Amerikaans onderwijs besteedt te
veel aandacht aan fraaiigheden
Atoomreactor in België in
aanbouw
1
I
H
i
Een „Marshall-plan
Hulpverleningsprogram over
tien jaar
voor
Azië
De leesles in de V.S.
Laksheid bij het publiek
Amerika s antwoord aan Moskou
Gloeilampjes
DRAADLOOS
CONTACT
Nog deze zomer in exploitatie?
Franse generaal in
Algerije verongelukt
Nike-raketten voor
Europese NATO-
troepen
Een leeuw voor
Adenauer
Rechtstreekse reportages trekken echter
de meeste kijkers
Drie jaar geëist wegens
doodslag
Kartel in zuurkool
PAGINA 5
VRIJDAG 6 JANUARI 1956
Voorproef
Achterstand door
progressiviteit
Dit voorbeeld zou ik typisch wil
len noemen voor de manier en reden
waarom leerlingen in openbare lage
re scholen hier zoveel minder leer
stof verwerken dan in Europese scho
len. Er wordt zoveel tijd besteed aan
dingen die spelenderwijs geleerd en
begrepen worden, zoals b.v. het be
grip lopen. En deze aangename on
derwijsmethode, waarbij zo voorzich
tig opgepast wordt de kinderen toch
vooral niet vol te proppen of voortij
dig te veel te laten verwerken, heeft
tot resultaat dat, als algemeen opge
merkt wordt, leerlingen steeds slech
ter lezen en spellen. Daar heeft o.m.
het Amerikaanse leger weet van. In
het laatste anderhalf jaar moest het
leger rudimentair onderwijs geven
aan 17.118 mannen, die minder wisten
dan een leerling uit de vierde klasse.
En wel: 4 uit iedere 100 man stond
op dat niveau. Dit is te erger als
men bedenkt, dat in Amerika elk kind
gratis de hele lagere school en zelfs
de middelbare kan volgen.
Santiago (Chili)
Reacties
Luisterrijke verjaardagsreceptie
Op het TV-scherm
Boete geëist tegen fabrikanten
terverbinding niet kent. De methode 1 Langzaam maar zeker groeit alom
(Van de N.-Yorhse correspondent)
Enige tijd geleden hebben wij in
deze kolommen herinnerd aan le
jaarlijkse Witte Huis-conferentie
over het onderwijs. Tijdens de He
Latten is toen een boekje open
gedaan over de soms werkelijk
ontstellende lacunes, die het onder
wijs in de overigens zo vooruit
strevende V.S. vertoont. Bij die
gelegenheid is duidelijk geworden
welke grote laksheid er is van de
zijde van het publiek voor de
algemene toestand bij bet onder
wijs. Daarmee hangt samen het
gebrek aan initiatief op het locale
niveau en tekorten aaqt ideeën en
wilskracht.
Op de eerste plaats is meer aan
dacht en belangstelling van het pu
bliek nodig en toewijding om verbe
tering in de situatie te brengen. Dat
blijkt wel uit de cijfers en gegevens,
die wij na de conferentie nog eens
hebben bestudeerd.
In 1950 bleek dat 5 percent
yan kinderen van 7 en 8 jaar
In geen enkele school waren. Van
diegenen die 14 jaar en ouder waren,
hadden 9.4 percent nooit de vijfde
klas afgemaakt. In de tweede wereld
oorlog werden 649.000 mannen opge
roepen, die niet in leger en vloot kon
den dienen om schoolonderwijstekort,
bij dit aantal waren niet de men-
a °ngebalanceerden gerekend.
merika heeft ongeveer 8 millioen
functioneel ongeletterden, dus lie-
den. met minder dan vijf jaren on
derwijs, hetgeen natuurlijk een
schrikbarende nationale verkwisting
aan krachten is.
Intussen dient ook aandacht be
steed te worden aan de verbetering
van het onderwijs zelf. Zelfs bij de
Witte-Huis-conferentie bleek het on
derwerp waarover het hevigste gede
batteerd werd over de vraag: „wat
moeten onze scholen onderwijzen - Er
komen daarbij voor Europeanen
merkwaardige feiten te voorschijn.
