DUURZAME WETGEVING
VOOR DE LANDBOUW
Kamerleden bevreesd voor te
grote macht van de minister
Nederlands textiel op Wereld
tentoonstelling in Brussel
Bondsdag betuigt instemming
met Europese verdragen
België verloor de voornaamste
troef bij eis van Moerdijkkanaal
FILMS
Overzi
Tweede Kamer
Doeünéér mtt L?
MAATSCHAPPELIJK WERK IN
DEZE TIJD
„Le Ballon rouge van Albert
Lamorisse
Nasser sprak met
Hammarsk j oeld
deze week
Gloeilampjes
Invloed van de produkt- en bedrijf
schappen te povertjes
Bevoegdheden van de
overheid
Minister Klompé over moderne vormen
van caritas
Kamerleden niet meer
direct pensioen
CV.P. gaat interpelleren in de Kamer
VB
VRIJDAG 22 MAART 1957
PAGINA 5
Veel bezwaren vervallen
Wat met de Euromarkt?
Geur. werkster u.grg.u.
Kaashandel WELTEVREE.
Niet vlug genoeg gelopen:
nu maar een onsje kopen
Snelle sollicitatie/
elke dag KAAStractatie!
Inderdaad, KAAS is 'n bijzonder onweerstaanbara
tractatie. Iedereen vliegt er op af. Kaas op da
boterham, gebakken kaasplakken.— 't Is alle
maal even lekker en gezond. Daarom fluks naar
Uw winkelier gesneld en een heerlijk, voedzaam
stuk KAAS uit-eigen land ia huis gehaald®
Kyioil
Tivee moties
Van meer waarde
Overbruggingsuitkering
gedurende 2 tot 6 jaar
Normale
Toevallig bij de hand
Wondermooie kleuren
„DE STEDEN"
STOOMVAART MIJ.
NEDERLAND
Dividend van 14 (v.j. 13 1/3)
's-GRAVENHAGE. 21 maart 1957
Na de nota over de bestedingsbeperking, welker behandeling meer dan twee
Weken duurde en waarbij de minister van Landbouw zeer nauw betrokken
was, heeft de bewindsman, direct daarop aansluitend, zijn begroting in de
Earner moeten verdedigen. Ook dat heeft ruim een week in beslag genomen
e*> nog kon hij de Kamer niet verlaten, omdat nu weer de Landbouwwet aan
de orde was. De inhoud van dit ontwerp is eigenlijk een uitvloeisel van de
bezinning op de bijzondere omstandigheden, waarin de landbouw verkeert
«naar houdt tevens verband met de overtuiging en die ligt aan het ontwerp
ten grondslagdat er voor de landbouw voorzieningen van duurzame aard
•boeten worden getroffen, nadat er zolang reeds allerlei wettelijke regelingen
zijn geweest met een aflopend karakter. In de Landbouwerisiswet 1933 was
dit laatste zelfs expliciet tot uitdrukking gebracht.
prijzen. Hierop wees bijvoorbeeld de heer
Groen (KVP).
op de grote bevoegdheden, welke de mi
nister bij deze wet worden verleend. Hij
diende namelijk reeds een tweetal moties
in om ze een klein beetje te beperken
De voornaamste daarvan was, dat er een
beroep wordt opengesteld tegen de be
sluiten van de betrokken ministers, die
worden genomen op grond van een rege
ling. welke krachtens deze wet is vast
gesteld.
De heer Daans (PvdA) greep de gele
genheid van zijn maidenspeech aan om
een langdurig college te geven over de rol
van de organen der PBO in deze materie.
De heer Jansen (KVP) had daarentegen
twee praktische bezwaren.
Ten eerste vond hjj de strekking van
art. 1* veel te wijd en hij vroeg de mi
nister of leer, wol en zelfs de linnenin-
dnstrie ook onder deze bevoegdheden
zouden komen te vallen, evenals bfjvoor-
De vraag is nu gesteld, waarom de land
bouw algemener en veelvuldiger dan bij—
v°orbeeld de industrie voorwerp is van
°verheidsbemoeiing. Hierop is reeds ant
woord gegeven in de studie over dit ont
werp van het Centrum voor Staatkun
dige vorming, waarin wordt gezegd dat
vraag naar agrarische produkten niet
Hechts wordt gekenmerkt door een hoge
•bate van inelasticiteit, doch ook door
ÖUctuabiliteit als gevolg van invoerbe
perkingen, die het buitenland doorvoert
Jer bescherming van de eigen landbouw.
Oorspronkelijk was het bezwaar, dat uit cte
Hamer tegen dit ontwerp rees, dat de
•ïidelijke macht, welke de minister via
allerlei crisiswetten was verleend nu een
•Pacht zou worden van duurzame aard.
