Veel waardering voor de nieuwe
regeling van kleuteronderwijs
Een belangrijke stap voorwaarts
Eindexamen spoedcursussen
voor onderwijzers
Al te veel faciliteiten voor
buitenlandse firma's
Voordelige autoritten naar
onbeheerde boerenhoeven
Katholieke Militaire Tehuizen
en nieuwe structuur
krijg<
Hoger subsidie voor bijzondere
universiteiten en hogescholen
„GOD SHIVA"
Overzicht
Tweede Kamer
VOORTAAN MEER KRAAKGAS
BESCHIKBAAR
Ook verbetering voor bijzondere
academische ziekenhuizen
Deze week interpellatie over gehuwde
ambtenares
Herrie 0111 een vlieg
basis
Koninklijke besluiten verschenen ter
wijziging van oude regeling
Veilig Indonesië
W aar schuwende woorden van
dr Hub. van Doorne
Kabinetscrisis in
Tunesië
Het Gulden Voetspoor
DELFT
Golf van Akaba moet
open blijven
Libanese kabinet
afgetreden
Boodschap van
Kardinaal Spellman
Roger Seydoux resident-
generaal in Tunesië
FOENSDAG 14 SEPTEMBER 1935
PAGTNA 9
Waarborgsom te hoog
Sn
P. v. d. A. contra schoolgeld
Term kleuteronderwijs
eigenlijk fout
Japanse dorpelingen in verzet
JAARVERSLAG
GASVOORZIENING 1954
Ongelijkheid van
behandeling
Leerlingenschaal te hoog
Tijdens examen praktijkles
Nederlander na roofoverval
overleden
Meer kraakgas beschikbaar
Gaslevering ongestoord
BURGEMEESTER D'AILLY
NAAR SAO PAULO?
Tentoonstelling van het schoen
makersambacht
Bij HOOFDPIJN
ASPIRIN') nemen
DRIE JAAR GEëlST TEGEN
LEIDSE KOOPMAN
DE TARIEFSVERHOGING
BIJ DE N.S.
Geen gevolgen voor loon- en
prijspolitiek
Academische ziekenhuizen
Bij de dood van Kard. De Jong
BURGERLIJKE STAND
BEDROGEN
Andermans kind als eigen kind
aangegeven
Haanstra verfilmde Oosterse
danskunst
's-GRAVENHAGE, 13 September.
De Tweede Kamer is vandaag eindelijk begonnen met de openbare
behandeling van het wetsontwerp inzake het kleuteronderwijs. Er zijn in
bet verleden reeds een drietal pogingen gedaan om tot een wettelijke
tegeling van het kleuteronderwijs te komen, n.l. in 1870, in 1920 en in
1950, maar het bleef telkens bij een poging. Deze keer maakt het regerings
voorstel echter een zeer goede kans om de parlementaire eindstreep te
balen. Algemeen had men grote waardering voor het nieuwe wetsvoorstel.
Het is, zoals de heer Van Sleen (PvdA) terecht opmerkte, een belangrijke
«tap op de weg naar goed kleuteronderwijs. De P. v. d, A.-woordvoerder
«Waaide minister Cals grote lof toe en ook zijn voorganger, minister Rutten,
die in 1950 een wetsvoorstel te dezer zake indiende, kreeg van hem hier
voor nog een compliment, omdat hij de steen aan het rollen heeft gebracht
Da de oorlog.
Het ontwerp van minister Rutten is,
zoals men zich zal herinneren, gestuit
°P de bezwaren, die zowel .door de voor
standiers van het openbaar als die van
hot bijzonder onderwijs werden gemaakt
tegen de wijze, waarop de gedachte der
financiële gelijkstelling hierin was uitge
werkt. Het nieuwe ontwerp brengt in dit
opzicht, zoals de heer Roosjen (AR) vast
stelde, een aanzienlijke verbetering. Het
gaat uit van de financiële gelijkstelling
Van het bijzonder met het openbaar kleu
teronderwijs. Het Rijk neemt in principe
alle kosten van dit onderwijs voor zijn
rekening.
Was men in het algemeen wel content
roet de algemene opzet van het wets
voorstel, dit neemt niet weg, dat er op
onijerdelen nogal wat critiek werd uitge
oefend.
Zo vond de heer Roosjen een waar
borgsom van 25 pet van de stichtingskos-
ten, welke het ontwerp eist voor de in
stelling of vereniging, die een bijzondere
kleuterschool
Wat de opleiding betreft, gaven de heer
Roosjen, Mol en mevr. Fortanier de Wit
de voorkeur aan een A-opleiding van drie
jaar gevolgd door een B-opleiding van
een jaar boven, wat minister Cals wil,
een A- en B-opleiding ieder van twee
jaar.
Naar de mening van de heer Roosjen
was niet alleen de waarborgsom en de
leerlingenschaal, maar ook de pensioen
gerechtigde leeftijd van de kleuterleid
ster, in het wetsvoorstel op 65 gesteld, te
hoog. Men kr(jgt bij een dergelijke grens
een leeftijdsverhouding van oma tot
kleinkinderen en dat leek hem niet erg
verkieslijk. Ook de heer Tilanus oordeel
de een vroegere pensionnering gewenst.
De heer van Sleen had natuurlijk be
denkingen tegen de voorgestelde heffing
van schoolgeld. Bij het lager onderwijs
hebben we het schoolgeld juist afge
schaft en hier gaan we het weer invoe
ren De heer Van Sleen voelde hier niets
voor. De vrees van de regering dat
ouders, wanneer het kleuteronderwijs
kosteloos is, hun kinderen als leerling
zouden laten inschrijven zonder werke
lijk het voornemen te hebben hen naar
de school te sturen, vond hij niet reëel.
