PROF. ROMMEAMSTERDAM
MAAKTE GROVE FOUT
f
De Internationale Filmweek
Den Haag 1957 kondigt zich aan
Amsterdamse K.V.K. staat achter
gemeentebestuur
m
TODD-AO VOOR HET EERST
IN NEDERLAND
SNELPON lijmt koppensneller
-1
DE VLOEK
Het tunnel-debat in de Tweede Kamer
drlnk
fa,',
Gloeilampjes
Zonnepriester
TB
fris
Filmaffiches in Haags Gemeentemuseum
Hem- en IJ-tunnelkwestie
Hoofdstedelijke delegatie sprak met
Kamercommissies
Betoging in Kaapstad
In één nacfit
Uw handen
gaaf en zacht
Jeugdig en fris als een meisje, wijs als een vrouw, zó is „Margriet".
Reuzenscherm in het Kurhaus-Cabaret
wmmmmm
INDE
VRIJDAG 14 JUNI 195'
PARlN
\1
Wat moet gebeuren
pS*
M otie-Posthuma
Anderhalf jaar laten
voorbijgaan
Handel met China
Herinneringen
Welsprekend getuigenis
„Lopen achter de feiten aan!"
Niet voor niets is „Margriet" reeds jarenlang het gróótste blad van Nederland!
Verrassend
I
Boekenmarkt I
Boekenmarkt II
•ef.
van de
door
GORDON MAC CREAGH
5
(Vervolg van pag 1)
Dat hele gehannes omtrent de bedoelin
gen van de minister was intussen tamelijk
onvruchtbaar. Het gaat er nu immers niet
meer om wat hij al of niet heeft gezegd of
bedoeld. Het gaat er om, wat er nu moet
gebeuren.
Men moet, zei minister Algera, de nieu
we situatie nu bespreken. Het plan is nu
tienmaal zo duur, maar dan moeten wij
het eerst bezien, indien wij het moeten
subsidiëren. De financieel-economische
situatie maakt, dat geen van beide tun
nels nu kan worden gebouwd.
Mocht de situatie weer opklaren dan
herleeft de toestand van nu, d.w.z. dat het
Rijk dan heeft te beslissen over de Coen-
tunnel en Amsterdam weer zeggenschap
krijgt over de IJtunnel. Maar de subsidie
zal dan veel hoger moeten zijn en zo zal
men voorlopig het oordeel moeten heb
ben van de Rijkswaterstaat, die nu nog
aanzienlijke bezwaren heeft.
By de beantwoording der vragen ant
woordde de minister nog op een op
merking van de heer Posthuimus, die de
Rotterdamse tunnel in het geding had
gebracht. Nogal een verschil vond de
minister; achter Rotterdam ligt West-
(Advertentle)
Ha!! Dat is lekker, zo'n
koolzuurhoudende, alcohol-
Vrije drank. Daar knapt een
mens van op Zó gezond en
verkwikkend is alléén
Drink fris. Drink vaker een
Irfs-drank., Qünk méér fris»
gOOCtUUSHOUOENO rAlCOHOLVRIf
^ubt1s»tio.*an.<ia,«cichting collecticv.
rcclameij.bm<
Europa, boven Amsterdam de kop van
Noord-Holland en West-Friesland.
Maar hoe dan ook, bij herleving van het
plan zal het Rijk technisch en economisch
de mérites van het plan moeten bezien.
Er waren nogal wat stemmen, die dat
in strijd achtten met de gemeentelijke
autonomie, maar ook dat had minister
Hofstra reeds bestreden en minister Al
gera drong op overleg aan zonder er een
prestigekwestie van te maken.
De heer Posthumus had in zijn conclu-
dat de gemeente de bouw van de tunnel
zonder subsidie tot stand zal kunnen bren
gen.
Het was volgens hem nodig, dat er
spoedig met het Rijk zou worden gespro
ken over de kostenverdeling en voorts,
dat er overleg zou moeten worden ge
pleegd over het TJtunnel-project. Het Rijk
zal dienen te weten of het voor dat plan 5
de verantwoordelijkheid zal kunnen dra
gen. Daar echter de verhouding tussen
Amsterdam en de Rijkswaterstaat nu niet
meer zó vriendschappelijk is, stelde
sie reeds gezegd, dat hij de doelstellingen 'J'cc'vnenascnappenjx is stelde hij
w. de minister voor een deskundige buiten
staander de leiding te geven bij dit over
Londen
Als iemand, in tijd van leven luiste
rend naar de veelbelovend klinkende
naam De Rotschild, overlijdt, valt er
daarna wel een kleinigheidje te verde
len. Dat klopte ook na de dood van
James de Rotschild, bekend kunstkenner,
renpaardenbezitter en grootgrondbezit
ter, die op 6 mei 1.1. in de Engelse hoofd
stad overleed. Hij laat namelijk een ver
mogen na van elf miUoen pond (ongeveer
115 miljoen). Zoals gebruikelijk bij
dergelijke omvangrijke erfenissen is de
staat de grootste „begunstigde". Die
pakt namelijk het leeuwenaandeel, zijn
de 7,/S> miljoen pond, aan successierech
ten. Met de rest moeten de erfgenamen
het dan maar zien te doen.
