GrootoDDerhoofden betuigden het Koninklijk Poor eerbied en hulde Faure stelt vertrouwenskwestie op kamerontbinding Labour contra minister Butler Prinses Margaret heeft gesproken Russische gasten bij de Ned. Opera Koningin per schip twee dagen dwars door jungle van Suriname EUGEN ONEGIN Mysterieuze verdwij ning van Russin uit Triest Soekarno's tweede echtgenote VROUWENORGANISATIES PROTESTEREN Kieswethervorming mislukt Atoom centrales in Siberië Nieuwe stakingsgolf in Engeland Rotterdam Bisschopsstad Appels hebben gouden stelen Bom gedooid naar Nederlandse matrozen Eisenhower uit ziekenhuis Wet op kijkgeld afgekondigd WOENSDAG 2 NOVEMBER 1955 PAGINA 3 Prins bezocht sociëteit Gamelanmuziek Inwijding tempel Vergadering met ministers Granmans brachten hulde Binnenlandse oogst een derde minder dan verleden jaar Gezellig passagieren op Cyprus Drie Nederlandse matrozen van het scheepje ..Kenitra" zijn gisteren in de stad Nicosia, op het eiland Cyprus, bij vergissing aangevallen door een terrorist, die hen voor Engelsen aanzag. De man wierp een bom naar de matrozen, toen zij aan het passagieren waren. De Neder landers liepen slechts onbetekenende ver wondingen op. Na in een ziekenhuis te zijn verbonden konden zij naar de „Keni tra" terugkeren. Scène uit „Vals beschuldigd" met Guus Hermus rechts Deze granulans zijn, zo mag men het wel noemen, de heersers in het ongerepte oerwoud van Suriname. De betekenis van het woord granman is „grootopperhoofd" en zii zijn dan ook de directe chefs van de kapiteins en de directe ondergeschikten van de districtscommissaris. In totaal telt Suriname rond 22.000 Bosnegers, die on der bet directe bestuur van deze autori teiten staan De Granmans waren oor spronkelijk opperste stamhoofden en te gelijkertijd hogepriesters. Later was de laatste functie het belangrijkst, maar mede door de kerstening van een deel der Bosnegers is deze religieuze functie weer op de achtergrond geraakt en is het voor al hun bestuursfunctie, die hun grote waardigheid verschaft. Het viertal, dat Koningin en Prins hul de kwam betuigen, was Aboikoni van de stam der Saramaccaners. die in Boven- Suriname wonen en in Asidonhopo hun centrum hebben: Alfred Abone van de stam der Matutiari's uit Boven-Saramac- ca met Posoegroenoe als centrum: Akon- toe Velanti van de stam der Aucaners, die aan de Tapanahony wonen en te Drie- tabbetje hun centrum hebben en Cornells Forster. die evenals Abone christen is, van de stam der Paramaccaners. die aan de Marowijne wonen en te Langatabbetje hun centrum, kozen. Als tolk bij deze merkwaardige audiëntie trad op de heer Schmidt, bestuursopzichter van het bin nenlands bestuur. Een zoon van Aboikoni is te Paramari bo in het internaat der Tilburgse fraters. Aboikoni zelf is geen christen. Na afloop van deze audiëntie trok H.M. de Koningin zich terug, maar die Prins begaf zich naar buiten en in gezelschap van dr J. C. Miranda, president van het hof van Justitie, maar hedenavond in zijn functie als voorzitter van de buitenso ciëteit ..Het Park", begaf Z.K.H. zich naar het geheel nieuwe sociëteitsgebouw om een ongedwongen plezierig uurtje door te brengen. De Italiaanse politie is een onder zoek begonnen naar de verblijfplaats van Natasja Voronoff, een nicht van wijlen dr Serge Voronoff, de Sovjet geleerde die bekendheid verwierf door zijn methode om de mens te ver jongen dobr apenklieren. Natasja Vo ronoff verdween op 5 October uit een hotel te Triëst. De politie verklaarde van mening te zijn, dat zij gedurende haar drie daags verblijf in Triëst een groep van vier niet-geïdentificeerde Russen heeft ontmoet, die korte tijd later Triëst verlieten, waarschijnlijk om zich naar Joegoslavië of Oostenrijk te begeven. Toen