OPBRENGST NATIONALE ANJERACTIE
RUIM EEN MILJOEN GULDEN
BOUW EEN HONGAARSE
STAD IN OOSTENRIJKE
M
Loongrensverhoging
per fait
Publikatie van verklaring over
Algerije vervroegd
NIVEA
Stichting v.d. Arbeid antwoordt
nog niet over landbouwbeleid
„Inbreker op sokken" gesnapt
door duttende heer des huizes
Tienjarig Prins Bernhard Fonds gaf
Universitair Asyl Fonds halve ton
Populaire parachutisten-generaal
benoemd in Algiers
D'
houdt Uw huid
gaaf en zacht
D
Raad van Europa bespreekt toestand
in Oost-Europa
27et
HENRI
WINTERMANS
Een sigaar
van
klasse!
Vier dove novicen doen
professie
Landbouwkringen verontrust door slappe
houding der regering
Ziji
fii schoenen stonden voor de deur
Waakte geen indruk
VB
WOENSDAG 9 JANUARI 1957
PAG IA A 3
18 Z. K. H.
Prof. wfa"da 7°"' eerStC <mierda%
Uruppels op gloeiende
Mr platen
Toenemende spanningen
dï? k<>ude avondlucht
Speciale toestemming voor tweede
noviciaat in St.-Michielsgestel
Alleen NIVEA bevat Eucerit
het voedingsmiddel voor de huid
"Et „HANDEN OMHOOG"
I
■An! 1Ï1 !°'uCr,C wijze in verband met de tijdsomstandig'heden is gister-
,a" et tienjarig bestaan van het Prins Bernhard Fonds gevierd met
het fonds?genodigden TiTv -7" '^"'i Ber,nhard' en, b<f ™.r Va"
,i„ i vertegenwoordigers van de regionale afdelingen,
I Jerlt CwA," d' "„Ierland,d,e Handel Mij. te
meide dat bei h 8 Van een recle 2. K. H. Prins Bernhard
ter beschikt Pstuur van het fonds had besloten een bedrag van 50.000
hetibedrae 11 f'o stellen van liet Universitair Asyl Fonds. Nadat Z. K. H.
wi 111 0 18cb aan de president van het Ajsyl Fonds, prof. dr. G. C.
steunverlening aan zaken van cultuur
behoefte gevoeld aan een spirituele aan
duiding. Zo kwam de term „geestelijke
weerbaarheid" in de statuten, aange
vende de intentie, waarmede het fonds
zijn steun aan de cultuur verlenen zou",
aldus Z.K.H. „Het zal u daarom niet
verwonderen, dat het bestuur van het
fonds, èn gelet op zijn statuut èn gelet
op zijn historie, in de huidige situatie
tijdens zijn 10-jarig jubileum zijn plicht
heeft willen verstaan."
De Prins deed toen mededeling van
het besluit van het bestuur een bedrag
van 50.000,ter beschikking te stel
len van het „Universitair Asyl Fonds".
„Dit fonds, het is u ongetwijfeld bekend,
heeft zich tot taak gesteld, om voor de
aan de tirannie ontvluchte jongeren, die
daartoe de geschiktheid hebben, hier te
lande een universitaire opleiding moge
lijk te maken. Het bestuur besloot bo
vendien, zo de noodzakelijkheid mocht
blijken, ccn verdergaande steun in
overweging te nemen. In overleg met
het bestuur van het Universitair Asyl
Fonds is besloten deze gelden in de eer
ste plaats te bestemmen voor de reeds
eerder aangegane verplichtingen ten
aanzien van de voor november laatst
leden hier aangekomen vluchtelingen",
zo zeide Z.K.H.
Hev-in.
ga, had
lO-Harig }1p t~ aan^eb°den, zeide hij, dat deze gift de grootste was in het
acties ter vel" o" 7° 'let ^r"19 Bernhard Fonds. „Dank zij de geslaagde
„was deze gif7in7o-eV u 311 het tieiUariS jubileum", aldus Prins Bernhard,
toch' voor ons "eweest. Gezien de grote taak van het fonds is het
deze nood" alilu" 7'E °Jfer en dit moest het ook zijn, juist nu en voor
opbrengsten
bedoelde actie* door de Prins!
reeds oVferhana^ÜE11 bem tevoren
ruim ééa miljoen ei.nl A1Iereerst de
M. Bergtvrs uit RotlLÜE door de heer A.
Nationale AnjeracH 'fe™1' leider van de
van het comité Als voorzitter
bedrijfsleven bona het Nederlandse
nen, de negent ^"^Sens mr. J. Mey-
taat van <ée due, if v<M>rlopige rcsul-
Voerde actie JE* bedrijfsleven ge-
ruim l/a\ mi,i jubileumgeschenk
deelde hierbilj moa!" gu'den" Mr. Meynen
de gebeurtenissen als gevolg van
7°°r de vluchten" 'n Hon«ar«e de actie
leend en de au.fi 7" prioriteit was ver-
öaarom nog mi„t f *ior ^et bedrijfsleven
Bezamenliike uit* toesloten. Namens de
missaris der K .rfondsen bood de cotn-
P Lintho J^ nlngm in Friesland, mr.
