Eerste uitkomsten van de algemene
woningtelling 19
In totaal zijn er 2.549.000
woonverblijven
Toen en nu: Shell blikt terug naar 190?
op vakantie...
m
20 ct.
DE VLOEK
PUZZEL
N
(b*B
Pleegzuster Bloedwijn
IPORT'SPEL
SPANNING
Zonnepriester
Eens in de acht dagen voeten wassen - Minister van Financiën let op de halfp
Hans van de weg verraste in dercte
set de Italiaan Bergamo
Onze dagelijkse
IN HOLLAND STAAT EEN HUIS
Keus tussen geld of
goedkope goederen
een autorijschool tak
van onderwijs?
Geen /ast van zenuwen
bij'n examen
neem
Drobny kraakte Gourowich met 6-0, 6-0
VB
DONDERDAG 6 JUNI 1957
PAGfN
A 4
Voornamelijk eengezinshuizen
Vijftig jaar of ouder
B. M. R. S,
TELEVISIE
Vertrekken
Huur
Outillage
Proefproces over cadeaustelsel
Principiële zaak voor Gouds
kantongerecht
PATER
CH. LUTTENBACHER f
MILITAIRE AUTO REED
TEGEN KANONLOOP
Twee soldaten gewond
VAN VLIET BLEEF 2e IN
BELGISCHE OMLOOP
SPARTA MOEST POOLS
AANBOD AFSLAAN
BETAALD VOETBAL START
WEER OP 25 AUGUSTUS
RUSTDAG IN DE GIRO
Nog vier etappes
BLEEKER WON 10 KM.
Internationale tennistitels van Noordwijk
van de
door
GORDON MAC CREAGH
Testmatch Engeland-West
EERSTE MATCH EINDlGD®
IN EEN DRAW
-, -ossmg van v
Horizontaal: 1 eens, 5 atol, 9 s,7
stola, 12 si, 13 porie, 15 in, 16 et, 1 e, l.
Bij de algemene woningtelling 1956 zijn in totaal 2.549.000 bewoonde woon
verblijven aangetroffen, waarvan 2,5 miljoen bewoonde woningen en 49.000
bewoonde andere ruimten. Dit blijkt uit een mededeling van het Centraal
Bureau voor de Statistiek, waarin enige uitkomsten worden vermeld van een
steekproef van 1 op 30 van het grondmateriaal van de woningtelling.
Van de 2,5 miljoen bewoonde woningen vormen de gewone woningen (2.134.000)
de overgrote meerderheid naast de 194.000 oerderijen en tuinderswoningen,
161.000 andere bedrijfswoningen en bijna 11.000 bijzondere wooneenheden.
In een inleiding wordt gezegd, dat de
definitieve eindcijfers voor de provincies
en het rijk eerst na het gereedkomen van
de gemeentelijke uitkomsten kunnen wor
den samengesteld.
Bij de selectie van steekproefmateriaal
zijn verregaande detailleringen achterwe
ge gebleven, maar de vermelde cijfers ge
ven toch een aanvaardbare benadering
van de orde van grootte van een aantal
verschijnselen en van diverse onderlinge
verhoudingen, waaromtrent thans geen of
slechts verouderde cijfers beschikbaar
zijn.
Uit een onderscheiding naar bouwwijze
blijkt, dat onze bevolking overwegend is
gehuisvest in eengezinshuizen. Be totale
voorraad woningen telde nl. 1.730.000 een
gezinshuizen (waarvan een derde vrij
staand). Bij de meergezinswoningen zijn
780.000 woningen geteld (boven- en bene
denwoningen, etagewoningen, e.d
Bijna 80 pet. van de 2,5 miljoen te-
woonde woningen waren eigendom van
particuliere personen en instellingen
(w.o. rond 3-500 in de nieuwe vorm van
z.g. horizontale eigendom). Van het to
taal aantal bêwoonde woningen werden
730.000 of bijna 30 pet. bewoond door de
eigenaar. Voor hoofden van huishou
dens en alleenstaanden met een inko
men per jaar van f 6.000 of hoger be
draagt dit percentage ruim 40 tegen 25
bij inkomens beneden genoemde grens.
Van de totale voorraad bewoonde wo
ningen in bijna 75 pet. tot stand gekomen
zonder enige vorm van overheidssteun. In
dit opzicht bestaat echter een volkomen
tegengestelde verhouding tussen de na
oorlogse en de vroegere bouw. Terwijl
van de voor 1946 gebouwde woningen bij
na 90 pet- zonder overheidssteun is ge
bouwd, is van de in 1946 en later gereed
gekomen woningen meer dan 90 pet. met
steun gebouwd.
In totaal bestond de woningvoorraad op
30 juni 1956 voor ruim 500.000 of 20 pet. uit
na 1945 gebouwde woningen. Voorts da
teerden ruim 800.000 van voor 1906, d.w.z.
dat ruim 30 pet. van de huidige woning
voorraad 50 jaar of ouder is.
Uiteraard liggen de verhoudingen niet
Wö
DONDERDAG 6 JUNI
Uitzending: vanuit En*. Transit Camp te Hoek
van Holland. Golflengte 25 meter.
2. 00 uur: Topsongs van Hoek Van Holland.
23 00 uur: Muziek-theater.
23.30 uur: Verzoekplaten.
00.30 uur: Sluiting.
