Op valse formulieren spek naar Duitsland uitgevoerd Bij nieuwe huwelijksritus al de aanwezigen betrokken Kantoorbedienden lieten over winsten in eigen zak glijden TOON voor het BUITENLAND coors NOOIT LAG ER ZULK EEN KLEURENWEELDE GEREED! door PERCY KING Wild Wêstïïi Eejde Zeister ondernemers voor de rechter Linnaeushof geopend Bruid en bruidegom doen intrede onder zang van Introitus Assuradeursfirma moest de vuile was wel buiten hangen Toon Hermans' nieuwe One-Man-Show 9 BEHANG kleedt en kleurt VB ZATERDAG 6 APRIL 1957 PAGINA 4 r* Ernstig Rfu MA N O Brei aan de gezondheid van uw gezin met de nieuwe anti-reuma wol: Neveda Reumanon. Let op de „R" op de omhand! Wasbaas hoorde 5 jaar eisen DRIE-JARIG KNAAPJE VERDRONKEN IDENTIFICATIE-TEAM NAAR TSJECHOSLOWAKIJE Voorziet in toeristische behoefte (Van onze correspondent) ver!o vfngsrSngen Laat Uw woning ook werkelijk Uw „thuis' zijn Persoonlijkgebruik van behang opent geheel nieuwe perspectieven Verloop der plechtigheid TWEE SOLDATEN ILLEGAAL DE GRENS OVER Brief in vloeiboek ,'Hoe gedwee die meisjes Gevangenisstraffen van een jaar met aftrek eiste de officier van Justitie, jhr. mr. N. Witsen Eiias, tegen drie van de vjjf verdachten, die vrijdag voor de Utrechtse rechtbank moesten terechtstaan wegens valsheid in geschrifte. Vmv vaak, die vrijwel de gehele dag m beslag nam, betrof het valselijk opma ken van certificaten van oorsprong en van de veeartsenijkundlge dienst voor een grote partij Belgisch en Frans spek, welke in de maanden oktober—november van verleden jaar via ons land naar West- Dnitsland werd nitgevoerd, toen de grens van laatstgenoemd land was gesloten voor de Invoer van spek uit België en Frank rijk wegens het aldaar heersende mond en klauwzeer. De 49-jarige procuratiehouder A. IC. uit Driebergen, in dienst van een onderne ming te Zeist, ontving in september jl. bezoek van de directeur van een Duitse firma, die een partij spek van Franse her komst had gekocht, doch geen kans zag deze in Neurenberg te krijgen. Hij ver zocht de medewerking van K. om dit spek naar West-Duitsland uitgevoerd te krijgen en ofschoon deze aanvankelijk weigerde hierop in te gaan, besloot hij onder aandrang van de andere partij de zaak te bespreken met zijn directeur. Daar de Zeister onderneming in grote fi nanciële moeilijkheden verkeerde, zag deze er wel winst in. Op 22 oktober van het vorig jaar ging er een partij van 10.000 kilogram „Nederlands" spek de Duitse grens over, voorzien van een vals certi ficaat van oorsprong, alsmede een dito veterinaire goedkeuring. Toen er later nog een tweede partij naar Hannover werd verzonden, kwamen er van Duitse zijde klachten binnen, dat Nederland het toegestane contingent voor spek had over schreden, terwijl officieel de toewijzing nog niet was uitgeput. Een onderzoek bracht de zaak aan het licht en als ge volg hiervan volgde de in hechtenisne ming van een drietal personen. In zijn requisitoir merkte de officier van Justitie o.a. op, dat het delict van ernstige aard is te achten, gezien de in ternationale achtergrond. Hjj meende dat geknoei met officiële documenten de Ne derlandse naam in het buitenland zou kunnen schaden. Tegen de 49-jarige directeur M. van T. te Zeist, die hij moreel verantwoordelijk achtte, eiste de officier een jaar met aftrek; eenzelfde straf hoorde de 41-jarige directeur ener N.V. te Driebergen, W. W. van R., aan wien valsheid in geschrifte en uitlokking tot medeplichtigheid ten laste waren gelegd, eisen. Tegende34-jari- ge koopman W.V.E. uit Zeist werd wegens vervalsing van certificaten van oorsprong en veterinaire verklaringen, eveneens een jaar met aftrek gerequireerd. Tegen de procuratiehouder K. eiste de officier acht maanden gevangenisstraf en tegen de 22-jarige im- ën exporteur H. R. I. te Utrecht, die op aandringen van zijn opdrachtgevers zijn medewerking had verleend bij het invullen van de certifi caten van oorsprong, vijf maanden ge vangenisstraf met aftrek van voorarrest. De uitspraken in deze vijf zaken volgen dinsdag 16 april. (Van onze correspondent) Vrijdag moest de 37-jarige wasbaas G. S. te Groningen zich voor de arron dissementsrechtbank te Assen verant woorden voor een overval op de Boe renleenbank te Eelde. De officier van justitie eiste vijf jaar gevangenisstraf. Maandagmiddag 17 september 1956 om half drie begon plotseling de auto hoorn op het dak van de Coöperatieve Boerenleenbank te Eelde te loeien; alarm. De toegeschoten Eeldenaren za gen een man de bank uit rennen en naar een grijs-blauwe Peugeot