kleurstelling over niet
Europese landen
G-
o*-
oellampjes
vh;
ter
Godsdienst-psychologie en haar
reden van bestaan
Op Elten's neutrale Drostamt staat
Hollandgekalkt
Nationale Reserve zal van haar
huidige taak worden ontheven
RWAWYA
Nationale' vergrootte belangen
sfeer aanzienlijk
w
f
I
to
«f?
!v
JgySf
EINE FEINE LANGE REIHE MACHEN
s
Zorgwekkende nasleep van spontane gastvrijheid
siS
iVus
Landbouwonderwijs
BEHOEFT VERBETERING
Ingetrokken bank
biljetten
Inaugurele rede van prof. dr. Fortmann
UW TAFEL WATER
Minister Staf: het instituut leeft onvoldoende
in het Nederlandse volk
Zakenlieden willen niet, boeren wèl
die Heimat"
terug
naar
yt is weer
UW TAFELWATER
i
Totaal verzekerd bedrag gestegen
boven f 3 mil jar dl
De Britse troepen in
West-Duitsland
Zaligverklaring van
dr. Titus Brandsma
VRIJDAG 1 MAART 1957
PAGINA 7
an
A
(A Teleurstellingen
i? wen, 'eer
«V
,V. vlo'ei'
H n{
ih bl.he"' °fschoon
Financiële vraagstukken
55 pet heeft geen enkele vorm
van landbouwonderwijs
genoten
Voor iamiliegebruik,
in 1/1 literschroefflessen
Goede zaken
Boeren profiteren
Freimaschaft
Carnaval
AUDIËNTIES
EXAMENS
Ivwatta
elke
100 gram
Probleemgebieden
SOCIAAL-CHARITATIEF
WERK IN BISDOM
DEN BOSCH
Diocesane adviesraad
opgericht
Voor familiegebrüik,
in i>, literschroefiiéssen
Record produktie
Beleggingen
Onveranderd dividend
ANTILLIAANS PREMIER
6 MRT NAAR NEDERLAND
Nieuwe stappen in het
Kerkelijk proces
OPPERMAN MAAKTE
DODELIJKE VAL
DODELIJK MIJNONGELUK
oostenrijk wordt
Het bedelen moe
onze correspondent)
WENEN, februari.
t grote vluchtelingenstroom
Q®ar'ïe *s naSenoeg een einde
Slechts af en toe, en ten
!)9ge Va° grote persoonlijke gevaren
e«kele mensen erin om de
Verspreide controleposten te
en de Oostenrijkse grens te
"\e 0,11 *s 'iet thans een geschikt
voor Oostenrijk de
Hjlce S °P te maken van deze werke-
!'-t (,^0^ksverhuizing. Deze balans
H|t Zorgwekkend en deprimerend
Sfc,Vekt ook voor de toekomst
>Hter!re. yerwachtingen indien de
^/tionale behandeling van dit
niet snel fundamenteel an-
tjj aarigepakt gaat worden.
tïfïen8? hebben nu circa 170.000 vluch-
Iji? en Oostenrijkse grens oVerschre-
oB'°Oo Van dit aantal zijn Cr'ongeveer
Ucaessievelijk in andere landen
Ut .•Hp5n- O® pogingen van de' Hongaar-'
*tiSc,aatriëringscommissies", hebben
L rSe geen resultaat gehad- De Hon-
^°&t ot^gerins had waarschijnlijk ge-
via deze commissies ook nauw-
lnheht.ingen over bepaalde vluch-
Wenen had
V&t) i
Uj (je te krijgen, maar in
C de y°orzorgsmaatregel genomen om
»i
'si
st. -ungaarse regeringsafgevaardig-
eos Hongaars-sprekende Oosten-
jNenl^fal van 60.000 thans
k
arr,htenaren toe te voegen
nog in
verblijvende vluchtelingen
W'^ssth.^"nnmigche krachten en de opne-
C>ik gelijkheden van het kleine Oos-
i i" te boven. Tn deze omstandig-
t( er L- dus begrijpelijk, dat Oosten-
,s "oU^Uwgezet op toeziet, wat de ande-
C/'ebh vab de vri'e wereld tot dus-
0% ?f,n gedaan om deze vraagstukken
*'en aangaan, op te lossen, en wat
t°ekomst redelijkerwijs van hen
?°u kunnen worden.
eerste plaats moet dan gezegd
''at de hulpvaardigheid van de
"ronese landen hoge waardering
"Prijk heeft gevonden. Ongeacht
C O0s,®uronese landen hoge waardering
C ei»enr"k heeft gevonden. Ongeacht
S tijn"1 bevolkingsdichtheid en de he-
bf*nr*rkthpiid van hun econo*
ik* benerktheid van hun econo
t,'\ "^gelijkheden hebben b.v. Groot-
A||!j!3 Frankrijk. de Duitse Bonds-
Vtl Nederland. Zwitserland en de
Scandinavische landen hun deu
r v. Ohh nnnlnllnTI
Ot-1®nd voor vluchtelingen-aantallen,
Hffc "UCI (MUIUUIRC cu
v bd onderzoek hebben deze lan-
t h .VeT1 middelmaat liggen. Eni-
ytsj ^^tipke selectie vond* hierbij niet
Vf^Hder onnodige vragen en zonder
ik U UHfCkZiucn "c«c.