Vrijdag 7 Juni 1057
HILVERSUM 1. 402 M. 7.00—24.00 NCRV
7.00 Nws. 7.10 Gewijde muz. 7.30 Gramm.
7.46 Een woord voor de dag 8.00 Nws en weer-
ber. 8.15 Gramm. 9.00 V.d.zieken 9.30 V.d.
vrouw 9.35 Waterst 9.40 Gramm. 10.00 Orgel
spel 10.30 Morgendienst 11.00 Gramm. 11 30
Hoortp. 12.00 Cello en piano 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Lichte muz. 12.53 Gramm.
en act. 13.00 Nws. 13.15 Instr Trio 13.45 Gramm
14.05 Schoolradio 14.25 Pianorecital 15.15 Voordr.
15.35 Surinaamse volksmuz. 16.00 Caus. 16.15
Gramm. 16.30 Strijkkwart. 17.00 Voordr. 17.20
Vocaal enz. 17.40 Beursber. 17.45 Gramm. 18.00
Stemmen van Overzee. 18.15 Gramm 18 35
V.d. Jeugd 19.00 Nws en weerber. 19.20 Gramm.
19.15 Regerlngsuitz. 19.20 Regeringsuitz. 19.30
Gramm 20.00 Radiokrant 20.20 Gramm 20.30
Hoorsp. 21.00 Kerkconc 22 00 Klankb. 22.30
Gramm. 22.45 Avondoverdenking 23 00 Nws. en
SOS-ber. 23.15 Caus. 23.35 Gramm. 23.40-
24.00 Idem.
HILVERSUM H. 298 M. 7.00 VARA. 10.00
VPRO. 10.20 VARA. 12.00 AVRO. 16.00 VARA.
19.30 VPRo 21 00 VARA 22.40 VPRO 23.00—
24 00 VARA.
7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gramm. 8.00 Nws.
8.18 Gramm. 8.50 V.d vrouw 940 Schoolra
dio 10 00 Caus 10,05 Morgenwijding 10.20
V.d. kleuters 10.40 Orgelspel 11.05 Operetteconc.
11.45 Klavecimbel voordr. 12.00 Lichte muz.
12.30 Land- en tuinb.meded 12.33 Sport en prog
nose 12.50 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 Meded. en
gramm. 13.25 Lichte muz. 1355 Beursber 14.00
Blaastrio 14.30 Voordr. 14.50 Orgelconc. 15.10
Gevar. progr 16.00 Muz. caus 16 40 V. d. kind
17.05 Licht muz. 17 25 Vakantietlps 18.00 Nws.
18 15 Act 18.20 Liohte muz. 18 50 Caus. 19.00
V. d jeugd 19.10 Orgelspel 19.30 Caus 19.50
Ber. 20.00 Nws 20.05 en 20.10 Boeken 20 20 Het
zingende hart 20 35 Caus 20,45 Caus 21 05 Pian-o
palet 21.40 Amus.muz. 21 55 Buitenl. overz 22.10
Gramm met toelichting 22.40 Caus. 22.50
A vond wij ding 23.00 Nws. 23.15-24.00 Omr.
ork.
Engeland, BBC Home Service 330 m.
12.00 Gramm. 12.30 Gevar. muz. 12.55 Weer
ber. 13.00 Nwa 13.10 Revue-ork. 13.55 Siport 14.00
V.d. scholen 15.00 Gramm. 15.1: Sport 15.30
Orkestconc. 16.30 Hoorsp. 17.00 V.d. kind. 17.55
Weerber. 18 00 Nws. 18.15 Stad en land 18.40
Sport 19.00 Hoorsp. 19.30 Caus. 19.45 Gevar.
progr. 20.15 Gramm. 21.00 Nws. 21.15 Caus.
21.45 Pianorecital 22.15 Klankb. 22.45 Pari. over
zicht 23.00 Nws. 23.08-23.13 Koersen.
Engeland, BBC Light Progr. 1500 en 247 m.
12.00 Sport 12.15 Pari. over. 12.30 Orkestconc.
13.15 Sport 13.45 V.d. kleuters 14.00 Sport 14.15
V.d. vrouw 15.00 Nws. en sport 15.05 Mil. ork.
15.45 Amus. muz. 16.15 Mrs. Dale's Dagb. 16.30
Orgelspel 17.00 Revue-ork. 17.45 Pianospel 18.00
Gevar. muz. 18.45 Hoorsp. 19.00 Nws. 19.25 Sport
19.30 Gevar. muz. 20.15 Mona Baptiste 20.30
Gevar. progr. 21.00 Gevar. muz. 22.00 Nws.
22.15 Sport 22.25 Dansmuz. 23.00 Voordr. 23.15
Amus. muz. 23.55-24.00 Nws.
NDR-WDR. 309 m.
12.00 Gramm. 13.00 Nws. 13.15 Omr. ork en
sol. 14.00 Idem 16.00 Kamermuz. 17.00 Nws.
17.20 Viool en piano 17.45 Lichte muz. 19.00
Nws. 19.30 Turandot, opera 21.45 Nws. 23.30
Twee piano's 24.00 Nws. 0.10 Dansmuz. 1.15-
4.30 Gevar. muz.
Frankrijk, Nationaal Programma 347 m.
12.30 Ork. conc. 13.50 Nws. 13.55 Israëlische
uitz. 18.35 Kamermuz. 19.16 Gramm. 19.30 Ame
rikaanse uitz. 20.05 Fortunio, opera 22.45 Zangre
cital 23.45-24.00 Nws.
Brussel, 324 en 484 m,
324 m.
12.00 Gevar. muz. 12.30 Weerber. 12.34 Gramm.
13.00 Nws. 13.11 Gramm. 14.00 Schoolradio 15.45
Gramm. 16.00 Koersen 16.02 Gramm. 17.00
Nws. 17.10 Lichte muz. 17.45 Duitse les 18.00
Gramm. 18.10 Voordr. 18.20 Gramm. 19.00 Nws.
19.40 Gramm 19.45 Caus. 20.00 Symf. ork. en
solist. 20.45 Kunstkaleidoscoop 21.00 Symf. ork.
en solist 21.30 Gramm. 22.00 Nws. 22.11 Folklore
in Nepal 22.45 Gramm. 22.55-23.00 Nws.
484 m.