Glasgow
Op een atol in de Stille Oceaan, welk
eilandje dienst deed als doelwit voor de
Britse kernproeven, heeft men de resten
van een hut en roeiboten aangetroffen.
Ze bleken toebehoord te hebben aan een
„Robinson Crusoë" uit de negentiende
eeuw, genaamd Adam McCulloch, een
geboren Schot, die er, blijkens zijn even
eens gevonden dagboek, omstreeks 1850
ging wonen. Hij deed dit (tóen al!) „om
aan de verschrikkingen van de bescha
ving te ontsnappen", zoals hij zelf in zijn
dagboek vermeldde. In Engeland zijn
thans lieden naarstig de inhoud van het
dagboek aan het napluizen.
Voorhout
Nog hoeven we dus niet alle hoop te
verliezen. Het is mogelijk gebleken, dat
zelfs een journalist van beroep de eer
krijgt als naamgever van een nieuwe
tulp te fungeren. Het is de publiciste
Mary Pos geweest, die thans vol be
wondering natuurlijk naar een tulp
kan gaan kijken, een rode darwin-tulp
met witte basis, die haar naamgenote Is.
En het is de firma C. Colijn Zn uit
Voorhout geweest, die de tulp na veel
experimenten gekweekt heeft.
New York
Het instituut voor het Midden-Oosten
is door een schenking in staat gesteld
een vereenvoudigd systeem van Arabi
sche drukletters te ontwikkelen, waar
door het aantal Arabische letters van
verscheidene honderden tot een dertig-
- tal is teruggebracht. Door deze tekens
wordt de spraakkunst, de spelling of de
uitspraak van de daarbij betrokken ta
len op geen enkele wijze aangetast. Het
schone doel is; het taalonderwijs te ver
gemakkelijken en de drukkosten omlaag
te brengen.
der bestedingsbeperking aanvaardde, maar
eerst dan als de prioriteiten bekend zou
den zijn.
En in tweede instantie kwam hij dan
ook met een motie, waarin gevraagd werd
voort te gaan met alle voorbereidende
werkzaamheden voor de Coentunnel en de
gemeente Amsterdam geen hindernis in
de weg te leggen, Indien zij binnen het
kader der doelstellingen van de beste
dingsbeperking de financiering van de
IJtunnel zelf ter hand zou nemen.
Dat was zo op het oog een open deur
intrappen. In zijn algemeenheid had minis
ter Hofstra het aldus al gezegd, alleen
had hij erbij gezegd, dat hij dit praktisch
onmogelijk achtte. Prof. Romme zag hier
echter twee addertjes onder het gras. Ten
eerste voorkeur voor de Coentunnel en
ten tweede 'n uitspraak voor subsidiëring
zonder de plannen te kennen, waarom de
motie volgens hem voor de regering niet
was te aanvaarden. Toch drongen na de
heer Posthumus nog enige leden erop aan,
dat er toch iets moest gebeuren; Zegering
Hadders (VVD) en De Ruyter (CH)).
Het meest constructief was eigenlijk
prof. Romme, die het, wat de uitlating van
maart 1955 betreft, volkomen met minis
ter Algera eens was, dat daaraan geen
enkele financiële consequentie was ver
bonden. Al vond hij die uitlating niet erg
gelukkig en had de minister zich z.i. be
ter kunnen houden bij de noodzaak van
rijkssubsidie.
Had de heer Gortzak (comm.) reeds op
gemerkt, dat het slechts ging om subsi
die voor de bouwkosten tot 180 miljoen,
prof. Romme gingen die 800 1000 miljoen
ook veel te hoog. Volgens hem had Am
sterdam alleen gevraagd 100 pet subsidie
voor de verbindingsweg naar Schelling-
woude en 90 pet voor de bouw van de IJ
tunnel. Dat zou dus betekenen, dat het
niet ging om het hele complex van ver-
keersvoorzieningen rond Amsterdam zo
als minister Hofstra had gezegd.