De bevoegdheden, welke de overheid
via dit wetsontwerp zal krijgen zijn deze:
1. het opleggen van een verplich
ting van een geldsom terzake van be
paalde gedragingen met betrekking tot
Produkten.
2. het verlenen van geldelijke tege-
Dioetkomingen aan producenten van 01
handelaren in produkten.
3. het stellen van regelen ten aanzien
van de prijzen van produkten.
4. het stellen van regelen ten aanzien
van bepaalde gedragingen met
king tot produkten.
5. het verlenen van vergoedingen aan
hen, die door een maatregel als ond®r
4 bedoeld ernstig economisch nadeel on
dervinden.
6. het opleggen van de verplichting
produkten ter beschikking te houaen
of deze tegen vergoeding in te levere
7. het nemen van maatregelen ten
aanzien van de in- en uitvoer van pro
dukten.
Deze bevoegdheden acht de minister
noodzakelijk voor het 'voeren van een
constructief landbouwbeleid.
Men was echter van begin af algemeen
Van mening, dat de publiekrechtelijke be
drijfsorganen de eerstaangewezene zijn
om de noodzakelijke ordening tot stand
te brengen, al moet dan de centrale over-
heid regelend kunnen optreden op dle moet doen wat een schap kan doen. Hij
terreinen, waarop de publiekrechtelijke
bedrijfsorganen nagenoeg geen autonome
bevoegdheden kunnen krijgen, bijvoor
beeld dat van de in- en uitvoer en van de
Daarom ook is bjj latere wijziging in art.
13 van het wetsontwerp bepaald, dat de
minister een beschikking eerst zal kunnen
vaststellen, nadat de naar zijn oordeel
daarbij in belangrijke mate betrokken
productschappen en bedrijfschappen zijn
gehoord.
Uit de debatten van heden bleek al, dat
door deze toevoeging een groot stuk der
bezwaren tegen dit wetsontwerp name
lijk het leggen van een te grote macht in
handen van de overheid was weggeval
len. Maar toch ook weer niet helemaal.
Wel was dit het geval bij de heer De
Ruiter (CH), die de wet noodzakelijk
achtte en meende dat de bezwaren wel
meevielen. Het betrof hier immers naar
zijn mening hoofdzakelijk technische re
gelingen en geen beleidsvragen. Nu de
organen van de P.B.O. waren ingescha
keld, had hij niets meer tegen het ont
werp.
De heer Groen echter opperde het be
zwaar, dat de wezenlijke doelstelling niet
in de overweging van de wet was betrok
ken namelijk de instandhouding van de
landbouw en een redelijk bestaan voor de
producenten. Hij vond de bevoegdheden
van de minister ook na de veranderingen
nogal groot, indien men bedenkt, dat zij
nu gelden voor normale tijden en dat hij
dan bij gewone beschikking kan ingrijpen.
Daarmee was de heer Vondeling (PvdA)
het helemaal niet eens. Hij vond dit ont
werp zwakker dan het eerste, toen de or
ganen van de PBO nog niet waren inge
schakeld. De minister, meende hij, krijgt
nu minder bevoegdheden dan met het
voedselvoorzieningsbesluit in handen. Van
de crisiswetgeving was immers ook nooit
misbruik gemaakt. Het ging hem er blijk
baar vooral om, dat de doelstelling van
deze wet vooral de landbouw gold en
minder de consument.
De heer Groen daarentegen vond de in
vloed van de schappen maar povertjes. Hij
vroeg de minister de autonome werk
zaamheid van de bedrijfslichamen te be-
vorderen en herinnerde hem aan zijn
woord tijdens het debat over de beste
dingsbeperkingsnota, dat de regering niet
Advertentie
Pufelllrslis *»n Htt Nederland» Zulr«^bur«au'. 1 2
beeld het exotische fruit, dat men met
deze wet in de hand zou kunnen weren.
(Van onze Utrechtse redacteur).
De Ned. Textieljaarbeurs moge door
haar naam de schijn wekken, dat zij al
leen deelneemt en wel in het voor
jaar aan de Jaarbeurs te Utrecht,
haar activiteit strekt zich veel verder
uit en haar werkterrein is heel de we
reld. Overal, waar het maar zin heeft
te laten zien tot welke prestaties de Ne
derlandse textielindustrie in staat is, is
zij aanwezig. In de statuten van de
stichting is bepaald, dat zij de export
representatie naar buiten moet zorgen.
Daarom nam zij deel aan jaarbeurzen in
Zuid-Afrika, Canada, Frankrijk en
Brussel en zo kan het geen verwonde-
Philips heeft een eigen paviljoen en
verder is het commissariaat-generaal
Wereldtentoonstelling afdeling Neder
land voor wat de groep industrie be
treft, nog.in onderhandeling over collec
tieve inzendingen van de chemische in
dustrie, de machine-industrie, de
scheepsbouw en de glasindustrie.
