rekening met dreigementen
De plannen voor herziening van
handvest der V.N.
<Éfy
3 let
Kard. Wyszynski bij de H. Vader
t
Jb
V.S..POLITIEK HOUDT GEEN
loei lampjes
pansienne
Congres I.K.K. stelt voor Euratom en
E.G.K.S. geleidelijk samen te voegen
weg die pijn
mê/:
MACMILLANS BESPREKINGEN
MET ADENAUER BE-EINDIGD
Vaticaan:
een normale gebeurtenis"
if
Persconferentie Eisenhower
P ontwapeningsconferentie wordt harder
en eerlijker gewerkt dan bij vroegere
gelegenheden
Metaalbedrijf
Rademakers
Saoedi-Arabië
protesteert bij V. N.
Hammarsk j oeld
vandaag naar Israël
Norstad wil nieuw
verbindingenstelsel
Vliegend personeel van
Sas gaat staken
EEN STILLE BEZOEKER IN ROME (I)
Nieuwe raffinaderij in
Malaparte door een
beroerte getroffen
Nieuwe scheepswerven
in Willielmsliaven?
u:'
#1*
DONDERDAG 9 MEI 1957
PAGINA 5
Va
0]\y
VERANDERD DIVIDEND
RATIONA AL GRONDBEZIT
eiv York
C*®°
Mt
(V.s.)
i^leVtad is. Geen wonder, dat vele
Vee^eh hun vreugde uitten door ver
Mnke1 een ruit in en wachtte toen
tot de politie hem kwam halen.
■V„etl: bij wilde graag opgesloten
omdat het buiten veel te koud
h%
van woensel
KORTE LIJNBAAN 3 ROTTERDAM
NEDERLANDSE DELEGATIE
ZEER ACTIEF
Verkeersproblemen
en in 10 minuten
"AKKERTJES'
helpen direct
KLACHT BRITS JOURNALIST
AFGEWEZEN
KONINKLIJKE ONDERSCHEI
DING VOOR AMERIKAAN
yfQi J
Êllliltóll
-f. «wT
7 -
PITTERMANN VICE-
KANSELIER VAN
OOSTENRIJK
GEMEENTERAADS
VERKIEZINGEN IN
ENGELAND
(Van onze correspondent)
ROME, 8 mei
Kardinaal Wyszynski, primaat
van Polen, aartsbisschop van Gne-
sen en Warschau, is vanavond in
Rome aangekomen om er bespre
kingen te voeren met de Paus en
met de leiders van het Staatsse
cretariaat en de diverse Romeinse
Congregaties. Het ligt voor de
hand, dat dit bezoek een uitzon
derlijk karakter draagt en dat het
in brede kring met grote belang
stelling tegemoet is gezien.
Het ligt evenwel nog meer voor
de hand, dat er van de zjjde van
het Vaticaan om van de kardi
naal zélf maar te zwijgen een
nóg groter reserve in acht zal wor
den genomen dan bij „normale ge
vallen" al gebruikelijk is. De si
tuatie van de primaat, van het ge
hele Poolse Episcopaat en van de
Kerk zélf in Polen is dermate de
licaat, de problemen zijn zó moei
lijk en de huidige toestand is zó on
overzichtelijk, dat de geringste
misstap of onvoorzichtigheid de
meest heilloze gevolgen zou kun
nen hebben.
Het bezoek van 1951
Kon./Shell neemt voor 18 pet.
deel in te stichten exploitatie-
onderneming
KOLENPRODUKTIE IN DE
E. G. K. S.-LANDEN
verlJ,eilt Eisenhower beeft gisteren op zijn persconferentie in Washington
dat aarc^' ^a' ll^ jongste Sovjet-voorstellen voor lucbtverkenning blijkt,
ge^er,°P buidige Londense ontwapeningsconferentie barder en eerlijker
r, wordt dan bij vroegere gelegenbeden.
Advertent1**
I)g O
0os, o3,OVJ.et-voor®te"en willen lucbtverkenning door de Amerikanen van
AlasU r'e 'n ruil voor lucbtverkenning door Sovjet-vliegtuigen van
a en het westelijk deel van de Verenigde Staten.
V0]J?"e voor8tellen zijn een ernstige bestudering waard, aldus de president.
1in^enS 'lem gaat ket er n'et zozeer om welke gebieden voor lucbtverken-
°pen gesteld worden als wel wat er in die gebieden te verkennen valt.
