onn vreest een mspectie-zone
in Midden-Europa
Kongsi vierde tweede lustrum
Pauselijke maandintenties van het
Apostolaat des Gebeds
Ike voert vertwijfelde strijd tegen
vermindering van het budget
De Amerikaanse opinie
en de atoomproeven
^Issische controle komt praktisch
neer op neutralisering
Defensieproblemen in d e Verenigde Staten
Succes op ontwapeningsconferentie
kan president uit de brand helpen
■pfê
Zorgenondanks Adenauers succes in Washington
Den Bosch bouwt nieuw
stadsdeel aan de Aa
Zoutevis met botersaus
aan de Ginkel
0omvaart Mij. Noord-
hervat dividend
betaling
Het gevaar van radioactiviteit (I)
DONDERDAG 6 JUNI 1957
PAGINA 7
onze correspondent)
BONN, juni.
veejulainelijk verbazingwekkend
scher rachtig, geestelijk bijzonder
20 stond bondskanselier
Mt daags na zijn terugkeer
'9t^s 'ka de binnen- en buiten-
VotT ^Crs *"er *n ®onn te woord-
(itis Ig echter bleek, dat hij geens-
'iuitsa a triomfator in de West
en6 hoofdstad is teruggekomen.
*ij„ ^aar is hij er meester in om
'•Üo ,°rgen te verbergen, waarbij
^1 v Utn°r een belangrijk mid-
8ejJ< ^rnt, maar hij hééft zor-
8oe^ wanneer we de zaken
fyg z,en, dan zijn dat zware
ae-
Aantrekkelijk voor V. S.
Motie van vertrouwen
PAUSELIJKE ONDER
SCHEIDING IN TILBURG
WERKTIJDEN IN
BIOSCOPEN
Tegemoetkomingen in
zondagsarbeid
Alleen maar Duitsland?
V0 Van de eerste orde
PSEUDO-VOGELPEST
TE DOORNSPIJK
Schapen moesten vachten afstaan
DOMINEE EN „PASTOOR"
LUIDDEN SAMEN PE KLOK
1057 redelijk resultaat te
In
verwachten
«tN tÜc!-over l95I-
Van onze correspondent
NEW YORK, mei.
Het ziet er naar uit dat president Eisenhower met zijn radio- en televisie
rede geen verandering heeft kunnen brengen in het algemeen verzet van het
land tegen de hoge begroting. Zelfs in de New Yorkse pers waren vrij
weinig vriendelijke, en met de opinie van de president instemmende woor
den te lezen. Het grootste deel van de pers was zeer kritisch en sommige
bladen spraken zelfs van een „zware terugslag" voor Eisenhower in de
verbitterde parlementaire strijd over het budget. Maar het ergste laten
Eisenhowers partijgenoten hem in de steek. De algemene rebellie tegen
de begroting echter is in wezen eigenlijk een verzet tegen het program
van de president; de begroting is immers alleen een financieel gewaad
voor het regeringsprogram.
Het is merkwaardig, dat Eisenhower, die nog maar een goed half jaar
geleden met een geweldige meerderheid herkozen werd, op de dag van
vandaag om zijn program tegen een weerbarstig Congres moet vechten en
moet trachten de volksopinie voor ziéh te winnen. Toch blijft hij voor en
na populair, al mag het dan enige graden schelen misschien met november.
Neo-isolationisme
Defensiedispuut
Nationaal debat"?
Pers verdeeld
Slachtoffers in Nevada
Gevaar voor mensheid
o";
''er perste plaats heeft de bondskan-
estigd, dat in het Amerikaanse
tn Stha jVoor de verdere ontwapenings-
v. kiic^ 'Hgen (in de vijfmogendheden-
!S rste] van de V-N- te Londen) het
in1,6 in ,0tn een inspectie- en controle-
''Sm, e stellen de belangrijkste plaats
sNstJ'.Bliikbaar gaat het Amerikaanse
flfcuL» eerste instantie uit van een in-
3 §ejj°ne gelegen buiten Europa. Daar
uit v, overweging, dat de hoofdoor-
I» bvaiu spanning in de wereld ligt in
fl 1 A>i eit tussen de beide wereldmach-
t51 rika en Rusland. Logisch dus als
P'sid .'nsPcctie- en controlezone wordt
s» knhln 't^t gebied- waarin deze mach-
P Dos v°ornaamste steunpunten hebben
u ell? steunpunten, die tot nog toe
°Pzicht omgeven worden door een
militaire geheimzinnigheid. In
n0p daarmee komt in het bijzonder
°rdpool gebied in aanmerking.
J\>t V.
si ^iso r toe schÜnt er tussen Adenauer
nhower een volledige overeen-
v "iftii g te bestaan. Maar die overeen-
,'ïjo nS wordt een tere zaak- zodra de
k'
aan de orde komt, of niet ook
j °t delen van Europa object van
->ce!lSpectie- en controlezóne moeten
l^r En deze vraag kan wel eens
(Si#* actueel worden. Men kan zich
ftis ,s goed indenken, dat de Soviet
's* n
9ti p dergelijke Europese zone zal eisen.
'H p jnstelling van zo'n zóne zou dan
b, sische „ja" voor een regeling bui-
u r°Pa afhankelijk worden gemaakt.