B.v. dat 48 percent van de Ameri
kaanse „high-schools" (die min of
meer verondersteld zijn gelijk te staan
met onze middelbare scholen) geen
enkele vreemde taal onderwijzen, en
24 percent noch chemie noch natuur
kunde leren. Daarentegen wordt een
reeks van vage en fraai klinkende
doeleinden gesteld. De scholen moe
ten volgens sommige onderwijs-„des-
kundigen" o.m. zorgen dat „een be
wustzijn van onze betrekkingen met
de werelgemeenschap" aan de leer
lingen werd meegegeven; dat zij
een „effectieve werkwijze en zelf
beheersing" leerden evenals „sociale
competentie" als bijdragend lid
van familie of gemeenschap" enz.
Andere doeleinden waren: zede
lijk gedrag, gebaseerd op een zin
voor morele en spirituele waar
den; lichamelijke en geestelijke
gezondheid; intellectuele nieuwsgie
righeid en belangstelling voor het
steeds verder studeren".
Uw correspondent ontkomt bij dit
alles niet aan de sterke indruk,
dat Wanneer onze Nederlandse
scholen relatief misschien te wei
ghs aandacht aan deze fraaie doel
einden besteden, de Amerikaanse
scholen aan een teveel van dit
goede lijden. Er wordt, om het
wat scherp te stellen, in Ameri
ka zoveel aandacht besteed aan de
Paedagogische kant van het onder
wijs en aan psychologie, dat het on
derwijs zelf eronder lijdt. Het is ook
merkwaardig, dat terwijl het Ame
rikaans onderwijs zo'n nadruk legt
op de sociale opvoeding van de leer
lingen, vorige zomer de Nationale Ver
eniging voor Onderwijs en Opvoeding
op een Congres moest constateren,
kiaL°,nderwi^rs in het hele land
onder -toenemende onrust
ternitn leerlingen; algemene ach-
de mS, u8n discipline; toenemen-
VerscbUio j1 en orde te houden.
a mende onderwijzers, speciaal
die in „high-schools" werkten, ver
weten deze moeilijkheden aan de
„progressieve opvoedingsmethoden
Zij klaagden dat discipline als gevolg
daarvan een vergeten woord was ge
worden en de leerlingen „net doen
wat ze willen". Toen Uw correspon
dent eens een rekenles van negen
jarigen bijwoonde, en twee leerlin
gen,, die 's morgens wel in de klas
waren geweest, maar tussen de klas
uren er uitgelopen waren van de
straat terugkeerden, omdat het re-
gende. werden ze niet door de on-
derwijzer gestraft. Op mijn vraag
luidde het antwoord, dat de wet
ten van New York zo (waren dat in
de hoek staan e.d. praktijken als
wreedheid" werden beschouwd, wes
halve die niet meer toegepast konden
worden.
Aardig is eens het leesonderricht
in de openbare scholen te observeren.
Men begint maar met zo te leren
lezen- nee, eerst ondergaan de kinde
ren na een maand of twee in de eer
ste klas geweest te zijn een proef of
ze al zover zijn" om te kunnen gaan
lezen. Wanneer ze rijp genoeg be
vonden worden, plaatst men ze in
de z.g. leesklas. Diegenen, die niet
geacht worden al te kunnen begin
nen met lezen, ook al zijn ze zeven
jaar en hoogst normaal, mogen enkele
maanden of een groot deel van het
jaar doorgaan met plaatjesboeken
kijken e.d. tot ze „emotioneel gereed
zijn om te gaan lezen". In de eerste
klasse ziet men de leerlingen reeds
groepsgewijze verdeeld in goede, ge
middelde en slechte of niet-lezende
kinderen. En de (arme) onderwijzer
moet dus leeslessen op drie verschil
lende niveaus geven. Of dit de con
centratie van de kinderen helpt, mag
betwijfeld worden. In dezelfde geest
worden reken- en taallessen aange
pakt.
De „New York Times" bracht on
langs een prachtig voorbeeld van zo'n
leeslesmethode in de openbare school.
De correspondent B. Fine, die de les
bijwoonde, berichtte dat tijdens zijn
aanwezigheid het woord „lopen" ge
lezen werd.
Dit woord stond op het bord
geschreven en de onderwijzeres ging
door de klas lopen. De correspon
dent schreef aldus: „Wat doe ik",
vroeg de onderwijzeres hoopvol.