Soy6" r^ene journa]ist:en vroegen vervolgens de president, of de recente
otitvetWaarsc'niwin?en aan landen, die Amerikaanse atoomwapens zullen
j^angen, van invloed op de Amerikaanse politiek zullen zijn.
.^President zei, dat de Verenigde Staten trachten een politiek te
hand pk"' r''e veiligheid van de vrije wereld bevordert en oorlogs
tent Dgen afsc',rikt- Daarom zal geen rekening met de Russische dreige-
Sovi gehouden worden. Die zijn reeds lange tijd een onderdeel van de
Jet-politiek.
Togj,
«at (je _eer) der journalisten opmerkte,
toojjj Sovjet-Unie nieuwe belangstelling
'955 n/00r het voorstel van Eden van
Uerrie— ®ost- en West-Duitsland op te
J'etjgj. oen geneutraliseerde zone met
°Uwer inspectie, verklaarde Eisen-
oep dat Edens voorstel indertijd als
Saan 0f proef was bedoeld om na te
'üeei t lnsPectie uitvoerbaar is en even-
^omA0' een groter gebied zou kunnen
Al a u'tgebreid.
'nsPectievoorst:e"en moeten af-
•ber, Uk onderzocht worden, waarbij
?°a(jer.e ,ninS moet houden met het bij—
'ed ,e karakter van het betrokken ge-
z° meende hij.
iVe^A'lpPfÜk geloofde Eisenhower, dat
*'ch ff'! inspectie van de lucht uit
be v_e e'delijk zal moeten ontwikkelen.
eerlfjk
en eer-
v^^nigde Staten zullen elk
l(jk u van deze aard met begrip
Instuderen.
aanleiding van andere vragen
\vSse Male bezetting van beide fabrieken
ep l'11 het afgelopen jaar bevredigend
ver ,°§er dan het vorige jaar. aldus het
ï{ac] aS over 1956 van Metaalbedrijf
ban takers N.V. te Rotterdam. In ver-
^Ohih'11161 de sne^ stijgende lasten ge-
stabirnee-rc^ met de Politiek van prijs-
gel6 usatie dienen ingrijpende maatre-
v;n n worden genomen ter handha-
ïïiJL0' opvoering van de rentabiliteit,
hodi z'in bslangrijke investeringen
De zelffinanciering wordt steeds
jj bemoeilijkt.
lin, PPuto-saldo van de fabricagereke-
Hi*?, bedraagt f 1.277.529 (941.532)
!®raan
G9lfUnVerse baten en lasten ad.
f 5 SffD bet onverdeelde saldc
>23 (6.775).
worden toegevoegd het saldo
40.798
saldo A.P. ad
j -Z3 (6.775).
V0a verband met de toestand wordt
V(w besteld meer af te schrijven dan
V0f!5e. jaren n.l. f 657.383 tegen 508.480.
(39 Lenterest is voorts nodig 34.259
f 2ii en voor pensioenrechten
d0 :°S8 (50.000). Hienia is er een sal-
Üest ,st van 401.120 (399.211). Voor-
Van
Pet (vorig jaar eveneens 7 pet,
'Van 2 pet uit agio).
Mgc bet reservefonds wordt f 40.000
V6p7,®v°egd en voor belastingen gereser-
OnV 175.000.
Ptigbanks het teruglopen van de post
ijgijuaauden werk was per 1 januari
Zig /en flinke orderportefeuille aanwe
4
vijl in de reeds verlopen maan-
bh fen Z6er bevredigend aantal orders
borden geboekt.
OfQ^aad van toezicht der N.V. Nationaal
lep «bezit te 's-Gravenhage heeft beslo
an de op 7 juni a.s. te houden alge-
v°or vergadering van aandeelhouders
■V*>1 5n bellen een onveranderd dividend
Pa Bct °ver de verplichte storting op
1? kergde'en' genummerd 1 t/m 3500, uit
de aandelen genummerd 3501 t/m
*lp 1,!«elend voor een vierde gedeelte in
S'6ld T over l936. 7a' worden voorge-
SW. het dividend over de verplichte
8 op 5 pet te bepalen.
he^v®ebonderdduizend dollars liet de
i'Cfj. Johnny Torrio achter aan de treu-
?e, nagelaten betrekkingen. 1-Iij was
^elci r oud geworden, maar of al dat
hSj. nu in ere verdiend is, staat nog te
<ie yn- Johnny was namelijk een van
Chi°elangrijkste dranksmokkelaars van
en de boezemvriend van de
r -gangster Al Capone.