hollen. Tijdens zijn vlucht loste hij nog drie schoten uit een stengun op de hem ijlings achtervolgende H. Hoven, de be kende kortebaan-crack, en verdween daarop in zijn auto. Door het moedige optreden van de kassier van de bank, de heer A. R. Hart- lief en van zijn assistente, mej. W. Boer- ma, was de overval echter mislukt. Toen S. de bank binnengekomen was, ging hij naar het loket, richtte zijn stengun op de kassier, die daar zat met een tas met 3000 gld naast zich en riep: „Geef op die tas". „Nooit", repliceerde de kas sier. Intussen zag de assistente kans, on gemerkt op de alarmschei te drukken, waarvan het geluid niet tot in het ge bouw doordrong. „Schiet dan maar", zei de kassier, liep echter in de richting van de overvaller, alsof hij de tas af wilde geven, gooide haar toen plotse ling weg en sprong achter een open staande kluisdeur. Inmiddels wierp mej. Boerma zich op de grond. Er volgden twee schoten, die de muur raakten, vlak bij de plaats waar de kassier tevoren had gezeten. Toen holde de wasbaas de bank uit. Na onderzoek bij garages bleek, dat er een Peugeot was verhuurd aan een zekere S. Al vrij spoedig werd hij ge arresteerd. S. gaf toe een jaar tevoren ook al eens (tevergeefs) geprobeerd te hebben een overval te doen op deze bank. Hij bekende volledig. Uit de rapporten en het pleidooi van de raadsman bleek, dat S. m de oorlog goed werk had verricht bij het verzet. Volgens de verdediger was S. zijn hoofd volledig kwijt. Hij wees er verder op, dat de verdachte niet alleen geestelijk maar ook lichamelijk veel heeft geleden. Hij vroeg tenslotte alle omstandigheden bij het bepalen van de straf in aanmer king te nemen. Dnderdabmiddag geraakt in een onbe waakt ogenblik het 3-jarig zoontje vai de heer Cuijten te water in de haven bij de veiling te Berkel, waaruit het knaapje enige tijd later levenloos werd opgehaald. Onder leiding van de adjunct-directeur van de Oorlogsgravenstichting, de heer P.W. de Hertogh jr. zal morgenochtend het Identificatie-team van deze stichting naar Tsjecho-SIowakije vertrekken. Het team zal er werken aan de opsporing van ongeveer honderd oorlogsslachtoffers, voor het merendeel militaire krijgsgevange nen uit de laatste oorlog die verspreid over het gehele land begraven zijn. De Tsjechoslowaakse autoriteiten verle nen naar wij vernemen aan de Oor logsgravenstichting bü haar werk in hun land alle medewerking en geeft het iden tificatie-team vele faciliteiten. Hét is vóór Nederland als bloemen- larid niet moeilijk in april en mei zijn reputatie hoog te houden. Overal staan de bollenvelden in bloei en de Keuken hof vormt een expositie, die over de bloemenrijkdom van ons land geen twij fel zal doen ontstaan. Na het bollenseizoen is er echter meestal maar weinig te zien op het ge bied van bloemen en planten. Om in dit gemis te voorzien heeft de N.V. „Lin naeushof" te Bennebroek op de histori sche grond, waar de Zweedse natuur- historicus Carolus Linnaeus zijn opzien barende onderzoekingen verrichtte be treffende de wetten, die het leven in het bloemenrijk bepalen, een tuin aange legd. waar ook gedurende de zomer maanden een veelheid van bloeiende bloemen en planten te zien zal zijn. Thans zijn de bolgewassen in volle bloei. Er gaat van de Linnaeushof een rus tige sfeer uit; de aanleg is bijzonder verzorgd, maar het park houdt het ka rakter van een tuin. Gistermiddag heeft de ambassadeur van Zweden, de heer S. Dahlmann, de Linnaeushof voor het seizoen 1957 ge opend. Vooral uit de kringen van de V.V.V. bestaat voor de Linnaeushof gro te belangstelling; men is van mening dat de hof in een belangrijke toeristi sche behoefte voorziet. Een paviljoen met een groot terras, een midgetgolfbaan (voor Pasen gereed) en een speciale speelhoek voor kinderen maken de Linnaeushof tot een buiten, waar men enige uren van een weldadige rust kan genieten in een prachtige, na tuurlijke omgeving. Neêrlanda grootste sortering ook de nieuwste modellen. Op de nieuwe ritus voor het voltrekken v»n het Sacrament van het Huweljik, wel ke het hoogw. Episcopaat voor geheel de Nederlandse Kerkprovincie heeft doen op stellen, is de goedkeuring van de Romein se Ritencongregatie afgekomen, zoals wij reeds hebben gemeld. Het is 4e bedoeling van het Hoogw. Episcopaat defce ritus ver verplicht te stellen, zo spoedig voldoende rituaiia voor de geestelijken en handboek jes voor de gelovigen beschikbaar zijn. Dit tijdstip is niet ver meer verwijderd, aldus vernamen wij nog van officiële zijde. De sluiting van het huwelijk