12.00 Gramm. 13.00 Nws. 13.10 Strijkork. 13.55,
14.00, 14.30, 15.30 en 16.05 Gramm. 17.00 N\»s
17.10 Verz. progr. 18.38 Gramm. 19-10 Idem
19.30 Nws. 20.00 Gramm. 20.50 Kamerork. en
solist. 22.55 Nws.
BBC uitz. voor Nederland
17.45-18.15 Nwz. Londens Radiodagboek. Hoe
de weekbladen het zien. (Op 224 en 41 m.)
20.00-22 00 Relala v.d. NIR: Jonkvrouw Edel-
water, T V.-»pel.
DUITS PROGR.:
17 00 V.d. Jeugd 17.50-18.00 Opsporingsdienst
20.00 Journ. 20.15 Weerber. 20.20 Napoleon Bo
naparte. film 2125 Dlacusale
FRANS-BELG. PROGR.
Geen uitz.
VLAAMS-BELG. PROGR.:
19.00 Feuilleton 19.03 V.d. vrouw 19.30 Nws.
voor alle categorieën gelijk. Zo dateren
van de boerderijen en tuinders-woningen
niet 30 pet. doch bijna 100.000 of ruim 50
pet. van voor 1906.
De bewerking van het aantal woningen
naar het aantal vertrekken (incl- keuken)
gaf voor de gewone woningen zonder be
drijf als resultaat ruim 20.000 eenvertreks-
en bijna 95.000 tweevertrekswoningen,
d.w.z. ruim 1 pet. resp. bijna 5 pet. van bet
totaal aantal (bijna 2,1 miljoen). Het aan
tal woningen met 8 of meer vertrekken
bedroeg eveneens bijna 6 pet. van het to
taal. Het sterkst vertegenwoordigd is de
groep met 5 vertrekken (ruim 600.000 of
ruim 30 pet. der woningen). De woningen
met 3 en 4 vertrekken vormden resp ruim
10 en bijna 20 pet. van het totaal-
Van de gewone woningen zonder bedr(jf
valt ruim 30 pet. in huurklasse beneden
f 300, bijna de helft in de klassen van
f 300 tot f 500. Voor de na-oorlogse ..n.v.
de vooroorlogse woningen blijkt een dui
delijke verschuiving naar hogere klassen
en tegelijkertijd een concentratie in de
middenklassen. Van de voor 1946 gebouw
de woningen hadden 56 pet. een huur van
f 300 tot f 600, van de In 1946 of later ge
bouwde niet minder dan 70 pet.
Ten aanzien van de outillage der wo
ningen zijn allereerst gegevens verzameld
over de frequentie der openbare aanslui
tingen. Bij 90 pet. van alle bewoonde wo
ningen is een openbare aansluiting op
een waterleidingnet aangetroffen, in 70
pet. op de gasleiding en 98 pet. op een
elektriciteitsnet. Ruim 70 pet- beschikten
over een openbare aansluiting zowel op
de waterleiding als op het gas. en elek
triciteitsnet.
Wat de privaten betreft is gebleken,
dat het aantal woningen zonder eigen
privaat is te verwaarlozen. In de wonin
gen met een privaat binnenshuis voldeed
Voor de economische kamer van de
rechtbank te Leeuwarden Is gisteren een
proefproces begonnen in verband met de
wet op het cadeaustelsel. Gedagvaard was
de directie van een koffie, thee- en mar-
garinehandel te Bolsward die naast dit
bedrijf een firma drijft, welke postorders
behandelt en wel in luxe-, huishoudelijke
en epeelgoedartikelen. De N.V. verstrekt
aan klanten, die koffie, thee of margarine
kopen spaarzegels, die recht geven op
contante uitbetaling, dan wel artikelen
van de postorder-firma. Dit werd ln strijd
geacht met de wet op het cadeaustelsel.
Daar de redactie van de wet vrij vaag
is, heeft de staatssecretaris aan de rech
ter de taak gelaten haar nader te con
cretiseren.
Voor de economische kamer tn Leeuwar
den hebben nu de twee directeuren van
de N.V., die tevens firmant zijn van de
postorderzaak, terecht gestaan.
De oudste firmant voerö? aan, dat de
twee instellingen geheel los van elkaar
staan. De klanten van de N.V. krijgen
zegels, waarop door de N.V. geld wordt
terugbetaald. Om echter de klanten te ge
rieven worden zij ook in de gelegenheid
gesteld voor dit geld artikelen van de
„postorderclub" te kopen.
Op een opmerking van de president, dat
de prijzen van de artikelen, welke deze
postorderclub voert, zo laag liggen, werd
door verdachten geantwoord, dat de voor
delige inkoop zulks mogelijk maakt en dat
er toch nog winst wordt gemaakt. Boven
dien kan een ieder van deze postorders
gebruik maken tegen dezelfde lage prijzen.
De officier van Justitie achtte het be
wijs geleverd, daar het grote publiek geen
onderscheid kent tussen N.V. en firma.
Hij vorderde tegen ieder der verdachten
een boete van 50.-.
De verdediger, mr. Heering uit Den Haag
was van oordeel, dat verdachten niet kun
nen worden gestraft. Mocht de rechtbank
een andere mening zijn toegedaan, dan
vroeg hij oplegging van een boete, die ho
ger beroeD mogelijk maakt.
dit in 70 pet. der gevallen aan de eisen,
welke daaraan mogen worden gesteld
In ruim 700 000 of in bijna 30 pet. der
bewoonde woningen (w o. vrijwel alle na
oorlogse woningen) bevindt zich een af
zonderlijke badruimte en behoudens in
bijna 50.000 gevallen, waarin geen insta-
latie is aangebracht, is in deze badruimte
een bad (240.000) een combinatiebad
(100 000) of een douche (325 000) aanwezig
Daarnaast zijn er nog ruim 40 000 wonin
gen geteld, waar een bad, combinahe-bad
of douche in keuken, slaapvertrek of der
gelijke is aangetroffen. Voor boerderijen
en tuinderswoningen blijft het percentage
gevallen waar een bad, douche of derge
lijke aanwezig is. beneden de 10'
ln totaal zijn in het kader van dc
eigenlijke woningtelling 2.587 000 huishou
dens van twee of meer personen, tezamen
met 10.175.000 personen en 320.000 alleen
staanden (van wie 105.000 mannen) ge
teld. Daarnaast behoorden nog tot de Ne
derlandse bevolking de ln gestichten en
instellingen en in militaire inrichtingen
gehuisveste personen, die op afzonderlijke
wijze zijn geteld, alsmede de varende en
rijdende bevolking, die behoudens de be
woners van woonschepen met een vaste
ligplaats, buiten de telling is gebleven.
