eer
klachten over te geringe
Versobering overheidssector
"telt Nederland nog prijs op
welvarend platteland?
een
Mille*
Vijlde faculteit in Nijmegen
Bruno Walter nam afscheid
U
eiHers Algerijns bevrijdings
front gearresteerd
Annie Salomons aan liet slot
van haar herinneringen
Portretkop van Cor Ruys door
Raedecker
Benoemingen in de
rechterlijke macht
l1
f
■■•I
Nota bestedingsbeperking
Tweede Kamer
September a.s. aanvang met opleiding
in biologie
Vrijmoedige taal in
Pools parlement
D
N'
uagi.na 3
"Belastingbetaler is
Weer de dupe
w
Nico Eekman exposeert
°Sten van °-4 meer dan
Winstderving door een
onjuiste berekening
Oude man levend
verbrand
„Scliool-examen'bij liet
lager onderwijs
Achterstelling van katholieken
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1957
j. Welvaart uitgedeeld
Naar Frankrijk?
Nog zeven
BABY
VERZORGING
Fantas
Gebouw
Werkclassificatie
llv.
Door bestedingsbeperking
GEEN BEPERKING VAN
SCHOLENBOUW
^^e^eiW
Haarlemse melksanering
VOOR DEVENTER SCHOUWBURG
Toelatingsexamens van de baan?
«ij 's-GRAVENHAGE, 27 februari 1957.
S itl'?0rtgezette behandeling van de regeringsnota over de bestedingsbepcr-
>"sobe tweede Kamer werden opnieuw klachten gehoord over de te geringe
'!ilstra fl,lg 'n de overheidssector, over de prijsstabilisatiepolitiek van minister
Sgr ?ver de verhoging van de vennootschapsbelasting, terwijl vandaag ook
tf.r'S<'^R vertegenwoordigers aan het woord kwamen om hun bezwaren te
Oojj vgen de plannen van de regering ten aanzien van het agrarische volksdeel,
ahdaag werden er weer moties aangekondigd. Waren het er gisteren twee
R Vepjj van de heren Jansen (K.V.PJ en Roemers (P.v.d.A.), in verband met
van de melkprijs vandaag was het de heer Biewenga (AR), die
"ine uitspraak van de Kamer te willen vragen, ten aanzien van de blok-
>e an de 50 miljoen voor de vergoeding van eigenaarslasten, welke de re-
niet direct te kunnen financieren.
Vo0p s.te'de de heer Van de Wetering (C.H.) een uitspraak van de Kamer in
v Ultzicht om de voorzieningen, welke de regering wil treffen, ten aan-
de belastingverhogingen, een tijdelijk karakter te geven.
'''efèy'^r Van. de Wetering richtte óók
I00r5J, Verwijt tot de regering, dat haar
J® S.j; afweken van het advies van
dat deze niet in overeenstem-
j'E.ïi ™aren met het rapport van de
d name. dat de beperking in
6li)ko u 'dsseotor ver beneden het re-
^Sde versobering in de overheids-
snr i deter wordt, zo zeide hij, is
t?*1 last e van een evenredige verdeling
Aiij Ook hij noemde het geheel
%d i en onoverzichtelijk. Wat de
koot 'asten betreft, worden de geit en
gesPaard, maar wel worden er
ft j, b aoderen gelegd. Alle bezuiniging
tNW,1ttlen uit de zakken van de belas-
ier\ Hij wees als voorbeeld op de
tr, 'even van de P.T.T. en vroeg
Mep atï\er dit nu maar zo moet slikken,
hi, h<Ü.m§e kennis van zaken,
te al v r ^an de Wetering kwam ook
A J^teiien, dat hij het er niet mee
ia .een dat de verhoging der huren
te Verhoging van de personele be-
2ii t zich mee zou moeten bren-
te^tdp gr°te bezwaar was echter, dat er
Ja nsinte lasten werden gelegd op het
<Vetl «komen dan op de ovarheidsuit-
hij meende, dat men langs een
Van ongebreidelde inflatie loopt.
RtotL11 d« nota niet over sparen werd
j3Weh; wat uitermate belangrijk zou
rtt? v?->n voor de diepte-investeringen,
lih °«r a 6611 omissie.