- et is hiervoor, dat men in het
i ^^burg-paieis zo bang is.
l''t au',6' zonder reden! Wanneer de Sov-
\r0°rd gaan met een controlesys-
Vbuiten Europa, mits dit gelijktijdig
aangevuld door een Europese in-
\p z°ne, dan zal deze Russische con-
l\! Phgetwijfeld een factor van niet te
fatten waarde en aantrekkelijk-
Ah?^P voor Amerika, dat zo sterk op
tst^Purng aandringt. Vandaar dat men
,>i??ag aannemen, dat Washington de
.'btki, S van een Europees inspectie- en
?leapparaat zonder meer zal weige-
iSh?6t belang, dat men aan een ont-
Poiï?.g hecht z0 redeneert men ook
kringen in Bonn zal de Jn-
rt h,?. voor „regionale" kwesties, zoals
p!"Se hereniging, op de achtergrond
hij te zeggen maakt tal van politieke vraag
stukken actueel, vóór alles het vraagstuk
der hereniging, dat op zijn minst gelijk
tijdig met een ontwapenings-overeenkomst
opgelost moet worden. Thans na zijn te
rugkeer uit Amerika, is de kanselier er
echter op bedacht het onderscheid tussen
beide zaken eerder uit te wissen, dan te
accentueren. Deze verandering van hou
ding hangt klaarblijkelijk samen met zijn
vrees, dat de politieke vraagstukken reeds
in verband met de onderhandelingen over
de inspectiezone zullen opduiken (en niet.
zoals tot nog toe steeds werd aangeno
men, pas bij het begin van de onderhan
delingen over de eigenlijke ontwapening).
Alleen al een beperking van een Euro
pese inspectiezöne tot het Duitse terri
toir zou (tenminste van Duits standpunt
uit bezien) een politieke kwestie van de
eerste orde zijn. Een dergelijke beperking
immers zou de Bondsrepubliek praktisch
neutraliseren en de grondvesten harer
NATO-politiek ondermijnen. Het zou uit
draaien op juist datgene, waarvoor de
Duitsers het meest bevreesd zijn: een
bestendiging van Duitslands verdeling ten
„eeuwigen" dage.
Dit soort politieke problemen wordt eer
der actueel dan men denkt. Daarop zin
speelde Adenauer al. toen hij opmerkte,
dat de kwestie van de inspectie en de
kwestie van de ontwapening waarschijn
lijk door elkaar zouden worden gehaald
In dat geval is er geen sprake meer
van een eerste fase (de fase van het in
spectiesysteem), en dus ook niet van een
tweede (die van ontwapeningsonderhan
delingen op grond van bevredigende re
sultaten met het inspectiesysteem). Het
(Van onze correspondent)
De heer F. Enneking uit Tilburg is door
Z. H. de Paus benoemd tot ridder in de
Orde van de H. Gregorius de Grote. De
onderscheiding werd hem uitgereikt ter
gelegenheid van zijn 60ste verjaardag door
mgr. W. Bekkers, bisschop-coadjutor van
Den Bosch. De heer Enneking is lange tijd
lid van de Vincentiusvereniging geweest
en heeft, zich ook op ander charitatief ge
bied verdienstelijk gemaakt.
Z. H. de Paus heeft de heer Jos. Wouters
uit Tilburg benoemd tot ridder in de Orde
van de H. Gregorius de Grote voor zijn
vele verdiensten op sociaal en charitatief
gebied. Pastoor J. van Oirschot heeft hem
deze onderscheiding overhandigd.
wordt dan ook een kwestie van jarenlan
ge onderhandelingen.
Adenaners toespeling had echter ook
een speciale betekenis. Men moet er blijk
baar een motie van vertrouwen in de wes
telijke mogendheden in lezen. Van haar
verwacht Adenauer, dat zU de Duitse be
langen metterdaad zullen behartigen, als
de Sovjet-Unie toont, dat zij het experi
ment van het inspectiesysteem moeilijk
heden in de weg wil leggen en zij daar
mee een bewijs van haar slechte wil
geeft.
Vandaar ook dat de bondskanselier
voor de pers overigens zo zwijgzaam
was. Hij is geen profeet. HU weet, hoe
het Amerikaanse voorstel voor de Don-
dense besprekingen eruit ziet. Maar hij
weet niet, hoe de Sovjets daarop zul
len reageren en wat van dit alles het
gevolg zal zijn. Afwachten is het parool
in Bonn. Maar de stemming in rege
ringskringen is er gedrukt.
De sociale commissie van de Sociaal-
Economische Raad heeft aan de staatsse
cretaris van Sociale Zaken op diens ver
zoek advies uitgebracht over een voor
gestelde regeling van de werktijden in
bioscopen, waarbij de arbeidsduur voor
het personeel wordt vastgesteld op ba
sis van 8% uur per dag en 48 uur per
week.
De commissie kon zich met het ont
werp in het algemeen verenigen, doch
op enkele punten stelt zij een wijziging
voor mede naar aanleiding van enige
door de Nederlandse Bioscoopbond inge
diende bezwaren. Zo adviseert zij de mo
gelijkheid te openen, dat met toestem
ming van de arbeidsinspectie ten behoe
ve van jeugdige leerling-operateurs, die
hun opleiding ontvangen in bioscopen,
welke*uitsluitend gedurende het week
einde geopend zijn, zal kunnen worden
afgeweken van het in het ontwerp neer
gelegde verbod van zondagsarbeid voor
jeugdige werknemers.
Van de bepaling, dat een arbeider van
18 jaren of ouder een wekelijkse onafge
broken rusttijd dient te genieten van ten
minste 36 uren en dat hierin ten minste
dertien maal in de loop van het kalender
jaar een gehele zondag moet zijn begre
pen, zal gedurende drie jaren na het in
werking treden van de nieuwe regeling
kunnen worden afgeweken in die zin, dat
in plaats van bedoelde zondag een extra
vrije avond wordt gegeven, dus buiten de
rusttijd van 36 uren. Voor bioscopen in
kleine plaatsen, welke alleen tijdens het
weekeinde geopend zijn, zou het mogelijk
moeten worden gemaakt ook na afloop
van de termijn van drie jaar gebruik te
maken van de uitzonderingsbepaling.
huidige opvattingen zullen niet
A *,s de beide delen van Duitsland tot
\"ir°Pese controle- en inspectiesys-
horen, maar ook Franse en Italt
Sav;, Hogelijk zelfs Benelux- en Scan
s'1 On c^e gebieden. Zweden. Zwitserland
henrijk zijn er vooralsnog van uit-
(Zwitserland in het bijzonder
1 biet door V.N. besluiten gebonden)
,'ch 6rstgenoemde landen echter zullen
j V,i6t zonder meer bij een inspectie-
s,va] 7 laten .inlijven". In het uiterste
waarmee het politieke Bonn ook
A s, rekening moet houden) blijft al-
hJb]j ®chts Duitsland, d.iy.z. de Bondsre-
s huhV, en de zgn. Duitse Democratische
'4, voor de instelling van een in-
i him10 en controlesysteem „vatbaar".