Gisteren heeft voor het kantongerecht
te Gouda de principiële zaak gediend
tegen de autorijschoolhouder J. A. Hippe
uit Amstelveen, die, volgens de dagvaar
ding, in strijd met de algemene politie
verordening van de gemeente Gouda, daar
een rijschool had gevestigd zonder ver
gunning van het college van B. en W
De heer H die voorzitter is van de Fe
deratie van Nederlandse organisaties vooi
personenvervoer (F.N.O.P.), heeft dit
proefproces uitgelokt op verzoek van de
minister van Verkeer en Waterstaat met
het oog op een in te dienen wetsontwerp
De heer H. acht de verordening van
Gouda in strijd met de in de grondwet
gewaarborgde vrijheid van onderwijs.
De officier van justitie, mr de Sainl
Auiair, ging in zijn requisitoir uitvoerig
in op de historische achtergronden bij de
totstandkoming van dit artikel. De ratio
nalistische geest, die toen heerste op de
scholen en die het ontstaan van vrijheid
van onderwijs nodig maakte, werd hierbij
in het geding gebracht. Met „onderwijs'
in art. 208 wordt, naar sprekers mening,
bedoeld uitsluitend dat onderwijs, dat van
invloed is op de levens- en wereldbe
schouwing. Omdat dit volgens hem bij het
rijschoolonderwijs niet het geval is, acht
hij de Goudse politieverordening bindend
Hij eiste daarom een boete van een gul
den.
Vonnis over veertien dagen.
Mr. H. J. Schoelvinck, loco-secretaris-generaal bij het ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, heeft woensdag in het Rijksmuseum te Amster
dam aan dr. Max I. Friedlaender, kunsthistoricus te Amsterdam, de versierse
len uitgereikt behorende bij de onderscheiding van ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw, welke dr. Friedlaender bij K.B. is verleend ter gelegen
heid van zijn negentigste verjaardag. De uitreiking geschiedde tijdens een
intieme huldiging door autoriteiten en vakgenoten.
In Gemert is in de ouderdom van 81 jaar
overleden de zeereerw. pater Ch. Lutten-
bacher van de Congregatie der paters van
de H. Geest. Pater Luttenbacher, die El-
zasser van geboorte was, werd op 28 ok
tober 1903 in Chevilly bij Parijs priester
gewijd. Zijn gezondheidstoestand was er
de oorzaak van, dat hij daarna slechts kor
te tijd in de missie heeft mogen werken. In
Leuven werd hij na zijn terugkeer als no-
vicenmeester aangesteld, maar de brand,
welke in de oorlogsmaanden van 1914 deze
stad zo zwaar teisterde, verdreef hem met
zovele duizenden Belgen naar Nederland.
In Gemert stichtte hij in het oude kasteel
een missieseminarie en noviciaat, waaraan
hij tot 1933 al zijn krachten is blijven ge
ven als overste, novicenmeester, econoom
en professor. Toen hij dit werk aan jonge
re krachten moest overlaten, wijdde hij
heel zijn zorg aan de geestelijke leiding
van vele zusters.
(Van onze correspondent)
Bij Quatrebras onder Bergum (Fr.) zijn
woensdag twee militairen geraakt door
een kanon, maar anders dan bij een kanon
gebruikelijk is, namelijk door de loop.
Een legerauto uit een militaire colonne
kwam plotseling tot stilstand, toen bij het
uitwijken het achter de wagen gekoppelde
kanon slipte en achter een boom bleef
haken. Een volgende legerauto, waarmee
militairen werden vervoerd, moest plotse
ling afremmen en slipte tegen het kanon
Daarbij drong de loop door een zijwand
en twee militairen liepen vrij ernstige
verwondingen op. Het waren de 20-jarige
B. Meeuwsen uit Amsterdam en de even
eens 20-jarige J. Nieuwenhuis uit Gro
ningen. Zij werden naar het hospitaal te
Appingedam overgebracht.
(Advertentie)
Het zenuwstillend, geen slaap
verwekkend. BAYER preparaat
(Advertentie)
versterkt Uw ZENUWEN,
herstelt Uw ENERGIEI
UITSLUITEND bij apothekers en drogisten
'n Haco product
De vierde etappe van de Omloop van
de Negen Provinciën, van Alken naar
Mons over 165 km., is door de Belg Van
Geel gewonnen. Hij won in 4 nur 44 min.
56 sec. Met bonificatie 4.44,26. Tweede
werd Meuris (Belg) in 4.44,41. De Neder
lander Van Vliet behoudt de tweede
plaats in het algemeen klassement.
De vierde etappe verliep aanvankelijk
zonder bijzondere activiteiten. Pas op de
helling van de Bonine ontsnapte een
groep van vijftien renners. Zij na
men een voorsprong van 700 meter, maar
bij het binnenrijden van Namen zat alles
weer bijeen. In het gezicht van Mons kon
Van Geel er tussenuit trekken. Hij werd
echter onmiddellijk achtervolgd door een
groepje, met Meuris voorop. Met slechts
enkele meters voorsprong ging Van Geel
als winnaar over de streep.
Het klassement luidt: 1 Van Geel (B.)
