Amerika vreest Engeland
kernenergie-producent
als
woningen wordt
Eerste Kamer over zwart
van nieuwe
onbetaalbaar
loon
en belastingvrije overuren
Alleen de man zelf is het uiterste
wapen
IN DIENST VAN HET KATHOLIEK.
HOGER ONDERWIJS
Komende mutaties in hoge
legerfuncties
Hoofden van A'damse openbare
VHMO-scholen waarschuwen
$1
STRIJD OM DE EERSTE PLAATS
15
J.
Amerikaanse ambassadeur reikte
eerste Pieter Stuyvesantprijs uit
m
m vmm.
Zo raakt U vlug
uw
hoofdpijn kwijt!
Generaal Hasselman
naar Amerika en
Canada
Jury voor vocalisten
concours
Kolonel d'Engelbromier over liet moderne
landgevecht
Agliina: „Noem
public relations
manager
Uitslag toneelprijsvraag
Symbool van onze verwantschap"
Juliana Farkas bij
Ned. Opera
Rondzendbrief aan ouders
Te veel leerlingen verwaarlozen schoolwerk
DONDERDAG 14 MAART 1957
PAGINA 3
De reclame van
„Calder Hall"
In
Enquête
bl6eds
Verschil in aanpak
ooooooooooooooo
ooooooooooooooo
Regering en zwarte lonen
mij
Moderne artillerie
Ons is niets te dol
eHeraal-majoor C. J. Valk
territoriaal bevelhebber
dinfang van 1 november 1957 zal
functie van sous-chef 1 van de
'iooj.® staf worden bestemd, generaal
eer infanterie P. Gips, thans com-
Bouwkosten en huurprijs
nieuwbouw
Huurbeleid
Randstad Holland
(Van een medewerker)
Kdien ons tie vraag gesteld werd,
in ^ar,d de eerste plaats bezet
e de ontwikkeling van de kern-
..ergie, zou onze eerste indruk
dat hier een schijnprobleem
06steld wordt. Het is dan ook niet
v Ze bedoeling te trachten deze
aag te beantwoorden. Maar bet
eetnde geval doet zich voor, dat
eö zich in de Verenigde Staten
Rustig bezorgd maakt om het feit,
niet iedereen aan dit land van-
e sprekend de eerste plaats toe
kent,
indruk, die de leek heeft van de
dene^in'Se positie der verschillende lan-
\v0r,!n de strijd om de eerste plaats
kaats voor een zeer belangrijk deel be-
den door de propaganda, die de lan-
tna] Voor hun eigen atoomprogramma's
is. Hoe de situatie in werkelijkheid
liêjrt voor de leek met geen mogelijk-
v6r? te bepalen. En de leek is in dit
ijj ,and waarlijk niet alleen de „man
^oo .stroet", doch evenzeer verant-
le„ rdelijke personen die niet in de ge-
Win zdn de Secompliceerde ontwik
te ag van de atoomenergie op de voet
re rgen aan de hand van betrouwba-
vakliteratuur.
Amerika is men blijkbaar zo ont-
lPj'st over deze ontwikkeling, dat een
jjdend vakblad voor atoomdeskundigen
è6,rcleonics" het nodig heeft gevonden
k0, haast kinderachtige enquête te
jenden onder vier groepen personen:
^jnrndeskundigen. industriële leiders,
>.th e'n Pnbücisten en tenslotte
man in the street". Bij deze en-
ïqa te werden niet alleen Amerikanen
r ook Duitsers, Fransen, Italianen,
rs en nog enkele nationali
ty uetrokken.
Vm1' de uitkomst van de enquête blijkt
dat men over het algemeen nog
Amerika als het leidende land
tg:
aPai
VorCho
VaJht groep 2. de industriële leiders:
lg a deze groep werd de vraag, welk
de eerste plaats toekende met
(Advertentie).
eP„ Publiciteit rond de opening van de
t, ®te - - -
fiall'.