mej. Voronoff op vier October met achterlating van een koffer het hotel verliet, zeide zij over enige dagen terug te zijn. Zij reisde op een Belgisch paspoort en met een auto, voorzien van Belgische kentekenen. Haar verdwij ning werd Maandag gemeld door de eigenaar van een garage waar zij de auto voor een reparatie had achter gelaten Negen Indonesische vrouwenorgani saties hebben gisteren medegedeeld, dat zij in geen geval de tweede echtgenote van president Soekarno zullen beschou wen als de „first lady" van Indonesië. De vorige week heeft de tweede vrouw van Soekarno, mevrouw Hattini, de president vergezeld op een „niet- officiële" reis, waarbij zij enkele keren met hem in het openbaar is verschenen. De vrouwenorganisaties zeggen in een gezamenlijke verklaring, dat me vrouw Hartini de president bij officiële reizen en bezoeken niet dient te ver gezellen. „Haar huishoudelijke uitga ven dienen niet te worden betaald uit de staatskas en haar moet niet worden toegestaan in een aan de staat toebeho rend gebouw te wonen", aldus de ver klaring. gebracht aan de Hindoe-tempel der Arya Samaj. In tegenwoordigheid van het Kon. Paai- werd deze tempel ingewijd Vijf jaar geleden legde de Prins bij zijn t.weede be zoek aan Suriname de eerste steen voor deze tempel. Rond half een (17.00 uur Ned. tijd) scheepte het gezelschap zich weer in aan boord van het m.s. „Prospector" en werd de Suriname-rivier opwaarts bevaren om tegen vier uur te ontschepen bij Smalkal- den, waar in 1941 de Billiton Bauxiet Maatschappij met de ontginningen begon Per auto werd het bedrijf bezichtigd Een koele dronk in het clubgebouw van de maatschappij besloot dit bezoek en tegen kwart over zes (22.45 uur Ned. tijd) in de avond was Koningin Juliana weer terug in Paramaribo na deze lange, maar bij zonder interessante reis van twee dagen door het Surinaamse land aan de oost zijde, waar zo'n belangrijk deel van de welvaart van dit Rijksdeel zijn oorsprong heeft. (Van onze correspondent) PARIJS, Woensdagmorgen Premier Faure heeft voet bij stuk gehouden. Gisteravond heeft hij de vertrouwenskwestie, in con stitutional vorm, gesteld op de onveranderde tekst van zijn wets voorstel om de Kamer op 2 Januari te doen ontbinden en dus in De cember algemene verkiezingen te houden. De stemming zal reeds he denavond, nog vóór middernacht, plaats hebben. Faure nam het besluit om de ver trouwenskwestie te stellen, nadat eens te meer bleek, dat de Kamer niet bij machte was het over een nieuwe kies wet eens te worden, ondanks de vele woorden die hierover gevallen zijn. In een vrijwel onafgebroken zitting_ sinds Zondagmiddag heeft de Assemblée na genoeg niet gesproken over de Kamer ontbinding zelf, al verklaarde iedereen dan wel, dat het een genoegen zou zijn voor de kiezers te verschijnen. Men heeft de tijd doorgebracht met allerlei stelsels en combinaties van stelsels in stemming te doen brengen. Vijf-en- twintig stemmingen hebben zodoende plaats gehad en practisch alles wat tot nu toe in stemming werd gebracht is verworpen. De afgevaardigden werden het slechts eens over een onderdeel van een voorstel van de commissie voor algemeen stemrecht, inhoudend, dat een kiesstelsel met lijsten per departe ment zonder herstemming en met toe passing van de evenredige vertegen woordiging zou moeten worden ge volgd. Met 265 tegen 239 stemmen werd dit voorstel aangenomen. Toen later echter de heer Faure na mens de regering een nader voorstel indiende, ertoe strekkend om lijstver- binding onmogelijk te maken, werd dit regeringsvoorstel met 450 tegen 150 stemmen verworpen. Al met al is het nu niet erg waar schijnlijk meer, dat de Kamer het in de komende weken nog over een her vorming van de kieswet zal eens wor