Democratie als blank monopolie Egyptisch memorandum kreeg ook slechte pers in Londen DE STEM VAN DE LEZER Engeland iverkt aan ontwikkeling van eigen ultimate weapons CAIRO VREEST KANAAL-BOYCOT Akaba-kwestie wordt beheerst door economische belangen A Het rassenvraagstuk in Zuid-Afrika (I) Geen maarschalksstaf voor cle Bantoe loei lampjes Kruisheren-orde Nieuwe bombardementstechniek van R.A.F. lyrische klacht was ongegrond ^den binnenkort uit b ziekenhuis Vandaag Suezkwestie in Veiligheidsraad over 3 provincies NATO moet kern proeven eenzijdig stopzetten Opzienbarende mededelingen over Britse luchtmacht Amerikaanse hulp aan Polen VRIJDAG 26 APRIL 1957 PAGINA 5 JOHANNESBURG, april. is de meest kostbare wijze van po litieke zelfmoord op lange termijn gezien", zo kenschetste een rege ringsfunctionaris ons het politieke beleid van de Z.-Afrikaanse rege ring. Wij waren enigszins verrast door deze scherpe kritiek van een persoon, die wij gezien zijn func tie eerder voor een aanhanger van de regering hadden gehouden. Na een verblijf van enkele weken in dit land, waarbij wij de gelegen heid hadden de meeste universi teitscentra te bezoeken, kwamen wij echter tot de conclusie, dat deze opvatting door een groeiend deel der intelligentsia wordt ge deeld. De apartheidspolitiek van de regering gericht op een vol ledig gescheiden samenleving van de blanke, zwarte en gekleurde bevolking in Z.-Afrika staat dan ook aan steeds heftigere aan vallen bloot, vooral van de zijde der Engelssprekende bevolking. ande I y«ndc n en ■et ■Aerfc VQ, «nfn- J3 '°h ^teaf De betekenis van het stuk Hammarskjoeld naar Genève BENZINE IN FRANKRIJK DUURDER HANDEL MET COMMU NISTISCH CHINA Europeanen I\ iet-E uropeanen Voorzitter Bondsdag: KAAS bij t ontbijt Zelf hun prooi zoekend Benauwd voor Elath Weinig ervaren loodsen c Geleide projectielen 0> ^°Utieua^s^b de leider van de Britse Labour-partij, die op liet ogenblik voor '"ei; p' besprekingen in Rome vertoeft, heeft voor een dagje de politiek de poli- Hian 0en' en is> gekleed in een overall ter bescherming tegen de modder, v'aar ?]aven in een Etruskisch graf in de Nekropolis van Cerveteri, bij Rome, °Vgr-0 V '°f zijn grote trots een met modder gevulde, maar volkomen gave vaas -Ps foto laat zien hoe hij trots glimlachend zijn vondst schoonmaakte. ,.If you are white, you are allright, but if you are black, get back, get back (uit een Amerikaanse negerballade) op liet gebied der rassenscheiding; zij is tot nu toe volkomen in gebreke gebleven om een andere oplossing voor dit pro- beem in Z.-Afrika aan de hand te doen. Na een persoonlijk bezoek aan dit De huidige regeringspolitiek prachtige land realiseert men zich, dat de situatie hier veel ingewikkelder is dan men in Europa kan vermoeden. Z.-Afrika worstelt met het probleem van een ge dwongen samenleving, binnen een sociaal kader, van twee bevolkingsgroepen, die grotelijks verschillen in sociale gewoon tes en beschavingspeil en voor wie geheel verschillende mogelijkheden op econo misch en politiek terrein openstaan. Deze bevolkingsgroepen zijn de Europeanen en de niet-Europeanen, zoals de terminilogie hier luidt. Het probleem wordt echter ver zwaard door het feit dat binnen deze groepen weer verschillende categorieën voorkomen. Wij moeten hier echter aan toevoegen, dat een groot deel van deze kritiek vrij steriel is. De oppositie mag dan ach en wee roepen bij ieder* nieuwe maatregel rl V W w ?ag ee er®nigde Naties hebben woens- '«h e lyrische klacht tegen de bouw 'br;s brug door Israël in de gedemi- ?5®r°nd zone tussen beide landen on- ,aai Va verklaard. De secretaris-gene is keu, V.N., Hammarskjoeld, heeft |»Ir- w York een rapport van de com- b»J00r toezicht op de naleving van iUarin an<i in Palestina gepubliceerd, Vqqj. w°rdt gezegd, dat er geen reden 0Uvm Ug> aldus het rapport, is niet ge- v0th landerijen, die Arabisch eigen- d lahge en doet geen afbreuk aan de k Serif -v.an de Arabische burgers in militariseerde zone. Hoewel de ,0eleinrien bailey-brug, voor militaire 9 arben?n 11311 worden gebruikt, is het aa1iSatimende van de bestandsor- °eit j. 6 na besprekingen en een onder- is 8eb0,,,P},aatse van mening, dat de brug jJ1gen ten behoeve van de ontgin- „15 bet gebied van het Choeleh- d ^errt.p bet rapport. 11 de t w°rdt in het rapport gezegd, h?arn.B sraehërs in het begin militaire t'bg holvrs van de V-N- geen t°estem- «r ®bben willen geven een onderzoek Plaat; s,e in te stellen. Vr®egere Britse premier Sir Anthony l#'«t v in cen ziekenhuis te Boston .a»i(]e]p rpleegd, zal volgens de hem be- geneesheer het ziekenhuis j.