„Springen", zei een zesjarige. „Nee",
zei ze. „Ga eens mee". En de onder
wijzeres en het kind deden enige stap
pen „U loopt", riep een kind. „Juist",
antwoordde de onderwijzeres en knik
te gelukkig. „En nu dat woord op het
bord". „Lopen", zeiden de kinderen.
En toen, aldus de correspondent,
„begon een uurlang geworstel met
dit woord. De kinderen pasten het op
verschillende wijzen toe. „Wij gelo
ven dat het niet voldoende is alleen
woorden te lezen", zei later het
schoolhoofd, „wij leren dat woord ook
te begrijpen
Nu hangt het leesprobleem hier
nog samen met de merkwaardige me
thode van onderwijs. Men leert de
kinderen het lgzen niet door het le
ren verbinden van klinkers en mede
klinkers in lettergrepen en woor
den, maar men leert ze de hele woor
den. Oneindig moeilijk dus: elk woord
moet opnieuw „onthouden" worden;
het oog moet voortdurend het beeld
van elk woord fotograferen en de be
tekenis ervan moet onthouden worden
ln verband met een plaatje ernaast.
Als het kind dus het woord zonder
plaatje ziet, moet het dat „gefotogra
feerde" beeld kunnen herkennen.
Maar komt het een soortgelijk woord
tegen, dan zit het in het begin vast,
omdat het de logische klank en let-
laat de analyse van het woord teveel
op de achtergrond.
Terwijl bij ons een druk ontstaat
iets minder nadruk op de kwantiteit
van de .leerstof te leggen, begint hier
en daar in Amerika onder leerkrach
ten het inzicht te ontstaan, dat het
onderwijs meer nadruk op de leerstof
moet gaan leggen en minder op het
zacht en vriendelijk en 0 zo paeda-
gogische inlepelen van de leerstof,
daar er anders te weinig binnen gele
peld wordt. In de V.S. begint die indi
viduele schoolopvoeding, de vele
aandacht, besteed aan de psycholo
gische kant van het onderwijs en aan
de ontwikkeling van de leerling als
mens, resultaten te tonen die, met
verwijzing naar de rapporten waar
over de Nationale Vereniging voor
Onderwijs beschikt, niet beantwoor
den aan 't gestelde doel: de vorming
van 'n sociaal beter en wijzer mens.
West-Duitsland het nieuwe leger, waar
over reeds zoveel is te doen geweest. Op
de bovenste foto uit Andernach ziet men
een groep gloednieuwe Westduitse sol
daten in gloednieuwe uniformen een
even nieuwe Duitse jeep bewonderen in
het Andernachse barakkenkamp, waar
reeds 800 vrijwilligers onder de wapenen
zijn gekomen. Foto onder: leden van
groep van 27 officieren van de nieuwe
strijdkrachten wuiven naar hun familie
leden op het vliegveld van Dusseldorf
alvorens zich aan boord te begeven van
een Superconnie van de Duitse Lufthan
sa, waarmede zij naar New York zullen
vliegen. Zij zijn de eersten die voor hun
toekomstige functies in Amerika zullen
worden opgeleid. De groep stond onder
leiding van It. kol. Reidel, die een cur
sus zal volgen aan de school van de
Amerikaanse generale staf.
(Van onze Brusselse correspondent)
Reeds eerder hebben wij in het kort
gemeld, dat te Mol, in de Antwerpse
Kempen, een atoomreactor wordt ge
bouwd. Het Studiecentrum voor toepas
sing der Kernenergie (S.T.K.) kocht daar
destijds midden in bossen en heide een
terrein van 180 hectaren. Sedert enige
tijd wordt er reeds gebouwd. Het hoofd
doel van de S.T.K. is het vormen van
specialisten in de atoomtechniek.
Een van de belangrijkste voorwaarden
daarvoor was de bouw van een proefre
actor waarin natuurlijk uranium zal wor
den verwerkt. Het vermogen van de reac
tor zal enkele duizenden kw. bedragen.
De geproduceerde energie zal evenwel
niet worden gebruikt. Naast die reactor
zullen laboratoria komen voor natuurkun
de. electronica, scheikunde, ertsen-onder
zoek en speciale technieken, met boven
dien nog een geneeskundig en biologisch
laboratorium en werkplaatsen.