Prof. Romme achtte het een grove fout
van de gemeente Amsterdam, dat zq an
derhalf jaar had laten voorbijgaan zonder
te spreken met het Rijk over de kosten
verdeling. Men kan toch begrijpen, dat zo
Iets langdurige besprekingen vergt. Wel
verklaarde hij, dat bij eigen financiering
Amsterdam autonoom zijn eigen belangen
heeft af te wegen, maar hij verklaarde
daarnaast, dat er naar zijn heilige over
tuiging geen verstandig mens in Amster
dam te vinden zal zijn die van mening is,
leg en daarbij ook de aannemers, die hier
voor het meest in aanmerking komen, in
te schakelen.
Deze constructieve gedachten legde hij
alle in een motie neer, welke mede was
ondertekend door leden van de RA-, CH-
en VVD-fracties.
De heer Gortzak (comm.) kwam met een
voortreffelijke politieke stunt door de mo-
tie-Matser (KVP) uit de Eerste Kamer nu
hier ter tafel te brengen, thans ingediend
door de communisten.
Meer dan een geestige stunt is het ech
ter niet, daar door de genomen regerings
beslissing de situatie intussen volkómen is
gewijzigd.
Morgen, vrijdag, zullen de beide minis
ters de sprekers in tweede instantie be
antwoorden; daarna wordt over de motie
gestemd.
Na vragen van de heer De Groot (coram
over de handel met China kwam vast te
staan, naar minister Duns immers mede
deelde, dat zeer binnenkort, misschien
reeds morgen het Nederlandse standpunt
inzake de handel met China zal worden
bekend gemaakt. Uit het antwoord van mi
nister Luns op vragen van de heer Burger
over de toekomstige Assemblee van de
Euromarkt en Euratom kwam vast te
staan, dat de regering liever een uitbrei
ding van het aantal leden ziet, maar in
dien dit op bezwaren zou stuiten, dan het
systeem van plaatsvervangers zou aanbe
velen.
F. S.
Tegelijk met de „Internationale Film-
week Den Haag 1957" zullen er in de
Residentie allerlei neven-evenementen
te beleven zijn. Zo is gisteravond de
tentoonstelling „Affiche en Film", inge
richt door het Gemeentemuseum met
een kleine plechtigheid door wethouder
J. v. Zwijndregt officieel geopend.
Deze expositie, welke een honderdtal
bijzondere filmaffiches omvat, is sa
mengesteld door het Nederlands Film
museum, dat uit eigen verzameling een
greep deed in de historische afdeling.
Daaruit zien we dan allereerst kostelijke
prenten uit de tijd van het hevige me
lodrama, de supersensaties of het adem
benemende kijkspel met massaregie.
Platen vol listig gecombineerde détails,
waarin het hoogtepunt van uren intrige
en dramatiek zijn samengebald in één
enkele houding of gebaar. Zo zullen ou
deren met versnelde hartklop hun
jeugdhelden en heldinnen terugzien.
Tom Mix in een van zijn bewonderde
penibele situaties, met één hand vast
geklemd bengelend aan een diep door
buigende palmtak, met de andere twee
belangrijke jongedames in een machtige
greep torsend boven een woest ravijn.
Daar is de jaloerse minnaar, die tij
dens een omhelzing' der gelieven stie
kem vergif strooit in het champagne
glas. Daar zijn uit later tijd Sarah Ber-
nardt, Asta Nielsen, Emil Jannings en
andere grootheden in spitsmomenten
hunner dramatische belevenissen en
voorts curieuze platen uit de bewogen
jaren twintig platen die ook ons
stadsbeeld hebben gesierd: Brigitte
(Van onze Amsterdamse redactie)
De Kamer van Koophandel voor Am
sterdam staat volledig achter het stand
punt van de hoofdstad Inzake de IJ-tun
nelkwestie, terwijl zfj ook het besluit van
het gemeentebestuur om uit eigen midde
len de voortgang van de bouw te verze
keren beslist steunt. Een Amsterdamse
delegatie, bestaande uit vertegenwoordi
gers van het gemeentebestuur, de K. v. K.
de Scheepvaartvereniging Noord en de
Vereniging van Bedrijven in Noord, heeft
gisterochtend in een bespreking met de
vaste commissies voor Scheepvaart en
voor Verkeer en Waterstaat van de
Tweede Kamer met nadruk deze verkla
ring gegeven.
De voorzitter van de K. v. K., mr. D. A.
Delprat heeft dit gistermiddag in een
openbare vergadering van de Kamer me
degedeeld, toen hij een beschouwing
wijdde aan de beruchte tunnelkwestie. Hij
legde er nogmaals de nadruk op, dat de
Kamer zich destijds geheel had aangeslo
ten bij de conclusies van het rapport van
de ministeriële commissie-De Vos van
Steenwijk en het daarom ten zeerste had
betreurd, dat aan die conclusie geen uit
voering is gegeven en dat de regering
zelfs geen uitspraak heeft gedaan over
het geheel van de voorstellen dezer cjm-
missie. Het zou niet juist zijn, aldus mr.