*b' Was gr0°t feest in de stad, want
rika,esl°nd al 75 jaar, wat voor Ame-
v«0r begrippen een keurige leeftijd
over straat te gaan lopen en nie-
keek dan ook vreemd op, toen
seiijk s elown uitgedoste heer de plaat-
u1°chf ar*k binnenstapte. Iets vreemder
a6ge] .men misschien kijken naar zijn
'ike eider. want deze was als geeste-
Sees, verkleed. Dat ze nóch clown nóch
a6re ®hjke waren bleek al dra, toen de
de revolvers trokken en 10.000
<N6tl uit de bankkas weggrabbelden.
6stv- waren ze temidden van de
\i erende menigte verdwenen.
ty ^?"2a'rc Frankrijk
vsreten niet of u precies op de
v9g e is van de gebruikelijke maten
Vah "fsters. Maar laten we u op gezag
MteMusieur Roger Guenac, die een
>o0„ ving, die meer dan een kilogram
'0 OfnM meer dan twintig centimeter
u.^ek mat, verklaren, dat dit iets
V lllclt, veris-iarcil, uat Uiü im-o
Uitengewoons in de oestergemeen-
«ap
is.
Jeepai?u.eer u mocht denken, dat het al-
u ons zo winters koud is, dan
volgende u misschien iets ver-
arm
M Een dakloze man gooide bij
V«
li Niet
0, teh onrechte werd zuster Maque-
^ath°R?ratiezuster in het ziekenhuis
jAn «I met de Landsteiner-penning
v bloedtransfusiedienst van het
^Uts begiftigd. Ze heeft namelijk
'5 maal bloed afgestaan voor de
ransfusiedienst.
verklaarde de president, dat de Sovjet-
Unie geen nieuwe topconferentie, naar
het voorbeeld van die van Genève in 1955,
heeft voorgesteld.
Hij zei, dat dergelijke conferenties niet
hetzelfde zijn als gezellige partijtjes. De
wereld verwacht er iets van. Daarom
moet van te voren nauwkeurig bestudeerd
worden of zij zin hebben, zo meende hij.
Begroting toelichting
President Eisenhower heeft voorts op
zijn persconferentie verklaard, dat hij
waarschijnlijk twee redevoeringen via de
radio en de televisie tot het Amerikaan
se volk zal moeten houden voor het toe
lichten van de begroting, waarop van ve
le zijden in het Congres kritiek wordt ge
leverd.
Ook republikeinse congresleden, onder
wie Senator William Knowland, eisen dat
de begroting ,die het voor vredestijd re
cordbedrag van 71 8 miljard dollar aan
wijst, met drie miljard wordt besnoeid.
De president verklaarde, dat men geen
grote besnoeiingen kan aanbrengen zon
der de nationale defensie aan te tasten.
Dit nu achtte hij onmogelijk, zolang de
spanning in de wereld niet vermindert.
Humphrey en Wilson
President Eisenhower heeft ook op
zijn persconferentie verklaard, dat be
paalde leden van het kabinet (de minis
ter van Financiën. George Humphrey en
de minister van Defensie, Charles Wilson)
reeds geruime tijd dringende redenen
aanvoeren om uit de regering te treden,
doch dat nog geen enkele minister offi
cieel ontslag heeft gevraagd. Humphrey
zou bv.. graag in het particuliere leven
terugkeren.
De president zei dit naar aanleiding
van vragen of berichten volgens welke
deze twee ministers zouden willen aftre
den.
Euratom
Tenslotte werd ook nog de Euratom
aangevoerd. De president verklaarde te
betwijfelen, of het program voor produk-
tie van elektriciteit door middel van kern
energie in Europa enige invloed zou heb
ben op de Amerikaanse programma's
voor hulp aan het buitenland. De Verenig
de Staten hebben veel steun aan de Eu
ratom gegeven. Er gaat. behalve mili
taire hulp, weinig hulp naar Europa De
Euratom zal zich niet met de ontwikke
ling van kernwapens bezig houden, zo
merkte hij nog op.
Verfijnde distinctie
en élégance
kenmerken dit
perfecte
Van Schijndel schoentje.
In roomkleur, beige,
lichtgrijs en rood.
Saoedi-Arabië heeft bjj de Verenigde
Naties geprotesteerd tegen „herhaalde
agressieve daden" van Israi.1 tegen de
Saoedi-Arabische territoriale wateren en
veiligheid.