Het gebouw met de reactor zal een op
pervlakte van 6000 m2 beslaan en op 12
uur diep in de grond dringende funda
menten rusten. Elders in het gebouw zul
len ook laboratoria komen. Men heeft m
de hal, waar de reactor zal worden op
gesteld, reeds een bevloering van bijzon
der zwaar beton (bariumsulfaat) gegoten.
Zij biedt een bijzonder hoge weerstand
tegen doorgang van de zeer gevaarlijke
neutronen en gammastralen. Op een vol
komen vlakke grondplaat van 6,96 m. x
6 66 m worden 500 ton grafiet gestapeld:
dé moderator, waardoor een kettingreac
tie mogelijk is en waarin 25 ton uranium-
brandstof is opgesloten. Onder de grond-
platen werd een lichte ventilatie voorzien.
Een deel van de koellucht zal onder de
platen worden geleid. De warmte die bij
de reactie vrijkomt, kan de temperatuur
der steunpunten tot 80 gr. doen stijgen.
Over de massa van de brandstof van
de B.R. 1 (Belgian Reactor 1) te Mol,
wordt niets medegedeeld. Er is alleen be
kend. dat de neutronenstroom een ther
misch vermogen vertegenwöordigt dat ge
lijk staat met 2 tot 3000 K.W. De brand
stof zelf zal uranium zijn, in de vorm v3n
ronde staven uit zeer zuiver metaal, die
met aluminium zijn bekleed.
Een moderator of regelaar dient tot het
vertragen van de neutronen die nodig zijn
voor het onderhouden van de kettingreac
tie.
Regel- en veiligheidsstaven uit een nail-
tronenopslorpend materiaal, maken het
mogelijk, de reactor te regelen, te ver
tragen, of volledig stil te leggen.
De afscherming der reactoren bestemd
om het personeel tegen de gevaarlijke
stralingen te beschermen, zal bestaan uit
een betonmuur van 2.10 m, dik, van de
zelfde samenstelling als de vloer.
Men verwacht hier, dat alles in de len
te van 1956 zal klaarkomen. En dat met de
exploitatie van de eerste Belgische kern
reactor in de loop van de zomer van dit
jaar reeds zal kunnen begonnen worden.
Het Amerikaanse Congres heeft kennis genomen van de „State of the Union",
de jaarlijkse boodschap, waarin de Amerikaanse president de grote lijnen uit
stippelt van de wetgevende politiek voor het komende jaar.
Met bijzonder veel belangstelling hebben diplomatieke waarnemers kennis
genomen van de passage, waarin de president aankondigt, dat een soort
Marshall-plan" voor het midden-oosten en Azië zal worden ontworpen ten-
"einde het hoofd te bicden aan de pogingen van de Sovjets Om in deze gebieden
een invloedssfeer te scheppen. In zijn boodschap repte de president maar heel
in het kort over dit plan. Men verwacht, dat het in verdere boodschappen aan
het congres in de loop van dit jaar nader zal worden uitgewerkt.
De president gaf aan, dat het hier een programma op lange termijn betreft.
Men verwacht, dat het program zich over tien jaar zal uitstrekken.
.ternauwernood verenigbaarzijn met
een vermindering van de internationale
Donderdag vond in Eindhoven de jaar
lijkse Driekoningenoptocht plaats, waar
bij de Drie Koningen gezeten waren op
echte kamelen. Voor de stoet uit liep een
kudde schapen.
Men schijnt nogal last, misschien zelfs
overlast te hebben van honden in de
Chileense hoofdstad, Santiago. En dat
men enige maatregelen neemt daartegen,
wie zal het kwalijk nemen, behalve mis
schien de hondjes zelf? Maar men blijkt
de zaken nogal grootscheeps en nogal
moordzuchtig aangepakt te hebben.
Want het ministerie van gezondheid
heeft de jacht op honden „open" ver
klaard, aangezien men „de hond moet
zien als een smerige parasiet" en dies
heeft dit ministerie zelfs premies uit
geloofd op iedere gevangen hond. En dat
heeft tot gevolg gehad, aldus meldt de
•■Union de amigos de los animalos contra
la crueldad" dat alleen in Santiago reeds
veertigduizend honden het tijdelijke met
het eeuwige op gewelddadige wijze ver
wisseld hebben. Dit heeft nogal ontstem
ming gewekt bij de hondenbezitters, die
zelfs met hun hond aan de lijn elk ogen
blik gevaar lopen, dat hun hond afge-
kaapt wordt terwille van de premie.