geschiedt door de wederzijdse toestemming van man en vrouw. Doch Christus heeft deze over eenkomst tussen gedoopten ook verheven tot de waardigheid van Sacrament. Dit betekent, dat deze huwelijkssluiting te vens een heilig teken is, dat Gods bij zondere genade aanduidt en tegelijk geeft om de huwelijksstaat naar Gods Wil en bedoeling te beleven. Al is de ritus, die voor de strikte fle digheid nodig is, uit zijn aard zeer een voudig, de Kerk is reeds vroeg tegemoet gekomen aan het verlangen der gelovigen om dit zo gewichtige moment in hun le ven met een wat breder liturgisch cere monieel te omgeven. Om aan het kerke lijk huwelijk een nog plechtiger viering te geven, deed het Hoogw. Episcopaat een wat meer uitgebreide ritus samenstellen. Z. H. de Paus heeft echter door het her stel en de omvorming van de Paaswake en de herziening van geheel de viering van de Goede Week-plechtigheden nog Ingezonden Mededeling (Van een deskundige) HET openen van een rol werkelijk goed, modern behang kan even ver rassend zijn als het ontluiken van een bloemknop. Nimmer tevoren lag er zulk een kleurenweelde opgeslagen in de magazijnen van verrukkelijk koel, bleek blauw dat doet denken aan kris talhelder bergwater, tot het warme, diepe rood van verse rozen. Dit is geen extatische beeldspraak, maar het verheugende resultaat van wat men het gelukkige huwelijk van weten schap en kunst zou kunnen noemen, waarbij het vakmanschap als getuige heeft gefungeerd. Nooit eerder heeft de deskundige zo goed geweten hoe door een juiste keuze van dessin, ritme en tint die sterk persoonlijke sfeer kan worden opgeroepen welke de moderne mens in deze tijd van vervlakkende uiterlijkheden zozeer begeert en be hoeft. Het jaar 1957 belooft daarom een goed behangjaar te worden een jaar waarin het prachtige materiaal dat be hang in feite is, de kans krijgt op een werkelijk functionele toepassing in tien duizenden huiskamers en slaapver trekken. Men weet uit vorige publi- katies wat daaronder vaktechnisch een ander verlangen als rechtmatig er kend, nl. de wens naar een meer gemeen schappelijke viering van de liturgische plechtigheden. De wijze, waarop de Ne derlandse katholieken met deze viering hebben meegeleefd, deed blijken, dat de tijd voor zulk een gemeenschapsdienst min of meer rijp is geworden. Daarom is ook bij de kerkelijke viering van de huwe lijkssluiting gestreefd naar een meer ge meenschappelijke dienst, waarin al de aanwezigen betrokken zijn. Het verloop van de plechtigheid zal voortaan als volgt worden. Onder de zang van de Introitus doet het aanstaande echt paar zijn intrede in de kerk. Het wordt door de priester aan de ingang van het priesterkoor ontvangen en voor het altaar geleid. Daar roept de priester Gods hulp af over de komende heilige handeling en keert zich dan tot bruidegom en bruid om hen op het verheven ogenblik te wij zen en hun de vragen te stellen, of zij bereid zijn de nieuwe levensgemeenschap aan te gaan. Daarna geven bruidegom en bruid elkander hun ja-woord. Terwijl het koor in een zang om Gods bekrachtiging vraagt, wijdt de priester ten aanschouwen van de jonggehuwden hun beider ringen. Zij geven elkander de ring onder de ze gen van de priester, waarna alle aanwezi gen zich verenigen in een gemeenschappe lijk gebed, dat op het einde wordt over genomen door het koor in de smeekzang van het Kyrië Eleison. De Eucharistie viering met de priesterlijke zegen voor het jonge echtpaar en hun Communie is het waardig besluit op dit christelijk huwe lijk, gesloten voor het altaar Gods, in tegenwoordigheid van de priester der Kerk en bezegeld door Gods genadevolle werking. Nw. Binnenweg 66-68 - Rotterdam Twee Nederlandse soldaten, resp. 19 ®n 20 jaar oud, zijn, naar gisteren in Olden burg is meegedeeld, donderdag aldaar gearresteerd wegens illegale grensover schrijding. In de nacht van 2 op 3 apru zouden zij, in uniform en zonder geldig8 papieren, Duitsland zijn binnengekomen. Verdere mededelingen werden door de justitie in Oldenburg geweigerd, omda' het onderzoek nog niet is afgesloten. Oo» werden de namen der gearresteerden nie' genoemd. In een zaak, die als gevolg van de dis crete behandeling door de rechtbank te Amsterdam, voor de publieke tribune zeer veel mysterieuze facetten behield, is gistermiddag door de officier van Justitie, mr. J. Tonckens, tegen twee inmiddels ontslagen kantoorbedienden van een Am sterdamse assuradeursfirma, wegens ver duistering in dienstbetrekking en vals heid in geschrifte ieder een jaar gevan genisstraf met