Delprat, na totstandkoming van de Vel-
sertunnel en de Schellingwouderbrug
voorlopig af te zien van verdere verbe
teringen, omdat een IJtunnel immers
allereerst noodzakelijk is om aan de
weerszijden van het IJ gelegen delen van
Amsterdam een directe vaste verbinding
te verzekeren.
Het reeds nu Intensieve lokale verkeer
tussen beide delen, waarvan noord zal
uitgroeien tot een gebied met 100.000 In
woners, zal dienovereenkomstig toenemen.
In de tweede plaats is de IJ-tunnel van
belang voor het interlokale verkeer, dat
Amsterdam als vertrekpunt of bestem
ming heeft en dat ruim 36van de totale
bezetting van de ponten met motorvoer
tuigen uitmaakt. Daarnaast is er dan nog
het transitoverkeer dat geen relatie heeft
met Amsterdam en dat niet meer dan ll'/«
van de totale bezetting groot is.
Uit deze cijfers blijkt wel, zo conclu
deerde de voorzitter, dat de IJ-tunnel niet
slechts een Amsterdams belang doch in
belangrijke mate ook een interlokaal be
lang zal dienen. Mr. Delprat noemde de
Amsterdamse eenstemmigheid om plan 5
ten uitvoer te brengen, het feit, dat in het
werk reeds meer dan 20 miljoen is ge
ïnvesteerd en het besluit om de bouw
voort te zetten met eigen middelen een
welsprekend getuigenis van de mate,
waarin de stad een IJ-tunnel als levens
voorwaarde voor haar evenwichtige ont
wikkeling noodzakelijk acht.
Vervolgens sprak de voorzitter over de
Hemtunnels. De belangen van haven en
scheepvaart van Amsterdam en Zaandam
eisen onvoorwaardelijk het verdwijnen
van de Hembrug; ook voor de scheeps
bouw en het scheepsreparatiebedrijf is de
onverwijlde vervanging van deze brug
door een tunnel voor het spoorwegverkeer
een levensbelang.
Mr. Delprat wees op de korte ope
ningstijden van de brug, welke de vrij
heid van keuze van het tijdstip van aan
komst en vertrek der schepen, belang
rijk voor geregelde lijndiensten, steeds
meer beperkt en over de onmogelijkheid
van de Amsterdamse werven tankera te
bouwen welke 65.000 ton te boven gaan.
zo lang de brug een hinderpaal in de
weg blijft leggen. Schepen die gerepa
reerd moeten worden geven maar al te
geredelijk de voorkeur aan industrieën,
welke van zee uit gemakkelijker en met
minder risico te bereiken zijn. Uitermate
bedenkelijk wordt ook de toestand voor
de Petroleumhaven die een zeer toe te
juichen uitbreiding ondergaat, maar door
de toekomstige grote tankers nu niet
bediend zal kunnen worden.
De Hemponten vervoerden in 1956 meer
dan 2 miljoen voertuigen. Dit cijfer en de
uiterst lange wachttijden illustreren vol
gens mr. Delprat op zichzelf reeds vol
doende de noodzakelijkheid van de ver
vanging van de brug, niet alleen door een
spoortunnel, maar ook door een autotun
nel. Deze Coentunnel is ook nodig vanwe
ge de belangen van geheel Noord-Holland
boven het Noordzeekanaal.
De voorzitter besloot zijn uiteenzetting
met de waarschuwing, dat het gevaar be
staat, dat Nederland in verkeerszaken
achter de feiten aanloopt. „Dat is in deze
tunnelkwestie wel zeer duidelijk het ge
val", zo besloot hjj.
Ongeveer duizend niet-blanke mannen
en vrouwen hebben gisteren, ondanks een
desbetreffend verbod, een mars door
Kaapstad gehouden uit protest tegen de
Zuidafrikaanse wet op de identiteitskaar
ten.
Volgens deze wet moeten Afrikaanse
mannen in bepaalde gebieden identiteits
kaarten bij zich dragen en mogen zij op
bepaalde uren van de nacht niet op
straat zijn.
De regering is van plan dit stelsel uit
te breiden tot Afrikaanse vrouwen
De politie maakte een einde aan de mars
en schreef de namen van deelnemers aan
de betoging op. Niemand werd opgebracht.
Helm met de zonderlinge helm op in de
„mensenmaohine" van „Metropolis en
de indrukwekkende koppen van Fal-
cometti en haar rechters uit „La Passion
de Jeanne d'Arc", het onvergetelijke
werk van Carl Dreyer.