r?'e atoomkrachtcentrale „Calder
bgjV }n Engeland door Koningin Eliza-
2gjh in oktober van het vorig jaar
aa_ dan ook niet vreemd geweest zijn
b); ,een vrij snelle kentering in de pu-
UitB u opinie. Na de publikatie van een
bon d Brits tienjarenplan voor de
de w Van elektrische atoomcentrales was
°Pening van „Calder Hall" een be-
sta dat men in Engeland werkelijk in
tg v was een grote elektrische centrale
hg ijdiven. die een even groot vermogen
b0„ a.ls een gewone centrale en die
dgrendien op bestelling overal el-
ge,,? han worden gebouwd. In dit licht
tacui - is vCalder Hall" ook een spec-
iq pair fenomeen: hierdoor is immers
ggr t,nSeland de atoomenergie niet lan
de «®er een studie-object, maar een
vQ."gewone. ZÜ het nog zeer moderne,
Vi
opening van „Calder Hall" heb-
De atoomcentrale van Calder Hall, de grote propagandist voor de Britse kern-
energie-produktie. De bovenste foto toont een overzicht, van het terrein van de
centrale. Op de achtergrond zijn de pijpen en hallen van de Plutoniumfabriek
zichtbaar. Dc onderste foto geeft een kijkje in de turbinehal, van waaruit een aan
tal machines wordt bediend.
- (jVan energieproduktie.
de Engelsen de eer opgeëist, de
.o te zijn die een atoomkrachtcen-
hg e 'n bedrijf konden stellen. Hiermee
loA011 do strijd, want tegen deze stelling
hgt zowel Amerika als Rusland in
het Seweer. In Rusland was al sinds
s midden van 1955 een kleine elektri-
r ae centrale in bedrijf, die door een
actor gevoed werd. De details
over
centrale waren door de Russen
tj bsgegeven op de grote atoomconferen
tie 1? Ge"óve; de film, die daar over
j.® Russische centrale werd vertoond,
in de veelzeggende titel van „First
Van r? world". Maar vóór de opening
Am„if Russische centrale had men in
re scha, reeds, zij het op nog kleine-
behul e^Oktriciteit geproduceerd met
j. P van een experimentele reactor,
uoch de concurrentie van Engeland
as voor de Amerikanen een ernstiger
j-aak dan dc al oudere concurrentie van
JUsland. De Sovjet-Unie neemt geen
5eel aan de activiteiten op de wercld-
?a,"kt; de Britse prestaties echter zou-
de positie van de Verenigde Sta-
commercieel gezien ernstig kunnen
^cbadcn. Verschillende landen, waaron-
Japan, overwegen reeds een ccntra-
gj van het Britse type in licentie in
hnBn. 'antl te 'a'cn bouwen. Een be-
gg 'ihe factor is ook, dat nu niet lan-
ter meer alles wat met kernenergie
Vn «aken heeft, uitsluitend te koop is
0r harde dollars.
betrekking tot de civiele energieproduk-
tie met behulp van atoomenergie, door
55 pet. beantwoord met: Groot-Brittan-
nië, en door 40 pet. met: De Verenigde
Staten.
Hoewel moeilijk na te gaan is in hoe
verre de ondervraagde groepen repre
sentatief zijn voor de gemiddelde we
reldopinie. is het toch wel tekenend te
noemen, dat de groep, die omschreven
staat als: „leidqrs in de industrie, in
hoofdzaak afnemers van energie-reacto
ren", volgens dit onderzoek een duide
lijke voorkeur voor Engeland begint te
vertonen. Maar het is de vraag of dit
resultaat de uitgebreide enquête, die
toch in feite moest dienen om de lei
dende positie van Amerika aan te to
nen, eigenlijk wel rechtvaardigde!
Nu is er natuurlijk voor de vraag,
wie de leiding heeft op het gebied van
de atoomenergie, geen eenduidig ant
woord te geven. De werkelijkheid is, dat
men in Amerika en Engeland de ont
wikkeling op geheel verschillende wijze
heeft aangepakt. In Amerika is men
een breed gebied van mogelijkheden
grondig en degelijk gaan onderzoeker..
Vele verschillende types reactoren heeft
men ontwikkeld, daarbij gebruik makend
van het feit, dat de installaties die in
de oorlog voor militaire doelen waren
gebouwd, een grote hoeveelheid kern
brandstof konden produceren voor vrij
wel ieder denkbaar type reactor. Haast
had men niet, omdat er voorlopig
van schaarste aan conventionele brand
stoffen in de V.S. nog geen sprake is.
