Goede Vrijdag
Botersmokkelaars opnieuw
voor gerecht
Père LHANDE S.J. overleden
GOEDE WEEK in Jeruzalem
Paters Kapucijnen verwierven
grote populariteit
Nederlandse Provincie bestaat.
75 jaar
vb
Op pelgrimstocht
Bw» BB
0FW!3p1
ilstSSSr a
naar Jeruzalem
Versiering
van de „Groene Draeck
Protest van huis- en
grondeigenaren
Pionier van liet apostolaat onder de
arbeidersklasse
Ver duisterings-
voorschrift" op komst
1
Minder pelgrims als gevolg van
politieke spanning
vL<rf
Penicilline bereid langs
chemische weg
Kunstmatige gaswolk
voor betere radio-
ontvangst
Verdelingssysteem voor
woningbouwleningen
VRIJDAG 19 APRIL 1957
PAGINA 3
M:
Tegen blokkeren huur
verhoging
Officier vindt straf te mild
Redenaarstalent
HAAGS BURGEMEESTER
SCHAP NIET UITSLUITEND
VOOR KATHOLIEKEN
PRINSES MARGRIET MET
VAKANTIE IN FRANKRIJK
Bescherming tegen oorlogs
gevaren
°ors
Amerikaanse vinding van nog
onbekende betekenis
Einde 16e eeuw
eerste paters
Brengt kleine kindjes
Twaalf provinciaals
Experiment in Nieuw-Mexico
De „droeve weg" naar Golgotha
JERUZALEM, april
Er bevinden zich dit jaar slechts
weinig pelgrims in het heilige land. De
wankele politieke situatie in het Mid
den-Oosten is hier eerder de oorzaak
Van dan de recente onrust in Jordanië.
Want een pelgrimsreis naar Jeruza-
lcin wordt meestal lang van te voren
v°orbereid. Volgens de schattingen
lBn er in deze lijdensweek nog geen
vÜftienhonderd bedevaartgangers in
de stad van David aangekomen. Het
Vor'g jaar waren het er lietst tien keer
z°veel. Het aanzienlijke getal van vijf
tienduizend dus- Hotelhouders en ver-
vaardigers van (gewijde) kruisen en
rozenkransen klagen dan ook steen en
keen, om maar niet van de tientallen
Werkloos rondhangende gidsen te spre
ken.
Geen pelgrim, die naar Jeruzalem
Wekt, zal verzuimen langs de Via
Dolorosa te gaan, de „Weg der Smar
ten", die de Heiland gebukt onder het
kruishout, gelopen heeft. Hij slingert
rich kris kras door het meest schil
derachtige gedeelte van het oude
Jeruzalem heen, van de plaats, waar
van men aanneemt, dat daar het
gerechtsgebouw van Pilatus heeft
gestaan tot die, waar men het Gol
gotha van de gehele wereld zoekt.
lorosa gaat, maakt het weinig uit
of de route honderd meter naar links
of honderd meter naar rechts moet
worden gezocht. Hij weeten de we
tenschap sterkt hem hierindat hij
zich op heilige grond bevindt, dat het
hier was, dat de Verlosser der wereld
leed en stierf, begraven werd en la
ter is opgestaan.
Elke vrijdag beweegt zich een pro
cessie langs de Via Dolorosa, die door
biddende Franciscaanse monniken ge
leid wordt, ledereen die dit wil, kan
zich er bij aansluiten en neerknielen
bij de plaatsen, waar zich de veertien
kruiswegstaties bevinden, waar de
smartelijke weg van de Heiland even
onderbroken werd.
Iedere katholiek kent deze staties
uit zijn eigen kerk. In iedere kerk
wordt de herinnering vastgehouden aan
de straten en gebouwen van de oude
6tad Jeruzalem.
De processie heeft haar startpunt op
de Lithostrotos, de plaats waar Pi
latus zetelde, of althans er recht te
genover, waar zich op een ruim binnen
plein van een Mohammedaanse school
de gelovigen kunnen verzamelen. Als
men zich op een ander uur van de dag
alleen door de kapellen laat leiden, die
boven het gerechtsgebouw van Pilatus
zijn aangebouwd voor een processie
zou geen ruimte zijnzal men u de
ruwe stenen vloer tonen, waar de voe
ten van Christus hebben gerust. Men
0_.------ laat u ook enkele krastekeningen zien
^ten kan natuurlijk betwijfelen of du (jje door Romeinse soldaten zouden
«^kruisweg is geweest, die in de Bij- zyn gemaakt. Op een ervan ziet men
1 de Davidsster in klauwen van een ade
laar gevat (Rome overheerst Juda) en
bel beschreven wordt. Men zou bij
voorbeeld kunnen aanvoeren, dat de
gevolgde route pas laat als de hei-
"ge weg werd aanvaard, of dat het
Jeruzalem uit de eerste eeuw ten
minste negen meter onder het hui
dige straatniveau heeft gelegen.