Allemaal herinneringen, die men met
een tikje weemoed ondergaat. Maar de
kern van de tentoonstelling wordt ge
vormd door een collectie bijzonder
fraaie Poolse affiches, die vorig jaar
voor het eerst in Engeland te zien was.
Men kan er uit leren, dat men in Polen
veel zorg en talent besteed heeft aan de
affiche-reclame, die het publiek naar
de film moest lokken. In deze mate en
op zulk hoog artistiek peil is deze tak
vain reclamekunst voor de film in ons
land nooit beoefend en men ziet dan ook
met bewondering een groot aantal titels
uit het na-oorlogse filmrepertoire aan
trekkelijk geïllustreerd. Voor de lief
hebber van de film en die van de gra
fische kunst is het een genoegen om
langs deze wanden met afwisselend
suggestieve, meeslepende of intrigeren
de decoraties te verwijlen. Er zijn voorts
nog^ enkele historische apparaten te zien
en in een speciaal ingericht filmzaaltje
wordt iedere dag op gezette tijden een
steeds wisselend filmprogramma ver
zorgd door het Haagse Filmmuseum,
dat een keuze deed uit korte films met
historische waarde, films waarin de hu
mor heerst en experimenten, die om
hun waardevol karakter sterk de aan
dacht trekken. Het programma ver
meldt o.a.: de eerste Wild-West-film,
de eerste Tom-Mix-film, een der fan-
tactische cinematografische schouwspel
van de grote tovenaar George Mélies,
kluchten van Chaplin en Harry Lang
don. fragmenten uit klassieken als „Po-
temkin" en „Galigari" en experimenten
van Fischinger, Len Lye, Ivens en Nor
man Maclaren.
Alles bijeen is de tentoonstelling „Af
fiche en Film" een leerzame en boei
ende manifestatie, waarvan men tot 23
juni kan genieten en die de liefhebbers
zeker niet moeten overslaan.
Ph.
(Advertentie)
Het door de Amerikaan Michael Todd
ontworpen en door de American Optical
Company uitgevoerde systeem van groot
beeld-projectie, dat op de Keulse Photo-
kina verleden jaar sterk de aandacht trok,
maakt thans in Nederland zijn entree in
het publiek.
Het was er al geruime tijd, want Phi
lips heeft de voor de vertoning noodzake
lijke projectoren geconstrueerd. Dat was
geen eenvoudige opgave, want het pro
cédé stelt hoge eisen aan de apparatuur,
met name aan het voortbewegingsmecha
nisme, de optiek en het geluidsgedeelte.
Het effect op het elf meter brede scherm,
dat in een lichte boog is opgesteld, houdt
het midden tussen cinemascope en ciné-
rama. Evenals de cinemascope bestrijkt
Tod-AO een breed gezichtsveld, om pre
cies te zijn van 128 graden, maar in tegen
stelling hiermee wordt het beeld bij de
opname niet samengedrukt. Zoals in de
fotografie geldt ook hier: hoe groter het
beeld van uitgang, hoe meer scherpte en
détails, kortom hoe fraaier, rijker en
doortekender projectiebeeld. Het verschil
met cinérama is, dat dit met drie projec
toren, drie aaneensluitende beelden op
het scherm werpt. Tod-AO werkt met één
projector maar met een filmband van 7
cm. breedte. Het optisch effect is minder
imposant dan bij cinérama. Het geluid,
dat op zes magnetische toonsporen naast
het beeld is opgetekend en via evenveel
kanalen naar de luidsprekers achter het
doek en rondom in de zaal wordt toege
voerd, is kwalitatief bijzonder fraai.
Het programma, dat van gisteren af in
het Kurhaus-Cabaret wordt vertoond doet
denken aan een voorstelling van een hal
ve eeuw geleden, toen de cinematograaf
nog een bezienswaardigheid was vol ver
rassende en ongelofelijke trucs. Men laat
een aantal stunts zien, die de toeschou
wer van de ene verbazing in de andere
doen vallen. Met de bedoeling een be-
driegelijke nabootsing van de werkelijk
heid te geven, heeft men de camera op
allerlei snel-bewegende voertuigen gezet:
een auto, een slee, vliegtuig of rutchbaan.
Door de kolossale afmetingen van het
beeld is de directe indruk natuurlijk veel
sterker dan op een klein vlak. Maar de
toeschouwers van weleer zullen waar
schijnlijk toch meer onder de indruk zijn
geraakt van de eerste trein, die op hen
afreed, dan wij een halve eeuw later van
een autobotsing op het nippertje. Men
kijkt een tijdlang geamuseerd toe, maar
wanneer de verrassende stunts uitblijven
constateert men al spoedig een gewen
ning, die weldra aan de verveling grenst.