De ouders zijn steeds meer geneigd om
hun kleuters naar de kleuterschool te
zenden. Uit een dezer zake ingediend
De heer Mol hield een interessant be
toog over de medisch-paedagogische as
pecten van de onderhavige materie en
wees hierbij te
recht op het
volkomen ver
schillend karak
ter van 't kleu- I
teronderwijs te
genover de la
gere school. Ei
genlijk is het
niet juist hier te
spreken van I
„school" en „on. j:
derwijs". Hier
is veel meer
sprake van ver
zorging.
De sfeer van
de groep, waar
in de kleuter wordt opgenomen, is be
slissend voor de waarde van het kleuter
onderwijs voor het waarachtige welzijn
van de kleuter en daarom moet met alle
kracht gestreefd worden naar het schep
pen van de voorwaarden van een zo goed
mogelijke geest in de kleutergroep, aldus
de heer Mdl.
Aan het begin van de vergadering ver
zocht voorzitter Kortenhorst de Kamer
om de kwestie van de gehuwde kleuter
leidster bij de algemene beschouwingen
over het wetsvoorstel niet te betrekken.
Er is, zo deelde hij mede, een Kon. Be
sluit „gepubliceerd, maar nog niet ver
schenen", waarin de regering haar stand
punt t.a.v. de gehuwde ambtenares heeft
neergelegd. Mej. Tendeloo (P.v.d.A.)
heeft hierover vandaag een interpellatie
Politiemannen, gewapend met appara
ten ter verspreiding van traangas en ge
ëscorteerd door pantserwagens, zijn naar
het dorp Sunakawa, nabij Tokio, gediri
geerd.
In hun gezelschap bevindt zich een
aantal (onder hun bescherming gestelde)
opzichters, die daar opmetingen moeten voorziening en de G.G Z.H. ingestelde
verrichten ter voorbereiding van werk- werkgroep Zuid-Holland geregeld bijeen
eenheden bedragen. Deze ruime levering
gepaard met de in deze periode voorge
komen zeer lage temperaturen hebben
Aan het verslag van de Gemeentelijke ^'aas: d«* begrijpelijk tot gevolg ge-
iscnnrzienin* z„iH. Holland over he. had' dat de gewenste reiniging van het
gas voorziening Zuid Holland over het
jaar 1954 is het volgende ontleend.
Gedurende het jaar 1954 kwam de door
het Directoraat-Generaal van de Energie.
CHR. J. M. MOL
Geen „school"
zaamheden voor de uitbreiding van de
nabijgelegen Amerikaanse vliegbasis
De bevolking van het dorp was in ver
zet gekomen tegen deze voorgenomen
uitbreiding een verzet, dat zich thans
in daden geuit heeft De politie rappor
teerde tenminste reeds dat zij door ver
sperringen moest heenbreken en dat min
stens 44 politiemannen en burgers ge
wond werden, van wie 3 ernstig bij ver
schillende botsingen Twee of drie vak
bondsleden, die bij het verzet betrokken
waren zijn gearresteerd. Tenslotte echter
konden de opzichters, geholpen door po
litie hun doel bereiken.
De werkzaamheden maken deel uit van
een door de Japanse regering aangekon
digd program ter vergroting van vijf
Amerikaanse vliegvelden, die uiteinde
lijk aan de Japanners zullen worden
overgedragen. Dit heeft een protestcam
pagne uitgelokt in het gehele land, die
geleid wordt door de Japanse vakbewe
ging en twee socialistische partijen.
mr A. B. ROOSJEN
te hoog
wil stichten, te
boog. Dit is te
veel gevraagd
van het parti
culier initiatief.
Daarom diende
hij een amende
ment in, om dit
Percentage te
verlagen tot 15
Pet. Dit amen
dement werd
ondersteund
door de heren
Tilanus (CH),
Peters (KVP),
Lemaire (AR)
en Zandt (St.
Ger.). En de
heer Van Sleen, warm voorstander van
het openbaar onderwijs, die zich van
middag opmerkelijk vriendelijk toonde
tegenover zijn collega's aan de rechter
zijde, had ook in het geheel geen b -
hoefte aan zo'n hoge waarborgsom en had
het amendement van de heer Roosjen
dan o/vk, naar hij zei, gaarne mede on
dertekend. Hij was zelfs bereid mede te
Werken aan een afschaffing van de waar
borgsom.
Overigens was zijn voornaamste critiek,
wat de uitwerking der pacificatie-gedach
te in het wetsvoorstel betreft, gericht te
gen de bevoegdheid, welke het ontwerp
de gemeenteraad geeft, om een verzoek
van ouders tot stichting van een open-
bare kleuterschool af te wijzen, indien
de raad van oordeel is, dat in naburige
gemeenten op bevredigende wijze in de
behoefte aan openbaar kleuteronderwijs
is voorzien. Hiertegen had hij ernstige
bezwaren. Hij zag hierin een ongelijkheid
van behandeling vergeleken met het bij
zonder onderwijs, waarvoor een derge
lijke bepaling niet bestaat.
