Twijfel over opportuniteit der
Nederlands- Indonesische
besprekingen
Kerstmis en Nieuwjaar in de aether
Houding van de katholiek
in het openbare leven
In mijn plaats
zou 'm ook
het beste
gegeven hebben!
■Li
"fcütpd 0UM4. 't/Ougnut étyti 'tt éileudc ieten
(0B dig)
René Mayer naar Washington
Teleurstelling over Amerikaanse
houding in de Verenigde Naties
Gloei lamp jes
m
tis&mchr
Pater Krouwels beantwoordt critiek
Toespraak van HM. de Koningin -
„1956: en
nu
DRAADLOOS
CONTACT
Italië nodigt V.N.-
Assemblée uit
(fczTtC4~d-
ÜP
Cmqe'S
avonturen
In hem eerde ik 't hele corps!
P1&GSM& amam»
Onassis zal V. S. betalen
Besprekingen niet minister Dulles
VRIJDAG 23 DECEMBER 1955
PAGINA 5
Zelf bescikkingsrec.il t
Trapani Sicilië
T okio
Sevenum (L.)
Belgisch initiatief afgewacht
De Duitse gevangenen
Volgende zitting in Rome?
door de lange winter.
als U in een paar
dagen van die plaag
verlost bent met
ABDIJSIBOQPffl"
20 st.
KING'S
Ik gaf dc Gele Rijder, die mij vlot hielp, toen
ik bij Vianen panne had, natuurlijk het beste
King's Cross Virginia
v-c-r-f-ij-n-d rookgenot voor iedereen.
Grote rol voor
Benelux-landen
's-GRA\ EAHAGE, 22 December 1955.
Precies een volle middag hebben de beide bewindslieden van Buiten
landse Zaken nodig gehad om op dc dertien redevoeringen, welke door
de afgevaardigden waren gehouden, te antwoorden. Het belangrijkste punt
daarbij kwam aan bet einde van de middag en dat was bet punt betref
fende dc Nederlands-Indonesische besprekingen, die nu gaande zijn.
Minister Luns begon met toe te geven, dat de politieke ontwikkeling in
Indonesië, welke de Kamer aanleiding bad gegeven tot vele beschouwingen,
hem niet gerust stelde. De analyse van de heer De Graaf achtte bij in
grote lijnen juist. Er was twijfel gerezen aan de opportuniteit van deze
besprekingen. Op de vraag waarom deze thans worden gevoerd, ant
woordde minister Luns, dat het de doelstelling van de Nederlandse
regering was te trachten te komen tot goede betrekkingen met Indonesië
en deze doelstelling liet geen afwijzing toe. Een uitvoerige uiteenzetting
was in de beginphase van deze onderhandelingen niet mogelijk. Men was
naar Genève gegaan, omdat de Indonesische regering principiële bezwaren
had tegen een conferentie hier en Nederland geen principiële bezwaren
kon aanvoeren tegen Genève; wèl practische bezwaren van het onder
breken der conferentie, maar deze bad de Indonesische delegatie aanvaard.
Minister Luns ging dan de behandeling
van de Nieuw Guinea-kwestie in de
Verenigde Naties nog eens na en haar
drie bezwaren tegen de resolutie.
Hij achtte het zeer teleurstellend, dat
de Amerikaanse regering zich weer heeft
onthouden van enige s-teun aan het door
haar zelf zo vurig verdedigde recht van
zelfbeschikking.
De hoop op verbetering van de rela
tie met Indonesië deed de Nederlandse
regering besluiten een bitter debat, dat
een mogelijk betere verhouding in de
wieg zou hebben gesmoord, te voorkomen.
Daarom alleen had de Nederlandse rege
ring eraan meegewerkt de kwestic-
Nieuw-Guinea via een nieuwe resolut'
geruisloos te laten verdwijnen. Dat daar
in de hoop werd uitgesproken, dat de
besprekingen vruchtbaar zulleri zijn in
Genève, betekende allerminst een onder
mijning van het Nederlandse standpunt
Het was een normale procedure, zei
minister Luns, te spreken over zaken tus
sen twee buurlanden, ook met Austra"ë
had men over Nieuw-Guinea gesproken.
Mogelijkheden t°t politieke infiltrat'e
zonden moeten worden voorkomen.
Minister Luns verklaarde met grote
nadruk, dat de
regering geen
duimbreed zal
afwijken van
punt 3 der
agenda cn de
Nederlandse
souvcrcinitcit
dc jure en dt
facto over
Nieuw Guinea
zal handha
ven cn ook
niet discutabel
zal stellen.
De zaak der
Nederlandse
arrestanten
kon pas bji
punt vier aan de orde komen cn zover
was men nog niet, hy zcide echter een
spoedige cn bevredigende afdoening van
deze zaak te zullen bevorderen.
