WONINGBOUW EN POLITIEK
Rep*
lertoirevernieuwing der
mannenkoorzang
Rem op industriële expansie in
Zuid-Holland
Zomer zet niet
s
In Vogelenzang „rally~-den
1400 Gidsen
Politieke tegenstellingen
hoffelijke stijl
m
Op weg naar
het stemlokaal
Nederlands Gesprek Centrum bespreekt
,Venlona' zong werk van Badings en Keuning
Hagenaar ging op de
revolver
Tekort aan arbeidskrachten veroorzaakt
onbevredigende situatie
Geen/ast vanze/tmen
U met vakantie - flitslamp aan 't werk!
Poolse ballingen-
premier repatrieert
Groots kampvuur en show van ..zuster".
uniformen
Pastoor A. P. C. Konijn
te Rotterdam overleden
MAANDAG 11 JUNI 1956
PAGINA 3
Een afzonderlijk hoofd
stuk in de gezinspolitiek vormt
ongetwijfeld het woningbouw
beleid. Zo de visie op het gezin, zo
ook die op de woningbouw en de eisen
die daaraan moeten worden gesteld.
Briljant sluitstuk
Minder vrouwen
HULSLOZE
onmisbare zonlicht
EM.-PASTOOR OMTZIGT f|
DOUCEUR VOOR PERSONEEL
„BLAUWE TRAM"
Zuilen in de mist
Vrijheid en vooroordeel
BENOEMING
BISDOM HAARLEM
PROF. DR. DE BOER ERE
DOCTOR VAN HANNOVER
Het is zelfs alsof het gekoesterd
maatschappelijk visioen zich concreti
seert in het beeld van stad en dorp,
dat iedere politieke overtuiging voor
zichzelf oproept. Wil men de wereld
opdelen in functies, wil men het leven
beschouwen als een centraal geleid en
goed georganiseerd welvaartsbednji,
dan droomt men van eindeloze kooi en-
reeksen, waarin voor ieder een bed
een stoel is gereed gezet, van keus
bijeen gegroepeerde industrieën. w
in ieder zijn werk vindt en te k
van even keurig geordem3ement
complexen, waarin het am"s®1
voor ieder het voorwerp is van een
welverzorgde distributie-dienst. Dat is
ongeveer het tafereel, dat niet in enig
programma tot uiting komt, maar dat
voelbaar wordt achter het collectivis-
tische idealisme, waarvan vooral in
P v d A.-kringen wordt getuigd. De
alverzorger en albehoeder, die staat
heet, treedt op met een nationaal
bouwbedrijf, dat met nationale gelden
nationale plannen voor iedereen uit
voert; de particuliere bouw is stevig
in een hoekje gedrukt, de woningwet
woningen hebben vrijwel het mono
polie veroverd, zodat meer draag-
krachtigen het huis niet meer kunnen
vinden, dat zij zouden willen betalen.
Over de omvang van de te huren
woning hoeft niet lang meer gepraat
te worden. Het gemiddelde aantal kin
deren bedraagt daarin 2 en de wonin
gen worden slechts voor gezinnen van
gemiddelde omvang en niet voor
werkelijke gezinnen gebouwd. Wie 4
kinderen heeft zondigt tegen de wet
van het gemiddelde en moet de ge
volgen daarvan niet op rekening van
vadertje staat willen schuiven. Hij
kope maar wat oude scheepskooien
voor zijn nageslacht.
Tegen dit stadsbeeld vleien zich als
het ware allerlei andere desiderata
aan. Een duidelijk verschil in draag
kracht wordt zinneloos sedert bezits
vorming even moeilijk is als het huren
van een representabeler woning.
Binnenshuis is geen plaats voor ver
maak en liefhebberijen, maar geen
nood: daarbuiten staat vadertje staat
gereed om cultuur en amusement met
gulle hand te distribueren. Voor ouden
van dagen is evenmin plaats maar een
nieuwe Drees brengt hen onder in
speciale dorpen compleet met radio
distributie en collectieve badhuizen.
Zo wordt het voorlopig gelukkig
nog absurde maatschappelijke tafe
reel, dat in de periferie ligt van een
consequent socialistisch huisvestings
beleid.
WIJ WILLEN HIER niet treden in
de vraag of een dergelijk tafe
reel rechtstreeks en openlijk te
bewerkstelligen zou zijn. Het is slechts
duidelijk, dat een vaardig (en over
tuigd) beleid het een flink stuk in die
richting kan brengen, als het slechts
van de geboden kansen gebruik maakt.
