NATUURLEVEN
het laatst
in
van het jaar
v
I
Balatonmeer moet toeristen
naar Hongarije trekken
•narjmsrsi sr
Logeren in kasteel van aartshertog Jozef
Bijzonderheden over
Comet IV
7:
Motorfietsen
VRIJD4C 23 DECEMBER 1955
PAGINA 6
Weersvoorspelling:
Hachelijk en moeilijk probleem
V orst-capriolen
Winter, zacht of hard?
Van allerlei te zien
Hoe hielden de vogels het?
IBi
GIRO 1 4378
Metamorfosi
Buitenlanders
er ook een Vlaamse gaai neer, die be
slag legde op een dikke snee brood. Hij
rukte van de homp flinke stukken af en
schrokte die naar binnen. Toen hij ge
noeg had gegeten, werd het hamsterin-
stinct in hem wakker: gaaien leggen na
melijk meermalen voorraden aan. Hij
vloog met de rest van het brood naar de
j tuinborder om het onder het dorre loof
te begraven. Maar dit was door de vorst
j stug en onverzettelijk geworden. Met zijn
zware sneb probeerde hij het los te hak
ken, maar dit lukte hem niet. Toen liet
hij de buit maar in de steek, die wérd
daarop verorberd door het kleinere ge-
I vogelte.
In de ochtend van 13 Dec. bleek, dat
de nachtelijke afkoeling nog nadrukke-
I lijker was geweest dan een etmaal tevo
ren. Vriesarabesken op de ruiten bena
men het uitzicht, maar in de loop van de
i min of meer winderige dag verdwenen
zij geleidelijk en de rhodtfs deden niet
I meer zo kinderachtig kleums. De lucht
I verloor zijn strakke egaliteit, de wolken
velden breidden zich zoetjesaan uit en
I er voltrok zich een onverhoedse weers-
ommekeer. De details daarvan hebben wij
niet op de voet kunnen volgen: schuld
daarvan was een vrolijke verjaarspartij
I ten huize van een vriend. Om kort te
gaan: in het tijdvak tussen half acht
's avonds en half drie toen was het dus
inmiddels 14 December geworden was
het gaan regenen en de ijzelvorming
j maakte de wegen meer dan spiegelglad.
I Levensgevaarlijk was, toen wij vertrok-
ken, de rit met de auto, die bij elke bocht
Als de struikhèide door de sneeuw wordt
overstoven.
het verkeerde pad op wilde gaan. Het
was werkelijk een verademing, toen wij
ver na het middernachtelijk uur onge
schonden de sleutel in de huisdeur kon
den steken.
Zo mislukte dus voorlopig het ^orst-
offensief. Zachte lucht uit la douce r ran-
ce deed het kwik weer omhoog lopen
en 's middags gingen de hemelsluizen wijd
open. De overvloedige regen, die op tuin
paden en straten het aanzien gaf aan
glibberige perrons had gestrooid. De dag,
die volgde, paste helemaal in het kader
van de voorspelling, die de Duitse weer
kundige, prof. A. Baur. enkele maanden
geleden publiceerde. Op grond yan een
levendige zonnevlekken-activiteit ver
wachtte hij een zachte winter in West-
Europa. Op 15 Dec. nu liep de tempera-
De foto's bij dit artikel wer
den vervaardigd door mevrouw
C. R. TolmanMussche.
tuur plotseling tot plm. 10 gr. C. op. Het
leek wel een Aprildag, je treuzelde met
plassen en meertjes, spoelde in een om- - - - -Rachel on »n me I spauucnp en mroicpcuu ais er zen
mezien de laatste ijzelresten weg en te- i het aanmaxen van de kachel en een me Lje bioscopen worden gepresenteerd
voce-zang. De pieren kropen in de wei
den opnieuw naar de bovenste, weer
week geworden bodemlagen zodat er in
de groene steppen geweldige concentra
ties ontstonden van voedselzoekende
spreeuwen en meeuwen. Op de Soester
Eemdijk bloeide op iedere 5-10 meter een
paardebloem, een geharde soort, die te
gen een stevig vorststootje kan, en
's avonds kwamen de mannetjes van de
kleine wintervlinder op de verlichte rui
ten af; het was puik vliegweer. De 16de
December hield het zachte weer aan,
maar volledigheidshalve moet ik vermel
den, dat collega's-landgenoten van Baur
op weer andere gronden menen, dat er
dit seizoen juist kans is op een strenge
winter. De korte strekking van dit re
laas is, dat wij van het toekomstige weer
feitelijk niets met zekerheid weten.