Ook mevrouw Fortanier de Wit
(VVD.) trok van leer tegen deze be
paling, die zij als een bijzonder zware
rem zag op het stichten van openbare
scholen. De heer Van Sleen diende t
dezer zake een amendement in, dat in
grote trekken parallel loopt met een
amendement van de heer Peters
(K.V.P.) inhoudende, dat niet op bevre
digende wijze in de behoefte aan open
baar kleuteronderwijs is voorzien, als de
ouders van de kleuter op een afstand
van meer dan 3 kilometer van de open
bare school in de naburige gemeenten
wonen. Mevrouw Fortanier de Wit
heeft reeds eerder een nog verderstrek
kend amendement ingediend, dat de ge
meenteraad over de stichting van een
openbare kleuterschool wil laten beslis
sen onafhankelijk van de vraag,of in
naburige gemeenten op bevredigende
wijze in de behoefte aan openbaar kleu
teronderwijs is voorzien.
In de gemeenten beneden de 50.000 in
woners is voor stichting van een open
bare kleuterschool een minimum van 30
leerlingen vereist. De V.V.D.-spreekster
drong voor bepaalde gevallen aan op een
minimum van 20 en belichaamde ook
deze wens in een amendement. Zij had
hierbij op het oog de plattelandsgemeen
ten, waarin de afstand tussen de verschil
lende dorpen zo groot is. dat het niet
mogelijk is een kleuterschool te stichten,
die bezocht wordt door 30 kleuters, ter
wijl vooral in z.g. streekdorpen de bevol
king te verspreid woont om binnen een
cirkel met een straal van 3 kilometer een
aantal van 30 kleuters te bereiken.
Mevrouw Heroma diende een soortge
lijk amendement in zowel voor het open
hare als voor het bijzondere kleuteronder
wijs.
Voor de bepaling van bet verplichte
aantal kleuterleidsters wordt 'n bet ont
werp een leerlingenschaal van 40 voor
gesteld. Van verschillende zijden werd
hiertegen geopponeerd. Is het practisch
wel mogelijk, dat een leidster een groep
van 40 kleuters nog zinvol kan leiden,
zoals de bewindsman verwacht, zo wierp
prof. Lemaire (K.N.P.) op. Ook de heren
Mol (K.V.P.), Roosjen, Tilanus, mevr.
Fortanier de Wit en mevrouw Heroma-
Meilink (P.v.d.A.) vonden dit te hoog.
Breng dit cijfer terug tot 30, zo stelde
de heer Roosjen de minister voor, en tref
daarnaast i.v.m. 't tekort aan leerkrach
ten een overgangsregeling waarin af
wijking van deze norm mogelijk wordt
gemaakt. Mevrouw Heroma-Meilink leg
de dit voorstel in een amendement vast
in dier voege, dat zü in de overgangsbe
paling het cijfer van 40, waarvan de mi
nister uitgaat, aanhoudt. Mevrouw For
tanier zegde reeds haar steun toe aan
dit amendement.
Prof. Lemaire vroeg nog, of wel ver
zekerd is, dat het tekort aan bevoegde
leidsters binnen afzienbare tijd kan wor
den ingelopen.
- aangevraagd, die haar is toegestaan en
amendement blijkt, dat van de zijde van j (jje 7aj worden gehouden na de algemene
de P.v.d.A. getracht zal worden he bescijouwingen. Hierbij zal dan tevens
schoolgeld ook bij hëtkleuteronderwps a over ,je gehuwde kleuterleidster gespro-
te schaffen. De heer Tilanus gaf reeds te kpn kunnen wor{lcn
kennen deze poging niet te zullen onder
steunen.
AD INT.
In de staatsbladen 405, 406 en 408 zijn
gepubliceerd een drietal koninklijke be
sluiten waarbij regelen zijn vastgesteld in
verhand met de organisatie van de spoed
cursussen voor de opleiding van onderwij
zers en onderwijzeressen en met betrek
king tot het eindexamen dezer spoedcur
sussen.
Staatsblad 407 behelst het besluit tot
wijziging van het koninklijk besluit van
15 Augustus 1951 tot regeling van het exa
men ter verkrijging van de akte van be
kwaamheid als onderwijzer. Het onder
havige besluit geeft de bezitters van een
einddiploma H.B.S., gymnasium en M.M.S.
vrijstelling voor de vakken Frans, Duits,
Engels en Wiskunde bij het afleggen van
het staatsexamen voor onderwijzer in de
oude trant.
In staatsblad 409 is gepubliceerd een
koninklijk besluit tot regeling van de
kweekschooleindexamens. Dit „kweek
schooleindexamenbesluit" regelt het eind
examen der kweekscholen overeenkom
stig de voorschriften van de kweekschool-
wet. Aangezien deze wet het zwaartepunt
van de opleiding heeft verlegd van het
aan brengen van praktische kennis naar
de vorming van de onderwijzers, is het
zuiver theoretische gedeelte van het exa
men beperkt tot ten hoogste een dag voor
het schriftelijk gedeelte en ten hoogste 2
dagen voor het mondeling gedeelte. Daar
naast zal een examen worden afgenomen
in de praktijk van het lesgeven, dat be
staat uit een les van 30 minuten, terwijl
het gemengd praktisch-theoretisch ge
deelte ten hoogste drie dagen beslaat.
In staatsblad 410 is gepubliceerd een ko
ninklijk besluit tot regeling van het staats
examen ter verkrijging van de akte van
bekwaamheid als onderwijzer. Dit „on-
derwijzers-staatsexamenbesluit" regelt het
staatsexamen voor onderwijzer overeen
komstig de voorschriften van de kweek-
schoolwet. Het examen zal uit twee delen
bestaan. Het eerste deel is te vergelijken
met het overgangsexamen van de eerste
naar de tweede leerkring der kweekschool
de bezitters van het einddiploma H.B.S.,
gymnasium of M.M.S. zijn hiervan vrij
gesteld. Het tweede deel komt overeen
met het eindexamen der kweekscholen.