Engeland daarentegen moest de atoom
industrie van de grond af opbouwen,
en had wél haast. Daar moest men
dus een zeer bepaalde keuze maken uit
de verschillende mogelijke produktie-
wijzen van atoomenergie, en wanneer
deze keuze eenmaal gemaakt was, alles
op deze ene kaart zetten.
Dit verschil in aanpak wekt naar bui
ten gemakkelijk de indruk, dat men in
Amerika in hef, wilde weg experimen
teert, en in Engeland een rechtlijnig
programma volgt. De bijzonderheid, dat
het Britse programma erop gebaseerd
is zo weinig mogelijk gebruik te maken
van „verrijkt uranium", waarvan men
in Europa nog niet voldoende kan pro
duceren om er een atoomprogramma op
te baseren, maakt het Britse program
in nog sterkere mate populair. Niette
min is het, wel zeker, dat Amerika over
veel meer technische kennis en er
varing beschikt op bet gebied van de
(Advertentie).
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
U laat een a twee Aspirin
tabletten in weinig water
uiteenvallen en slikt dit
in. Vervolgens drinkt U
een flinke teug water na.
Het Aspirin wordt dan
zonder de maag te irri
teren snel naar de darm
gevoerd, vanwaar het in
weinige minuten in het
bloed wordt opgenomen
en zijn krachtige, pijn
stillende werking begint.
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Van 26 maart tot 5 april zal, op uitno
diging van de Amerikaanse minister voor
defensie, de chef van de generale staf,
generaal B. R. P, f. Hasselman, tezamen
met zijn medeleden van het militair co
mité van de NATO en vergezeld van de
generaal-majoor (vlieger-waarnemer) A.
J. de Vries van de Koninklijke Lucht
macht, in de Verenigde Staten van Ame
rika een aantal research-instituten van
de Amerikaanse strijdkrachten bezoeken.
In aansluiting hierop zal het gezelschap
vervolgens van 710 april, als gast van
de Canadese minister voor nationale ver
dediging, een overeenkomstig bezoek
brengen aan militaire research-instituten
in Canada. Tussen beide bezoeken door
zal het militair comité van de NATO op
6 april onder voorzitterschap van generaal
Hasselman te Washington formeel verga
deren.
De jury is samengesteld voor het vier
de Internationale Vocalistenconcours, dat
in 's Hertogenbosch zal worden gehouden.
Zij bestaat uit de volgende personen: Le-
once Gras, Brussel, Roy Henderson, Lon
den, Elisabeth Höngen, Wenen. Rof Ger
hard Hüsch, Muenchen, Gerard Souzay,
Parijs, Frans Vroons, Amsterdam en An
nie Woud, Hoogeveen.
Advertentie
'n Kwaliteitsproduct van de Wybert-Fabrieken. 70 en 90 d alléén bij Apothekers en Drogisten
HUURPRIJ S
De leden van de Eerste Kamer zijn,
blijkens het voorlopig verslag over de
begroting van volkshuisvesting en bouw
nijverheid, over het algemeen ingenomen
met de terugkeer van minister Witte op
dit departement, al meenden velen, dat
met het opheffen van de woningnood ook
in 1956 nog geen belangrijke vorderingen
zijn gemaakt. Men was enigszins veront
rust door de voortdurende toeneming van
het aantal woningen in uitvoering en
vroeg zich af of dit hoge aantal niet zeer
ongunstig werkt ten opzichte van de kos
ten van de bouw. de bouwtijden en de
financiering van het bouwprogramma. Ge
vraagd werd of de minister in verband
met de prijsstijgingen en de investerings
beperking voornemens is een gewijzigd
bouwprogramma vast te stellen.