aftrek van het voorarrest geëist. Terecht stonden de 32-jarige C. J. D. die op 5 december j.l. is gearresteerd, en diens assistent, de 29-jarige A. J- B., gede tineerd sedert 24 januari j.l. Uit de lang durige behandeling van de zaak bleek, dat beiden te maken hadden met schade afwikkelingen en dat zij bij de verkoop van goederen, die tijdens het vervoer be schadigd of bedorven waren, dikwijls over winsten maakten, die ze in hun eigen zakken lieten glijden._ Zo had b.v. de firma voor Russische assuradeurs enkele duizenden guldens overgemaakt aan kopers van een partij hout, die tijdens het transport zoek was moet worden verstaan: het gebruik van behang op zodanige wijze, dat niet alleen kleur, sfeer en „persoonlijkheid: van een vertrek op gunstige wijze wor den beïnvloed, maar ook het eigen ka rakter van de bewoner tot uiting komt. Behang als zachte begeleiding van schilderijen en meubilair. Behang om sombere kamers op te vrolijken en te zonnige kamers af te dempen. Behang om een plezierig ritme aan de wand te geven, de ruimtelijke werking te ver beteren of rust ën harmonie in huis te brengen. Kortom: behang, dat van een woning een „thuis" maakt en dat de mens in zijn eigen vertrouwde omge ving rijker, evenwichtiger en dus ge lukkiger maakt. Modern behang doet wonderen! Wie in dit voorjaar met het plan rondloopt zijn kamer opnieuw te laten behangen, mogen wij aanraden een briefkaart met naam en adres (van zichzelf en van zijn behanger) te sturen aan Rath Doodeheefver, Prinsen gracht 730-736, Amsterdam. Hij ont vangt dan gratis een fraai prospectus met instructieve behangsuggesties en enige van de 1001-mogelijkheden, die R D-behangsels bieden. Advertentie Rath Doodeheefver ontwerpers en fabrikanten van behangselpapier^ Toon Hermans heeft zichzelf gister avond voor het Amsterdamse publiek in zijn nieuwe one-man-show In het Eeidse- pleintheater gepresenteerd als de „Lichte Muzeman" en daarmee inderdaad zijn eigen plaats onder de Nederlandse caba- ratiers duidelijk aangegeven. Deze rasar tiest dient de lichte muze maar dan ook wel zo met hart en ziel, dat het door hem heel serieus gemeend en gevoelig liedje als „Ik hou van jou, zolang mijn hart blijft kloppen Jacqueline" door het pu bliek met lachschaters ontvangen wordt. Toon heeft bekend op een persconferen tie, na de voorstelling, dat hij de eerste maal, toen dat gebeurde in Gent en Ant werpen, waar hij zijn show enige weken geleden ten doop heeft gehouden, zich erg beledigd heeft gevoeld. Maar hij heeft zich er nu bij neergelegd. Dat zal Hermans ook wel moeten, want alles wat hij doet, zegt of zingt, is nu een maal mal. Gelukkig niet alleen mal. Zijn woordspelingen zijn meermalen heel spits en raak getroffen, zijn visuele „gags" dikwijls onovertroffen en zijn liedjes meestal zo levensblij en lichtgetind, dat het Iedereen zijn zorgen doet vergeten. In zijn bijna tweeënhalf uur durend optre den waren enkele heerlijke hoogtepunten, zoals voor de pauze de „Ballade van het moeilijke begin", de komieke Franse taal les, het sprankelende zwerversliedje „Je te salue, mon soleil" en de koddige sa menspraak met Toons charmante assisten te Phillis Laie over Shakespeare, gevolgd door een raak toneelstukje over „Sybille en d'r derde man". Na de pauze troont de cabaretier op zijn „kolderzolder" of Schlagerij", en tus sen een hoop nuttige rommel boeit hij an dermaal het publiek met zijn internatio naal fijnzinnig liefdesliedje „You are, Sie sind, voi's êtes", laat hij de zaal slap lig gen door voor twee minuten goochelaar te spelen, met een feestneus op nietszeg gende redenaars of fanfareledèn te imite ren, of als ballonnenkoopman(?) zich te keren tegen het „zwarte chanson". Toon houdt van klanknabootsingen en ditmaal heeft hij die verwerkt in een Frans, Amerikaans en Italiaans liedje, welke door de zaal gretig meegezongen worden. Als geheel leek ons deze one-man-show die zoals men weet, een voorbereiding is op Hermans' buitenlandse tournee van iets minder grandioos gehalte dan zijn vorige, maar het kan natuurlijk zijn, dat de herinnering aan die grootse première van zulk een zwaar artiestenkarwel vorig jaar, te veel verwachtingen heeft gewekt. Het Leidsepleintheater heeft de kunste naar, zijn medewerkster en het muzikale trio, dat voortreffelijk secondeerde, ovatie op ovatie gebracht, en allen uitbundig in de bloemen gezet. En Toon zou Toon niet zijn, als hij nog niet eens met een ex traatje gekomen was: een heel mooi lied je over Amsterdam in de zonneschijn. Tot half juni blijft