We behoeven ons alleen maar te herin
neren hoe beurtelings het tekort aan
middelen en de vrees voor toekomstige
werkloosheid in het bouwvak van
socialistische zijde zijn gehanteerd ter
motivering van beperkingen in de
woningbouw niet het minst in de
omvang der woningen om te weten
welke adders er kunnen schuilen in
het gras van een al te collectivistische
maatschappij-opvatting.
In concreto is er dan een motief
(dat inmiddels voor andere sociale
maatregelen niet schijnt te gelden)
maar de algemene tendens beweegt
zich in de richting van ontbinding in
factoren, van distributie en niet in
die van steun aan particulier initiatief,
van staatsalmacht en niet in die van
de subsidiariteitsgedachte.
Juist op dit punt is het streven van
de K.V.P. duidelijk te onderscheiden
van wat de P.v.d.A. tot dusverre heeft
gezocht. Men kan vragen of minister
Witte nog meer huizen had kunnen
bouwen, hoewel zijn beleid in dit op
zicht aanzienlijk vruchtbaarder was
dan dat van mr. In 't Veld. Maar zijn
richtsnoer is duidelijk, evenals dat
van het werkprogram van de K V P.:
De woningproduktie zo hoog mogelijk
opvoeren en tegelijkertijd zorgen voor
de nodige differentiatie in de omvang
der woningen. De beschikbare bouw
capaciteit zoveel mogelijk gebruiken
voor een woningbouw, die in deze zin
reëel is, dat er niet voor abstracte ge
middelden, maar voor levende gezin
nen wordt gebouwd, die dus rekening
houdt met alle behoeften, welke een
sterk ontwikkeld gezinsleven kent. En
tenslotte: Het streven naar bezits
vorming allereerst richten op het
eigen huis, omdat het huis nu eenmaal
de omhulling vormt van wat als de
kiemcel van de maatschappij moet
worden beschouwd. Rond dit richt
snoer bevindt zich eveneens een peri
ferie. De subsidiariteitsgedachte, die
tegenover de idee van het staatsvader-
schap staat, de noodzaak dus de
particuliere bouw haar kansen te
geven tegenover overheidsondernemin-
gen en woningwetbouw. En last not
least de opvatting dat het gezinsleven
zich niet leent voor een ontbinding in
factoren, die nagenoeg allé door de
staat kunnen worden behartigd. Het
gezinsleven moge ook een publieke
zaak zijn. het blijft een private taak.
waar het openbare zich zoveel moge
lijk buiten heeft te houden. Dat is de
kern ook van de woningbouw-politiek
der K.V.P.
Na lang over 's buurmans tuinmuurtje
te hebben heengekeken, zjjn we in ons
land thans een nieuw stadium binnen
getreden inzake een eigen muziek. Vooral
op het gebied der mannenkoorzang zijn
in Nederland gedurende de laatste decen
nia stemmen opgegaan waaraan zelfs de
ooster- en zuiderbuurman een gewillig
oor leent. Want zonder tot chauvinisme af
te dalen, mogen we trots zijn na een lang
durige muzikale lijfeigenschap van Ger-
mania een onafhankelijkheid te hebben
verworven die geheel los van de lieder-
tafelstijl onze mannen op meer viriele
wijze dan voorheen doet zingen.
Van deze verworvenheden zijn we gis
teravond andermaal overtuigd op het
galaconcert dat de Kon. zangvereniging
„Venlona" voor een uitverkocht concert
gebouw De Prins van Oranje ten gehore
bracht. Twee componisten van eigen bo
dem, Henk Badings en Hans Keuning,
hebben hun bijdrage geleverd aan de
repertoirevernieuwing waarvan het Bos
sche muziekfestijn enige jaren geleden
een soort wapenschouw heeft gegeven.
Badings greep naar een schier vergeten
tekst van Erasmus; Laus Pacis( Lof aan
de Vrede) en heeft daar met vee] muzi
kale „bevlogenheid" vorm aan gegeven.
Hij koos hiervoor de cantatevorm, niet
in antieke zin opgevat, maar met een
toespeling op oude vormen als aria en
recitatief daaraan een nieuwe wending
gevend. Bovendien is de begeleiding aller
minst orthodox; een twintigtal hout- en
koperblazers plus slagwerk, bestaande uit
leden van de Kon. Mil. Kapel, schraagden
het volumineuze vocaal ensemble van
„Venlona", soms dit als intermezzo of in
leiding afwisselend, maar doorgaans in
begeleidende zin.
Hoever Badings de oude vormen de rug
toekeerde bewees wel zijn behandeling
van het recitatief „Ubi non gentium",
waarvan de melodische lijn zich tot een
kleine curve beperkt maar waarin ritmi
sche accenten van het orkest deze lijn pijl
snel door de ruimte doet heenschteten.