V%aftv rederijen vroeg hij de investe-
d *e handhaven, omdat deze
1 ?e' bouw van schepen, die nu moe-
V6b t0rden besteld en pas over enige
C Wannen worden gebouwd, een apar-
(jNtp^ngspolitiek moeten voeren. Het
bJl^Ssrisic0 voor de scheepvaart is
veel groter.
hj^er Van Leeuwen (V.V.D.) was van
t dat er in 1956 een welvaart was
1» k !?ld. die er niet bleek te zijn. Er
ende hjj, l'A miljard meer uit-
dan gewenst was met het oog
u'io^h*Venwlchtige economie en wel 700
ij l,a aan investeringen en 700 miljoen
0r eaen. Hjj toonde zich wat beangst
Nv0 n bezuinigingspolitiek en verwees
naar de bezuinigingspolitiek van
«nir In 193°, waardoor volgens hem
A ,s werd uitgelokt.
de heer Van der Mei (C.H.)
(JWJaich ongerust over de prijsstabi-
V tiek van minister Zijlstra, waar-
ns de heer Van Leeuwen hon
kte?. m ^ijoenen verloren waren ge-
name door investeringen in
%v On °edrijven, bedragen, die later
V Ke begroting moesten komen en
belastingbetaler moesten worden
!a4o u.b Daardoor hebben we, zo
yt g, dli. boven onze stand geleefd en
%'^iilw. loze koopkracht geweest van
<ji> Jeqj tra. zo zeide hij, heeft ons terug,
h tintnaar bet dirigisme, waaruit Van
Nl!i bePl,0,ns bad bevrijd.
AA Van dor Mei beval als genees-
bive®geh de ontwikkeling van het
'ffiSeW u aan: 1 Een zeer voorzichtig
KtNUr.» e beperking van de koop op
Co? en 2- bet bevorderen van ge-
urrentieverhoudingen. De heer
•ij hi, en achtte het ogenblik voor
^t^blei7arverhoging ongunstig gekozen,
een meer geleidelijke verho-
K 'barf„'? geen blokkering.. Wat de ven-
^belasting betreft meende hij,
dis«riminatie bestond tussen
nioTcbaP en de coöperatieve' vorm,
wordt belast. Hef deze dis-
aijtj °P, zo zeide hij, en de 50 mil-
«ayomien. De verhoging van de
O
memand graag, daar de situatie voor de
vergeten groepen dan nog moeilijker zal
gaan worden.
Hij drong aan op spreiding van de prijs
verhogingen, vooral ten aanzien van de
melk, waarvoor 25ineens te veel was,
op de eerste plaats, voor de grote gezin
nen en de laagst betaalden, waarbij hij
ook wees op de nadelen voor de volks
gezondheid.
De verhoging van de kosten van levens,
onderhoud met 1.59 per week, door het
wegvallen van de subsidies, zoals minister
Mansholt had berekend, klopte volgens de
heer Van de Ploeg niet, omdat daarin
niet alles is berekend.
Verder drong hij aan op ten kinder
bijslagregeling voor kleine zelfstandi
gen, welke niet mocht worden uitge
steld voor de voorziening voor wedu
wen en wezen. Deze beide moesten t«r
hand worden genomen. Verder zeide hij,
dat zijn partij van de regering een ver.
hoging verwachtte van de kinderbijslag
voor de loontrekkenden en daarvoor
vroeg hij de regering nu berekeningen
te maken over de stijging van het ge
zinsbudget door de aangekondigde
maatregelen, zodat hij in dit debat nog
een antwoord van de ergering zou ho
ren over de verhoging van de kinderbij
slag.
Wat de landarbeiders betreft vroeg hij
tenslotte of voor hen de 2compensatie
voor de huurverhoging ook zou gelden,
daar in de nota alleen maar wordt ge
sproken over een venbetering van 5°/o, na
melijk 3°/o inhalen van de achterstand
en 2®/'» vakantietoeslag.
Voor de heer Biewenga was deze 5''«
een bron van bittere teleurstelling. Het
platteland, zo betoogde deze, mag al
leen maar de achterstand sinds 1956 in
halen en moet verder zijn aandeel in
de beperkingen ten volle dragen- Het
gevoel van onbehagen en teleurstelling
op het platteland is groot. Er is wel
vaart in het land, en toeneming van de
bevolking, maar op het platteland ach
teruitgang van de bevolking, geen com
fort en slechte woningen. Stelt Neder
land, zo vroeg hp, nog wel prijs op een
welvarend platteland of wil het de weg
op van Frankrijk?