de one-man-show ln Amsterdam, Dan gaat Hermans met zijn internationaal programma eerst naar het Raymundtheater in Wenen en vervol gens naar München. Aanleiding tot deze blikverruiming tot over de grenzen Is zijn optreden vorig jaar voor de Nederlandse televisie ge weest, waaruit contacten met het buiten land zijn gegroeid. Hoelang de cabaretier wegblijft weet hij niet. Misschien een maand of vier" en als het meer wordt, doe ik het niet met opzet". Zo mogelijk wil hij in de toekomst ook naar Frankrijk en Engeland en uiteindelijk ligt het in zijn >edoeling een show te maken die hij in ieder land kan brengen. Filmpiannen zijn ?r ook al. „Maar het scenario dat men in München, waar ik destijds een geslaagd proefoptreden heb gehad, aanbood, beviel me niet. Ik heb nu zelf een scenario ge schreven en wacht af hoe daarover ge oordeeld wordt". Nederland zal Toon met zijn heerlijke conférences en zijn gekke coiffure straks dus een tijdje moeten mis sen. Alle reden om voordien in Amster dam afscheid van hem te komen nemen. W. geraakt. Kort nadien kwam het hout Rotterdam terecht. De Amsterdamse fir' ma verkocht het nu zelf aan een and®' en zou dus feitelijk de voor het hout on'' vangen 5100.- aan de Russische assura' deurs hebben moeten overmaken. De ver- dachten wisten dit bedrag echter op °f, volgende wijze .in de wacht te slepen. Tf, stelden een volkomen gefingeerde bri®* op aan een persoonlijke zakenrelatie W®' wetende, dat de directie des avonds brieven in de vloeiboeken praktisch of' gelezen signeerde en de kopieën parafeef' de, legden zij de brief in zo'n vloeibri; en kregen deze prompt officieel geteken® terug. De brief werd nimmer verzond®1^ maar op grond van de geparafeerde k®' pie maakte de te goeder trouw zijn8 boekhouder 5192,74 over op de bankt®' kening van de hierboven genoemde r«' latie. „Ik heb zelf geen bankrekening daarom heb ik een bedrag van 5192.' dat ik te goed heb op Uw rekening lat8' overmaken", schreef een der verdacht®1' aan de relatie. Toen het geld op bankrekening gestort was, verzocht hij relatie het gemakshalve op de giroreK® ning van zijn medeverdachte te stort®8: Voor zijn moeite liet hij de relatie Is behouden. Tenslotte was de beide verdachten verduistering van 2500.- ten laste ée' legd, die zij door middel van een chèfl^ aan toonder hadden opgenomen bij een fir.' ma, die weer een andere partij hout b8 gekocht. Uit opmerkingen van de president bl®®^ dat er nog veel meer knoeierijen 8L het licht zijn gekomen. Behalve de tw verdachten, waren ook andere person8®1- leden aan de tand gevoeld. Een van h® begon tijdens de zitting op de publi®^, tribune plotseling de president toe te T0^ pen, dat zijn manipulaties hier niet zake waren en niet moesten worden ooff®. somd. Op bevel van de president W®'1 hij van de zitting verwijderd. Het vooronderzoek naar twee and®1?; duistere zaken liep vast. Wegens gebr® aan bewijs werden zij geseponeerd. directie heeft aanvankelijk de justi" buiten deze knoeierijen willen laten". 8,l dus de president, „omdat zij, hetgeen '7 kan begrijpen, de vuile was niet buit®, wilde hangen". Ook kwamen telkens ®8 kele meisjes ter sprake, die op het k8<1 toor werkten en die soms opdrachten v® de verdachten moesten uitvoeren. „W derlijk hoe gedwee die meisjes in dat b®' drijf allemaal zijn", was een opmerkt®' van de president. De uitspraak volgt op 17 april af- (Advertentie) verbouwingen VOORHAVEN 101 «TEL 34971 ROTTERDAM Zaken zijn Zalen 8). Zij en geen ander. Ik ken haar. Blijkt mijn on derstelling juist, dan hoef je ook niet te vragen, wie achter het bureau „S.O.S." zit. Vervloekte pech, dat Horn zo heet gebakerd is! De arbeiders lieten een deel van hun eis vallen; met wat goede wil van weers zijden was wel een oplossing gevonden. Ik betwijfel het. De algemene opinie is, dat Horn met een dag of wat toegeeft. Je kent de Soroeërs niet. Grote kinderen, die graag geloven wat ze wen sen. Ze wanen zich hele helden nu ze gaan staken. Ring en Ravn zijn eerste klas schoeljes. Waren zij er niet geweest, dan was het nooit zover gekomen. Ik weet het niet, Larsen, maar ik vrees, dat we aan de vooravond van de nodige poppenkast staan. Ik zal eerst een paar informaties in Kopenha gen inwinnen, daama steek ik een visite bij Hom af. Misschien lukt het mij hem tot ander inzicht te brengen. Dan neem ik mijn h'oef voor je af. Jensen zei het op een toon, die geen twijfel liet of hij was er zeker van, de hoed op het hoofd te zullen houden. De telefoongesprekken met Kopenhagen namen nog al wat tijd