Zo bood het fragment uit de operette
„Oklahoma" weinig nieuws buiten het
charmante effect van een opname tussen
de wielen van een wagent;e door. Dit
frappeerde even, doch met de zangduetten
zaten we weer in de oude bedoening van
het verfilmd toneel. Technisch biedt het
systeem winst aan scherpte en doorteke
ning van het beeld, alsmede aan geluids
kwaliteit, gepaard aan een onvervormde
volumevermeerdering. Of er artistieke
winst behaald zal worden lijkt ons voor
lopig niet waarschijnlijk. Als kijkspel is
het inmiddels, voor zover het de truc be
treft, vanwege de nieuwigheid wel ver
makelijk. Wie de kans krijgt zal allicht
aan de kennismaking genoegen beleven.
Het bekende Berlijnse modehuis van
Heinz Oestergaard heeft verslaggevers
en fotografen een glimpje gegund van
de modellen, die voor a.s. winter wor
den uitgebracht. Vier ervan laten wij
u op deze combinatiefoto zien en wel
v.l.n.r. „Mariza", een zwarte satijnen
cocktailjapon met driekwart mouw,
een eenvoudig lijfje en op de rok brede
V-vormige banen van goudborduursel
en fluweel. Bellevueeen korte
avondjapon met ocelot-garnering en
een tulpvormige rok. „Cortina", een
wandeljurk met hoofddoek, vervaar
digd van rode „Draion" jersey: vlot en
eenvoudig. En tot slot een driedelig
ensemble: Russisch-groen van kleur
met garnering van ocelot.
i
(Advertentie)
De snelste
VELPON
marge
SOMS, als het leven erg ingew"j(ir
wordt, vlucht ik stillekens in de
ting van de boekenmarkt, omdat j® p-
zo prettig kunt mediteren bij dikke i
pels geschriften en snuffelende 1„e<
sen, die maar zelden tot babbelen e,etj«
gen zijn. Er hangt, om zo'n s' 5pe'
tweede-hands-lees-spul altijd een gfi
ciale, bijna gewijde sfeer. Mann® jjte"
vrouwen graaien peinzend in de
raire rijstebrij, zwijgend, hoewel 1 ep
en toe kunt horen denken: hoe k® pje
de mensen zoiets nu wegdoen' ajt
sfeer is internationaal, men tref' jjiji'
in Parijs, waar de boekskes b® ue'
zenden langs de Seine liggen,
Luikse „bad", en ook in Rotte'V
waar de boekenkraampjes zich 8 Lfpe
deugende bloempjes tussen de m®8
wolkenkrabbers nestelen Een LeS
schragen, enkele planken, wat ze',üt>(j
en een schat van muf-ruikende 'e ,.jiiii>
op straat gegooid omdat er opg®^.,^
of georven was. Ze liggen daar in tc
democratie door elkaar: de geest®5^!
dukten der Grote Denkers, de P®8 e"
der Amoereuze Auteurs, de MoordjV
Doodslagseries der Criminele
zeerders. Er is geen onderscheid
Het Verliefde Hart ligt rug aan TUf^ee'
de Negerhut van Oom Tom In het
kwartjes-vak, Ivans leunt zwaar 1 p-
Cissy van Marxveld, Erich Mari8 te(
marque tegen Courts-Mahler,
Cheyney tegen 'n gelegenheidsschrwf
wiens naam na de eerste druk doOr
mand werd onthouden. Een zotte re jij'
van waardevollen en waardelozen'Jf
eengebracht naar gewicht. Een
zielig, vooral voor de schrijvers.
e*
Voor een prijs, gelijk aan die v®8
perronkaartje, koop ik een fraai
over het leven van een groot A18®
dams journalist, die jarenlang
geestigste spotter van het land b®*t p"
stond. Hij is nu dood: ik ben blij, „sf
niet heeft geweten dat zijn lcveLrs^
schiedenis nog eens zo, voor een *'0e'
zou worden verhandeld. Het boekj®
hier al weken hebben gelegen. j)
Elders in de brij diep ik een stuk eef
tuur op, dat werd gewrocht do
mijner collega's die, wellicht naar jD
leiding van deze druk, met zijn nejf(rf|
de wind pleegt te lopen. Het valt n^fd'
dat het boek hier op een kwartje At''
getaxeerd. Moet ik hem toch eens v
len.
De vaak kaal-gelezon werken ga8f ee'
hand tot hand, en terwijl ik mer.
fraai deel van de zoete Claudia'
in de armen sta, vraag ik mij af
lieden vanachter dit werkje al 8 vjr
genoten van het verhaal van eeILne.