De Nederlandse administrateur van de
onderneming „Pernantian" in Labuhan
Batu (Sumatra), de heer A. A. Vogel, is
Zaterdagnacht in het Catharinahospitaal
in Kisaran overleden aan verwondingen,
die hij de vorige week h?eft opgelopen
bij een overval. De heer Vogel, die met
een jeep op weg was naar de onderne
ming met een bedrag van ruim rp. 100.000
aan salarissen, werd door een bende te
gengehouden. Toen hij uitstapte om een
boom, die de weg versperde, opzij te
schuiven, wierp een van de bendeleden
een handgranaat naar hem. Bij een po
ging de granaat terug te werpen werd hij
zwaar gewond. De heer Vogel wist echter
toch met zijn chauffeur te ontkomen en
in het bezit te blijven van het grootste
deel van het geld In ernstige toestand
werd hij in het ziekenhuis opgenomen-
De heer Vogel bereikte de leeftijd van
51 jaar. Hij is in Kisaran ter aarde be
steld. De onderneming, waarvan hij ad
ministrateur was, is eigendom van de
Sumatra Caoutchouc Maatschappij.
Haar eerste taak was de gasbehoefte voor
de eerstkomende jaren in Zuid-Holland
te analyseren en vervolgens vast te stel
len welk aandeel het kraakgas ook natio-
naal-economisch gezien zou kunnen heb
ben in de voorziening van die gasbehoef
te.
Een rapport uitgebracht door deze
werkgroep leidde tot onderhandelingen
tussen de G.G.Z.H. en de N.V de B.P.M.
over een aanmerkelijke vergroting van
de hoeveelheid te leveren kraakgas.
Het resultaat van deze onderhandelin
gen is dat boven de eerst overeengeko
men hoeveelheid van 30.000 eenheden
van 11 500 Meal, per jaar in de jaren 1955
en 1956 geleverd zal worden een toege
voegde hoeveelheid van ten hoogste 25.000
eenheden, welke additionele hoeveelheid
voor 1957 en volgende jaren zal stijgen
tot ten hoogste 50 000 eenheden, zodat in
die jaren beschikt zal kunnen worden
over ten hoogste 80.000 eenheden.
De omvang van de kraakgaslevering in
1954 is ver uitgegaan boven de maximum
jaarhoeveelheid, voorzien in de tussen
de N V. De B P M en de gemeenten Rot
terdam en 's-Gravenhage aeslnten over
eenkomst. Stagnaties hebben zich echter
niet voorgedaan.
Behalve de jaarhoeveelheid is ook de
toegestane daghoeveelheid van 104 een
heden belangrijk overschreden Op 1 Fe
bruari 1954 heeft de aflevering zelfs 190
gas niet volledig kon worden verkregen.
Toch was het in de koudeperiode van Ja
nuari—Februari een buitengewoon ge
lukkige omstandigheid dat de kraak gas
levering in zo ruime mate plaats vond,
omdat de deelnemers van de GG.Z.H.
mede hierdoor in staat zijn geweest de
gaslevering in hun verzorgingsgebied on
gestoord te laten verlopen.
De Tunesische premier Tahar Ben Amar
heeft het ontslag van de Tunesische rege
ring aan de Bey van Tunis aangeboden.
Tahar Ben Ajnar is afgetreden, omdat
ha van mening is dat zün regering, nu met
Frankrük een overeenkomst is gesloten,
waarin Tunesië zelfbestuur wordt verleend
haar opdracht heeft vervuld.
De heer M. van den Broek secretaris
van de Nederlandse Kamer van Koop
handel voor Brazilië in Sao Paulo. heeft
gisteren, vergezeld van de heer Murillo
Tasso Fragoso, consul-generaal van Ne
derland aldaar, een bezoek gebracht aan
mr Arn J. d'Ailly, burgemeester van Am
sterdam.
De heer Van den Broek heeft daarbij
een uitnodiging aan de burgemeester over
handigd van dr Lino de Mattos. burge
meester van Sao Paulo, de grootste in
dustriestad van Brazilië, om een bezoek
te brengen aan deze stad in de loop van
1956.
„Het Gulden Voetspoor", de nationale
tentoonstelling van het schoenmakers
ambacht, is Dinsdagmorgen door de
Haagse wethouder de heer D. W. De't-
meyer, in de Dierentuin geopend. De heer
Dettmeyer zeide graag deze ceremonie te
verrichten, omdat van deze tentoonstel
ling met de daaraan verbonden vakwed
strijd een stimulerende werking op de
ambachtelijke bekwaamheid uitgaat.
Tentoonstelling en wedstrijd zijn een
blijk van activiteit van het Bureau Voor
lichting Schoenmakerij, dat zich beijvert
het vak op een hoger plan te brengen.
De heer F. H. Casteleijn. voorzitter van
genoemd bureau, zeide in een toespraak
o.m.. dat de vakopleiding over het alge
meen nog geen schitterende resultaten op
levert. Velen die slagen zijn eigenlijk
amper beter dan degenen aan wie het
diploma onthouden wordt Zou men de
bekwaamheidseisen voor het diploma ver
hogen. dan zou zulks waarschijnlijk een
averechts effect hebben, omdat dan wel
licht de animo voor het ambacht nog ge
ringer zou worden.