De regering blijft hopen, dat de onder
handelingen succes zullen hebben, dat
het tot resultaten zal komen, dat beide
parlementen deze resultaten zullen goed
keuren en er dan een periode zal aan
breken van betere cn hartelijke betrek
kingen.
Over het zelfbeschikkingsrecht spre
kend, zeide minister Luns het te betreu
ren, dat de gang van zaken anders was
geweest dan wij bij de R.T.C. hadden ge
meend, dat zij zou zijn. Het was duide
lijk te merken, dat de steeds weer her
haalde weerlegging op dit punt de minis
ter een beetje de keel begon uit te hangen
Ik kan geen nieuwe gezichtspunten meer
openen, zei hij, er is alleen verschil van
mening over de mogelijkheid het zelfbe
schikkingsrecht te bevorderen of af te
dwingen. Artikel 2 van de souvereiniteits-
overdracht zegt, dat de regering stappen
daartoe onderneemt inzover naar eigen
inzicht deze stappen tot het zelfbeschik
kingsrecht bijdragen. De Unci wilde alleen
MINISTER LUNS
Geen duimbreed...
Meer dan twintig jaar was een sergeant-
majoor de beheerder van een wapen
arsenaal geweest en duizenden pistolen
en geweren had hij gerepareerd. Dezer
dagen kwam een vriend bij hem thuis
om zün pistool eens te laten nazien. Hij
keek hot wapen even na. probeerde het
even en schoot zichzelf dood. Hij had
voor het eerst en voor het iaatst van
zijn leven vergeten te kijken of het
wapen geladen was.
Trento (Italië)
Nog een ongelukkige Italiaan, maar die
het leven er tenminste nog afbracht.
Guido Morandini, een melkknecht, ver
loor drie jaar geleden een oog, toen
een koe, die hij aan het melken was,
hem plotseling in het oog stootte. Sinds
die tijd had hij nog maar één oog
Enkele dagen geieden kostte eenzelfde
ongeluk hem het andere oog en het was
dezelfde koe, die hem dit leverde.
De schoolraad van Tokio heeft zijn
goedkeuring gehecht, aan een voor
schrift, volgens hetwelk onderwijzers
met een lichaamslengte van minder dan i
152 centimeter niet aangesteld moeten
worden in de scholen in de Japanse
hoofdstad. Ofschoon toegevend, dat de
geest belangrijker is dan de materie
meende men, dat langere leerkrachten
beter op hun plaats waren in scholen
met oudere leerlingen, maar dat de
lengte van de onderwijzers niet zo van
belang was in de kleuterscholen. Onder
wijzers die korter zijn dan 152 centi
meter. zo meent men in Tokio, kunnen
geen orde houden in klassen van de
nieuwe Japanse schoolgeneratie die
volgens dc statistieken een grotere
lichaamslengte heeft dan vroeger.
In Sevenum is een eekhoorntje, dat
twee jaar geleden door een mevrouw
verlaten was aangetroffen en met de
melkfles was grootgebracht, na een
escapade van meer dan een jaar in zijn
openstaande kooi teruggekeerd Hii was
het na zijn langdurige omzwervingen
blijkbaar moe in de koude Sevenumse
bossen bleek alle kunstjes uit zijn
leuad nog grnndie onder de eekhoorn
knie te hebben Hii schijnt van plan te
zijn. voorlopig maar in zijn oude s'aap-
hokje W3 -*k-v uleegfamilie te blijven
loger».
ingrijpen, indien er gevaar bestond voor
vrede en veiligheid, dus niet uit hoofd,
van het zelfbeschikkingsrecht. En de sug
gestie van de heer Schmall, die had ge-
gezegd. dat de Unci zo ongeveer had ge
wacht op een Nederlandse démarche, kor
dus niet op exacte gegevens berusten.
Inzake Ambon was hij dan ook ge
dwongen een afwachtende houding aan
te nemen, het had geen enkel nut deze
zaak nu ter s-prake te brengen. Wel
zeide de minister openlijk, dat Anak
Agung, die toch hekend stond als een
federalist, hem had gezegd, dat zijn
opvatting niet was gewijzigd. Maar
deze had hem ook gezegd, dat een in
menging van Nederland averechtse
gevolgen zou hebben.
Inzake de waterwegenkwestie zei mi
nister Luns, dat werkelijk het initiatief
van België werd afgewacht. België is de
vragende partij, maar wel vroeg hij, dat
België met deze reactie niet te lang moest
wachten in verband met het afwaterings-
probleem in West-Brabant. Wat de rege
ring zou doen, als de Belgische reactie
nog zou uitblijven, was een kwestie van
overleg in de regering, vooral met de
minister van Verkeer en Waterstaat
Het Delta-plan en de kanalenkwestie
achtte hij niet noodzakelijk aan elkaar
verbonden. Als de kanalenkwestie er niet
was, zou het Deltaplan er toch zijn, en
als er geen Deltaplan was geweest, zou
er toch een kanalenkwestie zijn. Dit is
niet één probleem, meende minister Luns.
maar er is door de omstandigheden wel
verband tussen beide.