Ook de internationale vereniging voor
testkoor gemengd en een demarche on-
testkoor gemengd en een demarge om
dernomen bij de Chileense president.
Arnhem
De theezetsters in Overijssel en Gelder
land gaan onderling uitmaken wie de
beste thee weet te vervaardigen. Dit is
een wedstrijd, die uitgaat van het Thee
bureau voor Nederland en in vele plaat-
sen van deze beide provincies zullen de
huisvrouwen oe theepot ter hand ne-
men om in edele wedijver uit te maken
bij wie je het beste op de thee kunt ko
men. De twee provinciale kampioenen
zullen m een eindstrijd uitmaken wie
van hen afgevaardigd wordt naar de
nationale eindstrijd. De noordelijke
kampioene is reeds bekend: wanneer 11
ooit bij mej. Ans Sandstra in Bolsward
op de thee genodigd wordt, ga er dan
maar gerust heen. Want zij is de noor
delijke primadonna in de edele theezet
kunst.
Op het ogenblik zijn de Amerikaanse
toewijzingen voor economische hulp aan
het buitenland vrij gering in vergelij
king tot de hulpverlening voor militaire
doeleinden. Men neemt aan, dat R*
bedoeling ligt van de Amerikaanse admi
nistratie om de bedragen voor economi
sche hulpverlening geleidelijk op te v°e-
ren, waarbij het evenwel te voorzien valt,
dat in dit verkiezingsjaar het Congres
zich wel niet zal willen wagen aan een
drastische verhoging van de uitgaven.
President Eisenhower zag zich om
gezondheidsredenen genoopt dit jaar te
breken met de traditie, die wil, dat de
president zelf de „state of the Union"
voorleest. Een congres-ambtenaar deed
dit voor hem. Eisenhower verblijft voor
zijn verder herstel in Key West in Flo
rida.
In zijn boodschap kwam de president
opnieuw terug op de conferentie, die de
ministers van buitenlandse zaken van de
Grote Vier onlangs in Genève hebben
gehouden en verklaarde, dat deze confe
rentie het bewijs geleverd had, dat de
Sovjets nog niet bereid zijn om de voor
waarden te scheppen, die noodzakelijk
zijn voor een duurzame vrede. Hij noem
de het Russische en het Chinese commu
nisme ,nog steeds een ernstige bedrei-
J a «rrtvnl Hon WTPPC Pf GD
spanning. Hij verklaarde in dit verband,
dat de V.S. bereid zijn om alles te doen
om mede te werken tot een „faire op
lossing van het Arabisch-Israelisch con
flict In de tweede plaats noemde hij in
dit verband dan, zoals boven vermeld,
het plan om de vrije volkeren van Azie
op lange termijn economische hulp te
verlenen.
Eisenhower zeide voorts, dat de Ame
rikaanse politiek er veel meer naar moest
streven in de eerste plaats zijn eigen
doeleinden te verwezenlijken. Dit was
voiirens hem beter dan alleen maar te po
gen aan iedere nieuwe communistische
manoeuvre Incidenteel het hoofd te bie
den.
De president maakte voorts gewag van
plannen om de Immigratiewetgeving te
verzachten, om steun te verlenen aan de
,,Euratom"-plannen, om het budget in
evenwicht te brengen en om het rassen
vraagstuk aan een nieuw onderzoek te
onderwerpen.
De republikeinse Congresleden hebben
onmiddellijk zeer enthousiast gereageerd
op de boodschap van de president, al ble
ken sommigen dan ook van opvatting,
dat het beter zou zijn om te pogen in het
de belastingen voor het komende jaar op
hetzelfde niveau te handhaven.
Enkele democratische Congresleden
toonden zich ingenomen met het door de
president in het vooruitzicht gestelde be
grotingsevenwicht. De voorzitter van het
democratische campagne-comité verklaar
de evenwel van mening te zijn, dat Eisen
hower in zijn boodschap niets had voor
gesteld wat al vroeger door president
Truman was bepleit. Andere democraten
zagen in de „State of the Union" de „be
zegeling van het mislukken van het land
bouwprogramma" van de regering.