De textiel heeft echter reeds van de
ruimte voor de industrie een vierde ge
deelte gereserveerd, een oppervlakte
van 750 vierkante meter tot een lengte
van 50 m en zo zal dan de 30 miljoen
heeft te behartigen en voor een g<*de ^e verwacht worden, een
tincwAcnntattP noow In 11 tcjv-1 m no f tovö
Vervolgens had hjj bezwaar tegen de j r;ng wekken, dat zij met een zeer res
heffingen van art. XIII, die hij in strijd j pectabele inzending voor de dag komt
achtte met art. 188 van de Grondwet, waar j op de Wereldtentoonstelling van 17 april
wordt bepaald, dat belasting alleen bij
de wet mag worden geheven en dus niet
bij algemene maatregel van bestuur.
Dinsdag zal minister Mansholt ant
woorden.
Het verzoek van mevrouw Lips-Odimot
(CPN) om minister Zijlstra te mogen in
terpelleren over de margarineprijs werd
toegestaan. De interpellatie zal volgende
week aan de orde komen.
F. S.
tot 19 oktober 1958 in Brussel.
Men heeft kunnen lezen, dat Neder
land hier met een afdeling voor de dag
komt, die een ruimte van 2% ha beslaat
en dat de regering er een bedrag van
7% miljoen voor heeft uitgetrokken.
Nederland en Canada waren de lan
den. die het eerst en wei in september
1956 met de opbouw begonnen zijn.
Ons land heeft misschien wel het best
gelegen gedeelte van het 200. ha grote
tentoonstellingsterrein.
Ravelte (Dr.)
De neringnijd kan tot wonderlijke
excessen leiden. Dat bleek onlangs in
het Drentse dorpje Havelte, waar een
melkventer een kuil groef voor een
concurrent. Kuilen in de letteilijke zi
van het woord, want hij spitte gaten van
ongeveer een meter diep in een land-
wegvetie waar de collega-melkventer
dagelijks met zijn bestelauto langs
moest. De opzet lukte: de mets ver
moedende heer Jansen hu heet zo
kreeg de schrik van zrjn leven toen hb
Plotseling met zijn helt>™denda «eli
taire in zon gat kieperae.
kwam voor de Asser politierechter die
het maar een misselijke streek vond. De
kuilengraver bleek tenslotte een
cieel gat voor zichzelf gegj^ven te
ben, want de schade ad 246 moet hp
aan de concurrent betalen, terNU=ke
bovendien een maand .Y°°5wa£r u-Lt
gevangenisstraf boven zpn hoofd hang*,
als hij nog eens dergelijke grapjes gaa
uithalen.
Wellington (N. Zeeland)
Het was slechts een nietig muisje, dat
erin slaagde honderden mannen een
lange dag van het werk te houden, ter
wijl de mijnen in een heel koiendistnct
tot stilstand kwamen met een geducht
produktieverlies. Het muisje ging P -
derzoek uit in een elektrisch schakel-
station en veroorzaakte een complete
kortsluiting in de verbindingen. Men
had een dag nodig voor er weer stroom
beschikbaar was. Het muisje overleefde
zijn euveldaad niet.
Den Bosch
TT moet niet schrikken als u de Bra
bantse hoofdstad van de zijde van het
Oranje-bastion nadert: de „Boze Griet
grijnst daar namelijk iedere niets ver-
moedende bezoeker vervaarlijk toe. Met
nog vier andere „zusters' voelt „Griet
zich daar ongenaakbaar. Men hield
„Boze Griet" eerst gevangen op de bin
nenplaats van het Bossche stadhuis, al
sedert 1674. Dezer dagen heeft men zien
echter weer over haar ontfermd. „Boze
Griet" werd een beetje opgetuigd, haar
make-up had namelijk in al die jaren
van onachtzaamheid wel wat Se1®"6*1-
Maakt u zich echter niet ongerust, ze
dreigt wel, maar ze doet mets, want
„Boze Griet" is een heel oud kanon,
door een Keulse smid in 1511 gegoten-
Daarom heeft men dat historisch geval
op de stadswaF te kijk gezet.
San Francisco (V.S.)
Nog meer nieuws over schilderende
Betsy, de chimpansee. Een commissie
belast met de organisatie van een schil
der ij en tentoonstelling in de open Inch
heeft besloten (met vier tegen drie
stemmen), dat Betsy uit Baltimore haar
apewerk niet met haar menselijke scmi-
derencollega's mag exposeren. Betsy nan
tot nu toe geen commentaar.
Voorburg
Herinnert u zich nog onze vermelding
Van de tandenborstel-met-tank op de
Pitvinderstentoonstelling te Brussel? Wed
zo iets was al lang uitgevonden, althans
een dergelijke tandenborstel is reeds
enige maanden in Nederland verkrijg
baar beweert een import-firma ons tri
omfantelijk. Wij gnuiven mee om zó-
veel voortvarendheid en gaan op zoek
baar „Dentifit",
vroeg de minister zeer beslist bepaalde
taken aan het bedrijfsleven over te laten.