den. Men mag dus wel aannemen, dat de kieswet zal blijven zoals zij is, en dit is dan net wat ruim 400 afgevaar digden, die aan het huidige stelsel hun verkiezing te danken hebben, steeds hebben gehoopt. Vóór hij de vertrouwenskwestie stel de, constateerde de premier dan ook, dat de Kamer het niet eens had kun nen worden over een wijziging van het kiesstelsel en dat hij bijgevolg de vertrouwenskwestie alleen maar stel de op het regeringsvoorstel tot het houden van vervroegde verkiezingen. Gisteravond was men algemeen van mening, dat de regering gemak kelijk een meerderheid zou berei ken. In zoverre is dit eigenlijk van minder belang omdat, zelfs als de regering zou verslagen worden, de weg open staat om een decreet van Kamerontbinding te doen uitvaardi gen op grond van het feit, dat er voor de tweede maal binnen de acht tien maanden een regeringscrisis plaats heeft. bezoek aan het militaire kampement en dronk thee ten huize van de districtscom missaris. Indianen en bosnegers, die hun woonplaaten langs de Marowijne hebben, kwamen hun opwachting maken. Zij had den. zoals gebruikelijk, geschenken bij zich: o a. primitief maar kostelijk hout snijwerk. Ook de schooljeugd van Albina trad aan en zong voor H.M. enkele liede ren. en er was een grootse, ontroerende huldiging van Bosindianen Wagana's, Caraïben, Arowakken. Bosnegers en Cre olen. Omstreeks vijf uur vertrok de Koningin en een uur later was het gezelschap, na een rit door het wooncentrum der Indo nesiërs, terug in Moengo. waar in „Casa Blanca" de Koningin recipieerde. Na af loop hiervan vertrok H.M. te voet naar de „Prospector", die in de loop van de nacht koers zette naar het district Commewijne; Dinsdagochtend tegen acht uur was het schip ter hoogte van Alkmaar. Koningin Juliana ontscheepte zich die morgen Per jacht „Oranje" en bracht in Alkmaar een bezoek aan het tehuis voor Hindoestaanse kinderen van de Evangeli sche Broedergemeente. Daarna begaf de Koningin zich per auto naar Leliëndaal, waar zij een kindertehuis voor Indonesi sche kinderen, eveneens van de Evangeli sche Broedergemeente, bezocht en waar Zij de eerste steen legde voor een nieuw ïheisjestehuis. Van Leliëndaal ging het naar Mariën- burg, waar Prins Bernhard zich bij het gezelschap van H.M. voegde. De Prins was naar Paramaribo teruggekeerd na zijn jachtpartij in het Matapicagebied, waarbij tamelijk veel gevogelte werd ge schoten, en had zich in de morgen van Dinsdag naar Mariënburg begeven. Hier bracht het Koninklijk Paar een bezoek aan de suikerplantage van de Nederlandse Handel Maatschappij Mariënburg is een Indonesisch plaatsje en dit kwam heel sterk tot uiting bij het kantoor van de maatschappij, waar naar gamelanmuziek Werd geluisterd. Van Mariënburg ging het naar Nieuw Amsterdam de hoofdstad van het district Commewijne. éen plaats, die op het ogen blik niet veel meer betekent dan dat er een strafgevangenis is gevestigd, maar die voor hen. die de geschiedenis van Surina me goed kennen, zeker geen onbekende klank heeft Het is een stadje met oude wallen, zoals gebruikelijk versierd met oude kanonnen, en H M en haar gemaal lieten zich niet de gelegenheid ontnemen dit historische plekje te bezichtigen. In de woning van de districtscommis saris werden enkele notabelen uit het dorp en de omgeving aan de Vorstelijke Personen voorgesteld en later luisterden de Koningin en de Prins staande op het balcon van de woning aandachtig naar een kindercantate. Ongeveer een half uur duurde dit verblijf in Nieuw Amsterdam en toen ging het weer verder, ditmaal naar Meerzorg, waar een bezoek werd Wie dacht, dat na deze vermoeiende reis H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard rust zouden nemen, heeft zich deerlijk