het Prins R„»l de voorzitter van
J. Wtarda "nhard Fonds. prof. mr. G.
«a, een vrrnrzlttershamer aan.
hingswoord aan ,erinnerd« in zijn ope-
oprichting van tjl vo?rgeschiedenis der
juni 1940. Toen ^onds, die begon op 29
tijdens de benotf-6^ voor de eerste keer
een lid va«n 5!*e"lnK de verjaardag van
gevierd en alt 1lnklijk Huis <de prins)
dragen; dit 0)1 de witte anjer ge
dag wordt nu ije e.erste Anjerdag. Deze
dag van het n«T 'laar gehouden als de
cultuur"." on r.v,°or de Nederlandse
Werd op in al,™6", lnitiat.ief uit Curacao
fiends opgericht 1940 te Londen het
bestemd vonEageWen b«een te bren"
vluegtuigen I de aankoop van jacht-
in «Ie geallieprri Nederlandse aandeel
ti„scameerde
tiorvaal Wapenf n?L ?or.loSsv°4'ring. Van na-
de bevriMinÜ ds 16 het p- B.-fonds na
tuurVonds. Hofe2'<)jden tot nationaal cul-
taak, aldus de - S. beeft een dienende
Weerh aarheid ot>rzitter: geestelijke
relfstandigheia versterken zonder de
saties aan te tastgesteunde organi-
afgeirrt eri
tond drie ihf,? tien jaar heetft het fonds
tVianda deelri gulden besteed. Prof.
geleaenheid v=Eeue' dat he't fonds ter
da stichting 1 tienjarig bestaan
V'ng*' een hl'i erleg mimische vor-
verstnekt voor a grijke subsidie heeft
reizenile tentoon sarnensteHing van de
dooi vo or kunst7o?Ung "BeSin - P!ei"
bet ogenblik in ge vorming", die op
Amsterdam "^Stedelijk Museum
urot gehouden.
het PrinsnpEks? Homan zeide o.nn., dat
fondsen "drn'hard Fondis en de Anjer-
Veel *4 afgelopen tien jaar reeds
instelt- n hebfeen verleend aan culturele
"laar J,gen' <ioch dat dit dikwijls nog
Ware uE*Pelu op nogal gloeiende platen
lande cuütuur, speciaal ten platle-
diE he®ft zeitr veel hulp en steun mo
gen d r het omwerpen van een dam te-
het voi[t,V,6rvlah'king en massificatie van
ontvoiv ven- Willen wij een te sterke
voorkp®8 het platteland helpen
ven d. <Jan zal ook het culturele le-
moetenar nog aanmerkelijk meer steun
Platteland angen- In de steden en °?7h
niek „o waar industrialisatie en tech-
hioet po, 8teeds grotere rol gaan spelen,
gen <3p w ,egenw»eer worden gevormd te-
hieraan ?otentieel nadelige gevolgen, dte
zijn Wrh,n geestelijk en cultureel opzicht
ehkale nio^ n" De gfote opbrengsten van
1956 schpn^mene acties voor het fonds in
Platteland de rn°gelijkheid om ook bet
z'in culture?? flinke wize te steunen in
horst Hornan verh«tffing", aldus mr. Lint-
r€de°datAS?:"^rgs stelde in zijn feeijt-
beoogt de Fnns Bernihard Fonds, dat
Nederlandse ze,,werkzaaiplheid van het
teasdhap kn? op het gebied van we-
nipt, un®t en nn 11v,ot alse-
vormigheid van de Nederlandse cultuur.
Begrip te hebben gevonden voor deze
grondbeginselen is voor het fonds redgn
tot oprechte dankbaarheid", zo besloot
prof. Assel'bergs.
Vervolgens voerde Prins Bernhard het
woord. „Het Is misschien meer dan een
toeuillige coïncidentie, dat een herden
king van het Prins Bernhard Fonds over
schaduwd pleegt te worden door een dra
matische ontwikkeling in het wereld
gebeuren", zo begon Z. K. H. „Toen in
toevallige coïncidentie, dat een herden-
1950 voor het eerst de ouderscheiding
van de zilveren anjer werd uitgereikt,
de ouderscheiding die ingesteld is
bij de herdenking van de stichting
van hef fonds in Londen, toen 10
jaar geleden, hield Korea aller ernstige
aandacht geboeid. Nu, bij de herdenking
van het 10-jarig bestaan van het fonds
in ztjh nieuwe, zijn culturele gedaante,
houdt de dramatische strijd van het Hon
gaarse volk voor zijn niet in de laatste
plaats geestelijke vrijheid olns denken en
ons voelen in- zijn ban.