'"re en oudere mensen, zieken en
VObezinnen en afzonderlijke men-
n°men, dus op precies dezelfde
!|l%triS ook he vluchtelingen over de
t,"kse grens gekomen waren- Thans
V V^hijnt de opnemingscapaciteit van
'V. hese landen zo goed als uitgeput
r® Is het echter gesteld met de
{V?' T11 he overzijde van de Oceaan,
?'kl tn die °ver enorme eeono-
;'j'f'ti l °gelijkheden en uitgestrekte ge*
?jjn6schikken en die maar dun be
lt 'et ^'s woordvoerders in de strijd
Cornmunisme hebben zij Honga-
eC's «oi11 ziin onafhankelijkheid vocht,
*\zeer lauwe politieke steun ge-
zouden de gebeurtenissen
\%men in plaats van dubbelzinnige
VvaaJ?dingen te rechter t'.1d de bït-
Hite revh bekend gemaakt was: dat
ift a' da nen vie' °P een ultimatium
0v6 n ook om maar niet te spre
ke kQ hiilitaire hulp en dat het
gari.ie op eigen kracht de Sov-
hebben te trotseren. Des te
's thans dan ook de morele
i.
C:B ,.?ar
W. bi
aan één stuk in een diepe
cjjpZ°nken te zijn geweest, een
hp,1„tIleer op een bijna voortdu-
ovp'^teioosheid leek. is Paulina
*a rJeden. Drie weken voor haar
voor bet eerst weer zóver
jrj.Men u 2l-ln gekomen, dat ze enkele
r vf'he a °n spreken. Ze was sinds 1935
i^ëh rd mla een hersenvliesontsteking
Nt thnl "ie laren door haar familie-
VlJulS
-g '»oeih verPleegd, Ze moest steeds
I oaar voedsel gespijzigd wor-
%h
zaJ® ..Church of England'' heeft
staat u gedaan. De officiële En-
1 Sjj,okerk bezat, naar men aan-
a ,t,s. de regering van Hendrik
pbk grond midden in Londen,
f.'t hington. Die grond heeft
s QnrtVerkocbt voor een som, die
ih 4 is r,. een Miljoen pond sterling
.1 kw d« Gfsehoon het kerkgenoot-
al meer dan 400 jaar
wisten zelfs de officiële
-•< of pn'et te vertellen hoe de
hee 1slanh er ooit aan gekomen
lin-fbt aan en die veronder-
n'et zo gek dat Hendrik
iwf gr°nd aan een katholieke
ït ontnomen.
jp't ij' de z°u de Slag om Engeland.
V" h he rtuf 'e oorlog, verloren zijn.
<L hij (?erscjTr)jng van Basil Collier, die
SU W-i'laij-p "Jft in het jongste deel van
'^'sd eldor,leschied6nis van de Twee-
^h'jvNkkert'08, dat d0Or de Engelse
V krR Ze», wordt uitgegeven. De
rljVerder, dat het besluit om
6n waadarstations- te bouwen, die
:"jA. ki|0l^a om tot op een afstand
=derrtteT aIle vliegtuigen, die
fog® b6t-?en- ojj te sporen, van be-
j. am, seh?| Ms is geweest. Radar
bilrh tódoor bjk de beste investering,
'j S a®r Britse regering is ge-
i'kiah4Vari a slf>tte waren het toch de
C't ah l inif beroemde Spitfires, die
un n'antie de Slag om Enge-
hNh Sche^aam schreven, door de op
erna? gesignaleerde Duitse
Sb't rt chürlLen 'agers naar beneden
,®den ,l"'l huldigde hen ooit zo:
°r zó Weinigen zulke grootse
verplichting om de slachtoffers van deze
vrijheidsstrijd bij te staan en, ir. de eerste
plaats, hun in de vrije wereld een nieuw
tehuis te verschaffen.
Nu moet gezegd worden, dat de spon
tane en edelmoedige reacties van de pu
blieke opinie in de Verenigde Staten en
in Canada en het initiatief van president
Eisenhower een warme weerklank heb
ben gevonden. Maar helaas is het vluch
telingenvraagstuk dermate omvangrijk,
dat ook de nobelste persoonlijke hulpvaar
digheid hier machteloos staat. Slechts
fundamentele legislatieve veranderingen
kunnen hier hulp brengen, een systemati
sche en wel doordachte samenwerking tus
sen particulier initiatief en de administra
tieve diensten.
Tot dusver hebben de V- S- circa
26.000 Hongaarse vluchtelingen opge
nomen. De immigratiewet van 1953 is
geëxpireerd zonder dat de gestelde
quota's voor immigranten van landen
achter het IJzeren Gordijn volledig
waren bereikt. Nu schijnt de voorzitter
van de subcommissie 'oor immigratie
vraagstukken echter van mening te
zi.in, dat de immigratie-formaliteiten
nóg niet strikt genoeg zijn! Hij heeft
aanmerkingen gemaakt op het feit, dat
in 6200 gevallen de visum-aanvragen
niet nauwkeurig genoeg onderzocht
zouden zijn. Wat voor prognose moet
men in deze omstandigheden maken
voor de nieuwe immigratièwet, waar
mee het Congres zich binnenkort zal
gaan bezig houden?
Zeker, ook Oostenrijk telt de vluch
telingen doch dit eerst nadat zij de
grens hebben overschreden. Aan deze
grens staan geen immigiatie-ambtena-
ren. doch mensen van het Rode Kruis,
geen röntgenapparaten om de gewenste
immigranten te scheiden van de on
gewenste elementen, doch er zijn hulp
posten ingericht.
In de marge van de grots gebeurtenis
sen, valt nog op verschillende andere
vraagstukken te wijzen, die voor de be
trokkenen van niet minder belang zijn.
Onder de vluchtelingen in Oostenrijk be
vinden zich b.v. 2200 universiteitsstuden
ten, van wie ongeveer het derde deel zich
in Wenen voor de colleges heeft laten in
schrijven en de rest in Graz cn Insbruck.
Kan een neutraal land, dat zo dicht bij
het IJzeren Gordijn ligt, het zich wel per
mitteren om zulk een politiek-explosieve
groep in zijn land te herbergen en aan
de colleges te laten deelnemen? Brengt
niet zonder dat reeds iedere dag nieuwe
felle aanvallen uit Moskou, Praag en Boe
dapest tegen de in feite pijnlijk-correcte
houding van de Oostenrijkse regering?
