Eenheid van denken omtrent
de staat in eigen kring
VAN NELLE
Niemöller over: Duitsland
tussen Oost en West
Mgr J. Huihersopende Amate
Missie-expositie in Amsterdam
een boeiend geheel
Vlugge vingers roffelden schrijf-
machinetoetsen
emma
Rozenkransbedestonden in het
gehele land
DE SPIN
Tien jaar Centrum voor Staatkundige Vorming
Prof. mr A. L. de Block over vraagstuk
der samenwerking met andere groepen
zware
Geeft en u zal gegeven worden"
m
Churchill's portret door Max Nauta
Onderdrukte volken kunnen slechts geholpen
worden via de weg van onderhandelingen
Nat. snelheidskapioenschap te Den Haag
Stoet van prelaten
OPENT
VRIJDAG
30 SEPT.
11.30 UUR
Bisschoppen tegenwoorig te Renkum en
O.L. Vrouw in 't Zand
PAGINA 3
Samenwerking in Nederland
als staatkundig vraagstuk
Brede basis
Terwille van verdraagzaamheid
V*
Ontroerend negergebed.
BENOEMINGEN BISDOM
HAARLEM
Wit en paars
DAGELIJKS BESTUUR
KATH. ECON. HOGESCHOOL
door
JOHNSTON McCULL\
HERMAN ANTONSEN
(wordt vervolgd)
(Van onze Utrechtse redacteur)
„Een der ernstige bezwaren van het moderne democratische staats
bestel is, dat het staatkundig denken het monopolie van enkelen wordt.
De beoefening van politiek is steeds meer een beroepsmatige bezigheid
geworden. Er is het gevaar van verwijdering tussen politieke leiders en
de politiek-geleiden. Voortzetting van dit proces leidt tot het in discrediet
raken van de politiek bij de grote volksgemeenschap.
Het doel van het Centrum voor Staatkundige vorming, dat een zelf
standige instelling is en geen onderdeel van de K.V.P., is een bijdrage
te leveren om het monopolie ten aanzien van het staatkundig denken
tegen te gaan en in de tien jaren van zijn bestaan heeft het een eigen
plaats in ons staatkundig leven verworven".
Met deze kernachtige zinnen heeft de
voorzitter, prof. mr W. C. I. van der
Grinten betekenis en plaats van het Cen
trum voor staatkundige Vorming aange
geven. toen hij Zaterdagmiddag in Utrecht
de vergadering opende, die ter viering
van het tweede lustrum was belegd.
Hij mocht daarbij verwelkomen Z. H.
Exv. Mgr dr A Hanssen, Bisschop-coad
jutor van Roermond; de ministers prof. dr
L. J. M. Beel en A. C. de Bruyn; de
Staatssecretarissen, mej. dr A. de Waal, dr
G. M. J. Veldkamp en H. C. W. Moorman;
Staatsraad H. F. M. Baron van Voorst tot
Voorst; enige leden van de Eerste en
Tweede Kamer; mr H. W. van Doorn,
voorzitter van de K.V.P.; een delegatie
van de Dr Abraham Kuyperstichting en
heel bijzonder deed prof. van der Grinten
dit tot prof. mr C. P. M. Romme, voorzit
ter van de Kath. Tweede Kamerfractie,
die destijds het initiatief tot oprichting
van het Centrum genomen heeft.
Nader ingaande op de verhouding tus
sen K.V.P. en het Centrum, herinnerde
prof. van der Grinten eraan, dat het Cen
trum in 1945 en 1953 het program der
partij aan een crildsch oordeel onderwor
pen heeft en daarbij tot de conclusie is
gekomen, dat een katholieke eenheids
partij onder de huidige omstandigheden
goed is. Juist bij aanvaarding van een ka
tholieke eenheidspartij moeten we echter
oppassen voor een canonisatie van door
haar gehuldigde opvattingen en prof. Van
der Grinten was er erkentelijk voor, dat
de K.V.P. de zelfstandigheid van het Cen
trum steeds heeft geëerbiedigd.
Binnenkort verschijnt een uitgave,
waarin een overzicht van de werkzaam
heden van het Centrum. da.t 55 rapporten
uitbracht, wordt gegeven.
Over dit onderwerp hield prof. mr A.
L. de Block een rede, die hij begon met
een uitvoerig historisch overzicht, waarin
als uitgangspunt werd gekozen. De grond
wetswijziging van 1848, waarin door Thor-
becke het liberale vrijheidsbeginsel was
neergelegd.
Spr. ging na de samenwerking tussen
katholieken en liberalen, waarmee niet
alle katholieken instemden en die scheu
ren begon te vertonen bij het verschijnen
in 1868 van het Bisschoppelijk Mandement
waarin het liberale onderwijs werd af
gewezen. om in 1871 geheel uiteen te val
len. Na een voorlopig isolement dreef de
schoolpolitiek tot samenwerking met an
dere groepen en 1880 was met het optre
den van Schaepman, die contact zocht met
de anti-revolutionairen en de christelijk-
historischen het begin van een nieuwe sa-
menwerkingsgedachte.