De poolovereenkomsten van het, be
drijfsleven inzake de Rijnvaart was een
zaak van het bedrijfsleven, maar de re
gering had een eigen verantwoordelijk
heid in deze. De minister bedoelde te
zeggen, dat er altijd nog zo iets is als de
Acte van Mannheim en gaat men het
voorbeeld van het bedrijfsleven volgen,
dan geeft men alle troeven uit handen.
Het enige lichtpunt van Genève vond
hij, dat thans algemeen wordt ingezien,
dat door het gebruik van energiewapens
de oorlog geen kwestie meer is van
machtspolitiek- Sterk becritiseerde hij de
levering van wapens door de Sovjet-Unie
in het Midden-Oosten, waarmee zij niets
anders doet dan vissen in troebel water.
Tegen de motie-Ruygers, waarin werd
uitgesproken, dat de regering een belang
rijk bedrag zou besteden voor de onont
wikkelde gebieden had de minister geen
enkel bezwaar.
Het rapport over de Indische pensioenen j
zou begin 1956 gereed zijn. Minister Luns i
zeide ernaar te zullen streven de indie- I
ning van het betreffende wetsontwerp te j
bespoedigen.
Hij bracht hulde aan het echtpaar Bou- I
man, maar wees de critiek van de heer
Goedhart (PvdA) op het Hoge Commissa
riaat in Djakarta van de hand.
Vooraf had minister Beyen de sprekers
beantwoord, die hadden gesproken over
de Europese integratie en nog enige an
dere kleinere zaken.
Hij begon met de kwestie van de Duitse
gevangenen, waar minister Luns later nog
eens op terug kwam. Hij had een fan
mail" u»t Duitsland gehad en allemaal
lelijks: hij had eruit geconcludeerd, dat
hier een misverstand was bij het Duitse
volk. Later
merkte mi
nister Luns
dienaangaan
de op, dat
hetgeen mej.
Klompé hier
over had ge
zegd keurig
was weerge
geven in de
Duitse och
tendbladen in
Bonn van he
denmorgen.
De Duitse
minister van
buitenlandse
zaken Von
Brentano en
de Duitse re
gering zagen deze zaak echter anders en
wisten wel degelijk, dat hier van Duitse
oorlogsmisdadigers moest worden gespro
ken. Von Brentano had beloofd te doen
wat hij kan om dit misverstand uit de
wereld te heipen, maar de middelen daar
toe moest minister Beyen aan hem over
laten.
De eerlijkheid, zo zeide minister Beyen
verder, die zich in Genève heeft geopen
baard, is beter te verwerken dan de dub
belhartige vriendelijkheid van de afge
lopen zomer. Het probleem is niet, zoals
de communistische heer De Groot het
heeft gesteld: wie zal de eerste atoom
bom werpen, maar wie zal de eerste
agressie plegen en dus de atoomoorlog
ontketenen? Wij moeten echter blijven
vasthouden aan een hereniging van Duits
land, daarmee doet men op het ogenblik
het beste en meest juiste.
Wat de NATO betreft meende hij, dat
het politiek contact groeiende was, hij
zette uiteen, dat men deze zaak niet moet
willen forceren. Men moet niet trachten
in een wereld van vrije landen alles on
der één noemer te brengen. De O.E.E.C-
was expertenwerk en dat moest niet in
de Nato worden gerepeteerd. Dat gold ook
voor de hulp aan onontwikkelde gebieden
Beyen niet, dat de Westeuropese Unie nu
iets zou kunnen doen, men kon alleen
maar afwachten wat de nieuwe Saarrege-
ring zou doen. Een gunstig ding vond hij
de verstandige houding van Frankrijk en
Duitsland. De bedoeling van de West-
Europese Unie was te zijn een forum voor
overleg tussen de zeven landen.
Voor de supra-nationale organen was
een natuurlijke ontwikkeling noodzake
lijk namelijk een geleide ontwikkeling
tot internationale samenwerking. Hij ging
de ontwikkeling na sinds 1918 en toonde
daarmee aan hoezeer wij nu tot aan de
KSG daarmee reeds waren gevorderd. De
laatste stap, ondervindt natuurlijkerwijze
de grootste weerstand. De invloed van
kleine landen achtte de minister in een
gemeenschap veel groter.
De Beneluxlanden, zo besloot hij. heb
ben voor de eenmaking van Europa een
grote rol te vervullen.
Bij de replieken kwam de heer Van der
Goes van Naters niet met zijn aangekon
digde motie. Hij las wel de inhoud voor,
maar vond het beter deze eventueel later
in een speciaal Europees debat te behan
delen.
Nadat in de avondvergadering was ge
repliceerd, kwamen zowel minister Beyen
als minister Luns opnieuw aan het woord.