Naast de talrijke sociologische proble
men rijzen er niet minder delicate finan
ciële moeilijkheden' Voor de verzorging
der Hongaarse vluchtelingen zijn aan de
Oostenrijkse regering tot dusver de vol
gende bedragen ter beschikking gesteld:
30 miljoen Schilling in Oostenrijks geld en
80 miljoen Schilling in buitenlandse valu
ta, waarbij nog geteld mag worden een
alsnog toegezegd bedrag van 10 miljoen
Schilling- In totaal vormt dit dus een be
drag van 120 miljoen Schilling. De door
de Oostenrijkse bevolking geleverde cari
tatieve bijdragen, die nogmaals in de mil
joenen lopen, zijn hierbij niet gerekend.
Met dit bedrag van 120 miljoen Schilling
kunnen nu nog niet eens de uitgaven ge
dekt worden, die de Oostenrijkse regering
in 1956 ten behoeve van de vluchtelingen
heeft gedaan, zodat het jaar 1957 met een
beduidend tekort begon. Evenmin zijn
hierbij inbegrepen de uitgaven voor het
onderhoud en de bouw van kampen, een
bedrag, dat thans 120 miljoen Schilling
beloopt.
De onderhoudskosten worden op ca. 1
dollar per vluchteling per dag geschat. Het
internationale Rode Kruis heeft toege
zegd hiervan d® helft t- zullen dragen.
Zodoende spendeert de Oostenrijkse re
gering op het ogenblik, in aanmerking ge
nomen het huidige vluchtelingenaantal.
ongeveer 1 miljoen Schilling per dag. Men
vergelijke de bedragen: het kleine Oosten
rijk draagt voor de lopende vluchtelingen-
uitgaven evenveel bij als de rest van de
vrije wereld in zijn geheel! Met 7 miljoen
inwoners herbergt Oostenrijk 60.000 vluch
telingen, doch de V: S-, met 170 miljoen
inwoners, slechts 26j000!
„Oostenrijk is het moe om iedere dollar
voor de vluchtelingenhulp te bedelen!",
zo riep de Oostenrijkse minister van bin
nenlandse zaken in Genève uit. Maar Oos
tenrijk kan niet op een eerlijke verdeling
der lasten hopen zolang voor het opne
men van d® vluchtelingen niet dezelfde
voorwaarden zullen gelden voor de grote
en super-mogendheden én voor Oosten
rijk. De grote landen zullen de beperkin
gen moeten afschaffen, die Oosten-rijk niet
stelt en niet wil stellen. De parlementen
en regeringen van alle vrije landen zullen
eensgezind en met gelijke vastbeslotenheid
moeten samenwerken. Aan een probleem
van deze omvang kan niet worden gereme
dieerd met lapmiddelen en platonische
verklaringen.
Door de commissie landbouw-onderwijs
van de A.B.T.B. werd donderdag in Arn
hem onder grote belangstelling een on-
derwijsdag gehouden, waarbij ir. N. J. A-
van Keulen, directeur van het landbouw
onderwijs bij het departement er op ge
wezen heeft, dat niet minder dan 55#/o
van de boeren geen enkele vorm van land
bouwonderwijs heeft genoten- Dit percen
tage ligt echter bij de jonge boeren ge
lukkig veel beter en wel 15De alge
mene landbouwcursus, waarmede enige
tientallen jaren geleden een begin werd
gemaakt, is thans uit de tijd gebleken.
Niet alleen dit landbouwonderwijs moet
worden verbeterd, maar er is meer, waar
voor nieuwe wegen dienen te worden in
geslagen.
De grote veranderingen, welke voor de
lagere land- en tuinbouwscholen op komst
zijn en het streven om de ouders zoveel
mogelijk te betrekken bij het onderwijs
hebben de commissie landbouwonderwijs
van de A.B.TB. doen besluiten tot het
houden van deze onderwijsdag, aldus de
heer H. Peters, voorzitter van genoemde
commissie in zijn openingswoord.
Het was ir- Van Keulen, die nog eens
uitvoering op de nieuwe vormen inging.
Het Nederandse boerenbedrijf staat voor
een revolutionair tijdperk- Het gaat niet
meer om de hoogste produktie per ha.
maar om de hoogste produktie per man
krachtuur. De voortgaande mechanisatie
en rationalisatie in de landbouw eisen ook
een ruimere opzet van het landbouwon
derwijs- In 1958 zal dan ook begonnen
worden met de vernieuwing van het land
bouwonderwijs.
De Nederlandsche Bank heeft de gele
genheid tot verwisseling van de opgeroe
pen bankbiljetten van 10,-, model 1945
model 1949, bij haar bijbank te Rotter
dam, haar agentschappen en haar corres
pondentschappen verlengd en wel tot en
met 31 mei a.s. Van 1 juni 1957 af zullen
bedoelde bankbiljetten dan alleen nog
maar bij haar hoofdbank te Amsterdam
(kantoor Herengracht 461463) worden
verwisseld.
De bankbiljetten van model 1945 zijn ge
dateerd 7 mei 1945 en vertonen aan de
achterzijde een afbeelding van het mijnen-
gebied Limburg,. Die van model 1949 zijn
gedateerd 4 maart 1949 en vertonen aan
de achterzijde een reproduktie van het
schilderij va nJacob van Ruysdael „molen
bij Wijk bij Duurstede".