vergist. Na het diner in het gou vernementshuis gebruikt te hebben, ver gaderde de Koningin om half negen in de avond met de raad van ministers, waar bij tal van belangrijke onderwerpen ter sprake kwamen. Daarna ontvingen Koningin en Prins in de audiëntiezaal van het gouvernements huis de granmans der Boslandcreolen. Zaterdag is in het Russische blad „Izvestia" een uitgebreid plan bekend gemaakt voor de reorganisatie van de energievoorziening in Rusland. Zoals bekend, is Malenkof sinds 9 Februari van dit jaar minister van energie, na dat hij zijn ontslag had genomen als premier „omdat hij vele fouten had ge maakt door zijn onervarenheid". Het plan beoogt de capaciteit van te electrische centrales vóór het jaar 2000 tot 12 of zelfs 15 billioen kw/u op te voeren. Deze reorganisatie geschiedt in etappes en langzamerhand wil men de gehele Sovjet-Unie van electriciteit voorzien. In de eerstvolgende vijftien jaar zullen 30.000 kilometer spoorweg worden geëlectrificeerd. Het plan voorziet verder in een ont wikkeling van Siberië. Er zullen water krachtstations en atoomcentrales ko men; er zullen kunstmatige meren en bevloeiingssystemen worden aangelegd De Siberische rivieren worden afgetakt om de woestijnen van Centraal-Azië te irrigeren. Er zullen autowegen komen die de Atlantische Oceaan, de Stille Oceaan en de Noordelijke IJszee met elkaar zullen verbinden. ken. Onder de stakers bevinden zich ar beiders van de drie Schotse Rolls-Royce- fabrieken, de Roverfabriek te Solihuï en de Hawkervliegtuigfabriek te Blackpool. De stakers bij de Schotse Rolls-Royce- fabrieken hebben het werk neergelegd om er tegen te protesteren, dat een van hun collega's een te hoge premie heeft ontvangen. Deze 11.000 stakers eisen, dat ook de arbeiders in de acht Engelse Rolls- Roycefabrieken zich bij hun actie aanslui ten. De stakers van de Roverfabrieken protesteren tegen het ontslag van 120 ar beiders. Nu de benoeming te wachten staat van de nieuwe «bisschop van Rotterdam heeft zich een plaatselijk initiatiefcomité ge vormd, bestaande uit katholieke leken, dat zich tot taak heeft gesteld de bisschop een waardige ontvangst te bereiden. Het comité staat onder voorzitterschap van de heer P. j Spoorenberg: het secre tariaat wordt waargenomen door de heer J. H. Kuijpers, terwijl als penningmeester fungeert de heer G Z de Vos. Het Britse Lagerhuis heeft met 329 tegen 261 stemmen een motie van afkeuring van de Labour-partü verworpen. Volgens La bour heeft de minister van financiën. Butler, de kiezers „omgekocht", door in April, een maand voor de verkiezingen, in zjjn begroting allerlei voor de belas tingbetaler voordelige maatregelen op te nemen. Thans, in October, moest hü met een nieuwe ..noodbegroting" komen om de toestand te herstellen. Eden. die Butler verdedigde, zei, dat naderhand zou blijken dat de huidige be groting de juiste maatregelen tegen infla tie behelst. Butler verkla rde, dat hoewel Groot- Brittannië begin October niet minder dan 80 millioen aan de Europese Betalings Unie moest betalen, de afgelopen maand toch een kleiner tekort zou laten zien dan dit bedrag- In het verloop van October kon dus het deviezenverlies aan de E.B.U ten dele weer worden ingehaald. Minister Butler verklaarde tevreden te zijn over de eerste resultaten van zijn anti- inflatiemaatregelen. Door een nieuwe stakingsgolf ligt in Groot-Brittannië thans een aantal fabrie ken stil. Het merendeel van de stakers in totaal 17.000 behoort tot het perso neel van automobiel- en vliegtuigfabrie- „De oud-Nederlandse spreekwoorden „de appeltjes piepen aan de bomen" en „de appels hebben gouden stelen", welke een schrale oogst en hoge prijzen voor hard fruit aanduiden, worden dit jaar weer actueel. In