Verscheidene leden was het opgevallen,
dat de minister niet a priori afwijzend
staat tegenover de suggestie, de overheid
in de een of andere vorm in een of meer
particuliere bouwbedrijven te doen deel
nemen. Zou men hiertoe overgaan, dan
zou zulks impliceren, dat de overheid
op rechtstreekser wijze dan tot dusverre
het geval was, bij het probleem van de
zwarte lonen wordt betrokken. Is de
regering van mening, dat zij, zo men in
een te stichten gemengd bouwbedrijf tot
het toekennen van zwarte lonen zou be
sluiten, zal kunnen persisteren bij haar
Kolonel E. R. d' Engelbronner, kolonel
van de Generale Staf en directeur van
de Hogere Krijgsschool te 's Gravenhage,
is van mening, dat de moderne verdedi
ging niet op één bepaald systeem mag
zijn gebaseerd. De commandant dient, al
dus de kolonel, doorlopend de mogelijk
heden af te wegen enerzijds, de te nemen
risico's anderzijds. Hjj die daarbij de min
ste fouten maakt, heeft de grootste kan
sen op succes.
In zijn lezing, die de titel droeg: „Ge-
atoömenergie dan Engeland. Voor dedachten over het moderne gevecht te
commerciële positie van een land is ech
ter de hoeveelheid kennis niet doorslag
gevend, en de grote Britse activiteit
vormt dus wei degelijk een ernstige
bedreiging voor Amerika op de wereld
markt van atoomreactoren.
land", voerde de kolonel een pleidooi voor
een systematisch opgezette „operational
research", een „toegepast krijgsweten-
schappelijk onderzoek", dat noodzakelijk
is, zeide hij, nu men in Nederland eigen
wegen gaat bewandelen (eigen organisa-
(Van onze Utrechtse redacteur)
„Public relations manager van het ka
tholiek hoger onderwjjs zoudt u mij kun
nen noemen, al heet ik directeur", zo zegt
ons de heer J. Aghina, thans hoofd van
de afdeling Voorlichting der Ned. Spoor
wegen, die, zoals men weet, een geheel
nieuwe functie heeft gekregen. Op initia
tief van het Episcopaat als leden van de
St.-Radboudstichting en een aantal voor
aanstaande katholieke industriëlen, is een
orgaan in oprichting met de bedoeling
door middel van de moderne methode
van public relations bjj het katholieke
volksdeel de noodzaak van katholiek
hoger onderwijs meer ingang te doen vin
den. Het moet meer voor eigen universi
tair onderwjjs geïnteresseerd worden,
waardoor bereikt wordt, dat hiervoor de
nodige financiële middelen verkregen
worden.
Van dit orgaan nu, dat een bureau in
Utrecht krijgt, wordt aan de heer Aghina
de leiding toevertrouwd en als wij hem
vragen een omschrijving van zijn taak
te geven, schudt hij even bedenkelijk het
hoofd, omdat de opzet er wel is, maar de
plannen nog nader uitgewerkt moeten
worden. Wel wordt ons duidelijk, dat hij
zelf daarover reeds sinds enkele maanden
zijn gedachten heeft laten gaan en een
soort planning heeft ontworpen, die niet
minder dan 30 bladzijden beslaat.
„Het is allemaal nog niet precies uitgestip
peld", zo weert hij ons nader vragen af,
maar als rechtgeaard publiciteitsman staat
hem toch wel ongeveer voor de geest,
hoe hij zijn taak zal uitvoeren „De eerste
maanden" de heer Aghina denkt 1
juni te beginnen „zal ik vrijwel uit
sluitend op het bureau zitten om me te
oriënteren en richtlijnen te maken, maar
daarna zal ik zeker veel op reis zijn om
met vele personen contact op te nemen".
„En zet er alsjeblieft vooral bij, dat
de oprichters en directeur dc grootste
waardering hebben voor het geheel be
langeloze en voortreffelijke werk, dat
in de loop der jaren gedaan is en nog
gedaan wordt door de diocesane en pa
rochiële St.-Uadboud-comité's onder
leiding van het centraal bureau in Nij
megen. Het is zeker niet dc bedoeling
om in deze activiteiten in te grijpen,
maar we willen deze verdienstelijke
mensen juist helpen en stimuleren door
hen te voorzien van een moderne ..artil
lerie" in de vorm van een pakkende
publiciteit". Daarvoor zal juist de heer
Aghina met al deze comité's over het
gehele land verspreid, contact opne
men en de publiciteit zal in alle moge-
ljjke vormen geschieden.
„Publiciteit moet immers de geesten
rijp maken", voegt de heer Aghina eraan
toe, die daarmee de nodige ervaring heeft.