-
Minister Staf zegt in zijn Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer,
dat hij tot de overtuiging is gekomen, dat de Nationale Reserve onvoldoende
in het Nederlandse volk „leeft", als gevolg waarvan zowel de aanmelding tot
dit instituut onvoldoende is gebleven, als ook de bereidheid om de geoefendheid
te bereiken, welke nodig is om de Nationale Reserve tot een volwaardig onder
deel van de territoriale verdediging te doen zijn, te gering is gebleken. Hij
heeft steeds de grootste waardering gehad voor de diepe overtuiging en de
offervaardigheid van vele duizenden vrijwilligers, die zich wèl geheel van hun
vrijwillig aanvaarde verplichtingen hebben gekweten, doch hun am tal is verre
gebleven beneden dat hetwelk tenminste nodig was en is om het instituut aan
zijn doel te kunnen doen beantwoorden. Onder deze omstandigheden meent de
minister te moeten overwegen, de Nationale Reserve in haar huidige vorm
binnen enige tijd, nadat ten aanzien van de territoriale verdediging de noodza
kelijke voorzieningen zijn getroffen, van haar tegenwoordige taak te kunnen
ontheffen. Hij heeft het voornemen om met zijn meest betrokken ambtgenoten
overleg te plegen, in hoeverre de weerbaarheidsgedachte van het Nederlandse
volk levendig kan worden gehouden.
ondraaglijke verscherping van de com
munistische onderdrukking. Het pri
maire en alles overheersende doel van
onze verdedigingsinspanning is. in sa
menwerking met onze bondgenoten te
pogen te voorkomen dat ooit het mo
ment aanbreekt dat communistische
tanks ook ons land binnenrollen om
de twijfelachtige zegeningen van het
communisme te brengen.
Aan dit voorkomen, dat alleen ge
realiseerd kan worden door opbouw
van een sterke militaire verdedigings
macht, moet iedere cent van het
geld, dat ons volk voor zijn verde
diging offert en iedere persoonlijke
inspanning gewijd zijn en blijven.
Ons volk mag, naar 's ministers oor
deel, daar niet van worden afgeleid
voor een onderneming, die toch
slechts nauwelijks meer baat kan
brengen wanneer eenmaal de mili
taire bestrijding van de aanvaller
door onvoldoende kracht heeft ge
faald. Het moge denkbaar zijn, dat
een vastberaden volk reeds met een
voudige middelen bewapend kan
worden, de grote hoeveelheden van
die eenvoudige middelen die dan be
nodigd zullen zijn en de organisatie
van een dergelijk verzet, zouden een
zó grote financiële en personele in
spanning vereisen dat daardoor in
ernstige mate aan onze strijdkrach
ten afbreuk zou worden gedaan.
De minister meent niet te moeten
overwegen, een bewapend volksverzet
te organiseren. Zonder iets te willen
afdoen aan de grote moed van het
Hongaarse volk, voor wie hij zelf de
grootste bewondering heeft, noch aan
het door dit volk in verschillende ge
vallen bereikte succes met de bestrij
ding van tanks in de straten van Boe
dapest, meent hij toch er op te moeten
wijzen, dat tenslotte het volksverzet,
ondanks de grootst mogelijke persoon
lijke opofferingsgezindheid niet in
staat is gebleken reële weerstand te
bieden aan massaal ingezette militaire
macht. Het is de tragiek van de hui
dige situatie in Hongarije, dat de zo
heldhaftig door het Hongaarse volk
ondernomen poging om zijn vrijheid
en zelfbeschikking te herkrijgen in een
verschrikkelijk bloedvergieten is ge
smoord en geresulteerd heeft in een
(Van onze verslaggever).
ELTEN, 28 februari.
In EIten is uiterlijk niets te bespeuren, dat onze minister Luns morgen met
zijn YVestduitse collega Von Brentano besprekingen begint, o.a. over de grens
correctie.
Er schijnt, een mild zonnetje, als voorbode van de naderende lente, verwach
tingen wekkend voor een goed toeristen-seizoen, waarvan vooral Hoog-Elten
hoopt te profiteren. Van de speelplaats der Volksschulc klinken vrolijke kreten,
tot dc klok twaalf uur slaat en een Duitse onderwijzer beveelt: ,,Eine frine
lange Reihe machen". Nooit eerder hebben we schoolkinderen zo keurig in het
gelid zien staan.
Laat de uitslag van de besprekingen de EItense bevolking dan onberoerd?
Geenszins. Vooral niet, nu de heer Joh. Verhey, een Duitse machinist op een
fabriek in Emmerik en lid van de commissie van advies, die de Landdrost dr.
A. Biaauboer in het bestuur terzijde staat, in een overmoedige bui heeft voor
gesteld een referendum te houden over de vraag of men al dan niet tot Duits
land moet terugkeren. Het eigenaardige daarbij is, dat de heer Verhey in ieder
geval, dus ook als EIten weer Duits wordt, de Algemene Ouderdomsverzekering
waarvan immers ook Eitenaren profiteren wild doen behouden.
velen"
Hoe de uitslag van zo'n stemming zal
zijn, valt vooruit moeilijk met zekerheid
te zeggen en het blijft de vraag of Den
Haag en Bonn hiertoe zullen besluiten,
maar uit gesprekken, die wij met ver
schillende instanties en particulieren ge
voerd hebben, blijkt niet, dat de bevol
king er zo op gebrand is weer bij „die
Heimat" te behoren. Er is zelfs een kleine
groep Duitsers EIten telt momenteel
3334 inwoners, van wie de Nederlanders
ongeveer een derde deel vormen die er
de voorkeur aan geeft bij ons land te
blijven, maar er niet openlijk voor uit
durft te komen, uit vrees als „Vaterlands-
feindlich" beschouwd te worden. Het zijn
vooral zakenlieden, want niet vergeten
moet worden, dat het hun sinds de inlij
ving van hun stadje bij Nederland, zeer
voor de wind is gegaan.