^olgp unnen verlaten. 9 Êri_ns een bulletin van deze ch'irurg, V 'oesf dagen geleden opereerde, is V3n Zi^n patiënt "zeer be- bet als een smet op een °P W.i Ur(! blazoen, de Zoutelanders jbeisip beren. Want drie Middelburgse de6jg s> die haar Paasvakantie groten- Pde °P zonnige strand van Zoute- Vertïl. doorbrachten, deden aangifte van PorteifSin§ van een fototoestel en een Slïa m°nneG met geld. Ze hadden een ^at ujfmndeling gemaakt en daarbij >6b ach 'lun tassen en kleren in de dui- btergelaten. Nu ls zo lets daar in ^aht helemaal niet ongebruikelijk pobtie verklaarde, dat een der- 2n, ,diefstal zich wel 35 jaar lang Plande niet had voorgedaan. aten We Zoutelande ook eens van «en a «fstai re bant bezien, want die ene ?e26 al mag inderdaad geen smet op ?'er acb°ne plaats werpen. Er moest t «h. ï,°^lg een nieuw postkantoor ko- s>' w kantoorhouder, de heer K. Wou- ?r°eiri I volkomen uit zijn kantoor ge- f«h: e' Maar Den Haag liet het afwe- pOUvy r. k°mt géén nieuw kantoor. „Dan i°°rhr, zebE een kantoor," zei de kan- aii ourift-j-i hetU(ler en het wonderlijke was dat Caatid n°s deed °°k. En in de afgelopen k^btoQ^b verrees cpstadi? een modern verrees gestadig een modern annex woonhuis. Nu is het igt rt °p elke eerste van de maand r v-xrvc cuorc van uu .""'ari» beer Wouters prompt met zijn t< aht*a be bedongen huurpenningen, 'Qor a® PTT «1, va -.t was graag bereid het kan- h zijn personeelslid te huren. d h i Sov'6er -^-oastas Mikoyan, een van P ae ^et~topbazen. is op het ogenblik J^ostenrijkse hoofdstad om weer S te et een westelijke mogendheid |ab6ll Pappen, wat na de Hongaarse k-arhaenissen misschien niet zo onver- 5'i h6g?.r is, althans van Sovjetkant. j,«h °ok een bezoek gebracht aan v*1 hu K6nk°mst van bankautoriteiten. v«rteid eweert men, dat Mikoyan daar «iatip j*?11 bebben, dat zijn enige bank- ^tvj] le ooit bestaan had, een bank- ZpiWas' die hij in 1917 pleegde met de ue beer Stalin en waarbij ze er abk as van de Russische Nationale h-b Yiflis vandoor gingen. De buit tl 1 ®arri d om de toen nog niet in sübe Qse slijk zwemmende commums- Partij aan wat kasgeld te helpen. tneteiöP U;Ucbtbare lente in de biggen- k- 8 he b geh dagen geleden tien gezonde een veehouder wierp een m r, -"fa,-" O- hak waren gisteren echter nog L big „„mertjes, zodat de totale worp Svc... h Waï T\/rnaHpti al de ®hkruwas- Moeder zeug en al de aderen maken het best. tt'tce (y S i y. bak6 am fler een botsing plaats tussen V, by 'O s. Resultaat één dode, en een •in daa en' Een der auto's was op i)a6der A*16* ziekenhuis met een a.s. er jhet haar man aan het stuur, van de baby kreeg slechts V aj Rondingen en de baby kwam «in iVerelYe schrik maar onmiddellijk bh Q WerfEe chauffeur van de andere Qrt a ecbter zo zwaar gewond, dat daarna overleed. Het woensdag gepubliceerde Egyptisch memorandum over de Suezkwestie wordt in Londen zorgvuldig bestudeerd. De eerste indruk is, dat de houding van Egypte nog steeds onbevredigend wordt geacht, o.m. omdat het memorandum door Egypte is ingediend als een defini tieve uiteenzetting van haar voorwaar den en niet als basis voor onderhande lingen. Het wordt een eenzijdig stuk ge acht en niet een internationaal verdrag. In deze vorm kan het later door Egypte herroepen worden. Hoewel Egypte in het m emorandum zegt de vrije scheepvaart voor alle lan den te zullen handhaven, hebben Egypti sche leiders reeds verklaard het gebruik van het kanaal door Jsraelische schepen niet te zullen toestaan. Tenslotte blijkt het memorandum geen voorziening te be vatten voor schadeloosstelling van de ou de Suezkanaalmaatschappij wegens haar nationalisatie door Egypte. De enige officiële Britse reactie op het memorandum is tot dusver, dat het een niet erg duidelijk stuk is. Inmiddels blijft de Britse regering bij haar advies aan de Britse scheepvaart, geen gebruik te maken van het kanaal. Hedenmiddag zou, zoals gemeld, de Vei ligheidsraad bijeenkomen om de Suez kwestie te bespreken. Op een persconferentie heeft men gis teren ook secretaris-generaal Hammars kjoeld naar de betekenis van het Egyp tisch memorandum gevraagd. De se cretaris-generaal zei: „Zolang het s tuk hier gedeponeerd ligt. bindt het als inter nationaal document. Maar Egypte is ge rechtigd het zonder meer te herroepen, zolang het 'n louter eenzijdig stuk blijft" Op de vraag, die hem al op zijn vori ge persconferentie drie weken geleden bij herhaling was gesteld, n.l. of Egypte zich nog steeds in staat van