4.44,26, 2 Meuris (B.) 4.44,41, 3 Hagen (Did)
4.44,56, 4 Van Vliet (Ned.) z.t., 5 Vergou
wen (B.) z.t., 6 Vloeberghs (B.) z.t., 7 Van
Vinckt (B.) z.t., 8 De Keyzer (B.) z.t., 9
Debruyne (B.) z.t., 10 Verschuren (B.) z.t.,
18 De Roo (Ned.) 4.47,19, 25 ex aequo het
peloton met Van Steenvoorden in 4.47,41.
Blauw, die als laatste binnenkwam, no
teerde 4.53,28.
In het algemeen klassement leidt Meu
ris met 16.19,55 vóór de Nederlander Van
Vliet 16.20,36 en De Keyzer (Ned.) 16.20,37,
18 De Roo 16.23,26, 31 Van Steenvoorden
16.28,46, 50 Blauw 17.06,52.
In het ploegenklassement leidt het team
van de Lierse B.C. met 49.06,07. Nederland
staat 6e in 49.12,48.
Het Nederlandse militaire voetbalelftal
heeft woensdagavond met 1—2 van Alk
maar verloren. De ruststand was 1o
voor Alkmaar.
IN DE TIJDdat
Kaatje de dienstbode in
het huishoudboekje
schreef, dat zij een gul
den had uitgegeven
voor een soepkip en 2%
cent voor een perron
kaartje voor „den jon
genheer".
dat door de minister
van oorlog was voorge
schreven dat aan mili
tairen beneden de rang
van officier de gelegen
heid moest worden ge
geven van tijd tot tijd
het lichaam en ten min
ste om de acht dagen
de onderste ledematen
te reinigen.
dat in de krant
werd bekend gemaakt,
dat de Rotterdamse fir
ma A. Bikkers Zn.
het plan had opgevat
de sleperswagens te
doen vervangen door
zelfbeweger, omdat de
firma een stoomwagen
had gebouwd die 5.000
kg. vracht kon vervoe
ren,
IN DIE TIJD.... werd de
N.V. „Acetylena" opge
richt en dit is thans 50
jaar geleden. Toen de
kleine Acetylena vol
wassen was geworden
werd zij herdoopt tot
Bataafsche Import Mij,
welke onderneming in
de kracht van haar
leven de naam Shell
Nederlano werd toebe
deeld.
BIJ EEN jubileum past
een terugblik en Shell
Nederland heeft dit
niet nagelaten; zelfs twee
uitgaven heeft zij eraan ge
wijd. Het eerste is een
extra, nummer van Shell
NederlandNieuws (het
personeelsblad, dat zich
thans echter tot een grotere
kring wil richten), waarin
speciaal de geschiedenis
van de onderneming wordt
besproken. Serieuze artike
len, zoals dat van dr. J. H.
van Stuyvenberg over
„Shell Nederland als ver-
koopbedrijf', worden in
dit blad afgewisseld met
gezellige babbeltjes. Annie
M. G. Schmidt vertelt bijv.
hoe een huisvrouw oVer
olie denkt (als zij er ten
minste aan denkt).
DE TWEEDE uitgave
heet „Toen en Nu".
Hierin spreekt de jubi
laris niet over zichzelf
maar over de wereld waar
in hij is opgegroeid. Dit
spreken gaat heel origineel;
telkens wordt op een lin
ker pagina in het boek af
gebeeld hoe iets in 1907
was, terwijl op de tegen
overliggende bladzijde het
huidige beeld wordt gege
ven. Als men dit charmante
gedenkboek doorbladert
staat men verbaasd hoeveel
er in 50 jaar nog geen
mensenleeftijd is ver
anderd. Men zie maar eens
naar de in de aanhef van
dit stuk vermelde passa
ges uit „Toen en Nu" Vijf
tig jaar geleden sukkelde
de paardentram nog door
de stad en schrokken nette
mensen van het woord so
cialist. Rock 'n rol] is de
nachtragp van nu, het dia-
bolospei was de dagrage
van toen. In 1957 raamt het
ministerie van financiën
haar uitgaven op
0.4
miljoen. Vijftig jaar geIe
den beliep deze raming
23.511.439, 83%. Let voor
al op het halfje bij een be
drag van ruim f 23.5 mU"
joen. dat nog maar een ra
ming is.
AL BLADEREND zJet
men verderop een Pin"
up girl uit het verle
den. Zij zit tot haar kin
het bontwerk, terwijl ee
muts haar nog van een
stukje hoofd berooft.
de tegenoverliggende
na staat een pin-up ju.'
frouw uit het heden, o'
gekleed is innou Ja-
Zo zouden wij door kunnen
gaan met leuke dingen aa°
te halen uit „Toen en Nu
het gedenkboek dat zo ge
heel anders is dan de ge
denkboeken die wij in d®
wachtkamer bij onze tand
arts vinden. Shell Neder
land kan er van verzekerd
zijn, dat haar jubileum-uit
gave even enthousiast zal
worden ontvangen als haar
petroleumprodukten.
Van de Poolse voetbalbond kreeg de
Rotterdamse eredivisieclub Sparta een
uitnodiging om een aantal wedstrijden in
Warschau en andere Poolse steden te ko
men spelen. Deze tournee had eind juni
moeten plaats vinden, maar een aantal
daarvoor in aanmerking komende spelers
kon zich niet op zo korte termijn meer
vrijmaken. Daarom heeft Sparta de aan
bieding voor deze tournee moeten te
ruggeven.
Naar de „Sportkroniek" meldt, zal de
nieuwe competitie in het Betaald voetbal
op zondag 25 augustus beginnen, zowel
in de ere-divisie als in de eerste- en
tweede-divisies.
Het Amateur-voetbal start in septem
ber.
In de Ronde van Italië hield de kara
vaan gisteren in Como een rustdag. Er
wachten nog vier etappes, waarvan de
twee eerstvolgenden nog een zware strijd
in de Dolemieten te zien zullen geven.