vrijwel geheel Europa is door het koude, natte voorjaar de oogst van appelen mislukt. Alleen Italië brengt een oogst van een millioen ton aan de markt. Geheel Europa produceerde slechts 3,25 millioen ton tegen 4.2 millioen ton in het najaar 1954. Het Italiaanse aandeel was toen 825.000 ton. De betrekkelijke schaarste aan appelen in ons werelddeel doe't een zwaar beroep op de Nederlandse oogst, die naar raming dit jaar slechts 250 000 ton aan handels producten tegen 388.000 ton in 1954 be droeg. Verwacht kan worden, dat van de eigen oogst 150.000 ton binnen de grenzen zal worden verkocht. De perenoogst bedraagt (geraamd) 100.000 ton tegen 160.000 ton in 1954. Hoewel de perensituatie in Europa jets gunstiger is dan die van appels, trekt het ene pro duct het andere mee, waardoor op de veilingen thans reeds vaak tweemaal zo vee] wordt besteed als in begin Novem ber 1954. De kleinhandelsprijzen zijn in verhouding gestegen. Snellere stijging dezer prijzen wordt min of meer in de hand gehouden door de (deels nog komende) aanvoeren van citrusfruit, bananen enz. In hoeverre van overzee aangevoerde appelen invloed op de Nederlandse markt (zullen) hebben is op het ogenblik nog niet te overzien. bodska.ia in haar beste tijd. Waar echter, als gezegd, ook Gré Brouwenstijn deze rol voortreffelijk creëert, werd men bijna nog meer verrast door het ongelooflijke mate riaal van de bariton, die een zeer grote omvang bleek te paren aan een virtuoze soeplesse en een fraai timbre; fraaier misschien dan de wat metalige tenor, die echter eveneens alles wat wij op eigen bodem aan tenoren bezitten, ruimschoots overtrof. Acteren deden ook zij gemakke lijk en natuurlijk o, dat duet voor het duel Het was geen wonder, dat de ovaties na elk bedrijf toenamen en ten slotte de afmeting van een orkaan be reikten. En waarom niet? We mogen dankbaar zijn voor grote artistieke prestaties, ook als ze van achter mysterieuze gordijnen komen. En jamuziek is een machtige. een gevaarlijke internationale. Want kun nen we ons onder de hartstochtelijke klanken van een „Onegin" wel zo nauw gezet blijven verdiepen in het voor en tegen van staatsbemoeiing en al die andere zogezegd brandende kwesties? Wat zagen onze grootouders eigenlijk in gastdirigent Tsjaikowski? Een afgezant van het czarisme soms? De perssecretaris van president Eisenhower heeft gisteren bekend ge maakt, dat de president binnenkort het ziekenhuis zaL verlaten om op zijn boér- derij te Gettysburg verder herstel te zoe ken. Volgens plannen zou de president op 11 November a.s. naar Washington vertrekken, doch dit zal afhangen van de resultaten van een onderzoek, dat het komende weekeinde door de behandelen de geneesheren onder leiding van dr Paul White uit Boston, zal worden ver richt. De president zal na een weekend in Washington te hebben doorgebracht naar Gettysburg vliegen. Na het komische spel waarmede De( Nieuwe Comedia is gestart, vond gister avond in de Haarlemse Stadsschouwburg de tweede première van deze groep plaats. Dit maal voerde John Gobau de regie over het spel van Philip King „Vals Beschul digd". Hoe men ook over dit stuk moge denken, een ding is zeker, dat het goed past bij de doelstellingen die Het Nieuwe Comedia zich stelt n.l. het publiek een avond in de schouwburg of toneelzaal te boeien. De ovationele hulde die na af loop de spelers werd gebracht, getuigt van het feit dat het is „ingeslagen". Wij wil len geen Nurkse beschouwingen koppelen aan deze successen, het is nu eenmaal zo dat een toneelspel dat de aanwezigen boeit of vermaakt en dat niet smakeloos is een positieve waarde heeft. En dit heeft „Vals Beschuldigd". Een der Russische gasten Lilla Lobanowa (links met Cora Canne Meyer. troos en