22).
In orde. dat beschouw ik dus als vast
staand, zei mijnheer Kling met de nodi
ge reserve. Maar wat voor bewijs heb je
nu, dat het de juiste plaats was?
Wel., ja, drommels.. De jonge man
streek weer door zijn haren heen.. Dat
heb ik u toch al verteld? Die Diego is in
aanraking gekomen met ben rijkaard, die
om een of andere reden zijn eigen land
verlaten had vermoedelijk werd de
grond hem er wat te warm en die
heeft er wat geld ingestoken en mij als
ingenieur in dienst genomen en toen zijn
we er zelf heengegaan om poolshoogte te
nemen.
Aha" riep mijnheer Kling belang
stellend uit. „Maar waarom denkt u nu,
dat het goud daar wekelijk lag?"
Hij leunde in zijn zwaar beklede arm
stoel achterover en stak een sigaar op met
een gebaar, alsof hij een extra goede zet
had gedaan.
De jongeman grinnikte opgewekt en
haalde diep adem voor zijn laatste aanval.
Nou laat ik dan eerst de omgeving
beschrijven. Hier ligt een diepe kloof.. V-
vormlg, ziet u De gesmolten sneeuw van
de bergen vormt daar de kleine rivier, die
op haar beurt de meertjes vormt. En nu
ligt daar een grote wigvormige rots van
kwartsformatie, harder dan de rest. die
de stroom heeft 'gedwongen tot een omweg
in de vorm van een V. Bovenop die rots
is een uitkijkpost van die wonderdokter.
Daarachter ligt tegen de steile helling de
oude weg der Inca's en aan de overzijde
van die weg bevindt zich het hol, waarin
die tovenaar woont.
Mijnheer Kling was weer voorover in
zijn stoel gaan zitten en nam de jonge in
genieur met haviksblikken op. Templar zag
dat zijn verhaal de man boeide en zijn
hart klopte zo heftig, dat het hem bijna
de adem benam. Hij moest een paar keer
flink slikken, voordat hij verder kon gaan.
Kijk en dit is er nu gebeurd. Ik ben
begonnen met het instromende water af te
voeren, het meer ligt vlak onder de oude
weg, moer u weten, en het ding leeg te
hevelen. Welnu van het eerste ogenblik
af begon die oyde wonderdokter ons tegen
te werken. Hij joeg onze peons op de
vlucht. Hij verstopte hetkanaal. Hij
tenminste dat vermoed ik ruimde Diego
uit d eweg. In elk geval Diego ging er uit,
om de oude man te vermorden en hij is
nooit teruggekomen.
De geldman had de stoelleuningen beet
gegrepen en zijn sigaar uit laten gaan.
En wat toen?" drong hij aan, toen
Templar even ophield om zijn gedachten
te ordenen.
Wel., toen grinnikte Templar.als ver
droot hem die herinnering niet,
toen heeft hij me finaal verslagen. Hij
leidde een ondergrondse rivier naar mijn
meer af"
Hoe weet je dat?" vroeg de harde za
kenman
Wij zijn het hol ingegaan en hebben
het zelf gezien die andere blanke en ik.
Er was daar een geweldige waterval
met slibberige steile oevers, die diep in de
aarde omlaagstortte. De oude wonderdok
ter was er ook en scheen ons te willen
betoveren; en verdraaid ik geloof, dat het
hem gelukt is ook. In elk geval, die an
dere greep naar hem en slipte, gleed weg
in het water en was in een seconde ver
dwenen. In één vaart omlaag in die don
kere, kolkende massa water, waarheen
weet ik niet. En toenkreeg ik het be
nauwd en ben gevlucht.
Het bleef lang stil. De koele zakenman
ging langzaam weer gewoon in zijn stoel
zitten, als iemand die uit een benauwde
droom ontwaakt. Eindelijk vroeg hij bijna
fluisterend; En toen?"
Templar had er geen slag van een boei
end verhaal te vertellen. Maar juist dat
gebrek bewees duidelijk de waarheid van
verhaal. Wel dat was alles, eindigde hij
onbenullig. Maar zo komt het dan ook
dat op het ogenblik niemand anders van
het geval afweet dan ik. En daarom geloof
ik, ik bedoel, omdat die oude wonderdokter
zo zijn best deed ons bij het werk te hin
deren, dat het verhaal op dat stuk perka
ment waar is. Ik geloof ook, dat het waar
is, dat er een grote zending goud als los
prijs voor die Inca langs die weg over
gebracht, toen Pizarro hem vermoordde.