Vandaag en morgen zal dus de beslissen
de slag worden geleverd tussen Charlie
Gaul en Louison Bobet, wie a.s. zondag
op de eindstreep te Milaan in de rose trui
gehuldigd zal worden.
Op de Nenyto-baen te Rotterdam heeft
Bleeker, van Lycurgus, woensdag een 10
km. baanwedstrijd gewonnen in 31 min.
49,4 sec. Op de tweede plaats eindigde De
Bruin, van Thor, die enkele weken gele
den nog D-klasser was en pas vorige
week naar de A-klasse was overgegaan.
De uitslag luidde: 1 Bleeker (Lycurgus,
Krommenie) 31 min. 49,4 sec.; 2 De Bruin
(Thor, Roosendaal) 32.34,-; 3 Smits (A.V.
'36, Alphen a. d. Rijn) 32.38,8; 4 Van Gin-
kel (GAC, Hilversum) 33.00,-; 5 Wille-
komm (Zwaluwen, Den Haag) 33.38,-, win
naar B-klasse.
m.. L- - #-4
(Van onze tenniemedewerker)
NOORDWIJK, woensdag
Noordwijk's lennistribunes waren nog
leeg vandaag en dat lag voor een deel ook
aan de wind, welke nu en dan tot een
klein stormpje werd. Dat dit het spel
beïnvloedde, was duidelijk merkbaar. En
zo goed als zeker had het ook directe in
vloed op de verrassende nederlaag welke
de speler die no. 6 op de Italiaanse rang
lijst staat, verslagen werd door een van
onze jongere spelers, Hans van dc W*g.
En hoe verslagen! De Italiaan kwam op
51 in de derde set. Van de Weg wij
zigde toen zijn spel totaal; hij ging, en dat
was goed gezien, de aanval doorzetten;
hij verraste blijkbaar Bergamo, deze ver
loor tweemaal zijn service, op 15 en op
nul, kwam op 55, verloor zijn service
opnieuw en hoewel hij nog 76 kwam,
won Van de Weg de partij met 97.
Krijt, Karamoy, Van Meegeren, zij kon
den het tegen de buitenlanders niet bol
werken, al speelde Van Meegeren een pit
tig partijtje tegen de Amerikaan Schwartz,
die in de wind blijkbaar zijn drives niet
voldoende vertrouwde om zich naar het
net te begeven. Van Meegeren ging waar.
lijk meer naar voren dan de Amerikaan,
kreeg setpunt in de tweede set, doch zag
de scherpe bal juist uitwaaien. De Ame
rikaan won met 7—5 9—7. De raakste
overwinning behaalde Drobny, die Gou
rowich versloeg met tweemaal 60 en
bij die 12 games vier lovegames had.
In het dames-enkelspel was mej. Wie-
nese in een lang drive-duel met de Ita
liaanse no. 3, mej. Lazzarino, heel dicht
bij de overwinning. Via 3—0 kwam zij op
5—3 in de tweede set, kreeg matchpoint,
verloor dit, kreeg bij 5—4 nog twee kan
sen, verspeelde die ook en verloor ten
slotte met 6—8. Goed speelde mej. F. Ma-
rinkelle tegen de Belgische no. 3, mej.
Crowet, won met 64 6—1.
De uitslagen waren:
Heren-enkelspel, voorronde: Saarberg
versl. Taminiau 75 63.
Eerste ronde: Rose versl. Vekemaos
62 61; Goris versl. Aguirre (Chili) 61
60: Schwartz (Am.) versl. Bouwer g
6—3; Dehnert versl. F. Koerts 60
Garrido (Cuba) versl. Krijt 6—4
Facchini (It.) versl. Karamoy 6—3 jTj;
Argon (Ur versl. Saarberg 64 S;
Drobny (Eng.) versl. Gourowich 60 Z\jl\
Rodriguez (Chili) versl. Kloezen 75
H. van de Weg versl. Bergamo (Il;)
1—6 97:^ G. Garridon (Cuba) vers',AIj
re«
iH
Alva
16).
Het meer, dat de schatten verborg, liep
vanzelf leeg met een snelheid van onge
veer tweeduizend liter per minuut. Tem
plar gooide van plezier zijn hoed in de
lucht, sprong zrn werkgever van louter
pret op de schouders.
We hebben het zaakje aan de gang
gekregen, zonder zijn lamlendige hulp. Ik
zal wel zorgen, dat hij hiervoor betaalt.
Voor mijn part laat hij zich helemaal
niet meer zien. In geen geval verdient hij
zijn aandeel.
De gedachte, dat hij een wettig excuus
zou hebben om zijn partner voor een ze
ker percentage te kortwieken, bracht
hem ln een bovenmate opgewekte stem
ming. Dat was een kwaad voorteken.
Maar het was niets nieuws. Dat hadden
teloren reeds meer mensen ondervonden.
Het was het opkomen van de goudkoorts.
En Tony Lepanto was zo verrukt over
zijn vooruitzichten, dat hij het er een»
flink van nam.
En Mamu de Ziener rekte zijn hals uit
over de rand van zijn rots en vroeg zich
af. wat al die vrolijkheid wel betekende.
Hij kon niets zien gebeuren. Het water
dat vaij bovenaf in zijn heilig meer
stroomde, was afgeleid en liep nu rustig
de kloof in. Daar kon hij niets tegen doen.
Of hij het kanaal al verstopte, gaf hem
niet veel. Een beetje uitstel en moeilijk
heid schrok die verschrikkelijke volhar
dende jongeman niet af. Die scheen te
gen alles opgewassen. Hij was er bang
voor geweest, dat het die onoverwinne
lijke kerel gelukken zou, een stuk uit de
rotsen te laten springen, zo groot, dat het
tot aan de bodem van het meer reikte.