S-eF echter, dat staat wel vast, zal
„pet Unie bereid zijn het vraagstuk
c'er, hereniging van Duitsland te kop-
17®stG5arï dat van inspectie. Wanneer het
aan dit verband tussen beide pro-
ik' bi »w'l blijven vasthouden, dan moet
s&eet- een volledige mislukking van de
'eplannen rekening houden.
hij naar Amerika ging, heeft
'6 ;!d anse'ier altijd een scherp onder-
stw. Sernaakt tussen inspectie en ont-
ln§. Pas een ontwapening, zo placht
(Van onze correspondent)
In Tilburg heeft het studentendispuut
Kongsi zijn tweede lustrum gevierd. De
nog betrekkelijk jonge vriendenkring van
St.-OIof werd in 1947 geformeerd door In
donesische studenten en Nederlandse die
het land uit andere hoofde kenden of er
veel belangstelling voor hadden.
Intussen is de meer wetenschappelijk-
politieke gerichtheid verlaten en zUn de
doeleinden zodanig geëvolueerd, dat nau
welijks nog een concrete taakstelling aan
te wijzen valt of het moet zUn dat de le
den, weliswaar op soms extravagante
wijze, de „openheid" binnen het Tilburgs
Studenten Corps St.-OIof nltdragen.
Momenteel telt Kongsi twaalf leden, die,
ondanks het ver uiteenlopen van de ka
rakters, interessen en geografische her
komst, sterk zijn geïntegreerd.
Formeel erkent het zijn statuaire afhan
kelijkheid van St.-OIof; formeel is er ook
zoiets als een bestuur; om formeel vol
ledig „af" te zijn ontbreekt het Kongsi
slechts een beschermheer.
De viering van het tweede lustrum heeft
volledig in het teken van de „openheid"
gestaan. Met drie andere lustrale disputen
werd het mogelijk gemaakt dat het stu
dententoneel Saga onlangs voor het voet
licht kwam met „Paris" van Jan Naaij-
kens. De receptie na afloop was waarlijk
een Corpsfeest.
Het gehele college-jaar door werd een
interdisputaire volley-bal competitie ge
speeld om een, bij deze gelegenheid inge
stelde wisselprijs, de zilveren Kongsi
haan.
Tenslotte werd op zaterdag 1 juni een
drijfjacht georganiseerd op de Rielse hei
de, waarna de leden en hun dames de
lustrumviering afsloten met een intiem
diner-dansant in de Phil-Harmonie.
Voor de maand juni:
1. „Hart van Jesus, breng de mensen door de erkenning van
Uw barmhartige liefde tot ware boetvaardigheid".
2. Missie-intentie: „dat Scandinavië en omliggende landen
tot de eenheid der Kerk terugkeren".
NIEMAND KAN meer iets goeds
doen. Het kwaad is te groot".
Zo schrijft Virgil Gheorgiu in
zijn boek „De Tweede Kans". Wan
neer iemand bij het lezen van dit
zinnetje denkt aan het kwaad van
de afzonderlijke mensen (diefstal,
kwaadspreken, echtbreuk, enz.) dan
lijkt deze uitlating wel wat over
dreven. Maar er zijn ook andere
zonden. Het zijn zonden, die bedre
ven worden door e=n groep van
mensen, een bepaald land of door
de gehele maatschappij. Zulk
kwaad gebeurt niet op een gegeven
dag, maar groeit in de loop der ja
ren en blijft vaak eeuwen lang.
Hier is een „biechtspiegel"oor
log, hongersnood, huizentekort, so
ciale achterstand in onderontwik
kelde gebieden, dwangarbeid, sla
venhandel (ook nog in de 20e
eeuw!), vrouwenhandel, concentra
tiekampen. deportatie, rassendiscri
minatie, neo-malthusianisme, com
munisme. Dit zijn zonden, die door
de gemeenschap bedreven worden.
Helaas betitelen wij zulke „toe
standen" alleen als „de grote we-
reldnoden". Het zov juister zijn,
wanneer wij zulke feiten ook gin
gen zien als overtredingen van de
wet van God, dig een wet van
liefde is tot de medemensen. En
overtredingen van de wet van God
noemen wij zonden. Ons gewe
ten is in dit opzicht helemaal niet
ontwikkeld. Het is ook moeilijk om
aan te geven, wie en in hoeverre
ieder van ons zulke zonden „op
zijn geweten heeft" Toch moeten
er schuldigen zijn. Wij zijn alle
maal schuldig. Wij zullen dit
straks nog wat duidelijker kun
nen maken.
MAAR IS DIT kwaad nu ook
werkelijk té groot, zoals Vir
gil Gheorgiu aangeeft? Neen.
Er is wel degelijk een vergiffenis
mogelijk. Dit te ontkennen zou een
godslastering zijn. Want God is
barmhartig, oneindig barmhartig
zelfs. En er in nog meer. Die barm
hartige God is niet een eindeloos
verre, onbereikbare God. Neen,
wij bedoelen zelfs niet er aan te
herinneren, dat God mens is ge
worden in Christus. Er is nóg meer.
Want God blijft zijn erbarmen met
het menselijk geslacht openbaren
ook in bijzondere mensen, die op
het ogenblik midden onder ons le
ven en werken. Als levende be
wijzen van Gods barmhartigheid en
liefde voor de wereld zijn er figu
ren als Werenfried van Straaten,
Abbé Pierre, mgr. Sheen, pater
Leppich, Georgia La Pira, prof.
