Ïf'
m
Mariniers kregen groot tenue
„Beatrijs", opera van Ignace Lilien
FIRMA A. VAN D0N6EN ZOON
Gedenkraam Concertgebouw onthuld
WdeibcHTma*
CHATHAM
1
100
De MINISTER heeft
bedenkingen
iüt V/p-L
Zeker geen vermindering, misschien zelfs
uitbreiding van TV-zendfijd
r
zo iama> e-j
Het zijn sterke banden die ons binden
Gala-avond in Rotterd. Schouwburg
AilBJWB-
WE
iuet
S Og£Zmp> -
Gloeilampjes
te
Zes ton meer beschikbaar voorde
programma's
DRAADLOOS
CONTACT
r
Veus
Stijlvol geheel
Generalaat van de
Kruisheren
Redders van de
St. Servaas
Opvoering in de Kon. Opera van Gent
V.
De uitmonstering van de gafa-uniformen van het
KORPS MARINIERS werd thans door ons geleverd
J
Kinderen later naar
school
Noodwet weduwen en wezen „nauwelijks
zinvol"
NA 8
ie
e
b
>OR
ZATERDAG 10 DECEMBER 1955
PAGINA 9
Kolbakken en pelten
De overdracht
Wordt verplaatst naar
Amersfoort
„Bene Merenti" voor vier
brandweerlieden
PRINSES WILHELMINA ZAG
FILM VAN SURINAME-
BEZOEK
De tamboer maitre in het nieuwe
groot tenue
Nog een geschenk
BREDA - CATHAR1NASTRAAT 87 - TEL. 5647
Onze sedert 1820 gevestigde firma
verzorgde o.m. de uitmonstering
der Girde-regimenten en de nieu-
bpk van de Gouden Koets.
IN AMSTERDAM WEST:
jö
OP
BEZINNINGSDAGEN
GEERLINGSHOF
Philadelphia (V.S.)
Cincinnati (V.S.)
4i
Van 1214 December
Congres Intern. Christe
lijk Vakverbond
Ministeriële bedenkingen
Nieuwe FM-zenders in de
lucht
Korsicanenzorgen voor
coördinatie
Ministerieel voorstel
„A ouwelijks zinvol'9
errier"-
ng van
De foto
die er
'.nomen:
net een
het ge-
weers-
kt wor-
nd voor
•allende
:en lan-
hebben
ling be-
somstige
i woord-
eld. Hij
enkomst
jegezon-
;nlandse
s Parjjs
reikt na
in, dat
otstrijd-
erschrij-
et-gepu-
ber 1954
sr West
eren be
ien be
ssen de
ien aan-
lij voeg
en over
konden
zij door
'ekeurd.
te krin-
e moei-
Jtbijdra-
de Na-
naatsta-
:r vloot-
zoontje
inuskerk
[aartens-
Dd.
iw bezig
In een
get je de
pen vak
t ventje
n lopen
r willen
vij onze
omdat
ijk voor
ïze kap-
serieuze
e heren
rkeur te
>ok niet
enegen-
schalks
allerbe-
Re lieve
gen aan
i tantes;
waarop
fiets de
"op een
gekleed
is tal ten
bezoe-
het ge-
dit al-
nacht-
lummer
aarover
pnieuw
aan de
rubriek
ontgaan
oe men
iragen.
evering
erbodig
vat va-
atsoens-
E willen
:ht dus
kijf en
ver het
tij ken-
;aat uit
t het
ste vol-
■erloren
kbladen
1 mijn-
vrouw
hij een
ng ge-
eprodu-
-ouwen-
jn haar
san een
u hem,
en hele
hoewel
dames
wij de
lijkheid
tèle.
l terug
mannen
zo druk
ie kno-
k vindt
?aar of
toch al
nélange
dames-
Wel bijzonder select was gisteravond het publiek, dat de Rotterdamse
Schouwburg vulde. Zowel van militaire zijde als van de zijde der Rotter
damse bevolking waren het de voornaamste representanten die in avond-
costuum naar de gala-avond waren gekomen bij gelegenheid van het 29Ö-
jarig bestaan van bet roemruchte Korps Mariniers, dat bij deze gelegen
heid een grandioos geschenk in ontvangst mocht nemen: het ceremonies!
tenue, hetwelk wij dezer dagen in ons blad reeds beschreven.