Voor art. 14, waar alleen gesproken
wordt van produktschappen en niet van
bedrijfschappen, behield hij zich even
tueel een motie voor. Tenslotte vroeg hij
naar de consequenties van deze wet voor
de Euromarkt.
De heer Van Dijk (VVD) was het in
grote lijnen met de heer Groen wel eens,
maar hij meende nóg sterker, dat dit
ontwerp praktisch neerkomt op een
blanco volmacht aan de minister. Hij was
van oordeel, dat de controle van de Sta-
ten-Generaal mogelijk moest blijven.
Ook de heer Biesheuvel (AR) voelde
zich klaarblijkelijk niet helemaal gerust
Voor een vrijwel geheel bezette Staar-
zaal heeft het Caritas-comité donderdag
avond als hoogtepunt in de Maastrichtse
caritas-week een avond gehouden, waar
op mej. dr. Klompé, minister van Maat
schappelijk Werk, tijdens haar tweedaags
werkbezoek aan Zuid-Limburg heeft ge
sproken over het onderwerp: „Caritas in
deze tijd".
De voorzitter van het werkcommitê, de
heer Jos. Peters, mocht in zijn openings
woord behalve de minister ook verwelko
men o.a. de commissaris der Koningin, dr.
F. Houben, het hoofd van het bureau Lim
burg van het ministerie van Maatschap
pelijk Werk, de heer H.G.Simons, de de
ken van Maastricht, mgr. M.Jenneskens
en loco-burgemeester F.Gijbels.
De maatschappelijke structuurveran
deringen, aldus de minister hebben ge
maakt, dat de mens van nu is gaan zoe
ken naar bescherming en een samenle
vingsverband, waarin hij veilig is, begre
pen wordt en zichzelf kan zijn-
Bij dit zoeken moet de caritas behulp
zaam zijn en zij kan dit op velerlei ma
nieren en in velerlei vormen: volksge
zondheid, jeugdwerk, volksontwikkeling
en ook het maatschappelijk werk. Bij de
ze laatste vorm dreigen echter enige ge
varen.
De eerste is, dat men op de term
maatschappelijk werk nog steeds het odi
um wil leggen van de zorg voor de arme.
Wij leven echter in een tijd, waarin een
ieder de hulp van het maatschappelijk
werk voor zichzelf nodig zal kunnen heb
ben, willekeurig van welke rang of stand
wij zijn. Zoals de volksgezondheid en het
Als bondskanselier Adenauer maandag
in Rome de verdragen betreffende de ge
meenschappelijke markt en Euratom gaat
ondertekenen, dan weet hij zich verze
kerd van de instemming van nagenoeg de
gehele Bondsdag. Dat is gebleken uit het
debat, dat de Bondsdag gisteren vijf
dagen vóór de ondertekeningsplechtig
heid reeds aan het verdrag inzake de
gemeenschappelijke markt heeft gewijd.
Alle partijen hebben zich, ondanks veel
principieel voorbehoud, in gunstige zin
over de nieuwe Europese instellingen uit
gelaten. Alleen de kleine vluchtelingen-
partij neigde kennelijk naar een verwer
ping van de verdragen. Tot een stemming
over de kwestie is het intussen niet ge
komen.
Tijdens het debat noemde staatssecre
taris Hallstein, die- namens de regering
een officiële verklaring aflegde, de Euro
markt „een laatste kans voor de oude
Europese staten om in het leven te blij
ven." „De toekomst van Europa zal pas
verzekerd zijn, wanneer het zich tot grote
eenheid aaneensluit. Bij het opstellen van
deze verdragen, die een stap in de goede
richting zijn, heeft men van alle zijden
offers moeten brengen in vele gevallen
zelfs aanzienlijke offers. Wat Duitsland
aan offers brengt, moet een bijdrage van
goede wil voor de gemeenschappelijke
taak zijn," aldus de regeringsverklaring.
Als de „zere plekken" van het Euro-
markt-verdrag noemde Hallstein de bij
zondere Franse wensen, de buitentarie
ven, de aansluiting van de overzeese ge
bieden, de betrekkingen van de gemeen
schap met andere staten en de betekenis
van het verdrag voor de hereniging van
Duitsland. De besluiten van het gemeen
schappelijk buitentarief verdedigde Hall
stein door te verklaren, dat de gemeen
schap een liberale politiek op dat punt
zou voeren. Van een duurder worden
van het leven in Duitsland door de bui
tentarieven kon geen sprake zijn, ook
niet van het duurder worden der land
bouwprodukten.
Volgens Hallstein vormen de verdragen
geen belemmering voor de hereniging van
Duitsland. Volgens protocol heeft Duits
land in geval van een hereniging het
recht op herziening van de verdragen.