oorlog met Israël acht en aldus Israëlische schepen toegang tot het Suezkanaal kan weigeren verwees de secretaris-generaal naar de uitspraak van de Veiligheidsraad van sep tember 1951. Daarin werd gezegd, dat Egypte de beperkingen t.o.v. de Israëli sche scheepvaart moest opheffen. „Zo'n uitspraak is wet. tenminste voor de se cretaris-generaal". De Conventie van 1888 staat Egypte inderdaad toe aan sche pen van landen, waarmee het in oorlog is de toegans te weigeren. Hammarskjoeld achtte deze kwestie overigens een geval, dat voor het Internationaal gerechtshof in Den Haag kan worden gebracht, zo als het Egyptisch memorandum dit voor stelt. Hammarskjoeld zei dat hij alles bad gedaan, wat hij had kunnen doen „als be waker van het recht, met het gezag, dat het Handvest aan de secretaris-generaal toekent" om het Egyptische standpunt in overeenstemming met de Veiligheidsraad- Tijdens het provinciaal kapittel van de Kruisheren dat maandag 22 juli wordt gehouden, zal de officiële oprichting plaats hebben van de Belgische provincie der Orde. Reeds tijdens het generaal kapittel van 1955 is besloten de Órde der Kruisheren in drie provincies te verdelen en wel als volgt: een Belgische provincie, die de hui zen in België zal omvatten en waarvan 't apostolisch Vicariaat Bondo, het missie gebied in Belgisch Kongo, afhankelijk wordt; een Nederlandse provincie met de huizen in Nederland, Duitsland en het missiegebied in Indonesië (Ap. vicariaat Bandoeng) en een Amerikaanse provin cie met de huizen in de Verenigde Staten van Noord -Amerika. De eerste provinciale kapittels zullen gehouden worden in de loop van de ko mende zomer. De Amerikaanse pro vincie wordt officieel opgericht tijdens het provinciaal kapittel, dat op 11 juni te Fort Wayne (Indiana) plaats vindt. Daarna volgt de officiële oprichting in België te Hannut op 22 juli; tenslotte de oprichting in Nederland tijdens het pro vinciaal kapittel te Uden op 5 augustus te Uden. Enkele huizen blijven rechtstreeks afhankelijk van het generalaat der Orde; de procuur der Orde te Rome, het inter nationaal juvenaat voor broeders te Cuyk en de huizen in het Noorden en Zuiden van Brazilië. resolutie te brengen. „Maar ik ben geen agent met een geweer". Hammarskjoeld had de persconferen tie bijeengeroepen om mededelingen te doen over zijn reis naar Genève, welke zondag aanvangt. Op doorreis zal hij één dag in Rome vertoeven voor besprekin gen met Italiaanse regeringsleiders. Dan hoopt hij ook door de H. Vader in audiën tie te worden ontvangen. Een vragenstel ler antwoordde hij, dat indien de Israë lische regering een bezoek aan Israël nuttig zou achten, hij gaarne ook naar dat land zou gaan, Welingelichte kringen deelden gisteren mede, dat de prijzen van benzine en stook olie in Frankrijk met ingang van 1 me; omhoog zullen gaan. Gisteren is een com missie voor de vaststelling der prijzen der olieprodukten bijeengekomen, die om vangrijke verhoging heeft aanbevolen. Op het ogenblik is de prijs van benzine in Frankrijk reeds 76,10 frank per liter voor gewone benzine en 80,60 per liter voor super-kwaliteiten. De Canadese minister-president, S». Laurent, heeft gisteren op een petscon ferentie te Ottawa verklaard, dat het wes ten spoedig de beperkingen op de handel met communistisch China zal verlichten De premier zei deze kwestie op de Bermuda-eilanden te hebben besproken met zijn Britse collega. MacMillan Nemen wij de Europeanen. De Afrika ner afstammeling van de Nederlandse kolonisten verschilt van de Engels spre kende Z.-Afrikaner niet alleen in taal, maar ook in religie, traditie en tot zekere hoogte in politiek streven. De Afrikaner streeft met een prijzenswaardige energie en volharding naar de vorming van een natie, waarin de Europeaan blijvend de leiding zal hebben, die gegrondvest zal zijn op een calvinistische traditie en die de politieke vorm van een republiek moet krijgen. De Engels sprekende Afrikaner daaren tegen blijft op twee gedachten hinken. De ene is die van het land waarin hij woont en waarin hij een toekomst tracht op te bouwen, de andere die van het moeder land Engeland, waaraan hij verknocht blijft en waarop hij terecht of ten on rechte meent te kunnen terugvallen, als de grond hem hier te warm onder de voeten zal worden. Hij vertelt U vol tros, dat Z.-Afrika tweetalig is en bedoelt dan, dat alle Afrikaners Engels kunnen spre ken en is dan ook veel minder gehecht aan de opbouw van een Z.