De heer De Ruiter (C.H.) tenslotte,
noemde de verwezenlijking van de voor
stellen van het Landbouwschap allerminst
overdreven, gezien de nood op het platte
land. Dit kan de dank niet zijn, zeide hij,
van de regering aan de landbouw, die na
de oorlog heeft gezorgd voor de export"
mogelijkheden. De 50 miljoen, die de re
gering de landbouw geblokkeerd wil ge
ven. kunnen worden gev.onden, maar de
regering heeft daartoe geen enkele po
ging gedaan. Sinds Lieftinck immers, zijn
de opbrengsten altijd veel hoger geweest
dan de ramingen. Hij wees de blokkering
van de hand evenals het koppelen van de
beloning van de handenarbeid van de boer
aan de loonindex-
Twaalf sprekers zijn nu aan het woord
geweest en nog zeven staan er ingeschre
ven voor morgen, maar er kunnen er
natuurlijk nog bijkomen.
Aan het begin van de vergadering werd
een voordracht opgemaakt ter vervulling
van een vacature onder de plaatsvervan
gende leden der Algemene Rekenkamer.
De voordracht kwam er als volgt uit te
zien: 1. Mr. J. L. H. Vossenaar, Den Haag;
2. Mr- G. J. Toeboes, Den Haag: 3. Dr.
Eibers uit Limburg.
Morgen wordt het debat voortgezet en
de volgende week dinsdag zal de re
gering antwoorden.
F- S.
(Advertentie».
POEDER-ZALF-OLIE-ZEEP
(Advertentie)
„In september 1955, ter gelegenheid van
de viering van het vijf tig-jarig bestaan
van de Sint-Radboudstichting, is door
Zijne Hoogwaardige Excellentie mgr. dr.
B. J. Alfrink in zijn hoedanigheid van
voorzitter van het bestuur der stichting
officieel medegedeeld, dat in principe be
sloten was de r.-k. Universiteit op korte
termijn uit te breiden met een faculteit
der natuurwetenschappen.
Spoedig na deze bekendmaking is een
commissie geformeerd, die tot taak kreeg
de oprichting van de nieuwe faculteit
voor te bereiden. Vele problemen moesten
tot een oplossing worden gebracht. Men
denke b.v. aan het creëren van de beno
digde ruimten en het aantrekken van we
tenschappelijk personeel. Alhoewel alle
moeilijkheden nog niet zijn overwonnen,
is thans evenwel definitief besloten in
september 1957 een aanvang te maken
met de opleiding voor het kandidaats
examen biologie.
De inschrijving van studenten zal op de
gewone wijze in de loop van september
kunnen plaats vinden.
De realisering van de natuurweten
schappelijke faculteit zal in etappes plaats
vinden. Over enige jaren zal begonnen
worden met het onderwijs in de afdelin
gen wiskunde en natuurkunde en weer
enige jaren later met dat in de schei
kunde. Het is evenwel niet uitgesloten
dat in deze volgorde nog wijziging wordt
gebracht.
Voor de afdeling biologie is thans op
het terrein van de medische faculteit, het
landgoed Heyendael, een speciaal gebouw
in wording. Hierin zullen o.a. een aantal
laboratoria, werkruimten en kamers voor
de hoogleraren worden ondergebracht.
Voor het volgen van colleges en practica
zal voorlopig gebruik worden gemaakt
van het nabijgelegen preklinisch insti
tuut van de medische faculteit.
De oprichting van de afdeling biologie
van de natuurwetenschappelijke facul
teit is een nieuwe stap op de weg naar
voltooiing van de r.-k. Universiteit.
Dat zo kort na de oprichting van de
medische faculteit overgegaan kan wor
den tot het creëren van een nieuwe fa
culteit stemt tot grote tevredenheid en
bewijst, dat de Nijmeegse Universiteit het
stadium van volwassenheid met rasse
schreden nadert".
Van 2 tot en met 28 maarf wordt in
kunsthandel ,,'t Oude Wevershuys" te
Amersfoort een expositie gehouden van
schilderijen en tekeningen van de m
Frankrijk wonende Nederlandse schilder
Nico Eekman. Op zaterdag 2 maart wordt
over het tentoongestelde werk een inlei
ding gehouden door dr. J-B. la Faille.