Dat in de schoenmakerswereld toch be
langstelling bestaat voor het ambacht,
bleek uit de deelneming aan de nationale
wedstrijden in het hand- en mechanisch
herstellen en het maatwerk. Hulde werd
gebracht aan de heer M. Schmidt te Den
Haag. die uit handen van de heer Dett
meyer het zilveren wisselschild in de
hoofdklasse ontving. De heer Schmidt en
ook de winnaars in andere groepen zei
den warme voorstanders te zijn van de
vakopleiding en de nadien gegeven voor
lichting, zonder welke het hun niet mo
gelijk zou zijn geweest, de bereikte re
sultaten te behalen.
Op de tentoonstelling ziet men een klas
van de Haagse schoenmakersvakschool
aan het werk.
verten tl»
Restaurant REYNDORP
Oude Langendiik 13, Tel. 23416
(bij de Markt). In het historisch centrum
der stad. Het Restaurant met zijn char
mante Wintertuin (matige prijzen).
Tijdens de lunch in de cantinc van de
D-A.F., waar driehonderd congressisten
van de Nederlandse Vereniging voor Ge
meentebelangen Dinsdag bijeen waren,
heeft dr. Hub. van Doorne. president-di
recteur van de D.A.F.-fabrieken, voor
zHn gehoor van in meerderheid burge
meesters en wethouders van verschillende
Nederlandse gemeenten stelling genomen
tegen het streven om door het verlenen
van vele faciliteiten buitenlandse indus
trieën aan te trekken.
Vele gemeenten bieden buitenlandse fir-
ma's pasklare fabrieken, zodat die firma s
alleen met inbreng van roerende goederen
de gehele zeggenschap in handen krijgen.
Het grote gevaar is nu, dat wanneer de
tijden veranderen diezelfde firma's even
gemakkelijk weer zullen vertrekken,
waarbij zij slechts de vrachtkosten van
hun machinerieën behoeven te betalen.
En dat, terwijl tal van Nederlandse jon
ge kerels met een helpende hand in staat
zouden zijn om werkgelegenheid te schep-
Pen-
Dr Van Doorne meent, dat door de ves
tiging van buitenlandse industrieën het
Nederlands initiatief wordt ge^ood en de
Nederlandse industriële ontwikkeling ge
remd. Terwijl de jonge Nederlandse on
dernemers door de hoge belastingen
tot ontwikkeling kunnen komen, worden
diezelfde belastinggelden mede gebruikt
om buitenlandse industrieën de vestiging
te vergemakkelijken. Tenslotte achtte dr
Van Doorne het van het grootste belang,
dat de Nederlandse industrieën worden
geleid door onze eigen mensen, die de
traditie en de volksaard kennen. Tijdens
een korte huishoudelijke vergadering wer
den de heer A. Vogel directeur van de
Bank Nederlandse Gemeenten uit 's Gra-
venhage. mr Ch. M, J. H. Hustinx, bur
gemeester van Nijmegen, en de heer JU.
Haspels, burgemeester van Bussum bij
acclamatie tot bestuursleden herkozen.
Het congres was verder van louter
visuele aard met bezoeken aan de D.A.F.-
en aan de Philipsfabrieken.
Het merk Aspirin en het Bayerkruis op
ieder tablet geven U de garantie dat U
Aspirin hebt.
Gedeponeerd handelsmerk
Als eerste van een serie van zeven is
Dinsdag in Ermelo het nieuwe Katho
lieke Militaire Tehuis geopend door de
hoofdaalmoezenier Mgr kolonel H.
J- M. van Straelen. Deze zeven tehui
zen, waarvan de andere dezer dagen zul
len worden geopend in Ossendrecht, Oir-
schot, Stroe, Nunspeet, 't Harde en Ha-
veltje zvjn alle volgens het zelfde bouw
plan gebouwd.
In een toespraak, die hoofdlegeraalmoe
zenier Van Straelen na de inzegening
van het gebouw heeft gehouden, heeft hij
er o.m. op gewezen, dat het in de bedoe-
bng ligt de gang van zaken bij deze mi
litaire tehuizen en in de nabije toekomst
bij alle militaire tehuizen, te regelen bij
nieuwe statuten. Er zal in de toekomst
geen bestuur of directeur meer zijn. De
bisschop van het diocees, waar het Ka
tholiek Militair Tehuis is gevestigd, zal
ccn moderator benoemen, die zich hoofd
zakelijk heeft bezig te houden met de ziel-
2org in de meest uitgebreide zin. Hiertoe
gorden ook gerekend cultuur en ontspan
ning. Deze moderator zal een commissie
nanwijzen, die financieel gesteund zal wor
den door de Centrale van Katholieke Mi
litaire Tehuizen. De beheerder van het
tehuis zal zich volledig moeten richten
naar de voorschriften van de moderator.
Hoofdlegeraalmoezenier Van Straelen zag
voorts als een van zijn toekomstdromen
de samenvoeging van alle administratie
ve diensten met betrekking tot de zorg
voor de katholieke militairen, terwijl hij
hoopte op de stichting van een militair
pastoraat.
De officiële opening van het tehuis in
Ermelo werd door vele geestelijke, militai
re en burgerlijke autoriteiten bijgewoond.