Prof. de Block betreurde het, dat over
de politieke periode tussen 1848 en 1880 zo
weinig bronnenmateriaal beschikbaar is
en hoopte op een uitgave in samenwerking
met de R.K. Universiteit van de nagelaten
aantekeningen van Mgr Wdtlox, aan
wiens boek over de R.K. Staatspartij z.i.
een derde deel ontbreekt. Met name zou
men wel eens iets meer willen weten over
de persoon en het leven van de toenma
lige politieke leiders der katholieken.
Na te hebben stilgestaan bij het werk
van Schaepman en de maidenspeech in
1897 van Nolens, waarin een concept werd
gegeven van een wetgeving, welke deze
staatsman in zijn loopbaan nog verwezen
lijkt heeft mogen zien, liet spr. zijn licht
schijnen over de wrijvingspunten, die zich
bij de coalitie voordeden. Er was een te
genstelling tussen de coalitie-genoten door
een andere visie op staaf en maatschappij.
Ten aanzien van het sociale program was
de coalitie zwakker dan op onderwijs-
gebied.
De jaren van 1930 en 1939 zijn voor de
positie van de R.K. Staatspartij uiterst
moeilijk geweest. Ook factoren van per
soonlijke aard zijn daarop van invloed ge
weest. Figuren als Colijn en Aalberse la
gen elkaar niet.
Een belangrijk moment m de politieke
geschiedenis van ons land is geweest het
eerste optreden in 1939 van socialistische
ministers, hetgeen dn katholieke kringen
werd toegejuicht.
Vervolgens releveerde prof. De BiOOK cte
strijd tegen het rechtse extremisme om
over te gaan tot de periode na de oorlog.
In 1946 bleek, dat de meerderheid van de
katholieken, evenals de A.R. en de C.H.
prijs stelde op behoud van een eigen
pariii. Meer dan men vermoedde steunden
zij op fundamentele gedachten en begin
selen onder ons volk.
Terloops ging spr na, hoe er katholie
ken waren, die een eigen partij prijs ga
ven om te gaan samenwerken in een
Nederlandse Labourparty, de samenwer
king van de katholieken met P.v.d.A. en
de moeilijkheid om een goede lijn daar
in te vinden door Indonesië, om dan meer
uitvoerig het streven van prof. Romme
te schetsen na 1948 naar samenwerking
op een brede basis, wat meer succes had.
Onder dez'e samenwerking verstaat prof.
De Block een samenwerking van par
tijen, die het huidige democratische
staatsbestel voor dit land wenselijk
achtten en hij gaf een opsomming van
verschillende vraagstukken, voor welker
oplossing deze samenwerking gewenst is.
Daar is allereerst de hulp aan de onder
ontwikkelde gebieden, waaraan alle po
litieke partijen dienen mee te werken
en met nadruk wees hij erop, dat een
wezenlijke oplossing slechts door de ach
tergebleven gebieden zelf tot stand kan
worden gebracht. De huidige industriële
landen kunnen slechts het gunstige kli
maat scheppen en Nederland is verplicht
zijn ervaring in Indonesië opgedaan ter
beschikking te stellen. Liefde moet hier
bij richtsnoer zijn.
Op de tweede plaats is daar de nieu
we buitenlandse politiek van samenwer
king, die nog lang niet voldoende in het
volk heeft wortel geschoten. In het Ne
derlandse politieke leven betekent dit de
medewerking van zoveel mogelijk poli
tieke groepen.
Ook met de sociale rechtvaardigheid
zijn we er nog lang niet en als een der
voornaamste onderwerpen beschouwt
prof. De Block de bezitsvorming, die de
weg kan banen naar een volledige per
soonlijkheidsontwikkeling, Hier wordt
een goed samenspel gevraagd tussen over
heid en particulier initiatief en weer zo
veel mogelijk medewerking van de poli
tieke groepen.
Een ander punt is de jeugdvorming bui
ten schoolverband. De staat moet de
voorwaarden scheppen om de jeugd op te
vangen en te brengen op de weg naar een
van angst bevrijde wereld.
Voorts dient de vernieuwing van on
derwijs tot stand te komen onder een zo
breed mogelijke samenwerking van de
politieke groepen en spr tekent hierbij
aan, dat zulks continuïteit in het bewind
vraagt, omdat een dergelijke verreikende
taak zo maar niet in twee jaar vervuld
kan worden.
Argument voor samenwerking is even
eens het gevaar van parlementaire oppo
sitie en prof. De Block vroeg zich af of
de huidige situatie niet zo is, dat van de
zijde der V.V.D. een geforceerde oppo
sitie gevoerd wordt, die een restant is
van een verkeerde parlementaire opvat
ting.