De Prins wees er vervolgens op, dat
men deze storing vooral moet zien als een
memento. „Eem memento, dat ons er aan
herinnert, dat cultuur alleen in gees t -
lijke vrijheid k»n gedijen, dat cultuur n.et
is een aangenaam bijprodukt van een
„everlasting prosperity", maar een kost
baar en kwetsbaar goed. dat goed ver
overd moet worden tegen druk in vererlei
vorm in. Hetzii dat deze druk tot ver
drukking wordit door bruut of sluipend
geweld hetzii dat deze druk de vorm
aanneemt van lakse, ideaalloze onverschil
ligheid, vervlakkend materialisme of
groepeverkettering.
Toen de nieuwe doelstelling van het
fonds nu 10 jaar (geleden, werd opge
steld werd naast «ie omschrijving van
de nieuwe taak die van financiële
Met een nieuwe oproep aan de Europese
regeringen om nog grotere morele en
materiële steun aan de Hongaarse vluchte
lingen te geven en te trachten de stem
van het Westen ook voor het Russische
publiek hoorbaar te maken, heeft de Raad
gevende Vergadering van de Raad van
Europa gisteren haar bijeenkomst in
Straatsburg geopend.
De vergadering nam met algemene
stemmen een besluit aan, waarin aan de
vijftien landen van de Raad wordt aan
bevolen zich tot de Verenigde Naties te
wenden in een poging om zoveel mogelijk
geld ter beschikking te krijgen voor de
Hongaarse vluchtelingen. De fondsen zon
den volgens de vergadering moeten wor
den beheerd door de hoge commissaris d-ei
V. N. voor de vluchtelingen en in het bij
zonder ten goede moeten komen aan Oos
tenrijk.
Voorts heeft de vergadering de Europese
regeringen verzocht zoveel mogelijk tot
dusver ongebruikte grond beschikbaar te
steïien voor uit Hongarije gevluchte boe
ren. Bovendien zou de mogelijkheid moe
ten worden overwogen, dat kredieten door
de regeringen zullen worden beschikbaar
gesteld voor het in gebruik nemen van
dergelijke landerijen en voor de bouw van
woningen voor vluchtelingen.
De besprekingen over Hongarjje werden
van de diplomatieke tribune gevolgd door
vertegenwoordigers van de maandag in
Straatsburg gevormde Revolutionaire
Raad van Hongarije. F.r was binnenska
mers een discussie geweest over de vraag
of deze in de gelegenheid gesteld zouden
worden in de vergadering het woord te
voeren. Dit leek het presidium echter niet
mogelijk.
De voorzitter van de assemblée. de Belg
Dehousse. en de voorzitter van de poli
tieke commissie, de Fransman De Men-
thon, hebben echter de leden van deze
raad officieel ontvangen Daarbij verklaar
de Dehousse. dat hij hen beschouwde a.s
de wettige vertegenwoordigers van ie
Hongaarse democratie. Namens de raad
zeide de ondervoorzitter, generaal Kiraly,
die chef van de generale staf in Boedapest
is geweest: .'Wij streven naar een neutraa,
Hongarije, naar het voorbeeld van Fin
land". De presidente van deze Hongaarse
raad, de socialiste Anna Kethly. had van
de Ver. Staten uit een telegram gezonden
De leden van de raad verklaarden voor
de pers, dat zij de regering-Nagy als de
enige wettige Hongaarse regering bleven
beschouwen.
Een der aanbevelingen, die door de ver
gadering naar aanleiding van de gebeur
tenissen in Hongarije werden aangenomen,
betrof de informatie over de toestand :n
het land zelf. Men wenste nl.' dat de re
geringen der Westelijke landen haar di
plomatieke vertegenwoordigers in Boeda
pest zouden opdragen gezamenlijk een rap
port op te stellen over de ontvoering van
Hongaarse verzetsstrijders naar Rusland.
Het initiatief tot dit voorstel was genomen
door de speciale commissie voor de be
langen der Oosteuropese landen. Op voor
stel van dezelfde commissie werd besloten
de regeringen aan te moedigen in dage
lijkse nieuwsuitzendingen per radio h
Russische volk over de ontwikkeling in
te lichten.
Gistermiddag werd in het gebouw van de Ned. Handel Maatschappij te Amster-
het tienjarig bestaan van 'het Prins Bernhard Fonds plechtig herdacht. Een der
hoogtepunten was het aanbieden van een bedrag van t.000.000,de opbrengst
van de Radio Anjer-actie, welk bedrag door de organisator van deze actie, de
heer A. M. Bergers aan Z.K.H. Prins Bernhard werd aangeboden
Bij de korte besprekingen die de ve—
gadering aan deze voorstellen wijdde,
werd door vrijwel alle sprekers hulde
gebracht aan de inspanning van hai
Oostenrijkse volk ten behoeve der
vluchtelingen. De Britse afgevaardigde
Jeger- een Labourlid. kwam met hel
idee in Oostenrijk, dicht bij de Hon
gaarse grens, een stad te bouwen voor
die Hongaren, die niet ver van hun
geboortegrond wensen te gaan. Bij het
plan voor rad;o-uitzendingen in d
Russische taal werd er doqr een Engelse
en een Duitse afgevaardigde op ge
wezen, dat deze uitzendingen concreet
nieuws moesten geven en geen propa
ganda.