EIten was vroeger zeer „ruhig" weet
iedereen te vertellen. Nu is er steeds een
grote trek heen, zowel van Nederlanders,
die het aardige plaatsje Laag-Elten wel
eens willen zien, als van Duitsers uit Em
merik. die er voordelig inkopen kunnen
doen. Vroeger was bet juist andersom en
gingen die van EIten naar Emmerik. In
de laatste nog wel natte zomer zijn er
800.000 Nederlandse toeristen op de Elten-
berg geweest. Bovendien ligt EIten op
de route van het Duitse industriegebied
naar de bloembollenvelden en bijna iedere
Duitse autobus stopt op de terugreis in
het Kurort Hoog-Elten om de passagiers
gelegenheid te geven wat te gebruiken
of iets van hun gading te kopen. Het
laatste jaar zijn bij de grens-overgang
liefst 3.300.000 passanten genoteerd, door
het slechte weer 250.000 minder dan het
jaar daarvoor.
Toch zijn de zakenlieden van EIten er
wel vóór, dat er een referendum gehouden
wordt, opdat men weet, waar men aan
toe is. Zij weten, dat het met de voor
spoed gedaan is, wanneer EIten weer
Duits gebied is. In de Duitse pers zijn er
de laatste tijd nogal stemmen opgegaan
om EIten weer bij Duitsland te voegen,
vaak opgestookt door Eitenaren, die om
persoonlijke motieven daarvan voorstan
ders zijn. De meeste Eitenaren wensen dit
niet doch hebben geen vrees voor de
uitslagen van een referendum.
Tot degenen, die „den Weg zurück" wil
len, behoren ook de boeren, slechts onge
veer twintig in getal, die overigens al heel
erg van de grenscorrectie geprofiteerd
hebben, maar weer nieuwe financiële
voordelen zien, als zij „ins Reich" terug
keren. Zij hopen dan nog meer geld voor
hun produkten te maken. Zij hebben
reeds in Duitsland een goed achterland,
waar zij zonder betaling van invoer
rechten hun produkten kwijt kunnen.
Geen wonder, dat hun bedrijven er de
laatste jaren stuk voor stuk op vooruit
ziin gegaan. Vóór de grenscorrectie trof
men er slechts één tractor aan, nu vindt
men er tientallen.
Toch staat hun bedrijf lang niet op het
peil van dat van de Nederlandse boer en
is de bedrijfsvoering niet zo intensief.
Hun produkten behoeven niet aan zulke
hoge eisen te voldoen als bij ons.
De omgang tussen Duitsers en Neder
landers in EIten is van de beste aard cn
bij de meeste Duitsers is beslist van
geen oud zeer sprake, daar zij ook vroe
ger heel vriendschappelijk met elkaar
verkeerden. Zij leven in edele vriend
schap, zoals onlangs nog de „Kiilner
Stadtanzeiger" schreef, die een opsom
ming gaf van wat van Nederlandse zijde
aan bouw, verlichting en straatverbete
ring is gedaan en getuigde, dat de Ne
derlanders hun nieuwe medeburgers di
rect van 1949 af voorkomend hebben be
handeld.
Een voorbeeld van voortreffelijke samen
werking is wel de school, die een Neder
landse hoofdonderwijzer heeft, hier rector
genoemd en verder uitsluitend Duitse
leerkrachten, met uitzondering van de on
derwijzer, die aan de kinderen van de
vierde klas af, twee uur Nederlands per
week geeft. Lang niet voldoende om de
kinderen goed Nederlands te leren, maar
het is ook niet de bedoeling de EItense
bevolking te „ver-Nederlandsen". Toen
de heer H. R. Palm in januari 1950 hoofd
van de school werd, door de bevolking
graag aanvaard, ongetwijfeld, omdat hij
uit de streek kwam, heeft hij alleen de
Engelse les op het rooster door Neder
lands vervangen. Daarover zijn nooit
moeilijkheden geweest.
De bezettingsautoriteiten, die destijds
ook de boeken moesten goedkeuren, had
den het leervak Engels verlangd. De heer
Palm spreekt alleen Duits met de kinde
ren en zeker, wanneer hij een enkele
maal ook les moet geven. Ziin opvatting
is, dat de kinderen het in het. twee-talig
gebied met de begrippen al moeilijk ge
noeg hebben. Het is een Duitse school, zo
redeneert hij.
Bij het verdrag van Parijs is ook be
paald, dat eerst bij de definitieve status
de landen, die correctje hebben verkre
gen, in de correctie-gebieden voor de be
woners de mogelijkheid opengesteld moet
worden om via een eenvoudige procedure
de nationaliteit van het land te verkrijgen
waar zij wonen. Toch komen nu al Eitena
ren bij het Drostamt vragen of zij Neder
lander kunnen worden. Het antwoord
luidt dan steeds, dat zij hiervoor de ge
wone weg van naturalisatie moeten vol
gen.
Zowel «ie verhouding tussen het hoofd
en de leerkrachten als met de ouders
is prima. Hoewel er niet de Nederlandse
onderwjiswetgeving geldt evenmin dc
Duitse en er dus geen schoolplicht
bestaat, komt verzuim praktisch niet
voor.
EIten wacht maar rustig af, hoe de uit
slag van de besprekingen in Bonn zaJ zijn.
Intussen maakt het zich op voor het
Carnaval en de etalages liggen vol met
mombakkesen en andere feestartikelen.
Op verschillende plaatsen hangt een ken
nisgeving van de Landdrost, dat het is
toegestaan zich op 3, 4 en 5 maart gemas
kerd of onherkenbaar op de openbare
weg of in openbare gelegenheden te be
vinden, mits in het bezit van een masker-
kaart,. voor 50 ct. op het groepsbureau van
de rijkspolitie te verkrijgen. Op het bor
des van de Drostamt is gekalkt: Wahlt
Holland. Dus toch een politieke demon
stratie, nog wel op een neutraal huis,
dat zich angstvallig buiten de partijen
houdt.
Z.H. Exc. de bisschop van Breda, mgr.
dos- Baeten, zal op 3 en 6 maart geen
audiëntie verlenen.