Maar voor degene die als pelgrim
en niet als toerist langs de Via Do-
deze tijd zou de naam „Goede
vrijdag" niet kunnen zijn ontstaan.
- Zij dateert uit een eeuw, waarin de
rupsen aan het lijden een zin, een
j dzame werking toekenden. En waar-
v then begreep, dat hoe moeilijk
- 1 ook viel er redenen konden zijn
een andere vertoont een levensdraad,
die een kroon met een zwaard verbindt
(het zinnebeeld van de aloude opvat
ting, dat het koningsschap tot de dood
voert).
De eerste negen staties zijn eigenlijk
niet meer dan nummers of verborgen
kapelletjes in nauwe straatjes. Maar
overal knielen gelovigen neer om het
lijden van Christus te overwegen.
De plaats van de zesde statie wordt
door een steen in de muur aange
duid, waarop het moede hoofd van
Christus, het kruis en Veronica ge
beiteld zijn. overeenkomstig de oude
legende, dat deze, overigens ner
gens in de Bijbel genoemde vrouw
het zweet van Christus' voorhoofd
afwiste en toen op haar doek de
afbeelding van Zijn gelaat zag afge
drukt.
De laatste vijf staties bevinden zich
in de grafkerk, het monumentale, maar
op instorten staande bedehuis, aan
welks bouw Constantijn de Grote in
de vierde eeuw begonnen is nadat zijn
moeder, Keizerin Helena, van een pel
grimstocht naar het heilige land was
teruggekeerd.
Als men de spaarzaam verlichte
en door schragen gestutte kerk binnen
treedt, komt men eerst bij de tiende
statie, waar de verdeling van Chris
tus' kieren zou hebben plaats gevon
den. Men moet dan, in een schemerig
donker, vijf meter naar boven klimmen
waar op de Calvarieberg Jesus aan
het kruishout genageld werd en de
kruisdood stierf.
Deze laatste statie geldt wel als een
van de grootste heiligdommen der
grafkerk. Men gelooft, dat Golgotha
zich hier bevonden moet hebben, de
plaats waar het verzoenend sterven
van Christus de wereld redde. In
doodse stilte schrijden de pelgrims
langs het altaar, dat er is opgericht.
Sommigen schuifelen er op de knieen
naar toe om de steen aan te raken,
waarin het kruishout gerust zou heb
ben.
Langs de dertiende statie, waar het
lichaam van de gestorven Christus
na de afneming gezalfd zou zijn, trek
ken de pelgrims tenslotte naar de
veertiende statie: het graf van Jesus
Het bevindt zich in het ruime cen
trum der kerk. onder de geweldige
Byzantijnse koepel met zijn vervaag
de plafondschilderingen van blauw
en goud.
Het graf dat al sinds eeuwen in mar
mer is gevat en waar boven de „ka
pel der engelen" omhoog welft, wordt
met de spelonk geïdentificeerd,
waarin Josef van Arimathea en Ni-
codemus het lichaam van de gestor
ven Heiland neerlegden in een nieuw
graf.
Het einde van de Weg der Smarten
is dan bereikt. Niet echter het einde
van de weg van Jesus op aarde,
want de opstanding zou drie dagen
later plaatsvinden-
LINK VAN BRUGGEN
De Nederlandse bond van huis- en
grondeigenaren, die dezer dagen een
vergadering van afgevaardigden heeft
gehouden te Utrecht, heeft zich tot de
Tweede Kamer gewend met een motie
over het voornemen een deel van de
komende huurverhoging te blokkeren.
De afgevaardigden zijn van oordeel, dat
het daartoe strekkende wetsontwerp op
niet steekhoudende motieven en der
halve willekeurig ingrijpt in het eigen
domsrecht, dat in de wortel wordt aan
getast en daarmede tevens de grondslag
van ons huidig maatschappelijk bestel on
dermijnt.
Zij constateren, dat aldus een politieke
minderheid, welke van haar streven naar
een maatschappelijke omvorming nimmer
eemgeheim maakte en daarvan zeer on
langs opnieuw en bij herhaling getuigde,
haar wil dreigt op te leggen aan een
meerderheid van de bevolking, die daar
van, gezien haar maatschappelijke en
ethetische instelling niet kan zijn gediend.