De jongste gebeurtenissen hadden vol
gens de Britse conservatief Kirk bewezen,
dat de jeugd in Rusland en in de landen
van het oostelijke blok nog niet zodan'g
bedorven was dat zij niet voor de waar
heid open zou staan. ..De jeugd kan mis
schien onze beste bondgenoot worden,
wanneer wij haar met de feiten bekend
maken".
De vergadering zou vandaag haaf
politieke debatten over de gevolgen
van de gebeurtenissen in Hongarije en
het Midden-Oosten voortzetten.
FORMIDABLE
fneen te'bevn^ en cultdur in het alge-
len hoojg honéi tw-ee grondbeginse-
®erste alle f°nds eerbiedigt ten
.van ?r initiatief en iedere
woordigi^gd^^^ratiLhe groepsvertegen-
11?? CU'ltuurgoed Hetdlng en 'verspreiding
op de aard van b ?€lent geen invloed
bitsüuitend t,c.V,tuurwerk, maar
T 1J blijvende totstan,?? de vrï3e' steeds
■tweedie eerbiedigt het d°ming' En ten
intrigues in de achterhoede en vooral te
Parjjs, is opgeschrikt. We bedoelen de
kwestie met generaal Faure, waarover
wij gisteren reeds schreven. Nu wordt
aan deze zaak in Algiers zelf heel wat
minder betekenis gehecht dan in het moe
derland. waar zij wordt opgeblazen door
de bladen, die het Algerijnse beleid be
strijden of elke gelegenheid aangrijpen
om „banderillos" in het lijf van de rege
ring te plaatsen.
Intussen kan men ervan verzekerd zijn,
dat de politieke sfeer in Parijs nu danig
in beweging zal komen. Allereerst om de
Algerije-verklaring. verder om het Eura-
tom-debat en niet weinig ook om de me
ningsverschillen in de verschillende poli
tieke fracties, die wel weer eens op po
litieke verschuivingen zullen kunnen uit
lopen. Al te voorbarig ziin overigens de
geruchten over contacten tu - Edgar
Faure en Mendès-France. om te komen
tot een hereniging der radicalen, die nu
over vier elkaar vijandige groepen zijn
verdeeld. Dat er in het „linkse centrum"
een streven is naar concentratie is begrij-
'HtM HOESt
tM KEES,HEID
dageliim VOOR
siem EN KEEl
drei
Neem ?fVaar V0(?r verkoudheid.
Raat *i aaroma's U naar buiten
mon'd uni!.e Wybe«Jes in de
jkeeL bescherminS van Uw
(Van onze correspondent).
PARIJS, hedenmorgen.
Gisteravond ls president Coty van zijn
vakantie in Menton te Parjjs terugge
keerd. Dit heeft het mogeljjk gemaakt, dat
de ministerraad die, zoals w\j gistoren
schreven, aanvankelijk voor vrjjdag was
bijeengeroepen, hedenmorgen nog verga
dert. Dientengevolge kan premier Mollet
nvog heden de zo lang verwachte rege
ringsverklaring over Algerije afleggen.
Om half vier vanmiddag zal hjj het be
langrijke stuk op een persconferentie be
kend maken en de Franse radio en telc-
vlsüc zullen het vanavond om acht uur
uitzenden.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat de ver
vroeging van de publikatie der vepria-
ring mede geschiedt onder druk van de
heer Pineau, die haar voor zijn bespre
kingen aan de andere kant van de Oceaan
behoeft.
Het feit intussen, dat minister Lacoste
voor het overleg in de ministerraad te
Parijs vertoeft, heeft hem niet belet in- pelijk en met uitlatingen van sommige fi-
ariipende maatregelen te nemen voor het
handhaven van de orde in Algerije zelf,
waar de opstandelingen (met het oog op
de komende behandeling van de kwestie
in de V Ntot een soort wanhoopsoffen
sief zijn overgegaan. De handhaving van
de orde in Algiers en omgeving is nu
toevertrouwd aan generaal Massu. die be
gonnen is met een grootscheepse actie in
de kasjba. Behalve het leger heeft gene
raal Massu ook de politie onder lijn be
velen gekregen, zodat hij wat dit betreft
dus de bevoegdheden van de civiele pre
fect heeft overgenomen. Generaal Massu
is een van de populairste figuren in het
Franse leger die zich in augustus 1940
bij generaal de Gaulle aansloot, 9ls over
ste diende onder generaal Le^lerc En ^r-
rière maakte In Indo-China In 1955 werd
hij benoemd tot commandant van een
parachutisten-divisie welke onde.rz""?®
vel, onlangs te Port Said in actie
Generaal Massu is een krijgsman, die
sléchts van dienen weet en zich niet in
laat met partijpolitiek.