De democratische fractievoorzitter van
de Senaat, Lyndon Johnson, verklaarde
namens de democratische politieke com
missie, dat het „politieke accent" in de
presidentiële boodschap een „diepe
teleurstelling" ^betekende. „De meeste
Amerikanen weten, dat de binnenlandse
situatie helemaal niet zo rooskleurig is
als werd afgeschilderd en dat de interna
tionale situatie reden tot diepe bezorgd
heid levert", zo zei hij.
In diplomatieke kringen te Londen en
Parijs werd de boodschap van de presi
dent met vreugde begroet als een doel
treffend antwoord op het „roebel-offen
sief', dat de Russen hebben ingezet.
Gisteren is bij een auto-ongeluk in Al
gerije de Franse generaal Stagnard om het
leven gekomen, terwijl hij een actie leidde
tot bevrijding va/ Franse militairen, die
Zondag door opstandelingen gevangen zijn
genomen. De adjudant van de generaal
werd ernstig gewond.
In het departement Constantine zijn gis
teren eenentwintig opstandelingen gesneu
veld bij een gevecht met Franse val
schermtroepen in de bergen bij Adgar
Quinet.
lLntSdrmanoeuvreesWdieeld'e facets S fomende jaar tot belastingverlaging over
zijn in het Midden Oosten uit te voeren te gaan. De president had nl. voorgesteld
Naar gisteren uit het hoofdkwartier van
de Amerikaanse strijdkrachten te Heidel-
berg verluidde, heeft de NATO-raad be
sloten He Europese luchtverdediging te
versterken door de Amerikaanse strijd
krachten in Europa binnenkort met het
supersonische geleide projectiel van het
type „Nike" uit te rusten.
Dit met radar geleide projectiel zou in
95 van de 100 gevallen zijn doel, zelfs als
het een straalvliegtuig met supersonische
snelheid is, treffen.
Biina zeven uur lang heeft de jarige
Westduitse bondskanselier, dr Adenauer,
tótoen gerecipieerd en de gelukwensen
fn ontvangst genomen van politici, kerke
lijke wrtegerfwoordigers, vakbondsleiders
en diplomaten uit vele landen.
De receptie was de 8r0°tst®' di® f
dert Bonn zes jaar geleden ^°ofdatad van
West-Duitsland werd, is ëeV°ud®"; hi_
Telegrafische gelukwensen kwamen bin
nen van Eisenhower, Boelgam
Churchill, Nehroe en talrijke andere voor
aanstaande staatslieden.
De aartsbisschop van Keulen, J P
Kardinaal Frings, was evenals bondspre
sident Heuss, Woensdag reeds zijn geiuK-
wensen komen aanb'eden. De aartsbis-
schop reikte bij deze gelegenheid de Jarl"
bondskanselier het ontwerp over van de
nieuwe ramen, die in de parochiekerk van
de bondskanselier worden geplaatst. Deze
kerkramen- in het geheel 10, zijn het ge
schenk van het Duitse episcopaat.
Behalve een aantal waardevolle kunst
werken, kreeg de bondskanselier ook een
aantal levende dieren, nl. een leeuw van
zes maanden, een schaap en een kana
rie.
Ook vandaag zal Adenauer nog
legenheid geven tot het aanbieden van
'gelukwensen.
Toenadering tussen Hollywood en
.11 1 1_i 1. „J.U 4-bnn e
TELEVISIE VEROVERT OE WERELD
de televisie
De Amerikaanse televisie is b(jna ge
heel in handen van vier grote maat
schappijen, die, hoewel ze gezamenlijk
slechts zestien zendstations hebben, over
zoveel relaiszenders beschikken, dat ieder
voor zich de hele Verenigde Staten kan
bestrijken.
In 1954, het laatste jaar, waarover
officiële cijfers bekend zijn, hadden deze
maatschappijen een omzet van 306 miljoen
dollars (ruim 1.020.000.000), ongeveer 52
procent van de totale industriële omzet
van Amerika.
De twee reuzen zijn Columbia Broad
casting System (C.B.S.) en National Broad
casting Company (N.B.C.). De beide
andere, de American Broadcasting Com
pany (A.B.C.), gecontroleerd door Para
mount Pictures en de Mutual Broadcas
ting Company (M.B.C.), die eigendom is
van de General Teleradio Corporation,
zijn kleiner. Deze laatste twee maatschap
pijen vertegenwoordigen een nieuwe rich
ting in het Amerikaanse televisie-bestel:
het nader tot elkaar komen van de
Hollywoodse filmwereld en de beeldbuis.