Voorts wordt geprotesteerd tegen de
voortzetting van een huurbeleid, hetwelk
zowel in strijd is met bedrijfseconomisch
gezonde normen, als met de rechtvaardig
heid.
De officier van Justitie te Breda is in
beroep gegaan tegen de uitspraak van de
Bredase rechtbank in de zaak van de Bel
gische botersmokkelaars L. P. en J. M.
en de Nederlander J. K. uit Delft.
De twee Belgen werden op 8 februari
j.l. op het station van Breda verrast door
douane-ambtenaren op het ogenblik, dat
zij 1000 kg. boter kwamen afhalen en
die wilden overladen in een gepantserde
wagen met het doel deze via Baarle-Nas-
sau naar België te smokkelen.
Het onderzoek wees uit. dat J. K. tus
sen 15 januari en 7 februari j.l. 12.500
kg. boter heeft gekocht bij een boterfa-
briek te Zutphen. Drie zendingen van
rond 1000 kg zijn hiervan in de richting
Breda geleverd onder rembours. Het is
gebleken, dat J. K. de vrachtbrieven aan
de Belgen te Breda overhandigde, nadat
deze de boter hadden betaald. De rest
van de boter ging in de richting Am
sterdam, vanwaar ze in kleinere hoe
veelheden naar onbekende bestemming
verdwenen, waarschijnlijk ook België. In
totaal betaalde J. K. bij de Zutphense
boterfabriek 51.413. De laatste betaling
die hij te Breda ontving voor de 1000 kg
in beslag genomen boter bedroeg 4300.
«li
zelfs tot een vrijwillige aanvaar-
leef Van het Hjden dringen. Men be-
Vo de overweldigende „goedheid"
vrijdag vóór het Paasfeest der
W waarop onze Heer zijn vrijwillig
«ernoet getreden Passie onderging,
g- o°r ons echter is het moeilijker
^worden het lijden als iets heilzaams
accepteren. Wij zien niet zo ge-
dtfij. lijk het verband tussen het ge
- dig lijden van Jesus en de nood vat
eigen bestaan. Het uitzicht op de
OhS
r> a,aSwijdte van onze verlossing op
i-otha
fj. --juina wordt belemmerd door de
van een menselijk geluk
rjj^htige hedendaagse ideologieën
(Van onze correspondent)
De vermaarde Franse prediker en schrij
ver Pater Lhande S.J. is te Tardets-
Sorholus in het Baskenland, waar hij werd
geboren, op 80-jarige leeftijd overleden.
Pater Lhande maakte aanvankelijk zijn
studiën in Spanje, wat hem tot een ge
zaghebbend hispanoloog heeft gemaakt.
Later verbleef hjj in ons land, waar hij
zjjn priesterstudie volbracht in het scbo-
lasticaat van Gemert. Nadat hij weer
naar Frankrijk was gegaan, maakte hij
naam met een aantal romans van zeer
dichterlijke taal en geestelijke strekking.
Daaronder was b.v. het vele malen ver
taalde „Les lauriers sont coupés".
In de zielzorg nam pater Lhande's „car
rière" een grote vlucht, toen hij in 1925
werd opgenomen in de redactie van het
bekende tijdschrift der paters Jezuïeten
te Parijs, „Les Etudes". Daarin publi
ceerde hij een reeks reportages over de
Parijse banlieu. Dit werd beslissend voor
zijn verdere loopbaan- Pater Lhande werd
de pionier van het apostolaat temidden
van de ontkerstende volksmassa's. Zijn
studies verschenen in het wijd verbreide
werk „Christus in de banlieu", dat een
geweldige opgang maakte. Het probleem
van het apostolaat onder de godsdienst
loze volksmassa werd daarin gesteld op
een wijze, welke katholiek Frankrijk diep
aansprak.
In het januarinummer van de „Etu
des" heeft pater Henri de Passage er
aan herinnerd, hoe pater Lhande zocht
naar wat in die volksmassa nog aan
christelijke gevoelens was overgeble
ven, en hoe hij oordeelde, dat het geloof
slechts naar die massa behoefde ge
bracht te worden door het bouwen van
kerken en het stichten van parochies.
Maar pater De Passage haalde het oor
deel van De Quesselec aan. die de op
vatting van pater Lhande die van een
andere tijd noemde, nu sindsdien ge
bleken is. welke zware eisen van per
soonlijke opoffering dat apostolaat aan
geestelijken en leken stelt. Niettemin is
de arbeid van pater Lhande, die o.m.
de stoot gaf aan de grote bouwwerken
van kardinaal Verdier, bekend onder de
naam van „Les chantiers du cardinal"
van ontzaglijk belang geweest.