Eerst als perschef van de A.N.W.B. in Den
Haag, welke functie hij in 1939 aanvaard
de, na daarvoor secretaris van de directie
van „De Maasbode" te zijn geweest en
vervolgens in de uitgeverij te hebben ge
werkt. In 1945 kwam dc heer Aghina, die
in 1905 geboren is, bij de Ned. Spoorwe
gen, welk bedrijf hij door en door heeft
leren kennen en nader tot het publiek
gebracht.
Hij is ervan doordrongen een enorme
taak op zich te nemen, hetgeen hij echter
met liefde doet, omdat hij het belang van
katholiek hoger onderwijs hoog aanslaat
en er z. i. kansen liggen dit nog meer te
bevorderen. In deze gedachte wordt hij
gesterkt door het feit, dat de oprichters
van het nieuwe orgaan bekende figuren
uit handel en industrie zijn, doorkneed
In het zakenleven, die weten wat organi
satie is.
ties, eigen tactische voorschriften). Hij
stelde dat, zolang niemand er in slaagi
het tegendeel te bewijzen, de grondbegin
selen voor het gevecht nog steeds gelden.
Naar zijn mening wordt het karakter van
het moderne gevecht in hoofdzaak be
paald door twee factoren, namelijk door
het tekort aan landstrijdkrachten aan
Westerse zijde en door de dreiging die uit
gaat van de mogelijkheid van het gebruik
van (tactische) atoomwapens. Beide fac
toren leiden tot brede fronten, tot ver
spreiding en tot beweeglijk optreden. Een
van de belangrijkste kenmerken van het
moderne gevecht zal verder zijn de zeer
grote diepte waarover het zich zal af
spelen.
Kolonel d' Engelbronner betoogde, dat
zowel van de bij het gevecht betrokken
troepen als van de leiding veel gevergd
zal worden. Commandanten moeten zich
zelf en hun ondergeschikten instellen op
zo iets als „ons is niets te dol". Fantasie
en originaliteit, snelheid van denken en
handelen zullen onontbeerlijk zijn, zeide
hij, men moet ingesteld raken op het on
verwachte, omdat nu eenmaal niemand
kan voorspellen hoe een toekomstige
oorlog er uit zal zien.
Hij eindigde met te zeggen dat, on
danks de uit bezuinigingsdrift geboren
slagwoorden als „new look" en „schrik-
draad'V of „spiegelruif'-defensie, nog
steeds behoefte bestaat aan voldoende
aantallen dappere en uitstekend opge
leverde en geoefende soldaten want
zoals de Amerikaanse secretary of the
army, Brucker heeft gezegd „there is
no real ultimate weapon but man him
self".
'SLingang van 1 juli 1957 zal voor de
v van commandant van de nieuw
n Parate le divisie, 7 december,
tK^tsi °estemd brigade-generaal van de
m sta^ V' van den Wall Bake,
hlr., aatsvervangend chef-staf van de
r«jke
legergroep. Voor de functie
e- -m commandant van de 4e divisie
F s'emd de tijdelijk brigade-gene-
U*k} B. Musch, thans plaatsvervan-
hn s"chef van de sectie operaties bij
str°*d kwartier van de geallieerde
'idkrachten in de Centraal Euro-
-or te Fontainebleau.
mandant van de 4e divisie; voor de func
tie van commandant van de parate 4e
divisie zal worden bestemd de generaal-
majoor der infanterie B. Koning, thans
commandant van de 5e divisie. Voor de
functie van commandant van de 5e di
visie wordt bestemd, de generaal-majoor
der infanterie W. de Boer, thans comman
dant van de mobilisabele 7 december di
visie.
Voor de functie van Nederlands territo
riaal bevelhebber zal worden bestemd, als
opvolger van luitenant-generaal D. C.
Buurman van Vreeden, generaal-majoor
der artillerie C. J. Valk, thans plaatsver
vangend chef-staf voor logistiek en „ad
ministration" bij het hoofdkwartier van de
geallieerde landstrijdkrachten in de Cen
traal Europese sector te Fontainebleau.
Hij zal hierin worden opgevolgd met in
gang van dezelfde datum door generaal-
majoor der genie M. de Boer, thans com
mandant van de 6e divisie.
