Heimwee naar verloren Paradijs
Een biografie van Joseph-Marie Malègue (i)
I Holland-Festival 1957
VAN HET HAAGSE FILMFRONT f
CALABUIG, de tragiek van het
mensdom in onze tijd
Bernard Shaw's „St.-Joan" op
witte doek haalt het niet
ROYAL BALLET DANSTE
Bestverzorgde 50 boeken van
vorig jaar geëxposeerd
Amadeo Nazarri zou
wel arm willen sterven
Menselijk geluk
Paul Citroen in
Arnhem
m i WHÊËËÊ ill; 4
Af en toe kijkspel
jjArena" speelt Molière
Internationale Film-
iveek Den Haag 1957 j
In Stedelijk Museum te Amsterdam
Spectrum en Bezige Bij elk 5 bekroningen
Kapitale boerderij en
winkel uitgebrand
-
WOENSDAG 19 JUNI 1957
PAGINA 3
1010101
(Van onze filmredactie)
De filmweek, waarvan de eerste dag weinig reden
tot optimisme, laat staan geestdrift, had gegeven,
is gisteren plotseling op dreef gekomen en tevens
op het niveau, waarop de ministeriële woorden
bij de gala-opening doelden. Men kreeg namelijk
filmkunst te genieten, die paste in een wapen
schouw.
- Naast het voortreffelijke programma dat de
■^■F.A. op haar congres aan de bezoekers voorzette met Avant-f*ar-
^stisch werk en twee premières, werd het publiek, dat de hitte van
middag trotseerde in het Metropole-Tuschinski-theater onthaald
°P een verrukkelijke, levensblije film: „CALABUIG".
ITALIAANSE MIJMERINGEN
e Professor uit de menselijke Spaanse film: „Calabuig", doet aan gymnastiek
op het strand van een paradijselijke plaats.
Bijzonder begaafd
KARD. WYSZYNISKI
VOORNEMENS LOURDES
TE BEZOEKEN
SLAG BIJ WATERLOO
HERDACHT
Amerikaanse protestante over zijn leven en zijn werk
Eigenaardig dat deze bescheiden oer-katholieke
Franse schrijver, die wij wezen er in de editie
van 5 april j.l. nog op naar aanleiding van het ver
schijnen der Duitse vertaling van zijn levenswerk
„Augustin" zich het liefst aan alle eerbetoon
onttrok en mede daardoor eerst in de avond van
zijn leven enige bekendheid verwierf, door een
niet-katholieke bewonderaarster uit de nieuwe
wereld aan de betrekkelijke vergetelheid moest
worden ontrukt en onbeschroomd op een royaal
voetstuk geplaatst, stellig onder hartelijke bijval
van al degenen die van zijn lijvig boekdeel en an
dere schrifturen kennis hebben genomen.
Deze studie is een résumé van het proefschrift
waarop dr Elizabeth Michaël bij de faculteit der
letteren aan de universiteit van Quebec promo
veerde, en dat speciaal bedoelde door de geschie
denis van zijn leven het werk van deze beschei
den mens in het volle licht te plaatsen. Voor de
verzameling van haar gegevens maakte zij ver
schillende reizen in Frankrijk, vooral ook met het
doel enkele verkeerde ideeën uit de weg te rui
men, met name om definitief uit te maken dat
„Augustinus niet mag gelden als een autobio
grafie.