De laatste zei nog uit voorzichtigheid niet
te zijn^ ingegaan op de binnenlandse toe
stand in Indonesë. Ten aanzien van de
kwestie der waterwegen merkte hij op,
dat hij niet heeft willen zeggen, dat de re
gering nu maar rustig moet afwachten,
wat de Belgische regering zal doen. Zeer
spoedig is iets te verwachten; vermoede
lijk op 12 Januari zal hij een gesprek heb
ben met de heer Spaak.
De begroting werd tenslotte met com
munistische aantekening van tegenstem
men z.h.s. goedgekeurd, terwijl even
eens z.h.s. de motie-Ruygers werd aan
vaard.
In het begin der vergadering werd door
voorzitter Van Sleen mevr. J. M Stof-
fels-Van Haaften uit Haarlem als lid ge
ïnstalleerd als opvolgster van de heer
Ankersmit van de VVD die kort geleden
zijn ontslag had ingediend.
Morgen zal de rest van de begroting van
Verkeer en Waterstaat worden behandeld.
F. S.
Italië heeft de Verenigde Naties infor
meel uitgenodigd het volgend jaar de
Algemene Vergadering in Rome te houden.
Men verwacht, dat de delegaties gepeild
zullen worden over dit voorstel. Men
meent, dat er een goede kans is, dat de
meerderheid van de leden ervoor zullen
voelen de Italiaanse uitnodiging te aan
vaarden. maar de secretaris-generaal
heeft zich vroeger uitgesproken tégen het
verplaatsen van de Algemene Vergadering
uit New York, grotendeels vanwege de
hogere kosten.
De delegaties van de V.S. en Groot-
Brittannië hebben het Italiaanse voorstel
in welwillende overweging genomen.
De Assemblee heeft tijdens haar bestaan
slechts twee keer buiten New York ver
gaderd: in 1948 en 1951. toen de vergade
ringen in Parijs werden gehouden.
De Latijns-Amerikaanse landen hebben
eerder tijdens deze zitting de wens geuit
het volgend jaar elders te vergaderen, om
de bijeenkomst niet te doen samenvallen
met de presidentsverkiezingen in de V.S.
Advertentie)
80 et
SUPER OUALIT7
De Griekse reder Aristoteles Onassis en
zijn belangen zullen aan de V. S. ongeveer
7 millioen dollar betalen op grond van een
regeling, die gisteren bekend gemaakt
werd ten aanzien van vorderingen, die
voortvloeien uit beweerde onwettige aan
koop van schepen van de Amerikaanse
regering. De regeling maakt een einde
aan ruim 3'a jaar van onderzoeken door
het Congres en juridische strijd. Zij heeft
betrekking op 23 overtollige schepen uit
oorlogstijd, variërend van tankschepen tot
een schip voor de walvisvangst. Volgens
de Amerikaanse wetgeving konden de
schepen slechts verkocht worden aan Ame
rikaanse burgers of maatschappijen, waar
in Amerikaanse burgers een meerderheids
belang hebben. De schepen werden, meest
tussen 1948 en 1951, verkocht aan firma's,
welke volgens het Amerikaanse ministerie
van justitie slechts schijnbaar maatschap
pijen van Amerikaanse burgers waren-
Volgens de bekendgemaakte regeling zou
het door de Amerikaanse regering te ont
vangen bedrag bestaan uit ongeveer 6 mil
lioen dollar aan contanten, en 400.000 dol
lar aan vorderingen, waarvan de Onassis-
belangen afstand doen, terwijl ongeveer
500.000 dollar achterstand vertegenwoor
digt op hoofdsom en rente aan uitstaande
hypotheken der Amerikaanse regering op
enkele van de schepen.
Rene Mayer, voorzitter van de Hoge
Autoriteit van de Europese Gemeenschap
voor Kolen en Staal, zal op uitnodiging
van John Foster Dulles. minister van
buitenlandse zaken van de Ver. Staten, in
Februari 1956 een bezoek aan de V. S.
brengen Hij is van plan op 6 Februari te
Washington aan te komen Een lid van de
Hoge Autoriteit zal hem waarschijnlijk
vergezellen.
René Mayer zal met Dulles en andere
leden van de Amerikaanse regering actuele
vraagstukken van gemeenschappelijk be
lang voor de V. S en de K S G. bespreken
Hun besprekingen zullen eveneens betrek
king hebben op de betekenis van de ge
durende de afgelopen drie jaren door de
Hoge Autoriteit bereikte resultaten ten
aanzien van de instelling en het beheer
van de gemeenschappelijke markt voor
kolen en staal in de zes deelnemende sta
ten der Gemeenschap-
De heer Mayer zal gedurende zijn reis
vooraanstaande vertegenwoordigers van
de Amerikaanse kolenmijn-, ijzer- en
staalindustrieën ontmoeten.
