m
MUITERIJ
De mensen noemen het
Portretgalerij
Presidente van elf milficen leden
mm-*
Gloeilampjes
in oorlogstijd
Huishoudpraat door Betty Korte ka as-den Haan
Lijdt niet langer
SATERDAG 13 AUGUSTUS 1955
PAGINA i
Dacron-Ï eryleen
Saram-Vmyon
Terug in Amerika
Vliegers niet opgewacht
door familie-leden
Door Peter B. Kyne
De MENSEN NOEMEN het nylon, maar
heus, het is niet alles nylon dat in de
textielzaken glimt. U ziet dat, met
een tikje onderscheidingsvermogen, trou
wens ook wel aan de etiketten. En geloof
mij dat ik, wanneer ik al die aanduidin
gen in vakken en etalages zie, heel dik
wijls medelijden heb met al die huisvrou
wen die uit zo'n veelheid van vreemde
aanduidingen een juiste keus moeten
doen.
Och, neemt u maar eens een steekproef
en probeer uw huisgenoten vanavond
zonder het spiekbriefje van de krant eens
vlot duidelijk te maken wat al die aandui
dingen betekenen. Zo van die woorden als
perion, enkalon, teryleen, dacron en orlon.
Om van zoveel andere niet te spreken.
Nylon bijvoorbeeld!
Nylon, dat is een woord vol beloften.
Een ragfijne kous een droom van een
blouse een warm bontmanteltje een
vleugje luxe! Maar waarom u voor zon
beschenen vensters nu wel vitrage kunt
gebruiken die vervaardigd is van dacron,
en waarom u daarvoor liever geen nylon
product gebruikt, en waarom uw man in
het laboratorium bij zijn chemische proe
ven geen werkjas van teryleen of da
cron moet dragen, maar beslist een van
orlon, dat is stellig allemaal een puzzle
voor u. En hoe u die verschillende weef
sels moet behandelen in de was, is puzzle
nummer twee.
Mogen zij warm gewassen worden? Ge
streken? In de zon gedroogd? Zo'n we
reld van onbeantwoorde vragen is dik.
wijls oorzaak, dat een vermeende aan
winst een bron van ellende werd. En na
tuurlijk gaf u toen die arme synthetische
vezel waarvan al die stoffen gemaakt zijn
de schuld.
TOCH AARZEL IK niet te zeggen, dat
deze synthetische vezels een grote
aanwinst zijn. Mits op de juiste wij
ze gebruikt. Ik heb daarom eens een aan
tal gegevens bij elkaar gezocht en aan de
hand daarvan stelde ik het hierboven af
gedrukte schema samen. Een kleine weg
wijzer waaruit u met een klein beetje
studie daarvoor hoeft u heus geen
scheikundige te zijn makkelijk wijs
kunt worden.
Kijk, bovenaan ziet u enkele algemeen
bekende namen staan. Maar als u hier
even verder leest ontdekt u dat de familie
nylon een heel stel stamgenoten heeft in
een uitgezocht internationaal milieu. Want
wat Amerikanen en Engelsen nylon noem
den, heet in
Nederland: Enkalon
Duitsland: Perion of Phrilon
Frankrijk: Rilsan
Zwitserland: Grilon
Japan: Amilon
en in Amerika, wanneer het om een spe
ciale crêpe nylon gaat: Helanca.
De tweede groep omvat slechts twee
namen: dacron voor Amerika en teryleen
voor Engeland, dat in de Nederlandse pro
ductie weer onder een andere fantasie-
naam populair zal worden. Groep drie en
vier horen niet alleen tot dezelfde familie,
maar ik zou ze bovendien willen kwalifi
ceren als familie in de eerste graad. Na
men als orlon, acrilan, dynel, saran en
vinyon vertegenwoordigen een vrijwel
zelfde begrip, maar door een chemische
toevoeging kregen saran en vinyon nog
enkele andere eigenschappen waarmee ze
een eigen kolom verdienden.
In de tweede graad heeft deze uitge
breide familie echter veel meer gemeen.
Zij heeft namelijk een mijnbewoner als
gemeenschappelijke stamvader. Aan het
begin van de stamboom prijkt voor allen
de steenkool. Pas daarna komen de huwe
lijken. Voor de een met water en lucht,
voor de ander met kalk. En daardoor ont
stonden dan nieuwe gezinnen, elk met
juist iets andere chemische eigenschap
pen, die in de tweede rij van het schema
zijn aangegeven. Voor zover het de goede
eigenschappen betreft althans. De kwade
vindt u een rü lager. De vierde rij geeft
een antwoord op de vraag wat er zoal van
wordt vervaardigd en tot slot krijgt u
nog een (uiteraard zeer summier) was- en
strijkvoorschrift.