Dit recitativo heeft dezelfde bezwerende
kracht als het Esclamazione dat aan de
Finale voorafgaat en het is stellig in deze
delen die de schrijfwijze van Carl Orff
benaderen dat Badings een meester
lijke greep heeft gedaan. Toch blijkt uit
heel dit werk dat men eerder me! een
instrumentaal dan vocaal componist te
doen heeft en heeft men veelal moeite de
koorklank van die van het orkest te
scheiden.
Wanneer hjj de menselijke stem haar
eigen karakter wil laten wedervaren,
grijpt hij naar soli (sopraan) of naar een
fuga waarvan de voorbeelden in het ver
leden voor het grijpen liggen. En zelfs bt)
de sopraan-soli hier door Gerda Pons
op even overtuigende als stralende wijze
gezongen doet menig figuur eerder aan
die van een hobo of klarinet denken dan
aan de melodische buigingen van dc ""en-
selijke stem. De Finale ligt het koor beter
en dank ook zij de voortreffelijke aecous-
tiek van „De Prins", de paraatheid der
K. M. Kapel, de vocale spankracht en
vóór alles de beheersing van Jos. Vranken
van al deze elementen werd deze Finale
een briljant sluitstuk van een compositie
die stellig een verrijking van het mannen
koorrepertoire genoemd moet worden.
Hans Keuning sloot hierbij aan met
..Man is a tool-using animal" (tekst van
Carlyle) dat uitstekend voor mannenkoor
is geschreven, meer vocaal gedacht dan
Badings werk en uiterst economisch in
het aanwenden van begeleidingsmiddeien
(piano-quatre-mains en slagwerk) te werk
gaan. Keurig verrast in zijn volksdans-
achtige melodiek en -ritme door markan
te declamatie, scherp-gepunteerde ritmen
en eenvoudige, maar doeltreffende melo
dische opbouw, die echter als geheel be
schouwd de spankracht missen, de logi
sche opbouw om te kunnen blijven boeien.
Met dezelfde middelen zou het mogelijk
zijn om een compositie op te bouwen met
een eigen, dwingende vorm die echter
door het voortdurend afbreken der bewe
ging verzwakt tot een rapsodie of fan
tasie.
Ais derde programmadeei sloot hierbij
een werk van B. Martinus aan: ..Mount
of three lights", dat we reeds eerder hier
in „het westen" hoorden vertolken. Hier
hoorde men echter door gunstiger accou-
stische verhoudingen zowel Leo Ketelaars
sonore baritonstem als de blazers van de
K.M.K. tot een orgelende klank ver
vloeien. een orgelend-brede en nobele
klankgeving waarvan „Venlona" natuur
lijk ook een belangrijk register in verte
genwoordigde.
Er heerste een bijzonder geanimeerde
stemming bij de honderden aanwezigen en
dit bewees dat ook ons concertpubliek
zuiver kan reageren op nieuwe geluiden.
M. M.
In de nacht van zaterdag op zondag
heeft de 34-jarige Hagenaar J. H. N. zes
pistoolschoten gelost op de 36-jarige Am
sterdammer J. M.t waardoor deze in de
arm en in de rug werd getroffen. In het
Binnengasthuis bleek echter, dat de ver
wondingen niet van ernstige aard waren.
Tussen beide mannen was op de Amstel
te Amsterdam ruzie ontstaan om een
vrouw. De Hagenaar trok plotseling een
pistool en schoot de hele kamer leeg in
de richting van zijn rivaal, die door twee
van de kogels werd getroffen. De dader
sloeg op de vlucht, maar kwam blijkbaar
snel tot bezinning, want kort na het ge
beurde belde hij een politiebureau op,
vertelde wat er was gebeura en zei „kom
me daar en daar maar halen Toen de
politiemannen op het aangegeven.adres
kwamen, vonden zij daar inderdaad de Ha-
genaar, die thans zijn zonden in de cel
overdenkt.
In bet verslag over 1955 van het econo-
misch-technologisch instituut voor Zuid-
Holland wordt omtrent de ontwikkeling
van de werkgelegenheid in Zuid-Holland
in 1955 opgemerkt, dat in dat jaar in nog
sterkere mate dan in 1954 de beschikbare
arbeidskrachten grenzen stelden aan de
mede door de hoogconjunctuur ingege
ven expansiedrang van het bedrijfsleven
Kon in voorgaande jaren nog eniger
mate geput worden uit de aanwezige ar
beidsreserve, in het afgelopen jaar vloei
de deze bron nog slechts nauwelijks en
thans is zij vrijwel geheel opgedroogd.
Tengevolge van het woningtekort is de
vestiging uit andere provincies van be
perkte omvang. Bovendien wordt het
effect hiervan teniet gedaan door het ver
trek naar het buitenland.