De besprekingen te Washington tussen
Mayer en Dulles zullen worden bijgewoond
door W. Walton Butterworth, die in Octo
ber j.l. tot hoofd van de delegatie der
V. S. bij de Hoge Autoriteit is benoemd
Na de aankomst van Butterworth te Lu
xemburg in Februari 1956 zal de delegatie
van de V. S. bij de K S G tot een onafhan
kelijke delegatie worden verheven.
Dit zal het derde officiële bezoek van
een voorzitter van de Hoge Autoriteit aan
de V. S. zijn. Jean Mennet, de eerste voor
zitter, die de Gemeenschap heeft opge
bouwd, bracht een bezoek aan de V. S
in Mei en Juni 1953 en later in April 1954-
Mayer heeft de V. S. reeds vele malen
bezocht. Zijn laatste bezoek dateert van
Maart 1953, toen hij Frans premier was.
MINISTER BEYFN
„fanmail"
?5
Tegen het individuele klachtrecht waar
over de lieer Van der Goes van Naters
een motie had aangekondigd had hij prac
tische bezwaren. Ik ben bereid, zi zei hij
de practi.ik in de commissie nader te be
kijken maar ik spreek mij nog niet uit
over het regeringsstandpunt ook al in ver
band met de Overzeese Rijksdelen.
In de Saarkwestie geloofde minister
Z. II. Paus Pius XII zal Zaterdag a.s.
des morgens om 11 uur plaatselijke tyd
(10.00 uur Greenwichtiid) gedurende een
half uur voor de radio spreken als Hij
voor de zeventiende maal Zijn Kerstbood
schap richt lot de katholieken en volken
van de wereld.
De li. Vader zal in het Italiaans via
Radio Vatioana spreken, welk station dc
Pauselijke Boodschap van 24 tot 28 Decem
ber in 28 verschillende talen zal herhalen.
Op Eerste Kerstdag zal het programma
van dc K.R.o. des middags om één uur
worden onderbroken voor een nationaal
programma: dc Kersttoespraak van H.M.
de Koningin, terwiil op dc vooravond van
Kerstmis in de K.R.O.-rubrick „Echo"
Kerstwensen zullen worden uitgesproken,
die uit zes verschillende landen afkomstig
zijn.
In de Kompas-rubriek van de K.R.O op
Dinsdag 27 December zullen o a flitsen
worden uitgezonden van de Nachtmis, die
op de Marinebasis in Den Helder door
de hoofdvlootaalmoezenier, mgr kolonel
J. dc Sain, is gecelebreerd. Dit Kerst
programma dat door Tom Bouws in
samenwerking met het Nationaal Katho
liek Thuisfront is samengesteld, wordt
gesloten door aalmoezenier pater J. van
Croonenburg.
De Showboat in het radioprogramma
van de VARA op de vooravond van Kerst
mis komt te vervallen en wordt, na het
optreden van Dolf van der Linden met
zijn Metropole Orkest, vervangen door
een hoorspel van S. de Vries Jr: „Dat
Wonderlijke Leven", welks gegeven is
ontleend aan de klassiek geworden film
van Frank Capra, „It's a wonderful life"
die binnenkort opnieuw in roulatie zal
worden gebracht. Filrrt en hoorspel be
handelen op tegelijk humoristische en
ontroerende wijze de geschiedenis van een
man, die op Kerstavond, als zijn leven
schijnbaar een dieptepunt heeft bereikt-
tot de erkenning komt. dat het leven on
danks alles d° moeite waard is.
Op Dinsdag 27 December vervalt de
Bonte Trein van de AVRO. In plaats
daarvan komt een fragmentarische uit
voering van de operette „Grafin Maritza"
door het radiokoor en het Promenade
orkest onder leiding van Benedict Silber-
man die de verbindende tekst schreef
De rol van Maritza wordt gezongen door
Greet Koeman Verder werken mee Peter
de Boorder. Bert Robbe. Justus Bonn
Christine Spierenburg en Lucie Waringa
Op Zaterdag 24 December geeft de
AVRO-televisie een Kerstavond-pro
gramma. samengesteld dooi Leen Timp in
samenwerking met Jan Vrijman. Olaf J.
de Landell, Harry van den Eerenbeemt
en Reekie Naumann. Aan dit programma
werken o.a. mee Ton Lutz. Albert van
Dalsum. Tom Nieuwenhuijsen, J. W. F.
Werumeus Buning. Cruys Voorbergh, Wil
lem Andriessen en Remeo Campert.
De K.R.O.-televisie zendt, zoals reeds
aangekondigd, op Dinsdag na Kerstmis
voor de derde maal de Kerstopera
...Amahl" van Gian-Carlo Menotti uit. het
verhaal van een lamme iongen, die plotse
ling kan lopen, als hij zijn krukken als
geschenk wil meegeven aan de Drie
Koningen voor het Kindje, dat zij zoeken.