Na een muzikale ouverture van de zo
populaire Marinierskapel mocht de com
mandant van het Koninklijk Korps, de
generaal-majoor H. O. Romswinckel o.a,
welkom heten Z.Exc. H. C. W. Moorman,
staatssecretaris van Marine, mr G. E. van
Walsum, burgemeester van Rotterdam, mr
K. P. van der Mandele, voorzitter van de
Stichting Rotterdam Groot Tenue Mari
niers, welhaast alle leden van de Admi-
raliteitsraad. drie oud-commandanten van
het Korps en vertegenwoordigers van het
sociale, culturele en economische leven
van Rotterdam.
v De generaal ging in het kort na de ge-
- - V. ../.V V
heer Philips, die niet kon nalaten te ver
klappen, dat in vele delen der wereld er
grote vraag is naar de gramofoonplaten
met een weergave van de muziek der
Marinierskapel.
Een der glanspunten van de avond was
een show van oude uniformen sedert 1817.
De firma George Pisa en Zn te Eind
hoven had van deze uniformen aan de
hand van oude prenten en beschrijvingen
exemplaren vervaardigd en deze aan het
Korps aangeboden. Genoemde firma had
de order voor de nieuwe gala-uniformen
verkregen en deze, tezamen met ge
specialiseerde andere firma's uitgevoerd.
Niet alleen boeiden deze uniformen,
waarin zich de geest van de tijd waarin
zij werden gedragen weerspiegelde o.a
door de Russische kolbakken en de sobere
petjes maar ook het décor waarin zij
werden gepresenteerd. Met behulp van
projectie in zachtblauwe tint op het ach
terscherm van het toneel plaatste men de
oude mariniers In de entourage van hun
tijd.
Toen het laatste beeld. nl. dat van de
marinier van na de bevrijding, in khaki
battledress en groene Amerikaanse tuniek
aan het oog werd onttrokken, ging het
doek op om tien man te tonen w.o. de
vaandelwacht met vaandel in de nieuwe
ceremoniële dracht.
Nu betraden de heren mr K. P. van de
Mandele, dr F. W. T. Hunger en L. W. E.
Rauwenhoff namens de Stichting het
toneel om het geschenk van het Rotter
dams bedrijfsleven aan te bieden.
Mr Van de Mandele bracht de geluk
wensen van burgerij en bedrijfsleven ter
gelegenheid van de lustrumviering over
en hij deed dit van harte, omdat, zoals hij
als Rotterdammer zeide, „het Korps nu
eenmaal bij ons behoort. Het zijn sterke
banden die ons binden". Tal van bijzon
dere evenementen, die de burger met trots
vervullen en waarmee het Korps in de
laatste decennia geschiedenis maakte, riep
hij in de herinnering terug en hij legde
er de klemtoon op, dat. nu de garden
Grenadiers, Jagers en Fusiliers hun gala
uniformen ontvingen, de Mariniers daar
bij niet achter mochten blijven. Uit dit
nieuwe tenue moest de traditie van een
groot verleden spreken en mr v. d. Man
dele uitte de wens, dat het geschenk mede
een aansporing zou moge betekenen voor
de mariniers te blijven wat zij altijd ge
weest zijn: een keurkorps waarop Neder
land en Rotterdam trots mogen zijn.
Generaal Romswinckel uitte zijn gevoel
van overgrote dankbaarheid voor het
kostbare geschenk.
„Wanneer een idee in Rotterdam leven
krijgt, zal dat wel verwezenlijkt worden",
zeide hij, „maar als de heer Van der
Mandele er zich voorspant, is succes bi)
voorbaat gegarandeerd. Met dit geschenk
is een dierbare wens die leefde in de
harten van alle mariniers in vervulling
gegaan". Het groot tenue zal, zodra het
geheel voltooid is, aan de burgerij worden
getoond, maar voor het overige zal het
alleen worden gedragen bij zeer bijzon
dere gelegenheden als b.v. vorstelijk eer
betoon.
Na de hierop volgende pauze werd de
film: „Zo wijd de wereld strekt", grepen
uft het mariniersleven van heden, ver
toond en trad de Marinierskapel nóg met
enkele nummers op. De zeer stijlvolle
avond werd besloten met het Wilhelmus.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Naar wij vernemen zal het nieuwe
Constantijncollege van de Kruisheren
aan de Daan Fockemalaan in Amersfoort,
26 April a.s. worden ingewijd en officieel
geopend.
Wij vernemen voorts, dat het in de
bedoeling ligt om in de dan vrijkomende
villa „Vleugelslag" aan de Laan 1914 het
Generalaat van de orde, thans zetelend
in St Agatha bij Cuyk, onder te brengen.
Het Hoogwaardig Heer, Mgr dr W. van
Hees O.S.Cr, zal daar dus mettertijd zijn
intrek nemen.