\U ANNEER U ZO het schema bekeken
heeft, weet u dan waarom de nylon
gordijnen niet voor een zonnig raam
mogen hangen? Het lijstje van nadelen
geeft het antwoord: niet bestand tegen
langdurige blootstelling aan licht, terwijl
bij dacron „zon- en regenbestendig" staat.
U weet dan ook
dat van saran geen kleding gemaakt
kan worden, omdat deze al bij 80 graden
smelt (vinyon bij 65 graden);
dat het raadsel Ivan die laborato-
riumjas eigenlijk geen raadsel is, omdat
orlon bestand is tegen chemicaliën;
dat uw nylon kleding geen zoutzuur
of een oxyderend bleekmiddel verdraagt,
maar dat uw nylon parapluutje een lang
leven kan hebben, doordat nylon niet door
rottingsbacteriën wordt aangetast;
dat sokken van eryleen na veelvul
dig gebruik „pilling" vertonen.
dat saran zo goed is voor bekleding
van autozittingen omdat het weinig brand
baar is;
dat u meubelbekleding-stof van
saran nooit moet strijken vanwege dat la
ge smeltpercentage;
maar ook: dat juist de grote slijt-
weerstand, het lichte gewicht en de goe
de wasbaarheid, alsook de aversie van
de mot tegen deze vezel een goede noot
zijn voor dit materiaal!
door rheumatiek, spit, Ischias, hoofd
en zenuwpijnen. Neemt regelmatig Togal,
dat verdrijft in al die gevallen snel en
afdoende de pijnen. Togal baat waar
andere middelen falen. Zuivert door de
nieren, is onschadelijk voor hart en maag.
Bij apoth. en drogist f 0.95, f 2.40 en f 8.88
J EIGENSCHAPPEN:
niet aangetast door mot
natte en droge vezel gelijke trek-
J sterkte
licht in gewicht
goed wasbaar
droogt gemakkelijk
zwelt niet bij vocht
niet aangetast door rottingsbacil
sterk elastisch
NADELEN:
niet bestand tegen langdurige bloot
stelling aan het licht
niet bestand tegen zoutzuur of oxy-
derer/e bleekmiddelen
niet aangetast door mot
natte en droge vezel gelijke
sterkte
licht in gewicht
goed wasbaar
droogt gemakkelijk
zwelt niet bij vocht
niet aangetast door rottingsbacil
zon- en regenbestendig
veerkrachtig
sterk kreukherstellend
krimpt niet
trek-
niet aangetast door mot
natte en droge vezel gelijke trek
sterkte
licht in gewicht
goed wasbaar
droogt gemakkelijk
zwelt n'et bij vocht
niet aangetast door rottingsbacil
zon. en regenbestendig
veerkrachtig
niet aangetast door chemicaliën
Neemt geen transpiratievocht op
moeilijk te verven
slecht bestand tegen alkaliën
veel statische electriciteit opgeladen
(daardoor knetteren en vonken en
aanhangen aan het lichaam)
pilling (d.i. op plaatsen waar de stof
regelmatig schuurt het ontstaan van
bollige pluisjes)
brandt gemakkelijk gaatjes
Alleen in pasteltinten te verven
TOEPASSINGEN:
japonnen, een soort bont, kousen,
breigaren, lingerie, badkleding, swea
ters, tapijten, stoffen, kabels, laadnet-
ten, regenkleding, naai- en stopgaren,
transportband
costuums, overhemden, blouses, swea
ters, sokken, naaigarens, vitrages
mantels (lichte damesmantels) blou
ses, overhemden, japonnen, werkkle
ding, autokappen, zeilen, markiezen,
filterstoffen (voor chemische bedrij
ven)
niet aangetast door mot
natte en droge vezel gelijke trek
sterkte
licht in gewicht
goed wasbaar
droogt gemakkelijk
zwelt niet bij vocht
niet aangetast door rottingsbacil
zon- en regenbestendig
weinig brandbaar duurzaam
niet aangetast door chemicaliën
zeer gevoelig voor hitte (smelten)
meubelbekleding, autozittingen, kof
ferbekleding, tapijten, tuinstoeldek-
ken, markiezen, horrengaas
WASVOORSCHRIFT VOOR DE VIER SOORTEN:
wit materiaal:
water ongeveer 60 tot 80°; altijd apart wassen, dus niet bi) gekleurd goed,
daar het kleurstof snel aanneemt; in ruim water wassen om kreuken te ver
mijden; zelfwerkend of synthetisch wasmiddel gebruiken óf gewone huishoud
zeep (dan extra spoelen( of soda en waspoeder.