Samenwerking is niet op de laatste
plaats geboden terwille van het behoud
van de democratie.
Prof. De Block eindigde zijn betoog
met een pleidooi voor samenwerking ter
wille van verdraagzaamheid, waarbij het
voornamelijk op de gezindheid aankomt.
Een bezwaar kan zijn, dat bij de wetge
ving gestreefd wordt naar bevrediging
van zoveel mogelijke groeperingen, maar
dit is niet zo groot, dat samenwerking
niet gewenst is. Bovendien hebben de
groeperingen dit zelf in de hand en in dit
verband wijst prof. De Block erop, dat de
K.V.P. bij de kabinetsformatie in 1952
genoeg offers heeft gebracht. Waarom
dan. aldus prof. De Block, geen samen
werking van een zo groot mogelijke
partijverband'.' Van een een
heidspartij kan een grote opvoedende
kracht uitgaan tot het kweken van per
soonlijkheid.
Bij de veruitwendiging van ons geloofs
leven behoort zeker ons politiek optre
den, maar het lijkt prof. De Block, dat we
het niet altijd eens zijn over de inbreng
van ons deel in de volksgemeenschap.
De critiek op de moderne staatsidee
van dr Cornelissen is dikwijls met te veel
sentiment geladen en spr hoopt op wat
meer loyaliteit tegenover deze figuur.
Er dreigt, zo zei prof. De Block, in on
ze kring verschil van mening omtrent
wezen en doel van de staat te ontstaan;
dat ouderen en jongeren op dit punt el
kaar niet meer hegrijpen. Zulks zou ver
arming van onze basis kunnen gaan be
tekenen. Het is van belang, dat dit
vraagstuk een levenskwestie voor ons
eens ernstig wordt onderzocht. Daar
omtrent mag geen compromis bestaan.
Wie ze éénmaal
gerookt heelt
wil geen andere
I
(Van onze verslaggever).
In het gebouw van de Vrije Gemeente te Amsterdam sprak Zaterdag
avond op uitnodiging van „Kerk en Vrede" de bekende Duitse predikant
dr Martin Niemöller over: „Duitsland tussen Oost en West". Niemöller.
die in de eerste wereldoorlog duikbootcommandant, daarna predikant ge
worden, in welke functie hij zich onderscheidde door zijn moedig verzet
legen het nazi-bewind, is na de tweede wereldoorlog, hoewel fel anti
communist, aanhanger geworden van de derde weg-gedachte. Langs deze
weg acht hij een oplossing mogelijk van de tegenstelling tussen het com
munistische Oosten en het democratische Westen. Ook dze avond gaf hij
weer met grote overtuiging blijk van deze gedachte.
Door de enorme ontwikkeling van de
vernietigingswapenen is de oorlog als
politiek instrument in onze tijd een
onmogelijkheid geworden. Wij hebben
nog slechts te kiezen tussen co-
existentie of niet existeren, aldus
Niemöllere. We staan thans voor de
onontkoombare taak de spanningen tus
sen Oost en West op vreedzame wijze te
Opnieuw hebben Zaterdag Neerlands
snelste typisten elkaar de eer van het
nationale kampioenschap machineschrjj-
ven in de Haagse Houtrustrotonde be
twist. Het aantal inschrijvingen bedroeg
ruim 90, waarvan 10 heren. Er was ech
ter een aantal uitvallers. Uit overheids
dienst verschenen 40 deelnemers, uit het
particuliere bedrijfsleven 38, uit het zelf
standige beroep 2 terwijl vijf deelneem
sters opgaven geen beroep te hebben.
Twee ploegen typten ieder een half uur,
waarbij zij zo snel en foutloos t mogelijk
het verslag van een causerie van mr
D. G. W. Spitzen, secretaris-generaal van
het departement van Verkeer en Water
staat over eenheidsdocumentatie moesten
copiëren. Razendsnel vlogen de vingers
over de toetsen van gewone en electrische
schrijfmachines.
Tot de meest kanshebbende deelneem
sters behoorden de kampioene 1951, 1953
en 1954 mevrouw F. MeijerKant, de
kampioene 1952 mevrouw M. J. Wijsma
Booms en mevrouw E. Polman—Dessau-
vagie, die te Monaco tijdens de wereld
kampioenschappen de derde prijs voor
accuratesse won.
Ter opluistering van dit feest van vlug
ge vingers was de wereldkampioene me
juffrouw Lore Alt uit Stuttgart aanwezig.
Deelneemsters aan de kampioen-
schapsivedstrijden machineschrijven
met haar machines op de trappen
naar de wedstrijdzaal.
-
- .Al!
Efei .-!liiBS'lsfe
Zij kreeg een Duitse tekst als voorbeeld.
Mej. Alt joeg te Monaco maar even 544
aanslagen per minuut uit haar machine,
zonder meer dan een percent fouten te
maken.