Anderzijds is als gevolg van het lage
geboortecijfer in de jaren tussen 1930 en
1942 de toevloed van jongeren laag, ter
wijl het aantal ouderen dat het produk-
tieproces moet verlaten vrij hoog is.
Onder samenloop van omstandigheden
hoogconjunctuur met een dieptepunt in
het arbeidsaanbod. is alie elasticiteit uit
de arbeidsvoorziening verdwenen en
wordt een rem op de expansie gezet.
Na de sterke toeneming van de in
dustriële werkgelegenheid in 1953 en 1954
met resp ca. 10.000 en 7.500 personen kon
de personeelsbezetting van de industrie
in Zuid-Holland in het afgelopen jaar in
aanzienlijk mindere mate stijgen Ten op-
zichtp van 1954 bedroeg de toeneming van
de industriële werkgelegenheid ruim 1 pet,
hetgeen neerkomt op ca. 4.000 personen.
Ofschoon de chemische industrie ver
houdingsgewijs de sterkste expansie ver
toont, is het toch de metaalindustrie die
in absolute zin het leeuwenaandeel heeft
in de toeneming van de industriële werk
gelegenheid.
Opvallend noemt het verslag de daling
in de personeelsbezetting van de houtver
werkende industrie (vooral meubelen),
de kledingindustrie en de textielnijver
heid Voor wat de laatste twee bedrijfs
takken betreft, wordt opgemerkt, dat
deze nagenoeg de gehele last te torsen
hebben van het ook in absolute zin ge
daalde arbeidsaanbod van vrouwen in de
achter ons liggende jaren.
Het instituut becijfert een stijging van
de arbeidsbezetting. in de Zuidhollandse
industrie in de periode 1950/1955 van ca.
25.000 personen. Het gebied van de Nieu
we Waterweg, de industriële rand van de
Alblasserwaard, Delft en Den Haag, heb
ben de sterkste toeneming te zien gegeven
Het zenuwstillend, geen slaap
verwekkend. BAYER preparaat
(Van onze weerkundige medewerker)
Na een zeer koele zaterdag met 111 öe
zuidelijke helft van ons land regenachtig
weer, waarbij zondagmorgen in Zuid-
Limburg 26 mm regen werd afgetapt-
drong zondag van het noord-oosten uit
plotseling warme lucht ons land binnen.
Deze lucht was afkomstig uit Zuid-Scan-
dinavië en deed de temperatuur in Gro
ningen tot 25 gr. C. stijgen. Ook in
Noord-Holiand en Zuid-Holland werd
de 20 gr. C. overschreden, maar in het
oosten en zuiden van ons land bleef het
zeer koel, met in Zuid-Limburg een
maximum van slechts 12 gr. C. Zondag
avond kwamen er boven Zuid-Drente
zeer zware buien tot ontwikkeling met
onweer. Daarbij viel plaatselijk een
grote hoeveelheid hagel en ijsbrokken.
De neerslag overschreed daarbij de
20 mm.
De warme lucht wordt inmiddels lang
zaam weer teruggedreven, zodat het ook
in de komende dagen nog geen warm
zomerweer zal worden. De kleine de
pressie die ons weliswaar rustig maar
somber en regenachtig weer brengt,
trekt langzaam naar Engeland weg en
zal in het midden van de week worden
gevolgd door een verbetering waarbij
ook de temperatuur langzaam weer gaat
stijgen.
De overige stedelijke gebieden als Dor
drecht, Leiden en Gouda -vertonen een
minder gunstig beeld. Enige streken met
zich ontwikkelende industriekernen de
bollenstreek en Voorne-Putten laten
een relatief gunstige ontwikkeling zien
Uit een oogpunt van harmonische ont
wikkeling van de bestaansb-onnen in
Zuid-Holland is de huidige situatie vol
gens het verslag niet bevredigend.
Een verruiming van de arbeidsmarkt
door een stijging van de woningproduk
tie. gecombineerd met een eventuele her
ziening van de gemeenteclassificatie, kan
in dit opzicht wellicht leiden tot een be
ter spreidingspatroon. Het streven van
Ged Staten om het aantal te bouwen wo
ningen door de bevordering van de con
tinuïteit in de bouw op te voeren van
pl.m. 16.000 tot circa 20.000 per jaar, ver
dient dan ook mede van dit oogpunt uit
bezien alle steun
Vakantie... gezellige momenten bij de vleet. Houd uw
camera dus „flitsgereed"In de tent, op een terrasje,
in boot of trein... met Philips „Photoflux"flitslampjes
behoeft geen enkel moment verloren te gaan. Zowel
overdag als 's avonds kunt u kieken naar hartelust.