Blijft de winter tot Nieuwjaar ..open",
let dan eens op de sijsjes, die tussen de
elzenproppen lenig en vaardig gymnasti-
seren, bezoek eens de oevers van het
[Jsselmeer om te kijken naar de talrijke
eendensoorten uit den vreemde en de
blanke armada's zwanen uit het hoge
Noorden, luister in de naaldhoutbossen
naar de tinkelende stemmetjes van de
goudhaantjes en het veelsoortig mezen-
volkje maar wijd ook uw aandacht aan de
schoonheid van het ontloverd geboomte,
waarvan twijg en tak als etslijnen op de
lucht staan getekend. Vlokt de sneeuw
neer. speur dan naar de sporen van de
dieren in het koele dons, bewonder de
witte gratie, waarmee de natuur de vel
den en bossen, de dorpen en steden heeft
gedrapeerd. Maar pas vooral op uw tel
len, wanneer alles er op wijst, dat 'n felle
vorstinval op til is. Dan kunt u getuige
zijn van een rush, een sauve qui peut van
honderdduizenden vogels, die voor het
barre weer op de vlucht slaan. De natuur
vertoont dan een van haar filmen, zo
spannen<j en meeslepend als er zelden in
wênTher;and"d£t de gemeenten" op de I rel in mijn tuin reageerde op het fijne
wegen en hej spoorwegpersoneel op de weertje met een verrukkelijke sotto 16 DEC. 1955.
RINKE TOLMAN.
De sneeuw, die het naaldhout met haar
witte vracht bedekt, sluit de voedsel
bronnen van de vogels af.
Hoog verryst de Róbinia in het blanke
sneeuwlandschap.
Op de 10de December dacht geen haar
op mijn hoofd eraan, dat het winter zou
worden. Het was winderig, maar vrq
zacht en dus zeer aanvaardbaar weer.
Bovendien braken opklaringen meer dan
een« de bewolking. Een buitje van een
paar minuten mocht feitelijk geen naam
hebben. De bloei van velerhande plan
ten was een zeer levensbevestigend ge
baar Wij ontdekten deze heldhaftigen,
toen'wij een paar uurtjes zwierven over
de Soester Eng en in de naaste omgeving
daarvan.
Natuurlijk zetten herderstasje, straat
gras en muur, waar kippen, kanaries en
andere koolvogels zo dol op zijn, hun
beste beentje voor. Het gewone of kleine
kruiskruid deed dit eveneens; bovendien
pluisde het volop. Trouwens: het vier
tal behoort tot de groep van de non-stop-
bloeiers. waarvan men de bloemen dus
feitelijk het hele jaar door kan waarne
men. Ook verschillende Lamium-soorten
waren vol goede moed; dit bewezen de
witte en paarse dovenetel, maar even
eens de hoenderbeet. Naar de bloemen
van deze laatste moest je wel zeer opzet-
telijk speuren, omdat ze zo verbazend
nietig waren en zich niet royaal openden.
Het waren z.g cleistogame bloemen. Die
blijven dus dicht, zodat er van buitenaf
geen bestuiving plaats kan vinden.Zij
moeten zich behelpen rnet hun eigen
stuifmeel, maar dit leidt evengoed tot
zaadvorming. Hetzelfde verschijnsel
treedt eveneens op bij verschillende
soorten viooltjes.