In een memorandum aan Secretaris-
Generaal Hammarskjoeid verklaarde de
permanente afgevaardigde van Saoedi-
Arabië bij de V. N., Al-Khayyal, dat
zijn land zich „volledig het recht voor
behoudt om zijn vitale belangen en terri
toriale integriteit te verdedigen".
Hij verzocht de Secretaris-Generaal
het memorandum aan de leden van de
V. N. te zenden.
Sjeik Al-Khayyal wees op de vaart van
een Israëlische torpedobootjager op 1
mei van de Israëlische haven Eilath
naar Sjarm el-Sjeik en de omgeving
van Sjeik Hamid en op manoeuvres van
Israëlische oorlogsschepen en vliegtuigen
op 30 april en 1 mei bij de westelijke
kust van de Golf van Akaba. Op 4 mei
waren deze schepen en vliegtuigen nog
niet op hun basis teruggekeerd.
..Deze handelingen zijn niets anders
dan een voortzetting van de Israëlische
agressie, die de veiligheid en de vrede
in het betrokken gebied in gevaar
brengt", aldus het memorandum.
In Tel Aviv is officieel medegedeeld,
dat de secretaris-generaal van dc V. N„
Dag Hammarskjoeid, vandaag in Israël
zal aankomen. Hammarskjoeid wordt
vergezeld door de ondersecretaris van
de V. N. Ralph Bunche.
In diplomatieke kringen in Jeruzalem
wordt aangenomen, dat er een verschil
van mening tussen Hammarskjoeid en
premier Ben Goerion ontstaan is over de
te bespreken onderwerpen. Hammars
kjoeid zou alleen willen spreken over
de status en legering der V. N.-troepen
en het weer van kracht verklaren van
de wapenstilstandsovereenkomst tussen
Israël en Egypte, terwijl Ben Goerion
zou willen spreken over de vrije door
vaart van Israëlische schepen door het
Suezkanaal en de Golf van Akaba.
Internationale samenwerking voor eco
nomische ontwikkeling was woensdag op
het congres van de Internationale Kamer
van Koophandel het onderwerp van een
vergadering.
Hierin betoogde de Amerikaan Sidney
Swensrud, president der Gulf Oil Corp.,
dat economische ontwikkeling de energie
vereist van een geheel volk. Daarom die
nen particulier initiatief en concurrentie,
niet regeringsmaatregelen, de voornaam
ste drijfkracht tot economische ontwikke
ling te zijn. Hij zeide voorts, dat buiten
lands particulier kapitaal en deskundige
leiding sterk kunnen bijdragen tot de ont
wikkeling van andere landen.
Davidson Sommers, vice-president van
de Wereldbank, deelde mede, dat de bank
tot dusverre leningen heeft verstrekt tot
een totaal bedrag van 3 miljard tenein
de armoede in minder ontwikkelde gebie
den tP bestrijden. Verwacht wordt, dat in
de komende jaren het particuliere kapi
taal mede een rol zal gaan spelen in de
rechtstreekse hulpverlening aan diverse
landen via de internationale financie
ringsmaatschappij.
Algemene lof had het congres voor de
Europese economische gemeenschap, de
vrijhandelszone en de Euratom. Voorge
steld werd dat uiteindelijk Euratom en
EGKS zullen samensmelten.
De Nederlandse delegatie op het con
gres te Napels legt grote activiteit aan de
dag. In algemene vergaderingen alsook
in groepsvergaderingen waar gedetailleer
de punten besproken worden nemen zij
aan discussies deel, met name in aange
legenheden van transport en verkeer.
Zo behandelde dr. F. E. Spat (Philips)
de plaats van het verkeer in de gemeen
schappelijke markt en de vrijhandelszone.
Hij stelde dat de gebruikers een vrije
keuze moeten hebben uit de verkeers
middelen, dat de tarieven de kostprijzen
moeten weerspiegelen voor de verschil
lende manieren van transport, en dat
deze allemaal zoveel mogelijk gelijkge
rechtigd moeten zijn, met vrije concurren
tie en zonder beperking in de vrijheid van
transport voor eigen rekening. lx-, J. Bol
huis (Philips) wees op de noodzaak van
een gezond weg- en watei-vervoer, dat
is afgesteld op de behoeften van de ver
laders.
Met grote nadruk onderstreepten enige
sprekers de wenselijkheid dat op grote
schaal aan de autowegen zal worden ge
werkt. Men moet voorkomen, dat het
zwaartepunt van de investei-ingsbeperking
in het transport zou komen te liggen.