Geruime tijd heeft Hollywood afwijzend
gestaan tegenover het nieuwe medium.
Met een deel ervan is dit nog het geval:
dê producenten, die in goedkope TV-
films een degradering zien van hun
„kunst". Maar de eigenaars, die winst uit
hun studio's wilden hebben en de sterren,
die meer wilden verdienen, begonnen
spoedig te aarzelen. Ze kwamen tot de
ontdekking, dat de opmars van de televisie
onweerstaanbaar was.
Maar eerst zocht de televisie haar heil
in Hollywood. Columbia Broadcasting
System en Columbia Broadcasting
Company vestigden kostbare produktie-
groepen in de filmhoofdstad om in de
nabijheid van het acterende en technische
talent te zijn. Daarentegen kocht Para
mount Pictures de American Broadcasting
Company, terwijl General Teleradio aan
televisie ging „doen" door, zoals indertijd
gemeld. 25 miljoen dollars te betalen aan
de industrieel Howard Hughes voor de
R.K.O. Studio's en een voorraad van 800
films. Bij deze aankoop ging het overigens
meer om de films dan om de studio's.
De band tussen beide media wordt in
tussen steeds nauwer aangehaald. Er ver
schijnen steeds meer films op het TV-
scherm. Vele daarvan zijn echter slechte,
goedkope, korte produkten voor jong en
oud, die worden vertoond om de leemten
in de programma's op te vullen.
De Amerikaanse televisie is op haar
best in de rechtstreekse, zogenaamde
„levende" uitzendingen. De grootste suc
cessen zijn geweest reportages van sport
evenementen en belangrijke openbare ge
beurtenissen zoals de bijeenkomsten tot
aanwijzing van de kandidaten voor het
presidentschap in 1952. Het aantal toe
schouwers bij dergelijke gelegenheden
varieert van 30 tot 60 miljoen.
Kreeg na de oorlog de televisie voor
namelijk in de Verenigde Staten en in
Engeland vaste voet, thans verrijzen ln
tientallen landen de TV-zenders en dat
niet alleen in de westerse landen. Ook
in Mexico, Venezuela en de Philippijnen
is de TY doorgedrongen. Niet mindej; dan
59 verschillende landen hebben thans
te zamen ongeveer 675 TV-zendstations.
De uitzendingen van deze stations worden
door rond 45 miljoen televisietoestellen
opgevangen tegenover 25 miljoen in 1953.
In Nederland wordt het aantal in ge
bruik zijnde toestellen op het ogenblik
tussen de 50.000 en 60.000 geschat tegen
rond 10.000 in 1953.
Amerika is het TV-land bij uitstek.
Daar komt op elke zes inwoners een toe
stel voor. Tijdschriften en films voelen
er geducht de concurrentie van de
televisie.
In Rusland heeft men televisie van
goede kwaliteit, terwijl ook de kleuren
televisie er opgang maakt. Het aantal
toestellen in Rusland werd echter in 1953
geschat op één voor elke 2400 inwoners.
Volgens de plannen wil Rusland in totaal
76 TV-stations bouwen.
Wat de reclame in de televisie betreft,
deze komt in elf landen voor.
Hoe komt het toch, dat de televisie-uit
zendingen voor de kinderen bijna altijd
en die voor de ouderen maar zelden
boeiend en onderhoudend zijn?
In het kinderuurtje, dat woensdag j.l.
werd verzorgd door de KRO, kwam bij
voorbeeld broeder Benitio van de St.-
Vitusschool uit Bussum op bezoek niet zijn
leerlingen, die mooie kinderliedjes zon
gen, waarbij zij zichzelf melodieus bege
leidden opafgedankte orgelpijpen.
terwijl omroepster Hannie Lips Tante
Hannie voor de kinderen zich ontpopte
als een even charmante als vaardige ac-
cordeoniste. Het was een bijzonder aan
trekkelijke, levendige uitzending, want het
klonk niet alleen allemaal even aardig,
maar het was ook een lust om naar het
boeiende spel van camera's en jeugdige
executanten te kijken.