(Van onze correspondent)
Hedenmorgen heeft mgr Jenneskens,
deken van Maastricht, in de hal van het
stadhuis, de pauselijke onderscheiding
„Bene merenti" uitgereikt aan de heren
Tn. Krischer. J Cleuren, H. Vanderbroeck
cn N. Penders. de vier brandweerlieden
die zich bijzonder onderscheiden hebben
bij de torenbrand van de St Servaaskerk.
Bij deze uitzonderlijke gebeurtenis wa
ren naast de familie en het Stadsbestuur,
ook aanwezig de heer J Visser, inspecteur
van het Brandweerwezen in Limburg, mr
Dautzenberg, voorzitter van de Limb.
Brandweerbond. alsmede de commandan-
,eJ van <le brandweren in Heerlen en
Aken en vele collega's der gedecoreerden.
(Van onze Brusselse correspondent)
Toen Herman Teirlinck zijn door de
Beatrijssproke geïnspireerd drama „Ik
dien" schreef, zal hij er zeker niet aan
gedacht hebben, dat dit werk eens als
libretto voor een opera zou dienen. Die
versmelting schijnt als volgt te zijn ont-
(Van onze correspondent)
H.K.H. Prinses Wilhelmina bezocht
gisteravond het Minerva-theater te Apel
doorn, waar momenteel de film van het
bezoek van H.M. de Koningin en Z.K.H.
Prins Bernard aan de Antillen en Suri
name wordt vertoond. Zij werd vergezeld
door de dame du palais mevr. H. J. de
Savornin Lohman-Van Hasselt.
schiedenis van het Korps, daarbij aan
halend de woorden vol waardering en
lof die Koningin Wilhelmina sprak, toen
zij de Willemsorde aan het Korpsvaandel
hechtte na de bevrijding.
In een typisch Rotterdams décor traden
daarna de tamboers en pijpers op. Had
men veel waardering voor hun optreden,
de bewondering voor de prestaties van het
Korps bereikte wel haar hoogtepunt bij
de feilloze demonstratie Colonne Geweer
door mariniers eerste, klasse van de
Korpsschool voor Korporaal.
Zó onberispelijk en als cén beweging
verliep deze gehele show, dat ieder zich
welbewust was van de enorme training,
die eraan moest zjjn voorafgegaan. De
volmaakte stilte van het publiek getuigde
van een gespannen aandacht en slechts
eenmaal ontstond wat geroezemoes als
reflex op het salvo met losse patronen
aan het einde.
Daarna was de beurt weer aan de
Marinierskapel om voor het voetlicht te
treden. In smetteloos witte uniformen te
gen een fond van donkere gordijnen klonk
het Rotterdamse stedelied dat door de
gehele zaal staande werd aanhoord.
De heer J. Philips betrad nu het podium
om als directeur van de N.V. Phonogram
de kapel een fraai geschenk aan te bieden
in de vorm van zes klaroenen, versierd
met geborduurde oranje vaantjes. Deze
waren echter nog niet alle voltooid, doch
één ervan kreeg men reeds te zien. „De
anderen zijn nog onder de ijverige han
den van nonnetjes in Brabant", zeide de
we
Ongeveer 20 scholen in Amsterdam-
West. gelegen in de omgeving van de
Admiraal de Ruyterweg cn de De
Cierqstraat, hopen tussen de Kerst- en
Paasvacantie een proef te nemen met de
verschuiving van de aanvangstijd van
9 naar 9.15 uur. De kinderen behoeven
dan niet in het gevaarlijke ochtendspits
uur naar school te gaan. Gebleken is, dat
direct na negen uur een merkbare ver
stilling op de weg intreedt; het aantal
auto's b.v. daalt dan tot 1/3. Zowel open
bare als bijzondere scholen willen aan
dit experiment deelnemen en ais de
proef slaagt wil men er naar streven de
latere aanvangstijd voor de gehele stad
vast te stellen. Het Amsterdamse stads
bestuur, dat zeer sympathiek tegenover
het plan staat, meent echter dat een der
gelijke ingrijpende maatregel niet zon
der meer genomen kan worden, doch
het voelt er alles voor, aldus „Het VTije
Volk", waaraan wij dit bericht ontlenen,
de veiligheid van alle kinderen op de
weg te vergroten.
staan: in de winter van het jaar 1926 zat
iemand in een klein café te Rotterdam op
het openingsuur van een consulaat te
wachten, om er een visum voor zijn pas
poort te bekomen. De man zag een stuk
courant liggen- en las er een recensie in
van hogergenoemd nieuw toneelwerk van
de Vlaamse auteur. De intense dramatiek
van het thema greep hem aan en daar hij
componist was. besloot hij er een opera
van te maken. Die wachtende man in het
café heette Ignace Lilien. In zijn korte
oiografie lezen wij, dat hij in 1897 werd
geboren de biografie zegt niet: waar
en dat hij in 1918 te Den Haag als com
ponist debuteerde met een „compositie
concert". Hij schreef kamermuziekwer
ken en liederen en trad als pianist en
als dirigent in het buitenland op. Gedu
rende de oorlog woonde hij te Apeldoorn,
waar hij verschillede werken schreef, o.
a. zijn vierde symphonie.