De heer Lacoste zal de benoeming van
generaal Massu ongetwijfeld bevorderd
hebben, omdat ze slechts het vertrou
wen kan wekken in het leger, dat doo
guren aantoonbaar. Maar wat een even
tuele toenadering tussen Mendès-France
en Faure betreft, moet worden gewezen op
een blijkbaar als reactie op de verzoe
ningsgeruchten bedoeld artikel in het or
gaan van zijn kiesdistrict, waarin Faure
schreef, dat hij ten,.aanzien van sommige
kwesties (als b.v. de Suez-kwestié) het
misschien wel met Mendès-France eens is.
maar dat hij lang niet dezelfde opinie
koestert als Mendès-France, wanneer het
gaat om diens autoritaire opvattingen
omtrent het liberalisme, welke zo zegt
Faure in strijd zijn met het wezen van
de radicale partij. Wel meent dc heer
Faure dat er plaats is voor een centrum
fractie, die de verspreide (links) liberale
en radicale groepen verbindt tot een re
publikeinse linkerzijde.
De H. Congregatie voor Religieuze Aan
gelegenheden te Rome heeft goedgekeurd,
dat te St.-Michielsgestel in het instituut
voor doofstommen een tweede noviciaat
der Congregatie der Dochters van Maria
en Jozef canoniek wordt opgericht tot re
ligieuze vorming van novicen met gehoor
defect, terwijl de daar reeds eerder op
geleide novicen haar religieuze professie
mogen afleggen.
Deze professie-plechtigheid zal plaats
vinden op zondag, 3 februari a.s. in het
Moederhuis der Congregatie aan de
Choorstraat te Den Bosch. Deze zusters
met gehoordefect. Oblaten aan het On
bevlekt Hart van Maria, zullen volwaar
dig lid worden van de genoemde Congre
gatie. doch overeenkomstig haar bijzon
dere situatie zullen zij het religieuze le
ven in die Congregatie leiden volgens
speciale voor haar opgestelde en door
Rome goedgekeurde normen.
Op genoemde datum zullen vier zus-
ters haar professie afleggen. De professie
van nog zes andere novicen kan binnen
afzienbare tijd tegemoet worden gezien.
(Advertentie)
tegemoetkoming aan de landbouwer
•tammer genoeg voor de inbreker
a V de heer des huizes niet op bed,
^'tar Zat hij in een stoel wat te dut-
e,L En hoewel de indringer uit voor-
ln]r9 zijn schoenen voor de deur had
0een staan kon hij toch niet verhin-
hererL' dat de slapende bewoner wak-
}lef ^erd. Deze liet zich in het ge-
c/p "'ej intimideren door het „han-
rp;,,°nihoog" van de inbreker. Hij
cm 'let 'll"s wit, nam in 't voorbij-
yaatn even gauw de schoenen van de
JN mee en waarschuwde de politie.
e inbreker op sokken zit nu in een
ee' van het politiebureau Hoflaan.
Bèt gebeurde allemaal maandagavond,
j ^breker, de 20-jarige 2e machinist
Lr. y. D. uit Den Helder, bracht een
bezoek syan het huis van de familie B
te Rotterdam. Hij zette een ladder
tegen de woning, trok zijn schoenen uit
en wipte door een raam de huiskamer
bmnen. De doezelende heer B. werd
hierdoor echter gewekt. Op zijn vraag
wat de man kwam doen, bedreigde de
indringer de bewoner met een pistool,
dat hij onder ;zijn jas zou hebben. De
laatste liet zich echter niet bang maken.
Hij snelde het huis uit en struikelde
daarbij over de schoenen van v. D. Hij
nam de stappers mee en dat werd de
inbreker noodlottig. Toen de bewoner
even later terugkwam met een in de
buurt wonende politieman, stond de in
breker op kousovoeten voor de buiten
deur Hij had de kamer op de zelfde
manier verlaten als waarop hij was
binnengekomen en was toen brutaal
weg gaan aanbellen om zijn schoenen
terug te vragen.
(Van onze Haagse redactie)
In de gisteren gehouden vergadering
van de Stichting van den Arbeid is
besloten nog geen standpunt in te ne
men ten aanzien van de brief, die de
regering aan de Stichting heeft gezon
den en waarin haar advies werd ge
vraagd met betrekking tot de gevolgen
van een gedeeltelijke tegemoetkoming
aan de landbouweisen van de zijde der
regering. De Stichting zal nog deze
week de regering om nadere informa
ties verzoeken betreffende de medede
lingen en vragen in de genoemde brief
vervat.