In de vergadering van de reclamesectie
kwam men tot de conclusie, dat reclame
per televisie volstrekt geen concurrentie
hoeft te zijn voor reclame in dagbladen
en tijdschriften. Integendeel, de ervaring
heeft geleerd, dat krantenreclame door de
televisie juist toeneemt.
Alle 81 leden van de Verenigde Naties
zullen de volgende maand als commissie
van de Algemene Vergadering bijeenko
men om van gedachten te wisselen over
tijd en plaats voor een algemene confe
rentie voor herziening van het Handvest
van de volkerenoi-ganisatie.
De bijeenkomst begint op drie juni aan
staande. Genoemde commissie werd op
21 november 1955 bij een resolutie van de
Algemene Vergadering ingesteld. Bij deze
gelegenheid verklaarde de vergadering,
dat het wenselijk was, het Handvest te
herzien in het licht van de ervaringen,
die men met het bestaande Charter heeft
opgedaan.
De commissie moet verslag uitbrengen
aan de twaalfde zitting van de Algemene
Vergadei-ing, die op zeventien september
a.s. begint.
De Sovjet-Unie verzette zich indertijd
krachtig tegen elke wijziging van het
Handvest en zij had bij haar actie tegen
de resolutie de steun van Wit-Rusland,
Tsjecho-Slowakije, Polen, Syrië en de
Oekraïne. Negen landen onthielden zich
van stemming, namelijk Afghanistan, De
nemarken, IJsland, India, Noorwegen,
Saoedi-Ai-abië, Zweden, Jemen en Joego
slavië. Na de stemming verklaarde Rus
land, Tsjecho-Slowakije en Polen, dat zij
niet aan het werk van de commissie zou-
De opperbevelhebber van de NATO-
strijdkrachten, generaal Norstad, dringt
aan op de aanleg van een nieuw, revo
lutionair verbindingenstelsel het z.g.
„scatter system" voor zijn hoofdkwar
tier in Europa, aldus heeft het hoofd
kwartier vandaag bekend gemaakt.
In een communiqué van het geallieer
de hoofdkwartier wordt gezegd, dat het
nieuwe stelsel bijna niet gestoord kan
worden. Radio-impulsen worden tot op
grote hoogte uitgezonden en dan terug
gekaatst naar de aarde.
Al naar gelang de atmosferische om
standigheden kunnen door middel van dit
stelsel berichten over aanzienlijke af
stand worden overgebracht. Voor af
standen van 80 tot 400 kilometer wordt
gebruik gemaakt van de troposfeer en
voor afstanden van 960 tot 2.100 kilometer
van de ionosfeer, aldus het communiqué.
Het stelsel zal zich tenslotte uitstrek
ken van het noorden van Noorwegen tot
aan het oostelijke deel van Turkije.
Naar schatting zullen de kosten van de
aanleg ongeveer 30.000.000 gulden bedra
gen.
Advertentie!
den deelnemen. Of zij dit voornemen ten
uitvoer zullen leggen, is niet bekend.
Sommigen verwachten, dat zij wel aan
wezig zullen zijn als de commissie bijeen
komt, maar dan om hun bezwaren te
herhalen.
Het vliegende personeel van dc Scan
dinavische luchtvaartmaatschappij SAS
heeft besloten op 21 a.s. in staking te
gaan, nadat een bemiddelingscommissie
er niet in was geslaagd een compromis
tot stand te brengen tussen hun eisen op
het gebied van werktijden, salaris en
pensioen en hetgeen, waartoe de bedrijfs
leiding bereid is.
Bij de actie zijn ongeveer negenhonderd
employés betrokken.
De openbare aanklager bij de Bonds-
reehtbank te Bern heeft de klacht van
de Britse journalist Michaël Goldsmith
tegen het feit, dat hij onlangs 24 uur
lang gevangen is gehouden, afgewezen.
Goldsmith was op last van de rechter
van instructie gearresteerd, omdat hij
niet wilde meedelen van wie hij inlich
tingen had ontvangen over de spionage-
zaak, die heeft geleid tot de zelfmoord
van procureur-generaal Dubois.
H.M. de Koningin heeft majoor E. W.
Aubuchon van de Amerikaanse lucht
macht benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau. Majoor Aubuchon heeft
deze onderscheiding gekregen wegens
de door hem adn de Koninklijke Lucht
macht bewezen diensten als adviseur bij
de omscholing van vliegers.