Weldra werd pater Lhande die als eer
ste via de radio predikte, ook door zijn
redenaarstalent verzekerd van algemene
belangstelling. In 1927 ving hij reeds met
zijn vastenpredikaties aan, die versche
nen onder de naam „Het evangelie over
de daken". Zijn werken, „Christus in de
banlieu" dat 135 drukken bereikte, „God
die beweégt", dat er 60 telt evenals zijn
Christus op de stadswallen" werden in
vele talen vertaald. In vijf jaar tijd
bouwde pater Lhande 52 kerken en ka
pellen. kocht 80 terreinen aan, kocht 53
huizen voor patronaten. 12 scholen en een
groot aantal consultatiebureaus en kin
derbewaarplaatsen. Bovendien bereisde
pater Lhande de gehele wereld om mid
delen te verzamelen voor zijn bouwwer
ken.
Hij zette zijn pioniersarbeid voor het
apostolaat onder de volksmassa voort, tot
dat zijn gezondheid er teveel onder ging
lijden. In 1934, onder de druk van de
vermoeienissen bezwijkend, stortte hij bij
een redevoering voor een grote volksmas
sa in het circus van Rouaan ineen en zijn
geest vond nimmer meer zijn volle
kracht terug. Hij keerde daarop naar zijn
geboorteplaats terug.
Zijn arbeid, die de onuitwisbare ver
dienste heeft katholiek Frankrijk wakker
te hebben geschud voor het apostolaat in
de ontkerstende arbeiderswereld, wordt
voortgezet en krijgt een steeds grotere
omvang.
Minister' Struijcken wijdt in zijn Memo
rie van Antwoord aan de Eerste Kamer
over zijn begroting aandacht aan de bur
gemeestersbenoeming in Den Haag. De
leden, die in verband met deze benoeming
gaarne de toezegging zouden ontvangen,
dat de minister in het vervolg meer re
kening zal houden met de algemene gods
dienstige overtuiging van de betrokken
bevolking, deelt de minister mee, dat deze
factor steeds een belangrijk gegeven is
geweest en ook zal blijven bij het toetsen
van de geschiktheid van de kandidaten
voor burgemeesterschap ener gemeente,
De minister was van mening, dat het
enkele feit, dat de godsdienstige en de
politieke richting van de kandidaat niet
de meerderheid der bevolking tertegen-
woordigde, bepaaldelijk ook gelet op de
gemengde samenstelling der bevolking, in
casu geen belëtsel zou mogen zijn voor
benoeming. Deze overweging geldt en
gold onder omstandigheden als deze, ten
aanzien van elke politieke democratische
richting.
In deze gedachtengang Is voor een rede
nering, dat deze functie b(j latere vacatu
res als een r.-k. vacature zal kunnen of
moeten worden beschouwd, geen plaats.
Prinses Margriet is gisteren va.i Schip
hol naar Parijs vertrokken om haar Paas
vakantie in Frankrijk door te brengen.
Zij werd door haar moeder naar het
vliegtuig gebracht.
De officier van Justitie te Breda had
tegen L. P., een bekend oud-wielrgnner,
5 maanden geëist met inbeslagneming
van de opbrengst der goederen. Tegen
de andere Belg, J. M„ luidde de eis 5
maanden en tegen de Delftenaar J. K. 4
maanden en 1000 boete.
De verdediger, mr. Drion, wees de
rechtbank op het weinige wat eigenlijk
in deze zaak was bewezen en op de zware
eis in verhouding tot vroegere smokkel-
zaken, die van veel grotere afmeting wa
ren. Hij bereikte dan ook, dat de recht
bank onmiddellijk uitspraak deed. Deze
was zeer mild. L. P. werd veroordeeld
tot 3 maanden met aftrek en had dus nog
een maand te zitten; de andere Belg
kreeg 2 maanden, wat betekende dat hij
deze week naar huis had mogen gaan,
terwijl de Delftenaar J. K. werd veroor
deeld tot 2 maanden met aftrek en 500
boete.
Tegen dit vonnis is de officier in be
roep gegaan.
Minister Struijcken is met het bestuur
van de stichting Bevordering Bescherming
Bevolking in overleg getreden over het
geven van voorlichting over hetgeen een
oorlog aan gevaren voor ons land met
zich zou brengen en over de maatregelen,
die in verband daarmee worden voor
bereid. Met het geven van deze voorlich
ting aan de bevolking dient volgens de
minister geleidelijk te worden begonnen.