-Afrikaanse natie, waarin hij de overheersing door de Afrikaner vreest. Het idee van een repu bliek verwerpt hij met afschuw, aangezien het een verder loslaten van de banden met Engeland met zich zal brengen. De politieke verschillen houden de twee blanke bevolkingsgroepen geschei den, hetgeen zeer betreurd moet worden, omdat dit belet dat de toch reeds zeer sterk in de minderheid zijnde liberale elementen liberaal t.a.v. de ontwik keling der niet-Europeanen in beide groepen zich weten te verenigen om de huidige apartheidspolitiek van de rege ring het hoofd te bieden. Binnen de niet-Europese categorie vin den wij ten eerste de kleurlingen 1 mil joen, vooral in de Kaapprovincie) welke zowel cultureel, religieus als sociaal ge zien tot de Europese groep behoren. Zij worden slechts door de huidige regering- politiek verhinderd zich volkomen met de Europese groep te identificeren. Vervolgens is er een kleine groep van emigranten uit India en de grote massa der Z.-Afrikaanse negers 9 miljoen) voor het overgrote deel van Bantoe- origine. Er is echter weer een onderscheid te maken tussen de Bantoe, die in de re servaten woont en die voor een goed deel nog zijn oude tradities heeft weten te bewaren en de 3 miljoen Bantoes, die door de industrie naar de steden zijn ge trokken en daar als een verpauperd ele ment, losgeslagen van oude gewoontes, half verwesterd een goedkope arbeids markt vormen. Welke plaats moeten deze 9.000.000 Ban toes in de toekomst in de Unie van Z. Afrika gaan innemen? dit is de klemmen de vraag die zich opdringt. Terwijl voor de Europeaan geldt, dat een ieder theore- democraat.-Hjj is een fel voorvechter voor de vryheid van geloof, van spreken, van kritiek op de regering etc. Maar hjj ziet in zjjn land slechts 3 miljoen mensen voor wie deze vrijheden gelden, de blanken. Als men met hem gaat discussiëren over de andere 10 miljoen inwoners is er 99 pet kans dat de discussie eindigt met het stop woord: Z.-Afrika moet een Europees lees blank land bljjven. Hij is dikwijls bereid toe te geven, dat de niet-Europeanen soms wei eens te hard worden aangepakt. Hij betreurt, dat de overweldigende meerderheid van hen op zo'n lage trap van beschaving leeft, maar hij is aan de andere kant bereid dit alles te accepteren, aangezien hij niet kan in zien, hoe men dit alles zou kunnen ver anderen, zonder de suprematie van de blanken ingevaar te brengen. Hier ligt de kern van de zaak. De populariteit die de huidige regering, onder de Europeanen wel te verstaan, geniet, berust op het feit, dat zij deze mentaliteit kent en openhartig uitspreekt. TH. G. J. W. KERSTIëNS. De voorzitter van de Westduitse Bondsdag, Eugen Gerstenmaier, heeft tegen een verslaggever van de „Stutt- garter Zeitung" verklaard, dat hij er voorstander van is, dat de landen van de NATO de proeven met atoomwapens stopzetten, zodat de Sovjet-Unie geheel alleen de verantwoordelijkheid zal dragen voor de schade, die de wereld tengevolge van radio-activiteit zal lij den. Hij zei, dat de westelijke mogend heden de stopzetting van de atoom- proeven bekend moeten maken zonder eerst tot een overeenkomst hierover met de Sovjet-Unie te zijn gekomen. Radio-Peking heeft donderdag be kend gemaakt, dat de lucht boven uit gestrekte gebieden in het noorden, noord-oosten en nöord-westen van (communistisch) China op het ogenblik sterk radio-actief is. Radio-Peking een verklaring van de Chinese minister van gezondheid aanhalend spoort de luisteraars aan geen fruit en groenten te gebruiken al vorens deze eerst in kokend water te hebben afgewassen. Het radiostation voegde hieraan toe. dat de radio-acti viteit uit Siberië komt. ZIEKENFONDS TANDHEELKUNDE Eerst nu worden openlijk aan de kaak gesteld de beloftes en verzekeringen die de ziekenfondsen aan hun leden doen zon der deze te kunnen nakomen. Reeds eer der is er gereclameerd over het betalen van de volle ziekenfondspremie zonder enige reductie wanneer men niet of slechts gedeeltelijk de rechtmatige hulp kan krij gen. De onbevredigende ziekenfondshulp met het plaatsen op te langdurige lijsten te Amsterdam is een reclame voor tandtech nische inrichtingen zonder tandarts, waar bij er zijn, die hun patiënten naar de kli nieken zenden, voor het extraheren, ter wijl zij zelf de gebitten plaatsen. Ook het huidige conflict is een reclame voor deze groep. Bevreemdend werkt bo vendien, dat een klein percentage tot tandheelkundige zal worden benoemd, waarop de betreffenden reeds tientallen jaren wachten (de intussen overledenen tevergeefs), maar dat deze toelating bij dit nijpende gebrek nog weer maanden (mogelijk ook nog