Met name in landbouwkringen is
men het overigens allesbehalve eens
met de procedure, die de regering thans
gevolgd heeft en die getuigt van een
weinig concreet en zelfs slap beleid
Terwijl het landbouwschap tot nu toe
nog niet in de gelegenheid was gesteld
overleg te plegen met de minister van
Landbouw inzake de eisen, die het aan
de regering heeft voorgelegd, gaat de
regering nu plotseling de Stichting van
den Arbeid consulteren over de te vol
gen landbouwpolitiek en wordt er zelfs
advies gevraagd over de gevolgen van
een mogelijke verhoging van de ven
nootschapsbelasting met f 100 miljoen
Men heeft in genoemde kringen de in
druk, dat de regering geen raad weet
met het SER-rapport inzake de beste
dingen. Zij gaat nu over dit rapport
niet bij de SER, bij het Landbouw
schap of bij de Staten-Generaal, maar
bij de Stichting van den Arbeid te ra
den waarbij zij tevens blijk geeft geen
eigen standpunt te hebben ingenomen
inzake het landbouwbeleid.
Onjuiste koppeling van
cijfers
De inhoud van de brief, die onderte
kend was door de minister-president,
noemt men zonder meer tendentieus.
Wij laten hier, iets uitvoeriger dan gis
teren, die inhoud volgen.
Wat betreft de hoofdpunten: De re
gering gaat uit van een handhaving van
het prijsstabilisatiebeleid en vraagt
vervolgens het advies van de Stichting
in hoeverre zowel de industriële werk
gevers als de werknemersorganisaties
bereid zijn nieuwe offers te brengen
wanneer die nodig zijn om op te
vangen:
1. de afschaffing van de consumen
tensubsidies op melk en suiker, hetgeen
inhoudt, dat de consument 75 miljoen
meer moet gaan betalen.
2. De prijsstijging van de melk, die
ontstaat dooi- de normale kostenstijging,
gebaseerd op de oude uitgangspunten,
welke gelden voor het lopende melk-
jaar en die bij doorberekening een
nieuwe druk van f 35 miljoen voor de
consument zou betekenen.
De tegemoetkoming aan de eisen
3.
van de landbouw ter grootte van f 200
miljoen, waarvan nog eens f 55 miljoen
op de consument afgewenteld zou gaan
worden, terwijl de overige f 145 mil
joen uit de schatkist zou worden be
taald.
In totaal zou dit betekenen, dat hier
door de kosten van het levensonder
houd met 1,5% zouden gaan stijgen,
doordat de consumenten f 165 miljoen
meer zouden moeten opbrengen.
Van de zijde van de landbouw merkt
men hiertegen op, dat de gedeeltelijke
tegemoetkoming aan de landbouw ets en
gekoppeld wordt aan prijsstijgingen, die
in wezen los staan van deze eisen,
waardoor de indruk wordt gewekt, dat
de landbouw de prijsstabilisatie uit het
evenwicht brengt. Want zowel de f 75
miljoen, die voortvloeien uit de directe
afschaffing van de subsidies waar
van het SER-rapport slechts een gelei
delijke doorvoering heeft geadviseerd
als de f 35 miljoen, die het gevolg
zijn van een „normale" stijging van de
kostprijs van de melk. vallen buiten
deze eisen. Uit de brief van de rege
ring zou kunnen blijken, dat de consu
ment de tegemoetkoming aan de land
bouweisen grotendeels voor zijn reke
ning zou moeten nemen. En dit is niet
juist.
De regering heeft aan de Stichting
van den Arbeid advies gevraagd in hoe
verre de door bovengenoemde maat
regelen noodzakelijke prijsstijgingen
gedekt worden door de marge van
prijsstijgingen, die de SER aanvaard
heeft. Voor de werkgevers geldt de
vraag: in hoeverre wenst gij de prijs
stabilisatie te steunen door 100 miljoen
gulden meer aan vennootschapsbelas
ting op te brengen zonder doorbereke
ning in de prijzen, en aan de werkne
mers: in hoeverre zijt gij bereid af te
zien van een verdere looncompensatie
in verband met de stijgingen van de
kosten van levensonderhoud zoals deze
in de brief gesuggereerd worden. Im
mers, zou het consumptieprijspeii met
1,5% stijgen dan zou het in het SER-
rapport vervatte evenwicht verstoord
worden.
Het is niet denkbeeldig, dat, indien
de vraag zo gesteld wordt, naar aan
leiding van de onjuiste koppeling van
cijfers, zoals hierboven aangegeven, zo
wel werkgevers als werknemers zullen
afzien van een verder instemmen met
een overschrijding van het SER-advies,
dat uitgaat van een gemiddelde prijs
stijging over 1957, die de 1% niet te
boven zou gaan.