Een verduisteringsvoorschrift ligt in ont
werp gereed. Het interdepartementale
overleg zal, naar. de minister vertrouwt,
zeer binnenkort kunnen worden afge
sloten. Verwacht wordt, dat het Ver-
duisteringesbesluit spoedig daarna het
Staatsblad zal kunnen bereiken.
Er ivordt hard gewerkt aan de voltooiing van de bouw van de „Groene
Draeck", de Lemsteraak van Prinses Beatrix. Kijk op de teakhouten ver
sieringen, die door de Prinses zelf ontworpen zijn, en die het interieur
zullen verfraaien. Draken met de zon en verschillende voorwerpen en
dieren, die op de zee betrekking hebben.
slechts elders: ook bij ons ons
v9h
piegelen. Mythen van welvaart,
6eh i?Pn heilstaat, van een persoonlijk
die allen aan de schaduw van de
Otni van het verdriet trachten te
t1°rnen door haar te negeren of haar
teppStrijden. Het instinctieve verzet
lee'®n het lijden, dat diep in de mens
tyjj '.vindt hierin nieuw voedsel. En
als h toch Jesus' lijden aanvaarden
riizQ hittere losprijs voor onze ver
daag15 tot het eeuwig leven, ondergaan
J-c van de invloed. In de apostelen, die
Om- vergezelden naar de Hof van
zien wij ons eigen armzalig
hi; iv niet in staat een uur te waken
w ait
Vk: spontaan zou de naam „Goede
van dat woord door bezinning
hiei,.geheim van Christus' dood op-
van het lijden, dat komt.
tjiN spontaan zou de na
hioet s«et ln ons opkomen en wij
moeite doen om de gevoels-
te beleven.
V t?*STUS' dood en verrijzenis be-
rr- ent^e n*et een verdwijnen van
hpjjhtjn^en verdriet uit de „condition
?6gt „e". maar, zoals Augustinus
uij l °ordat Hij van ons de dood, die
btis hJ t°ns vontl' overnam, beloofde Hij
°hSj, leven te schenken, dat wij uit
niet hadden, doch dat Hem
lutjg ™as". Met deze goddelijke revo-
hpsèr» heeft Hij ook de menselijke
hie^ geplaatst in het volkomen
°hs e e Perspectief op Gods liefde voor
«Ie ffj daarmee op het ware geluk van
°ok op deze wereld.
«ekep °°k daarin was en is Hij een
*°ais y-V?n tegenspraak, voor hen die,
^eteh 1Jn belagers in Jerusalem, „niet
rit bin^3* zd doen". Déze verlossing,
i*1 de +"?Phalen van Gods eeuwigheid
Zonjhd en van Gods heiligheid in
?ah cie TU beantwoordde destijds niet
'd«r$ essiasverwachting der Joodse
se' i die de grondvester van een
heilstaat verwachtten. En hij
deaht'
h vet"u^lut.00h nu n°g altyd niet aan
hipv-^'hlmgen van ^ie menen
„tik geluk te kunnen organi-
,.e bièhcv.er de geestelijke wortel van
hfhien j'ihe nood en ellende weg te
b ssia'ni 's de eeuwige aards-
i? Cp],,? .°be illusie van de mens, die
!n de tijd wil fixeren. Het
hfr tno«aRlscbe illusie, want niet zon-
"uensei;u,„j r,-- j.
ische illusie van de mens, die
a®elijke grootsheid. Zij wordt
d!?ar dp'^en rn0! offerzin nagejaagd,
- --- - - «3--
3 5escbiedenis is tevens vol van
ui ui Paradox dat het afdwingen
tp h'etj,v seluk zich tenslotte verliest
sahsg„ e pijn en nieuw leed, aan
o-hia Pr,^f,ngedaan. Een leed, dat Gol-
te «er geleerd heeft te dragen
Verwinnen.
Kort geleden verschenen er berichten,
dat een groep scheikundigen van het Mas-
suchusets institute of technology, onder
leiding van dr. J. C. Sheehan, er in was
geslaagd langs zuiver chemische weg pe
nicilline V te bereiden.