In 1930 had hij, op tekst van G. B.
Shaw, een komische opera gecomponeerd,
„Great Catherine". Twee jaar tevoren
had men, te Antwerpen en te Brussel,
voor de eerste maal zijn opera „Beatrijs"
opgevoerd, waarna verschillende andere
steden volgden.
Dit werk sloeg in. En terecht, want het
bevat heel wat kwaliteiten. Wij hebben
i het zojuist in de koninklijke opera van
Gent voor het voetlicht zien brengen ge-
dragen op een weelderige muziek. Al is
het waar, dat deze af en toe aan Debus
sy, Ravel, Strawinski en een paar ande
re impressionisten doet denken, toch kan
haar een persoonlijk karakter niet ont
zegd worden. Al de sentimenten die in
de sproke tot uiting komen, worden In
de opera muzikaal op treffende wijze
weergegeven. Het is een aangrijpend ly
risch drama geworden, dat soms even
aan Memotti's „Consul" doet denken.
Hoge eisen
Er worden in dit werk hoge eisen ge
steld, niet alleen aan de hoofdrollen maar
ook aan de figuranten. De kermisscène,
die zich over heel het tweede bedrijf uit
strekt, is in dat opzicht kenschetsend. Het
is daar de duivel, die de dans leidt en
onder het vijftigtal personen die zich als
kermisgasten op het toneel bevinden, een
geweldige dramatische spanning onder
houdt. Op een tweede podium zien zjj, op
steeds pregnanter wijze, het menselijk
verval van Beatrijs en haar niteindelijke
verlossing uit de poel waarin zij aan
het vergaan was.
Hier hebben de componist, de librettist
en de regisseur elkaar op magnifieke wij
ze aangevuld. Dat zijn tonelen, die aan
figuren en houdingen van Breughel en
Ensor tegelijk doen denken. Er zit iets
hallucinerends in. Er werd daar indivi
dueel en toch harmonisch geacteerd zoals
wij niet lang geleden door de zwarte ac
teurs zagen doen van het fameuze gezel
schap, dat met „Porgy and Bess" een
wereldreis aan het maken is.
Liliens werk is ook 'n stap naar het los
maken van de opera uit de meestal ver
ouderde en verstarde formules waarin
deze kunst is vastgelopen en voor velen zo
goed als ongenietbaar is geworden. Deze
componist schreef een grote partituur op
een groot libretto. Een vaardige techniek
en een frisse inspiratie, zijn markante ka
rakteristieken van zijn kunst.
Van 2225 December (eventueel tot 24
December) vinden op Geerlingshof weer
de jaarlijkse Bezinningsdagen van Kerst
mis plaats, die vooral bedoeld zijn voor
jongeren van plm. 2030 jaar, maar
waaraan toch ook door ouderen deelgeno
men kan worden. Er is weer gelegenheid
om de plechtige Nachtmis in de huiskapel
van Geerlingshof mee te maken; naar
verkiezing kan men ook in de namiddag
van 24 December naar huis reizen.
De conferenties worden gegeven door
pater Michaël Hensen O.P., die zal spre
ken over actuele vragen, waarna „ge
sprek".
Daarnaast zullen zang, wandeling, Kerst
avond enz. de sfeer van de Bezinningsda
gen bepalen. Mej. Truus Kloes uit Haarlem
zal een avond geven van „Kerstlieden
bij de luit".
De commissaris had er tenslotte genoeg
van en hij vaardigde een order uit.
waarbij hij voorschriften gaf in verband
met de snorren en de haardracht van
de politiemannen. Sommige jonge poli-
tie-ambtenaren, aldus de verontwaar
digde commissaris, waren er toe over
gegaan om een soort be-bop-kuif te
gaan dragen, terwijl er zelfs verschil
lenden waren die er wapperende snor
ren op na hielden. Politiemensen moe
ten niet zo uitbundig aan dit soort mo
de-verschijnselen meedoen, besliste de
commissaris en voortaan zullen de po
litiemannen er in Philadelphia weer
„traditioneel" besnord en gekuifd moe
ten uitzien.
Bolzano Italië
Giovanni Baas vierde hier, in de beste
gezondheid, zijn 103de verjaardag te
midden van een groot gezelschap kin
deren, kleinkinderen en achterklein
kinderen. Hij is altud een groot jager
geweest en tot zijn negentigste jaar
schoot hij het haasje nog feilloos.