«Advertentie)
HOFNAR
•"1
CakCton
o
V-
PALM" l:,"
De Britse premier, Harold MacMillan,
en Bondskanselier Adenauer van West-
Duitsland hebben gisteren hun besprekin
gen van twee dagen beëindigd. Zfj z(jn
het „volledig" eens over de bedoelingen
en motieven van het nieuwe diplomatie
ke offensief van de Sovjet-Unie, zo heeft
een woordvoerder gisteren in Bonn ver
klaard.
MacMillan en Adenauer ztjn het ook
eens geworden over diplomatieke actie
op dit gebied en over nauwe samenwer
king bij de beantwoording van de recen
te Sovjet-nota's en brieven aan de Britse
en de Westduitse regering.
De publikatie van een officieel com
muniqué over hun besprekingen is ver
traagd, omdat de besprekingen langer
geduui-d hebben dan verwacht werd.
Het grootste deel van het communiqué
na een lunch aan boord van een Rijn
schip, gesproken over de Europese inte
gratie. De nadruk lag daarbij op de eco
nomische samenwerking. Dinsdag spra
ken zij over de defensie- en ontwape
ningskwesties.
Diplomatieke waarnemers verklaarden
gisteren, dat geen bepaalde overeenkomst
bereikt is, omdat de besprekingen geen
onderhandelingen waren, maar een uit
wisseling van standpunten, waarbij waar
schijnlijk geen der twee het eigen stand
punt zou loslaten. Het doel van de be
sprekingen was meer het wegnemen van
wantrouwen en het kweken van beter
wederzijds begrip.
Gisterochtend zou. naar in goedingelich-
te kringen is vernomen. MacMillan Aden
auer de verzekering hebben gegeven, dat
het Britse P'an voor een vrijhandelszone
Europese Ge-
ïs echter reeds goedgekeurd, aldus de, niet in strijd is met de
woordvoerder. meenschappelijke Markt.
De beide staatslieden hebben woensdag,! Men ziet in de redevoering, die Mac-
'••wev.
Z. H. de Paus heeft vrijdag 3 mei in particuliere audiëntie ontvangen mgr. Huiberg, bisschop van
Haarlem. Even voor de audiëntie: rechts van Z. H. de president van het Theologicum te Warmond, mgr.
H. J. van Deur sen- geheel rechts de zeereeruaarde heer J. P. J. Solleveld, secretaris van 't bisdom Haarlem.
De Oostenrijkse socialistische partij
heeft gisteren Dr. Bruno Pittermann ge
kozen tot partijvoorzitter en benoemde
hem tevens tot viee-kanselier als opvol
ger van Dr. Adolf Schaerf, die zondag j.l.
tot president werd gekozen.
De gemeenteraadsvei-kiezingen, die de
ze week in Engeland, Wales en Schot
land worden gehouden en waarbij een
derde van de gemeenteraadszetels wordt
vernieuwd, heeft tot op heden een klei
ne zwenking ten gunste van Labour te
zien gegeven. Toen in 1954 over dezelfde
zetels, die nu op het spel staan, gestemd
werd, won Labour in totaal 446 zetels.
De grote krachtproef voor de conser
vatieven komt vandaag als in circa 400
gemeenten in Engeland en Wales gestemd
wordt. Bij de verkiezingen in 152 ge
meenteraden in Engeland en Wales en
196 in Schotland heeft Labour tot op he
den een nettowinst van 40 zetels behaald.
Het is dan ook vooral om deze reden,
dat het Vaticaan dit bezoek officieel be
schouwt als een volkomen „normale" ge
beurtenis, welke geheel past in het re
gelmatige contact, dat alle residerende
bisschoppen over de ganse wereld met de
Paus van Rome onderhouden. Het ziet er
derhalve naar uit, dat het Vaticaan dc
dramatische achtergronden en het recente
verleden eenvoudig zal ignoreren, ten
einde geen gevoeligheden te kwetsen.
De laatste maal, dat kardinaal Wys
zynski de Paus bezocht, was in het voor
jaar van 1951. Het is van belang dit be
zoek te memoreren, daar het van grote
betekenis is geweest niet zozeer voor
de betrekkingen tussen Kerk en Staat
in Polen als vooral voor de verhouding
van het Poolse Episcopaat tot de H. Stoel.