Het gaat niet aan bij elke plantensoort, die
het zo laat in het seizoen nog bloeiend
wist uit ie houden, stil te staan, maar
het is toch wel redelijk ze te noemen.
De opsomming betekent dus een eervolle
vermelding voor: spurrie, kleine brand
netel valse kamille, knopherik, raket,
steenraket, witte krodde, reigersbek,
duizendblad, kroontjeskruid en akker
viooltje, Een korenbloem vertoonde een
dikke knop; zal die zich eerlang prachtig
blauw ontplooien? In 't randgebied van
de Eng, binnen het kader van de tuinen,
viel nog de fleur van primula's, rozen,
gekweekte violen, chrysanthen. muur
bloemen en leeuwenbekken (Antirrhi
nums) te bewonderen en voor een heel
mooi effect zorgden ook de winterjas-
mijnen, waarvan het goud een warme
kleur schonk aan de flanken van de hui
zen.
De pruiken van de knotwilgen weerspie
gelen in het water.
Enige uren voordat de Comet III
Montreal zou verlaten voor de laatste
etappe van zijn reis om de wereld heb
ben de ontwerpers van de De Havilland-
fabrieken enige details van de '.Comet
die naar men verwacht m ïyo» zaï
Na de nachtelijke regenval, dat was
dus op de eerste dag van de tweede de
cade, kenmerkte zich het rustige weer
door' bewolking en opklarinkjes, maar
er viel intussen een heel duidelijke
temperatuursdaling vast te stellen, maar
daar trokken in mijn tuin de hondspe-
terselie. het grijskruid en de Melan-
driums zich niets van aan: onverdroten
zetten zij de bloei voort en het aardigste
was, dat die dag zich heel blijmoedig
een paarsrode bloem van het groot kaas
jeskruid ontplooide. Tegelijkertijd wis-
XV"
gaan vliegen bij de BOAC, bekend ge- ten in de Soester Eempolder de paarde,
maakt. Zoals bekend, is de
m „Cornet III'
een verkleind prototype van de Cornet
IV.
De „Cornet IV" zal zestig eerste klas
passagiers kunnen vervoeren met bagage
en vracht in een non-stopvlucht van 4800
kilometer, of 76 passagiers in de
toeristenklasse eveneens met bagage
en vracht in een non-stopvlucht
van 4300 kilometer. De „Cornet IV" zal
een kruissnelheid hebben van 800 kilo
meter per uur in normale omstandighe
den, zoals die in de luchtvaart voorko
men.
De Comet IV zal van de normaal op
wereldroutes gebruikte grootte zijn. be
halve de toestellen, die van New York
naar de Europese hoofdsteden vliegen.
Op die dienst tussen New York en de
Europese hoodsteden moet echter een
tussenlanding worden gemaakt op West
bound Flight.
Het toestel is allereerst bestemd voor
de andere handelsroutes rond de wereld,
waar het luchtverkeer minder druk is en
de meeste centra van handel en industie
van twee tot drie duizend mijlen van el
kaar verwijderd zijn.
„Zelfs op de Noord-Atlantische route
met zijn speciale voorwaarden zal de
„Cornet IV", die in gebruik zal zijn voor
grotere straalvliegtuigen, de meest con-
fortafoele en snelle overtocht garanderen,
ondanks de noodzakelijke landing op
Westbound Flight", zo zegt de verklaring
van de De Havilland fabrieken.
bloemen, madelieven en scherpe boter
bloemen ook nog niet van uitscheiden.
Maar toen ik 's avonds tegen half tien de
lueht nog even verkende, hoorde ik, dat
er te oordelen naar hun aanhoudend ge
fluit onder de koele flonkering van de
sterren, heel wat wulpen doortrokken.
Het asfaltpapier van mijn kolensohuur-
tje was door de vorst al helemaal wit
uitgeslagen. Was er winterweer op til.
