dat een vaste koers
wordt gevolgd. Dit weten we door onder
zoekingen van Maar.
De uitkomsten van Mëar's onderzoek
zijn des te merkwaardiger, als men be
denkt, dat deze uitgeweken Let volkomen
onkundig was met de vogeltrek en dus
niet door de een of andere theorie op dit
gebied werd beïnvloed. Bij zijn waarne
mingen kon Maar vaststellen, dat de ge
slachtsrijpe paling in de Oostzee een
koers aanhoudt, liggende tussen West ten
Zuiden en Zuid-West. De paling zwemt
in deze richting door, totdat obstakels dit
verhinderen. Zo b.v. wordt hij door het
eiland Gotland gedwongen de kust te vol
gen, totdat hij zijn eigen richting weer
kan opnemen. Over de route, welke de
paling in de Sont neemt, is men minder
geïnformeerd. Vast staat, dat het dier
daar een grote bocht moet nemen om
naar zee te kunnen komen. De paling
zou zich hier dus door een kustlijn kunnen
laten leiden, hoewel deze bijna volkomen
tegen zijn trekrichting ingaat.
Een andere hypothetische mogelijkheid
is, dat het dier hier zijn koers bepaalt
door middel van het hoge zoutgehalte, dat
uit de Noordzee in deze wateren binnen
dringt. Wanneer de paling eenmaal in de
Noordzee zelf is aangekomen, dan pleit
er alles voor, dat hij zijn oorspronkelijke
koers weer opneemt. Het is namelijk
waarschijnlijk, dat het dier zich naar de
Engelse Oostkust begeeft om langs deza
de oceaan te bereiken. In de Atlantische
Oceaan zou hij zich dan richten naar de
Sargassozee, waar zijn paaigebied ligt.
Dat de paling hier paait werd 25 laar
geleden door de Deense onderzoeker
Schmidt geconstateerd. Iets ten Westen
van dit gebied paait de Amerikaanse pa
ling.
Broedende vliegenvanger.
Een van de intrigerendste problemen
is de vraag, met behulp van wat de pa
ling zijn koers uitzet. Men kan namelijk
bezwaarlijk aannemen, dat hij dit ge
lijk de vogels, met behulp van de zon zou
doen, omdat hij alleen in de nachtelijke
uren trekt. Nu gebruiken weliswaar
naar een leerlinge van prof. Kramer ont
dekte de vogels, die des nachts trek
ken, ook de zon, doch wij moeten aanne
men, dat zij dan de vóór zonsondergang
aan dit hemellichaam ontleende richting
bepalen aan de hand van bakens in het
landschap. Dit zou dus voor de paling be
tekenen, dat ook deze over dergelijke
grondbakens zou moeten beschikken, het
geen te enenmale onmogelijk is. Ten eer
ste is het op de bodem van de oceaan
pikdonker en ten tweede is de tempera
tuur daar zo laag. dat de paling zich daar
niet bewegen kan. De bedoeling van het
onderzoek van de heer Creutzberg is nu
na te gaan of de paling desondanks d»
zon voor zijn oriëntatie gebruikt.
Wanneer de palingen bij West-Indlë ge
paaid hebben, worden de larven door de
golfstroom weggevoerd. Zij worden eerst
in Noordelijke richting meegenomen en
verschil tussen eb en vloed kunnen opma
ken en reacties hebben, die hen in staat
stellen gebruik te maken van de getij-
stroom.
Het Z.W.O.-subsidie is mede aange
vraagd in de hoop hierover meer aan de
weet te komen. Voor dit onderzoek is in
een der gebouwen een „vijver" aangelegd
waarin de heer Creutzberg de trekrichting
der glasaaltjes bestudeert.
Aangiften van 8 Augustus 1955.
B®VALLEN: C. E' Bouwens geb Schultz z.