Londen
De Britse hoedenmakers hebben aan
het Lagerhuis aangeboden de hoge hoed
te vervangen, die in het parlement ge
bruikt wordt. door leden die het woord
willen, voeren. Het is namelijk de ge
woonte dat een afgevaardigde, die iets
zeggen, wil, deze wens kenbaar maakt
door een hoed op te zetten en de hoed,
die daarvoor gebruikt wordt, doet reeds
vijftig jaar dienst. Donderdag had een
afgevaardigde niet geheel ten onrechte
geklaagd over de ouderdom en het
uiterlijk van dit langzamerhand wei
nig parlementaire hoofddeksel. De
hoedenmakers hebben een nobel e be
doeling biet hun goedgeefsheid. Op
deze wijze willen ze hun dankbaarheid
uitdrukken voor de recente verlaging
van de belasting op hoeden.
Nog een oude baas, maar die toch geen
dag ouder meer wordt Hij is namelijk
overleden, Joseph Nicolas Osborn. een
neger, die beweert 141 jaar oud te zijn
geworden. Het is namelijk zijn dochter,
die zegt, haar vader altijd te hebben
horen verklaren, dat hij in 1814 in Ken
tucky geboren is en dat hij slaaf was
geweest tot de slavernij in de zuidelijke
staten van Amerika in 1865 werd op
geheven..
Aan het twaalfde congres van het In
ternationaal Christelijk Vakverbond, dat
van 12 tot 14 December a.s. te Antwerpen
wordt gehouden zal door meer dan 200
afgevaardigden worden deelgenomen. Het
zal tevens worden bijgewoond door verte
genwoordigers van de grote internationale
lichamen, zoals de V. N., het Internatio
naal Arbeidsbureau en de Unesco.
Tijdens dit congres zal o.m. gesproken
worden over de levensstandaard van de
arbeiders in sommige achtergebleven lan
den en de aan deze landen te verlenen
hulp, over de politiek van de volledige
werkgelegenheid in verband met de tech
nologische evolutie en over de steeds op-
1 zienbarender ultvindingen inzake mecha
nisatie, die het gevaar van werkloosheid
kunnen doen toenemen. Voorts zal van
gedachten worden gewisseld over de be
trekkingen tussen de christelijke vakbon
den en de grote Internationale organisa
ties en de weerslag van inflatie en defla-
tie op monetair gebied op de arbeidsmarkt.
(Van onze sociaal-economische
redacteur).
MET de noodvoorziening voor wedu
wen en wezen is het merkwaardig
gesteld. Het idee, vorig jaar door
de K.V.P. gelanceerd, was aanvankelijk
hier en daar wat moeilük te verwerken,
maar kreeg toch spoedig steun van alle
kanten. Toch gebeurde er niets. De
enige, die iets kon doen, was de minis
ter van Sociale Zaken, doch hij had het
blijkbaar te druk met andere dingen.
Misschien ook koesterde hij de hoop, dit
snoepje, dat volgens Het Vrije Volk van
zijn schotel was weggekaapt, weer terug
te kunnen winnen door een voorstel tot
een definitieve regeling in te dienen.
Hierover had hij nl. vorig jaar in de
Memorie van Toelichting op zijn be
groting iets in het vooruitzicht gesteld.
Mogelijk overschatte de minister zich
zelf, of onderschatte hij de moeilijk
heden, in ieder geval kwam er niets uit
de bus en bij alle voorkomende gelegen
heden werden weduwen en wezen weer
iets verder op de achtergrond ge
schoven.
Wij lezen nu in de Memorie van Ant
woord, dat de minister een bepaalde
rangorde heeft opgesteld bij-de verdere
uitbouw van de sociale verzekering.
Eerst zal de wettelijke ouderdomsver-
zekering moeten komen. Vervolgens een
algemene, de gehele bevolking omvat
tende regeling voor de kinderbyslag,
waarvan verschillende belangrijke on
derdelen echter nog in een voorlopig
stadium verkeren. Eerst hierna zou een
definitieve voorziening voor weduwen
en wezen aan de beurt komen. (In de
Tweede Kamer gaf de minister hierop
gisteren nog een toelichting. Zie verslag
elders in dit blad).
De vraag is, of deze rangorde eerst de
laatste tijd is opgesteld en of niet eer
der voorzien had kunnen worden, dat
het nog een lange weg zou zijn. De
j v00rzag vorig jaar in ieder geval
de lijdensweg en kwam daarom met
een noodwetvoorstel en het is teleur
stellend, dat pas eind November 1955
een verzoek om advies aan de SER is
uitgegaan.