Vuile plekken niet met een borstel bewerken maar met een washandje van
badstof. Niet in de zon te drogen hangen.
nooUUsram™ntewa^en met wit materiaal, zelfde watertemperatuur (uitgezon-
derd de crispnylon die koud gewassen moet worden) wasmiddelen gebruiken
zonder bleekmiddel; niet in de zon drogen
STRIJKEN
met een lauw strijkijzer.
met een lauw strijkijzer.
orlon kan bij iets hogere temperatuur
gestreken worden. Houdt goed plooien
die men er zelf instrijkt. Wordt pas
bij hogere temperatuur week.
niet te strijken; smelt bij: saran... 80°
en vinyon... 65°.
„Laten wij werken voor een gemeenschappelijke zaak, voor de zaak die
alle vrouwen ter wereld bindt." Zulke woorden zouden vandaag gesproken
kunnen zijn. Zij dateren echter al van 1890, het jaar waarin Jane Cunning
ham Croly onder de leuze „Eenheid in Verscheidenheid" in Amerika de
General Federation of Women's Clubs oprichtte, een organisatie die in de
loop der jaren meer dan elf millioen leden zou gaan tellen, verspreid over
meer dan 50 landen.
Voor de tegenwoordige presidente, mevrouw Theodore S. Chapman, is die
„gemeenschappelijke zaak" welhaast een bezetenheid: wereldvrede!
Op een onlangs in Genèye gehouden internationaal congres van haar or
ganisatie richtte zij zich in bewogen termen tot alle vrouwen van de
wereld.
„Wij vrouwen", zei zij, „hebben zoveel gemeen, onverschillig waar wij
wonen of leven, of wat wij geloven. En evenmin welke kleur onze huid
heeft. Wat wij allen dringend nodig hebben is VREDE. Ja, vrede vooral,
want alle andere dingen die wij behoeven zijn van vrede afhankelijk. Wij
allen wensen veiligheid, gezondheid, geluk voor onze gezinnen, de gele
genheid om onze kinderen eèn behoorlijke opvoeding te geven en de kans
voor onze mannen op een goede betrekking. Wij allen hebben gelijkelijk
voedsel, huizen en kleren nodig. Deze verlangens van het vrouwenhart zijn
universeel en binden ons vrouwen tezamen op een wijze, waaraan geweld,
noch vooroordeel of misverstand, noch oorlog iets kan veranderen.
Wij zullen die band versterken waar wij maar kunnen. Laten wij ons
verenigen waar dat mogelijk is. Laten wij ons verenigen in een vurig gebed
om in de wereld een duurzame vrede, in vrijheid voor een ieder, te ves
tigen."
Ks.
Nieuw Delhi (India)
Natuurlijk, we kunnen begrijpen, dat
staatsfunctionarissen wel eens naar sa
larisverhoging zitten- te verlangen. We
hopen zelfs, dat alle-ambtenaren-aller-
landen die hoop eens verwezenlijkt zul
len zien. We aanvaarden bovendien
zonder blikken of blozen, dat de heren
ambtenaren redelijke en aanvaardbare
wegen zoeken om hun wensen kracht bij
te zetten. Maar of de gevolgde methode
van achtduizend lagere ambtenaren in
India in Nederland bepaald veel navol
ging zou krijgen, lijkt ons toch wat twij
felachtig.
De heren hebben dus hun salarissen. En
nu gaan ze die onderlijnen door zich
wanneer er aan de eisen niet wordt, te
gemoet gekomen geleidelijk (we vra
gen u we! excuus) te gaan ontkleden.
11 voorbeeld 16 Augustus komen de he
ren naar hun bureaux, gekleed in panta
lon en interlockje. Géét nog, zullen we
maar zeggen, het is nu eenmaal sissend
heet in Nieuw Delhi. De volgende phase
W0ISf jle hachelijker: de pantalon
wordt aan vervangen door een pyama-
broek. Goed, het is in ieder geval nog
een broek en wie weet welke fleurige
dessins in anders wat kleurloze bu
reaux—ruimten te bewonderen zijn De
derde „gang doet aan niets anders dan
een warme dag aan het strand denken.
Voorgeschreven kleding: een onder
broekje en hemdje. Wanneer niemand
dan nog op de gedachte zou gekomen zijn
om in te grijpen breekt de vierde en
laatste phase uit. We zullen u deze niet
verder onthullen, maar we vermoeden
dat u dan op geen enkel openbaar bu
reau meer terecht kunt. Neen, we den
ken werkelijk niet, dat deze actie ooit in
ons land opgang zou maken....
