Zuigelingensterfte en volksziekten
vinden afdoende bestrijding
Papoeameisjes verlenen onschatbare hulp
V,
1
1
Kath. onderwijzers tevreden
maar niet voldaan
PRINS PHILIP VOORDETELEVISIE
i
vb
ertrouwensvrouw
Vaïl de kampong
gloeilampjes
Nieuwe gouverneur van Nederlandse
Antillen geïnstalleerd
Herziening radio- en televisiebestel
in Engeland
DRAADLOOS
CONTACT
Nieuwe salarisregeling braeht ondanks
gebreken veel verbetering
Drs. Speekenbrink: Statuut, staatsregeling en
gouverneursreglement mijn kompas
Praag beschuldigt
NATO van spionage
K.O.V. *wil Massificatie
gemeenten afschaffen
DONDERDAG 25 APRIL 1957
PAGINA 5
jJ«t
!chtepe' I
U
b mPur (Malakka)
Co,
a lh
Malaria gaat verdwijnen
Framboesia bedwongen
Thans de tbc
Opleiding van inheems ver-
plegingspersoneel
De overgang is groot
Zilveren Léon Povel
,De Spiegel'
K.R.O.-programma voor de
ieugd
Russische klacht bij V. S.
Sovjet-diplomaten
worden belasterd
Pijnlijk gebrek
Robespierre I
Robespierre II
Medisch werk op Nieuw-Guinea
heeft frappante resultaten
(Van onze speciale verslaggever).
l« 18 de V"
*952 een -meeese ar*s Louis M. Veeger in de loop van
j*aakte t ".lsPec(ietocht door verschillende kampongs
ko vOortane'n^e na Saan wat de reden kon zijn van
;''.i VerD„?Hren^e achteruitgang van het geboortecijfer
eUen '"ende stammen, moest hij al spoedig vast-
- de hoofdoorzaak hiervan gezocht moest
«W? het abnormaal hoge sterftecijfer onder de
erfte J ®r waren kampongs met een zuigelingen-
t( datan 48 tot 53 pet. Dokter Veeger stelde verder
*°rg een ontstellend tekort aan pre- en postnatale
te u,Voornaamste oorzaak van deze grote kinder-
'sjes Hij ontwierp een plan om jonge Papoea-
°P te leiden tot kampongverzorgster en haar
HOLLANDIA, april 1957
een eigen taak in een kampong te geven, welke zich
hoofdzakelijk zou richten op de zorgen voor moeder jen
kind. Hij leidde een viertal goed geselecteerde meisjes
gedurende anderhalf jaar op in het hospitaal van
Merauke en in januari 1954 gingen deze meisjes in even-
zovele kampongs aan het werk. Momenteel werken 32
van deze kampongverzorgsters aan de bestrijding van
de zuigelingensterfte, 18 aan de zuidkust en 14 aan de
noordkust van Nieuw-Guinea. Het effect van dit werk
toonde zich vrij spoedig. Na één jaar liep het sterfte
cijfer van zuigelingen terug van rond 50 pet. tot 30 pet.,
na twee jaar tot 25 pet. en na drie jaar zelfs tot 17 pet.
Het spreekt vanzelf, dat de kampongverzorgster in de
korte tijd van haar bestaan bijzonder populair werd,
zowel bij de dienst gezondheidszorg als in de kam
pong zelf.
^geleide verzorgsters ontvangen
of' Sou? v.erg°eding van de zijde van
ige v.ernement en dienen voor het
h°aen en r de kampong, waarin zij
h6 ^aiTm Werhen, te worden onderhouden.
een^^gemeenschap dient zelf voor
ii! ^ednpi- s *e bouwen, terwijl het ook
>i Setn0„ ng is, dat de verpleegster door
th V' r^chap van voeding wordt voor-
5'sjes Iaam van het werk van deze
bi ?'al ka ee^ zich snel verbreid en het
to eenpongho°fden, dat op het ogen-
rt!°tdt .eigen verzorgster aanvraagt,
di eKrnf: groter. Maar ook hier komt]
»>t gp,g de hoek kijken, want de
Sn Ze<L k dlleidszorg kan j^rlijks maar
jrjhs - beperkt aantal meisjes opleiden. I
h! besh, ert de kamponggemeenschap
st r een min of meer te verplichten
a eilen verzorgster ter beschikking te
de' bouwde de kampong Wendou
kf8ster idkust al een huis voor de ver-
tn "i 'v er nog niet was. Niettemin
h eei i_.e' meisje toch spoedig, want
ift. "1 irt'4- c iiyv.ii
jdszjjjjbt^tief moest toch ook van over-
worden beloond.
t>t van de kampongverzorgsters
j'ejt p ®elmatig gecontroleerd door dok-
n ®ecti« Verpleegsters. Op een van die
l'ereizen ,„u mS7«if kun-
h aPon gen van het SemaK. waarmee
Itpldeu Verpleegster haar patiënten be-
Itk 6 ti-71 het vertrouwen, dat ze in zo
bij de vrouwen heeft ver-
d!11 deZ?den wordt het kindje in het huis
*e ^..ampongverzorgster geboren. Op
5a 15 On wordt niet alleen een grote
t.Hezj ln.fectie vermeden, die nog steeds
,'s' wanneer de kleine volgens
A dde gewoonte doorgaans in de
VNrt» wordt geboren, maar bij de
*kt]p ls dan ook onmiddellijk geschool-
aanwezig.