O.m. waren aanwezig de burgemeester
van Ermelo, de heer H. M. Martens; de
garnizoenscommandant, overste A. P. Smit
en de legerplaatscommandant, overste
H. C. Kluck.
Twee vrienden, een 52-jarige koopman
uit Leiden en zijn kameraad A. V.. had
den zich de niet onrendabele liefhebberij
eigen gemaakt, om op Zondag autotochtjes
te gaan maken naar boerderijen waarvan
de bewoners met achterlating van hun
geld op stap waren. Het leek wel of de
vrienden in Leiden konden ruiken, waar
in den lande boerenhoeven stonden met
meer dan 1000 gulden aan baar en onbe
heerd geld; achtereenvolgens opereerden
zij in Wieringerwerf in Markenesse in
de N.O.-Polder, in Emmeloord en in Ter-
schuur bij Barneveld. en de buit bedroeg
respectievelijk 1400 gulden en een hand
vol juwelen; een vracht appels en aard
appelen en een tuinslang; 2250 gulden en
2800 gulden. Bij de tweede kraak hadden
de insluipers hun appeltje-voor-de-dorst
dus meteen in natura.
Het zaakje liep op wieltjes, totdat op
een kwade Zondag de politie in Meppei
beide knapen kwam inrekenen, toen ze
doodonschuldig op familiebezoek waren.
Hun auto die bij drie van de diefstallen
door buren van de gedupeerden was gesig
naleerd was had de dienaren der wet
de weg gewezen.
A. V. had de diefstallen meteen bekeno
en werd door de Alkmaarse rechtbank
veroordeeld; maar in de zaak tegen zijn
kameraad die ontkend had. weigerde hij
als getuige op te treden. De Alkmaarse
rechtbank veroordeelde de Leidse koop
man niettemin tot vier jaar gevangenis
straf. waartegen de man beroep aanteken
de. Voor het Amsterdamse Hof hield de
Leidenaar gisteren zijn onschuld vol. He;
stuk gestolen tuinslang dat bij hem ge
vonden was, had hij van zijn vriend ge
kregen en zijn vingerafdrukken op hei
juwelenkistje uit Wieringerwerf waren
afgedrukt, toen zijn kameraad hem het
kistje liet bekijken, dat hij gekocht zou
hebben. Ondanks het feit dat niemand van
de opgeroepen getuigen de Leidse koop
man herkende als een van de mannen-
met-de-auto, achtte de procureur-gene
raal hét bewijs geleverd. Hij eiste dr't
jaar met aftrek en ter beschikkingstelling
Het Hof zal op 27 September uitspraak
doen
Israel heeft Egypte gisteren gewaar
schuwd, dat het alle maatregelen zal ne
men, die het dienstig acht, om de strate
gische Golf van Akaba open te houden.
In een verklaring, uitgegeven door het
Israëlische ministerie van buitenlandse
zaken wordt gezegd, dat „Israël vastbeslo
ten is gebruik te maken van het recht op
de vrije vaart in de Golf van Akaba en dit
recht hoe dan ook en te allen tijde te ver
dedigen". In de verklaring wordt voorts
gezegd, dat de Egyptische maatregelen
o.m. een schending betekenen van haar
erplichtingen in verband met de Israëlisch-
Egyptische wapenstilstandsovereenkomst.
Groot Brittannië zal wel instemmen met
de nieuwe Egyptische bepaling, die ver
eist. dat schepen die de Golf van Akaba
willen binnenvaren, daarvan 72 uur van te
voren melding maken. Het zal echter niet
instemmen met de bepaling, dat de sche
pen die de golf binnen willen varen, in
Alexandrië een Egyptische vergunning
moeten aanvragen. Groot Brittannië er
kent de Egyptische blokkade van Israël
niet.
De ministers zijn niet van mening, dat de
tariefsverhoging bij de Nederlandse Spoor
wegen „verstrekkende gevolgen voor de
loon- en prijspolitiek" zal hebben. Zij
hebben geen aanleiding gevonden, de ver
hoging op te schorten tot de Tweede Ka
mer haar reces beëindigd had. Aldus heeft
de minister van Verkeer en Waterstaat
geantwoord op vragen van het communis
tische Tweede Kamerlid de heer Haken.
Het streven van de regering om de prij
zen te stabiliseren wordt onverminderd ge
handhaafd; dit houdt echter, aldus de mi
nister, niet in. dat in bijzondere gevallen
een prijsverhoging, die onontbeerlijk is
voor een sluitende rekening, kan worden
voorkomen.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wtsontwerp tot wijziging van de Hoger-
Onderwijswet en de wet van 26 Juni 1952,
Stb. 377 betreffende de subsidieregeling
bijzondere universiteiten en economische
hogescholen.
Rechtstreeks aanleiding tot dit ontwerp
van wet vormde de wens van de vaste
commissie voor onderwijs, K. en W. uit
de Tweede Kamer om verlaging van de
collegegelden te compenseren door middel
van verhoging van de subsidiepercentages
in de Hoge r - O nde r wij sw e t
Een andere aanleiding tot het in over
weging nemen van een verhoging der te
gemoetkomingen uit 's lands kas was het
in de loop van 1954 tot de minister gerichte
gezamenlijke verzoek van de bijzondere
universiteiten en economische hogescholen
tot verhoging van de subsidiepercentages
met ingang van 1 Januari 1954.
Zonder in een beoordeling van de
argumenten tot dit verzoek te treden, is
de minister bij het overwegen van de ge
vraagde verhoging van de subsidieper
centages tot de overtuiging gekomen, dat
de gehele subsidieregeling betreffende
het bijzonder hoger onderwijs nader zal
moeten worden bezien,
De minister heeft dan ook in overleg
met zijn ambtgenoot van Financien en
met de bijzondere instellingen van hoger
onderwijs een commissie in het leven ge
roepen, die de subsidieregeling aan een
diepgaand onderzoek zal onderwerpen,
waarbij zal worden overwogen, of en in
hoeverre kan worden gekomen tot een
nieuw en beter subsidiesysteem. Hierover
zal op een zodanig tijdstip rapport moe
ten worden uitgebracht, dat een geheel
herziene subsidieregeling binnen enkele
jaren zal fcqua$n ingaan»
Intussen dient evenwel de subsidie voor
de bijzondere universiteiten en hogescho
len een verhoging te ondergaan.