(Van onze sociaal-economische
redacteur)
E HEER Staatssecretaris van So
ciale Zaken. mr. dr. A. A. van
Rhijn, wordt algemeen en
terecht beschouwd als een schran
der man. Men zou dit misschien niet
zeggen, als men zijn toelichting leest
op het wetsontwerpje, dat tegen het
einde van vorig jaar is ingediend met
het oogmerk het Parlement op enig
tijdstip in 1957 met terugwerkende
kracht tot 1 januari de loongrenzen
van een aantal sociale verzekerings
wetten met 900 te doen verhogen
tot 6.900. Dit is nl. bepaald een
simpel, probleemloos stukje, waarin
men tevergeefs naar een scherpzin
nige redenering, een knappe verde
diging, of zelfs maar een heldere
uiteenzetting van de problemen
zoekt. En toch, er schijnt zo hier en
daar een addertje onder het gras te
liggen.
Nu kan het een bewijs zijn van grote
schranderheid, zich oo gepaste tijden
van de domme te houden. Wie weet
heeft niemand in de gaten, dat er iets
meer aan de hand is, misschien zal ook
niemand het wagen, de werkelijke
moeilijkheden op te rakelen. In zo'n
geval past een houding van kinderlijke
onnozelheid, die nog nieer tot de ver
beelding spreekt als men er een ram
melende minister bij op de achtergrond
denkt.
Is het geval nu werkelijk zo onnozel,
als onze staatssecretaris het voorstelt?
Integendeel! Zoals uit verschillende pu-
blikaties reeds is gebleken, zijn de me
ningen over deze kwestie sterk ver
deeld.. Die van werkgevers en werk
nemers staan lijnrecht tegenover elkaar
en ook de medewerkers van de zieken
fondsen hebben zich tegen deze loon
grensverhoging uitgesproken. En deze
tegenstellingen berusten niet louter op
beleidsoverwegingen, maar vooral op
fundamenteel verschil van inzicht.
Daarbij wordt in de eerste plaats in
aanmerking genomen het verschil in
aard van de loongrenzen, die ten on
rechte vaak over een kam geschoren
worden De grens van de Ouderdomswet
b.v. beperkt alleen het bedrag, waar
over premie wordt geheven, maar die
in de Ziektewet annex Ziekenfondsen-
besluit en in de Werkloosheidswet geeft
een afbakening van de kring der verze
kerden. Bij laatst genoemde wetten is
dus een heel andere vraag aan de orde
dan bij de Ouderdomswet, nl. wie moe
ten onder deze verzekeringen vallen?
Deze kwestie dateert niet van vandaag
of gisteren en heeft ook in het verle
den tot veel controverse aanleiding ge
geven vooral ten aanzien van de loon
grens' van het Ziekenfondsenbesluit.
welke gekoppeld is aan die van de
Ziektewet. Deze koppeling is beslist on
juist. want ook deze beide sociale ver
zekeringen hebben een geheel verschil
lend karakter; wij hebben daar reeds
herhaaldelijk op gewezen: de Ziektewet
verzekert het inkomen bij ziekte, de
ziekenfondsen geven een verzorging in
natura onafhankelijk van de inkomens
hoogte of van de hoogte van de betaalde
premie.
TELKENS als in het verleden een
loongrensverhoging aan de orde
kwam herleefde deze controverse,
enerzijds omdat het departement van
Sociale Zaken steeds trachtte de grens
door „afronding" of met andere mani
pulaties hoger te leggen dan de cllIara
uitwezen, anderzijds omdat met het
stijgen van het loonniveau in verband
met toegenomen welvaart er in beginsel
geen reden was de „weistandsgrens te
verhogen.
De betiteling ..weistandsgrens duidt
er reeds op. dat de verzekering slechts
bedoeld is voor een bepaalde groep van
de bevolking met een beperkte welstand
waarvan men kan aannemen, dat zo niet
zelfstandig voor dekking van het risico
zou kunnen zorg dragen.
In het afgelopen decennium
groep min of meer langs
weg afgebakend. Voor het ziekenfonds:
wezen werd de grens in mei 135U ge
steid op 4.500. Met deze verhoging^ zal
reeds de bedoeling voor.
22 juni 1952 5.025
1 jan. 1954 f 5.300
1 jan. 1955 6.000
Op te merken valt. dat vooral bij de
loongrensverhoging van 1 januari 1955
mede wegens het, streven naar unificatie
met de grens van de werkloosheidswet
ad 6.000 een tamelijk grote afronding
naar boven plaats vond, waardoor de
kring der verzekerden nog meer werd
uitgebreid en nog scherper naar voren
trad, dat, gezien in het licht van de al
gemene doelstelling der meeste sociale
verzekeringen, een verdere verhoging
ongemotiveerd zou zijn. Er was reeds
een ruime veiligheidsmarge bereikt.
THANS, nu de Ouderdomswet is in
gevoerd zou vooropgezette unifi
catie van de loongrenzen der so
ciale verzekeringen met. de premiegrens
der Ouderdomswet er toe leiden, dat
niet alleen waardedalingen van het geld
in de loongrenzen tot uitdrukking ko
men. maar ook elke verhoging van de
welvaart. Dit zou b.v. betekenen, dat
ook wanneer het wefstandsniveau van
de werknemers een tamelijk sterke ver
hoging zou ondergaan, deze dan toch
nog verplicht zouden worden, zich aan
te sluiten bij een ziekenfonds.