Bonn behoudt voorts volledige vrijheid
wat betreft de handel met de Sovjet
zone.
In het debat wérd ook het woord ge
voerd door de minister van economische
zaken, prof. Erhard. die zijn bezwaren
tegen het Euromarkt-verdrag opsomde:
een te langzame liberalisering van het
handelsverkeer; te veel vrees voor con
currentie; het scheppen van een nieuwe
voorkeurszone door aansluiting der over
zeese gebiedsdelen; het wekken van de
schijn van discriminatie t.o.v. derde lan
den. Niettemin was prof,, Erhard toch
voorstander van het plan en „aldus is
mijn goedkeuring van meer waarde dan
de instemming van iemand, die het plan
kritiekloos aanvaardt."
onderwijs als vanzelfsprekend door en
voor een ieder wordt geaccepteerd, zal
het ook moeten worden door het maat
schappelijk werk.
In de tweede plaats dreigt het gevaar,
dat men het maatschappelijk werk te veel
zal zien als middel om zielen te winnen.
Wie dit doet raakt het wezen van de Cari
tas niet.
In de derde plaats dreigt "het gevaar,
dat het wezen van de Caritas verstikt
wordt door starheid van de organisatie
vorm en door de introductie van de nood
zakelijke deskundigheid. De organisatie
is nodig, maar moet altijd blijven en zo
soepel zijn van vorm, dat snella aanpas
sing en omschakelen naar nieuwe werk
vormen mogelijk is. Zonder deskundigheid
kunnen wij het niet stellen, maar de des
kundige kracht alleen zal nooit het gehe
le werk kunnen doen. Het maatschappe
lijk werk zal niet slagen, wanneeer het
niet wordt gedragen door een grote scha
re van vrijwilligers, die met de juiste
mentaliteit, onder leiding van deskun
dige krachten, zich voor dit werk geven.
Minister Klompé besloot met een appèl
aan ieder persoonlijk. De westelijke we
reld moet laten zien, dat zij een samen
leving kan bouwen, waarin een ieder
zich thuis kan voelen en waarin de mens
eigen verantwoordelijkheid kan dragen en
zichzelf kan zijn. Dit is het enige con
structieve antwoord, dat wij kunnen en
moeten geven op systemen en ideologieën
die in deze wereld steeds verder om zich
heen grijpen en die de mens hebben ge
degradeerd tot een nummer in het pro-
duktieproces. Met verdragen en organi
saties alleen zal ons dat niet gelukken.
„Het gaat om de persoonlijke inzet van
een ieder op de plaats waar hij staat."
Na de rede van de minister bood de
voorzitster der centrale Caritas Maas
tricht, mevrouw E.Moubis-Bolsius, haar
in haar dankwoord een Maastrichts email
aan met een voorsteling van de barm
hartige Samaritaan. Het koor der „Meers-
sener Nachtegalen" omlijstte de avond
met een programma van liederen.
druk worden gegeven van deze in groot
te tweede industrie van Nederland. Het
wordt een grootscheepse deelneming van
alle takken van onze textielindustrie,
met uitzondering van de confectie, op
basis van collectiviteit en anonimiteit
met name van de Vereniging katoen-,
rayon- en linnenindustrie, de Stichting
van rayonfabrikanten, de Federatie van
de Ned. wolindustrie, de Vereniging van
tricot- en kousenfabrikanten, de Ned.
cocosconventie en de Vereniging band
en vlechtindustrie.
De architectuur van de hal maakt de
ze zeer geschikt voor het tentoonstellen
van textiel, omdat zij een groot door
zicht verleent door de glaswanden aan
beide kanten. Wel vraagt de verlichting
een speciale studie. De bekende Utrecht,
se architect G- Rietveld sr., één van de
architecten, die gezamenlijk verant
woordelijk zijn voor de bouw van de
Nederlandse afdeling, deed voor de in
richting van de textielgroep een idee
aan de hand, om één groot verbindend
element te verkrijgen, waarbij als ma
teriaal „betonstaalweefsel" wordt toege
past. Daarbij is iedere vormgeving mo
gelijk. Na een verkaveling in grote lij
nen, waarbij met de belangrijkheid der
deelnemende branches rekening wordt
gehouden, moeten dan architect en ont
werper Jan Bons uit Amsterdam
tot een meer gedetailleerde indeling ko
men. Er zal veel nieuws te zien zijn
omdat zich talrijke veranderingen vol
trekken op het gebied van vezels en
finishes,
Midden in de hal zal een informatie
centrum aanwezig zijn voor het ver
strekken van allerlei inlichtingen.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend, waarin een nieuwe rege
ling wordt getroffen voor het toekennen
van een uitkering en een pensioen aan
gewezen Tweede-Kamerleden en van
een pensioen aan hun weduwen
en wezen. Op het ogenblik heb
ben aftredende Tweede-Kamerleden
recht op een dadelijk ingaand pensioen.