een meisje uit de metaal industrie, allé drie door wijze leiders „ontdekt" en de muziek ingestuurd, en alle drie gespecialiseerd in de rollen, die zij hier komen vertolken. Mooier kan het dus niet, en de verwachtingen waren nog hoger gespannen omdat bij de Onegin- première tijdens het Holland-Festival de beide mannen-rollen benéden die ver wachting gebleven waren (destijds Broecheler en Vinay) en wij enkel aan de Tatjana van Brouwenstijn een be vredigende herinnering bewaarden. Repetities met de gasten waren er weinig of niet geweest, wat te begrijpen is, maar niet bevorderlijk voor de een heid van de opvoering. Voor het eerst kreeg Nederland een tweetalige opera te verwerken. Men moet er even aan wen nen om de vraag. „Bist du krank?" te horen beantwoorden met: „Ja sdorówa", en zo verder. Maar waar men de meeste zangers toch maar half verstaat, weegt dit bezwaar betrekkelijk licht. Meer vielen de lacunes in de regie te betreuren. Zoals men zich herinnert, zit de mise en scène van Scharoff en Bauchène zeer precies in elkaar en wektize een duide lijke empire-sfeer. die het meest van Poesjkin uitgaat. De Russen vooral Tatjana huldig den klaarblijkelijk een meer romantische en kan het anders democratische opvatting, waardoor de heldin althans in het eerste bedrijf als een wat boerse .Unschuld vom Laude" naast haar pluki- 'ratische zusje kwam te staan. Doch per slot van rekening is ook dat bijzaak. En om nu op de hoofdzaak te komen: we hebben grandiose prestaties te boren en te zien gekregen, deze avond. Tatjana beschikte over een prachtige lonker-dramatische sopraan en een ge- oassionn"erde gave tot uitbeelden; wij werden soms herinnerd aan Oda Slo- Als men de fabel analyseert, zal men 1 geneigd zijn alleen maar de draak in het stuk te zien. In een roddelende dorpsge- meenschap wordt een jonge dominee (Guus Hermus), door een louche jongeman i (Ton Kuyl) in moeilijkheden gebracht. D= J moreel losgeslagen jongeling weet name- lijk een soort beschuldiging te laten lan- j ceren, dat de dominee minder eerbare be- |ij doelingen met hem heeft gehad. Zeer kie? H wordt dit thema door de auteur behandeld l ij Geen moment wordt men nodeloos ge- p schokt door termen en woorden, die aan-i® stoot kunnen geven. Het geval zoals het wordt uitgewerkt, is nu eenmaal de kern van de zaak. De dorpsgemeenschap is maar al te graag genegen gehoor te geven aan deze laster, vooral omdat een zich had tot taak een vreselijk zeurderige en miskend voelende oude vrijster de domi- hysterische juffrouw te spelen en dit deed nee maar al te graag wraak wil bereiden, zij ten volle. Tenslotte komt een oplossing, die wij hier De rol van de misdadige jongeman was niet wiHen neerschrijven om de spanning in handen van Ton Kuyl. Hij was naar niet bij voorbaat weg te nemen voor de- onze mening iets te week en te zacht van genen, die, het stuk zullen gaan zien. stem. Ook hield hij niet strak het platte „Vals beschuldigd" is geschreven vol- accent vol en liet hij zich wel eens gaan gens het oude beproefde recept van een in erge toneelmatige effecten, zodat hij lach en een traan. Het is goed gespeeld te veel comedie speelde om juist de toets door Guus Hermus als de dominee, die te raken, die nodig was. Zijn daden wa- geen enkele keer zich liet verleiden tot ren echter van dien aard, dat alle anti- bijzondere staaltjes van acteerkunst. Mag- pathie op hem werd ontladen en als zo- da Janssens speelt zijn moeder met alle danig kon er niet veel verknoeid worden verve en warme gevoeligheid, die wij van aan deze rol. In een kort rolletje trok haar kennen en waarderen. Marion Gobau Bep Dekker de aandacht doordat zij een

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1955 | | pagina 3