^aa 1*ledicijnman wist het beter
zorgen voor de a.s. moeder
e*ert
..p^b vrouw en kinderen kwam de
vt*- arse vluchteling Ferenc Milisits
n do°r een verondersteld mijnen-
pCht6t en- De Hongaar, die boer is, had
6ef zi'n koeien meegenomen. Die
o - V iUV.lHCHilg i. V.1 V.11W
Hongaars-Oostenrijkse grens,
«i
a«ze hij voor zich uit en zo dienden
tatecWelkfabrieken tevens als mijn-
geen' Als zodanig leverden zij ech-
Hjj Werk óf er waren geen mijnen.
Rhodesia
kt
'dde koeien in Rhodesia, maar
Ofr ^hf, Koeien in JTvIlUUcöic», inaar
or6llblikrm.e kudden olifanten. Op het
s ante ziin meer dan tweehonderd
tSb ,in dat gebied aan het zwerven
h! 'ed p t is ontzaglijk droog in dat
tii ige de dieren zijn op een wan-
M-ht, dz°ektocht naar water. Op deze
U„eken Juist door meer bewoonde
V« r hot t> richten ze veel schade aan
'th. "t -
tarhieWVertraPPen van aanplant en het
h de van kleine watervoorraden
8^ 'bhoorlingen.
Rrieuc Frankrijk
.Wde6n n°g even in de dierenwereld
o.tiartBo nu hij een schildpad aan. Een
Opeten schoenmaker, Albert Regours
<L beo^ ad 18 jaar geleden een schild-
n.
gi
eze
sp
r>ul U--'«do\
Sp,hd pbtde nog, na 18 jaar onder de
Oen- xa jaai geicucn cc,
Sjjbd Was en- Hij meende dat dit dier
k'." tuin" en groef een schildpadgraf in
L'b aatl Hezer dagen was hij in zijn
sJ Schiii1®1 spitten en stootte ineens op
8r 1 u-bbadoverschot. Maar dat over-
hp?bd bfde nog, na 18 jaar onder de
V dier ee.st te zijn. Ten eerste moet
dp®ede _.Schijndood geweest zijn en ten
Set,;,®3! het vast, dat het geen an-
sc^eger i .Pad betrof, want Albert had
tj't6ven tt zijn naam op het schild ge-
y, <i. en deze trof hij ook nu nog
'li aSestiiten onze rondzwervingen langs
t^.de ricb?. met een vriendelijke buiging
V0 akt "ting van een doodgewoon, vol-
^htflarnpS s hondje, dat echter een
daj|', öit v onderscheiding heeft gekre-
knüÜ hüjk, een prachtige me-
8(1% vmt van de zijde van de Ver-
i d. p2°r Dierenbescherming in En-
tijs°taal het hondje kreeg die, omdat
ve;rr Va„la zijn eentje in staat was een
erf van zijn meester te
het U niet vond, dat hij wat wreed
hsC'h bondje behandeld was, maar
e we ons maar niet verdie-
ontjg^doille is fier bevestigd boven
(v''J Zul) "ie behandeld was, maar
hp.Op Oh we ons maar niet verdie-
rns fEngeland
rt 5=h T.T all ilj.i
in! tiio Hbtuurlijk staat het te bezien
1^1* Xn r>
®t
rahd -
kleden ,ln e®n kolenmijn, die 31 jaar
dit Woedde, is enkele dagen ge-
f'V.,bri„ ^'bhzelf uitgegaan. Het is de
e mv hrand, die men ooit in de
ld f. bpg0 mhistorie gekend heeft. Het
b'Vfdgeig Hjdens de algemene staking
i^a„e®h 7ln 1926 en tientallen jaren
wr^-dgep T.,ke rook over dit mijndorp
'kken Pogingen om het vuur te
en tenslotte gaf
kQa) led n. op- voor degenen, die zich
k-t h^drn„ r de naam van het dorp
s^n^sbu,' merken we op gezag van
v.bur. ®au Reuter op, dat dit dorp
rtV'aM?dd Brandende Kolen) niet naar
re Va ^enopmd is, maar naar een
°Dt n deze haam, dat door het
nmwr'' r
Bij het bespuiten van de huizen met insektendodende poeder wordt veelal
gebruik gemaakt van de diensten van de leden van het mariniers corps.
en haar kindje belast de kampongverzorg
ster zich ook met eenvoudig klinisch
werk. Zij verbindt wonden, geeft injec
ties en rapporteerternstige gevallen aan
de dichtstbijzijnde post van de gezond
heidszorg. Toch wordt zo af en toe het
vertrouwen in de kampongverzorgster en
haar blanke opdrachtgevers weer even
geschokt. De kampong, die wij bezochten
met zuster Stoop, die een inspectiereis
maakte, was juist enkele dagen tevoren
geschokt door het overlijden van een
harer inwoners na behandeling in een
hospitaal.
De man in kwestie was door een slang
gebeten, maar alvorens naar de kampong
verzorgster te gaan om een medisch meer
verantwoord advies te ontvangen, was hij
eerst naar de plaatselijke tovenaar ge
bracht, die hem, naar later bleek, op
totaal onjuiste manier had getracht van
de gevolgen van de slangenbeet te ge
nezen. Toen de toestand al maar erger
werd, scheen de tijd gekomen waarop men
dan toch maar de kampongverzorgster
zou laten halen.