jaren?) wordt uitgesteld De aanverwante hulp op tandheelkundig gebied, tandheelkundige-benodigdheden- leverancier, heeft reeds jaren schade van de dictatoriale macht van A.T.Z. Amster dam ondervonden, doordat alle leveranties slechts aan één firma werden gegund, ongeacht eventuele voordeliger aanbiedin gen van anderen. Mag men met het geld van de ziekenfondsleden zo onverant woordelijk omspringen? Ook wat de technische kant betreft is het de minister bekend dat men bij A.T.Z. een dictatoriale macht ontplooit. Door eigen tandtechnische laboratoria met eigen technici krijgen de technici in loondienst niet de kans zoals elders om alle gespe cialiseerde takken van de tandtechniek te doorlopen daar men bij ziekenfondsen niet anders mag maken dan gebitten en repa raties. De derde groep, die zeker niet de min ste schade door A.T.Z. wordt aangedaan zijn de tandtechnische laboratoriumhou ders, daar er geen vrije keus door tand arts voor het technische gedeelte bestaat en de tandarts dus geen volle verant woording kan dragen niettegenstaande hij officieel geacht wordt hiervoor verant woordelijk te zijn. Deze 3 laatste groepen vertegenwoordi gen, zelfs gezamenlijk, geen machtsorgaan zodat de A.T.Z.-duim gemakkelijk op hen kan blijven rusten. Intussen is en blijft de meest gedupeer de het ziekenfondslid dat: 1. Niet de rechtmatige tandheelkundige ziekenfondsbehandeling bekomt; 2. Niet mn. te Amsterdam vrij naar de tandarts zijner keuze kan gaan; 3. Bij geen behandeling geen reductie op premie ontvangt; 4. Naast de ziekenfondspremie nog par ticuliere prijzen moet opbrengen. EéN VAN DE VELE GEDUPEER DE ZIEKENFONDSLEDEN. AMSTERDAM. PRIJSSTIJGINGEN. Onlangs heeft een onzer Excellenties in Groningen een zeer geleerde troostrede afgestoken, om den volke kond te doen* dat de narigheden van de recente prijs» stijgingen slechts een intermezzo beteke nen, een adempauze, zo iets als reculer pour mieux payer. Toch is het niettegenstaande al deze ge leerdheid maar te hopen, dat dit „reculer" niet overdreven wordt, want dit gaat cent jes kosten en niet zo weinig. Tot heden toe gaat het weliswaar slechts om kleinigheden, voor hoge heren, die gewend zijn met andermans honderden miljoenen te jongleren een peuleschil letje. Duurder werden alleen nog maar: Melk. brood, petroleum, benzine, bier, kolen, verf, fietsen, banden, trein, tram, bus, boot, sigaretten, tabak, gas, waterpost telefoon, telegraaf, textiel, rundvlees, koek limonade, alcohol, foto-afdrukken, druk werk. smeerolie, bouwmaterialen, en en kele futiliteiten meer. Evenwel dit alles is maar een „ver fijnde bestedingsbeperking",- zegt Z.E. Het is plezierig dit te weten, al klinkt dat „verfijnde" lichtelijk verontrustend. Indien u bijgeval vreest een punthoofd te krijgen, als u leest van psychose, fa sen, expansie, regressie, globale norm en meer van dergelijke hoog wetenschap pelijke termen, welke in Groningen met daverend applaus in dank geslikt zijn, moet u zich maar neerleggen bij de be dachte dat hyper-ontwikkelde rekenfeno- menen uw financieel lot in handen hebben genomen, die over super-gaver, beschik ken, waar een gewone sterveling geen kaas van gegeten heeft, zelfs al zette hij de imponerendste uilebril op. Daar moeten wij het dan in gedweeë lijd zaamheid in vredesnaam maar mee doen, en in vol vertrouwen „dokken"; daarbij in het oog houdende, wat onze oosterbu ren zo typerend zeggen: „Nicht so angst- lich es wird schon Schiff gehen". Houdt dus uw deprecierende zilveren nikkelingen krampachtig vast. Wie weet, hoe die op een gegeven moment nog eens aan het stijgen slaan! C. J. jr. VOOR SINTERKLAAS SPELEN Jarenlang heeft de Regering zich heel erg schrap gezet tegen de salariswensen van de mensen bij het Lager Onderwijs. Nu er dan eindelijk iets van die wensen is ingewilligd, kan zulks niet zonder de aankondiging: „Belastingverhoging is nu wel waarschijnlijk". Hier volgt een andere maat waarmee de Regering meet; zo iets van: „Houd je handen op. mannen! Ik speel voor Sin terklaas". Wat is n.l. het geval? Dezer dagen ontving een kennis van mij bericht van het ministerie van Defensie, dat zijn Indisch pensioen verhoogd was met (niet tót) bijna 3000.-! De goede man is L.O.