In Nederland is men nog gestrenger dan
bij de wereld-kampioenschappen. Hier
mag men hoogstens een half procent fou
ten hebben, want anders wordt men niet
geplaatst. Voor iedere typefout worden
tien punten afgetrokken van het totaal
der bruto aanslagen.
Netto moet men minstens 350 aanslagen
per minuut gemaakt hebben om voor een
prijs in aanmerking te komen. Voor snel
heden van 250 tot 340 aanslagen worden
bijzondere of eervolle vermeldingen uitge
reikt. Bovendien zijn er prijzen voor ac
curatesse beschikbaar.
(Van onze Amsterdamse redactie).
„De missiegedachte moet iedere katholiek bezielen; moet voor hem als een plicht
en een behoefte gelden. Wanneer wij daadwerkelijk de naastenliefde willen beoefe
nen, dan kunnen we niet anders dan voldoen aan zijn gebod en opdracht: God's
rijk op deze aarde uit te breiden. Niet iedereen is echter geroepen^pm het „edele
ambacht van missionaris uit te oefenen, maar wel heeft elke katholiek tot taak
zijn steun en liefde aan de missie te geven. We mogen dankbaar zijn, dat ons land
zoveel missionarissen en religieuzen uitzendt fop een wereldtotaal van ruim 50.000
missionarissen zorgt Nederland voor ongeveer 5700, dat is 11%%). We zijn trots op
lien, doch liet tekort is nog groot. Daarom hoop ik dat „Amate" veel jongeren zich
zal ,a*en bezinnen op de vraag of voor hen eventueel een missieroeping is weg
gelegd. Hoewel we in ons dierbaar vaderland zelf nog genoeg priesters kunnen ge
bruiken. moeten we toch blijven vasthouden aan God's woord: Geeft en U zal ge
geven worden". Ik hoop dat de expositie een succes zal worden tot zegen van de
missie, van Amsterdam en van Nederland".
japon contrasteerde scherp met het paars
van de bissehopskledijScholastieken
van het St. Ignatiuscollege verzorgden in
de kapel de gezangen.
nam een inlands seminarist te adopteren?
De parochies zijn pas goed „rijk" indien
er een grote missieliefde leeft, aldus mgr
Van der Burg, die vervolgens in het Frans
en Duits de buitenlandse prelaten be
groette.
Z. H. Exc. mgr Huibers sprak ontroerd
van een gewichtige dag voor Amsterdam.
Na deze plechtigheid, die werd opge
luisterd door kamermuziek van het
Amsterdams symphonie-orkest voor ka
tholieken „Alphons Diepenbrock", schreed
het hoge gezelschap opnieuw langs een
erehaag van de georganiseerde katholie- 1
ke jeugd naar de hal. waar mgr Huibers
dan het bekende manuaal verrichtte. Ge
ïnteresseerd lieten de prelaten zich ver
volgens langs de expositie rondleiden
door leden van de vereniging „St. Adel-
bert".
Wij hebben reeds uitvoerig bericht over
hetgeen op „Amate" te zien is. Nu we
Zaterdag de expositie kant en klaar
mochten aanschouwen zijn we nog dieper
onder de indruk gekomen van al het werk
dat verzet is om zulk een boeiend geheel
Deze woorden sprak Zaterdagmiddag in
Exc. mgr J. P.^Huibers, "Bisschop Z van In hct Apollopaviljoen verwelkomde mgr '®^e^eik®n' °e bezoeker wordt terdege
Haarlem, toen hij de eerste na-oorlogse G- p- J- van der Burg, de deken van Am- geconfronteerd met de moeilijkheden van
missieten toonstelling „Amate" in de stcrdam de hoogwaardigheidsbekleders, bet missiewerk maar ook met de glorie
hoofdstad opende. De eigenlijke plechtig- Tot mgr Haibers zeide hij, dat de katholie- va" de resultaten. Daar zorgen de onge
heid geschiedde in de Apolloha] waar de ken van de hoofdstad in hem niet alleen v®er. 80 explicateurs en exphcatrices,
expositie tot en met 2 October gehouden hun Bisschop zien die de missiegedachte ™„®10Iï?.!;lsiien'v e"
wordt. Z. H. Exc drukte daar op een animeert, maar ook ais iemand die het df, lefhebber van inheemse
knopje waardoor èen groot neonkruis aan- goede voorbeeld geeft. Want was het niet £""sLen €t!,Tn.ogU, a: zal. n'et uitgeke-
bouwpastoor Huibers van de Chassékerk n komen. Uit alle missielanden ter we-
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot: kapelaan te Amster
dam (H.H. Mart. van Gorcum) F. A. J. J.
Thijssen; tot kapelaan te Rotterdam (H.
Barbara), W. Th. Friebel, die kapelaan
was te Heemskerk.
flitste.