Bedford Engeland
Gezocht wordt eèn reusachtige dief, die
men vermoedelijk heel makkelijk kan
vinden. Want hij stal een paar overalls
van ongeveer iVz meter lengte met een
borstwijdte van bijna twee-en-een-halve
meter. Deze bovenmaatse overalls wer
den alleen maar gebruikt voor reclame
doeleinden.
Wildenrath (West-Duitsland)
Een Nederlandse patiënt in de zieken
barak van het Engelse vliegveld in West-
galand. De patiënt wordt op het ogen
blik door een sergeant verpleegd en
maakt het uitstekend. Hij had een schot
wond opgelopen, maar is thans wel zo
dat men hem weer kan oplaten. In
derdaad: op-laten. u leest het juist. Want
net betreft een Nederlandse postduif,
die een „noodlanding" op dit vliegveld
maakte. Voor men de vogel de vrijheid
hergeeft wil men eerst trachten de
eigenaar van de duif op te sporen. Weet
u iets van duiven? Dit diertje heeft het
merkteken H R 629 en het registratie
nummer is „Holland 52514941".
De elf Amerikaanse vliegers, die in
communistisch China gevangen hebben
gezeten en kort geleden op vrjje voeten
zijn gesteld, zijn gisteren per vliegtuig
uit Hawaii in Amerika teruggekeerd.
Zij arriveerden op de vliegbasis te Tra
vis in Californië. Zes hunner waren
overgevlogen met het vroegere toestel
van generaal MacArthur, de „Bataan".
Op het vliegveld, waar zich ongeveer
duizend mensen verzameld hadden, wa
ren op speciaal verzoek van de vliegers
geen familieleden aanwezig, op dr Ro
bert D. Arnold na, die zijn broer, kolo
nel J. Knox Arnold, verwelkomde.
In het middelpunt van de belangstel
ling stond de vlieger Schmidt, wiens
vrouw, menend dat hij dood was, tij
dens zijn gevangenschap is hertrouwd,
Schmidt beantwoordde vrijelijk dewra-
gen van de verslaggevers, doch wenste
niet in te gaan op de kwestie van zijn
huwelijk, zeggend: „hierover wil ik nu
niet discussiëren".
3).
Onze Narcissus, alsjeblieft mijnheer, kefte Cappy. Jij
verdraaide kletskous! Nu kom eens op, kom er eens
mee voor de dag! Hoe kom je aan het praatje, dat
jouw schip naar de maan zal gaan Op zijn tweede reis?
Ach! ach! jammerde Matt, terwijl hij het vertrek
met grote stappen op en neer liep. Pernambuco voor
orders! Stakkerds! Jullie, ja jullie! Om zo'n opdracht
aan te nemen! Pernambuco! Pernambuco Pernambuco
voor orders! Snappen jullie het?
Nee het gaat boven mijn pet!
Ik moet zeggen, mijn beste Matt, zei Skinner zwak
jes, dat ik er ook niet veel van begrijp.
Maar zijn jullie dan geen van beiden ooit op
school geweest? raasde Matt. Hebben jullie wel eens
gehoord van aardrijkskunde? Waarom voor de donder
moeten we dan onze kostelijke kolen verstoken en onze
kostbare tijd verkwisten om naar Pernambuco Brazilië,
Zuid-Amerika te varen om instructies? Ik zal het jullie
vertellen! De Narcissus is gecharterd voor een lading
kolen van Norfolk, Virginia, naar Batavia of Manilla.
De haven, waar gelost moet worden is nog niet bekend,
vandaar de order: vaar naar Pernambuco om het te
weten te komen! Moet de lading Inderdaad gelost wor
den in Manilla of Batavia, dan vaart het schip over de
Atlantische Oceaan en passeert dan Kaap de Goede Hoop,
die de zuidpunt van Afrika vormt Was daarentegen de
route van het schip langs Kaap Hom of door de straat
van Magellan wel, dan zou het enige zin hebben
het naar de Oostkust van Zuid-Amerika te sturen voor
instructies. Maar of het nu naar Bata^'® ^^"f^^Hka
één ding staat vast: het moet naar Durban Zuid Afrika
om te bunkeren. Waarom, waarom zo vraagik Jul
lie - konden de heren opdrachtgevers hun Instructies
aan Mike Murphy dan niet naar Durban seinen_ De
Narcissus kost duizend dollers per dag. Dusze verknoe-
en tienduizend dollars aan tijd, terwijl een telegram
van tien dollers de zaak in orde zou kunnen ™*kenIk
veronderstel, dat jullie eminente zakenlui je blind hebt
Bestaard op die vracht van tien dollars per ton, Is t
niet zo? Wat? Jullie landrotten.! Jullie moeten met zn
tweeëen maar trekschuiten gaan verhuren, daartoe zal
wel in Staat zijn! Bah! - Ik - Ik - nee. Ik ben
nog nooit van m'n leven zo razend geweest.