Het programma van de KRO-televisie
voor de ouderen bestond daarentegen gis
teravond uit een zondvloed van woorden,
geïllustreerd met bewegende beelden en
verder starre foto's naar het voorbeeld
van de oude toverlantaarn. Een methode,
die tot in de epiloog werd doorgevoerd.
Het programma begon al om 8 uur met
het oog op het eerste eigen filmjournaal
yan de Nederlandse Televisie Stichting,
AANTAL LANDEN OAT TELEVISIE BEZIT
dat nog erg zwaar op de hand is en het
nieuws op gedegen, gewichtig-Nederland-
se manier presenteert. Daarna volgden
o.a. het gebruikelijke buitenlandse praatje
van Fons Jansen en later nog eens een
gelijksoortig commentaar op de Franse
verkiezingen, terwijl mevrouw Marie v.
d. Eist in een studio-winkel „énige, snoe
zige, beeldige" japonnetjes voor haar
dochtertjes ging kopen, met de verkoop
ster de getoonde artikelen besprekend op
de gemaakt-lieve toon, waarop twee boe
zemvriendinnen blijk geven van haar
waardering voor eikaars toiletten.
Als hoogtepunt in het programma droeg
Rob de Vries, schuil gaande achter veel
vals haar. „Martelaar tegen wil en dank"
voor, een éénacter van Anton P. Tsjechof
Eigenlijk niets anders dan één lange, mo
notone dialoog van een wanhopige man
wiens gezin buiten met vakantie Is. Bij
uitstek geschikt om als oefenstof te dienen
voor een wedstrijd van amateur-toneel-
verenigireen. maar niet in staat een tele
visiepubliek een half uur te boeien.
Drie jaar gevangenisstraf met aftrek
heeft de officier van justitie bij de recht
bank te Amsterdam gistermorgen geëist
tegen de 36-jarige H. H. uit Lübeck (Did.),
omdat hij op 9 oktober J.l. aan boord van
een Duits zeeschip in Amsterdam een
mede-opvarende, de 20-jarige steward R.,
zou hebben doodgestoken.
Er was die dag nogal wat gedronken
aan boord en de steward en verdachte
kregen in de salon van de kapitein een
woordenwisseling, zodanig, dat de kapitein
tussenbeide moest komen. H. verliet de
salon en begaf zich naar de kombuis.
Na enkele minuten kwam ook de steward
de kombuis binnen deze nam een drei
gende houding aan en hierdoor ver
schrikt reageerde verdachte, naar hij ver
klaarde, in paniek. Hij greep een mes dat
op de aanrecht lag. met de bedoeling de
steward af te schrikken. Deze struikelde
en viel tegen de verdachte aan. Het mes
drong 20 cm. diep in de borst van de
steward en raakte onmiddellijk de hart
slagader.
De officier geloofde niets van de ver
klaring en achtte doodslag bewezen. De
raadsman concludeerde tot noodweer.
Uitspraak op 19 januari.
Voor het economische gerechtshof te
Den Haag diende gisteren een zaak tegen
een tiental fabrikanten van zuurkool, die
ervan beschuldigd werden het Kartel-
besluit te hebben overschreden.
Zij hadden enige jaren geleden (naar
de raadsman, mr. Smid. mededeelde, op
advies van het ministerie van Economi
sche Zaken) een centraal verkoopkantoor
opgericht, doch volgens de getuige, de
heer D. P. Zwart, economisch controleur,
was dit kantoor slechts een facade er-
werden in werkelijkheid prijzen en con
tingenten vastgesteld door de fabrikanten,
die de aandeelhoudersvergadering vorm
den.
De directeur van dit kantoor de keer
A. de Waal, betoogde evenwel dat hij hei
productieschema van de fabrieken vast
stelde en dat de contracten met het kan
toor niet gesloten werden met de aa?~
deelhoudersvergadering, maar met 03
fabrikanten afzonderlijk.
De procureur-generaal was van me
ning, dat hier inderdaad sprake was w®
een niet aangemelde afspraak wat betreit
produktie en prijs. In de statuten moge
dan staan dat de prijs geregeld wordt
door de directeur van het verkoopkantoor
en de commissarissen, maar ln de praktij*
doen dit z. i de aandeelhouders e-
fabrikanten. De eis luidde (gezien het
nrinciniëlp asneet van de zaak) een hoe e
van f 50 of 10 dagen tegen elk der fabri
kanten.
1 Uitspraak over 14 dagen.