Dit wordt bepaald naar het aantal jaren
Kamerlidmaatschap tot een bepaald maxi
mum. Naar de mening van de regering is
deze pensioenregeling niet doelmatig, om
dat zij enerzijds te veel en anderzijds te
weinig kan geven.
Bij betrekkelijk weinig jaren lidmaat'
schap zal het dadelijk ingaand pensioen
onvoldoende ruggesteun geven bij pogin
gen tot het verwerven van nieuwe in
komsten, indien het afgetreden lid hierop
is aangewezen. Anderzijds zal het pen
sioen overboddig zijn als de betrokkene
erin slaagt een gelijkwaardige bron van
inkomsten te verkrijgen. Bovendien past
in het algemeen een levenslang pensioen
slechts bij de leeftijd, waarop men zich
uit het arbeidsleven pleegt terug te trek
ken.
Voorgesteld wordt thans, voor de duur
van tenminste twee en ten hoogste zes
jaar een uitkering te geven. Het eerste
jaar zou deze 30 procent, het tweede jaar
65 procent en de overige jaren 50 procent
moeten bedragen van het bedrag van de
schadeloosstelling van de Tweede-Ka
merleden. Bij het bereiken van de 65-
jarige leeftijd zou een pensioen volgen.
Voor de weduwen- en wezenpensioenen
wordt een verbeterde regeling voorge
steld.
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, vrijdagmorgen
Er wordt hier nog druk geschreven en
gesproken over de kwestie van het Moer
dijkkanaal, naar aanleiding van de be
kende verklaringen van de Nederlandse
minister van Buitenlandse Zaken, de heer
Luns. Het geval werd gisteren behan
deld door de Kamergroep van de Chris
telijke Volkspartij (C.V.P.), die het be
sluit nam dat een harer leden, dr. Del-
waide, Kamerlid voor het Arondissement
Antwerpen, dringend moest interpelleren
over de houding van de Belgische rege
ring inzake de waterwegen cn meer In
het bijzonder in verband met het Moer
dijkkanaal,
Er werd met nadruk geprotesteerd
tegen de Belgische regering, omdat zij in
deze kwestie van houding zou zijn ver
anderd zonder het parlement daarover
te hebben ingelicht.
De heer Delwaide gaf een overzicht,
hoe, volgens hem, de kwestie der water
wegen zich laat aanzien. Veertig jaar ge
leden, aldus spreker, heelt België vruch
teloos gevraagd, dat een kanaal op Neder
lands grondgebied zou gegraven worden
teneinde Antwerpen een snelle en veilige
verbinding te bezorgen met de Rijn. Dat
zou dan het Moerdijkkanaal geworden
zijn. Nederland weigerde, onder de pres
sie van Rotterdam, omdat van die zijde
concurrentie van Antwerpen werd ge
vreesd. Inmiddels lieten zich in N.-Bra-
bant stemmen horen om deze provincie
te industrialiseren, waarmee dan het aan
leggen van kanalen zou gepaard gaan.
Toen zag Nederland in, dat een Moerdijk-
kanaal op dat gebied voordelen bood en
er werden plannen gemaakt om de wa
terweg in N.-Brabant te koppelen aan
het Moerdijkkanaal. Dan werd onder
handeld en kwam het bekende verslag
Van Cauwelaart-Steenberghe tot stand,
voorziende in een landkanaal van Antwer
pen op Bergen op Zoom en vandaar naar
het Hollands Diep ter hoogte van de
Moerdijk. Nederland, aldus Delwaide,
werd toen in feite de vragende partij. Zijn
eis was: het kanaal onmiddellijk, doch er
was een tweede eis, namelijk dat de Rijn
vaartpremies zouden moeten vervallen.
België werd daardoor voor de keus ge
steld het Moerdijkkanaal zonder premies,
of de oude vaar-weg met premies.
Uit de verklaring van de heer Luns
zou men de conclusie kunnen trekken,
dat België geen keuze heeft gedaan en
een afwachtende houding wil aannemen
door de kwestie van het Moerdijkkanaal
Verrukkelijke en tere filmfantasie
Wie met een kritische geest,
maar met een steeds weer
vol verwachting kloppend
hart naar de bioscoop trekt
in de hoop onder de vele
kilometers celluloid, die daar
week in week uit door de
projectoren draaien, althans
enkele meters film te ont
dekken, vraagt zichzelf wel
eens moedeloos af, of het
eigenlijk nog wel zin heeft,
die eindeloze en ondankbare
speurtocht voort te zetten.