Neem de zon mee op reis: zorg voor voldoende
Philips „Photoflux"lampjes! Ze geven veel licht, zijn
klein en... maar 25 cent.
Met Philips „Photo
flux" altijd rake
foto's.
Waarom hier
niet geflitst?
In het St.-Elisabeth-ziekenhuis te Lei
den is in de nacht van vrijdag op zater
dag op 72-jarige leeftijd overleden pas
toor Jac. N. Omtzigt, die ruim 22 jaar
pastoor is geweest van de parochie van
de H.H. Petrus en Paulus te Aarlander-
veen. in het dekenaat Alphen aan de Rijn.
Pastoor Jac. N. Omzigt nam in mei af
scheid van zijn parochianen en vestigde
zich daarna in het r.-k. Bejaardencen
trum te Rijswijk.
Na zijn priesterwijding -in 1910 was hij
achtereenvolgens kapelaan'te Warmond,
te Langeraar en te Hoorn, en pastoor te
Tholen.
Het stoffelijk overschot van pastoor
Omtzigt wordt dinsdag te Aarlanderveen.
na de plechtige Uitvaartmis van 10 uur,
op het parochiële kerkhof ter aarde be
steld.
H.M. Koningin Elizabeth van Engeland
en haar gemaal, de hertog van Edin
burgh, brengen momenteel een staatsie-
bezoek aan Zweden. Tot een van de pro
grammapunten behoorde een staatsdiner
in het koninklijk paleis te Stockholm.
De foto toont de aankomst van Koningin
Elizabeth en Koning Gustaf Adolf van
Zweden (op de voorgrond) en Koningin
Louise van Zweden met de hertog van
Edinburgh (2de paar).
Stanislaus Mackiewicz, voormalig mi
nister-president van de Poolse regering
in ballingschap heeft besloten naar Polen
terug te keren, aldus werd gisteren te
Londen bekend gemaakt, nadat Radio-
Warschau zaterdag het bericht had ge
lanceerd.
Mackiewicz is de tweede premier van
de Poolse regering in ballingschap, die
naar zijn vaderland terugkeert. t)e eerste
was Hugon Hanke. die vorig jaar re
patrieerde na een reis naar Rome. Mac
kiewicz is premier geweest gedurende
1954 en 1955.
Ter gelegenheid van het 75-jarig be
staan van de Noord-Zuid-Hollandsche
Vervoermaatschappij heeft de directie be
sloten aan het personeel een gratificatie
van twee procent over het jaarloon uit te
keren. Tijdens een receptie met leden
van het personeel werd meegedeeld, dat
het personeel de kosten zal dragen van
de dezer dagen gereedgekomen nieuwe
directiekamer.
Ruim veertienhonderd Gidsen, van 13 bussen, de meesten echter per fiets,
tot 17 jaar oud, afgevaardigden van on- Dit jaar hadden de groepen uit Oude
geveer tachtig afdelingen van de Neder
landse Gidsenbeweging uit de bisdommen
Haarlem en Rotterdam er waren nu
ook meisjes uit het Gooi hielden in het
afgelopen weekend een „senioren-rally
temidden van het weidse binnenduinland-
schap van het landgoed Teylingerbos te
Vogelenzang, dezelfde plaats waar in 1937
de Wereldjamboree werd gehouden. Ook
waren er representanten van drie groe
pen uit het district Antwerpen naar de
ze zonnige rally getogen.
Zaterdagmiddag tegen vier uur arri
veerden de meisjes, sommigen met auto-
De 18de conferentie van het Nederlands Gesprek Centrum, vrijdagavond
en zaterdagmorgen wederom in Huize de Pietersberg te Oosterbeek
gehouden, heeft een record-aantal van ongeveer 135 deelnemers getrokken.
De reden voor deze grote belangstelling is niet ver te zoeken: slechts
enkele dagen voor de verkiezingen werd er door het forum, waarin de
democratische partijen en de belangrijkste geestesstromingen vertegen
woordigd waren, gediscussieerd over „enkele politieke tegenstellingen", met
name over „partijvorming", „de verantwoordelijkheid van de overheid t.a.v.
de verzuiling", „de geestelijke vrijheid", „welvaartsverdeling" en „Nieuw
Guinea". Onderwerpen dus, die vrijwel alle een grote rol spelen bij de
felle strijd om de kiezersgunst, en het was pikant, deze thans overgebracht
te zien naar de hoffelijke en doorgaans bezadigde sfeer voor het Centrum,
waar men, anders dan op de politieke vergadering, poogt eikaars inzichten
te verstaan.
Helaas bleek de opzet te ambitieus.