Vele kerkelijke hoogwaardigheidsbekle
ders woonden de gebeurtenis bij. Onder
hen bevonden zich een aantal missiebis
schoppen, t.w. H.H. Exc. de monseigneurs
C. Kramer O.F.M., die uit zijn Chinees
diocees Luanfu is verjaagd; C. Dubbelman
O.Praem. van Jabalpur; M. Brans O.F.M.
Cap, oud-apostolisch vicaris van Medan;
dr J. Theunissen SMM, apostolisch vica
ris van Nyassaland; M. Verhoeven MSC,
apostolisch vicajis van Menado; Olaf
Smit, oud-apostolisch vicaris van Noor
wegen en kanunnik van St. Pieter en H.
Paulissen SMA, rustend bisschop van
Kumasi. Voorts waren aanwezig de bui
tenlandse prelaten mgr Bertin, secretaris
van het Petrus Liefdewerk uit Rome en
mgr Mund uit Aken, alsmede mgr H. J.
van Hussen, nationaal directeur der Pau
selijke Missiegenootschappen, zijn voor
ganger mgr J. Bekkers, de weleerw. heer
P. van Stralen, directeur van het Dioce
saan Missiebureau, provincialen van con
gregaties enz. Onder de wereldlijke auto
riteiten merkten we op de kath. wethou
ders Van Wijck en Steinmetz, enkele
KVP-raadsleden en vele anderen.
De plechtigheden waren aangevangen
des middags om twee uur, toen mgr Kra
mer in de Begijnhofkapel met assistentie
van rector B. Voets, missiedirecteur van
Amsterdam en een pater Augustijn, lid
van de Verenigde Missionarissen, een
pontificaal Lof opdroeg, dat door een
aantal van de hoge gasten werd bijge
woond. De stoet van prelaten was langs
een erehaag van leden der jeugdvereni
gingen het Begijnhof binnengetreden,
juist op het moment dat een bruidspaar
de Engelse kerk verliet. Het wit van de
die destjjds als een der eersten op zich re^d vindt hij de schoonste voorbeelden
van gebruiks- en kunstvoorwerpen. Ont
roerend en in al zijn simpelheid zo diep
van geloof vonden wij het gebed van een
neger, dat ergens te lezen staat:
„Mijn God is zo hoog,
Je kunt niet boven Hem komen;
Hij is zo diep,
Je kunt niet onder Hem staan;
Hij is zo breed,
Je kunt niet om Hem heengaan;
Je moet in Hem binnengaan,
Door het Licht".
BEURS VOOR MODE I
EN HUISHOUDING
Vanaf vandaag is het door de Neder
landse kunstenaar Max Nauta vervaar
digd portret van Sir Winston Churchill
bij Matthiesen in Bond Street te Londen
gedurende twee weken te bezichtigen.
Vrijdag werd op de Nederlandse ambas
sade het portret, dat bestemd is voor de
nieuwe ontvangstzaal van de Tweede Ka
mer te Den Haag, aan belangstellenden
getoond. De 58-jarige Max Nauta vertelde
bij deze gelegenheid hoe Churchill zich
aanvankelijk terughoudend had betoond
in zijn verwachtingen omtrent de kwali
teit van het te maken schilderij, maar,
toen hij het resultaat zaf het enthousiast,
„uitstekend, bewonderenswaardig" noem
de.
Churchill had met grote belangstelling
Nauta's werk gevolgd en was dikwijls
opgestaan om achter de schil lersezel de tretschilder", zei hij.
werkwijze van de kunstenaar te komen
bekijken. Hij had Nauta ook de verzame
ling schilderijen van zijn ei"en hand laten
zien. Het waren er honderden, opgehan
gen in het atelier in Churchills tuin,
hier en daar negen stuks boven elkaar,
aldus Nauta: schilderijen van de pyrami-
den in Egypte, de Grand Canyon in
Arizona, uit Zuid-Frankrijk, Spanje en
Canada, en tussen de landschappen in
mooie bloemenschilderingen.
Churchill houdt van heldere kleuren,
aldus Nauta. Hij ziet schoonheid in de lij
nen van zijn Siamese kat Gabriel en in
die van zijn paarden. Hij heeft ook een
atelier bij zijn slaapkamer, met daglicht
installatie. Hij was bezig, aan de hand
van foto's een portret van zijn vrouw
te schilderen, maar toonde zich zelf daar
niet erg tevreden over. „Ik ben geen por-
AHOY' GEBOUW
t/m 12 Oct.
Het dagelijks bestuur van het curato
rium der Katholieke Economische Hoge
school te Tilburg heeft zich als volgt ge-
constituteerd: mr. M. P. L. Steenberghe,
oud-minister van Economische Zaken te
Goirle, voorzitter; mr. dr C. N. M Korr-
mann, burgemeester van Breda, onder
voorzitter; drs F. I. A. M. van Miert,
pastoor te Tilburg, lid; mr. B. I. M.
van Spaendonck te Tilburg, secretaris-
penningmeester.