Doch na die eerste wonderbaarlijke ont
ploffing was een dergelijk wonder niet
meer voorgevallen. En nu zaten ze stil
bijeen en vierden feest. Wat moest dat
betekenen?
De oudste van de twee maakte zich
zelfs zo vrolijk, dat hij niet in staat bleek
naar Cuzco te rijden en het feest daar op
passende wijze voort te zetten. En zo
kwam bet. dat hij twee dagen later met
Templar aan het meer stond te kijken
naar de gleuven en verkleuringen langs
de oever, die ze vroeger niet hadden kun
nen zien.
Tony Lepanto keek onnozel en beweer
de, dat hij niets bijzonders zag. Hij was
ongeduldig, zoals mensen zijn, die ergens
geen verstand van hebben. Hoe lang het
zou duren, voordat dat beroerde meer
leeggelopen was?
Hoe lang? Grote goedheid! Per
minuut loopt er zo ongeveer tweeduizend
liter uit. En naar mijn schatting is de in
houd van dit meer zo om en om de hon
derd miljoen liter. Reken nu zelf maar
uit! D-e geldschieter dacht geruime tijd
na en zei toen: Ja, dat zal wel.
Templar stak toen een stok in het water
en tekende daarop het peil aan. Over een
paar dagen zouden ze nog eens gaan kij
ken. Een meer liep zo gauw maar niet
leeg. En de 6chat kwam langzaam maar
zeker nader en naderbij. Over een paar
dagen zou de val van het waterpeil voor
iedereen duidelijk zichtbaar zijn.
De scherpe ogen van de oude ziener Ma
mu zagen het tenminste wel. Zelfs van
zijn hoge uitkijkpost af kon hij zien, dat
zijn meer gestadig kleiner werd. Hij vond
het meer dan ontzettend. Wat hadden die
vreeswekkende blanken er toch mee uit
gevoerd? Die pijp naar de vallei, die
moest er wel iets meet te maken hebben.
Met trillende ledematen klauterde hij
naar beneden en tuurde omlaag ln de
duistere kloof. Hij kon het uiteinde der
pijpleiding slechts vaag onderscheiden.
Maar hij kon zich niet vergissen in de
heldere waterstroom, die er uit spoot, wel
drie meter ver onder de druk van het ho
ger gelegen meer.
Mamu hurkte neer en boog zijn hoofd
t»t op zijn knieën, zoals een Indiaan
doet, die verdriet heeft. Hij voelde zich
erg oud, verlaten en hulpeloos. Na al
zijn pogingen, zijn plannen en zijn laatste
grote offer ging dat werk nog steeds on
verbiddelijk verder. Wat kon een zwakke
oude man tegen die verschrikkelijke men
sen uitvoeren?
Hij voelde, als reeds eerder, de aan
drang om het op te geven en heen te gaan.
Die blanken hadden zijn volk immers al
tijd overwonnen? Wat gaf tegenstribbelen
dan nog? Doch Mamu bezat hoedanighe
den, di-e slechts een raszuivere afstam
ming verlenen kan. Hij had, wat de
blanken noemen, tradities. De heilige
overleveringen zijner voorvaderen mocht
hij niet verzaken zolang hij nog kracht
had om door te vechten.
Hij stond nogmaals op met nieuwe
moed en klauterde tegen het pad naar zijn
rots op. Daar verhief hij zijn vermoeide,
oude armen naar de zon en smeekte, zo
als hij reeds zo vaak gedaan had: Map
pa, Illappa! Achachi-pa sutama,. Uw die
naar roept o Heer!
En de Zon hoorde hem en verwarmde
zijn oude gebeente en schonk hem..hoop.
Templar keek omhoog bij het horen van
die jammerklachten, zoals hij al meer
gedaan had; en hij lachte er om. Hij
maakte zich niet bezorgd. Wat kon hem
nu nog overkomen? En toch., onder het
lachen voelde hij vaag een zekere onrust
in zijn binnenste. Die oude wonderdok
ter had getoond, een hardnekkige en vin
dingrijke tegenstander te zijn. Hij vroeg
zich, waarom wist hijzelf niet, opeens af,
wat er toch van Diego geworden kon zijn.
Ongetwijfeld moest er nu toch aan de
wildste uitspattingen een einde gekomen
zijn. Doch zijn veerkrachtige jeugdige
geest zette die gedachte van zich af. De
wolk dreef voorbij en hij lachte weer.
Doch Tony Lepanto schudde een be
vende vuist tegen de jammerende gedaan
te en bromde, dat die kerel hem de stui
pen op het lijf joeg en dat hij wel graag
eens op hem zou willen schieten.
X
In draden geschreven.
Toen daalde de zon achter de bergtop
pen en Mamu de Ziener verliet zijn rots
punt en trad zijn hol binnen met een le
vendige brandende hoop in het hart. Hij
ging regelrecht naar de zaal der stenen
godenbeelden, waar hij wist. dat een
toorts lag. Een erfenis van vierhonderd
jaren en zijn eigen lange leven hadden elk
plekje voor zijn zintuigen tot iets bekends
gemaakt. Hij sloeg vuur met een „jeuque"
een rond stuk vuursteen met twee gaat
jes erin geboord, waardoor een touw liep,
zodat hij het kon laten draaien, zoals een
kind een knoop laat ronddraaien. Een een
voudig werktuigje, dat het honderdmaal
beter doet dan vuurslag en tondeldoos van
onze oude pioniers, omdat de vonk veel
groter en heter is.
Na de toorts in een uitgeboord gat in de
wand gestoken te hebben, opende hij de
grootste der stenen koffers en bekeek de
inhoud; een schijnbaar hopeloos verward
kluwen draden. Rood, blauw en geel
met doffe tinten groen, bruin en blauw;
geknoopt nog eens geknoopt en vol lus.
sen van allerlei vorm en afmeting. Een
onontwarbare massa.