Het meisje was overtuigd van de
ernst van de toestand waarin deze man
verkeerde en bemiddelde voor over
brenging naar het dichtstbijzijnde hos
pitaal. Toen de man na vier dagen ten
slotte overleed als gevolg van de on
kundige behandeling in eerste in
stantie, werd dit mislukken aan de
kampongverzorgster toegeschreven.
Men bracht haar een paar dagen geen
eten en het eerstvolgende spreekuur
was maar uiterst matig bezet.
De dienst gezondheidszorg op Nieuw-
Guinea trekt tegen de volksziekten ten
strijde met een staf van 49 artsen. Het
heeft de beschikking over 18 hospitalen,
variërend van 25 tot 40 bedden en 76
poliklinieken. Met de hulp van tientallen
Europese en inheemse verplegers en ver
pleegsters werden in de laatste jaren met
succes enorme acties ondernomen tegen
de malaria en de framboesia, waarbij
kwam vast te staan, dat beide zo gevrees
de volksziekten volledig zijn te onder
drukken.
In 1954 werd een begin gemaakt met het
malariavrij maken van de streek rond het
Santani-meer. Alle muren van de huizen
werden bespoten met insektendodend
poeder en het bleek, dat een halfjaarlijkse
behandeling afdoende was om de malaria
muskiet totaal te doen verdwijnen.
Van de 114.000 Papoea's, die rond het
Santani-meer woonden wist men, dat er
vóór de massale bestrfjdingsactie 280 van
elke 1000 pasgeboren kinderen aan malaria
leden; één jaar na het begin van deze
bespuitingsactie was dit aantal al gedaald
tot 160 per 1000, om weer een jaar later
terug te vallen tot nauwelijks 100 per
1000 zuigelingen.
De resultaten vast te stellen ten aanzien
van de volwassenen blijft een uiterst
moeilijke opgave, omdat men niet over
betrouwbare gegevens beschikt van de
aantallen bewoners rond het Santani-
meer die aan deze ziekte lijden. Een feit
is evenwel, dat sinds de proefnemingen
met de bespuitingen der huizen nieuwe
gevallen van malaria uiterst miniem zijn
en dat de medici er vast van overtuigd
zijn, dat de malaria op Nieuw-Guinea
binnen afzienbare tijd verdreven moet
kunnen worden. Na de proefnemingen
rond het Santani-meer zullen andere
delen van Nieuw-Guinea op gelijke wijze
worden behandeld.
Zeker massaler en voorlopig meer suc
cesvoller is de actie geweest welke juist
is geëindigd en tot doel had de tweede
volksziekte van het land, framboesia te
bestrijden. Deze infectie-ziekte, welke af
grijselijke wonden veroorzaakt en een
groot besmettingsgevaar in zich draagt,
blijkt volkomen te genezen na inspuiting
van een bepaald vaccin. In april 1955 be
gon, onder leiding van de arts De Vries,
een massale inspuitingsactie, welke aan
het einde van 1956 werd beëindigd. Alle
300.000 Papoea's, die inmiddels onder be
stuur werden gebracht, werden door de
leden van de dienst gezondheidszorg in
hun eigen kampongs opgezocht en behan
deld. Een voor onmogelijk gehouden werk
werd in een ongekend korte tijd voltooid.
De gehele bevolking van het land, voor
zover hun woonplaatsen bekend waren,
werd onder behandeling genomen en wel
zodanig, dat men meent de ziekte volko
men te hebben bedwongen, wanneer zij
althans niet door tot nog toe onbekende
en niet-geinjecteerde Papoea's weer wordt
ingevoerd. Deze massale volksbehandeling
stelde bijna bovenmenselijke eisen.
Door praktisch onbegaanbare terreinen
zochten de leden van de medische staf
zich een weg naar elke kampong, naar elk
huis en naar iedere Papoea. Een door in
siders voor onmogelijk gehouden absentie
percentage van 2,4 toonde wel aan, dat de
bevolking het volste vertrouwen had in de
behandeling, waarbjj de verhalen over de
verkregen resultaten vanzelfsprekend de
medische colonne verre vooruit waren.
Na malaria en framboesia dient de tu
berculose als derde gevaarlijke volksziek
te te worden aangemerkt. Er bestaan nog
allerminst betrouwbare gegevens over de
omvang van deze ziekte op Nieuw-Guinea.
Onderzoekingen wezen tot nu toe uit dat
er zowel kampongs te vinden zijn waar
9 van de bevolking aan deze ziekte
lijdt als kampongs, waar nauwelijks bij
een °/o van de bevolking tuberculose
wordt aangetroffen. In de loop van 1956 is
men begonnen met een bevolkingsonder
zoek, dat echter bijzonder langzaam vor
dert. De schermbeeldapparatuur is wel
besteld maar nog niet aangekomen en ook
de benodigde röntgentoestellen, waarvan
er 7 in bestelling zijn, kunnen nog niet
worden ingeschakeld. Niettemin werkt de
medische staf ook ten aanzien van de
TBC-bestrijding bijzonder hard onder de
energieke leiding van dokter Wijsmuller,
die zeker niet bij zijn collegae van de ma
laria- en framboesia-bestrijding wil ach
terblijven.