DIT verzoek om advies is op zich ook
reeds merkwaardig, omdat het
eigenlijk een apart voorstel inhoudt.
Minister Suurhoff voert een drietal be
denkingen aan tegen het K.V.P.-voorstel.
Dit laatste wil immers de weduwe de
ongehuwdenuitkering geven gelijk aan
die van de Noodwet Ouderdomsvoorzie
ning plus voor elk kind een uitkering
overeenkomende met de kinderbyslag.
Aangezien de ongehuwdenuitkering is
afgestemd op alleen wonende personen
en de weduwe met kinderen een gezin
heeft, vreest de minister, dat de weduwe
met kinderen een „bepaaldelyk onvol
doende ondersteuning" zal genieten
Voorts vindt de minister, dat het ver
schil in uitkering tussen een gezin zon-
Een gedenkraam, de Amerikaanse
tournee van het Concertgebouworkest
symboliserend, is Vrijdagmiddag in de
Mengelbergfoyer van het Concertgebouw
te Amsterdam onthuld. Het werd ver
vaardigd door het giazeniersechtpaar
Johan en Femmie Schilt-Geesink en is
het geschenk van de Nederlandse vereni
ging „Concertgebouwvriendon", die daar
toe van vele vrienden en bewonderaars
van liet orkest financiële steun ontving.
„Moge in het bijzonder ook door dit
raam de herinnering worden levend ge
houden aan de roemvolle tournee van het
Concertgebouworkest door Amerika en
Canada in 1954 en aan de sublieme lei
ding, welke het beroemde orkest °°k
toen van de dirigenten Eruard van Bei-
num en Rafael Kubelik heeft moeten
ontvangen", zo staat in het album met de
namen der schenkers.
De voorzitter der vereniging, staats
raad mr W. Schokking, bood het raam
aan het bestuur van de Nederlandse or-
keststichting tot beheer van het Con
certgebouworkest. aan. De vice-voorzit.ter
der vereniging mevr. E. G. Honig-Prin-
sen verrichtte de onthulling.
Dirigent Eduard van Beinum, leden
van het. orkest, vertegenwoordigers van
het ministerie van O., K. en W„ Amster
dams gemeentebestuur en de ambassa
deurs van de Ver. Staten en Canada
woonden deze korte plechtigheid bij.
De glazeniers hebben het raam ontwor
pen op de gulden snede volgens welke
ook de stradivarius viool is gebouwd.
Door de smbolische voorstelling slingert
zich een gouden band heen waarop het
slotmotief in noten van Beethovens
negende staat.
In zijn toelichting op het raam deelde
de heer Schilt mede, dat hem achteraf is
gebleken, dat ook het concertgebouw vol
gens de gulden snede door de architect
is ontworpen.
Nader overleg met de P.T.T. heeft aan
«et licht gebracht, aldus de minister van
O. K. en W. in zijn memorie van ant
woord betreffende de onderwüsbegrotin!
aan de Tweede Kamer, dat het bouw
programma voor het televisie-zendernet
minder snel kan worden uitgevoerd dan
aanvankelijk werd aangenomen. Met het
°°K hierop zal in 1956 voor exploitatie
van de zenders en gebruik van de bin
nenlandse en internationale verbindingen
belangrijk (waarschijnlijk zes ton) min
der nodig zijn dan werd verwacht.
Het overleg terzake is nog niet geëin
digd, maar aangenomen mag worden, dat
de zendtijd niet hoeft te worden vermin
derd. Het viel de minister moeilijk, zon-
?r Irl,eer fondsen toe te zeggen voor de
uitbreiding van de zendtijd tot 12 uur per
week, maar In de komende maanden zal
deze kwestie opnieuw onder ogen worden
igezien.
De bezwaren, die door vele Kamer
leden zijn aangevoerd tegen de uitzending
van films, die niet voor alle leeftijden zijn
goedgekeuyd, zijn voor de minister aan
leiding geweest, deze aangelegenheid nog
maals te bezien. Daarbij zijn echter zo
veel problemen gerezen, die met name
de toepassing van de Bioscoopwet raken,
dat een definitieve uitspraak op korte ter
mijn niet mogelijk is. De minister zal zich
terzake door een commissie laten advi
seren.
Aan de zeer veie leden, die een waar
schuwend geluid hadden laten horen
tegen invoering van reclame in de tele
visie heeft de minister verzekerd, djat hij
zijn toezegging raame gestand zal doen en
geen commerciële TV-uitzendingen zal
toelaten, vóórdat de Kamer daarover haar
mening heeft kunnen kenbaar maken.
De minister verwacht, dat nog aan het
einde van dit jaar het Televisiebesluit het
Staatsblad zal bereiken.