Zeegers, pater -Rosier, pater Lom
bard! en nog verschillende ande
ren. Het toppunt van Gods werk
zaamheid in onze tijd vinden wij
misschien wel in Pius XII. Zijn
wonderbaarlijke oproep tot her
vorming van maatschappij en ker
kelijk leven op 10 februari 1952
heeft al talloos velen teruggebracht
naar de Kerk en de wet van de
liefde. Grootscheepse acties en
nieuwe gedachten ontstaan er on
der inspiratie van zo juist genoem
de figuren.
WANNEER WIJ ONS over zul
ke mensen en gebeurtenis
sen verheugen, dan moeten
wij ons toch ook weer geen illusies
gaan maken. Want er kan nog een
tweede „biechtspiegel" worden op
geschreven. Men is vóór of tegen
het goede, ook vóór of tegen de
personen, die Gods liefde tastbaar
en zichtbaar maken in onze we
reld. Bestrijdt iemand hun activi
teit, dan bedrijft men een brutale
zonde. Maar er schijnt ook nog een
tussenweg, schijnt, want „wie niet
met Mij is, is tegen Mij". Iemand
kan ook welwillend gereserveerd
staan tegenover b.v. Lombardi,
soms ook wat wel „voorzichtig"
genoemd wordt. Wijze voorzichtig
heid is goed en noodzakelijk zelfs,
maar „Soms wordt onze voorzich
tigheid tot een nationale ondeugd"
(dr. H. Fortmann). Er is ook scep
sis mogelijk, afbrekende kritiek,
kwaadsprekerij, een „langzaam-
aan-houding". Wanneer een terug
getrokken houding verstart, staat
men voor het kwaad van het con
servatisme. Het zijn allemaal ma
nieren van doen en denken, die
nooit zullen aansporen tot actieve
deelneming aan al die goede acties,
en dus zouden wij inderdaad moe
ten spreken van zondigheid.
Maar ook in dit opzicht is er
meer. Kennen wij niet allen de
zonde van het indivi1 lisme en
eigenbelang, ook in het interne
kerkelijke leven? Zijn er ook niet
veel instellingen-van-naastenliefde,
waar het christelijke medelijden
verbureaucratiseerd lijkt te zijn?
Is in de opvoeding niet vaak aan
wezig die liefdesarme afstandelijk
heid, het onbegrip en een vaak
farizeïsche afkeuring van de da
den van de jeugd? Een maatschap
pij, waarin het mogelijk is, dat er
filosofische systemen worden uit
gedacht met als slagzin „de hel,
dat ziln de andere mensen" (J. P.
Sartre), dat is een zondige maat
schappij-
ONS GEWETEN is inderdaad
in deze richting weinig ont
wikkeld. Deze zonden moeten
ook worden uitgeboet, door ons,
door ons allen tezamen. De zwaar
ste straf en boete voor al 't kwaad
is aan het boze te verzaken en
zich met alle energie te geven aan
het goede. Niet in theorie, maar
in praktijk, door ons met de inzet
van geheel onze persoon over te
geven aan die mensen, die God
als tekenen van zijn barmhartige
liefde midden onder ons heeft aan
gewezen. Dat betekent nederigheid,
doorbraak van individualisme en
egoïsme, loskomen uit een rustig
en vertrouwd eigen wereldje. Dat
kost zware offers. Dat is boete.
Voor zo'n gewetensvorming en zulk
inzicht in de ons omringende we
reld bidden in de maand juni alle
leden van het Apostolaat des Ge
beds.
MISSIE-INTENTIE.
Gelukkig gaan wij langzamer
hand meer en meer beseffen, dat
ook Scandinavië een echt missie
gebied genoemd moet worden.
Vóór de reformatie kende de
Kerk in het Noorden een grote
bloei. Gedurende de laatste vier
eeuwen kon daar echter gezien
ook de volksaard een intelligen
te en liberale mentaliteit groeien
van modern heidendom en huma
nisme. Bepaalde opvattingen om
trent moraliteit en vrijheid zijn de
grootste obstakels op de weg, die
weer terug leidt naar Rome.
(Van onze correspondent
De gemeenteraad van Den Bosch heeft
reeds belangrijke kredieten gevoteerd
voor de aankoop en de ophoging van gron
den. gelegen aan beide kantien van de
Aa, aansluitend aan de stadsuitbreidin
gen in het zuiden en noorden. Voor dat
gebied was nog van kracht het reeds in
1945 vastgestelde plan-Oost. In verband
met gewijzigde inzichten ten aanzien van
de onderlinge verbinding van de zuide
lijke en noordelijke wijken aan deze zij
de van de gemeente, alsmede van de ver
kaveling en de daarmee samenhangen
de bebouwingsmogeilijkheden, moest dit
uitbreidingsplan noodzakelijk worden her
zien. Voor het gedeelte ten noorden van
de rivier de Aa werd door de Dienst van
Gemeentewerken in samenwerking met
de stedebouwkundige adviseurs, de heren
Kuiper c.s. te Rotterdam, een nieuw uit
breidingsplan in onderdelen ontworpen,
waaraan B. en W. de naam van de „Aa-
wijk" gaven. Het is een project met win
kels, bedrijfjes en een garage; ruimte
is gelaten voor de bouw van een open
bare en of bijzondere gebouwen, met
een reserve voor stedelijke voorzieningen,
als bijvoorbeeld een streekschool en re-
creatie-terreinen, waaraan in de Graaf-
sewijk dringend behoefte bestaat. Het
overige deel van het plan is bestemd
voor een omvangrijke woningbouw. Van
het totaal aantal geprojecteerde wonin
gen van rond 700, zijn er 525 of 75 pet
eengezinswoningen. Óp enkele plaatsen
zijn deze te combineren m.et buurtwin-
kels. terwijl ook de bouw van woningen
voor bejaarden of onvolkomen gezinnen
en van garageboxen is aangegeven.