Ten behoeve van het amateurtoneel
heeft de Bond van Nederlandse Toneel
uitgevers in samenwerking met de Ver
eniging van Nederlandse Toneelschrij
vers vorig jaar een toneelprijsvraag uit
geschreven.
Inzending werd verlangd van toneel
werk met hoog literair en artistiek ge
halte en een praktische speelbaarheid
voor het amateurtoneel.
De jury, bestaande uit de letterkundi
gen Martie Verdenius, Willem Hoffman,
Manuel Straub en de uitgevers P. Woudt
en J. Vink, is thans met haar taak ge
reed en heeft de volgende bekroningen
toegekend: de eerste prijs aan mr. H. A.
Keuls te Amsterdam met het toneelstuk
„Plantage Tamarinde", de tweede prijs
aan A. Jurriaan Zoetmulder te Eind
hoven met „De Ongewenste Gast" en de
derde prijs en dialoogprijs aan L. de
Groot te Wilrijk-Antwerpen met „Bui
gen of Barsten".
tot dusverre aangenomen houding t.o.v.
het probleem, hier in het geding?
Deze leden drongen er voorts bij de
minister op aan. de totstandkoming te be
vorderen van een wettelijke regeling tot
het verlenen van belastingvrijdom met be
trekking tot het in de bouwvakken in
overuren verdiende loon.
Sommige leden gaven er de voorkeur
aan, dat men de zwarte lonen zou lega
liseren door het loonpeil in de bouwvak
ken op te voeren tot hetgeen thans feite
lijk wordt verdiend.
Vele leden meenden, dat men de ge
meenten bij de financiering van de bouw
kosten zal moeten helpen, indien door de
toestand op de kapitaalmarkt op dit stuk
stagnatie zou dreigen te ontstaan. De
400 miljoen van de levensverzekering
maatschappijen achtte men in ieder geval
onvoldoende om de woningbouw op het
tempo te houden, dat in 1956 is bereikt.
Daarom wilde men graag meer weten over
de vooruitzichten voor de financiering
van de woningbouw op langere termijn.
Ook over de ervaringen met de systeem
bouw, binnen- zowel als buitenlandse,
werden nadere inlichtingen gevraagd.
Vele leden hadden kennis genomen van
het betoog van de bewindsman, dat, over
het gehele land genomen, de stijging der
bouwkosten geen reden tot verontrusting
zou geven, maar deze opmerking kon hun
ongerustheid ten aanzien van wat er in
de grote steden in dit opzicht plaats
vindt toch moeilijk wegnemen.
Verscheidene leden merkten op, dat de
stijging van de bouwkosten in de eerste
plaats ertoe leidt, dat de huurprijzen van
de nieuwe woningen voor velen van dege
nen, voor wie deze huizen zijn bestemd,
onbetaalbaar worden. Indien men de huur-
verschillen voor gelijkwaardige woningen
zoveel mogelijk wil nivelleren, zal de ver
hoging van de huurprijzen der oude
woningen tot een aanmerkelijk hoger per
centage dienen te geschieden dan het ge
val zou zijn, zo men o.m. door be
teugeling van het kwaad der zwarte lonen
de bouwkosten der nieuwe woningen
beter in de hand zou houden.
Vele leden merkten op, dat, indien ten
gevolge van de stijging der bouwkosten
de huurprijs van de nieuw te bouwen
woningen zo hoog zou komen te liggen,
dat de grote massa van het Nederlandse
volk die prijs niet meer zou kunnen be
talen. het resultaat van het op verhoging
van het aantal per jaar gebouwde wonin
gen gerichte streven huns inziens teleur
stellend zou zijn. De ontwikkeling ter zake
wijst h.i, op het gevaar, dat een. en ander
inderdaad aldus zou kunnen geschieden.
Vele leden merkten op. dat de 1232
pet. huurverhoging, welke dc huiseigena
ren eventueel contant zullen ontvangen,
indien het huur-compromis een wettelijke
basis zal verkrijgen, ten gevolge van de
sedert de kabinetsformatie wederom sterk
gestegen kosten onvoldoende is geworden
voor de normale exploitatiekosten en dat
er voor de normale verbetering der
woningen zeker geen middelen beschik
baar zullen komen. Huns inziens wordt
het nu hoog tijd, dat de regering een
einde maakt aan de tot dusver gevolgde
politiek steeds opnieuw allerlei kleine
incidentele huurverhogingen toe te staan,
waarvan de ingangsdatum bovendien
telkens pleegt te worden verschoven.