In dit verband moet worden herinnerd
aan de „overeenkomst", welke het Poef-
se Episcopaat na langdurige en moeilijke
onderhandelingen sloot met dc commu
nistische regering en die in april 1950
werd ondertekend. De Poolse bisschoppen
verkeerden toen in de volstrekte onmo
gelijkheid om de H. Stoei te consulteren;
de Kerk stond onder zware druk het
gehele proces van „aanpassing", volgens
dc beproefde, overal herhaalde commu
nistische vervolgingstactiek, was in gang:
bisschoppen scheiden van de H. Stoel, de
clerus van de bisschoppen, verdeeldheid
zaaien onder de geestelijkheid en ver
warring en ontreddering onder dc gelovi
gen. Ondanks de volledige „scheiding tus
sen Kerk en Staal" door de nieuwe
grondwet met verdachte nadruk gepro
clameerd bemoeide de Staat zich met
letterlijk alles, wat de Kerk betrof. In
die omstandigheden werd het Episcopaat
„uitgenodigd" besprekingen te openen
met de regering, die intussen (ook al vol
gens het beproefde systeem) een „Staats
bureau voor kerkelijke aangelegenheden'
had geschapen.
In Rome verkeerde men in de grootste
onzekerheid over de gang van zaken. Wat
uit Polen bekend werd, was afkomstig
van het communistische (staats-)persbu-
reau. En toen verluidde, dat het Episco
paat een overeenkomst met de regering
had gesloten, die van meet af aan werd
betiteld als „modus vivendi", ontstond er
in Vaticaanse kringen een begrijpelijke
bezorgdheid. De bijzonderheden, zoals
deze doer de communisten werden gepu
bliceerd, schenen te wijzen in een beden
kelijke richting en onmiddellijk gingen er
stemmen op, die de mening verkondigden,
„dat het Episcopaat te ver was gegaan
en zich op een terrein had begeven, waar
uitsluitend de H. Stoei competent was".
Geruchten, verdachtmaking, bezorgdheid
kenmerkten dat voorjaar van het H. Jaar.
Ook van zijn kant verkeerde de H. Stoel
in de onmogelijkheid zich in vex-binding
te stellen met het Poolse Episcopaat en
daar men derhalve geen betrouwbare
bijzonderheden te weten kón komen,
bleef er geen andere houding dan af te
wachten en te vertrouwen op de wijsheid
van de Poolse bisschoppen, die tenslotte
de situatie tér plaatse beter kenden dan
de critici.
Er is in die dagen veel (té veel) geschre
ven over de overeenkomst tussen bis
schoppen en regering in Polen; er werd
veelal zonder het zelfs maar te ver
moeden een grote dienst bewezen aan
het commumstisch-staUnistisch regime in
dat ongelukkige land!
Dit regime kwam op een goed moment
ook zelf tot de slotsom, dat de toestand
absurd begon te jvorden: aan de ene kant
de nietsontziende vervolging (processen,
arrestaties van priesters, massa-deporta
ties, campagne tegen de bisschoppen, fol
teringen en moord) en aan de andere kant
de zo hooggeroemde „overeenkomst", de
„modus vivendi" én de plechtig-gegaran-
deerde „scheiding van Kerk en Staat".
Alleen om dié reden kreeg mgr. Wys
zynski toen opeens toestemming om zich
naar Rome te begeven. De bedoeling was
overduidelijk: een propaganda-gebaar van
het communisme. In Warschau meende
men er zeker van te zijn, dat de primaat
(toen nog geen kardinaal) door Rome zou
worden gedésavoueerd, berispt, ja ge
straft. Maar niets van dit alles gebeurde.
Integendeel: met zorg beschermd tegen
de pers (zoals ook nu weer zal gebeuren)
kreeg hij alle gelegenheid om rustig, over
tuigend en met een indrukwekkende voor
naamheid de situatie uiteen te zetten, van
het begin der vervolging af tot en met de
„overeenkomst", over (om het nu eens
ronduit te zegeng:) de lafhartige kwel
lingen van de dorpspastoor tot en met de
ongehoorde chantage ten aanzien van de
primaat zélf.
En op de dag van mgr. Wyszynski's ver
trek uit Rome schreef Z. H. Paus Pius XII
zijn naam op de lijst van hen, die Hij bin
nen kort tot kardinaal wilde verheffen!
Dit gebeurde anderhalf jaar later: januari
1953.
Maar toén kreeg de primaat van Polen
geen „toestemming" om naar Rome te
gaan. Hij heeft er niet eens om gevraagd...
Want h(j wist (met de voorbeelden van
Mindszenty en Stepinac voor ogen), dat
hjj misschien die toestemming zou verkrij
gen, maar dat hjj nooit meer zou kunnen
terugkeren.