Pater Misaël Kammerer O.F.M de on
langs in het vaderland teruggekeerde
missionaris, die bekend werd doot zijn
moeilijke verkenningstochten door cen
traal Nieuw-Guinea en die de eerste
blanke was die te voet de bekende
Bal'.ien-vallei bereikte zal in dit pro
gramma woiden geïnterviewd door de
oud-resident van Nieuw-Guinea Jan van
Eechoud, die het boek ..Woudloper Gods"
schreef naar aanleiding van de reisver
slagen van pater Kammerer. In Augustus
1952 werd, zoals men zich herinneren zal.
gemeld, dat de pater door inlanders was
vermoord, maar enkele maanden later
kwam het verheugende bericht, dat hii
behouden op zijn post was teruggekeerd.
Op Oudejaarsdag wordt een vol uur van
het KR O-programma uitgetrokken voor
het Radioziekenbezoek van Alex van
Waypnburg. In de vorm van een radio-
montage zal een boeiend beeld worden
gegeven van de Zonnebloem-activiteiten
gedurende bet afgelopen jaar.
Het jaaroverzicht, dat de reportage-af
deling van de KRO samenstelt, voor het
programma op Oudejaarsavond, zal be
staan uit fragmenten van de belangrijkste
reportages, waarbij Jan de Cler en i-lans
Wiersma melodieuze kanttekeningen zul
len plaatsen Die avond weerklinken nog
eenmaal dp meesi geliefde melodieën van
het. voorbije iaar en dan wordt er een
streep onder gezet. .Streep eronder" is
dan ook de titel van dit amusementspro
gramma. waaraan meewerken Jenny Ro-
da, Christine Spierenburg, Bert Robbe.
Johnnie Jordaan (en zijn gevolg). Herman
Tholen en Kees Schilperoort. Aan het Ra-
dioganzenbord nemen ditmaal vier jour
nalisten deel. De muziek wordt verzorgd
door „De Boertjes van Buuten" en het
Cascade-orkest o.l.v Johnny Orhbaeh.
Op de drempel van het jaar zullen Luc
Lut* en Jules de Corte een Oudejaars-
overpeinzing houden in cabaretstijl onder
de titel „Per Saldo", waarna tot slot het
„Te Deum" van Kees Bornewasser wordt
uitgevoerd, gevolgd door het gebed bij de
jaarwisseling. Na het slaan van de klok
houdt de voorzitter van de KRO. prof dr
J B. Kors O.P. de traditionele Nieuw
jaarstoespraak.
In een KRO-programma, flat Leo Pa-
gano samenstelde onder de titel „1956: cn
nu cn dat ingevolge de gebruikelijke
driemaandelijkse zenderwisseling wordt
uitgezonden over Hilversum II (298 meter),
zullen op Nieiuviaarsdag de ministers ir
H. B. J. Witte. prof. dr J. Zijlstra en mr
J. Algera een korte verklaring afleggen
over respectievelijk de bouwactiviteit, de
conmnctuursschommelingen en het Delta
plan.
Aan dit programma, waarin een kort
overzicht wordt gegeven van de te ver
wachten ontwikkeling 0p enkele belang
rijke gebieden van het maatschappelijk
leven werken voorts mede de heren V d
Hul] wethouder van openbare werken te
Amsterdam (I.I-tunnel). jhr mr Roëll.
voorzitter van de Vereniging Veilig Ver
keer (verkeersveiligheid), mr H. van
Doorn, voorzitter van de K.V.P. (verkie
zingen) en mr Linthorst Homan voorzit
ter van het Olvmpiscb Comité (Olympi
sche Spelen in Australië). De verklarin
gen worden afgewisseld met toepasselijke
muziek.
Omdat het in 1956 tweehonderd jaar ge
leden is. dat de componist W A. Moza'
werd geboren, zal de K R.O. op Nieuv
jaarsdag diens bekende „Krönungsmcsse
uitzenden.
Van de .Gijsbrecht van Aemstel" zoals
dit treurspel van Vondel in Januari j.l
onder regie van Johan de Meester werd
uitgevoerd in de Amsterdamse Stads
schouwburg. heeft de K.R O. opnamen ge
maakt. die op Nieuwjaarsdag worden uit
gezonden. Tot de medewerkenden behoren
Johan Sehmitz (Giisbreoht). Ank van der
Moer IRadeloch) Guus Hermus (Vosmaer)
Paul Huf (Ondewijn van Aemstel), Ton
Lutz (Bode) en Fons Rademakers (Arend
van Aemstel).
In aansluiting hierop zendt de K.R.O
de Bruiloft van Kloris en Roosje uit met
de Nieuwjaarswens o Thomasvaer en
Pietersnel. De ree'. berust bi.i Willem
Tollenaar.