Vele leden wensten nog eens uiting te
geven aan hun grote bezorgdheid over
de gevolgen van de sterke bevolkings
groei.
Hun bezorgdheid had met name be
trekking op de z.g. Randstad Holland,
waar dc grens, welke men aan de stede
lijke bebouwing dient te stellen reeds
bijna bereikt is. Zij achtten het ontstel
lend, dat men het benauwende van de
daardoor opgeroepen problemen zo weinig
schijnt te beseffen. Zij zouden het waar
deren, zo de minister' te dezen stuwend
zou trachten te werken, daar er h.i. peri-
culum in mora is.
Deze leden waren van mening, dat, zo
men ernaar wil streven geboorte-over
schotten in „overig Nederland" te be
houden, men er niet mede kan volstaan
aldaar de vestiging van industrieën en de
woningbouw te bevorderen. Men zal als
dan h.i. ook de culturele ontwikkeling
in de hier ter sprake gekomen streken
moeten steunen. Zij achtten de spreiding
van de cultuur niet een aangelegenheid,
waaraan uitsluitend 's ministers ambtge
noot van onderwijs, kunsten en weten
schappen aandacht moet besteden, maar
meenden, dat de minister ook zijnerzijds
de cultuurspreiding kan bevorderen en de
migratie naar het westen kan tegen
gaan. indien hij de totstandkoming van
gebouwen voor culturele doeleinden, in
de gebieden, welke zij op het oog had
den, wil bevorderen.
De Hongaarse sopraan Juliana Farkas
zal op 14 maart als gast bij de Ned. Opera
de rol»van „Die Königin der Nacht" zin
gen in Mozarts „Die Zauberflöte".
Juliana Farkas ontving haar muzikale
opleiding aan de muziekacademie te Boe
dapest, waar zij zich aanvankelijk geheel
aan het hoofdvak violoncel wijdde. Pas
later besloot zij zangeres te worden. Zij
studeerde daartoe in Zwitserland.
(Van onze Amsterdamse redactie)
De rectoren, rectrices, directeuren en
directrices van de openbare scholen voor
VHMO te Amsterdam hebben zich in een
„k
Dc Amerikaanse ambassadeur in Neder
land, de heer H. Freeman Matthews, heeft
gisteren tjjdens een lunch in zjjn ambts
woning voor dc eerste maal de Pieter
Stuyvesantprijs uitgereikt aan Nederlan
ders, die belangrijke bijdragen hebben
geleverd voor de bevordering van de
Nederlands-Amerikaanse verstandhouding.
De ambassadeur noemde het een bjjzonder
voorrecht en een grote eer, aan mr.
D. A. Delprat, ir. P. F. S. Otten en
dc heer A. H. van Heek de eerste Pieter
Stuyvesantprqzcn te kunnen uitreiken.
Zij ontvingen elk een zilveren bokaal
met inscriptie, vervaardigd naar een ont
werp van de bekende zilversmid en
„Amerikaanse nationale held, Paul Re
vere", en een boek over Pieter Stuyve-
sant, dat is samengesteld en gepubliceerd
op verzoek van het provinciaal bestuur
van Friesland en ter beschikking gesteld
door de plaatsvervangend commissaris
der Koningin in Friesland. De reden is,
dat Pieter Stuyvesant in Wolvega werd
geboren.
De drie prijswinnaars zijn bekende
Nederlandse zakenlieden, mr. Delprat is
oud-directeur 6° president-commissaris
van de n.v. Stoomvaartmaatschappij Ne
derland te Amsterdam; ir. Otten is direc
teur van de n.v. Philips' Gloeilampen
fabriek te Eindhoven en de heer Van
Heek is directeur van de n.v. Rigtersbleek
te Enschede.