De meergezinswoningen zijn geprojec
teerd in zes blokken van drie lagen en
een blok van zes of meer lagen. Deze be
vinden zich in een grote groenstrook, die
aansluit op de rivier de Aa. Door uit
voering van dit Plan zal Den Bosch
met een fris en modern geoutilleerd
stadsdeel verrijkt worden. Het werk
wordt spoedig geëntameerd, omdat het
woningcontingent voor het volgend jaar
in dit complex grotendeels moet worden
gerealiseerd.
De veeartsenijkundige dienst Apeldoorn
heeft onder de pluimveestapel van de heer
Joh. van Engelen te Doornspijk pseudo-
vogelpest geconstateerd. Bijna tweehon
derd kippen moesten worden afgemaakt.
In en om de schaapskooi aan de Zuid-
Ginkel te Ede gingen gisteren 175 schapen
van de Ginkelse kudde onder het mes om
van hun dikke wintervacht ontdaan te
worden.
De gehele kudde bestaat op het ogenblik
uit 329 dieren, doch de enkele maanden
geleden geboren lammeren behoefden hun
wollen jasje nog niet in te leveren.
Van 's morgens vroeg tot 's middags
laat is de scheerploeg druk in actie ge
weest. Zij werd gevormd door vijftien
bejaarde boeren uit Ede en omgeving, die
vroeger zelf schapen hebben gehouden,
want volgens traditie geschiedt het sche
ren nog met de hand, met de schapescheer
en dat is een vak, dat de jeugd niet meer
verstaat.
Toen de scheerders zich na afloop aan
de dis verenigden, die ook al weer naar
oud gebruik uit zoutevis met botersaus
en rijstebrij bestond, was er bijna 600 ki
lo wol bijeen.
De kwaliteit was aanmerkelijk beter dan
vorige jaren en verschillende kopers meld
den zich. Er was zelfs een bod uit Zwit
serland, maar van export werd voorlopig
afgezien, omdat de eigen markt iets gun
stiger lag.
Scheper Teus Minnen en met hem de
stichting, die de kudde in stand houdt,
waren dan ook alleszins tevreden over de
prijs, die gemaakt werd, die rond de vier
gulden per kilo lag.
Daar de Ginkelse kudde zo uitstekend
gedijde werd onlangs door het Nederland
se schapenstamboek een speciaal stamboek
ingesteld voor het „groot, ongehoornd,
wit Veluws heideschaap".
Gistermiddag is op het militair revali
datiecentrum Aardenburg te Doorn de
luidklok voor het geestelijk centrum, een
geschenk van het Nat. r.-k. Thuisfront en
het Prot. Interkerkelijk Thuisfront, over
gedragen. In het protestantse gedeelte van
het centrum heeft de commandant, luit.-
kol. A. v. Erp, de genodigden ontvangen
en een korte toespraak gehouden, waarin
hij zijn blijdschap uitsprak over dit ge
schenk, dat de vrucht is van eendrachtige
samenwerking. Hierna hebben kolonel
mgr. v Straelen, hoofdlegeraalmoezenier,
en luit.-kol. ds. W. Rijnsburger .vertegen
woordiger van de hoofdlegerpredikant, sa
men voor het eerst de klok laten luiden.
V Stoomvaart MU Noordzee heeft ln
(w lstj n dele kunnen profiteren van de
ll^ist ontwikkeling van de vraehten-
A.Mtl stelde de Mfl in staat het ver-
V bal.,0 Van vorige jaren ln te lopen en
11)1 Vn S niet een winstsaldo af te slul-
V^t. ,°.'"eesteld wordt een dividend van
a,t te keren. Het laatste dividend
A u' ot°rschip Markelo droeg door gun-
Vraehting hoofdzakelijk bij tot het
j,s redelijke resultaat. Het motor-
'P ft AC-uetijKe resuiiaai. nei hhhui-
4)1 vaar?rculo moest in december 1956 uit
(k^ct w^den genomen voor survey. In
v'^n ïs dit schip, toegerust met een
V het i6 rnot°r. weer in de vaart genomen
vVa.yp.'doet tot nog toe aan de gestelde
kbo Lntingen_
,ia]g6°ruitzichten voor 1957 zijn over
wp\een verzekerd; ondanks een stij-
V. tot 'onen en kosten dalen de vrach-
r,6t?n bedenkelijk laag peil De di-
ifc ^tdn .1st z'ch gelukkig voor zover het
VI Reik aar' Wii Noordzee betreft t.o.v.
(,'C? Pessimistisch geluid t.e hoeven
L "oren; zij verwacht dat 1957 onder
CSff omstandigheden een, in ver-
- rï" vrarhtenmarkt, redelijk
w Za' opleveren.
°o de exploitatie der schepen
1956 301 784 (v.j. 224.322). Al.
VjZ3l(j ,iFoston en bankrente beliepen
t'V g /32-216). Voorgesteld wordt on de
hh® ,,5eo® wederom ln totaal 135.000
k® hri"
'ifi ®6rt6„erve voor survey. Als winstsaldo
W. ("119.581. waarop in minde-
V lp 71.438 verliessaldo, A.P.. zodat
f Jjr beschikking blijft. Tevens
toegevoegd aan de reserve
)5®P dongen en ,11.332 voor belas-
s^!kbag6re.serveerd, waarna 17.000 be-
'aar
Pd.
is voor uitkering van 4 pet.
Niettemin is het geloof aan de bijzonde
re kwaliteit van zijn politieke leiding nog
al gedaald. Een reden daarvoor Is onge
twijfeld Eisenhowers zwenkende houding
in de begrotingskwestie geweest.