De steeds intensievere medische verzor
ging eist een voortdurende uitbreiding
van de medische staf. Aan inheemse dok
toren kan men de eerste jaren nog niet
denken; de eerste Papoea, die een middel
bare schoolopleiding voltooide, heeft zich
nog steeds niet gemeld, maar aan de op
leiding van inheems verplegingspersonecl
wordt niet alleen al jaren gedacht, maar
ook praktisch gewerkt. In 1950 werden de
eerste verpleegsters uit de eigen bevolking
opgeleid. Een 4-jarige opleiding na het be
ëindigen van het gewone lager onderwjjs
heeft thans reeds 81 gediplomeerde Pa
poea verpleegsters opgeleverd.
Medisch veel minder geschoold maar
daarom niet minder bruikbaar zijn de
ruim 400 inheemse hulpverplegers en ver
pleegsters, die op alle mogelijke manieren
het medische personeel in de hospitalen
en de poliklinieken assisteren.
Het lijdt geen twijfel, dat de dienst ge
zondheidszorg een van de dankbaarste
taken vervult bij de opbouw van Nieuw-
Guinea. Veel meer dan bij andere diens
ten het geval is komen de resultaten dui
delijk naar voren. De massale framboesia-
bestrijding, waarbij de gehele inheemse
bevolking betrokken was, de malariabe
strijding en de dienst van de kampong
verzorgsters zijn stuk voor stuk klinkende
resultaten in een land, waar men slechts
op de lange duur resultaten zal kunnen
verwachten Hoe geheel anders liggen de
vorderingen op het gebied van de traag
op gang komende landbouw en nauwelijks
aangevangen wegenbouw.
Juist door de successen van de dienst
gezondheidszorg krijgt men hier in
Nieuw-Guinea weer enige moed. Het
werken blijft hier over heel de linie
moeilijk en de resultaten, zo deze ooit
geboekt zullen worden, zullen eerst
veel later zichtbaar zijn. Alleen de
volksgezondheid maakt hierop een uit
zondering. Is het daarom niet te be
grijpen, dat vele diensten in Hollandia
jaloers zijn op de successen in het me
dische vlak. Er moesten meer van deze
tastbare resultaten kunnen worden be
haald om zodoende de moed er nog
iets beter in te houden.
„Het salarisakkoord voor de onderwij
zers, dat verleden week met de regering
is bereikt, geeft zeker geen reden tot uit
bundige juichkreten, maar wel tot tevre
denheid. Zeker, wij weten dat er ernstige
gebreken aan kleven, maar dit is het ge
val met elk compromis. Uiteindelijk is er
toch wel een zeer belangrijke winst ge
boekt voor bijna alle categorieën van het
onderwijs. Ook het Mulo. dat reeds in het
Mulo-noodverband aanzienlijke vooruit
gang bad gekregen, is in deze regeling
veilig gesteld." Aldus de voorzitter van
het Katholiek Onderwijsverbond. de heer
J. H. M. Derksen, in ziin openingswoord
op de gisteren te Utrecht gehouden ver
bondsvergadering van het K.O.V.
„Zeker, de feitelijke regeling staat ge
durende de eerste twee jaren achter bij
de tegenwoordige regeling. Maar daar
naast krügt ook het Ulo toch nog een
verhoging en bovendien is de regeling,
die op het ogenblik geldt, „bevroren",
d.w.z. dat allen, die bij het Ulo werk-
De nieuwe gouverneur van de Neder
landse Antillen, drs A. B. Speekenbrink,
is woensdag met zjjn echtgenote aan
boord van H.M. „Van Speyk" op vlaggend
Curacao aangekomen. Hij was dinsdag
per vliegtuig uit New York op Aruba
aangekomen, waar hij verwelkomd werd
door de gezaghebber van het eilandgebied
Aruba, de waarnemend directeur van het
kabinet van de gouverneur en de com
mandant van de „Van Speyk".
De „Van Speyk" werd bij het naderen
van de Curaqaose kust begroet door vlieg
tuigen van de Marineluchtvaartdienst. De
oorlogsbodem meerde enkele minuten
voor acht, waarna de commissie van ont
vangst aan boord ging.
Na de verwelkoming begeleidde men
de gouverneur naar het gouvernements
huis. Daar werd hij ontvangen door de
waarnemend gouverneur, de leden van
de raad van ministers, de leden van de
raad van advies, de president en de grif
fier van het hof van justitie en de waar
nemend procureur-generaal.
Om tien uur volgde de plechtige instal
latie in de zaal van de Staten, die ge
paard ging met militair vertoon in aan
wezigheid van de regering en het eiland
bestuur en talrijke genodigden, die han
del, industrie, geestelijkheid en ambtena
ren vertegenwoordigden.