Ik geloof ook, dat de priesters het daar in
het meer hebben gegooid. En ik wéét, dat
ik het daar weg kan halen, omdat ik nu
weet, hoe ik de vorige keer verslagen ben.
Het is een klein kunstje, die watertoevoer
af te snijden en dan kan ik het in een
maand droogleggen."
Mijnheer Kling stak een nieuwe sigaar
op. Hij had nog 'n tegenwerping; een, die
ernstig genoeg scheen, om het hele plan
in duigen te doen vallen; en met een
zakelijke rondborstigheid kwam hij er mee
voor de dag.
Wel jongmens, ik voel me wel ge
neigd te geloven wat je me verteld hebt.
Ik geloof niet dat je dit zo maar hebt kun
nen verzinnen, en je verhaal klinkt waar
schijnlijk genoeg om het er op te wagen.
Maar., naar je vertelt, moet die kloof
daar een griezelige plek zijn, en ik beh
niet van plan om naar weet ik wat voor
uithoek van de wereld te reizen op zoek
naar een verborgen schat. Als ik je dus
van geld voorzie, zoals je wilt, hoe kan ik
dan de zekerheid hebben dat je er niet
vandoor gaat met dat geld?"
Templar toonde zich niet gekrenkt.
Hij had dergelijke mensen in de laatste
maanden al zo vaak ontmoet. Hij had zijn
laatste antwoord klaar.
Heel goed mijnheer Kling, uw
tegenwerping is gezond, maar niet
onoverkomelijk. Ik kom als mijn
ingenieur bij u. Veronderstel nu eens. dat
het hier over een mijn ging en dat ik met
ertsmonsters bij u kwam. In gewone ge
vallen zoudt u dan een vertegenwoordiger
meesturen om de zaak op te nemen. Bijna
alle mijnen zijn op die manier in exploi
tatie genomen.. Welnu u kunt het zelfde
maakt gelukkig huwelijk. Het gif,
velen zijn, de letters zijn er do° ee,
van, zo te zien. Af en toe staat
aantekening bij. haastig neergekr®®, eS*
door een in de contramine zijnde
die zich onder het leeslampje toch
uiten.
„Onzin", schreef een cynicus
van de liefste passages: „moet j®
nét geloven!" ,9s''
Elders raakte een lezer entho®
„Goed zo", staat er, met een ®cC
die een hele lispelpagina omvat-
Kijk, dat zijn nu van die klein®'
pele menselijkheden, die je nooit
nieuw boek zult aantreffen. i'
Meer schrijvers zouden vaker 1,8 jji)*1
boekenmarkt moeten gaan, oio
eigen werken op te zoeken.
Ze domweg kopen voor een p/h
kratsje en dan naar huis gaan, a,$t K
tekeningen lezen en overwegen, yfl®
de vrucht van moeizame maand®
drie dubbeltjes hadden terug ontv
Welk een bescheidenheid zou e
ontstaan in onze literaire wereld^^
doen. U geeft me dus geen geld- u
uw eigen man met me mee.. Ielfl je 0
u volkomen vertrouwt. Laat hero
kosten voor zover die er zijn bej
De financier rookte enkele minut®.
gend door. In dat voorstel k°n,AjjO jjt
fout ontdekken. Daarop deelde hu p
sluit mede. Die man had tenmin8^„ P
om een besluit te nemen, zonder
bestuur te moeten raadplegen. tt® 4 -
Jongmens, je hebt het 'en jjeüf'jt*
wonnen. Dat voorstel is meer daILnü,i,V'
als mijn vertrouwensman zich ILapl)!'
goed houdt, als jij hem daar
leen hebt. Maar dat laat ik voor t j
UI i!_ i.TTAanS V*
w«" «fö
blik rusten. Vertel me nu c®nSht je
dat kosten? En hoeveel verwacht J
je werk? lech'5
Templar weerhield er zich s' ePj#
moeite van, zijn hoed te grUPf uit®v'
de lucht te gooien. Maar hij b'®® h®Lo"
kalm. O, ik ken de regels ^a"ra6
wel. De helft van het totaalb® P,e'
levensonderhoud; en dan vijf
cent daar bovenop voor 't houde ft-
zicht. Ik kan geen hoge sPr°n® „gvC8
en ik wil me aan die
gels houden. Ik kom met de {a .fyK
aandragen. Ik doe al het werk. vyi pf,
alle risico's En u waagt er z0^!t d®1? ot
duizend dollars aan en strU» ee'
grootste deel van de miljoenen flIj)
De financier deed geen m0\veh .1'
grimmig lachje te onderdru» pu p
heeft, zal gegeven worden". 'ia?ero
tekst aan. Maar waarom n
iff
getal dan vijftienduizend?
(Wordt v
ve
V'tya