De minister onderschrijft, dat de finan
ciering van het radiowezen moeilijker
wordt. Tegenover de gestegen uitgaven
staat evenwel een steeds grotere op
brengst van de luisterbijdragen. Het aantal
luistervèrgunningen neemt met ruim
100.000 per jaar toe en er is geen reden
om aan te nemen, dat deze stijging bin
nenkort een abrupt einde zal nemen. Ne
derland beeft momenteel op elke 100 in
woners 24 radiotoestellen. Dat een toene
ming mogelijk is, meende de minister te
mogen afleiden uit het feit, dat b.v. de
zand. Hengelo en Hulsberg notr in de loop
van deze maand een FM-zender te Irnsum
experimenteel in bedrijf zal komen, ter
wijl een tweede FM-zencler te Hulsberg
vermoedelijk in Februari in de lucht zal
komen.
Dank zij de Radio Unie, die door de
gezamenlijke omroepverenigingen in het
leven is geroepen, is er in de Nederlandse
radio heel wat meer samenwerking dan
velen vermoeden, als zij van vijf omroep
verenigingen horen spreken.
Een aantal journalisten, dat onder lei
ding van prof. Kors. voorzitter van de
Nederlandse Radio Unie, een rondgang
heeft gemaakt door de verschillende om-
roepgebouwen, heeft zich gisteren hier
van kunnen overtuigen. De tocht begon
in de A.V.R.O.-studio en eindigde in de
studio van de N.C.R.V., waar de program,
macommissaris van de N.R.U., de heer J.
B. Broeksz, een uiteenzetting gaf van de
vormen van samenwerking ten behoeve
van het radioprogramma.
De omroepverenigingen zijn in haar
programma's vrij, maar er is heel wat, dat
zij eendrachtig of zelfs als eenheid doen.
De programmaleiders houden voortdurend
de gemeenschappelijke belangen in het
oog en omdat hun voorzitter prof. Kors
is, heten zij in de radiowereld „De Kor
sicanen".
De omroepverenigingen maken gebruik
van eikaars studio's en hebben een ge
meenschappelijke discotheek met een ver
zekerde waarde van 1.700.000.en on
geveer 12.000 magnetofoonbanden, een ge
meenschappelijke muziekbibliotheek, ge
meenschappelijke koren, en orkesten, een
gemeenschappelijke toneelgroep en ge
meenschappelijke technische diensten.' De
persoonlijke verhoudingen tussen leiders
en medewerkers van de omroepvereni
gingen, ongeacht de richting, waartoe zij
Scandinavische landen in 1953 reeds res
pectievelijk 27, 30 en 32 toestellen per 100
inwoners telden.
Naar zijn oordeel kan worden aanvaard,
dat gedurende een periode van enkele
jaren geen bedragen aan de algemene re- J behoren, is uitstekend,
serve van de radio-omroep worden toege
voegd, hoewel hij er wel bezwaar tegen
zou hebben, indien deze situatie zou war
den bestendigd.
Wat de verbetering van de ontvangs'
doof gebruikmaking van FM-zenders be
treft, deelde de minister mede, dnt nac
de reeds werkende FM-zenders te Hoge
Er zijn echter twee zorgen, waarmee
Radio Hilversum heeft te kampen: het
tekort aan studioruimte en het tekort aan
geld. Het eerste is een deel van het al-
-emene bouwprsbleem, voor het tweede
'en de omroepverenigingen als oplossing:
e financiering van de Wereldomroep uit
s-Rjjks kas.
der en een met inkomsten volgens het
K.V.P.-voorstel wel zeer gering wordt
als gevolg van het laten cumuleren van
de van aftrek vrygestelde inkomens
bedragen f 200 voor de moeder en 50
voor elk kind). Tenslotte vreest de mi
nister. dat er een wanverhouding ont
staat tussen de inkomensbedragen, waar
beneden een weduwe nog voor uitkering
in aanmerking zou komen en het nor
male arbeidsloon van een arbeider
60) plus kinderbijslag. Immers het
jaarinkomen van zo'n arbeider met 10
kinderen zou 5400 bedragen en het
maximum-inkomen van de weduwe met
10 kinderen waaronder nog uitkering
gegeven zou worden 5409. Voor ge
zinnen met 5 kinderen zijn de cijfers
resp. 4074 en 3054 en voor gezin
nen met 1 kind 3269 en f 1618. Naar
mate er meer kinderen zyn wordt de
verhouding dus ongunstiger, dit als ge
volg van het handhaven van een bepaal
de verhouding tussen uitkeringsbedrag
en inkomensgrens en de minister vraagt,
of deze niet dient te veranderen naar
mate het gezin groter wordt en wel zo,
dat beide grootheden elkaar gaan
naderen.