Hierbij voerde de voorzitter van de
Staten van de Ned. Antillen, de heer
R. J. Isa, het woord, die o.a. zeide, dat
de Antillen zich gelukkig prijzen dat de
keuze van de nieuwe gouverneur is ge
vallen op een ervaren econoom, een per
soon, die zijn sporen verdiend heeft, zo
wel op nationaal als op internationaal ge
bied. Dat wij hierom blij zijn, aldus de
heer Isa, valt niet te verwonderen: Na
de totstandkoming van de staatkundige
opbouw van de Nederlandse Antillen in
rijksverband, heben zowel volk, regering
als wetgevend college in de Nederlandse
'Antillen immers alle krachten verenigd
om de sociaal-economische opbouw van
de Nederlandse Antillen zo goed en zo
efficiënt mogelijk ter hand te nemen. De
Antillen hebben in de geest van het
statuut hierbij de hulp ingeroepen van
Nederland en zoals te verwachten was,
is deze hulp toegezegd.
De overgang van een functie in de bui
tenlandse dienst naar vertegenwoordiger
van het hoofd der regering is groot. Ik
was mij dit bewust bij de aanvaarding
van mijn functie, doch deed dit niettemin
in het vertrouwen de hoge functie in het
welzijn van de Nederlandse Antillen te
mogen en kunnen vervullen. De proble
men van dit rijksdeel zijn niet onbekend.
Reeds meermalen ben ik op papier ermee
in contact geweest. Het is voor mij een
aantrekkelijke gedachte U thans te kun
nen helpen met de verdere ontwikkeling
van uw land. De mij wachtende taak is
veelzijdig en in vele opzichten moeilijk.
Het statuut, de staatsregeling en het re
glement voor de gouverneur zullen het
kompas zijn, waarop ik vaar."
Prins Philip, de gemaal van koningin
Elisabeth van Engeland, zal volgende
maand voor de televisie een met films en
foto's geïllustreerde lezing houden over
de reis, die hij de afgelopen winter door
het Britse gemenebest heeft gemaakt.
De lezing een gewijzigde versie van
de lezing, die de prins op 3 april j.l. voor
tweeduizend schoolkinderen heeft gehou
den in de Royal Festival Hall te Londen
wordt op 17 mei a.s. over het nationale
netwerk van de B.B.C. uitgezonden uit een
Londense studio en zal ongeveer drie
kwartier duren.
Het gehele televisie-en radio-bestel in
Groot-Brittannië zal worden herzien door
een regeringscommissie, die in de eerst
volgende twee jaar in het leve^ zal wor
den geroepen.
„Voordat het handvest van de B.B.C. in
1962 afloopt", aldus heeft de „Postmaster-
General", mr. Ernest Marples onlangs
verklaard, „zal het aantal kijkvergunnin-
gen waarschijnlijk dat van de luisterver
gunningen volkomen hebben overvleugeld.
Zowel radio als televisie zullen daarom
beide moeten worden herzien om ze aan
te passen aan de dan bestaande situatie"
De kijkvergunningen in Engeland zullen,
naar verwacht mag worden, in september
van dit jaar de luistervergunningen in
halen. Volgens een door Unesco gepubli
ceerd overzicht is Groot-Brittannië het
eerste „televisieland" van Europa met
naa.r schatting 6.200.000 ontvangtoestellen
West-Duitsland komt op de tweede plaats
met ongeveer twee miljoen toestellen.
De Britse regeringscommissie zal o.a. op
de volgende vragen een antwoord moeten
proberen te vinden.
1. Moeten naast de bestaande program
ma's van de televisie, die nu al de groot
ste moeite heeft om voldoende talenten
aan te trekken, nog meer programma's in
het leven worden geroepen?
2. Moet het radiomonopolie van de BBC
worden doorbroken en commerciële radio
worden ingevoerd?
3. Wanneer zal men beginnen met het
uitzenden van kleurentelevisie?
Het is mogelijk, dat het handvest van
de BBC wordt verlengd tot 1964, in welk
jaar ook het handvest van de commer
ciële televisie afloopt en dat dan een heel
nieuw zendsysteem zal worden ingevoerd
Mr. Marples heeft er intussen reeds op
gewezen, dat er geen tweede televisie-
dienst zal worden ingevoerd, voordat de
commerciële televisie ongeveer een even
groot gebied bestrijkt als dat van de BBC
Dat zal waarschijnlijk niet binnen de
eerstvolgende vier jaar het geval zijn. Te
vens heeft hij nadrukkelijk verklaard, dat
het nog verscheidene jaren zal duren, al
vorens de kleurentelevisie wordt inge
voerd.
De Zwitserse schrijver dr. Wilhelm
Treichlinger, een bekend deskundige op
het gebied van de Chinese letteren, heeft
een hoorspel geschreven, getiteld „De
Wet", waarvoor hij de motieven ontleen
de aan twee Chinese verhalen, die onder
ling duizend jaar in tijd verschillen.
In het eerste verhaal is de hoofdfiguur
een tirannieke keizer, die alles en ieder
een aan zijn wil onderwerpt In het tweede
verhaal worden enige boeren op gruw
zame wijze gedood, omdat zij hun vee niet
willen uitleveren aan plunderaars.
De K.R.O. zendt dit spel, waarvoor de
illustratieve muziek werd geschreven door
de jonge Nederlandse componist Hans
Kox, volgende week vrijdag uit onder
regie van Léon Povel en wel ter viering
van het feit, dat deze 25 jaar geleden in
dienst trad bij de K.R.O.