Op de eerste berichten kon men ons
bij de antibiotische afdeling van de
N.V. Koninklijke Gist- en Spiritusfa
briek te Delft, waar, zoals men weet,
penicilline en andere antibiotica worden
vervaardigd, geen commentaar geven
doch nu er ook in de vakliteratuur een
mededeling over de door Sheehan gevon
den synthese is verschenen en men bij
de researchafdeling van genoemde fa
briek ook langs andere weg de beschik
king heeft gekregen over betrouwbare ge
gevens, is men in staat zich een better
oordeel te vormen over de waarde van
deze synthese. Dit vertelde een der weten
schappelijke medewerkers van de re
searchafdeling. i
Penicilline v, zo deelde hij mee, is een
verbinding, welke in structuur iets af
wijkt van het meest gebruikte penicilline
g. Beide worden onder bepaalde omstan
digheden door een schimmel, penicillium
Crysogenum genaamd, geproduceerd,
maar de de synthetisch gemaakte peni
cilline v zal, naar alle waarschijnlijkheid
veel duurder zijn dan het door gisting
verkregen produkt. De opbrengst aan syn
thetische penicilline v is nl. zeer laag.
Zij bedraagt niet meer dan enkele pro
centen van hetgeen voor de fabricage
nodig is, aangezien zeer veel bij de be
werking verloren gaat.
Wetenschappelijk bezien is de synthese,
zoals deze door dr. Sheehan en zijn me
dewerkers is uitgevoerd, een kna^ne pres
tatie. daar de uiteindelijke vorming van
pencilline door het tot stand brengen van
een binding tussen een koolstof- en een
stikstof-atoom in het molecuul bijzonder
lastig is. Dit komt niet zo zeer door de
ingewikkeldheid van het penicillinemole-
cuul als wel doordat pencilline niet zo
goed bestand is tegen zuren, basen of ho
ge temperaturen.
Van meer belang is het, dat het nu
mogelijk is verschillende peniciliines te
bereiden, welke vermoedelijk niet door de
pcniciliine-producerende schimmel kun
nen worden gemaakt. Zodoende kan sy
stematisch worden nagegaan of bepr. 1-
dc veranderingen in het molecuul van pe
nicilline stoffen geven, welke wellicht
gunstige eigenschappen bezitten. Hierbij
kan men in de eerste plaats denken aan
verbindingen, die werkzaam zijn tegen
bacteriën, waartegen noch penicilline v
noch penicilline g werkzaam zijn. Onk
is het misschien mogelijk verbindingen te
maken, welke beter bestand zijn tegen de
invloed van zuren en dus stabieler zjjn.
Gisterochtend heeft de patriarch van
Jeruzalem, mgr. Gori O.F.M., de viering
van Witte Donderdag geopend met een
pontificale H. Mis vóór het kleine heilig'
dom, gebouwd rond Christus' graf in de
basiliek van het H. Graf. De toeloop van
pelgrims voor de Goede Week-plechtig-
heden in Jeruzalem is veel geringer dan
andere jaren tengevolge van de politieke
spanningen in het Midden-Oosten, zodat
(Van onze redacteur)
Morgen is het 75 jaar geleden, dat de
Nederlandse Kapucijnen zich tot een
zelfstandige provincie hebben verenigd.
De gebaarde paters hebben in de loop
van deze jaren bij ons volk een enorme
populariteit verworven. Kwam dat door
hun grote opgeruimdheid en beminne
lijkheid van optreden, welke zij zich als
rechtgeaarde geestelijke zonen van St.-
Franciscus hebben eigen gemaakt? Vast
staat in ieder geval, dat zü een enorme
activiteit hebben ontwikkeld en nog
steeds aan de dag leggen. Vroeger vooral
als predikanten, wanneer in de parochie
een missie werd gegeven, bij Veertig
urengebed of in volksretraites. Later
paste hun zielzorg zich goed aan bij de
nieuwe noden; thans zijn zü dan ook in
het sociale leven werkzaam.
De Kapucijnen dragen ook hun aan
deel bij in het bekeerlingenwerk, zoals
dit geschoeid op moderne leest, wordt
uitgeoefend in hun „Via Pacis"-instel-
lingen te Enschede, 's-Hertogenbosch,
Tilburg, Helmond, Breda, IJmuiden en
Amsterdam. Zij zijn bekende en gewaar
deerde figuren in het Don Bosco-werk
te Nijmegen, Tilburg, Enschede en Hel
mond. Verder heeft het woonwagenwerk
hun liefde. Zij zijn betrokken bij het be-
drijfsapostolaat en de karakteristieke fi
guur van de Kapucijn merkt men gere
geld op in vergaderingen van K.A.B. en
Kath. Middenstand, in welke organisa
ties zij zich inspannen voor het kern-
werk. Men treft hen op de boten met
emigranten en in het nieuwe land
Australië en Canada vestigen zij zich
met de emigranten. Zij trekken ook met
andere proesters mee naar het diaspora
gebieden; vier Kapucijnen hebben zich
gevestigd in Bebra aan de rand van het
IJzeren Gordijn.