Toch hurkte Mamu de Ziener voor die
warboel neer en sorteerde de voornaam
ste strengen en telde de knopen en ver
geleek de kleuren en lengte en piekerde
over dingen, reeds lang door zijn voorva
der vergeten. Dit was het geschiedboek
van zijn volk. De quipus van de Inca.
Er was veel dat hij niet begreep. Zijn
voorvaderen waren het vergeten en hun
zonen waren nog meer vergeten. Toch
was een deel der oude leer aan Mamu
overgeleverd. En de halve nacht zat hij
op en dacht na over de wijsheid der ou
den, die vóór hem geweest waren.
(Wordt vervolgd)
Dalsum 7—5 4—6 6—4; Stewart
versl. Van Meegeren 75 97;
(Col.) versl W. Maris 6—2 6—1;
(Austr.) versl. Biesheuvel 63 62; Nu
pers versh Urlus 7—5 6—1. f.
Dames-enkelspel, eerste ronde: meJ^
Marinkelle versl. mej. Crowet (B.)
6—1; mej. De Chambure (Fr.) versl-
Gros veld 6—8 6—3 6—3; mevr. V. d. *l0'e,
versl. mej. L. Rinkel 6—0 61; mevr. r,
ters versl. mej. Wilmink 61 6—2' m_Jj
Lazzarino versl. mej. Wienese 1
86; mevra Reus versl. mej. Rollin c ue
querque 7—5 2—6 64; mej. NeWC0»V
(Austr.) versl. mevr. Blaisse 6—4 6—2;
Reyes (Mex versl. mej. J. Ferir 6—0 %jj
mej. Liguori (Am.) versl. mevr. Sch°'
4—6 6—2 63; mej. Mercelis (B.) veó«
mevr. Rouwenhorst 6—3 63; mevr- s
SoetTen Bosch versl. mej. Van Rijn
61 64; mevr. Thung versl. mevr.
Tettelaar 6—2 6—3: mej. J- MarinK®
w. o. (mevr Kaufmann teruggetrokken*^
Gemengd dubbelspel, eerste ronde: "ij
F. Marinkelle en Schwartz versl.
Rollin Couquerque en H. van de Weg ^j,
64; mej. Mercelis en Bergamo ve ej,
mevr. Reus en Saarberg 61 6—2:
Reyes en Argon versl. mej. Rinkel en<r3ji
driguez 6—3 6—1; mevr. Thung en j,
Dalsum versl, mej. Crowet en Gouro"
61 60; mevr. Blaisse en Karamoy
mej. Wilmink en Bitter 6—0 11—9;
V. d. Storm en Dehnert versl. mej. k'Si'je
en Kuypers 6—1 6—3; mej. J. Marin» 'g(l
en W. Maris versl- mej. De Chambure
Goris 26 6—4 60; mej. Newcombe
Alvarez versl. mevr. Peters en K'°e
64 2—6 63.
Heren-dubbelspel, eerste ronde: ^T°e{is
en Stewart versl. Biesheuvel en F. N°
6—2 6—1.
De eerste testwedstrijd Engelandg-
Indië is geëindigd in een draw. De e\, 4
score luidde: Engeland 186 en 583 v°
en West-Indië 474 en 72 voor 7. „jju
Peter May 285 not out en C
Cowdrey 154 runs hebben de n.gSt
in de eerste testwedstrijd Engeland—rijg.
Indië voor de gastheren veilig
Tezamen zorgden zij voor een v'erri
wicketstand van 411 runs, een nieuw
cord in test-cricket. .jje
Aanvoerder Peter May kon de Eng
tweede innings sluiten op het onge»e
hoge totaal van 583 voor 4.
West Indië moest, om tot winst te
nen komen, tenminste 296 runs sCL,rt®
De gastheren brachten het in het f
tijdsbestek dat hun was gelaten, niet v
der dan 72 voor 7.
De scores van deze eerste testmatch
ren: nat*'
Engeland, eerste innings: 186 runs, tw
de innings: 583 voor 4 (gesloten): 7
Indië: eerste innings 474 runs, 72 v°
(tijd).
flCf
Horizontaal: 1 nummer (afk.), 3,.sir 8
5 oudere (afk.), 7 tandeloos zoogd1 y.
jaargetijde, 9 trottoir, 11 vrucht, 14 dvr'
e. motor, 15 deel v. Amerika (afk.),
munt, 17 koeiemaag, 18 vochtig, 19 f
wereldtaal, 20 deel v. d. vinger, 21
22 ondergevel, 23 ton, 24 Eng, telw°0I?eel'
omroepvereniging, 27 elektr. geladen $5
tje, 30 familielid, 32 spook, 34 vog
de jongere (afk.), 36 voorzetsel, 37
noot. 38 voegwoord. hi«f'
Verticaal: 2 hennepbraak, 3 Eng- ^0'
4 voorstander v. d. republiek, 5 soo» iete
gel, 6 herkauwer, 7 putemmer, 9 de o l'
(afk.), 10 omver lopen, 12 aanteken'»»
voorzetsel, 24 deel v. d. bijbel <a ,f
voorzetsel, 28 Eur. hoofdplaats, 29
v. d. bijbel (afk.), 31 spandraad, 3J
perk.
to c m oo 9.6 l-/>
18 n.s., 19 eest, 22 eire, 25 I.o., 2£ «|j
gips, 29 sneb, 31 r.r., 32 tol, 34, ?P«
37 traag, 39 a.e., 40 Tokio, 42 ka<J f
eton, 45 lint. 5ip/,
Verticaal: 1 esse, 2 elite, 3 nu, $>f
ate, 6 to, 7 oline, 8 lans, 10 sont, r»
14 ra. 20 eli, 21 sop, 23 inn, re't
27 griot, 28 stro. 29 slak, 30 Baarn.
33 o.a., 35 best, 37 tin, 38 gal, 41