De minister stelt daarom voor de sub
sidiepercentages van het subjectieve ma
ximum te verhogen met 5. Hiermede
wordt allereerst de verlaging vxan de
collegegelden gecompenseerd, waarvoor
naar berekeningen hebben uitgewezen,
een verhoging van slechts 0.83 tot 1.88%
voldoende zou zijn geweest. Tevens wordt
hiermede opgevangen de inkomstender
ving ten gevolge van de verruiming van
het rijksbeurzenstelsel, waardoor de bij
zondere instellingen ingevolge de wette
lijke bepalingen verplicht zijn meer stu
denten van de betaling van collegegelden
vrij te stellen.
Mede in verband met de verlaging van
de collegegelden, te rekenen van het stu
diejaar 1954/1955 af, wordt voorgesteld
de verhoging van de subsidiepercentages
met terugwerkende kracht te doen in
gaan op 1 Januari 1955,
Bij de subsidiëring van de bijzondere
academische ziekenhuizen is niet volstaan
Gisteren is, na een parlementszitting
vol heftige aanvallen van de zijde van de
oppositie, het gehele twee maanden oude
Libanese kabinet onder premier Sami Bey
el Solh afgetreden. Twee ministers, Ha-
mid Franjie en Pierre Edde, resp. minister
van buitenlandse zaken en van financiën
dienden nog tijdens de zitting, de roerigste
in de geschiedenis van bet Libanese par
lement hun ontslag in. Later volgden de
overige ministers hun voorbeeld.
De Libanese president. Camille Chamoun
is begonnen met het raadplegen van poli
tieke leiders voor het vormen van een
nieuw kabinet.
Kort nadat de uitzending van de uit
vaart en begrafenis van Kardinaal De
Jong was beëindigd, heeft de K.R.O een
boodschap uitgezonden van Kardinaal
Spellman van New York, waarin deze
mede namens de Katholieken van Ame
rika zijn deelneming betuigde met het
verlies dat de Kerk van Nederland heeft
getroffen.
De vrije wereld, aldus zeide Kardinaal
Spellman o.m. heeft in de thans overle
dene een van haar edelste karakters ver
loren. Zijn dapperheid in de donkere da
gen van de oorlog, zijn weigering te bui
gen voor de overheersers liggen nog vers
in de herinnering en bezitten nog de
kracht om anderen te inspireren
Als een man, die waarlijk aan God is
toegewijd, wist hij welk een bescherming
de godsdienst kon bieden en daarom
spaarde hij geen moeite deze godsdienst
in de gelovigen levendig te houden.
Steeds hield hij hun voor ogen. dat de
waarheden, die hij door zijn studie van
godsdienst en geschiedenis kende, steeds
zouden overwinnen.
Nu is hij heengegaan en wij zijn armer
geworden. Ondanks de rouw echter vin
den wij troost in de herinnering aan zijn
schitterende eigenschappen: zijn heldere
geest, zijn overgave aan God, zijn liefde,
vooral voor de vervolgde Joden, zijn gro
te vertrouwen in de Goddelijke voorzie
nigheid, welke de bron van al zijn han
delen was, zijn diepe eerbied voor de
mens, die hem er toe bracht openlijk
voor de rechten van de mens op te ko
men.
In de naam van millioenen landgeno
ten zo besloot Kardinaal Spellman zijn
boodschap, bid ik, dat de herinnering aan
Kardinaal De Jong nimmer moge verflau-
Die hij zo edel en dapper heeft gediend.
deze regeling is men ten onrechte uitge
gaan van een vaste verhouding tussen
inkomsten en uitgaven. Dit heeft tot ge
volg, dat het objectieve maximum voor
de bijzondere ziekenhuizen in feite nooit
enig gevolg heeft, behalve in de aanloop
periode, hetgeen juist dan onbillijk werkt-
De bedoeling van de wetgever van 1948
en 1952 is echter juist geweest, dat het
objectieve maximum eerst een rol zou
spelen, wanneer het ziekenhuis een ze
kere omvang zou hebben verkregen. Ten
einde deze bedoeling te verwezenlijken
dient het objectieve maximum te worden
gesteld op een percentage van de genvrf-
delde exploitatietekorten, uitgedrukt per
verpleegdag, van de drie „rijks" acade
mische ziekenhuizen. Daar in de huidige
regeling bij het subjectieve maximum al
van dezelfde basis het exploitatietekort,
wordt uitgegaan, kunnen beide percenta
ges worden gelijkgesteld en zijn deze 'n
het thans aangeboden wetsontwerp met
inachtneming van de verhoging met 5 oct
gesteld op 85 of 90 naar gelang niet of
wel voor een faculteit der wis- en natuur,
kunde een tegemoetkoming wordt ver
leend.
Een andere in dit wetsontwerp opgeno
men technische herziening bestaat hieruit
dal de tegemoetkoming per verpleegdag
voor het bijzondere academisch zieken
huis een tegemoetkoming zal zijn in de
integrale kosten van het ziekenhuis. Deze
Roger Seydoux is tot resident-generaal
in Tunesië benoemd als opvolger van
generaal Boyer de Latour. die kortgele
den resident-generaal in Marokko werd,
aldus wordt in Parijs vernomen.