De ruim 80-jarigé Amerikaanse di
rigent Bruno Walter heeft dinsdagavond
met een Beethovenconcert in de Car-
negie-Hall afscheid genomen van het
concertpodium.
Soliste bij het, concert, gegeven door
het New York Philharmonic Orchestra,
was de pianiste Dame Myra Hess, die
Bruno Walter na de pauze een exem
plaar aanbood van de eerste uitgave
van Beethovens Pastorale.
'■•■•■sy y.;y. v -s;.;
Rrtificaten met 2 punten, waar-
SOrw
dwangbesparing.
h
^^eneer Heters '(KVP) gisteren had
tl So^^s de heer Van Leeuwen af,
h.
Delflse studenten van de sociëteit „Plioenix" brachten in de nacht van dinsdag op woensdag een besoek aan hun Wage-
ningse collega's. Na eerst in stilte deze „vijffiets" uit de sociëteit verwijderd te hebben, gingen zij op bezoek bij hun
collega's. Daarna werd de tocht al fietsende naar Delft aan vaard en de trofee veilig opgeborgen. En Wageningen maar
zoeken.
«A '«eg Biewenga (A.R.) en Van
i.%1 de «-„i'-A-P.) vroegen de regering
eh ÓJkstelling van de landarhei-
Pn J^®t andere geli jkwaardige
Platteland en tevens dron.
Ih nP de werkclassificatie in de
«r jj. óverwegende bezwaren had
tlpWenga tcsen de nieuwe nor-
Ad; R Sroirdrente, wat een ernstige
j,N *°u betekenen van de grond-
ta ^aui11 'dJder PI(>eg achtte de stij-
tv ttep. hiefi1'5, heeft gesteld, namelijk
rt heel erg. maar men moet
A j, dat daarbij komt prijsstii
'ie tk- Plaats sehad heeft Di
^tbi^oigenV de vakcentrales reeds
t hp? en Gr is geen enkele zeker-
y -jU bij 6.8 zal blijven. De
(L' JAeti Rlde hij, zal uitsluitsel moe-
v -ar wij aan toe zijn. De of-
rjeptra?let zvvaarder worden, daar
r zirn dan compensaties in de
'lleP gaan eisen en dat wil
De bestedingsbeoc■•king heeft mede ten
doel een zekere ruimte op de geld- en
kapitaalmarkt te creëren ten behoeve
van de noodzakelijke financieringen,
waaronder zeker die voor de scholenbouw
moeten worden gerekend. Dit heeft de
minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen verklaard in een nota aan
de Tweede Kamer naar aanleiding van
het verslag van de vaste commissie voor
O.K. en W. uit de Tweede Kamer over
de voorgestelde wijziging van de garan-
tiewet leningen nijverheidsonderwijs.
Voorts heeft de minister meegedeeld,
dat zijn ambtgenoot van Financiën er
mee heeft ingestemd, dat de nieuwe nor
men voor onderhandse geldleningen ten
laste van of gegarandeerd door lagere
publiekrechtelijke lichamen ook kunnen
worden aangehouden voor leningen voor
de financiering van de bouw van nijver
heidsscholen.
«Nationale bcvrvjdings-
aldus heeft de Pa-
i tv
V, ai>se
NtuAh?5 i„ ^"Ha-spionagedienst heeft
V' gpri)'i.se "krijk van het F.L.N.,
2 Or. -Z1JU ui ue uciuiil
h'ils> verriM?iensdag in Parijs twaalf
<tor;,3 hiiiii ht en gelden ten bedra-
b^wen bekendgemaakt.
1,1 hc!.?in,1en zich minstens vier
,HS p®chte"H.
^is~Pfesse zijn in de nacht
tW, "Ulinr. ®n geinen ten bedra-
v"t rbhienjo® frank, alsook belang-
&i P it: Doiu-e,n f°to's in beslag ge-
tS i1;en A?ingen is vernomen,
s ga trant Nglers in het geheel
h 0tHen Ooor de politie in be-
Bc?r'idin' 'eiOing van het na-
4eSo "gsfront in Frankrijk zou
aganiseerd jn.
restanen bevinden zich
twee Europese vrouwen. Documenten
die bij huiszoekingen waren gevonden,
bevatten de namen van vooraanstaande
Fransen, aldus is in politiekringen ge
zegd. 12 mensen werden verhoord en vier
werden beschouwd als invloedrijke leden
van de leiding van het nationale bevrij
dingsfront in Frankrijk.