Zeker, er worden vaak goed
bedoelde en serieuze pogin
gen gedaan om belangrijke
werken uit de wereldlite
ratuur in beeld te brengen,
maar men slaagt er vrijwel
nimmer in, ze ook werkelijk
te „verfilmen". Grote ac
teurs treden voor de film
camera's op in rollen, die
door de beste toneelschrij
vers zijn gecreëerd, maar
hun figuren zijn slechts
tweedimensionale schadu
wen, waaraan de derde
dimensie: het levenwekken
de ritme van de ware film
kunst, ontbreekt.
Kilometers celluloid en nog De rode ballon van de kleine Pascal heeft een
geen meter film. Dat is het romantische ontmoeting. Beeld uit de meester-
povere resultaat van weken, lijke filmfantasie „Le Ballon rouge" van
vaak maanden van geduldig Albert Lamorisse.
bioscoopbezoek.
Maar dan, volkomen onverwacht, ziet men zich geplaatst tegenover een film,
die alle teleurstellingen doet vergeten, die het geloof in de filmkunst weer doet
herleven. Zo'n verrassing is „Le Ballon rouge" („De Rode Ballon"), die een
vertoningsduur heeft van nauwelijks een half uur, maar die van de eerste
tot de laatste meter film is in de ware zin van het woord.
De maker van deze film is de Franse
regisseur Albert Lamorisse, die enkele
jaren geleden reeds met een andere kor
te film: „Crin blanc", de aandacht op
zich vestigde. Ook deze film was speels
en vol fantasie, maar zij was minder
poëtisch en meer afgestemd op de pic-
torale schoonheid. „Le Ballon rouge"
daarentegen is soberder van beeldcom
positie, maar veel zuiverder van stijl,
terwijl Lamorisse er een weergaloos rit
me aan heeft weten te geven, dat zijn
eerste film mist.
De twee „sterren" in dit prachtige,
hartveroverende filmpje zijn het zoon
tje van Albert Lamorisse, de 9-jarige
Pascal („Talent heeft hij niet, maar hij
was toevallig bij de hand - en goedkoop",
verklaarde zijn vader verleden jaar op
het Filmfestival te Cannes, waar „Le
Ballon rouge" de Grand Prix voor de
korte films verwierf) en een rode lucht
ballon, die een jongen op weg naar
school in een lantaarnpaal ziet hangen.
Als ooit de betrekkelijke waarde van
de acteur in de film als kunstuiting en
het alles bepalende belang van het bezie
lende beeldritme werd bewezen, dan in
deze film.
Wanneer de eerste beelden op de top
van een heuvel, die uitziet over Mont-
martre, op het doek verschijnen, is de
ballon niet meer dan een met lichtgas
gevulde, rood geverfde rubberbol, Maar
nauwelijks heeft het handje van het een
zame kind het touw gegrepen, waarmee
de ballon toevallig in een lantaarnpaal
is vastgeraakt, of hij komt voor het oog
van Lamorisse's gevoelig gehanteerde
camera en door diens meesterlijke beeld
montage tot een sprankelend, aansteke
lijk leven en vertoont alle ondeugende,
uitgelaten karaktertrekken van een jong
hondje, dat een nieuwe meester heeft
gevonden. Hij zweeft dartelend achter
zijn nieuwe vriendje aan, wacht gedul
dig voor het raam van diens woning, als
een nuchtere moeder, die zo'n groot ding
niet In huis wil hebben, hem buiten de
deur heeft gezet, plaagt zijn vriendje
door in portieken weg te schuilen, raakt
volkomen de kluts kwijt, als deze hem
terugplaagt. waagt een oogje aan een
aardige blauwe ballon, die hem in ge
zelschap van een charmant eigenares-
je passeert en zoekt ijlings bescherming
als straatjongens hem uit jalouzie pro
beren te pakken en hem met stenen be
kogelen.
Dit alles is door Lamorisse met ver
rukkelijke fantasie en dichterlijke ge
voeligheid in wondermooie kleuren
verfilmd op een wijze, die iedere dia-
loog overbodig maakt. Een modern
sprookje, zoals dat alleen door middel
van de film aanschouwelijk kan worden
gemaakt en zoals maar hoogst zelden
op het witte doek wordt vertoond om de
eenvoudige reden, dat geest en fanta
sie uit de mode zijn geraakt en verdron
gen door hysterie en sexualiteit, mis
daad en sadisme, sensatie en rock 'n'
roll.
Hoezeer Lamorisse er in geslaagd is,
zijn ballon een eigen, levende persoon
lijkheid te schenken, blijkt wel het beste
uit de „sterf'-scène van dit rode brokje
leven. Eén der buurtjongens, gedreven
door de even onbegrijpelijke als on
weerstaanbare drang om wat mooi en
van een ander is te vernielen, slaagt er
tenslotte in een steen tegen de glanzen-
vast te maken aan de kwestie van het
Deltaplan. Het gevolg daarvan is nu, al
dus nog Delwaide, dat Nederland niet
langer wachten wil met de waterwerken
in N.-Brabant en daarom zegt, dat het
in tiet verslag Van Cauwelaart-Steen
berghe gesuggereerde Moerdijkkanaal
niet meer aan de werkelijkheid beant
woordt. België verliest nu zijn voor
naamste troef voor de eis van het Moer
dijkkanaal. Aan het eind van deze uit
eenzetting stelde Delwaide Spaak ver
antwoordelijk voor wat thans gebeurt.