In zijn toespraak vertelde de heer Free
man Matthews, dat de Pieter Stuyvesant
prijs is ingesteld door Amerikaanse leden
van de „Willem de Zwijgerprijs"-com-
miissie. Hij zeide, dat de heren, aan wie
nu dc prijs is toegekend, in niet geringe
mate hebben bijgedragen tot het lofwaar
dige doel, dat de stichting, die de Willem
de Zwijgerprijs beheert, nastreeft: De
handhaving en bevordering van de rijke
historische traditie, die tussen onze beide
landen bestaat en die berust op gestage,
dagelijkse samenwerking op zakelijk en
persoonlijk gebied.
Ik ken geen land, waar een Amerikaan
buiten de eigen landsgrenzen zich méér
thuis voelt dan in Nederland. En ik kan
u verzekeren, dat ik persoonlijk ook dit
prettige gevoel heb. En ofschoon er eer
lijke meningsverschillen bestaan, zoals
die tussen soevereine en vrije naties
uiteraard terecht voorkomen, en onzè ver
houding bij tijden lichtelijk is verstoord,
de verhouding zelf is hecht en diep ge
fundeerd.
Maar zoals wij voortdurend moeten wer
ken om al wat goed en waar is te be
houden, zo moeten wij er ook steeds naar
streven de banden tussen ons steviger en
nauwer aan te halen. Daarom hecht ik
zoveel betekenis aan deze prijzen, die
het symbool zijn van onze verwantschap,
zo besloot de heer Freeman Matthews.
en voogden van hun leerlingen gewend
om hun bezorgdheid uit te spreken over
het onvoldoende plichtsbesef en toewij
ding bjj een deel der leerlingen cn over
de oppervlakkige wijze waarop vaak het
huiswerk wordt gemaakt. „De werklust
en dc bereidheid zich te geven aan de
opgedragen taken zien wij steeds vermin
deren, niet alleen in dc lagere maar voor
al ook in de hogere klassen", aldus het
schrijven, dat verder gaat: „Voor alle
mogelijke bezigheden en pretjes moeten
de school cn het huiswerk wijken. Licht
vaardig schoolverzuim met medeweten
van de ouders komt te vaak voor. Vele
leerlingen krijgen niet voldoende nacht
rust".
De hoofden van de gemeentelijke gym
nasia en middelbare scholen doen een be
roep op de ouders en voogden eens ern
stig na te gaan in hoeverre de opgesomde
bezwaren ook voor hun kinderen gelden
en vragen voorts aandacht te schenken
aan de omstandigheden waaronder het
huiswerk gemaakt moet worden. Een on-
F
rustige sfeer in huis is niet bevordelijk
voor het zorgvuldig uitvoeren van een op
gedragen taak, aldus de brief, waarin
voorts gesproken wordt over het ver-
ÏVn" schijnsel, dat steeds meer leerlingen bui-
gezamenlqke rondzendbrief tot alle ouders ten schooltijd werk in loondienst verrich
ten. „Dit kan grote voordelen hebben
(noodzakelijke financiële hulp in het ge
zin, waardering krijgen voor handarbeid,
zelf een vakantiereis verdienen). Maar
anders wordt het als dit werk alleen dient
tot het verwerven van ruim zakgeld en
dit geld besteedt wordt aan cultuurloze
verstrooiing en de schoolarbeid in de ver
drukking komt". Ernstig wordt tegen
deze gang van zaken gewaarschuwd. Ge
vraagd wordt van de ouders eens te on
derzoeken waaraan de leerlingen hun
zakgeld besteden en hoe zij hun vrije
tijd gebruiken.
Naar wjj vernemen hebben de hoofden
van de katholieke VHMO-scholen, t.w.
het Ignatiuscollege, het St.-Nicolaas- en
het Piuslyceum, het r.-k. Meisjeslyceum
„Fons Vitae" en de Pius-M.M.S., nog geen
aanleiding kunnen vinden eveneens een
dergelijke gemeenschappelijke stap te
ondernemen. Over het algemeen zien zij
de toestand nog niet zo somber in, ais
wellicht uit deze brief geconcludeerd zou
kunnen worden.
Gistermiddag heeft de Amerikaanse ambassadeur in ons landde heer H. Freeman Matthews, in Den Haag tijdens een lunch
te zijnen huize dc „Pieter Stuyvesantprijs" uitgereikt, aan drie Nederlanders. V.l.n.r. ir. P. F, S. Otten, mr, D, A, Delprat
H, Freeman Matthews en dc heer Van Heek.