Aan de arrestaties zijn drie maanden
van intensief onderzoek voorafgegaan.
Negen van de twaalf aangehoudenen
wordt ten laste gelegd, dat zij de buiten
landse veiligheid van de staat in gevaar
hebben gebracht.
Een van de resultaten van het onder
zoek is, dat men nu de wegen kent, waar
langs belangrijke sommen gelds, die in
Frankrijk werden ingezameld, naar Al
gerije werden overgebracht
Annie Salomons besloot in het febru-
ari-nummer van „Maatstaf" maandblad
voor Letteren, haar cyclus „Herinnerin
gen uit de oude tijd". Binnenkort zullen
deze herinneringen met portretten en bi
ografische gegevens in boekvorm ver
schijnen als Ooievaar 51 bij Bert Bakker-
Damen. In haar jongste bijdrage. Herin
nering no. XIII. behandelt Annie Salo
mons op haar bekende boeiende en pret
tige. met geestige anecdotes gekruide wij
ze van vertellen het Nederlands Congres
te Antwerpen viak voor de Eerste Wereld
oorlog. Ook nu passeren weer vele schrij
vers de revue: August van Cauwelaert,
dr. H.E. Greve. Margo Antink en Carel
Scharten. Stijn Streuvels e.a Het accent
valt deze keer echter op Isarel Querido
in Karei van de Woestijne, Vlaanderens
Grootste dichter in die jaren. Raak ty
peert ze Israël Querido in een zwart flu
welen jasje, met lange, golvende- haren,
blozend en blank als een vrouw, met een
hoge jongensachtige falsetstem iedereen
aanvarende, die wel eens ooit iets onvrien
delijks over hem had geschreven en „die
altijd moest opsnijden over alles wat hij
studeerde en werkte en wist", in tegen
stelling tot Couperus, „die poseerde als
dandy, de luiaard, de dromer;, en onder
tussen ploeterde als een koelie, maar in
het geheim alsof hij iets verbodens deed.
Met veel belangsteling zullen velen de
Ooievaar 51 tegemoet zien.
In hetzelfde februari-nummer van
Maatstaf" bespreekt Aleida G. Schot het
werk van de Russische schrijver Wzewo-
lod Garsjin (1855-1888) die een van de
mindere goden is van de 19e eeuwse Rus
sische literatuur en volkomen ovescha-
duwd wordt door figuren als Dostojewski
Tolstoi, Tsjechow en anderen. Toch be
hoort deze nerveuze, overgevoelige Rus,
ondanks het feit. dat hij slechte twee bun
dels verhalen schreef in de korte tijd dat
hij tot schrijven in staat was (hij moest
meermalen in een zenuwnrichting wor
den opgenomen en hij gaf zich ondanks
zijn afkeer van de oorlog, na veel inner
lijke strijd toch op als vrijwilliger toen
Rusland in 1877 in de oorlog met Tur
kije betrokken werd). Want vele van zijn
verhalen zijn van hoog litterair gehalte
en zij vertonen vaak treffende overeen
komsten met Dostojewski en Tolstoj.
Bijdragen van Louis Hoyack (A. Roland
Holst als denker) Paul Rodenko (Ver
weer in de Stratosfeer) en gedichten van
Boris Boulendov. Hans Barendregt en Lu-
cebert vullen „Maatstaf" verder op.
„Art and Anctions" is een nieuw rijd
schrift voor kunstverzamelaars. Behalve
nieuws over komende veilingen etc. in
het aigemeen. bevat het blad een lijst van
te koop aangeboden kunstvoorwerpen.
Het is fraai uitgegeven en verlucht met
vele foto's. Uitgever: Van Konteren's Uit
gevers Bedrijf Rotterdam.
Het Poolse parlement heeft gisteren
met 449 stemmen tegen één, bjj zeven
onthoudingen, zijn vertrouwen uitgespro
ken in de nieuwe regering van premier
Cyrankiewicz.