-onderwijzer en heeft na de oorlog enige jaren in Ned. Oost-Indië gediend, opgeklommen tot kolonel, Stom verbaasd was hij. Die verrassing kwam zó maar uit de lucht vallen! Hij kon het eerst zelf niet geloven! Is there something rotten? N.N. (Van onze correspondent) LONDEN, hedenmorgen. De Britse minister voor luchtvaart zaken George Ward, heeft gisteren in de memorie van toelichting op de luchtmachtbegroting die 4.876 mi! tisch gezien de maarschalkstaf in zijn ran- joen gulden bedraagt, 100 miljoen gol- sel draagt, is de Bantoe tot heden van ieder kiesrecht verstoken en bovendien door de huidige regeringspolitiek ge doemd, om voor het overgrote deel eco nomisch op de onderste sporten der maat schappelijke ladder te blijven verwijlen. De Europeaan in Z.-Afrika is een waar 'Advertentie) den meer dan het vorige jaar vrij sensationele bijzonderheden verstrekt over de Britse luchtverdediging en de op komst zijnde wijzigingen in het ka rakter van de Royal Air Forces. Het belangrijkste nieuws in deze memorie is, dat de RAF cen nieuwe aanvals techniek tot ontwikkeling heeft ge bracht: haar bommenwerpers van het type Valiant, Victor cn Vulcan zijn thans in staat een door motor of straal kracht voortbewogen bom tot op enke le honderden kilometers afstand van het te bombarderen object te voeren, waar de bom wordt losgelaten en tut boven het doel geleid. Het „moeder- vliegtuig" blijft buiten bereik van de luchtafweer der te bestoken industrie centra. Deze nieuwe bombardementstechniek is dus gebaseerd op een compromis tus sen de bombardementstechniek van de tweede wereldoorlog en het lange af- stands geleide projectiel van de toe komst. Volgens de memorie zal deze door motorkracht voortbewogen gelei de bom „voor tal van jaren" het drei gingsmiddel zijn, waarmee Groot-Brit- tannië een aanvalsoorlog wil voorko men. Ofschoon dit niet met zoveei v oorden gezegd wordt, moet hieruit afgeleid worden, dat de bom voorzien is van een atoomlading. De Vickers Valiant is thans in squa- dronsdienst bij de RAF; de Avro Vul can wordt geleidelijk in dienst gesteld en met de Handley Page Victor zal men spoedig zo ver zijn. De voorraad kern wapens die door deze bommenwerpers in geval van oorlog naar het doel ge voerd moeten worden neemt regelma tig toe. Voorts wordt in de memorie bekend gemaakt dat de RAF thans de be- In Washington is gisteren bekend ge maakt, dat de V.S. binnen een maand cen overeenkomst met Polen hopen te tekenen. Regeringsambtenaren verklaarden, dat de V.S. Polen 105 miljoen dollar hebben aangeboden en wel 30 miljoen voor lenin gen om machines voor de mijn- en land bouw etc. te kunnen kopen en 75 miljoen voor de aankoop van landbouwoverschot ten. (Van onze reiscorrespon-dent) PORT SAID, april Ik heb de eerste schepen van enig belang al door het Suezkanaal zien varen. Erg grote waren het wel iswaar niet ik schat ze tussen de twee- en vijf duizend ton maar ze waren er dan toch, en dat eigenlijk nog vóór het tijdstip, dat de waterweg of ficieel bevaarbaar moest zijn. Langzaam gleden ze langs de bergingsvloot der Verenigde Naties, waarvan de achterblijvers thans in de haven van Port Said zijn geconcentreerd om b\j het lichten van de laatste, buiten de vaargeul liggende wrakken te assisteren. Het was een imponerend gezicht en ik had het gevoel een historisch moment mee te maken. Het zal niet lang meer duren op het ogenblik, dat ik deze woorden neerschrijf belopen de verwachtingen ongeveer een week of het Suezkanaal zal voor schepen tot tenminste twintigduizend ton bevaarbaar zijn. (Dit is inmiddels het geval. Red.) Aan het internationale bergingsavontuur. dat zolang het oog der wereld gevangen 'heeft gehouden, zal dan ook wel spoedig een einde komen, hetgeen betekent, dat de vlag der Verenigde Naties, die zolang tussen Port Said en Suez heeft gewapperd, zal worden neerge haald. Dit houdt overigens niet in, dat de toestand van vóór november 1956 hierdoor zal zijn hersteld. Tech nisch mag het dan mogelijk zijn het Suezkanaal te heropenen, doch zolang de politieke hemel boven de waterweg niet is opgeklaard, zal van een hervatting van het normale verkeer geen sprake kunnen zijn. Een van de belangrijkste problemen, die nog zul len moeten worden opgelost, is, zoals bekend, de be taling der tolgelden. Moeten deze in hun geheel naar Egypte gaan, moet een deel van er op een speciale rekening bij de wereldbank worden gestort, of kan ook de oude Suezkanaalmaatschappij nog rechten la ten gelden? Er zijn nog geen tekenen, die er op wijzen, dat Cairo tot enige concessie bereid is. Het blijft hals starrig op het aambeeld van het volle pond hameren en heeft elke afwijking hiervan al als een aantasting van zijn soevereine rechten betiteld. Men ontkomt dan ook niiet aan de indruk dat het hele tolgeldenprobleem in de kwalijke sfeer van het prestige is komen te liggen