Reeds op het einde van de 16de eeuw
kwamen uit Frankrijk in ons land de
eerste pater Kapucijnen aan, een her
vormde tak van de Observanten, die
met de Conventuelen in 1517 een split
sing van de Orde der Minderbroeders,
zoals zij door Franciscus van Assisië
was gesticht, veroorzaakten.
Mede aan hun onvermoeide ijver is
het te danken, dat tijdens de Hervor
ming de bevolking in de zuidelijke Ne
derlanden voor de Katholieke Kerk be
waar bleef. In Maastricht waar hun
eerste klooster in ons land was moch
ten zij zich alleen vestigen, omdat zij
tijdens een epidemie pestlijders ver
pleegd hadden.
Toen tijdens de Franse revolutie hun
Orde in 1796 in Frankrijk werd verbo
den, bleef van de ruim 30 Kapucijnen
kloosters slechts een klooster in Brugge
over, waar enige gevluchte monniken
zich wisten te handhaven. Tijdens de re
formatie waren voor wat Noord-Neder
land betreft, een klooster in Breda reeds
in 1629 en een in 's-Hertogenbosch in
1637 opgeheven. Maastricht is echter tot
de Franse revolutie blijven bestaan. Het
kleine klooster in Velp bij Grave, waar
zich thans nog in de kerk een mooi ba-
rokaltaar bevindt, had het voorrecht op
grondgebied van het vrije land van Ra-
venstein te staan en heeft alle stormen
kunnen trotseren.
In Brugge waren de Kapucijnen zeer
ingeburgerd en zij spraken zo tot de
verbeelding van het Vlaamse volk, dat
moeders hun een rol toebedeelden in
het vertelsel aan de kleintjes, hoe kin
deren ter wereld komen. Nog kent men
daar „de brave pater Kapucijn, die de
kleine kindjes brengt", tot welke fabel
wellicht zijn mooie grote cape heeft
bijgedragen en zij gaf Felix Timmer
mans in 1933 aanleiding tot een teke
ning van een geestig doopprentje voor
een Brugse familie.
In 1845 hebben de kloosters in Brugge
en Velp zich verenigd tot een Custodie,
welke in 1857 werd verenigd tot een
Hollans-Belgische provincie. Intussen
was op verzoek van mgr. J. Zwijsen in
1848 een klooster in Handel gesticht
teneinde de geestelijke leiding te ver
zorgen van de Broeders Penitenten, die
daar reeds in 1702 met de verpleging
van geesteszieken waren begonnen. Ook
in België kwamen nieuwe kloosters en
het aantal religieuzen groeide in beide
landen. Rekent men daarbij, dat Lange-
weg in 1874 en Babberich in Gelderland
in 1883 een klooster kregen, dan laat het
zich begrijpen, dat de generale oversten
in Rome de tijd rijp achtten voor stich
ting van een afzonderlijke Nederlandse
provincie. Het officiële document daar
toe dateert van 20 april 1882.
Telde de Nederlandse Provincie bij
haar oprichting vier kloosters met 117
religieuzen, thans zijn er 19 kloosters
met 666 religieuzen.
Van lieverlede kwamen de Kapucij
nen ook naar Noord-Nederland, meest
al daartoe uitgenodigd om zielzorg uit
te oefenen in grote industrie-centra of
andere gebieden, waar gebrek aan pries
ters was. Zo kennen ook Amsterdam.
Enschede, Rotterdam, IJmuiden en
Voorburg (Z.H.) de bruine paters en
zuidelijker: Nijmegen, Eindhoven, Oos
terhout in Brabant, ja tot op Zeeuwsch-
Vlaanderen in Sluiskil en in Rilland
Bath op Zuid-Beveland, om slechts en
kele plaatsen te noemen, is hun aposto
lisch vuur doorgedrongen.
Een andere facet van het werk der
Kapucijnen is weer de Byzanthijns-Sla-
vische missie onder de Russen, waarvoor
enkele paters zich in Voorburg hebben
gevestigd.
Twaalf provinciaals heeft de Neder
landse Provincie der Kapucijnen gekend
van wie twee tot de bisschoppelijke
waardigheid zijn verheven: mgr. Pacifi-
cus Bos, Apostolisch-Vicaris van Pontia-
nak (gestorven in 1937) en mgr. Ferre-
rius van den Hurk, Apostolisch-Vicaris
van Medan.