A A. Huijgen geb. Leinse d. H de
Kleinn geb. v. d. Werken d. J v. Leeuwen
geb Korthals d J. Kuijken geb. Schutter
f m tr U DS,-?ep ®eb- Kokkelink z. -
£P J'yenburg d F. T. M.
nr v u 4. N. 'LuijendUk geb
Mackenbach z - S. J. A. Rijsdijk geb. Reedijk
S* Brunold geb. Versendaal d. - L.
u i S°jr Scbut geb. Spanje z W. Buis
geb de Bode z - C. J. Ritstier geb. Wisdom
15J- J geb. Stijn d. N. Erkelens
Ti/r t c? r Rademaker geb. Kraan d
r- M- J spekman geb. Aupperlee z. h.'
g Vader z C. P. A. Op 't Hof
geb Hagens z. J. Plandsoen geb. Volaart
J. J- E- Habermehl geb v. Aken z. -
M. M. Weda geb v. Bogerdl d. J W
Wuister geb Könemann id. c. A. H. de
Roodt geb Wanraij d. Aè Medendorp geb
Goes z w. Sparreboom geb. Beele d
P. A. Ostermann geb. Bos d. A J M
Schreij geb. Gouweleeuw z. C. v. d Burg
geb. Wingerden d.— M C L. Wensveen geb
Harthoorn d 9A. C. H Sluiter geb. Majen-
burg z^ T. W. v Dongen geb. de Goeij d.
J. Bosch geb. Kaptein z. E J Krabben
dam geb Zeeman 2 z. h. Kortland geb
Kaptein z A. Pal geb. Simons z - H. v
Diejen geb v. Gogh d. - J, C Hage geb.
Plandsoen z. A. M. Boers geb. Muller z.
A. Muller geb Schuürmans z. H. v d
Reijdwen geb. Matla d A. C Bouter geb'
Baksteen z. E. Liberton geb Willems d.
S. H. W. Blom geb. v. d Zijde z. D. P
Leijte geb. Moesker z. R v. 't Hof geb
den Hertog d. - P. C tSuite geb. Scheel
d- H C. Stolker geb. Vente d A. M
Kuil geb Kind d. T Vos geb Wesdorp
G H. Derks geb. Bentvelzen d. J M
Koot geb. Bocxe z. J. Beenhakker geb
Mahn z. w. Londerman geb v. Londen
z J. Contender geb. v.d. Hoven d
H. E. Roos geb. Poldervaart z A J de Wolt
eeb. Hekkelaan d. C. S v Deursen geb
Peek d. J J. Terreehorst geb. Visser d -
■I. Postema geb Rennert z c M Fok
geb. Carlier d. J. A. v d. Sterre geb. Hoppe-
zak d. M. J. Droog geb. de Bte d.
,„°X?,R.ItEDENL W S.i'hdmann z, 2 m.
W Kleij ongeh m 82 j. J. Barendrecht
ongeh. vr 47 j,- A. H. Becude vr. van W.
Kijnn 70 1. M. Molenkamp ongeh. m. 52 j
J L. v d. Werken m. van D N Knoij 49
1' - J- Wesdorp vr. van A. de Rooij 66 j. -
K Wagner m. van M. v, Lingen 73 J. - A. J.
Breed veld vr v J, Winkel 58 j. -MM
h m °TnS ^vrA 78 j' - H Kakes z- 2
ir w d. Biggelaar vr. geh gew, met
me? V? n J' Holleman m geh gew.
vr vih' Beenbakker 76 j - S. Tempelman
vr. geh gew, m Fè Goth 76 j. - M Romein
m. geh. gew m. J. M Beer 79 .1 - Sè H v.
ravJj ?eh g^' met A' A' v Bergen Wal.
raven 46 j G. Suur vr van P. v Dorp
li,,'- W- Blom vr geh gew. met H. Uit-
beijerse 74 j s. v. Antwerpen vr. van
K, G van Eek 36 1 H J v, d Linden vr.
van G. M. v. d Eertwegh 65 j F Bakker
vr. van K v. d. Zeijde 78 j. - M. v Leus
den vr. geh. gew. m S. Haast 86 j.
q ROTTERDAM, 9 Augustus 1955
JU *,U8T4U5xrnam': 350 ton tabak Amsterdam
300 ton kali Wormevreer; 2900 en 1800 ton kolen
Sluiskil; 1750 ton sojabonen 1.-varen; 400 ton
pytier Budel; 450 ton gerst Wormerveer; 203
lfl, We^sperkarspe1; 102 ton id. Alfen a d
Rijn; 1685 ton cellulose Arnhem; 455 ton id. den
Maag: 153 ton haver Doetinchem: 510 ton petr.
cokes Maastricht; 250 tón meel Amsterdam; 127
ton id Nijhegen; Totaal 72 reizen 12 vlet-
reizen.
9 Augustus voorm.: 107 ton granen Hengelo:
85 ton id Heerde: 438 ton ld. Wanssum: 312
!2nMd D°<"sbu''g: 185 ton id. Almelo: 215 ton
id. Meppel; 107 ton gerst Boxmeer; 50 ton id
Groningen; 51 ton id. Venlo; 200 ton stukgoed
Amsterdam.