Terwijl hij op deze wijze zijn woede lucht gaf, nam
het gezicht van de heer Skinner hoe langer hoe meer
de kleur van een Edammer kaas aan. Cappy s ogen wer
den teder moment groter.
bij m'n grootje, mompelde hj). Ik geloof, dat
ik lont ruik!
Ik vrees, zei Skinner, dat u zich vergist, mijnheer
Ricks. Er is iets in me, dat me zegt, dat u Duitsers
ruikti
Kijk, kijk! spotte Matt Peasley. Skinner wordt
warm! Werkelijk, ik geloof, dat ik tekenen van enig
menselijk verstand bij hem begin te ontdekken.
Matt, houdt op met dat geleuter en zeg me het
ergste! verzocht Cappy Ricks.
Hebt u dan geen kranten gelezen, mijnheer? Au
stralische en Japanse oorlogssshepen hebben jacht ge
maakt op de Duitse vloot vooral de laatste weken
en de Duitsers moesten maken dat ze weg komen. Maar
om er tussen uit te trekken heb je veel kolen nodig.
Zij mogen slechts vier en twintig uren in een neutrale
haven blijven en mogen daarenboven slechts zoveel ko
len laden dat ze op het nippertje de eerste Duitse ha
ven kunnen bereiken. Zoals eigenlijk vanzelf spreekt
zijn ze erg bang om zo'n neutrale haven binnen te lo
pen omdat zy daarbij in groot gevaar komen te verke
ren,. dat hun positie werraden wordt. Dus blijven zij op
zee maar het gebrek aan kolen wordt daardoor gro
ter. verschillende schepen zijn reeds van San Francisco
vertrokken, ogenschijnlijk om te lossen in Chili of Me
xico, in werkelijkheid echter -om hun lading op zee over
te geven aan de Duitse vloot. Maar zelfs ondanks deze
leveringen is er nog gebrek aan kolen. Nu heerst de
mening, dat de Duitse vloot door de straat van Magel
lan naar de Atlantische Oceaan tracht te trekken. Daar
zullen zij zoveel gemakkelijker brandstof kunnen krijgen.
Meer schepen, weet u meer reders, die willen pro
fiteren van de oorlog., en Brazilië is Duitsland niet on
genegen. Natuurlijk zijn in dit land de geheime agenten
op de hoogte van het doel van Von Spree's vloot. De
agenten in Pernambuco staan natuurlijk regelmatig in
draadloze verbinding met hem. De oorlogsschepen zul
len waarschijnlijk de kust van Zuid Amerika houden om
daar de Britse handel te fnuiken; een paar zullen mis
schien naar de Indische Oceaan gaan en zich bij de
„Emden'' voegen, maar op de allereerste plaats willen
zij kolen. De geheime agenten charterden daarom onze
trotse Narcissus en laadden haar met tienduizend ton..
Matt Peasley wachtte even en keek eerst Cappy
daarna Skinner onderzoekend aan.
Moest het schip gewone steenkool of anthraciet
laden? vroeg hij toen.
Dat weet ik niet, antwoordde Skinner.
Ik ook niet, zuchtte Cappy Ricks.
Dacht ik wel! Enfin, ik durf wedden, dat het
steenkool is, omdat anthraciet nog niet gebruikt wordt
als brandstof voor schepen. Dus ons schip gaat naar
Pernambuco! Als ondertussen de Duitse admiraal zijn
agent seint: Zend een paftij kolen naar de Indische
Oceaan! dan gaat de Narcissus daarheen. Zij vindt er
een, twee of drie oorlogsschepen, die haar vasthouden,
zichzelf bedienen van kolen en Mike Murphy een be
wijs geven, dat zijn lading werd geconfisceerd ter
overhandiging aan de eigenaars, die In dit geval na
tuurlijk met hen onder één hoedje te spelen.
Ik begrijp het, onderbrak Cappy hem. En als de
admiraal wat zegt en Mike Murphy wil niet, dan zal
zijn Duitse bemanning hem wel in zijn eigen hut op
sluiten en er desnoods met het schip vandoor gaan!