Aan een enigszins afgeronde behandeling
van de voorgelegde vraagstukken is het
forum dat zich vrijwel voortdurend in
grote tijdnood bevond. niet gekomen.
Voor een werkelijk diepgaand debat
over cig meningsverschillen was a fortio
ri geen plaats wat niet te verwonderen
valt. als men bedenkt, dat over ieder on
derwerp afzonderlijk dagenlang te spre
ken valt. Men hoorde dan ook weinig
meer. dan het poneren van reeds beken
de stellingen en af en toe een zeer kort
gekletter van gekruiste degens. Geen
wonder ook dat in de na afloop van de
forum-discussie gevormde gespreksgroe
pen van alle deelnemers, het debat niet
tot bevredigende conclusies heeft ge
leid, hoewel men tot na middernacht in
drukke conversatie bijeen bleef.
Bij de behandeling van het onderwerp
„partijvorming" was men het er aan de
kant van de christelijke partijen over
eens. dat men zich niet op een directe
eis van het Evangelie baseerde, maar
zich op grond van doelmatigheidsover
wegingen als christenen in één verband
organiseerde. De P.v.d.A werd door de
K.V.P.-er drs Sonden aangevallen om
dat zij in haar program de doorbraak tot
een principe verheft en zich principieel
verzet tegen de confessionele partijorga
nisatie als zodanig Zij ziet dus blijkbaar
wèl 'n principieel verband tussen begin
sel en oolitiek program. HU kon zich niet
onttrekken aan de indruk dat. de P.v.d.A.
met dit onhoudbare principiële uitgangs
punt haar ware- bedoelingen, in casu uit
breiding van haar invloed en macht
trachtte te bemantelen.
De grote vraag bij de partijvorming is
uiteraard, of de omstandigheden dwin
gen tot behoud, resp. verbreken van de
christelijke partijformatie. Voor de be
antwoording hiervan is een uitvoerige
analyse nodig van de huidige politeke
en geestelijke „krachtvelden" en van de
toekomstverwachtingen. Hiervoor ont
brak de tijd. Nochtans was het nuttig om
weer eens te horen uit de mond van de
heer Van Lier (een katholiek in de
P.v.d.A.). dat naar zijn mening op ..be
ginselkwesties" thans de nadruk niet
meer ligt. Met zijn humanistische partij
genoot Van Es en de humanistische
V.V.D.-er Nordlohner volgde hij blijk
baar de zienswijze dat men in de ..echte
politiek" deze merkwaardige formule,
ring kwam Van V.V.D.-zijde snel met
de principiële verantwoording klaar is.
De verdere onderwerpen van de avond,
met uitzondering misschien van Nieuw-
Guinea waren er om aan dit eenvoudige
uitgangspunt zeer ernstige twijfel te
doen rijzen en om zich nog eens zeer
ernstig af te vragen of afbreuk aan de
christelijke partijen op dit moment voor
Nederland niet levensgevaarlijk is.
Immers: over de verzuiling en de gees
telijke vrijheid bestaan in ons land nog
allerminst heldere voorstellingen. Er is
geen overeenstemming over de omvang
waarin de „zuilen" (d.i. de organisaties
op levensbeschouwelijke grondslag) ook
inderdaad de „verzuiling" (d.i. de isole
ring van de verschillende levensbeschou
welijke groepen) bevordert
Van socialistische zijde staat men nogal
snel met een antwoord klaar. (Maar heeft
de P.v.d.A. de „zuilen" de afgelopen re
geringsperiode niet even hard door haar
subsidiëringspolitiek gesteund als wel
ke andere partij ook. wierp mr. Van
Rijckevoorsel terloops op). En werkt de
Nederlandse bevolking eigenlijk niet
minstens 48 uur per week zonder schei
dingslijnen samen op werkplaatsen, kan
toren etc. aan het Nederlandse nationale
produkt? vroeg de heer Aarden. Is er.
zo werd later in de gespreksgroepen ge
vraagd. ooit een intensieve organisatori
sche samenwerking geweest tussen de
verschillende georganiseerde groepen als
hier na <je oorlog? Werkt de ontwikke
ling van de techniek, van de radio en
T.V. niet juist zeer krachtig eventuele
„verzuilings"-gevolgen van de zuilen
structuur tegen? Moet men niet juist
omwille van de onweerstaanbare collec-
tivering van werk en vrijetijdsbesteding
als gevolg van de technische ontwikke
ling. juist de zuilen als steun voor de
geestelijke persoonlijkheid van de men
sen versterken.