Hij bleef in Polen en werd deson
danks kardinaal. Maar hij ontving nooit
de „rode hoed" uit handen van de Paus.
Dat gaat nu gebeuren, tijdens een stille,
intieme plechtigheid van enkele minuten,
waarbij geen „buitenstaanders" zullen
worden uitgenodigd
Millan dinsdagavond heeft gehouden een
poging de Duitse vrees weg te nemen
door te verklaren, dat hij zich verheugde
over de totstandkoning van de verdragen
in zake de Euromarkt en de Euratom
tussen Frankrijk, West-Duitsland, Italië
en de Beneluxlanden.
Tezelfder tijd zou hij. volgens waarne
mers, echter de Britse vrees aangeduid
hebben, dat West-Duitsland de gemeen
schappelijke Europese Markt wenst te be
reiken zonder veel te doen aan de plan
nen voor een grotere Europese vrijhan
delszone.
„Het zou een tragedie zijn", zo ver
klaarde MacMillan, „als de Gemeen
schappelijke Markt, die bedoeld is om
Europa te verenigen, een nieuwe ver
deling zou scheppen".
Een Westduitse woordvoerder verklaar
de gisteravond, dat de kwestie van de
hereniging van Duitsland ter sprake is
gekomen bij de behandeling van het Rus
sische diplomatieke offensief en het „plan
Eden" voor gedeeltelijke neutralisering
van een deel van Centraal-Europa.
De Britten toonden veel begrip voor
de kwestie van de hereniging. De bespre
kingen van gisteren waren, zo mogelijk,
nog openhartiger dan dinsdag, aldus deze
Duitse woordvoerder.
In 1960 zal in Turkije een olieraffina
derij met een capaciteit van 65.000 vaten
per dag gereed komen, die gebouwd
wordt door vier oliemaatschappijen, nl.
de California Texas Corp. (Caltex), de
Mobile Overseas Oil Comp., de British
Petroleum Comp., en de Royal Dutch
Shell. De installaties zullen ruwe aard
olie uit Turkije en uit andere gebieden
van het Midden-Oosten verwerken ten
behoeve van de Turkse markt. De bouw
kosten zullen 48 miljoen bedragen, bui
ten de kosten van de grond.
De vier deelnemende maatschappijen
zuilen voor de exploitatie van de raffina
derij gezamenlijk een naamloze vennoot
schap vormen. Het aandeel van de Caltex
in de nieuwe N.V. zal 34 pet zijn, dat van
de Mobile Overseas 37 pet, van Royal
Dutch Shell 18 pet en van British Petro
leum 11 pet.
De rechten om de raffinaderij te ex
ploiteren zullen voor 80 jaar gelden, met
recht van vernieuwing.
De bekende Italiaanse schrijver Curzio
Malaparte is woensdag door een beroer
te getroffen. Zijn toestand is zorgwek
kend.
Malapartes gezondheid was reeds zeer
zwak door een longaandoening, die hij
een maand geleden op een reis door
communistisch China had opgedaan. Hij
vertoefde sedert zijn terugkeer in Rome
in een ziekenhuis en zijn toestand ging
langzaam vooruit, tot hij woensdag een
beroerte kreeg.
De te Hamburg gevestigde bergings
onderneming Wulff heeft plannen voor
de bouw van een scheepswerf te Wil
helmshaven. De op die werf gebouwde
kleine zeeschepen zullen niet van stapel
lopen, doch met grote kranen in het wa
ter gezet worden.
Ook de Howardt-Werft te Hamburg
en een Amerikaanse groep willen in
Wilhelmshaven een werf vestigen voor
het bouwen van super-tankschepen.
De steenkolenproduktie in de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal is in
april 1957 gestegen tot 20.612.000 ton. Te
genover de produktie in april 1956
(20.296.000 ton) betekent dit een belang
rijke stijging. Toch is de kolenproduktie
in de eerste vier maanden van 1957 met
84.421.000 ton lager geweest dan die in
dezelfde periode van 1956, toen 84.885.000
ton naar boven werd gebracht. Een ver
schil dus van 464.000 ton, of 0.54 pet.
Alleen Duitsland en Frankrijk zijn er in
geslaagd hun steenkoolproduktie gedu
rende deze vier maanden van 1956 op 1957
VXV-*. iuuuuucix vein up 13UI
Over het verdere verloop van de „voor- te verhogen en wel met resp. 0.36 pet. en
geschiedenis" in een volgend artikel. 11.95 pet.