De enige stem. die tegen de regering
werd uitgebracht, was afkomstig van de
partijloze afgevaardigde prof. Antoni
Wojtysiak, de directeur van een land
bouwhogeschool te Breslau, die in het
voorafgaande debat Cyrankiewicz verant
woordelijk had gesteld voor „alle machts
misbruik tijdens de stalinistische perio
de". „In de tijd van de persoonsverheer
lijking was Cyrankiewicz voorzitter van
de ministerraad. Ik zie geen enkele re
den om hem nu tot voorzitter van de
nieuwe regering te benoemen", aldus
Wojtysiak.
„Ik ben geboren democraat", verklaar
de prof. Wojtysiak. „Ik ben voorstander
va.n een wetenschappelijk socialisme,
maar niet van een ideologische mis
kraam". Hoewel hij zijn steun betuigde
aan het program van Cyrankiewicz,
noemde hij het „louter een herhaling van
feiten, zonder oorspronkelijkheid e-n ont
bloot van dynamiek".
Dez-e verklaring lokte zowel' kreten van
afkeuring als applaus uit. Toen de voor
zitter de vergadering voor tien minuten
verdaagde, hadden enkele afgevaardigden
de zaal verlaten.
De zeven afgevaardigden, die zich van
stemming onthielden, waren allen partij
loos.
Het parlement bestaat ui+ 237 commu
nisten, 118 leden van de bóeren-partij, 39
afgevaardigden van de democratische
partij en 63 partijlozen.
(Van onze Haagse redactie).
Doordat de berekening op papier voor
1/3 onjuist bleek te zijn, zijn de gevolgen
van de melksanering in Haarlem voor
de georganiseerde Haarlemse melkhandel
geweest dat zij een gemiddelde winstder
ving hebben van 6.252,03 per week. De
praktijk heeft n.l. uitgewezen dat het
berekende verbruiksgemiddelde van
buurt tot buurt, van straat tot straat en
van huis tot huis grote verschillen ver
toont.
Deze moeilijkheid wordt nog groter
omdat de Haarlemse Melkhandel ge
dwongen wordt tevens per 3 maart een
volledige vrije keuze te geven aan het
publiek in het gehele gebied.
Aan het verzoek om uitstel van deze
laatste maatregel is tijdens de gisteren
gehouden vergadering van het Produkt-
schap voor Zuivel voldaan.
(Van onze correspondent)
Te Groessen bij Zevenaar constateerden
gisteravond buren van de alleenwonende
M. Bloemhof een sterke brandlucht. Zij
waarschuwden de politie, die de deur
openbrak. Men vond de 86-jarige weduw
naar half verkoold bij de kachel liggen.
Waarschijnlijk is de oude man bij het
aanmaken van de kachel door een beroer
te getroffen, waarna zijn kleren in brand
zijn geraakt.
Op vrijdagmiddag 29 februari zal. in te
genwoordigheid van de oudste zoon van
Cor Ruys en de leden van het Rotterdams
Toneel, die 's avonds „De Kalktuin" zul
len opvoeren, aan het gemeentebestuur
van Deventer een door de beeldhouwer
John Raedeker ontworpen kop van de 5
jaar geleden overleden acteur Cor Ruys
worden aangeboden De beeltenis zal een
plaats krijgen in de schouwburg.
Toen Cor Ruyg in 1952 overleed, heb
ben zijn Deventer vrienden - Cor Ruys
was graag in Deventer.- bracht zijn vrije
tijd daar grotendeels of in de omgeving
door en maakte daar vele vrienden - zi"h
beraden over de wijze, waarop zij hun
vriend het best als Deventernaren kun
nen eren. Men besloot de Amsterdamse
beeldhouwer John Raedecker opdracht te
geven een beeltenis van het hoofd van de
acteur te vervaardigen. In het door Rae
decker na zijn overlijden nagelaten werk
vond men het voltooide gipsmodel van de
kop van Cor Ruys.
(Van onze correspondent)
Circa 1600 kinderen, die op de lagere
scholen te Apeldoorn in de zesde klas
zitten, zullen in mei of juni a.s. hun
„eindexamen" doen. Dit examen komt in
de plaats voor het toelatingsexamen voor
U L.O. en V.H.M O.-scholen. De eisen er
voor zijn afgesteld op de gemiddelde ken
nis van een leerling op de lagere school.