in beslag. Larsen kwam bovendien min der te weten dan hij had gehoopt, doch wat hem kon worden meegedeeld was niettemin voldoende om zon der restrictie Horn's handelwijze als onberaden en gevaarlijk te stempelen. Ondanks het ver gevorderd uur,begaf hij zich naar de woning van de fabri kant. Ellen deed open. Als u komt om vader te spreken, Hr. Larsen, zei ze bedrukt, hebt u een vergeefse wandeling ge maakt. Hij wil niemand zien, zelfs mij niet. Zijn be middelingsvoorstel is verworpen. Om negen uur werd telefonisch medegedeeld, dat de alleruiterste eis tien procent is. Alleen de oudste arbeiders, ongeveer vijftig, hebben zich tegen staking verklaard. Vader antwoordde woest, dat ze te kiezen hadden tussen morgenochtend allen present of niet één man aan het werk. Weet u, dat hij zich met Kopenhagen in verbin ding heeft gesteld voor werkwilligen? Hij deed zowat de hele dag niets anders dan met Kopenhagen telefoneren. Ook weer toen het be sluit van de vergadering bekend was. Vader wei gerde me elke Inlichting. Na het laatste telefoonge sprek ging hij naar zijn slaapkamer en snauwde, dat hij voor niemand was te spreken, onverschillig wie. Ik hoorde, dat hij de huishoudster opdroeg, mor genochtend om half vijf zijn ontbijt gereed te heb ben. —Uw vader is voornemens, hoog spel te spelen, Froken Horn. Een spel, dat hem wel eens véél duur der kan komen te staan, dan inwilliging van de ge stelde eis, al ben ik de laatste om de handelwijze van de arbeiders goed te keuren. Hij laat zich door Fru Runge opwarmen. Vindt u het niet bar, dat vader mij overal buiten houdt, maar wel voortdurend met haar praat? Inger is ontegenzeggelijk mooi en charmant; toch ben ik in het geheel niet op haar gesteld. O, ik weet, dat va der nog niet te oud is om te hertrouwen, maar de hemel beware me voor een stiefmoeder als Fru Run- ge! Lang duurt het niet meer, Froken Horn, of Soroe is van haar bevrijd. Ellen schudde het hoofd. Tegen ons heeft ze er met geen woord over gesproken, dat ze van plan zou zijn te vertrekken. Was het maar waar! Ze hitst vader tegen zijn arbeiders op. Ik vind de manier, waarop ze hem behandelen, in één woord dun,maar ik vergeet niet, dat ze zijn misleid. Fru Runge ha mert er op, dat hij er niet één moet terugnemen. Ik zal voor haar geïntrigeer een stokje steken, Froken Horn, Waar is ze? In de huiskamer. Ik wil haar niet zien, het is me onmogelijk. Ellen ging naar haar boudoir. Larsen bedacht zich een ogenblik; toen trad hij de huiskamer binnen. Fru Runge zat op de divan, haar uitverkozen plekje. Zij las een roman, die zij dicht klapte, zodra ze de bezoeker zag. Ieder had ik kunnen verwachten, behalve u, be groette zij hem met een geforceerd glimlachje. Kan ik me voorstellen. Omhet heel kort te ma ken, ik weet nu met welk doel je naar Soroe kwam. Kijk eens aan! Je blijkt meer aan mij te den ken dan ik aan jou! Om Niels Hom te bewerken zich met het. bureau „S.O.S." in te laten. Ik heb vernomen, dat het een onderneming van je vriend Poul Lynge is, een even verachtelijk sujet als jij. Fru Runge maakte .een gebaar van verveling. In geen jaren heb ik van hem gehoord. Je liegt. Jij bent nog altijd een handlangster. Hoe zou je het vinden, Larsen, als jij je met je eigen zaken bemoeide? informeerde zij hooghartig. Dit zijn mijn zaken. Daarom grijp ik in. Je pakt je bullen en vertrekt morgen met de eerste trein. Gisteravond stond je me een termijn van drie dagen toe. Eén is pas voorbij. Maar om even dui delijk te zijn als jij, ik ben helemaal niet van plan te vertrekken. Wel in d'e allerlaatste plaats op jouw commando. Je zult doen wat ik zeg! Knoop dat in je oor, Jytte Hjort. Zij lachte hem in zijn gericht uit. Even keek Lar sen haar aan, dan schokschouderde hij en verliet het huis. Op weg naar Jensen kwam hij verscheidene groep jes stakers tegen. De mannen deden uitgelaten; som migen was het aan te zien, dat zij gedronken had den. In de regel bezondigden zij zich daar niet aan; matigheid behoorde tot de Soroese deugden. De sta king had hun echter het hoofd op hol gejaagd. Een staking was iets nieuws voor hen, iets dat zij tot nu toe alleen van horen zeggen of uit de krant ken den. Enkelen leken opgewonden kinderen, zo zeker waren ze van hun triomf. Eén hunner hield hem staan de. Ha, Hr. Larsen! Al gehoord? We hebben er maar eens een paar dagen vakantie van genomen! Ik betwijfel, of jullie vrouwen er ook die zonni ge kijk op hebben, vriend! Zult u gewaar worden als we een dikker week loon neertellen! Binnen een paar dagen geeft de