De minister van State, de heer Schrij
ver, zeide vervolgens, dat ook hij van
oordeel is dat Spaak niet van schuld is
vrij te pleiten, doch hij stelde het ook
op prijs te verklaren, dat hij betreurde
dat een in de Antwerpse kringen heer
sende verdeeldheid de positie van Ant
werpen zwakker heeft gemaakt.
President Nasser van Egypte heeft don
derdagavond de secretaris-generaal van
de Ver. Naties, Dag Hammarskjoeld, ont
vangen voor een bespreking van de toe
stand in het Midden-Oosten. Hammars
kjoeld werd vergezeld door dr. Ralph
Bunche.
Tevoren had hij overleg gepleegd met
zijn politieke raadsman, Ali Sabrl, en het
hoofd van de Palestünse afdeling, Salah
Gohar.
De Egyptische minister van buitenland
se zaken, Fawzi, had naar verluidt, al
eerder aan Hammarskjoeld reeds een uit
eenzetting gegeven van het standpunt dat
Nasser inneemt. Hammarskjoeld bracht
Fawzi op de hoogte van de jongste ont
wikkelingen in New York en zijn bespre
kingen met de Israëlische minister van
buitenlandse zaken, mevrouw Meir.
Mevrouw Golda Meir, de Israëlische
minister van buitenlandse zaken, heeft
donderdag uit New York op doorreis naar
Jeruzalem in Parijs geconfereerd met
minister Pineau.
In antwoord op een vraag van een ver
slaggever zei mevrouw Meir, dat Israël
hoegenaamd niet van plan is zich te
schikken in een blokkade van de scheep
vaart in het Suezkanaal of in de Straat
van Tiran.
Inmiddels is officieel te Cariro mede
gedeeld, dat de haven van Port Said van
nu af bij dag open is voor alle schepen.
Over de betaling van dé tolgelden heeft
de Egyyptische kanaalmaatschappij be
kendgemaakt, dat Egypte' ter voldoening
van tolgeld voor het -Suezkanaal dezelf
de geldsoorten als voor november 1956
aanvaardt met uitzondering van ponden
sterling en Franse francs.
Libanees geld is geweigerd omdat dit
gekoppeld is aan de Franse franc, aldus
de bekendmaking van de kanaalmaat
schappij.
de ballon te werpen. Dodelijk getroffen
begint hij langzaam leeg te lopen, zijn
gladde huis vertoont steeds meer rim
pels, steeds geringer wordt zijn omvang.
Deze doodstrijd van de zo pas nog vro
lijk dartelende ballon, die geleidelijk
weer een levenloos stukje rubber wordt,
is zo beklemmend en zo diep ontroe
rend, dat men ademloos en met klop
pend hart toeziet. En als de jongen er
zijn voet op zet om er het laatste rest
je gas uit te persen, voelt men dat haast
als een lichamelijke pijn.
Maar dat is slechts de droevige zijde
van een blijde film. Blij, omdat „De Ro
de Ballon" de toeschouwer terugvoert
naar diens jeugd, toen alles mogelijk
was en toen de levensvreugde even sim
pel, maar ook even overweldigend was
als een grote rode ballon, dansend op de
ochtendbries in de stralen van de rijzen
de zon. Een ballon, die lichaam en ziel
verheft, zoals alle ballons van Parijs
komen toesnellen om de kleine Pascal
ten hemel te voeren.
Is het nodig te zeggen, dat ieder de
ze verrukkelijke en tere filmfantasie
beslist moet gaan zien?
F.
De Mij. tot Expl. van Onroerende Goe
deren „De Steden" N.V. heeft over 1956
aan huren ontvangen 343.973 (v.j.
332.201). Na aftrek van kosten, rente
e.d., alsmede reservering van 52.500
(48.000) voor belastingen en 35.500 (30.000)
voor bijzondere doeleinden, resteert een
winst van 96.567 (96.076). Voorgesteld
wordt het dividend wederom te bepalen
op 8 pet.
De onderhoudskosten waren belangrijk
hoger dan in 1955. Het huizenbezit bleef
onveranderd uit 224 percelen bestaan.
5
I I
Aan de algemene vergadering van
aandeelhouders der N.V. Stoomvaart Mij
Nederland zal worden voorgesteld het
dividend over 1956 te bpalen op 14 (v.j.
13Vs) pet, waarvan 10 (onv.) in contan
ten en desgewenst 4 (31/3) pet in aan
delen.