Als de zaken dan zijn afgedaan krijgen wij het schip
terug.
Ik ben er nog niet zo zeker van, dat zij hem in
zijn hut zullen opsluiten om het schip te nemen, wierp
Skinner tegen. Mike Murphy is erg voor de Duitsers..
Ai! Ja! Die is raak! riep Cappy. Dat is waar!
Hij is erg pro-Duits! Daar dacht ik niet aan. En nou
je dat zegt, herinner ik mij ook, dat het Idee om al
die Duitsers aan boord te nemen van hem was Ver
draaid, Matt, wat denk jij daarvan? Denk jij dat dit
spelletje zo in elkaar gezet zal zijn?
Zeker! Ik ben er van overtuigd, maar.. Mike Mur
phy deed niet mee. Daar kunt u op vertrouwen. Geen
vreemdeling, die neiging toont om als een piraat op
te treden, zal op ons schip de baas kunnen spelen, dan
naast het dode lichaam van Mike. Volgens onze rustend-
president zijn er verschillende soorten van Ieren maar
ik kan u de verzekering geven, dat Mike Murphy niet
behoort tot de dubbel hartigen.
Een jongen kwam binnen met een telegram. Een dag
rapport van Mike Murphy. Matt las het hardop voor:
Vanmiddag vertrokken. Betreur niet in vertrouwen
genomen te zijn, toen u besloot schip uit neutrale han
del te nemen. Indien instructies mij naar een der havens
zenden genoemd In vrachtbrief en ik onderweg word
aangehouden dan is het met u gedaan. Als instructies in
tegenspraak zijn met vrachtbrief, zoals ik vrees, dan is
het met mij gedaan. Betreur, zal in Pernambuco ont-
slag moeten nemen. U kent uw zaken, en kan niet ge-
loven, dat u er blindelings bent Ingelopen. Als u van ge
dachten bent veranderd vóór aankomst Pernambuco
sein per adres Amerikaanse Consul en ik zal mvjn beste
voor u doen. M j. M.
Cappy Ricks maakte een sprong in de lucht, terwijl
hij daarbij een poging waagde om zijn oude hakken
tegen elkaar te slaan.
Gered! riep hij Salamandrika! gered! Dat is
een kerel, onze Mike Murphy! Als hij terugkomt,
m'n kop af als hij geen schitterende gratificatie van mij
krijgt.
Matt's zware zorgelijke rimpels hadden plaats gemaakt
voor een vrolijke glimlach.
God zegene zijn onvervalst Iers hart, zei hij. Hij
denkt, dat de kolen bestemd zijn voor de Britse vloot.
En natuurlijk is hij bang, in de Atlantsiche Oceaan door
de Duitse vloot aangehouden te worden. Ook weet hfj
dat wij bekend zijn met zijn pro-Duitse gevoelens en als
hij de zekerheid krijgt, dat de kolen voor Engeland
zijn, zal hij liever zijn ontslag nemen dan zijn lading af
te leveren! Sapristle, dat zou een kostelijke grap zijn,
als het niet zo vervloekt ernstig was.
Het is een groot geluk dat Mike Murphy's vermoe
dens in deze richting zijn gegaan, zei Skinner. We
weten nu, dat hij in Pernambuco naar de Amerikaanse
consul zal gaan om daar te informeren of er een te
legram voor hem is gekomen.
Natuurlijk! matuurlijk! En dat telegram zal hij
hebben! riep Cappy vrolijk uit. Sein hem, Skinner,
dat hij die Duitse bemanning als de weerlicht de laan
uit stuurt.
Nog veel liever wilde lk, dat ik hem nu meteen
kon seinen om direct naar New York terug te varen en
een nieuwe bemanning aan te monsteren, mompelde
Matt. Er bestaat kans. dat de bemanning niet wacht
tot het schip in Pernambuco is, maar dat zij zich reeds
eerder meester maakt van het schip.
We kunnen alleen maar wachten en bidden! zei Skin
ner sardonisch.
Cappy Ricks keek over zijn brilleglazen zijn schoon
zoon ontzet aan.
Matt jij bent zo vrolijk als een begrafenis. Alles
was juist zo goed in orde en nu moet jij ons weer de
stuipen op 't lijf komen jagen. Maar het beroerdste van
alles is. dat lk voor de donder geloof, dat die theorie
van jou zo gek niet is.
We moeten steeds klaar staan om het ergste on
der de ogen te zien, mijnheer Ricks, monterde Skinner
de rustend-president op. Terwijl..