Naar schatting 200.000 gelovigen hebben
gisteren deelgenomen aan de rozenkrans-
bedestonden, die de Rozenkranskruistocht
voor het vijfde achtereenvolgende jaar In
talrijke Maria-oorden van ons land had
georganiseerd als onmiddellijke inzet van
de Octobermaand.
Bijzondere hoogtepunten vormden de
bedestonden te Renkum, waar mgr. dr
B.G. Alfrink, Apostolisch Administrator
van Utecht, in het heiligdom van Maria
van Renkum de nieuwe vlag van de ro
zenkranskruistocht wijdde en de gelovi
gen kort toesprak, hen wijzend op de gro
te geestelijke voordelen, die aan 't bidden
van de rozenkrans verbonden zijn. De lei
der van de Rozenkranskruistocht, pater
D.A. Linnebank O.P., hield de predikatie.
Hij herinnerde aan de aansluiting in 1951
van het apostolaat van de rozenkrans bij
de rozenkranskruistocht van de Ameri
kaanse pater Peyton, die reeds sedert vele
jaren met overweldigend succes de rozen
krans als gezinsgebed propageert.
Aansluitend aan de actualiteit bezwoer
pater Linnebank zijn toehoorders om juist
nu er op politiek gebied toenadering tus
sen Oost en West gezocht wordt, met vuur
te bidden voor een waarachtige vrede, die
vrijheid voor allen insluit.
Een tweede hoogtepunt van de vele de
vote plechtigheden te Delft, Haastrecht,
Heiloo, Emmer-Compascuum (Munterse
Veld), Schalkhaar, Slagharen, IJsselstein
Den Bosch, Elshout, Handel, Helmond,
Katwijk aan de Maas, Langenboom, Nij
megen, Oisterwijk, Ommel, Uden, Breda
Roosendaal, St. Jansteen, St. Willibrord,
Zuiddorpe, Zegge, Brunssum, Heerlen
(Sehaesberg), M riarade. Oostrum, en
Thorn wah de bedestonde ter ere van
O.L. Vrouw in 't Zand te Roermond.
Deze plechtigheid stond onder bisschop
pelijke leiding van mgr. Dr J.M.J.A. Han
sen, coadjutor van Roermond en verenig
de o-i Limburgse eigen wijze de felovigen
in het precissie-park bij de Mariaka
pel. Voortrekkers droegen het wonderba
re Mariabeeld voorafgegaan door de fan
fare „O.L. Vrouw in 't Zand" na de predi
katie door pater Bonaventura Jansen, pro
vinciaal der Dominicanen, rond. Ook mgr
Hanssen sprak de gelovigen toe.
- Ay'y v «jj
overwinnen. Daarom is het verwerpelijk
om, zoals nog steeds geschiedt, door we
derzijdse haatpropaganda en sabotage de
spanningen tussen beide wereldblokken
op te voeren. Verwerpelijk ook met het
oog op het lot van de onderdrukte vol
ken achter het IJzeren Gordijn. Want
hoe scherper de tegenstelling tussen Rus
land en de vrije wereld wordt, des te
groter wordt de druk, waaronder deze
volken moeten leven. Laten we daarom
ophouden elkaar, zoals het tegenwoordig
in Duitsland heet. te „verteufelen" zo
betoogde de Duitse predikant, waarvan
Rudolf Goethe één van de vier katho
liek geworden Duitse protestantse geeste
lijken, die in het pasverschenen boek:
„Bekenntnis zur Katholischen Kirche"
vertellen over hun bekeringsgeschiedenis
onthult, dat hij in het concentrtiekamp
op het punt gestaan heeft om katholiek
te worden.
We kunnen de onderdrukte volken niet
helpen door een bevrijdingsoorlog. Dit is
geen reële mogelijkheid. Wat we wel
kunnen doen, is hun toestand via de weg
van onderhandelingen te verbeteren.
Deze weg is de wereld sinds de conferen
tie te Genève ingeslagen en hierover was
Niemöller natuurlijk zeer verheugd.
Wat nu in het bijzonder het Duitse
volk betreft, dit voelt westers, wil ook
bij het westen blijven behoren, maar dit
mag niet inhouden een tegenstelling tot
zijn machtige oosterburen. Duitsland kan
slechts in vrede leven, als het zich als
goede buur gedraagt zowel tegenover het
Westen als tegenover het Oosten.
Over de mogelijkheid van een hereni
ging van Oost- en Wcst-Duitsland was
Niemöller weinig optimistisch. West-
Duitsland oriënteert zich steeds meer op
het Westen, Oost-Duitsland steeds meer
op het Oosten. Een hereniging wordt van
maand tot maand moeilijker te bereiken.