NIJMEGEN. Doet. recMen: Ph. Timmermans
Waalwijk; F. v Dullemen. Tilburg en M
Rutten, Oploo. Doet. psychologie; J. Kremers
leum laude). Nieuwenhagen Kand geschiede
nis: M. Sptertz. Nieuwenhagen Kand. wijs
begeerte K. G.: J. Frijeters (cum laude), Roo
sendaal, en J. van Gelder leum laude) Nijme-
gen.
Hedenmiddag sprak Dr. H. M. M. Fort
mann bij de aanvaarding van het ambt
van buitengewoon hoogleraar in de psy
chologie der cultuur met bijzondere in
achtneming van de godsdienst-psycholo
gie, aan de katholieke universiteit te Nij
megen een rede uit met als titel „Aan de
mens nabij. Over de situatie der gods
dienst-psychologie en haar reden van be
staan".
In enkele scherp getrokken lijnen zette
hij uiteen, welke ontwikkeling de jonge
wetenschap der godsdienstpsychologie
tot nu toe heeft doorgemaakt. Dat vol
gens sommigen de godsdienstpsychologie
op een dood spoor terecht is gekomen,
verklaarde dr. Fortmann hieruit, dat vele
beoefenaars van deze wetenschap zich
uitsluitend bezig hielden met de subjec
tieve belevenissen en vergaten, dat gelo
ven toch altijd gericht is op Iemand.
Veelal was het een godsdienstpsychologie
zonder God. Het wezenseigene perspec
tief werd zo uit de godsdienstpsycholo
gie weggenomen en moest leiden naar
een dood punt.
Aan de hand van twee Nederlandse pu
blicaties, van Sierksma en Simon Vest
dijk, toonde de spreker aan, dat tegen
woordig de godsdienstpsychologie echter
volop in de belangstelling staat. Beide ge
noemde auteurs staan op het standpunt,
dat God een louter subjectieve schepping
is van de menselijke geest, die zijn be
perktheid zoekt te compenseren door bui
ten zich een God te ontwerpen. Uit dit
standpunt herleidt men dan dat God niet
bestaat. Maar dr. Fortmann vroeg zich
af. of men niet moet stellen, dat God wèl
bestaat, juist omdat de mensen een be
hoefte aan zijn bestaan gevoelen.
Vervolgens wijdde de spreker aandacht
aan de psychologie van Carl. Jung. Voor
Jung is God zeker geen illusie; hij spreekt
echter nooit over God als een metafy
sieke realiteit, maar over het beeld van
God in de mens. Ook al meende dr. Fort
mann enkele belangrijke bezwarende aan
merkingen op de visies van Jung te moe
ten maken, al wees hij de metafysieke
vaagheid van Jung af hij vroeg meer
respect dan gewoonlijk in katholieke
kring voor de bewogenheid van hem voor
de mensen bij wie „het Licht is gedoofd
en het mysterie verdwenen". Jung sprak
voor hen „voor wie God dood is". Nie
mand heeft sterker dan Jung gepleit voor
een leven gebaseerd op religieuze waar
den, maar hij liet de zoekende mens ln
het ongewisse over de aard van die basis.
Hierna gaf dr. Fortmann een schets van
de taak der godsdienstpsychologie in de
toekomst. In het licht van de genoemde
richtingen der godsdienstpsychologie, die
hij positief kenmerkte om de waarschu
wingen die zij voor ons christenen onge
twijfeld inhouden, zag hij grote mogelijk
heden, hoe gevaarlijk terrein het ook
anderzijds zeker is. Het moet altijd gaan
om een beschrijving en een inzichtelijk
maken van de godsdienst ala menselijke
realiteit. Het verband tussen deze
religiositeit en het toevallige cultuur
patroon zal daarbij zeer bijzonder de aan
dacht moeten hebben. En in de huidige
situatie van het christendom achtte hij de
godsdienstpsychologie juist onmisbaar.
God baant zelf een weg voor het evangelie,
maar wij bezitten het gevaarlijke ver
mogen het evangelie te dwarsbomen. Dit
zou gebeuren, als de theologie, de ver
kondiging, die zielzorg „aan de mensen
niet nabij" zouden zijn. Hier ligt de taak
van de godsdienstpsychologie: die nabij
heid aan de mens bevorderen. Kan men
de Boodschap nog wel verstaan, is de
Kerk geen vreemde, spreekt zij geen ge
heimtaal?
Met het aangeven van twee probleem
gebieden besloot dr. Fortmann zyn rede.
Onmiskenbaar is de groeiende roep om
een herstel van de religieuze ervaring. De
klacht van de jongeren vooral, dat het
hun allemaal koud laat, kan niet worden
eenmaal geloof voor. Geloven is ook een
eenmaalg, eloof voor. Geloven is ook een
geraakt worden door de werkelijkheid
Gods. Er moet iets niet in orde zijn met
ons culturele klimaat èn met de w\}ze
waarop de Boodschap wordt gebracht. In
de groeiende natuurbeheersing weten cn
kunnen wij steeds meer en als aanvulling
daarop hebben wij God werkelijk steeds
minder nodig. Het is aan de psychologie,
te laten zien, waarom een beroep op God
op de wijze waarop dit in primitieve cul
turen geschiedt, by de moderne mens ge
makkelijk faalt. Vervolgens is daar de
acute problematiek van de vragen rond
om het symbool. De nieuwere psycholo
gie komt, gelukkig, op voor een herstel
van het mythische denken tegen het ra
tionalisme van de laatste honderd jaar.
Wil de moderne mens niet in een groot
conflict geraken tussen zijn wil tot gelo
ven en zhn kritisch verstand, dan moet
hij geholpen worden door nauw samen
werkende psychologen en theologen.