De bloemen, die de volgende ochtend
overal op de ruiten stonden en zich in
de onverwarmde vertrekken ook overdag
handhaafden -waren alvast een voorlopig
antwoord op deze vraag. De nachtvorst
bedroeg omstreeks 5 C. Ook overdag
vermocht het kwik niet boven het nul
punt te stijgen. Afgezien van schaarse ke
ren overtrekkende wolken, waarvan het
aantal tevens zeer beperkt was, was de
lucht heel de dag strak blauw en zonnig
stralend. Dit betekende, dat de planten
die van 's ochtends lot 's avonds in de
schaduw stonden, al die tijd hun witte
vorstuitslag behielden en dit gold na
tuurlijk ook voor bermen, schuren enz
Alleen plekken, die onbelemmerd aan de
zonnestraling blootstonden, spoorweghel
lingen op het Zuiden b.v., werden weer
frisgroen. De reactie van de rhodo's was
heel interessant: zij rolden de bladeren
meer of minder kokervormig op en lie
ten die afhangen, maar de exemplaren,
die in de loop van de dag konden profi
teren van licht en warmte, lieten dit mis
troostig gebaar varen en spreidden hun
loof weer blijmoedig uit.
Het weer beïnvloedde onmiddellijk het
gedrag van de vogels: zij sloten zich nau- i
wer bij de mensen aan, daar de voedsel-
verwerving voor hen, al heerste er nog
geen noodtoestand, niettemin moeilijker
was geworden. Zo nam in mijn min,
vooral op de plaats- waar ik bij felle
vorst en sneeuwval etensresten pleeg te
distribueren het aantal vinken in zeer op
merkelijke mate toe en ook de merels
schoolden er samen. Ook huismussen wa
ren van de partij. De roodborst. die ik
sinds enige tijd miste, verscheen tevens
weer op het appèl Dit alles was verklaar
baar- de grond was ineens bikkelhard
geworden. De soorten, die wormen, slak
ken en insecten in het een of andere sta
dium van ontwikkeling uit de bodem met
zijn begroeiing plegen te peuteren, merk
ten dat de vorst de weg naar hun nor-
maie voedsel had versierd. Het vochtige
loof was tot ondoordringbare klonters
saamgevroren, zodat snavels en poten het
niet onderste boven konden keren. Ook
allerlei zaden waren plotseling onbereik
baar geworden. De positie van de „boom
voeders" was echter onbedreigd. Tussen
takken, twijgen en naalden, in schors-
spleten of andere verborgen hoekjes kon
den zij nog voedsel in overvloed bijeen
garen. Toch verschenen er koolmezen en
glanskoppen ten tonele, maar in dit ge
val was er sprake van: ..zien eten doet
eten". Het was uitsluitend de aanblik van
fouragerende vogels, die hen naar de
voerplaats koers deed zetten. Zo streek
(Van onze correspondent
Alfred van Sprang)
TIHANY, najaar 1955.
De oude liftbediende van het Duna
Hotel ziet aan mijn sporthemd en de
twee camera's over mijn schouder, dat
ik niet van plan ben de dag in Boeda
pest door te brengen.
„Gaat u een tocht maken?" Informeert
hij nieuwsgierig.
„Ja", antwoord ik.
„Naar de Balaton?".
„Inderdaad".
„Dat is de moeite waard, mijnheer
Het Balatonmeer (op de atlas staat
Platlenmecr) is het uitverkoren vacan-
tie-oord van de Boedapesters. Het ligt
niet te ver van de hoofdstad (ongeveer
120 km) en het verschaft de inwoners
van een land zonder zeekust een alles
zins bevredigend substituut voor bet
gemis daarvan. De Hongaren beweren,
dat het meer met zijn lengte van bijna
tachtig kilometer en zijn oppervlakte
van zeshonderd vierkante kilometer bet
grootste meer in Midden-Europa is. En
dat het water ervan kwaliteiten bezit,
waarop geen enkel ander meer kan bo
gen.
We starten vroeg.