en dat er voor Egypte op dit punt geen weg terug is. Terwijl de eerste kleinere schepen al door het Suez kanaal varen, hebben ook de wateren van de Golf van Akaba enige vaartuigen te zien gekregen. Ze waren geladen met Israëlische goederen en voeren ongehinderd de Straat van Tiran uit om koers te zetten naar de Oostkust van Afrika waar Tel Aviv bezig is een steeds groter wordend afzetgebied voor zijn produkten te veroveren. Het zou echter verkeerd zijn hieruit de conclusie te trekken, dat het met de Egyptische dreigementen ten aanzien van het gebruik van deze zeearm niet zo'n vaart zal lopen. Dat de schepen ongestoord van Elath naar Oost-Afrika konden varen, moet uitsluitend verklaard worden door de omstandigheid, dat aan de ene kant van het betwiste water nog altijd de V.N.- troepenmaeht staat en aan de andere kant de strijd krachten van Saoedie-Arabië. Bfl het ontzeggen van het recht aan Israël om ge bruik te maken van de Golf van Akaba een stand punt, dat óók Saoedi-Arabië bljjken een recente ver klaring huldigt speelt eerder het eigenbelang dan de haat jegens Tel Aviv een. rol. Aan uitlatingen in bevoegde kringen hier merkt men duidelijk, dat Egypte benauwd is voor de eventuele concurrentie, die Elath Port Said en Suez aan kan doen. Men is vooral be vreesd, dat Israël er in zal slagen door middel van een olicpüpleiding naar de Middellandse Zee, zomede de aanleg van moderne autobanen en misschien wel van een kanaal een deel van de scheepsvracht aan te trekken, die anders door het Suezkanaal gaat. De vrees voor concurrentie speelt in Cairo trouwens een grotere rol dan men in officiële kringen wenst toe te geven. Het plan bijvoorbeeld om via Irak een olie- pijpleiding van Perzië naar Turkije aan te leggen, heeft in Cairo grote ongerustheid gewekt, om nog maar niet te spreken van de andere plannen, waar aan het westen werkt om het Suezkanaal in de toe komst zoveel mogelijk te vermijden. De Egyptische kranten trachten zich te troosten met de gedachte, dat een en ander tot een zenuwen oorlog behoort die er op gericht is Nasser op de knieën te krijgen „Veel te duur!" roepen ze in koor, als het om de aanleg van nieuwe oliepijpleidingen gaat. „veel te onzeker en daarom veel te riskant!.... Wat zal er gebeuren", zo vragen ze hun lezers, „als de landen, die op het ogenblik aan het nieuwe oüe- pi.jpleidingproject mee willen doen, nog eens anti westers worden? Hetzelfde als in Syrië soms, waar de olie-pompsta tions werden opgeblazen op hetzelfde moment, dat wij door Engeland, en Frankrijk werden aangevallen? Maar ondanks al dit gesus, is er in de commentaren toch een grote ongerustheid te bespeuren. In Cairo is men in feite heel wat benauwder voor een plan. dat het Suezkanaal geheel of gedeeltelijk beoogt te vervangen dan voor de economische boycot, onder welke het land thans gebukt gaat. Als deze Gordiaanse knaap van politieke moeilijk heden ontward kan worden, moet altijd nog bewezen worden, of de wereld vertrouwen heeft in een beheer van het Suezkanaal onder Egyptische leiding. Zullen de groote scheepvaartmaatschappijen hun miljoenen guldens gekost hebbende oceaanreuzen aan de nieuwe Suezkanaalmaatschappij durven toevertrouwen? Waai is hun garantie voor veilige doorvaart, die altijd de kracht van de oude Suezkanaalmaatschappij is ge weest? Op de eerste plaats zal de verlichting moeten worder. hersteld, die de konvooien 's nachts tot een onmisbare gids was. Op de tweede plaats zal er met een dubbele bezetting gebaggerd worden om de afgelopen zes maan den in te halen. En op de derde plaats zullen de lood sen hun vakbekwaamheid moeten tonen, hun kunde vooral, om de grootste schepen zonder stoornissen dooi het 170-kilometer lange kanaal heen te krijgen. Aan het herstel van de verlichting wordt op het ogenblik hard gewerkt Ik heb op verschillende pun ten langs het Suezkanaal mensen bezig gezien, die bakens en boeien nakeken en de nodige vernieuwin gen aanbrachten. Over het baggerwerk aan de andere kant kan nog niemand optimistisch zijn. Veel baggermateriaal, dat eigendom van de Suezkanaalmaatschappij was, is ge zonken en het za] vele maanden duren, voordat de molens weer in de vaari gebracht of vervangen kun nen worden. Bovendien doet zich de omstandigheid voor, dat de Egyptische regering er tot nog toe niet in geslaagd is nieuwe contracten met buitenlandse baggermaatschappijcn af te sluiten De Nederlandse firma's, die vroeger in het Suezkanaal veel werk heb ben verricht, weigeren nog steeds met hun materiaal over de brug te