Patr Albert Krouwels O.F.M.die
geregeld deelneemt aan de*bekende
twee-preekstoelengesprekken, schrijft
ons naar aanleiding van een critiek
in „De Nieuwe Eeuw" op een van
deze gesprekken het volgende:
IN De „twee-preeksoelengesprekken"
waarmede wij in November 1953 in
Tilburg zijn begonnen, zijn verschil
lende onderwerpen behandeld, die steeds
actueler zijn geworden. Zo hebben wij des
tijds in Tilburg reeds een gesprek over
„isolement of doorbraak" gevoerd, waar
in de apostolaatshouding van de moderne
katholiek in het openbare leven onder de
loupe werd genomen. Toen in Mei van
het vorig jaar een Bisschoppelijk Mande
ment „De katholiek in het openbare le
ven" verscheen, dat geheel gewijd was
aan dit onderwerp, en in katholieke kring
daarover verschillend werd gedacht, werd
dit thema we] bijzonder actueel. Op 6 De
cember j.l. hebben wij te Scheveningen
wederom over dit vraagstuk gesproken-
Ten aanzien van dit gesprek is in „De
Nieuwe Eeuw" een critiek verschenen
van iemand, die hierbij aanwezig was.
Deze critiek werd door de redactie, aan
gekondigd onder de wel in het oog sprin
gende, maar onjuiste en vooral smakeloze
tite): „Een neutrale goede, of een recht
vaardige Roomse boterham?". Om deze en
andere redenen, waarvan wij de voor
naamste kenbaar maakten aan de redac
tie van „De Nieuwe Eeuw", wensen wij
hierop niet te reageren in genoemd blad.
Daar een openbare discussie in de pers
ons heel vaak en zeker in dit geval vruch
teloos schijnt, lijkt bet ons beter de me
thode, die wij volgen, positief uiteen te
zetten en vervolgens ons standpunt inza
ke het onderwerp in kwestie aan te ge
ven.
Wij maken, bij onze twee-preekstoelen-
sesprekken niet zelf moeilijkheden, maar
de reële moeilijkheden waarvoor katho
lieken zich in verband met een bepaalde
geloofswaarheid geplaatst zien, worden
door ons ter tafel gebracht en openhartig
besproken. De waarheid wordt niet prijs
gegeven aan goedkope successen, maar
wel wordt de waarheid op deze wijze dui
delijker en levendiger geschilderd, omdat
de bezwaren het volle pond krijgen en
omdat door wisseling van personen en
stemmen een grotere aandacht opgewekt
wordt.
Natuurlijk is het „afgesproken werk",
maar daarmee blijven de reële moeiliik-
heden toch dezelfde. Ieder, die een reële,
niet individuele maar meer algemeen be
staande moeilijkheid aangaande een der
onderwerpen bij ons ais nog niet bespro
ken naar voren brengt, krijgt een dank
baar gehoor en zal deze alsnog bespro
ken zien.
Wij zijn niet bang voor opbouwende cri
tiek. Maar tot nog toe menen wij de voor
naamste onder de mensen levende moei
lijkheden in een tevoren logisch opgezet
en het onderwerp uitdiepend betoog te
'-"bben ondervangen
IN HET BEWUSTE gesprek hebben wij
tot nu toe en hierin versterkt door
het genoemde Mandement zullen wij
dit blijven doen hef apostolaat behan
deld. Daar wij in elk gesprek waardige
en klare taai spreken, ontwijken wij ook
hier de bestaande moeilijkheden niet en
als b.v. de bedoelingen der bischoppen
voor ieder duidelijk kunnen zijn op be
paald terrein, schromen wij niet. die be
doelingen ook uiteen te zetten. En dit is
geen klakkeloos napraten, want wij heb
ben hieraan een half iaar vóór het Man
dement verscheen, reeds uiting gegeven.
Deze apostolaatsgedachte behandelden
wij op brede basis en gegrond op de
•aarheid, dat Christus' Koningschap zich
'halve over de individuen ook uitstrekt
■er de gezinnen, het sociale leven en het
mlitieke leven (christelijke wetgeving)
Wij spreken over de veld winnende
apostolaatsgedachte, die wij, zelfs als die
gedachte a] eens minder juist beleefd
wordt, hoger aanslaan, dan het bij som
mige katholieken nog levende ouderwetse
standpunt: ieder voor zich en de priester
voor allen.
Wij wijzen op het leven van deze ge
dachte in veie christelijke huisgezinnen
In dit verband worden de gemengde ver
kering en het gemengde huwelijk bespro
ken en pleiten wij. gesteund door pauselij
ke en bisschoppelijke uitspraken voor het
bijzonder onderwijs.
Wij spreken over pers en radio in het
gezin- Wij wijzen er op, hoe deze ka
tholieke instellingen enerziids dienen om
de gevaren die het geloof bedreigen te
weren, anderzijds vooral voor de uit
draging van de christelijke cultuur. Ook
het sociale en politieke leven wordt van
uit deze gezichtshoek bezien. Wij leggen
er daarbij de nadruk op. dat de methode
van het apostolaat op dit terrein ieder
groot gevaar voor het geloof van ons en
van de zwakkere broeders moet vermijden
èn dat zij moet bijdragen tot een christe
lijke opbouw ..van de maatschappij.