Het is een zonnige dag en de weg is
goed Veel verkeer is er echter niet. Er
zijn maar weinig particulieren, die zich
de luxe van een auto kunnen permitte
ren. Als men een eigen vervoermiddel
heeft is het meestal een overjarige mo
torfiets, al of niet met zijspan. Het zijn
echter zulke oude beestjes, dat het een
veel voorkomend schouwspel is om de
berijders ervan langs de weg bezig te
zien de dingen weer wat nieuw leven m
te blazen.
Verreweg de meeste bezoekers van net
Balatonmeer reizen echter per trein. Dat
het spoorwegverkeer ook nog niet alles
is bewijzen de in sommige treinen mee
lopende goederenwagons, waar wat hou
ten banken in gezet zijn om personen te
kunnen vervoeren.
.Iedereen gaat tegenwoordig naar de
Balaton", merkt mijn gids op.
„Ook op weekend?",
ja".
Het landschap is vriendelijk en afwisse
lend. Het zijn meest akkers met hier en
daar wat bomen en een klein dorp. In de
buurt van een waterput loopt een grote
kudde paarden te grazen onder het toe
ziend oog van een donkerharige zigeu-
Het Balatonmeer, zoals het op een zon
nige zomerdag er uitziet. Het meer is
gemiddeld slechts 3 meter diep en bevat
veel pis (snoek, baars, elft enz.)
(Advertentie)
Dat duizenden hulp behoeven is duidelijk
Die hulp geven wij reeds lü jaar.
Helpt ons dit te kunnen volhouden.
Ncd. Kredietbank t/n. Stichting hulpactie
voor Hongarije.
Pleidooi voor populaire apologie
vonden we, overgenomen uit een protestants Belgisch blad, het volgende fraa
staatje
Data
Naam der dogma's
van kanoniek
en ceremonies
ontstaan.
in de Roomse Kerk
375
Heiligenverering
400
Gebeden voor de doden
600
Eredienst in een onbekende taal
600
Voorrang van de paus
688
Verering van het kruis
688
Verering van afbeeldingen
688
Verering van reliquieën
1000
Heiligverklaring van heiligen
1000
Celibaat der priesters
1076
Onfeilbaarheid van de Kerk
1090
Rozenhoedjes
1100
Canon van de mis
1160
De 7 sacramenten (aantal 7)
1215
Transsubstantiatie
1215
Oorbiecht
1220
Elevatie van de hostie
1227
Klokje vain de mis
1264
Godsfeést
1336
Sacramentsprocessie
1415
Beperking van de drinkbeker
1439
Vagevuur
1546
Traditie
1546
Apocriefe boeken
1850
Onbevlekte ontvangenis van Maria
1870
Onfeilbaarheid van de paus
1950
Hemelvaart van Maria
Jaren, die hun
in 1950 ontbreken
Hun ouder
om apostolisch
dom in 1950
te kunnen zijn.
1575
27 5
1550
300
1350
500
1350
500
1262
588
1262
588
1262
588
950
900
950
900
874
976
860
990
850
1000
790
1060
735
1115
735
1115
730
1120
723
1127
686
1164
614
1236
535
1315
511
1339
404
1446
404
1446
100
1750
80
1770
0
1850
ner. Een eind verder zijn militairen aan
het oefenen met tanks.
„Hoeveel procent van de boeren ne
men nu deel aan de collectieve land
bouw?" vraag ik.
„Dat weet ik niet precies, maar steeds
meer boeren zien in, dat ze veel beter
af zijn als ze zich aansluiten. Maar
iedereen is natuurlijk vrij", voegt mijn
gids eraan toe. Het is een nogal vaag
antwoord. En dat is begrijpelijk, want
andere (minder officiële bronnen) heb-
bij mij verteld, dat niet veel meer dan
dertig procent van de boeren tot de
coöperaties toegetreden zijn. De an
deren blijven liever zelfstandig. Welis
waar zijn zij niet verplicht om aie zelf
standigheid op te geven, maar er wordt
wel op allerlei manieren (d°or zwaar-
dere belasting bijvoorbeeld) druk op
hen uitgeoefend.