Dankbaar was dr. Fortmann voor de leer
opdracht. omdat, hoe grote eisen de ge
geven taak ook eist, daarmee de mogelijk
heid wordt geschapen om mee te werken
aan het brengen van klaarheid in een
moeilijk randgebied, waar de godsdienst
en de cultuur elkaar raken en soms bot
sen.
In het diocesaan charitatief centrum
van het bisdom Den Bosch is een advies
raad opgericht, welke ten, doel heeft het
centrum met raad en daad bij te staan.
In het bijzonder zal deze raad trachten
de geest van daadwerkelijke naasten
liefde onder alle belanghebbenden bij
het centrum te bevorderen. Hij zol ook
de bisschop raden en als representatief
orgaan naar buiten optreden. Vraag
stukken van het sociaal-chartatieve
werk in het bisdoom worden aan het
adviesorgaan voorgelegd; richtlijnen zal
het daaromtrent uitstippelen.
Voorts heeft de raad tot taak nieuwe
sociaal-charitatieve instellingen te doen
oprichten, daar waar dat nodig zal zijn,
alsmede nieuwe taken te aanvaarden,
indien deze zich door de maatschappe
lijke ontwikkeling aandienen.
De raad bestaat uit een bestuur, door
de bisschop benoemd. Het bestuur van
het centrum zelf heeft daarin zitting,
maar daarnaast zijn. er nog talrijke an
dere leden. Op de oprichtingsvergade
ring, welke vandaag plaats vond, kon
den de volgende organisaties toetreden:
Cupertino-stichting; Dr. Ariënsvereni-
ging; R.-K. E.H.B.O.; Jeugdzorg-Gezins-
werk; Gezinszorg; Kinderbescherming;
Huisvestingscomité (Kinderuitzending);
Labre-werk; Meisjesbescherming; Re
classering; Sectie Gerepatrieerdenzorg;
SL-Vincentiusvereniging; Wit-Gele
Kruis; Woomwagenwerk; Zonnebloem
(Welfare), Bejaardenzorg; de charita
tieve instellingen van de standsorgani
saties. Voorts waren er de stedelijke ea
regionale en enige parochiële en inter»
parochiële centra.
Het jaar 1956 heeft zich bij de Nationale
gekenmerkt door een aanzienlijke vergro
ting van haar belangensfeer.
In de eerste plaats kwamen alle aande
len van de N.V. Ne<3. Mij. van Brandver
zekering opgericht te Tiel, Anno 1833, in
haar bezit. Voorts verwierf de Nationale,
tezamen met haar dochtermaatschappij de
„Eerste Rotterdamscbe" de in Antwe-pen
gevestigde N.V „Omnium" Mij. van Ver.
zekeringen en Herverzekeringen. Door de
Nationale werd tenslotte opgericht de Na
tionale Scheepshypotheekbank N.V., waar.
van de directie wordt gevoerd door de
N.V. Rotterdamsche Scheepshypotheek
bank.
Voor aandeelhouders van de Nationale
werden 3000 nieuwe aandelen ad 1000
(met 10 pet. verplichte storting) 5 pari uit
gegeven, waardoor mede tengevolge van
het beschikbaar stellen van volgestorte
aandelen aan de aandeelhouders der .rTiel.
Utrecht'' het geplaatste maatschappelijk
kapitaal steeg tot 20.800 000.
De produktie bereikte een ongekende
hoogte. Voor het eerst in de geschiedenis
van de Nationale en van het Nederlandse
levensverzekeringbedrijf werd een jaar.
produktie behaald die een half miljard
gulden overschreed. Aan nieuwe verzeke
ringen kwam een bedrag van f 591.318.491
(V. i. 436.272.754) tot stand.
Het aandeel van het individuele bedrijf
bedroeg hierin 49.96 (44 66) pet. en dat van
het collectieve 50.04 (55.34) pet. De netto
toeneming van het verzekerde bedrag be
droeg f 342.751.420 (292 549 531), waardoor
het totaal verzekerde bedrag belandde op
f 3.106.073 856. De Nationale heeft hier
mede als eerste Nederlandse levensverze-
keringmaatschappii haar portefeuille bo
ven de 3 miljard zien stiigen. Aan pre-
miën werd in 1956 f 103.552.305 (62.078.023)
geboekt.
Op beleggingsgebied wordt het accent
geleidelijk aan verlegd van beleggingen
in de overheidssfeer naar investeringen in
het bedrijfsleven. Hiervoor zijn velerlei
oorzaken, nl. de wenselijkheid van risico-
spreiding. het zoeken naar nieuwe beleg-
gingsmoeelijkheden in verband met het
steeds stijgende bedrag van te beleggen
gelden, de mogelijkheden voor transsacties
op verzekeringsgebied en de als regel gun-
stige voorwaarden in vergelijking met
geldleningen aan Staat of lagere over
heidslichamen. In 1956 bedroegen de door
de ..Nationale" te beleggen gelden rond
1 148 (115 7) miljoen. Per uit. 1956 beliepen
de beleggingen 865 513 000 (791 032.00O)
Aan het einde van 1956 stonden vaste
eigendommen te boek voer f 28 313.901
(24 063 496) Het gemiddelde rendement be-
liep 6 85 (6.71) pet. Hypotheken beliepen
t 182.575.304 (147.305 648) met een gemid
deld rendement in 1956 van 3.61 (3 62) pet
Effecten stonden te boek voor f 58.470.169
(55 227 885) Het rendement bedroeg hier
5.16 (4.90) pet. Leningen op schuldbekente.
nis beliepen 432.703.831 (379.464.654) met
een rendement in het afgelopen jaar van
3.82 (3.85) pet. Polisbeleningen beliepen
8.495.056 (8.920.366), Andere beleggingen
beliepen uit. 1956 154.954.829 ('76.043.629)
met een gemiddeld rendement van 3.13
(3.11) pet,
Tegenover het bij de reserveberekening
gebruikte interestpercentage van 3 (onv.)
staat een gemiddelde gekweekte interest
van 3.78 (3.75) pet., zodat een voordelige
marge van 0.78 (0.75) bestond. De totale
premiereserve, na aftrek van herverzeke
ring, bedraagt ruim 800 (729) miljoen.