HEDEN:
Passage-Theater; Modern Times (a.l.).
Monopole-Theater: Daar komen de
tanks (14 j.).
R.K. OPENBARE LEESZAAL
R.K Openbare Lees. en Studiezaal en
Bibliotheek: Geopend Dinsdag Donder
dag en Zaterdag van 1012 uur; Iedere
middag van 25 uur behalve Maandag
en iedere avond van 7—8.30, behalve
Donderdag en Zaterdag.
Filiaal Gorzen (H Hartkerk): Dinsdag
avond van 6 30 -8 uur Vrijdag van 7—9
uur uitleen van boeken.
Ftltaal Kethel (R K Ver. Gebouw), elke
Londag van halt twaalf tot halt één
Stedelijk Museum: DageWks van 3—8
uur
NACHTDIENST APOTHEKEN.
De nachtdienst voor de apotheken
wordt waargenomen door Apotheek
Gouka en Co, Groenelaan 127.
TONEEL EN MUZIEK.
Donderdag 11 Augustus 1955.
Schouwburg 8 uur: Holidy Parade 1955
Ivolw.) Groote Schouwburg, 8 uur: De witte
non, (Nationaal Volkstoneel.)
bioscopen.
Programma's van 5 t/m. 11 Augustus
Arena: Modern times (a. 1 Capitol:
Tarzan en de Ivoordieven (14 j.) Centraal:
Meneer Hulot met vacantie ia. 1.) Cineac:
Battle cry (18 j.) -- Colosseum: De avonturen
van Robinson Crusoë a. I.); Captain Kidd and
the sla girl (18 J.) Harmonie: IJsco toeristen
ia. 1.) Lumiere: Gek op mannen (a. I i
Lutusca: Honderd meisjes en een zeeman
(volw.) Luxor: Avontuur in Hongkong (14 i.>
Passage (Schiedam): Modern times (a. 1.)
Prinses: Pechvogels (a. I.) Rex: A B
f11"- Jekyll en mr Hyde (14 j.) Thalia:
20.000 Mijlen onder zee (14 j.) 't Venster- De
rode schoentjes (18 j.) Victoria: De gevel-
tourist (a. 1
Het matrozenorkest van Joop Amman
dat voortdurend over de Unifesti rond
doolt om stemming te maken, bracht
dezer dagen ook een muzikaal bezoek
aan het Chalet Suisse.
Een Amerikaan, die daar zat te dineren
was zó geestdriftig over de serenade, dat
hij naar buiten kwam hollen en aan Joop
Amman een bankbiljet gaf. Blijkbaar was
de Amerikaan slordig omgegaan met zijn
bankbiljetten, want het bleek een briefje
van 1000,te zijn. Joop Amman ging
naar de Amerikaan toe en maakte hem
er op attent, dat hij zich vermoedelijk
had vergist.
De Amerikaan was dolblij met de ont
dekking van de vergissing. Hij incas
seerde dankbaar zijn bankje van duizend
en gaf het orkest een ander, ook belang
rijk bankbiljet.
Vrijdagavond zal de reportagedienst
van de AVRO een opname komen maken
van het optreden van Heintje Davids.
Daarvoor is ter begeleiding geëngageerd
het AVRO-ensembie van Johnnie Holt-
huizen. Dit orkest zal zich ook afzonder
lijk laten horen. De bedoeling is niet zo
zeer tekst en melodie van de liedjes van
Heintje Davids voor de luisteraars op te
vangen (deze zijn immers al zeer popu
lair; maar vooral om luisterend Neder
land een indruk te geven van de feeste
lijke stemming op de Place Mondiale,
juist als Heintje Davids de trom haar
„mondje" en de gemoederen van het pu
bliek roert Daartoe is het natuurlijk
noodzakelijk, dat het publiek luide mee
zingt.
De ministers van financiën van Colum
bia en Brazilië zijn van mening dat d®
vorst in Parana zoveel schade heeft to®-
gebracht aan de koffie-oogst aldaar, dat
de statistische wereldpositie thans perfect
in evenwicht is. Na een bespreking over
de internationale koffiepolitiek verklaar
den de ministers, dat er thans geen red-*n
is voor een contróle voor koffie, doch dat
indien de statistische positie weer oneven
wichtig zou worden, zij het probleem van
het vormen van buffervoorraden in ver
houding tot de voorraden van elk produc
tieland zouden bestuderen.