Degenen, die zich uitvoerig in de ge
schiedenis van de provincie willen ver
diepen. vinden een prachtige bron in het
werk van pater Hilderbrand, archivaris
van de Belgische provincie te Antwer
pen. Het werk bestaat uit 12 delen en
bevat tevens een pracht brok cultuur
geschiedenis van de 16de, 17de en 18de
eeuw.
In juli a.s. zal men in de Amerikaanse
staat Nieuw-Mexico een „Aerobee"-raket
op 112 kb hoogte een gaswolk laten uit
stoten, welke naar Amerikaanse geleerden
hopen een aanmerkelijke verbetering zal
geven voor de ontvangst van televisie en
korte-golfstations. De wolk, die zwaar
geïoniseerd zal zijn, zou een betere te
rugkaatsende laag voor radiogolven zijn
dan de gewone geïoniseerde lagen op die
hoogte. Luchtmacht, wetenschapsmensen
en radio-amateurs werken samen in dit
plan, dat „operatie Smoke-Puff" wordt
genoemd. Radio-amateurs binnen een be
reik van 1200 km zullen trachten met
elkaar in contact te komen door seinen
naar de wolk te zenden, die deze dan zal
terugkaatsen.
Naar de mening van een der leidende
geleerden, dr. Villard van de Stanford-
universiteit, zou de wolk ook indien zij
slechts kleine, niet lang durende, maar
doeltreffende werking zou blijken te be
zitten, toch van grote waarde voor de
verbindingen bij militaire operaties op
grote schaal kunnen zijn.
er slechts enkele honderden bedevaart
gangers in Jeruzalem aanwezig zijn. On
der hen bevindt zich een groep Nederlan
ders, welke op 12 april uit ons land ver
trokken is.
De ceremoniën van de Goede Week wor
den in Jeruzalem met speciale toestem
ming van de H. Stoel nog volgens de oude
liturgie gevierd. Men is daartoe genood
zaakt door de onenigheid onder de vier
christelijke godsdienstgenootschappen, die
gezamenlijk recht or gebruik van dr ba
siliek hebben. Het verzoek van mgr. Gori,
verleden jaar reeds gedaan, om een ander
tijdschema op te zetten; werd door één
der andere genootschaopen afgewezen.
Goede Vrijdag trokken de pelgrims
reeds vroeg in de ochtend processiegewijs
van de Calvarieberg naar de basiliek van
het H. Graf om het Allerheiligste, dat
daar vanaf Witte Donderdag rustte, naar
Calvarië te begeleiden. Calvarië werd
aan het altaar der Uruisnageling de Missa
Praeanctificatorum opgedragen. Om 11
uur gingen de pelgrims langs de Via Do
lorosa, de lijdensweg van Christus, die
begint bij de hof van Rawdat el Maaref,
waar Pilatus Christus ter kruisiging gaf.
De processie eindigde bij het graf in de
basiliek. Aldus meldt het K.N.P.
De minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid heeft aan de gemeente
besturen nadere bijzonderheden gezonden,
omtrent de verdeling van de bedragen,
die door institutionele beleggers voor de
financiering van de woningbouw beschik
baar zijn gesteld.
De minister deelt bun mede, dat in over
leg met de Bank voor Nederlandse Ge
meenten een systeem is ontwikkeld, op
grond waarvan de gemeenten thans con
tracten bij de bank kunnen afsluiten. De
gelden zullen in de loop van de jaren 1957
en 1958 in de mate, waarin zij door de
institutionele beleggers beschikbaar wor
den gesteld, aan de gemeenten worden
uitbetaald.
Na reservering van een bedrag voor bij
zondere doeleinden zal volgens het op
gestelde verdelingssysteem het beschik
bare bedrag over de gemeenten worden
verdeeld in evenredigheid van het ge
middelde aantal woningwetwoningen,
waarvoor in de jaren 1954, 1955 en 1956
machtiging tot gunning is gegeven.
Het bedrag valt in tweeën uiteen: 1.
Een bedrag bestemd voor de financiering
van in uitvoering zijnde woningbouw en
voor consolidatie van vlottende schuld
voor de woningbouw aangegaan. Indien
de gelden voor het onder dit punt om
schreven doel niet nodig zijn, kunnen zij
de bestemming volgen, welke hierna on
der punt 2 is omschreven.
2. Een gelijk bedrag als onder 1 aan
gegeven. Deze gelden zijn bestemd voor
financiering van in 1957 aan te vangen
bouw van woningwetwoningen.
De Bank voor Nederlandse Gemeenten
zal de gemeentebesturen zo spoedig mo
gelijk een aanbieding tot het aangaan
van een lening doen.
I