Klemmende vragen waarop een ont
kennend antwoord niet eenvoudig te ge
ven is. De wens tot grotere saamhorig
heid van het Nederlandse volk hoe no
bel op zichzelf ook en vaak als argu
ment tegen ..zuilen" en „verzuiling" ge
bezigd suggereert te zeer niet-bewe-
zen en zeker niet als wézenlijk gevolg
van de zuilenorganisatie aan te wijzen
misstanden en blijft anderzijds te vaag
in hoeverre zij dan zelf denkt bij te dra
gen tot de geestelijke activering van onze
nu eenmaal gemengde bevolking.
De taak van de overheid tegenover
deze ontwikkeling is bijgevolg een al
even gecompliceerd vraagstuk Mag zij.
als overheid om economische motieven,
b.v. om de suibsidiekosten te drukken,
dwingen tot samenwerking tussen de
verschillende organisaties op bepaalde
terreinen? Leidt de huidige subsidie-poli
tiek niet tot een bureaucratisering van
wat veel meer particulier initiatief en
economische werkzaamheid van onderai
kan zijn? Hoe moet de overheid staar,
t.o.v. die groepen, die levensbeschouwe
lijk absoluut onverschillig zijn en maat
schappelijke zorg behoeven? Dit zijr.
enorme problemen, waarop het antwoord
niet kant en klaar te geven is en waar
de conferentie dan ook helemaal niet uit
gekomen is.
De welvaartsverdeling vond door de
tijdnood een wei zeer summiere behan
deling. Socialisten en K.V.P.-ers erken
den beiden de noodzaak van wijziging in
de inkomensverdeling. Maar de wijzen
waarop zij dit wensten te realiseren ver
schilden zeer. De heer Aarden verweet
de socialisten, dat zij de remedie zoebten
in een toenemende macht van de staat
over de produktie en verdeling van het
nationaal inkomen. Hij achtte dit „een
feodale gedachte". Er moet eerst wel
vaart zijn. betoogde hij en de overheid
moet dan ook voor alles het welvaarts-
streven bevorderen.
Het meeste vuurwerk leverde tenslot
te de geestelijke vrijheid op. niet zozeer
tijdens het forumgesprek als wel tijdens
het debat tussen forum en zaal. De heel
Nordlohner (V.V.D.)die zich over het
algemeen met een simpele zienswijze te
vreden stelde, zag hier helemaal geen
probleem Respect voor en vertrouwen
in de mens en zijn scheppend vermogen
ziedaar het eenvoudige liberale recept
voor de samenleving. Alsof de barbarij
welke de wereld de laatste decaden te
zien heeft gekregen niei t.a.v, het ..schep
pend vermogen" van de mens enige re
den tot ernstige wanttrouwen geeft. De
spr. wilde wel de Tien geboden als norm
aanvaarden. Het waarom van deze plot
selinge objectivering van zijn moraal,
deelde hij niet mee. Toch vond prof. Van
Niftrik dat ..al heel wat voor een V.V.D.-
er".
Natuurlijk werden de katholieke deel
nemers aangeklaagd als bedreigers van
..de geestelijke vrijheid". Enkele citaten
uit de encycliek Libertas moesten deze
stelling staven. De heer Van Lier haast
te zich te verklaren dat hij deze passa
ges niet voor zijn katholieke rekening
nam Gezien de gecompliceerdheid van
dit vraagstuk een wel zeer snelle en on
genuanceerde uitspraak <jie door zijn ge
loofsgenoten niet zo maar onderschreven
werd De heer Van Rijckevoorsel wees
zijnerzijds op het Europese statuut vooi
de rechten van de mens. dat ook voor
Nederland rechtskracht heeft, gekregen,
met de volledige steun overigens van de
katholieken. Er ontspon zich een scherp
debat tussen de protestantse theoloog
prof. Van Niftrik en de katholieke .theo
logen dr. Bomhof M.S.C en prof. Van de
Pol. Prof. Van de Pol stelde rustig vast,
dat het vraagstuk van het verband tus
sen geestelijke vrijheid en gezag zich
niet leende voor een debat van enkele
minuten en hij waarschuwde vooral voor
het al te stellig poneren van meningen
over de geloofsinhoud van andersden
kenden. Prof. Van Niftrik onderstreepte
het belang van deze waarschuwing door
terstond een encycliek duidelijk verkeerd
weer te geven. De voorzitter kon de deel
nemers na deze slagenwisseling verblij
den met de mededeling, dat de geestelij
ke vrijheid het onderwerp zou zijn van
een der komende conferenties
De Forum-leden waren: prof. dr.
H. Bavinck (voorzitter); drs. J.M. Aar
den (K.V.P.); H. van Es (Pv.d.A./Hum.);
mr. K. Groen (A.R.); C. Kleiwegt
(P.v.d.A./Prot.); drs. Nordlohner (V.V.D.