Skinner! Bespaar ons in hemelsnaam je bespie
gelingen, brulde Cappy. Je maakt me dol! Hij viel weer
op zijn stoel neer, zette nijdig zijn ellebogen op zijn
knieën en, alsof zijn hoofd hem te zwaar werd vanal
die zorgen, steunde hij, het in zijn gerimpelde handen.
Het is beroerd! klaagde hij. Je moet het me maar
vergeven, Matt, dat ik als rustend president nog zo'n
beslissing nam. Ik dacht er niet aan, dat ik niet jong
meer ben; dat ik niet meer mag doen ,wat mij goed
dunkt; dat ik alles niet meer zo goed overzie. Je weet,
Matt, hoe moeilijk het voor een man is om zich niet
meer de meester te voelen, om te breken met een
jaren- en jarenlange gewoonte. Oh, als ik er maar even
bij had nagedacht, toen ik besloot om de Narcissus geen
draadloze te geven, alleen en uitsluitend om geld uit
te sparen. Ik herinner me nu, dat jij zo'n installatie
nodig vond, en dat ik zei: Wel, waarvoor dient zo'n
ding? De Narcissus kan toch geen enkele passagier aan
boord hebben en wat zou jij dan moéten seinen dus
waarom geld wegsmijten. Skinner, jij had nu toch zo
langzamerhand moeten weten..
Ik bestier alleen maar het hout-departement, mijn
heer! zei de heer Skinner ijzig.
Kan me niet schelen wat je bestiert. Jij bent mijn
rechterhand. Daarvoor heb ik je aangenomen. Vijf en
twintig jaar heb ik je in onze zaken opgeleid om mij
daarna allerlei uit de hand te nemen en je doet
het nietl Nee, je doet het niet, Skinner! Ontken niet,
versta je! Ik betaal je om me op mijn kop te zitten
maar heb Je dat ooit gedaan? Nee. mijnheer! Je laat
mij mijn eigen zin maar doen! Als ik eens iets zeg, dan
ben je als de dood zo bang om met je eigen mening
voor de dag te komen. Jullie twee jonge kerels weten
bliksems goed dat lk een oude man ben en dat een
oude man fouten maakt. Het is jullie plicht om op me
te letten. Ik betaal maar daarvoor krijg ik niets
terug! Toen Matt met mij over de draadloze sprak,
gaf je mij gelijk, Skinner. Jij hebt zelf ook die manie
voor besparingen jij jij spreek me niet tegen
Skinner. Ik zie het aan de blik in je ogen, dat je me
wilt tegenspreken. Jij vent een nietsnutter, je weet, je
kent niets je durft geen vijf cent op het spel te
zetten jij jij laffe kerel! En nou nou zie je
wat er van terecht komt met die stomme methode van
jou! En dat op een ogenblik, waarin we ik weet niet
wat zouden willen geven om met Mike te spreken en
hem nieuwe orders te kunnen geven. Kunnen wij dat?
Wat hebben we nu met ons geld? Cappy knipte met zijn
vingers in de lucht. Niets, mijnheer, niets!
Kom, kom! suste Matt. Het is zoals Skinner zegt,
we kunnen alleen maar wachten.
We zullen er het beste van hopen, mijnheer Ricks.
Gedane zaken nemen geen keer. Ik zal nu even uit
zoeken, wanneer de Narcissus in Pernambuco kan zijn
en daarna zal ik Mike seinen, dat hij de bemanning
moet opzeggen. Trouwens, mijnheer, zelfs al zou hij het
telegram niet ontvangen dan blijft ons toch nog steeds
één hoop. Ik geef toe, dat die wel erg klein is, maar
de kans is er toch. De bemanning van de Narcissus is
niet helemaal Duits. Er zijn..
Twee pro-Duitse Ieren, twee onverschillige Chine
zen en een kalfskop van een steward, vulde Cappy.
aan. En de bemanning telt veertig koppen. Matt, jon
gen, ik geloof, dat dit alles te veel voor me is.
Daarenboven, Reardon en Mike haten elkaar. En de
land, dat tegen zichzelf verdeeld is, dat..
Ach, dat is het ergste niet. Die twee kerels mogen
elkaar dan niet goed kunnen lijden, antwoordde Matt
kalmerend, maar ik durf wedden om ik weet niet wat,
dat zij naast elkaar zullen vechten voor ons en hun
schip. Natuurlijk ik weet het wel wij kennen Rear
don nog niet zo lang; misschien valt hij tegen, maar
in ieder geval blijft Mike dan nog over en die staat
zijn mannetje. Hij is in ieder geval een flinke kerel
en wat hij aan kracht mist maakt hij goed door stra
tegisch inzicht.