Hij heeft niet als Truman zijn begro
ting met hand en tand verdedigd, maar
op een gegeven ogenblik zich vriendelijk
bereid getoond die op bepaalde punten
vrijwillig te verminderen. Vervolgens
zijn de tegengestelde verklaringen van
zijn ministers t.a.v. 't budget eveneens
voldoende reden geweest om bij zbwel
't Congres als 't volk de indruk té wek
ken, dat, met al die onderlinge onenig
heid het onmogelijk helemaal pluis kon
zijn met het hoge begrotingstotaal.
Een vermoedelUk onherstelbaar gevolg
van dat heftige debat is, dat de nooit ge
heelde verdeeldheid tassen de Elsenhower-
Republlkeinen en de ultra-conservatieven
nu weer veel dieper Is geworden. En er
ger: de oude Taft-garde heeft weer meer
de overhand over de Elsenhower-Republl-
kelhen in het Congres gekregen.
Onder diegenen, die het offensief tegen
de begroting van 71.8 miljard dollar lei
den, staat Senator Knowland vooraan.
HU wil er minstens drie miljard afhalen.
Eisenhowers Invloed is natuurlUk ook
aan het afnemen omdat hij niet meer her
kozen zal kunnen worden in 1960. Anders
dan vroeger, toen de Presidenten steeds
opnieuw tot vier termijnen toe konden her
kozen worden, is de grondwet nu zo ver
anderd. dat geen president meer langer
dan twee termijnen (8 jaar in totaal) in
het Witte Huis kan blijven. Onder die om
standigheden verliest hij dus zijn politiek
sterkste wapen. Senatoren en afgevaardig
den hebben zijp steun voor hun eventuele
herkiezing ternauwernood meer van node.
En politieke waarnemers geloven zelfs, dat
wanneer de huidige begroting in Eisenho
wers eerste termUn was voorgelegd aan
het Congres, er misschien helemaal niet
de verwoede reactie van het ogenblik op
zou ontstaan zijn.
Het verzet richt zich vooral tegen twee
punten: de ontzaglijke defensie-uitgaven
en de buitenlandse hulp. Dit laatste punt
heeft het het hardste te verduren. Van
begrotings-standpunt uit gezien nogal
vreemd, omdat het maar een betrekkelijk
kleine post vormt in het geheel.
Maar van psychologisch standpunt uit
beoordeeld verklaart het echter een soort
van neo-isolationisme, dat vooral onder de
ZuidelUke Democraten ontwaakt. Dit komt
omdat de Dixiecraten zich industrieel veel
meer beginnen te ontwikkelen en last krtj-
gen van buitenlandse concurrentie. Re
den waarom ze nu in tegenstelling tot
vroeger voor b.v. hogere invoerrechten
pleiten e.d.
De Zuidelijke Democraten, gesterkt door
de oude Taft-vleugel, beginnen nu de „li
berale" groepen als de Eisenhower-Repu-
blikeinen en de Noordelijke Democraten
in het Congres te overheersen.
Minister Dulles heeft inmiddels, om het
program voor „buitenlandse hulp" wat
aantrekkelijker te maken, dit gesplitst ln
een program voor militaire hulp voor het
buitenland (dat het grootste deel uit
maakt van de buitenlandse post) en de
economische hulp. Deze economische hulp
is echter dit jaar in de vorm van met
het buitenland af te sluiten leningen voor
gelegd. Het Congres liet niettemin door
zijn Commissie voor Buitenlandse Betrek
kingen in het Huis van Afgevaardigden de
hele buitenlandse-hulp-kwestie met zorg
bestuderen. Daarnaast maakte ook nog de
Senaat 21 verschillende studies van het
probleem.
In Ieder geval hebben die grondige na
speuringen aangetoond dat aan een op
heffing zoals velen ln het Congres
hadden gehoopt van buitenlandse hulp
niet te denken viel. Men ziet zelfs, dat
die hulp nog jarenlang zal moeten wor
den voortgezet en dat begrotingsposten
daarom ook niet van jaar tot jaar zou
den moeten worden vastgesteld en uit
getrokken maar voor eer langdurige tijd
vooruit geraamd zouden moeten worden
zodat met uitvoering van grote projec
ten ln b.v. onderontwikkelde gebieden
begonnen zou kunnen worden, Dit kan
nu niet gebeuren, omdat men nooit ze
ker is wat het Congres het volgend jaar
wil toestaan. Doch het Congres wil ab
soluut niet beginnen aan meer toezeggin
gen dan voor de duur van een jaar.
De post van de defensie ligt president
Eisenhower als oud-militair natuurlijk het
meest aan het hart. En hij heeft de laat
ste weken herhaalde malen op verschil
lende wijzen gedreigd dat reducties in het
defensiebudget 's lands veiligheid in ge
vaar kunnen brengen.
Op dit punt heeft echter Professor dr.
Vannevar Bush zich in het defensie-dis
puut gemengd. Dr. Bush had gedurende
de laatste wereldoorlog het hele militaire
en wapen-technische onderzoekingsappa
raat onder zijn beheer. Hij wierp nu het
in Amerika steeds met zoveel heftigheid
bediscussieerde vraagstuk van de unifica
tie der gewapende strijdkrachten op- Bush
was van mening dat ondanks de wet van
1947, daarvoor, de unificatie van leger,
vloot- en luchtstrijdkrachten nog verre van
voltrokken is, zodat, meent hij, onnodige
verkwistingen ln defensie plaats vinden.
Dit geldt met name t.a.v. materiaal-aan
schaffingen waarop de Pentagon-politiek
invloed heeft. Terwijl de president dr.
Bush wel eenigszins gelijk geeft, bestrijdt
de minister van defensie de opinie van
Bush en zegt, dat hij de (overigens aan
zienlijke) rivaliteiten tussen de drie onder
delen van de Amerikaanse strijdkrachten
volkomen in bedwang heeft. Het Con
gres zou Bush echter liever geloven, want
Bush geeft de wetgevers het argument,
waardoor zij eens flink het mes in het de
fensie-budget zouden kunnen zetten.