Een outsider zou zijn ogen nauwelijks
geloven dat in onze zo „oecumenische"
tijd zulk een „voorlichting" nog moge
lijk is
Men weet niet waarover zich méér te
verwonderen: over het dooreen klutsen
van dogma en onbetekenende ceremonie
(„klokje" van de mis!), dan wel over het
verzwijgen van het verschil tussen im
pliciete of zelfs expliciete openbaring
enerzijds én expliciete dogma-vcrklarine
anderzijds. Want wel gaat het zogenaamd
over het „kanoniek" ontstaan, maar te-
1 gelijk wordt van. hier uit op misleidende
wijze geredeneerd tot een deficit in de
apostolische oorsprong (vgl. laatste kolom
van bovenstaande lijst).
Om nog maar te zwijgen over het feit
dat dooreengehaspeld wordt bijv. het
leerstuk der biecht en de disciplinaire
verplichting tot jaarlijkse biecht, waar
van het laatste inderdaad door het vier
de concilie van Lateranen in 1215 werd
ingevoerd!
DE PUBLICATIE van het Belgische
staatje roept echter een vraagstuk
op van verderstrekkende betekenis.
Zoeven zeiden wij: een outsider zou zijn
ogen nauwelijks geloven zo iets te ont
waren in onze oecumenische tijdW.e
echter verscheidene protestantse bladen
leest, weet dat dergelijke onjuiste voor
stellingen herhaaldelijk in protestantse
publicaties van diverse pluimage verschij
nen, en dat daaraan de laatste tijd
steeds minder gêne besteed wordt.
„Oecumenisch" is Immers tegenwoordig
het modewoord onder ons katholieken:
de katholieken zijn bijzonder „irenisch
geworden en zó raakt op behendige ma
nier de broodnodige populaire apolog e
die nooit in de Kerk ontbroken heeft, uit
gerangeerd. M.a.w.: men kan dergelijke
onzin publiceren zonder groot gevaar dat
er van katholieke zijde op gereageerd
wordt laat staan dat men het risico zou
lopen flink aan de schandpaal genageld
te worden; dit alles omdat wij ons te vee
door oecumenische bekommernis lat-m
afremmen!
Zien de leidinggevende oecumenische
katholieken niet te zeer over het hoofd
dat al dergelijk lasterlijk en godlasterlijk
geschrijf op kantoren en in bedrijven ae
eenvoudige roomse mensen voor de voe
ten wordt gegooid! En dat deze dan maar
al te vaak met een mond vol tanden
staan? Want bijna in geen enkel blad en
te weinig in de radio-programma s vinden
publicaties van deze aard weerlegging:
bijna nergens wordt de euveldaad voor
de goegemeente gesignaleerd (als we®r"
iegging te veel eer zou zijn, zoals in net
onderhavige geval).
Apologie is immers ouderwets!
En dan verbaast men zich nog over het
voortschrijden van de geloofsafval. O.i. is
één der oorzaken daarvan: het georeK
aan populaire apologetische voorlichting
Deze populaire apologie moest in de
jaren na de oorlog wijken voor oecumt
nische bekommernissen; ganse tijdschr-f
ten werden „hervormd", van meet af aan
was deze irenische trek sterker bij ons
met ons minderwaardigheidscomplex te
genover de protestanten dan bij hen.
Welk gevaar in deze oecumenische be
kommernissen echter steekt, kan men h-'
beste lezen in het Septembernummer van
de „Ned. Kath Stemmen" waar een we!
zeer onpartijdig beoordelaar aan het
woord is, nl. dr W. H. van de Pol. In zijn
bijdrage „Balans van het Wereldprotes-
tantisme" zegt hij op blz. 286;
In het wereldprotestantisme wordt de
Katholieke Kerk niet beschouwd als zus
terkerk maar als apostolaatsgebied,
in deze kerk de waarheid van het Evan
gelie niet wordt gekend
Wij moeten in de naaste toekomst reke
nen op een bewuste en ziAdeWke
testantse actie met name in de Zuidelijk
provincies van ons land.