Die Ieren kunnen zich zo aardig voordoen., begon
Skinner, maar de woedende blik van Cappy dwong hem
de rest in te slikken.
Precies als jij zeker, snauwde de oude heer. Nee,
wat dat betreft, geloof ik, dat Matt gelijk heeft. Een
mens moet trouwens een lichtpunt hebben of stapelgek
worden; en ik voor mij, ik geef er de voorkeur aan
te geloven, dat het schip veilig is met de twee Ieren
aan boord. En nu nu heb ik er genoeg van, dat jullie
tweeën op me vitten. Ik wil het woord „Narcissus"
niet meer horen voor dat het schip geconfiskeerd is
door de Britten, als de kolen voor de Duitsers zijn of
door de Duitsers als de kolen voor de Britten zijn
wat niet het geval is of tot Mike Murphy uit Manilla
of Batavia seint om orders.
Ik ben het volkomen met u eens, verklaarde Matt.
Ik blijf in de Ieren vertrouwen en weiger de moge
lijkheid aan te namen, dat de Nar.., dat een zeker
schip, hetwelk onder onze vlag vaart, zal aangehouden
worden door het verkeerde oorlogsschip, enige duizen
den mijlen uit de koers en dan nog geladen met kolen.
Kop op, Skinner! Laten we maar hardnekkig blijven
hopen, dat geen enkele autoriteit een voet aan boord
van de Narcissus zet en Mike Murphy, of zijn opvolger,
om inzage van zijn papieren vraagt!
Als zij aangehouden worden, op een verdachte plek,
mompelde Skinner, en Mike Murphy kan niets anders
aanvoeren dan een stuivers-roman-verhaal over dwang
en dergelijke als verontschuldiging voor zijn aanwezig
heid op die lengte- en breedtegraad wel, dan zullen
we nooit ons schip terugzien!
HOOFDSTUK V.
Gedurende de lange eentonige dagen, dat de Nar
cissus naar het Zuiden voer, benutte kapitein Michael J.
Murphy ieder vru moment om na te denken over de
reden, welke de eigenaars er toe gebracht zou kunnen
hebben om hem zo onbegrijpelijk orders te geven. Een
draadloze bad hij niet aan boord, dus was hij niet in
staat zich regelmatig op de hoogte te houden van al-
hetgeen gebeurde in Europa en op de zeeën. Zijn laat
ste oponthoud in New York, waar hij zijn lading ni
traat had gelost, was van korte duur geweest en had
hem zo geheel in beslag genomen, dat hij niet in de
gelegenheid was geweest, te informeren naar de posi
ties de verschillende vloten. Zijn bezorgdheid om toch
vooral bU de eerste reis van de Narcissus onder zijn com
mando een record te vestigen, was de oorzaak geweest,
dat hij gedurende de gehele lostijd op het schip was
gebleven om toezicht te houden op hetgeen geschiedde.
Cappy Ricks woorden, dat een langzame boot maar lang
zaam dividend betaalt, hadden hem tot die ijver gedre
ven. Het wantrouwen en de achterdocht, welke spraken
uit zijn dagrapport dat hij de morgen van zijn vertrek
van Norfolk naar Pernambuco, had verzonden, waren
dan ook niet gebaseerd op hetgeen hij wist, maar alleen
op zijn Intuïtie. Het zesde zintuig, dat alle goede zeelui
bezitten, waarschuwde hem, dat zijn lading kolen niet
bestemd was voor Batavia of Manilla, maar voor lossing
in een oorlogsschip van een of andere natie. Dat die los
sing op zee zou geschieden stond voor hem vast. Michael
hoopte in ieder geval hartgrondig dat de kolen niet be
stemd waren voor de Britse vloot; mocht het eventueel
zo zijn, dan zou hij een zware strijd te voeren hebben
tussen zijn liefde voor zijn vaderland en zijn plicht als
zeeman Tenslotte en na heel veel overpeinzingen nam
hij het besluit om, wanneer hij voor de keus gesteld zou
worden de gulden middenweg te kiezen en zijn comman
do neer te leggen.
Aan de andere kant wist Mike Murphy, dat Cappy
Ricks en Matt Peasley in hun sympathieën geheel aan
de zijde der geallieerden stonden, ondanks het feit, dat
de president verklaard had absoluut neutraal te zijn.
Murphy kon dus moeilijk geloven, dat de eigenaars van
het schip besloten hadden een lading kolen voor de Duitse
vloot te varen. Nee Matt Peasley en Cappy Ricks wa
ren daarvoor te veel Amerikaan.
(Wordt vervolgd).