De nnificatie-kwestie hangt tevens di
rect samen met het allergrootste vraag
stuk van de totale strategische conceptie
en de gehele militaire politiek met betrek
king tot een eventuele toekomstige oorlog,
die dan vermoedelUk met kernwapens ge
voerd zou worden.
Dit is het essentiële punt. waarop Ame
rika anders dan Engeland, dat zijn
strijdkrachten al op een geheel andere
leest herorganiseert nog geen besluit
heeft genomen. Men heeft nog geen ant
woord gegeven op de vraag, of ln het tijd
perk van de atoom nog een leger en vloot
in de oude stijl nodig zijn. Als dit vraag
stuk opgelost zou kunnen worden, zou de
defensiebegroting die nu 40 miljard van
de 71 miljard dollar opslokt, misschien
wat gereduceerd kunnen worden.
Vermoedelijk zal het lopende debat over
de defensie-posten wel druk op het Pen
tagon uitoefenen om enige spoed te ma
ken met 'n overeenstemming over de al
lermoeilijkste punten van het netelige
vraagstuk der moderne bewapening.
Mede in dit verband zijn weer de ont
wikkelingen in de huidige ontwapenings
onderhandelingen ln Londen van *t groot
ste belang: Uit die hoek kunnen nog gro
te verrassingen komen dit jaar voor op
lossing van het hele defensieprobleem. En
ook de meningsverschillen die tot uiting
komen tussen enerzijds de president en
minister Dules en Stassen, ontwapenings
onderhandelaar voor de President en Ad
miraal Radford c.s. anderzUds, kunnen
de nu broeiende ontwikkelingen In d« he
le militaire en strategische politiek der
V.S. zeer bespoedigen.
Het is wel mogelUk dat het debat over
de begroting door een „nationaal debat"
over Amerika's hele defensie gevolgd zal
worden.
Aldus zien we in de heftige begrotings
debatten van het Amerikaanse Congres
voortekenen van de enorme evoluties, die
zich gaan voltrekken, 1« het tijdperk van
de atoom, 1
(Van onze Amerikaanse correspondent)
TerwUl nog maar een decennium ge
leden vrUwel niemand er enig idee van
had, dat het tUdperk van het atoom
reeds begonnen was, is op het ogenblik
een ieder al gewend aan berichten zoals
men die hier b.v. vandaag in de krani
leest en over de radio hoort: „General
Electric opent nieuw institnnt voor
atoom-research" en „Twee motel-eige
naars zeggen slachtoffers van radio-ac
tieve neerslag te zUn na proefexplosies
in 1953." Twee berichten, die de zegen
zowel als de vloek van het atoom aan
duiden en aldus de zeer gemengde ge
voelens illustreren, waarmee op de dag
van vandaag over de „eeuw van het
atoom" gesproken wordt. Momentcel
schijnt niemand te weten of de vloek
groter zal worden dan de zegen. Onge-
twUfcId kan 't atoom-voor-de-vrede aan
de volken een ongehoord grote zegen
brengen, maar op dit ogenblik mag niet
worden vergeten, dat men nog niet ge
leerd heeft de ontzaglUke gevaren op
te heffen, die met de ontwikkeling van
ook het atoom-voor-de-vrede verbonden
zUn.
Op dit ogenblik beseft het gemiddel
de publiek, althans tn Amerika nog te
weinig dat ook aan atoomgebruik voor
vreedzame en industriële doeleinden het
verschrikkelijke radioactieve stralingsge
vaar vastzit. (Misschien moge hier in
dit verband de aandacht gevestigd wor
den op een boek- speciaal voor de leek
geschreven, dat het radioactieve stra
lingsgevaar tot ln details uiteenzet en dat
voor vertaling in het Nederlands bijzon
der is aan te bevelen. Het boek heet
..Radiation", met de ondertitel: „Wat
het is en welk effect het op u heeft"
Het is geschreven door dr. Jack Schu
bert, bioloog en chemicus en door de be
kende dr. Ralph Lapp, kern-physicus
Het is zojuist uitgekomen bij de Viking
Press in New York.)
Zowel in Amerika als elders ln de
wereld, zijn ln wetenschappelijke en in
tellectuele kringen in het algemeen, het
laatste jaar discussies over de radio
actieve stralingsgevaren, als gevolg van
proefexplosies met atoomwapens, hefti
ger geworden En een deel van de Ame
rikaanse pers begint nu ook meer en
meer commentaren aan het vraagstuk
van de radioactieve „neerslag" te wijden.
Maar een groter deel blijft zwijgen en
afwachten. Dit vindt waarschijnlijk niet
zijn oorzaak in het feit dat dit deel van
de pers niet oplettend de atoomontwikke
ling zou volgen. En ook niet In het feit,
dat zij niet zou nagaan wat er In Nevada
gebeurt, waar Amerika nu zijn jongste
serie proefexplosies Is begonnen, welke
worden voortgezet tot in september
Maar de pers, die alleen door de Ame
rikaanse 'Commissie voor Atoomenergie
(AEC) voorgelicht wordt wanneer zij
er om verzoekt' en dan nog beperkt ook.
wil enerzijds een houding van samen
werking aannemen tegenover de AEC
terwijl anderzijds dit orgaan zo ln het
geheim moet werken, dat er voor de
pers weinig „nieuw" van het werk dezer
commissie valt op te pikken. Bovendien
vereist de kwestie van de ontwikkeling
van 't atoom en het daarmee verbonden
stralingsgevaar zo'n bijzonder uitgebrei
de kennis, dat alleen leidende Ameri
kaanse bladen zich aan behandeling van
de met voormelde kwestie samenhangen
de problemen beginnen te wagen.
Niettemin begint het typische beeld
van de discussie onder geleerden en In
tellectuelen zich nu ook, ln die leidende
bladen te weerspiegelen.