baas toe. Hij begon al met de helft aan te bieden. De rest volgt. Larsen liep door. Daar hij de bedrijfsleider niet thuis trof, liet hij een boodschap achter. Hij nam een paar uur slaap en was om kwart voor vijf bij het sta tion in afwachting van de werkwilligen uit Kopen hagen. Weldra voegde Jensen zich bij hem. De spe ciale trein arriveerde met enige vertraging. Nauwe lijks was het eerste contingent stakingbrekers op het plein verschenen, of de bedrijfsleider riep ontsteld uit: Grote goden! Kijk eens, wat Hr. Horn op Soroe loslaat! De stroom hield een poosje aan. Het was inder daad geen elite gezelschap dat naar de fabriek op marcheerde. Er zat niet de minste orde in de troep; de kerels liepen in rijen van vier, vijf of zes, net naar het hun uitkwam. Van menigeen kon het geen lopen worden genoemd; het was waggelen. Ja Jensen, zei Larsen verbeten. Hr. Horn is sta pel. Van nu af aan heeft Soroe opgehouden, een rustig oord te zijn. Er is één verontschuldiging, de baas wist niet, dat ze hem zo'n zootje op het dak zouden sturen. Dat kan nooit als excuus gelden. Hij had zich te voren op de hoogte moeten stellen. Het loopt op raus- partijen uit, Jensen. De stakers zullen niet dulden, dat dergelijke individuen hun plaatsen innemen. Zou het niet meer tegen te houden zijn? Larsen trok de schouders op. Een geluk bij een ongeluk, dat de bende zo vroeg is gearriveerd. An ders had je direct de poppen aan het dansen gehad. Ik zal Hr. Horn onder het oog brengen, wat hij ge daan heeft. Maar niet nu. Voor het ogenblik lijkt het me verstandiger, hem uit de weg te blijven. Over een paar uur, als hij tot inzicht gekomen moet zijn, dat hij het paard van Troje heeft binnengehaald, dan wil ik een hartig woordje met hem wisselen. Met dit voornemen, begaf Larsen na te hebben ontbeten, zich om acht uur op stap. Het bericht over de aankomst van werkwilligen had zich als een lo pend vuurtje door Soroe verspreid en in groepen schoolden stakers voor de ingang van de fabriek sa men. Larsen zag de toekomst donker in, tenzij het Horn duidelijk was geworden, welk koopje „S.O.S." hem had geleverd en zich liet' overreden, de bende met een week loon naar Kopenhagen terug te zen den. Op enige afstand van de fabriek hield een politie agent hem aan. U doet beter, niet verder te gaan, meneer. De stakers zullen u niet laten passeren. Ze zijn in een allesbehalve gemoedelijke stemming. Ik kan het ze niet kwalijk nemen, agent. Hr. Horn is wel wat hard, van stapel gelopen met het werven van werkwilligen. Hij had wijzer gedaan, de onderhandelingen niet zo botweg af te breken. Tot dusver geen ongeregeldheden voorgevallen? Een stuk of wat keien gegooid. En op het ter rein een schot gelost. Niemand gewond. Het is zo als u zegt, het steekt ze, dat direct onderkruipers zijn te werk gesteld. Christenezielen, waar heeft Hr. Horn zó gauw die wonderlijke verzameling op de kop getikt? Het is mijn bedoeling, daarnaar te informeren, agent. Maak je niet bezorgd. De arbeiders zijn op mij niet gebeten. Larsen liep naar de fabriekspoort. Hij was er een meter of twintig van verwijderd, toen een groepje stakers hem de weg versperde. Wat moet dat? snauwde de woordvoerder. Je hebt daarginds niets te maken, verstaan? Jesper trad naar voren. Het is Hr. Larsen, Horn's nieuwe secretaris. Hij kan passeren. Mij een zorg wie het is! Hij staat aan de kant van de kapitalisten, van de arbeidersvijanden, dat is me, voldoende! Luister eens hier, jongens, zei Larsen gemoe delijk. Al hebben jullie roekeloos gehandeld, toch trek ik één lijn met jullie. Hr. Horn heeft een grote fout gemaakt. Dat wil ik hem vertellen. Misschien is hij voor rede vatbaar en stuurt hij de troep naar Ko penhagen terug. In orde. Hr. Larsen. Jesper maakte ruim baan voor hem. De poort was gesloten. Eerst na herhaald beuken werd ze op een kier geopend. Een ongure tronie staar de Larsen aan. Hij voelde zich wee worden van de alcohollucht, die hem tegemoet kwam. Wat moet je? Ik ben Hr. Horn's secretaris. De patroon heeft me ontboden. De poort ging nu halverwege open en Larsen stap te er vlug doorheen. Onmiddellijk werd hij beet ge grepen door twee kerels, die hem zonder plichtple gingen fouilleerden. Geen wapen, rapporteerde een van hen. Laat door. Larsen stapte naar het directiegebouw. Zijn ge dachten waren van weinig opbeurende aard. De ben de voelde zich reeds heer en meester van het ter rein; er zou heel wat komen kijken om ze goed schiks weg te krijgen. De deur van Horn's privékantoor stond aan en zonder kloppen trad