In 1956 zijn minder sterfgevallen voorge-
komen dan op grond van de gebezigde
sterftetafels mocht worden verwacht.
De bedrijfswinst bedraagt 10.236.393
(10.515.804). Voorgesteld wordt aan de extra
reserve toe te voegen 5.821.768 (8.406.185)
en voor belastingen te reserveren
1.300.000 Uitgekeerd wordt een on
veranderd dividend van 35 pet. op het ver-
plicht gestorte, terwijl op het onverplicht
gestorte kapitaal een rentevergoeding van
4 pet. plaats vindt. Voor de verzekerden
mef recht op aandeel in de winst is
1.040.000 (750.000) beschikbaar gekomen.
De extra reserve beliep uit- 1956 na o.m.
toevoeging uit de winst en aftrek van
5.103.974 afschrijving op deelnemingen
42.663.984 (42.440,619) zodat incl. het ge
plaatste kapitaal van 20.800.000 de extra
waarborgen 63.463.984 (57.440.619) belo
pen.
Keer binnenkort zal te Bonn, zo wordt
uit goed ingelichte bron vernomen, een
Brits-Duitse overeenkomst worden gete
kend, over de Duitse bijdrage in het on
derhoud van de Britse troepen in West-
Duitsland. Het bedrag van de Duitse bij
drage is nog niet bekend, maar in White
hall heeft men verklaard tevreden te zijn
met het resultaat van de onderhandelin
gen, die, zoals men weet, direct na de
laatste NATO-conferentie te Parijs be
gonnen en los staan van de veelbesproken
inkrimpingsplannen van het Britse Rijn-
leger.
is te WHemstad Lekend ge
maakt, :«at de Antilliaanse premier, de
heer Jonckheer, op 6 maar* naar Neder
land zal vertrekken. Ziin bezoek zal vier
da^en duren.
Zoals bekend, heeft minister-president
Drees de prem! s van de Nederlandse
Antillen en Suriname uitgenodigd voor
overleg en ter kenmsrnaking met de nieu
we minister van Zaken Overzee beiden
hebben deze uitnodiging aanvaard.
Woensdagmiddag heeft mgr. W. Mut-
saerts In het bisschoppelijk paleis te Den
Bosch de kerkelijke rechtbanken geïnstal
leerd voor twee nieuwe processen, die een
onderdeel vormen van de procedure, wel
ke leiden moet tot de zaligverklaring van
prof. Titug Brandsma. Het eerste wordt
genoemd „proces over de niet-verering",
waarin moet worden aangetoond, dat aan
Titus Brandsma geen officiële of publie
ke heiligenverering wordt bewezen. Want
de Kerk wil niet. dat men op haar belsis-
singen vooruitloopt en daarom mag de
verering voorlopig slechts een particulier
karakter dragen.
Het andere proces handelt over de in
zameling van de geschriften. De taak van
deze rechtbank ts alleen toe te zien dat
d uiterste zorg wordt aangewend om alle
geschriften van de dienaar Gods bijeen
te brengen. Daartoe werd in het begin van
dit jaar door de bisschoppen een veror
dening gepubliceerd, waarin de gelovigen
werden gewezen op hun plicht alle ge
schriften van pater Titus in te leveren.
Hieronder vallen ook die welke men niet
belangrijk vindt. Of iets al dan niet be
langrijk is, zal woden uitgemaakt in Ro
me. waar deze geschriften worden onder
zocht om te zien of er misschien iets in
voorkomt dat pleit tegen het geloof of
de deugdennvan de dienaar Gods en teven»
wele deugden en eigenschappen hierin
bijzonder naar voren treden.
De beide kerkelijke rechtbanken zijn
uit dezelfde personen samengesteld. Voor
zitter is de bisschop van Den Bosch ,Mgr.
Mutsaerts. gevolmachtigde rechter na
mens de bisschop is prof. dr. Willibrord
Lampen O.F.M.; toegevoegde rechters zijn
dr. R. Kuiters E.O.S.A.; dr Hubertus van
Groessen O.F.M. Cap. en drs. J. Hette-
de voorstander des geloofs is dr.
Anacletus van Breda O.F.M. Cap. en zijn
plaatsvervanger dr. C. Lambermond O.P.;
notaris of griffiers zijn dr. O. ter Ree
een S.S.S. en pater Jacq Hamers C.S.S.R.
deurwaarder is pater M Gemmeke O'Car
vicep-ostulator tenslotte is ook voor deze
processen dr. A. Staring O'Cam.
In het proces over de roep van heilig
heid en martelaarschap van Titus Brands
ma. dat voor twee jaren is begonnen is
nu drie kwart van de getuigen gehoord.
De vice-postulator verwacht, dat alle drie
■d processen in het najaar geëindigd kun
nen worden en naar Rome gebracht.
Gisteren werd de 61-jarige opperman
L. Rqnders, bij een val van de steiger
van in aanbouw zijnde huizen aan de
Rembrandt]aan te Helmond zo ernstig
aan het hoofd gewond, dat hij enkele uren
Ia ..er in het St-Antoniusziekenhuis over
leed.
In een steengalerii op de 455-meter ver
dieping van staatsmijn „Maurits" te Ge-
leep is zaterdag Li. de 36-iarige meester-
houwer P. J. Savelkoul uit Linne levens-
ge aarlijk gewond bij het op het spoor zet
ten van een ontspoorde grote mijnwagen
met wasstenen. De man is gisteren in het
ziekenhuis te Heerlen overleden. Hij was
gehuwd en had twee kinderen.
,«;S