Een blad als de New York Times
b.v. reageerde hoogst partijdig, toen
het na prof. Albert Schweitzers oproep,
om een einde aan proefexplosies te
maken, een hoofdartikel publiceerde,
waarin de N.Y.Times alléén gewag
maakte van verklaringen van een lid
van de AEC. dr. F Libby. wiens opi
nies altijd varianten zijn op zijn vol
gende verklaring: „Wij weten dat de
werking van radioactieve „neerslag'
uit kernwapens geen gevaar bevat voor
het mensdom huidige noch latere ge
neraties, zoals dat vele mensen wordt
ingepraat". De New York Times, on
getwijfeld uit loyaliteit tegenover de
AEC. noemde zelfs niet eenmaal na
Schweitzers oproep de namen van een
der talloze geleerden ln Amerika- die,
de een al nadrukkelijker dan de ander,
een aan Libby's opinie tegengestelde
verklaring hebben afgelegd.
Maar 'n dagblad als de New York Post
daarentegen spreekt In de scherpste ter
men over de gevaren van radioactieve
•uogEtuBE uonpn
neerslag en stralingen, waaraan het pu
bliek kan worden blootgesteld bU ont
wikkeling van het atoom voor de vre
de of voor oorlogsdoeleinden.
Een ander blad, het tweewekelijkse
„The Reporter" heeft nu deze maand
een lang, gedetailleerd artikel gepubli
ceerd over de proefexplosies in de loop
der jar»n in Nevada en omtrek en de
ongelukkige gevolgen daarmee verbon
den voor diverse bewoners van die stre
ken. Ook beeft de auteur van het ar
tikel Paul Jacobs, die te>- plaatse feiten
en geruchten is gaan onderzoeken, de
problemen van de AEC duidelijk belicht.
Om even bij de inhoud van die wel
overwogen brief te blijven: uit dit ar
tikel blijkt dat duizenden mensen in de
staten Nevada en Utah zU" blootgesteld
geweest aan radioactieve „neerslag" en
wel omdat de AEC nog niet voldoende
kennis bezat, om tot de bescherming
van het pnbliek de noodzakelijke veilig
heidsmaatregelen te kunnen nemen.
Jacobs noemt verschillende gevallen:
Op de boerderij van de familie Fallinl
bij het plaatsje Warm Springs In Nevada
en 100 mijl van het explosieterrein
stierf het vorige jaar een jongen van
zeven jaar aan leukemia (bloedziekte)
na ln 1955 de paddestoelvormige explo
siewolken buiten met grote interesse te
hebben nagestaard Hoewel de AEC ont
kende. dat zijn dood verband kon houden
met de explosies was dit niettemin het
oordeel van de doktoren Op een andere
boerderij in Nyala. Nevada, verloor een
vrouw. Minnie Sharp- die zonder hoed in
haar tuin had gewerkt, al haar haren.
Zij schrijft dit eveneens toe aan gevolgen
der explosies. Weer een andere vrouw,
Sheahan. die met haar man vlakbij het
terrein woont, kreeg plotseling kanker.
De AEC gaf ook hier niet het verband
tussen een en ander toe. In Cedar City
In Utah stierven na atoom-explosies
waar de beesten 200 mijl afstand van
graasden duizenden schapen Dieren
artsen waren ervan overtuigd, dat de
dood te wijten was aan door „neerslag"
radioactief geworden gras.
De verschillende slachtoffers staan ju
ridisch !n een zwakke positie en wel
vanwege de heersende tegenspraak* on
der geleerden over de effecten van de
radioactieve straling.
Karakteristiek voor de houding van
de AEC intussen, die het Amerikaanse
publiek gerust wil stellen t.a.v. even
tuele gevaren verbonden aan de proef
explosies.' was ook de verklaring van
dr. Gordon M Dunning, werkzaam in de
biologische en medische afdeling van de
AEC. Dunning zei onlangs tegen ver
slaggevers. die dit jaar de Nevada-proe-
ven bijwonen, dat radioactieve neerslag
geen ziekten hadden veroorzaakt en de
gezondheid van geen mens die nabij het
proefgebied woont had geschaad Men
weet niet goed wat men van dergelijke
beweringen moet denken als men dan
weer een kern-fysicus, dr Lyle B.
Borst voorheen verbonden aan de uni
versiteit van Utah hoort verklaren-
dat Inwoners van Salt Lake City in Utah
vermoedelijk schadelijke doses bestralin
gen hebben opgelopen van de explosies
in 1953....
Met dit al staan ons op 27 juni en 25
juli twee explosies te wachten, waar
men o.m. in Los Angeles (300 mijl ver
wijderd van het explosieterrein) niet al
te verheugd naar uitziet. De explosies
zullen sterker zijn dan de 20 kiloton ex
plosiekracht van de bom op Nagasaki.
Tot nu toe hebben In de wereld om en
nabij een totaal van 100 explosies plaats
gevonden.
En de Nobelprijswinnaar, dr. Linus
Pauling, de beroemde chemicus, verbon
den aan het Technologische Institnnt in
Californië, heeft gezegd, dat als explo
sies in het hnidige tempo worden voort
gezet, het aantal misvormden en zwak
zinnigen, welke in Iedere generatie wor
den geboren, met een procent zal ver
meerderen. hetgeen neerkomt op een
aantal van 200.000 kinderen.
„Elk beetje radio-activiteit in de at
mosfeer méér," zegt Pauling, „bete
kent de dood of mismaaktheid van een
nn levende mens of een die nog geboren
moet worden".
De Amerikaanse Gezondheidsdienst
heeft nieuwe sporen van potentieel ge
vaarlijke radio-act! vlteit ln melk gevon
den. Strontium-90 (leukemia veroorza
kend) en cesium-137 zijn nl. intoenemen-
de mete de laatste twee jaren in de melk
waargenomen.
(Wordt voortgezet.)