Nu doet de Staatssecretaris geen be
roep op het unificatie-argument. Hij
zegt alleen ervan te willen uitgaan, dat
er alle reden is. hen. die verzekerd wa
ren, niet als gevolg van een nagenoeg
algemeen toegepaste loonmaatregel bui
ten de werking van de sociale wetten te
doen vallen, omdat zij dan in een on
gunstiger positie zouden komen te ver
keren, dan wanneer die loonmaatregel
achterwege was gebleven. Wordt inder
daad ook door de volksvertegenwoordi
ging dit standpunt aanvaard, dan zal
dit in feite op unificatie neerkomen, om
dat dan ook voor de toekomst voor wij
ziging der loongrenzen der sociale ver
zekeringswetten praktisch dezelfde cri
teria worden aangenomen, die gelden
voor eventuele verhogingen van de pre
miegrens der Ouderdomswet.
Het is overigens niet in te zien.
waarom bij algemene loonmaatregelen
niet en bij individuele wel uitstoting
uit de verplichte verzekeringen aan
vaardbaar is.
AT unificatie met de premie-
grens Ouderdomswet, hoewel
is deze
empirische
tal van arbei
ders op te nemen van wie moest worden
aangenomen, dat zij maatschappelijk
gezien behoorden tot de kring, waarvoor
de sociale verzekeringen zijn bedoeId:
Anderzijds werd toen geconstateerd, dat
door de grens aldus te stellen ook per
sonen zouden worden opgenomen, die
aan vrijwillige verzekering de voorkeur
oeven. Hoewel dit laatste bij verplichte
verzekering nooit geheel te vermijden
zal ziin wijst het er toch op. dat men
de grens niet verder kon leggen zonder
het doel voorbij te schieten.
Sindsdien zijn de loongrenzen gelijk
met de verschillende loonronden verder
verhoogd en wel als volgt.
2 mei 1950 f 4.500
2 jan. 1951 4.725
2 juli 1951 4.925
geen motief, toch wel mede doel
is van het onderhavige wetsontwerp
blijkt daaruit, dat men een afronding
naar boven van maar liefst f 50 heeft
toegepast. Volgens de berekening in
de Memorie van Toelichting dienen
de thans geldende loongrenzen ad
ƒ6.000 met 14.18 pet. te worde, ver
hoogd „hetgeen na afronding neer
komt op een verhoging met 900",
aldus de M.v.T. Maar 14.18 pet. van
6.000 850. Waarom de grens
dan niet op dit bedrag gesteld? Of
meent de Staatssecretaris, dat de le
den van de Tweede Kamer kippig
zijn?
Resumerende mogen wij constateren,
dat de thans aan de orde zijnde loon
grensverhoging niet een simpele aan
passing is wegens verminderde koop
kracht van het geld. maar dat er ern
stige consequenties aan verbonden zijn.
In de eerste plaats is er het principiële
vraagstuk, of de eenmaal aanvaarde
„weistandsgrens" ook als zodanig ge
handhaafd dient te worden, m.a.w.. of
welvaartsverhoging al of niet in de
vaststelling der loongrenzen tot uiting
dient te komen.
Vervolgens de vraag, of het verschil
in karakter der diverse sociale voor
zieningen niet tot een uiteenlopend
standpunt ten aanzien van de afzonder
lijke wetten dient te leiden bij vaststel
ling van de z.g. loongrenzen. Ook zal
moeten worden beoordeeld of een al
of niet opzettelijke koppeling van de
loongrenzen der sociale wetten aan de
premie-grens van de Ouderdomswet
aanvaardbaar is, in aanmerking nemen
de, dat dan toch ongelijksoortige groot
heden gekoppeld worden en dit ver
gaande gevolgen heeft in verband met
eerstgenoemd punt.
Nu de volksvertegenwoordiging zo
grofweg voor een „fait accompli" wordt
gesteld doet de schrandere onnozelheid
van de Staatssecretaris toch wel pijnlijk
aan en men zou haast ghan vermoeden,
dat hij het .fait accompli" ook handig
in elkaar heeft gezet. Voor de Kamers
lijkt, geen terug meer mogelijk en ook
niet wenselijk, nu in de praktijk de ho
gere loongrenzen reeds worden toege
past maar wel zou het te wensen zijn,
dat om te beginnen de Tweede Kamer,
na de Staatssecretaris tot de orde te
hebben geroepen, zeer duidelijk haar
standpunt bepaalde ten aanzien van de
beginselen, welke in het vervolg ten
aanzien van de loongrensverhogingen
zullen moeten gelden; of dat zij op zijn
minst vastlegde, dat de thans in de
M.v.T. gegeven motivering geen pre
cedent kan scheppen voor eventuele in
de toekomst te nemen maatregelen.