Een commissie van zeven personen
zes schoolhoofden en een inspecteur van
het l.o. zal de examen-opgaven sa
menstellen, welke betrekking hebben op
de vakken taal, rekenen, aardrijkskun
de en geschiedenis. Het examenwerk zal
met het advies van de schoolhoofden en
de test van de school-psychologische dienst
worden doorgegeven aan de „ontvangen
de scholen, waarvoor de ouders het kind
hebben opgegeven. De ontvangende scho
len beslissen dus uiteindelijk over de toe
lating.
Men beoogt met dit systeem een min
der geforceerde aansluiting te verkrijgen
tussen de lagere scholen en u.l.o. of
v.h.m.o.-scholen. Het „trillen" voor het
I toelatingsexamen behoort hiermee tot het
verleden. Ook het instituut van de zg. op
leidingsschool (met de massa's huiswerk)
raakt van de baan.
De nieuwe procedure is afkomstig van
de graters van Tilburg die er reeds enige
jaren met succes in Tilburg mee werk
ten. Ook Maastricht, Enschede e- Amers
foort (dit jaar voor het eerst) kennen dit
systeem. Apeldoorn is de eerste plaats,
waar de methovoor alle (katholieke,
christelijke en neutrale) lagere scholen
wordt toegepast.
e vervulling van de diverse va
catures bij de Hoven voor de be
lastingkamers dier colleges is te
leurstellend voor de katholieken. Het
probleem der benoemingen van ka
tholieken in de rechterlijke macht is
daarmede opnieuw aan de orde ge
steld. Dat de katholieken bij justi
tiële benoemingen gedurende lange
tijd schromelijk werden achterge
steld is een feit, dat niemand zal ont
kennen. Dit had drie oorzaken. .Ten
eerste de wellicht te geringe belang
stelling van de zijde van katholieke
juristen om een carrière in de zit
tende magistratuur te aanvaarden.
Vervolgens het niet-bevorderen van
de benoeming van katholieken door
het departement' van Justitie, en ten
derde de aanbevelingen door de col
leges opgemaakt ter vervulling ener
vacature. Deze laatste is wel de voor
naamste reden van de achterstand.
Katholieken kwamen eenvoudigweg
niet op de aanbeveling. Sommige col
leges, als de rechtbank Den Haag,
zijn lange tijd ter zake berucht ge
weest.
Er is gelukkig veel verbeterd, verbe
terd met betrekking tot de tijd vóór de
eerste oorlog en ook met betrekking tot
die tussen de beide wereldoorlogen.
Oorlog en bezetting hebben de verbon
denheid van ons volk inniger gemaakt,
er is te minder reden om een bepaalde
groep m.n. de katholieke, als niet vol
waardig te beschouwen. Dit neemt niet
weg, dat het velen nog moeilijk valt
ook aan deze minderheid de haar toe
komende plaats te gunnen.
Het gaat zo goed als nimmer tegen
een bepaalde katholiek als persoon ge
nomen. Is hij eenmaal benoemd, dan
wordt hij als volwaardig aanvaard.
Maar bij het vervullen der vacature
speelt het antipapisme nog immer een
rol. Het kost nu eenmaal moeite om
een „Roomse" voor te dragen. Klassiek
zal ten deze het geval blijven van de
verleden jaar overleden vice-president
en voorzitter van de pachtkamer van het
Hof te Arnhem. Deze solliciteerde kort
na de bevrijding, voor raadsheer in dat
Hof. Hij was de oudste rechter in de
rechtbank en kon zijn sollicitatie steu
nen met uitstekende papieren. Hij kwam
echter niet op de aanbeveling. Dit ver
wonderde de toenmalige Minister van
Justitie en deze informeerde bij de Pre
sident van het College naar de reden.
Het antwoord luidde, dat de bewuste sol
licitant een katholiek was, die zo open
voor zijn overtuiging uitkwam! Men moet
eerbied hebben voor de eerlijkheid waar
mede de enige en doorslaande grief van
het Hof naar voren werd gebracht en
tegelijk verwonderd zijn over de durf om
met zulk een argument naar voren te
komen. Want, zo zou men willen rede
neren: in geen college past iemand, die
niet voor zijn overtuiging uitkomt. Dit
voorbeeld van antipapistische gezind
heid ware met tal van andere authen
tieke gegevens aan te vullen.
Dat de colleges huiverig zijn om katho
lieken op hun aanbeveling te plaatsen,
is tot zekere hoogte begriipelijk. Voor
velen valt het nu eenmaal zwaar om
zich bij de emancipatie der katholieken,
zich onder meer doorzettend bij de ver
vulling van ambten, neer te leggen.