Hum.); mr. Th. van Lier (P.v.d.A./kath.)
prof. dr. G. van Niftrik (C.H.); mr. K.
van Rijckevorsel (K.V.P.) prof. dr. G.
Brillentaurg Wurth CA JR.).
Tonge op Overflakkee en uit Texel de
verste reis gemaakt; vorige jaren sloe
gen de nu „afgescheiden" Zeeuwse Gid
sen uiteraard het „verte-record".
Guido W. IJsselmuiden, interdiocesaan
hoofdcommissaresse, wees in haar ope
ningstoespraak op het motto van ieze
rally: „De wijde wereld". Zij lichtte daar
bij toe, dat de Gidsen op haar tocht
door de wijde wereld zullen moeten be
wijzen haar ideaal te kennen: vrede en
vriendschap onder alle volkeren te bren
gen.
's Avonds verenigden de meisjes zich
rond een gezellig en indrukwekkend kamp
vuur. waarbij zij een Maria-hulde brachten
en Gidsen-liedjes zongen. Overnacht werd
in boerderijen, die de meisjes zondag
al om zes in de morgen verlieten voor de
reveille. In een grote tent, „Jeanne d' Arc-
basiliek" genaamd, droeg prof. Th. M.
Bours, leraar aan het Bisschoppelijk Col
lege te Roermond aalmoezenier G. Tuin
kon wegens ziekte niet aanwezig zijn
een gedialogeerde H, Mis op. Na het ont
bijt werd een vlaggenparade gehouden met
de vlaggen van alle landen, die bij de
Gidsenbeweging zijn aangesloten. Een
aantal Gidsen showde ook de uniformen,
die hun „zusjes" daar dragen. Op de mu
ziek van twee Gidsen-bands voerden de
meisjes alleraardigste reidansjes uit.
Was het weer zaterdag ongunstig het
regende en er woei zelfs een grote tent
omzondag waren de weersomstandig
heden ideaal, zodat de jonge deelneem
sters nog lang over haar hike zullen ver
tellen. die zondagmiddag met een plech
tig» lof, in de open lucht gecelebreerd
door de nationale aalmoezenier A. Wil-
ligenburg uit Utrecht, werd besloten.
De nationaal hoofdcommissaresse mr.
B. Twaalfhoven en mevr. C. Kalf-Frank
van de Nederlandse Padvindstersorganisa-
tie maakten de rally ook mee.
Gisteravond om tien mlnnten voor 9 is
in het St. Franciscus Gasthuis, waarin hü
gedurende enkele weken werd verpleegd,
overleden de pastoor van de St.-Hildegar-
dis parochie te Rotterdam, de zeereerw.
heer A. P. C. Konijn. De pastoor, die ds
leeftijd van 71 jaar bereikte, was de nes
tor van de Rotterdamse geestelijkheid.
Pastoor Konijn werd in 1884 geboren, in
1908 priester gewijd. Hij was als kapelaan
werkzaam o.a. in Castricum, het toenma
lige Loosduinen en Amsterdam. De oudere
Amsterdammers zullen zich nog wel de
enthousiaste en ijverige blonde patronaats
directeur herinneren die ook in zijn latere
pastoors jaren nog altijd met veel vreugde
terugdacht aan wat hij zijn glorietijd
noemde: zijn werk in de St.-Bonifacius-
parochie.
Na Amsterdam kwam in 1928 zijn benoe
ming tot bouwpastoor te Hoogkarspel,
waar hij er in slaagde een bijzonder mooi
complex van kerk en scholen te doen op
trekken. Zijn benoeming tot pastoor van
de St.-Hildegardisparochie te Rotterdam
kwam in 1936. Twintig jaren lang heeft
hij in deze volkrijke parochie gearbeid en
in zijn laatste levensjaar heeft hij zich tal
rijke offers getroost om de St.-Hildegardis
een uitgebreide herstelbeurt te geven.
Temidden van dit werk heeft God hem
tot Zich geroepen. Hij ruste in vrede.
Z.H.Exc. de bisschop van Haarlem heeft
op zijn verzoek eervol ontslag verleend
aan de zeereerwaarde heer J. v. d.
Sman als rector van het St.-Elisabeth-
Gesticht te Amsterdam en aldaar be
noemd de zeereerwaarde heer Jac. A. G.
van der Hoogte.
Vrijdag 29 juni, zal prof. dr. J. H. de
Boer, werkzaam als wetenschappelijk ad
viseur op het centraal laboratorium bij de
staatsmijnen, het eredoctoraat ontvangen
van de technische hogeschool te Hanno
ver. Hij is daartoe voorgedragen door de
faculteit voor natuur- en geestesweten
schappen. wegens zijn verdiensten op
het gebied van de chemische en fysische
wetenschap.