Deze onwikkeling betekent voor de be
volking in Oost-Duitsland een steeds die
per wegzinken in de wanhoop.
Tot voor enkele maanden had het
Duitse volk nog de hoop, dat de politiek
van kracht van het Westen automatisch
zou leiden tot een hereniging. Sinds Ge
nève, maar vooral sedert het bezoek van
Adenauer aan Moskou is deze hoop ech
ter een illusie gebleken.
Rusland heeft zich thans ook duidelijk
neergelegd bij de status quo van een ver
deeld Duitsland.
Het vraagstuk der hereniging is hier
mede in de ijskast gestopt, zoals het
Korea- en Indo-China-probleem. Door
de splitsing in een Oostelijk en een Wes
telijk deel is Duitsland voor zijn buren
ongevaarlijk gemaakt.
Maar zal deze oplossing van twee
Duitse staten ieder met een eigen leger
tot een vreedzame toestand van duur
zame aard leiden? De Duitse predikant
wordt, zo bekende hij, gekweld door de
mogelijkheid, dat deze twee legers op een
gegeven moment zich zullen samenvoegen
tot één groot leger en dat het Duitse
volkt dan zijn eenheid weer dankt aan
het Duitse militarisme. Dan zouden we
weer even ver zijn als in 1933. aldus Nie
möller, die tegenover dit schrikbeeld
naar het ons wil voorkomen meer een
spookbeeld, want een samengaan van de
12 in democratische geest opgeleide di
visies van Adenauer met de 8 in commu
nistische geest gedrilde divisies van
Oost-Duitsland lijkt ons moeilijk denk
baar als oplossing van het Duitse
vraagstuk nog altijd ziet een hereniging
van beide delen gepaard gaande met een
neutralisering van het herenigde gebied.
De ontwapening moet bij Duitsland be
ginnen. Wee, als zij niet bij Duitsland
aanvangt, zo riep de Duitse predikant
waarschuwend uit.
Vertaling
40)
We zullen dat meisje oppakken en
ergens verstoppen. De Spin zal er razend
over zijn, wat jk jullie brom. Hij zal de
politie niet er bij durven halen, en zijn
eigen lui zullen dat meisje niet vinden. De
meesten van zijn bende zijn deftige lui en
die weten hier in de buurt niet de weg.
En dan, vijf van ons weten er maar van
af, dus dat komt wel in orde.
En hoe gaat het verder dan?
We houden dat meisje vast, snap je?
We sturen de Spin een boodschap dat
hij de stad verlaten moet en er uit blij
ven. Voorgoed. Smeert hij hem, dan bren
gen we dat meisje terug. We willen haar
geen kwaad doen ais haar iets overkwam
zou de Spin ons het vuur na aan de sche
nen leggen, al kwam hij zelf daardoor
in de kast.
En wat hebben wij er aan te doen?
Jullie moeten dat meisje bewaken,
zei Curly.
Geen denken aan riep een hunner
uit. Zoiets wagen we niet tegenover de
Spin Nooit
Ik zeg, dat jullie dat meisje moe
ten bewaken, schreeuwde Curly. Jullie
hebt te doen, wat ik zeg, niet waar?
De mannen knikten angstig van la.
Curly had hen blijkbaar geheel in zijn
macht.
Maar hoe wil je dat meisje in han
den krijgen en waar wil je haar verber
gen?
We hebben haar al.
Toen Warwik dat hoorde, schreeuwde
'hij het bijna uit bij de gedachte aan de
tengere, schuchetere Silvia Rodney in de
handen van zulke kerels.
We hebben het fijnstjes bedacht,
zei Curley. Een onzer heeft haar giste
ren opgebeld en gezegd, dat hij Warwik
was. Hij sprak heel zachtjes alsof de
telefoon niet goed werkte, zodat ze niet
kon horen, dat het een andere stem was.
Hij vroeg of ze met hem op avontuur
wilde uitgaan. Hij wilde haar hulp er
gens voor hebben, maar haar oom mocht
het volstrekt niet te weten komen. Hij
zei, dat ze gewoon naar bed moest gaan,
maar tegen middernacht op de veranda
komen en daar te kijken naar de Zuid
oostelijke hoek der balustrade. Daar zou
een brief voor haar liggen, waarin stond,
wat ze doen moest.
En hoe ging het verder?
Een van onze bende legde daar een
briefje neer. We wisten papier uit de
club van Warwik te krijgen. In die brief
stond, dat ze naar de National Avenue
moest gaan, precies om één uur. Ze 'iep
er natuurlijk in.. Zo groen is ze nog. Dat
kind is verliefd op Warwik en gelooft
alles wat hij zegt. Daar hadden we een
auto staan met een van onze jongens. Hij
sprak haar bij haar naam aan en zei,
dat hij haar naar Warwik moest brengen.
Het was een aardige keurige jongen en
het meisje rook geen onraad. Ze stapte in.