komen, omdat ze de toestand nog veel te labiel achten. De loodsen ten laatste leveren ook geen redenen tot optimisme op. Er bevinden zich nog slechts vijftig loodsen bii de maatschappij hoofdzakelijk Egypte- naren en Grieken die een goede staat van dienst hebben, maar de andere honderdvijftig moeten nog bewijzen wat ze in de praktijk waard zijn. In ieder geval is het zo. dat zich onder de nieuwelingen vele bevinden, die sinds 1945 niet meer gevaren hebben, en vrijwel niemand van hen heeft ooit eerder in het Suez kanaal dienst gedaan, omdat de waterweg gesloten werd op het moment, dat ze aan hun eerste theore tische lessen begonnen Toen er nog wrakken in het Suezkanaal lagen, heb ik met verbazing naar de verrichtingen van de lood sen gekeken, als ik me aan boord van deze of gene Nederlandse sleepboot bevond, die materiaal moest gaan halen. Verbazing, omdat velen alles aan de ka pitein overlieten en alleen maar iets zeiden, als ze aan of van boord stapten, of een 'kop koffie of een maaltijd kregen aangeboden. Voor sommigen kon ik respect opbrengen Ze gaven nl. eerlijk toe dat ze voor het eerst door het Suezkanaal voeren, geen flauw benul hadden aan welke zijde ze bepaalde wrakker moesten passeren en. wat het navigeren betreft, vol ledig vertrouwen in de kapitein hadden LINK .VAN BRUGGEN I schikking heeft over een drietal raket projectielen: de Fireflash, de Firestreak en de Bloodhound. Experimenten met de Fireflashes hebben reeds buitenge wone resultaten gehad Binnenkort zul len Swift-straaljagers gewapend met dit projectiel, oefeningen op grote schaal beginnen. Uit de Fireflash is de Firestreak ont wikkeld, die zelf haar prooi opzoekt door middel van een systeem van in- fra-rode stralen, welke zeer gevoelig zijn voor de warmte nitgestraald door een vliegtuig. De Firestreak zal de be wapening vormen van de straaljager Javelin en de supersonische straalja ger English Electric P 1. Belde boven genoemde projectielen zijn van het ty pe „luchtdoel tegen luchtdoel" doch de Bloodhound, ontwikkeld door de Bris tol fabrieken kan vanaf de grond tegen luchtdoelen worden afgeschoten. Het projectiel wordt voortbewogen door een stootstraalmotor. die met een snelheid van meer dan 1600 kilometer per uur vliegt en wordt door middel van radar naar zijn doel geleid. Volgens de Bristol is de Bloodhound een „supersonisch projectiel, dat op den duur de jager zal vervangen bij de luchtverdediging van het Verenigd Koninkrijk". Aan de kust ongestelde radarstations zullen vroegtijdige waarschuwingen ge ven bij nadering van vijandelijke vlieg tuigen. Deze waarschuwing wordt automatisch doorgegeven aan controle posten van de dichtstbijzijnde projec- tielbatterij. Zodra het aanvallende vliegtuig binnen het bereik van de bat terij is gekomen worden opnieuw auto matisch zoveel projectielen afgevuurd als noodzakelijk is om de aanvallers te vernietigen Zelfs indien twee of meer vliegtuigen vlak naast elkaar vliegen kunnen zij door de radar zodanig on derscheiden worden, dat zij alle afzon derlijk onder vuur genomen kunnen worden. Het eerste van deze ..projec tielstations" is in aanbouw in North Coates in Lincolnshire en zal het vol gende jaar in gebruik worden genomen. English Electric heeft bovendien, hiertoe gemachtigd door het ministerie van bevoorrading, dezer dagen bekend gemaakt, dat zij een geleid proiectiel in produktie genomen heeft „dat beter is dan welke straaljager ook" Presta- tie-gegevens werden niet verstrekt maar wel deelde de commerciële direc teur, de beer E K. Berkerlay. mee. dat de prestaties van het projectiel te ver gelijken zijn met die van het Ameri kaanse projectiel Nike Hercules Wat ervan bekend is, is dat zij een bereik heeft van tachtig kilometer en een hoogte kan bereiken van 14 duizend meter. Ook liet men doorschemeren dat English Electric bezig is met de ont wikkeling van een „ballistisch bom bardementsprojectiel" met een bereik van omstreeks 1600 kilometer. (Een door de V.S. ontwikkeld lange af- stands geleid projectiel als de ..Atlas" heeft een waterstoflading en kreeg de veelzeggende bijnaam „ultimate weapon'". Red.) Een woordvoerder van het ministerie van luchtvaart liet zich gisteren over het vraagstuk van de verdediging tegen dergelijke wapens van de vijand als volgt uit: „Dit is een formidabel probleem. Hoewel het niet onoplosbaar schijnt zal er toch een enorme krachtsin spanning noodzakelijk zijn om de op lossing te vinden - en dat kost geld".

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1957 | | pagina 5