Het ligt voor de hand, dat een college
als een Hof, dat zich toch al uitermate
onafhankelijk voelt, meent zich ter zake
t. moeten laten gelden.
Nu de benoemingen, die aanleiding
zijn tot het schrijven van dit ar
tikel. Zijn wij goed ingelicht, cjan
zijn er bij de benoemingen in de be
lastingkamers -der Hoven, behalve in
u wij het Arnhemse Hof vermel
den, moeten wij het nieuwe sys
teem signaleren, door het Hof
bij het opmaken der laatste aanbeve
lingen gevolgd. Het ging om een z.g.
katholieke plaats. Men kan er over
twisten of dergelijk gequalificeerde
plaatsen wel zin hebben, maar één
ding is zeker, dat, wanneer men dit
stelsel verlaat, het de katbolieken*zija
die er de dupe van worden.
Wat deed nu het Hof? Het nam als
gedragslijn aan, dat voortaan alléén zij.
die al eenmaal op een voordracht heb
ben gestaan, in aanmerking, of primair
in aanmerking komen voor een plaats
op de op te maken aanbeveling. Conse
quent kwam er één katholiek op, en
men moet wel heel naïef zijn om niet te
begrijpen, hoe dit systeem uitwerkt. Als
men dan een minister heeft, die iedere
aanbeveling als sacrosanct beschouwt
dit werd minister Van Oven min of meer
verweten dan zijn de consequenties
duidelijk. Caveant consules!
N. S,
's-Hertogenbosch, waar een raads
heer uit dat college vic- president is
geworden en een ander lid dier Ka
mer, géén katholieken. Laten wij di
rect toegeven, dat er geen katholie
ken waren, die op dit gebied bijzonder
deskundig mochten worden genoemd,
tenminste niet in vergelijking met an
dersdenkenden. De vraag rijst of hier
niet, het moge dan volkomen te goe
der trouw zijn, een systeem is toe
gepast, dat bij voorbaat ten nadele
van de katholieken moest uitvallen.
Men weet, dat de Hoge Raad de voor
dracht heeft opgemaakt en dat daar
bij op aandringen van de belasting
kamer van dat college is uitgezien
naar personen met belasting-ervaring
Waarom, zo vragen wij ons af, moest
nu ineens de eis stringent worden
doorgevoerd, dat de benoemde „nour-
ri dans le sérail" mocht heten?
Wij menen te weten, dat de leden van
de Hoge Raad zelf rouleren en wel zó.
dat een civilist naar de strafkamer van
dat college wordt overgeplaatst, terwijl
hij sedert mensenheugenis geen bemoeie
nis met het terrein van het strafrecht
heeft gehad. Er kwamen zo ook z.g. le
ken in de belastingkamer te zetelen. Na
tuurlijk zal de voorzitter van de belas
ting-kamer deskundig moeten zijn. Dit
zijn ook de benoemde voorzitters dier
kamers bij de Hoven.
Indien met de eis van bepaalde des
kundigheid zo stringent stelt, dan
vraagt men zich af, hoe ooit een rech
ter uit het oosten des lands in het
Haagse Hof, waar de zo moeilijke aan
varing- en zeerechtzaken worden behan
deld, kan worden benoemd. Na de oor
log werden twee zeer bekwame politici
in de Centrale Raad van Beroep be
noemd. Had men hun benoeming moeten
weigeren, omdat zij wel op verdienste
en algemene bekwaamheid konden bo
gen, niet echter op de bepaalde des
kundigheid?
Wij denken daarbij ook aan het Hof
in Arnhem. Zoals men weet, ressorteert
onder dat Hof de pachtrechtspraak.
Daaronder vallen de uitermate moeilijke
pachtaangelegenheden. Moeilijk, omdat
aan de meeste juristen, die in hun loop
baan geen contact hebben gehad met het
platteland, niet alleen de wet, die de
betreffende materie beheerst, volslagen
onbekend is, maar ook omdat zij geen
enkel begrip hebben van de feitelijke si
tuaties, waarover de geschillen lopen.
Wij hebben intussen nooit gehoord,
dat voor de pachtkamer van het Hof
de eis van pachtdeskundige werd ge
steld!