Toen Léon Povel in 1932 uit een groep
gymnasiasten werd uitgekozen om als om
roeper bij de K.R.O. in dienst te komen,
had hij nog nooit van radio gehoord. Op
10 mei van dat jaar begon hij zijn omroe-
perstaak, die hij drie jaar lang bleef ver
vullen. Daarna kreeg hij opdracht, een
reportage-afdeling in het leven te roepen
waartoe de toen pas ontstane mogelijkheid
om een reportagewagen te bouwen de di
recte aanleiding was. Sindsdien fungeerde
hij als KRO-reporter, een functie, die hem
in nagenoeg alle landen van Europa en
in de meeste plaatsen van Nederland
bracht.
Na de oorlog nam hij opnieuw zijn
plaats in als chef van de reportage-afde
ling en begon hij zich toe te leggen op
het maken van klankbeelden. Uit deze
werkzaamheid vloeide zijn regisseurs
schap voort, dat hij sinds 1946 is trouw
gebleven.
„Het is allemaal zo plotseling en zo
vreemd", laat J. B. Priestley één van zijn
Léon Povel 25 jaar in dienst van
de K. R. O.
figuren ergens zeggen in zijn spel „De
Spiegel", dat gisteravond door de AVRO-
televisie werd uitgezonden. Met deze
woorden is dit stuk wellicht wel het beste
getypeerd.
In zijn toelichting op het stuk roept
Ton Lensink, die op voortreffelijke wijze
de regie voerde zijn doorkijkje met de
camera door de heard en het venster wa
ren raak en suggestief al bij voorbaat
de clementie van de kijkers in, omdat het
zeker niet het sterkste werk van Priestley
is. Maar zelfs dan heeft deze auteur zo
veel in zijn mars, dat hij de toeschouwer
voortdurend weet te boeien zij het niet
te overtuigen, met deze wonderlijke fan
tasie rond de „helderziende verhouding"
tussen een componist en een schilderes.
IJda Andrea maakte van deze laatste
figuur een uiterst gevoelige, aangrijpen
de en fijn genuanceerde creatie, die het
stuk en de overige spelers volledig be
heerste en overheerste.
De aantekening van de AVRO, dat dit
spel minder geschikt is voor jeugdige kij
kers, was intussen volkomen op haar
plaats, omdat er een wat rijper en meer
bezonken oordeel nodig is om in dit ge
val waarheid van fantasie te onderschei
den.
In de rubriek Televizier, waarmee de
uitzending opende, vertelde de heer van
Woerden, assistent aan de Leidse sterre-
wacht, bijzonderheden over de kometen
in het algemeen en de komeet Arend Ro
land in het bijzonder, terwijl Mies Bou-
man een aardig praatje maakte met een
amateur-astronoom.
Wat de jeugdprogramma's betreft staat
de KRO-televisie aan de top en dat is
zeker niet voor een gering deel te dan
ken aan Wim Bary. Daarom is het des
temeer te betreuren, dat toenemende
werkzaamheden aan andere programma's
deze jonge regisseur dwingen, zijn taak,
die hij steeds met zoveel toewijding en
succes heeft vervuld, neer te leggen. In
de uitzending van gistermiddag nam Tan
te Hannie, die samen met hem de jeugd
programma's van de KRO van de aanvang
heeft verzorgd, voor de camera afscheid
van hem.
Adrie van Oorschot en Liang die in de
volgende uitzending van „Hokus, Pokus,
dat kan ik ook" gezamenlijk hun verjaar
dag zullen vieren hadden gistermiddag
hun intrek genomen in het door laatstge
noemde gewonnen huis, hetgeen de heer
van Oorschot intussen niet belette om
Tommy Verstoep tcch nog een leuke goo
cheltruc te leren.
De „Verrekijker" voerde de kinderen
achtereenvolgens naar Amerika, Oosten
rijk en Frankrijk en toen was het woord
aan Tante Hannie in een speciaal voor
haar bestemd kwartiertje, waarvan ze
gebruik maakte om haar duizenden tele
visie-neefjes en -nichtjes nu eens precies
te laten zien, hoe een accordeon in elkaar
zit en werkt.
Na deze leerzame theorie volgde de
praktijk. Tante Hannie begeleidde op haar
accordeon het jongenskoor van de St.-
Vituschool, dat met een schattige Rotter
damse peuter als „soliste" een naar aar
dige kinderliedjes zong.
Een bijzonder geslaagd kwartiertje, dat
klein en groot graag nog eens her
haald zullen zien.
De gouverneur bracht dank aan H.M.,
aan de waarnemend gouverneur, Van der
Valk, en bracht hulde aan oud-gouver
neur Struycken, onder wie het statuut
tot stand kwam en die de belangen van
de Ned. Antillen steeds voor ogen had.
Na afloop van de plechtigheid hield de
gouverneur ten paleize een ontvangst
voor de leden van de Staten en genodig
den.
De gouverneur zal donderdag een offi
cieel bezoek van een dag brengen aan
Aruba, waarmee de kennismaking dins
dag wel zeer kort was. Hij zal dan de
eerste spade voor de bouw van het nieuwe
hotel Palmbeach in de grond steken.
De regering van de Sovjet-Unie heeft
gisteren de Amerikaanse zaakgelastigde
in Moskou een memorandum overhan
digd, waarin zij zich beklaagt over ver
scherping van een campagne „tot belas
tering van de werkzaamheden van de
Sovjet-ambassade in de V.S. en haar
staf". Ook de Sovjet-ambassadeur in
de V.S. zou het doelwit zijn van lasterlijke
beweringen. Een soortgelijke vijandige
actie werd ook gevoerd tegen de Sovjet
vertegenwoordiger bij de V.N. en de staf
van de vertegenwoordiging.