Seydoux was direct medewerker van
generaal Boyer en vorige residenten. Hij
is 47 jaar. Hij heeft een diplomatencar-
rière achter de rug.
Voor de Amsterdamse rechtbank heeft
gisteren de 38-jarige karrenverhuurder
H. M. een maand onvoorwaardelijke ge
vangenisstraf tegen zich horen eisen, om
dat hij op 11 Augustus 1949 bij de amb
tenaar van de burgerlijke stand valse
aangifte had gedaan van de geboorte van
een meisje, waarvan hij had doen voor
komen, dat het een wettig kind uit zijn
huwelijk was. Het meisje was zijn kind
echter niet en door deze aangifte te doen
had M. „valsheid in geschrifte" gepleegd.
Verdachte verklaarde ter zitting dat het
een kind van zijn ongetrouwde nichtje
was. Hij had het meisje voor zijn eigen
kind willen doen doorgaan, omdat zijn
eigen huwelijk kinderloos was en omdat
hij tevens gemeend "nad het van rechte
loosheid te kunnen vrijwaren door het
als zijn eigen kind te doen inschrijven.
ridiepercentage6 Ms^voor de^bij^ndere tegemoetkoming zal derhalve alle kosten
r^r, wiwicrino bevatten, echter uitgezonderd die voor de
universiteiten, maar is van deze wijziging
van de Hoger-Onderwijswet tevens ge
bruik gemaakt om een noodzakelijk ge
bleken en urgente technische wijziging
van de subsidieregeling aan te brengen
De huidige regeling is in de praktijk wei-
haast onuitvoerbaar gebleken. Zoals be
kend is geldt thans een z.g. objectief en
een subjectief maximum. Het eerste is
een percentage van de uitgaven van de
„rijks" academische ziekenhuizen en het
tweede percentage van het exploitatiete
kort van het „bijzondere" ziekenhuis. Bij
'nieuw) bouw en de echnische installaties.
De laatstbedoelde kosten blijven voor het
ziekenhuis als- huisvestingskosten be
schouwd in afwijking van de voor de uni
versiteiten geldende regeling, waar als
bouw- en inrichtingskosten worden aan
gemerkt alle gemaakte uitgaven om een
gebouw bedrijfsklaar op te leveren.
Voor de berekening van het totaal der
jaarlijkse subsidie diept het exploitatie
tekort per verpleegdag met het aantal
verpleegdagen te worden vermenigvul
digd.
De Stichting voor Culturele Samenwer
king (Sticusa) die na het opzeggen van
het Unie-verüJrag door de Indonesische
Republiek het overgrote deel van haar
werkzaamheden heeft moeten beëindigen,
is, enige tijd geleden nog met het initiatief
gekomen om de danskunst van de in ons
land zo bekende Javaanse danser Raden
Mas Jodjana vast te leggen op de film
band, nadat het ministerie van Voorlich
ting te Djakarta te kennen had gegeven
prijs te stellen op een dergelijk document.
Bert Haanstra kreeg, zoals men weet,
opdracht een filmpje te maken waarin R.
M. Jodjana de dans „God Shiva" uitvoert.
Mevrouw Jodjana heeft de choreografie
en tekst verzorgd, welke laatste door
Cruys Voorbergh wordt gezegd op een
uitermate gezwollen, toneelmatige wijze.
Deze opdracht heeft Bert Haanstra be
perkingen opgelegd, die hindernissen zijn
gebleken voor het maken van een filmpje
waarbij een boeiend beeidrhythme de
expressiviteit van deze uitermate geladen
dans verhoogt. Een enkele figuur van de
bejaarde danser te plaatsen in het kader
van de liggende rechthoek van het pro
jectiescherm, biedt weinig kansen voor
een fraaie beeldcompositie. De Indone
sische muziek is monotoon; dc gebaren
van de handen, de voetbewegingen en de
lichaamssprongen zijn beheerst en vol
gens een strenge code voorgeschreven,
waarmee de cineast dus binnen het kader
van zijn opdracht om n.l. een document
van de danskunst van Jodjana te maken,
danig rekening moest houden.
De inhoud van de Shiva-dans is van
een kosmische betekenis. Dit heeft Haan
stra in de inleidende beelden en in het
décor even gesuggereerd, maar verder
niet uitgewerkt. Shiva, de Redder der
Mensheid, vangt het gif dat de mensheid
dreigt te overspoelen, op en drinkt de
schaal leeg. Hierdoor redde hij het mens
dom van de ondergang. Maar een ander
aspect is Shiva, God des Doods en Her
schepper van het Leven. De God schrijdt
voort en niets ontkomt aan deze jager,
die het Al verslindt. Diep in hem ver
borgen ligt het Al, dat dus in hem is
vergaan, doch met een verheven glimlach
herschept hij uit de duisternis opnieuw
de wereld en het leven. Dit is in het kort
de inhoud van deze sacrale dans.
Uiterst sober en streng klassiek danst
Raden Mas Jodjana dit gegeven. En
Haanstra heeft die soberheid ook in zijn
beelden en montage vastgehouden. Geen
contrapunctische werking, alleen maar
een registratie van een toneeldans. waar
bij slechts één keer de mogelijkheden
van de film worden benut. Voor het me
rendeel werkt Haanstra met toneelmatige
lichteffecten. De film „God Shiva" is een
interessant nroduct uit kunsthistorisch
oogpunt; de cinematografie is hier middel
gebleven, BU.