Larsen binnen. De fabrikant zat achter zijn lessenaar; tegenover hem, de handen in de broekzakken, een sigaar tussen de tanden, Ernst Smidt. Zo, zei Larsen grimmig. Ik blijk dus juist te zijn ingelicht. Jij speelt tegenwoordig met Poul Lynge on der één hoedje. Wel, verwonderen doet het me niet, dat twee zulke uitgelezen schoeljes elkaar de broe derhand hebben gereikt, Smidt. XII Een donkere gloed had langzaam Horn's wangen gekleurd. Je manier van begroeting is niet, al te beleefd, Larsen. Dit is inderdaad Hr. Smidt. Hij vertegen woordigt het arbeidsbemiddelingsbureau „S.O.S." dat voor werkkrachten heeft gezorgd, nu mijn eigen volk er de brui aan geeft. U maakt zich toch geen illusies, dat dit bijeen geraapt zootje in staat is, uw mensen te vervangen? Horn streek zich over de kin. Hij zat wat met zijn houding verlegen. Erg opwekkend zien ze er niet uit daar heb je gelijk in, beaamde hij met tegenzin. Maar om vriendelijke gezichten is het me niet te doen geweest, wèl om flinke werkers. Het juiste standpunt, knikte Smidt. Maak u niet ongerust. Niemand hoeft me te leren, hoe ik me van een gegeven opdracht moet kwijten. Daarvan ben ik overtuigd, antwoordde Larsen scherp. Hij wendde zich tot Horn. Stuur ze terug, van waar zij gekomen zijn, meneer Horn. En de krankzinnige eis van de arbeiders inwil ligen? Hr. Hom moet zijn financiële verplichtingen te genover „S.O.S." naleven, onverschillig of de Kopen- hagers blijven of subiet vertrekken, zei Smidt zoet sappig. Op zijn verzoek zijn ze hier. Wil er van een terugnemen van de stakers sprake wezen, dan ge schiedt dit alleen op de oude voorwaarden. Natuur lijk kunnen mijn mannen niet in een vloek en een zucht de fabriek op volle kracht doen werken, maar het zijn bekwame vaklui. Hun handen staan niet ver keerd. En verondersteld, dat ze in capaciteit te kort zouden schieten, dan nog heeft hun komst het ge wenste effect: de Soroeërs murw te maken. Want in de eerste plaats doen ze dienst als stakingbrekers. Hr. Horn's arbeiders zullen gauw genoeg inzien, dat ze niet onmisbaar zijn en de hemel op hun blote knieën danken als ze terug mogen komen. Het zou feitelijk meer zijn dan ze verdienen, Larsen. Ik kijd nu al aanmerkelijk schade van hun afdreigingstactiek. De bemiddeling van „S.O.S." kost me tienduizend kronen; gezwegen van de spe ciale trein. Eenzelfde bedrag was ik verplicht te storten in een garantiefonds, waaruit werkwilligen schadeloos worden gesteld, die van de zijde van de stakers lichamelijk letsel hebben ondervonden. Een bepaling, die altijd gemaakt wordt, me neer. Maar het zal best loslopen, verzekerde Smidt haastig. Mijn mannen is verboden, een voet buiten uw terreinen te zetten. Wat de opmerking betreft over een bijeengeraapt zootje, Hr. Larsen, dat u soms, dat de braafste jongens als stakingbrekers dienst wil len doen? Ze weten, dat zij voor de kans staan, een paar kapotte benen of een kogel door het lijf te krij gen. Misschien had u een paar ministers bereid ge vonden dit karweitje tekomen opknappen. Zo'n bof- ferd ben ik niet. Ik kan alleen kerels leveren, die hun schoenen hebben versleten met vergeefs zoeken naar werk enzó om een stuk brood verlegen zit ten dat het hun een zorg is geworden hoe ze het ver dienen. Maar kerels met stijvige knuisten en durf. Natuurlijk, antwoordde Larsen sarcastisch. Met een ruk keerde hij zich van Smidt af, Het is me een raadsel, Hr. Horn hoe u zulke hulp kon aan vaarden. De fabrikant draaide in zijn bureaustoel heen en weer. Opnieuw had hij het met zijn betere gevoelens te kwaad, die hem voorhielden, dat hij zich op ver keerde paden bevond en zich had laten overhalen tot iets wat niet te rechtvaardigen was. Doch op nieuw verhardde hij zich. Die toon staat me maar matig aan, Larsen. Ze willen mij er onder hebben- Goed. Dan zullen ze merken, dat ik tot het laatst toe van me afbijt, en stevig ook. Het gaaf om mijn zaak en een buitenstaander heeft me geen lesjes uit te delen hoe ik handelen moet. Smidt knikte triomfantelijk. Dat is tenminste taal van een man. Hr. Larsen laat zich lelijk in de kaart kijken; hij maakt gemene zaak met de stakers. Wan neer het tegen een patroon gaat, zingen ze alle maal hetzelfde liefde, Hr. Horn, van hoog tot laag- Het zit hun in het bloed. Jammer.dat je vriend Lynge er niet bij is, Smidt, om te applaudisseren. Ja, waar hangt dit il' lustere lid van de maatschappij uit? Moet hij voor lopig achter de schermen blijven? (Wordt vervolgd).

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1957 | | pagina 4