Hebben jullie haar toen bedwelmd?
Helemaal niet. Ze vertrouwde hem zo,
dat het niet nodig was. Hij is regelrecht
met haar hierheen gereden, waar ze War
wik zou ontmoeten
Wat nou?
Ze is al beneden of ze zal elk ogen
blik komen. We zullen haar hier in de
kamer brengen en daar moet ze blijven.
De huisbaas weet er van en jullie moe
ten haar bewaken.
Maar ik niet, zei de man op het
bed. Dat gaat niet! Ze zal een hels ia-
waai maken!
Daar trek jij je niks van aan Als je, wan
neer ze bemerkt, dat Warwick hier niet
is, teveel herrie schopt, houden we haar
hier zo lang als ze hier moet blijven onder
morphine. Maar we mogen haar geen
kwaad doen, denk daar wel om. De Spin
moet geen reden hebben ons te vermoor
den.. Ze moet goed eten hebben en zo
meer, denk daarom! Later vertel ik je
nog wel meer.
Curly stond op en ging naar de deur.
Als het tijd voor haar is om te gaan
slapen zullen jullie haar wel wat in
geven en dan kunnen jullie op de gang
de wacht houden. Het enige wat ze dan
zou kunnen doen is een raam stukslaan
en om hulp roepen en dan ben je in een
oogwenk binnen om haar stil te krijgen.
Blijf hier.ik zal haar gaan halen.
Ik moet er niets van hebben, begon
de man, die op het bed zat, weer.
Wil je doen wat ik zeg of niet?
vroeg Curly.
Ja., ja.. Curly., we zullen het doen.
Curly verliet haastig het vertrek.
John Warwik richtte zich uit z'n gebukte
houding op. Hij had de gang wel willen
ophollen, de trap af en Silvia redden uit
de handen van die kerel. Nu hij wist, dat
ze ingevaar verkeerde, voelde hij opeens,
hoeveel hij om haar gaf. Hij kon niet dul
den, dat ze lastig werd gevallen. Maar de
papieren waren er ook nog. Als hij nu be
gon te vechten om Silvia te bevrijden be
stond er grote kans, dat hij de documen
ten nooit in handen zou krijgen. Doch ai
had de Spin al deze omstandigheden niet
voorzien, hij had eenmaal zijn orders ge
geven en daaraan moest worden voldaan.
Warwik kreeg echter geen tijd om tot
een besluit te komen. De deur van de an
dere kamer werd reeds opengeworpen en
Curly kwam met een andere man naar
binnen. Ze hadden Silvia Rodney tussen
zich in.
XXIX
De indringers.
Warwik was natuurlijk erg overstuur;
maar toch kreeg hij een beetje hoop. Tot
nog toe was hij bang geweest voor herrie
en de inmenging der politie, maar nu
hinderde dat niet meer. Hij had een ge
schikt voorwendsel. Ze mochten nu zo
veel herrie maken als ze maar wilden,
als de politie erbij kwam, kon hij zeggen
dat de schurken Silvia ontvoerd hadden
en dat hij haar te hulp gesneld was. Hij
behiefde slechts te vertellen dat hij gezien
had, hoe 'n onguur persoon haar in 'n taxi
had gelokt en dat hij haar gevolgd was,
uit vrees, dat haar lagen werden gelegd.
Hij bleef dus door zijn sleutelgat kij
ken. Er bevonden zich nu vier mannen
in die kamer en al stond Warwik zijn
man dan ook uitstekend, hij zag (och
wel in, dat hij tegen die overmacht niet
op kon. Hij bleef wachten en luisteren in
de hoop, dat een hunner wel spoedig heen
zou gaan en dat hij dan zijn plan volvoe
ren kon.
Silvia stapte de kamer binnen en keek
verschrikt naar de twee mannen, die aan
de tafel zaten. Ze zette grote ogen op en
keek angstig in het rond.
Curly sloot de deur achter haar.
Maar., maar meneer Warwik., is
die hier niet! riep ze uit.
Hij komt binnen een paar minuten
Jonge dame, zei Curly. Hij zou hier ko
men.
Daar heb je gelijk ln! dacht War
wik. Alleen je weet het zelf niet, wat?
Ik..ik., vind het hier., zo akelig
zei het meisje stotterend.
Mijnheer Warwik heeft nu eenmaal
zijn bezigheden op allerlei plaatsen. U
moet hier nu maar rustig even bij deze
twee mannen blijven wachten. Wij moeien
weg, ziet u? Deze mannen zijn., eh..
zijn medewerkers van mijnheer Warw.k.
Dat., is., ongelooflijk!
Het is toch echt waar. Gaat u maar
op een van die stoelen zitten., zeg, sta
jij eens gauw voor die dame op. Mijnheer
Warwik zal hier wel zo dadelijk zijn, jonge
dame.