Deze ontoelaatbare campagne, die on
verenigbaar is met de ontwikkeling van
normale betrekkingen tussen de Sovjet-
Unie en de V.S. aldus het memorandum
wordt gesteund en zelfs aangemoedigd
door zekere Amerikaanse officiële kringen.
Gezegd wordt voorts, dat de Ameri
kaanse regering de nodige maatregelen
zal nemen om normale bmstandigheden
voor de Sovjet-ambassade in de V.S. en
de Sovjet-vertegenwoordiging bij de V.N.
voor de uitoefening van hun officiële
taak te scheppen, zo besluit het memo
randum.
De Tsjechoslowaakse autoriteiten heb
ben gisteren, bekend gemaakt, dat zij te
Praag een spionage-organisatie hebbr
ontdekt, die rechtstreeks door de NAT
werd geleid. Een lid van de groep, dr
Tsjechische arts dr Josef Maier, bevindt
zich in arrest op beschuldiging van het
verstrekken van economische en politieke
inlichtingen aan een „hoge officier van
de NATO", die als diplomaat naar Praag
was gekomen.
Volgens de Tsjechoslowaakse bekend
making heeft men bemerkt, dat „vijande
lijke agenten, geleid door spionage-centra
van de NATO te Stuttgart, Parijs en an
dere Westeuropese steden, waar NATO-
eenheden zijn gelegerd, in Tsjecho-Slowa-
kije werkzaam zijn."
De laatste tijd zijn te Praag herhaalde
lijk arrestaties van westelijke agenten,
voornamelijk Amerikanen, bekend ge
maakt, maar dit is de eerste maal, dat de
NATO als leidende organisatie van deze
spionage wordt genoemd.
zaam zijn. deze tegenwoordige regeling
mogen blijven volgen, totdat de nieuwe
regeling voor hen gunstiger is".
Ook de datum van ingang is als com
promis aanvaard, maar tegenover deze
datum, 1 januari 1957, staat het feit, dat
de gehele regeling voor allen in volle om
vang van kracht wordt en ook dit is een
punt, waarover de onderwijzers voldaan
kunnen zijn.
De heer Derksen merkte vervolgens
t.a.v. de salarisverbeteringen voor hoof
den van scholen op, dat de toestand van
vóór het Ulo-verband vrijwel is hersteld.
In maximum zijn zij nu immers bijna ge
lijk met de Ulo-onderwijzers, een situatie,
welke i het verleden, vóór het Ulo-ver
band tot stand kwam. ook aanwezig was.
Een ander punt. dat verheugend is. noem
de SDreker, dat de onderwijzer zonder
hoofdakte niet meer de sterk groeiende
achterstand uit het verleden heeft bij zijn
collega mèt hoofdakte.
De heer Derksen ontveinsde zich niet,
dat er een pijnlijk gebrek zit in het com
promis, n.l. dat de salarisschaal is ver
laagd tot 26 jaar. terwiil de A.N.O.F. 16
jaar had voorgesteld. „Dit is eer van de
moeilijkste punten van het compromis,
maar daar staan tegenover zoveel aan
zienlijke winstpunten, dat het A.N.O.F.-
bestuur tenslotte besloten heeft dit voor
stel te aanvaarden. Wij hebben de over
tuiging, dat wij dit hebben gedaan in het
belang "an het gehele korps, en dat, enige
uitzonderingen misschien daargelaten, ook
iedereen de houding van het bestuur zal
begri.iDen en aanvaarden."
Verbondsvoorzitter Derksen bracht ver
volgens dank aan de regering en speciaal
aan minister Cals. Zijn houding, zo zeide
spreker, heeft er in belangrijke mate toe
bijgedragen dat de regering bereid is ge
weest, het comnromis te aanvaarden.
Tot de andere onderwerpen, welke
soreker aan de orde stelde, behoorde on
der meer de opneming per 1 januari van
kleuterleidsters als volwaardige leden in
de diocesane verenigingen en dus ook in'
het K.C.V., welk» fusie zich, naar hij op
merkte. met de grootst mogelijke eensge
zindheid heeft voltrokken. Speciaal t.a.v.
de kleuterleidsters merkte de heer Derk
sen op, dat zij er van overtuigd kunnen
zijn, dat de organisaties voor haar belan
gen zeer speciaal zullen werken en niet
zullen rusten eer aan haar gerechtvaar
digde verlangens zal zijn voldaan.
De voorzitter wees verder op de weg,
welke het verbondsbestuur heeft ingesla
gen om te komen tot een nieuwe structuur
van het K.O.V. Spreker meende, dat dit
alleszins gewenst is en verwachtte ook,
dat alle vijf de diocesane bonden het pro-
iect, dat uiteindelijk tot stand komt, zul
len accepteren. Een laatste woord wijdde
hij nog aan de plaats voor de jongeren in
de organisatie en aan de taak van de
onderwijzer, „de cultuurdrager en cul-
tui"-overdrager bij uitstek".