En vooral lette men op het volgende:
Zoals bij de leiding van de Wereldraad
het juist verstaan van en de sympathie
voor de Katholieke Kerk als zodanig om
gekeerd evenredig zijn aan de waardering
van en sympathie voor bepaalde indiv-
duele en volgens oecumenische maat
staf irenische katholieken, zo moeten
wij er ons goed van bewust zijn. dat de
oecumenische contacten, die sommige pro
testanten in ons land zoeken met katho-
lieken, in geen enkel opzicht het J
leveren, dat er een grote openheid
of zelfs een verlangen naar gemeenscnap
met de Katholieke Kerk ontwaakt zou
zijn bij de leiders van het protestantisme
in ons land".
Wat betekent dit anders dan dat een
eenzijdig oecumenisme W
beidsveld braak laat liggen voor Pro
testantse activiteiten.
En desondanks heeft men de zo brood-
nodige populaire apologie om hals be-
bracht!
Ja zelfs bij tijdschriften, die eigenlijk
apologetisch moesten zijn, moet men „t
en toe denken aan de toepasselijkheid van
wat de Bisschoppen vol bezorgdheid
schreven op blz 37 van hun Mandement
dat er nl- katholieke bladen en tijdschrif
ten zijn die een tendenz vertonen „het
oude van katholieke zijde gegroeide als
minder goed, en het nieuwe en van
vreemde^ zijde komende als voortreffelijk
te waarderen".
We rijden ruim twee uur.
Dan zijn we in Balatonfured: een van
de vele badplaatsen aan het meer. Het
is een aardig plaatsje met verscheidene
hotels en sanatoria voor hartpatiënten,
die er bij de vermaarde bronnen gene
zing komen zoeken. Het smalle strand
krioelt van de mensen. Langs het water
is een schaduwrijk plantsoen, waar
banken staan en kraampjes, waar de
bezoekers alles kunnen kopen: van wa
termeloenen en souvenirs tot vers-ge
kookte kukorica (maiskolven) toe, wel
ke de Hongaren eten als wij een haring,
Verder is er een kleine Jachthaven,
waarin wat zeilbootjes klaar liggen om
uit te varen. Het meer zelf is zo glad als
een spiegel. Heel vaag zijn de heuvels
aan de overkant door de nevel te zien-
In de verte komt de witte veerboot uit
Slófok aan.
,En hoe vindt u het hier?" vraagt mijn
gids verwachtingsvol.
Heel mooi", geef ik toe.
"Het is ook een heel geliefde plek
Door de eeuwen heen is "t Balatonmeer
een uitverkoren vacantieoord geweest,
Vóór de oorlog was het vooral het do
mein van dé beter-gesitueerden. Vele
adellijke families hadden er een villa,
of een buitenverblijf Er waren luxueuze
hotels en kuuroorden, waar degenen, die
het betalen konden maanden achtereen
bleven. Het communisme heeft uiter
aard grote veranderingen veroorzaakt.
De villa's en kastelen zijn onteigend.
Vele doen nu dienst als vacantiekolonie
voor de jeugd. Andere zijn overgedra
gen aan de verschillende vakbonden,
die de bij hen aangesloten arbeiders in
de gelegenheid stellen er tijdens hun va-
cantie tegen een kleine vergoeding ge
bruik van te maken. Ook de kunstenaars
hebben er tehuizen, waar zij ver van de
grote stad kunnen werken en rusten.
Een van de kastelen van graaf Ester-
hazy huisvest bijvoorbeeld letterkundi
gen. De luxe en de exclusiviteit zijn nu
natuurlijk geheel verdwenen.