DE MINISTER doet dan het volgen
de voorstel: de weduwe zonder kin
deren ontvangt de ongehuwden
uitkering van de Noodwet Ouderdoms
voorziening; de weduwe met twee kin
deren. die van gehuwden volgens ge
noemde Noodwet (dit gezin wordt dus
gelijk gesteld met een bejaard echtpaar)
de weduwe met één kind krygt de ge
huwdenuitkering minus de kinderbijslag
voor het tweede kind. Voor het derde en
volgende kinderen wordt de uitkering
steeds verhoogd met de overeenkomstige
kinderbijslag. Voor alle gevallen zou één
vriistellingsbedrag voor eigen inkomen
kunnen worden gesteld, nl. f 200 De
inkomensgrenzen zouden die van de
Noodwet Ouderdomsvoorziening zyn,
verminderd, resp. vermeerderd met de
overeenkomstige kinderbijslagen.
Volgens dit voorstel van de minister
zullen de maximum inkomensgrenzen
waaronder een weduwe nog voor uit
kering in aanmerking kan komen, ver
geleken met het K.V.P.-voorstel voor
kleine gezinnen hoger, voor grote lager
liggen en wel des te meer naarmate haar
gezin groter is. Daarentegen komen de
uitkeringsbedragen zelf op hoger plan
te liggen. Dit laatste kan men een voor
deel noemen, het eerste niet, want naar
ons gevoel staat een weduwe met zes
kinderen, die een inkomen heeft van
3000 er beslist ongunstiger voor dan
een weduwe met één kind. die een in
komen heeft van f 1900. Beiden zouden
juist boven de inkomensgrens van het
voorste'-Suurhoff vallen.
De minister stelt verlaging van in
komensgrens voor, omdat een wanver
houding tegenover arbeidsinkomen zou
kunnen ontstaan (zie boven). Deze wan
verhouding doet zich echter alleen voor
bij de zeer grote gezinnen, die in de
maatschappij als geheel al zeldzaam
zijn en bij weduwen waarschynlük nog
zeldzamer.
Dit laatste punt verdient dan ook
zeker nog wel de nodige aandacht, want
wanneer men de grenzen van de regeling
te nauw trekt, wordt het doel evenmin
verwezenlijkt als in geval de uitkerings
bedragen te laag gesteld worden.
DAT het de minister niet van harte
gaat blijkt uit het vervolg van zyn
brief aan de SER. waarin hy be
toogt, dat een dergelijke noodvoorzie
ning de weduwen, die geen of vrijwel
geen eigen inkomsten hebben toch niet
geheel buiten de armenzorg zal bren-
gen. Immers de uitkeringsbedragen lig
gen nog beneden de normen, die in de
grote gemeenten bij de uitvoering van
de Armenwet worden gehanteerd. Be
doelde weduwen zullen dus toch nog
een aanvullende ondersteuning op grond
van de Armenwet nodig hebben. Voor
weduwen met een iets groter eigen in
komen ..zou de regeling ook nauwelijks
zinvol kunnen zijn", aldus de minister,
want, zo redeneert hij. een van de voor
naamste doeleinden is toch, zoveel moge
lijk weduwen buiten de armenzorgsfeer
te brengen.
Nu is een dergelijke doelomschrijving
in het voorstel van de K.V.P. niét te
vinden. Doel is verbetering te brengen
in de voorzieningen voor weduwen in
afwachting van een definitieve regeling.
Ook de Noodwet Ouderdomsvoorziening
houdt de ouden van dagen niet buiten
de armenzorg en zelfs de definitieve
wettelijke regeling zal dit niet doen.
Toch worden zij zinvol geacht. Op grond
van de noodvoorziening zouden echter
wel veel weduwen van armenzorg kun
nen afzien, voorzover er nl. mogelijk
heden zyn met aanvullende steun van
oudere kinderen of familieleden of door
aanwending van eigen spaargelden (die
behouden mogen worden) de moeiiykste
tijd door te komen.
De minister heeft naar onze smaak de
SER wat al te vee] willen suggereren.
Het lijkt ons beter, dat de regering zich
blijft houden aan de tot nu toe gevolgde
gedragsiyn. nl. het stellen van haar
adviesaanvragen in zo onpartydig moge-
ïyke vorm. Het ware zelfs beter geweest,
als de minister zijn eigen voorste] maar
voor zich had gehouden. Dan had de
SER vrij kunnen oordelen en eigen slim
heid kunnen tonen. De minister zou
later toch nog wel zijn ideëen naar voren
hebben kunnen brengen.