Wat het sociale leven betreft gaat het
niet alleen om een goede boterham (de
stoffelijke belangen) hoe belangrijk deze
ook is, maar het gaat ook en vooral om
een rechtvaardige boterham, dus om de
sociale rechtvaardigheid en liefde, een
opbouw van het maatschappelijk leven in
christelijke zin.
Hierbij is nodig een doorbraak van de
standen en het bewustzijn, dat er nooit
onverzoenlijke belangen-tegenstellingen
behoeven te zijn.
In de katholieke politiek gaat het voor
en boven alles om Christus' Koningschap
in de wetgeving, in het bewustzijn, dat
Christus alleen de hoeksteen is, waarop
èn de burgerlijke maatschappij èn de enke
ling veilig stand kan houden.
WIJ VERWERPEN hier vanzelfspre
kend de „doorbraak" en gaan voor
bij aan alle interne en externe argu
menten, die onderhand alom bekend zijn,
doch willen ons tenslotte nog even bezig
houden met de katholieke voorstanders
van de doorbraak. En wij zullen het hier
nog iets duidelijker zeggen dan in ons ge
sprek. De personen veroordelen wij niet,
dat kan niemand ovar wie dan ook.
De politieke vrijheid, waarover de bis
schoppen spreken, wordt door deze men
sen vaak evenzeer misbruikt als het „geen
verbod, maar advies". De zaak ligt zo
(wanneer men het Mandement maar wil
verstaan): De bisschoppen leggen hier geen
sanctie-maatregelen op om ernstige, maar
niet wezenlijke argumenten n.l.
Ie het betreft een kleine groep, die ook
zonder sancties weten wat de bisschoppen
bedoelen;
2e uit bijzondere reserve tegenover de
politieke vrijheid:
3e uit grote bezorgdheid voor het zielen
heil van hen, die tot het verschijnen van
het mandement geen gehoor hebben gege
ven aan het bisschoppelijk vermaan.
De bisschoppen kónden het dus wel en
dan moet dus de zaak objectief ernstig
genoeg zijn. Zij sluiten deze christenen
pro foro externo (openlijk gesproken) niet
uit. Wat daaruit echter dikwijls gecon
cludeerd wordt, is niet juist en in dat
opzicht heeft de katholieke pers wel een
zeer bijzondere zelfbeheersing aan de dag
gelegd, die echter maar matig gewaardeerd
is. Wij zijn er vast van overtuigd, dat
sommigen van hen, gezien hun ontwikke
ling, wanneer ze de politieke hartstochten
een ogenblik het zwijgen opleggen, duide
lijk kunnen inzien, dat er hier een gebrek
aan sensus catholicus is, welke immers be
duidt, dat men niet alleen onder sancties
voorgeschreven bevelen opvolgt, en raad
gevingen, die met eigen inzicht overeen
stemmen, maar ook wensen van het ker
kelijk gezag, die dat gezag meent te moe
ten uiten, waar het opvolgen offers vraagt.
En hoewel het hier niet om uitdrukke
lijke bevelen gaat, gaat het om méér dan
gewone wensen.
Wij kunnen ons niet aan de indruk ont
trekken, dat er in dit vraagstuk naast bij
komstigheden als broodwinning, ook hoog
moed in het spel is, waar men eigen
opinie stelt boven die van de gezamenlijke
bisschoppen, die, hoewel niet onfeilbaar,
krachtens hun wijding en zending mogen
steunen op een bijzondere bijstand van de
H. Geest-
Niemand mag ons euvel duiden, dat wij
ook in dezen de zaken eerlijk op tafel
werpen. Van de andere kant'beklemtonen
wij ook eerlijk, dat wij liever met hen te
doen hebben dan met de katholieken, die
zelfs in deze tijd van grote kansen en
•gevaren voor het Christendom gezapig
langs de kant staan zonder uiting van
leven.
Nog liever echter met hen, die niet ge
schroomd hebben om openlijk voor het
volk voor de grote zaak persoonlijke
offers te brengen en daarvoor door vroe
gere collega's verloochend worden.
Een van de grootsten onder hen is ern
stig ziek; wij vragen om gebed opdat hij
nog minstens zijn mooie werelreis. waarop
hij zich zo verheugde, mag maken, alvo
rens de eeuwigheidsreis te aanvaarden.
Uit het grote verlangen om allen één te
zijn, één in liefde, één in organisatie opdat
de wereld daardoor gelove. dat Christus
gezonden is door de Vader, hetgeen we op
Kerstmis herdenken, aan alle lezers:
Zalig Kerstfeest!