Voorafgaande aan de vergadering had
rector B. J. de Bot, adviseur van het
K.O.V.. in de kapel van de Zusters van
Altijddurende Aanbidding een H Mis op
gedragen tot intentie van het verbond.
In de voortgezette jaarvergadering van
het K.O.V. te Utrecht deed de geestelijk
adviseur, rector B. J. de Bot na de rede
van voorzitter Derksen het voorstel het
probleem van de kloosterroepingen, dat
in de jongste Vastenbrief van het Neder
lands Episcopaat werd aangeroerd, op de
afdelingsvergaderingen aan de orde te
stellen, teneinde na te gaan op welke
manier op de scholen de belangstelling
voor de religieuze staat kan worden ge
werkt.
Namens de afdeling Twente sprak de
heer Lambert een woord van dank aan
het Verbondsbestuur voor het doortastend
streven inzake de salarisregeling. Uit er-
-entelijkheid hiervoor overhandigde hij
an de voorzitter een Twents wandbord.
Door verscheidene afgevaardigden werd
ie volledige afschaffing van de gemeen
telijke klassificatie bepleit, daar het tijd
stip hiervoor huns inziens gunstig is nu
verscheidene politieke partijen dit punt
in hun verkiezingsprogram hadden opge
nomen.
De voorzitter wees er in zijn ant
woord op, dat het verschil in klassifi
catie tussen stad en platteland in de af
gelopen jaren reeds belangrijk is ver
minderd. De mogelijkheid tot afschaf
fing van het systeem ziet spr. uitslui
tend via de politiek en hij gaf de ver
zekering dat het K.O.V. aan dit punt
zjjn krachtige en blijvende steun zal
geven.
Bepleit werd nog de oprichting van een
rusthuis en vormingscentrum. De voor
stellen hiertoe zullen door de betreffende
commissie nader worden uitgewerkt.
Het volgende jaar zal het 200 jaar
geleden zijn, dat de vermaarde en
bloeddorstige leider der Franse revo
lutie. Maximilien Robespierre werd
geboren. Dit feit zal in Frankrijk of
ficieel gevierd worden. In de Franse
Nationahe Vergadering werd een re
solutie met betrekking hiertoe aan
genomen. Dat de communisten en de
poujadisten tegen deze resolutie
stemden bevreemde de „Toronto
Globe and Mail''. Het blad schrijft
hierover:
„De houding van de communisten is
moeilijk te begrijpen. Robespierre was
een van de geestelijke voorvaderen van
het hedendaagse communisme. Aan hem
ontleent de partij twee van haar funda
mentele stellingen nl. dat een kleine
groep gedisciplineerde revolutionairen
haar wil kan opleggen aan een hele
natie indien zij op het juiste ogenblik
meedogenloos toeslaat en vervolgens dat
de snelste manier om de wereld te ver
beteren is een groot deel van zijn be
woners af te maken. Zowel Lenin als
Stalin kwamen terug op Robespierre en
de laatste had steeds een portret van
hem hangen in zijn bureau in het Krem
lin. Welke kromming van de partijlijn
heeft de Franse communisten belet
Maximilien eer te bewijzen?
De reactie van de Poujadisten is een
nog grotere puzzel. Het leidende begin
sel van deze vreemde partij is een af
keer van het betalen van belasting. Een
van Robespierres meer aantrekkelijke
eigenschappen was een heilige haat
tegen belastingverzamelaars. Tijdens zijn
dictatorschap liet hij bijna de hele bo
venlaag van het Franse equivalent van
ons departement van nationale belasting
guillotineren. Deze daad behoort hem
zeer zeker bij alle goede poudajisten tot
een held te verheffen. Na tweehonderd
jaar schijnt zelfs het Franse begrip voor
logica met vakantie te zijn."
Ook de Frankfurter Allgemeine be
steedt aandacht aan het besluit van
de Franse Assemblee om Robespierres
geboortedag te vieren. Het blad
schrijft:
„Hiermee wordt de met het meeste
bloed besmeurde figuur uit de Franse
revolutie officieel gerehabiliteerd, nadat
historici en literatoren, voor zover deze
zich met historische onderwerpen bezig
houden, reeds lange tijd gefascineerd
werden door deze totalitaire fanaticus
van de idee, de „grote onomkoopbare",
de met betrekking tot het geloof in de
mensheid onmenselijke advocaat uit
Arras. De rij van schrijvers reikt van
de Engelsman Hilaire Belloc tot aan de
Duitser Friedrich Sieburg; de laatste bij
drage is afkomstig van de Fransman
Anouilh, wiens toneelstuk „Pauvre Bi-
tos" tegenwoordig het successtuk van
het Parijse theaterseizoen is.
Het is geen toeval, dat de figuur van
Robespierre juist in onze tijd zo zeer
aanspreekt. Hier weerspiegelt zich de
heimelijke angst, dat de idee, die ten
koste van de mensen de mensheid ge
lukkig wil maken, de voedingsbodem
voor figuren zoals Robespierre on
danks haar onmenselijkheid (of juist
misschien daarom) de overhand zou kun
nen krijgen.
Vergeten we evenwel niet, nu ook Ro
bespierre officieel gerehabiliteerd gaat
worden, dat hij een slecht einde op het
schavot gevonden heeft; en ook zijn co
mité voor het openbaar welzijn (Comité
de Salut public) en de terreur hebben
eens opgehouden te bestaan."