We bezoeken verscheidene andere
plaatsen. Het is overal in grote lijnen
hetzelfde: mensen die aan de oevers
van het prachtige, ondiepe meer genie
ten van een zonnige dag. In een hotel
in Tihany gebruiken we de lunch. Het
ligt sprookjesachtig tegen de bergen van
het schiereiland met een vrij uitzicht
over het water. Iedereen, die er het geld
voor heeft, kan er logeren. De prijzen
zijn echter zodanig, dat ze meer binnen
het bereik van de élite (leiders van de
regering en partij, bekende doctoren en
kunstenaars) liggen dan binnen het be
reik van de gewone arbeider.
Als de directeur van het hotel hoort,
dat er een Nederlandse journalist op
het terras zit, komt hij een praatje ma
ken. De Hongaren proberen namelijk 't
toerisme weer een beetje op gang tu
brengen teneinde op die manier buiten
landse valuta te verdienen. En het Ba
latonmeer is daarbij één van de belang
rijkste pijlen op de boog.
.Hoeveel kost een kamer?" vraag ik
hem.
„Veertig gulden per dag met volledig
pension. We hebben ook enkele suites.
Die zijn tachtig gulden".
„Dat is nogal duur vcor westerse
beurzen".
,Toch hebben we regelmatig buiten
landse gasten".
„Uit de andere communistische lan
den".
„Ja. maar ook uit Engeland, Frank
rijk, Oostenrijk, België en Nederland".
Een groot percentage van deze bui
tenlanders zijn gasten van de Hongaar
se regering. En verder komen er ook
wel leden van de in Boedapest gevestig
de diplomatieke vertegenwoordigingen.
De gewone toeristen zijn echter nog
zeer schaars. Maar men overweegt de
mogelijkheid een speciale, gunstige wis
selkoers voor toeristen iri te stellen om
daarmee het bezoek uit het Westen te
stimuleren.
„Wat kunnen de mensen hier doen?",
„In de eerste plaats natuurlijk zwem
men en zeilen en zonnebaden. Er is een
tuin van tien hectare bij het hotel. Er
wordt thans een tennisbaan aangelegd.
En verder zijn er bioscopen en andere
ontspanningsgelegenheden in de buurt".
Het is voor het huidige Hongarije
misschien heel wat. De mensen in het
Westen zijn echter heel wat meer ge
wend. Ook wat de verzorging in een
internationaal hotel betreft. Weliswaar
verwisselt een kellner in een groezelig-
wit jasje haastig de witte, stenen bor
den, de aluminumachtige vorken en
lepels en de papieren servetten voor
eetgerei van porcelein, zilver en linnen,
maar de service laat toch heel wat fe
wensen over. Het duurt zo lang, vóór
we de eenvoudige lunch van gebakken
vis en sla opgediend krijgen, dat de gids
er Zenuwachtig van wordt en de kellner
een fikse uitbrander geeft. Het gebak
wordt tenslotte nog met het papier er
om geserveerd en de koffiekopjes zien
eruit, alsof ze de hele dag nog niet om-
gewassen zijn. Het is dan ook geen erg
beste introductie van het naar buiten
landse bezoekers verlangende hotel. En
de directeur zal er dan ook goed aan
doen in het stille winterseizoen een
flinke dosis zelfkritiek tot zich te ne
men.
(Nadruk verboden).
Wat eens het kasteel van aartshertog
Jozef was, is nu het Parkhotel te Tiha
ny. Een blik in het hotel gedurende
lunchtijd.
E KUNNEN deze hartekreet wel niet
beter eindigen dan met een woord
van de Italiaanse bisschop mgr
Beniamino Socche, die op de oecumeni
sche objectie dat men de dwaling niet
moet aanvallen (er zou anders te veel be
lang aan worden toegekend, etc.), als
volgt antwoordt: „We mogen de dwalen-
den niet met de dwaling verwarren. Voor
de dwaienden willen we medelijden en
christelijke liefde: de dwaling daaren-
tegen moet aangevallen worden, met alle
krachten, op iedere plaats en in alle sec
toren, ja ten koste van het leven". (Katn
ArchieiÉ van 25-11-'55>
DEN HAAG Dr Th. PIKET S. J.