De mens Malègue
1 Programma voor donderdag jj
JEAN SEBERG: éénmaal echt spel Keuz"»f ls met 06 cataIogus "Ter
ICunstmatig dik
Veel Rembrandt-uitgaven
Bliksem sloeg in
ertraging in treinenloop
BOERDERIJ DOOR FELLE
BRAND IN AS GELEGD
De wijze waarop Berlanga, die zich met
zijn „Bienvenudo mr. Marshall" in 1953
al onderscheidde als een filmer van bij
zondere begaafdheid, dit verhaal in een
mitrailleurvuur van prachtige details en
vondsten over het doek jaagt, is overrom
pelend en meeslepend. Bijna zonder in
zinking wervelt het gebeuren voort. Uit
duizend kleinigheden construeert hij tal
rijke episodes, die hij rusteloos voort
stuwt naar het weemoedige einde. Met
groot meesterschap en artistiek gevoel
voegt hij deze stukjes aaneen, speelt hij
met prachtig gevonden en met betekenis
geladen beelden, laat hij zijn spelers niet
acteren, maar leven en weet hij de veel
vuldige dialogen in de vaart van zijn
beeldwisselingen op te vangen. In het
uiterlijk van een komedie onthult hij ont
wapenend charmant de tragiek van het
mensdom in onze tijd, dat zijn kennis en
energie alleen aanwendt tot zelfvernieti
ging. Aan het slot is men zich dan ook
bewust, dat achter deze beelden een diep
heimwee leeft naar het verloren paradijs
P. v. d. H.
jbe naam zegt de buitenstaander niets,
is die van een klein stadje, dat van
6 buitenwereld afgesloten ligt op een
chiereilandje ergens aan de kust van
j~Panje, waar precies 928 mensen wonen
(bet alle deugden en gebreken van de
®Verige miljoenen aardbewoners. Doch
"Hes heeft er zulke minieme afmetingen
het kwaad is er maar zo betrekkelijk,
Oat het een paradijsje is. Het wonderlijke
deze door de Spanjaard Luis Garcia
perlanga gemaakte film is, dat het ver
haaltje nauwelijks het vertellen waard, in
j^azen een grootse vondst is met de wijs-
heï^ van een Parabel en het probleem be-
0'st van het menselijk bestaansgeluk in
tiia naar de ondergang dreigend atoom-
]Sf«rk.
groot atoomgeleerde is de wereld,
jj,n?r men alle wetenschap en vernuft
c.-biliseert tot vernietiging, ontvlucht en
het plaatsje aan. Men weet
- van geen slechte mensen en zo
a'1 komt in het plaatsje aan. Men weet
,®r van geen slechte mensen en zo
rf.°rdt hij onder de naam Jorge in de ge-
e ehschap opgenomen. Daar leert hij de
stnv°udige primaire genoegens en puur-
plo YreuSde van het menszijn kennen. Het
vier van het spelletje schaak dat de
jbrtorenwachter met de pastoor per te-
ja °°h speelt, van een welgeplaatste bil-
rtstoot of dat van een partijtje domino,
Poëzie van een serenade of het aan-
eh van de tafel van vijf. Wonderlijke
onturen beleeft de prof., die de waar
in ontdekt van het leven en gelegenheid
wJSt om Zijn geleerdheid nu eens aan te
tanden tot vreugde en geluk van de
w Psen. Maar het kostbaarste wat hij er-
Vaart is de ware, oprechte vriendschap
g b de mensen, ondanks hun tekortkomin-
V„a- Maar zijn kennis van raketten en
tj brwerk wordt hem toch noodlottig. Als
Plaats in de jaarlijkse wedstrijd mat
st baburige stadje met een daverend
fjjjk vuurwerk glansrijk wint, komt de
gr die een enthousiast amateur van de
idp^P maakt, in de krant. Daarmee is zijn
epjP'üeit verraden. Zijn regering stuurt
Ier, vl°ot van oorlogsschepen om hem
te halen. Zo wordt zijn geleerdheid
ÏHjb) Poodlottig, want zij legt hem de ver-
aPd g op in dienst van zijn vaderland
va' re doelen na te streven. De bewoners
hejb Calabuig mobiliseren inmiddels hun
?6®chelijke verdedigingsmiddelen: oude
Xj ®ren, speren, stokken en messen.
8chpf professor neemt vrijwillig af-
ld, in de wetenschap, dat hier geen
Va 6re keus is. Wanneer de helikopter
„Wat heb je aan geld?"
(Van onze filmredactie)
WIJ wisten niet dat een Italiaans
acteur als gast op het Internatio
nale Filmfestival in Den Haag
zoveel ernstige woorden zou spre
ken. Vooral niet, als men weet dat
hij ook nog Sardijns bloed in de ade
ren heeft vloeien, en van dat Sar-
dijnse bloed hebben wij horen ver
melden, dat het nog al snel gaat
bruisen als het de kans krijgt.
AMADEO NAZARRI verklaarde
arm te willen sterven, maar dat hij
het in deze wereld voorlopig nog wel
best vindt. Nu moet u weten, als u
het nog niet wist, dat deze „oudste"
filmacteur van Italië (iets ouder dan
45), vrijgezel en het idool van de Ita
liaanse meisjes, geld verdient als
water, een huis te Rome heeft met
56 kamers16 badkamers en een
zwembad, waarbij wij aantekenen
dat hij het laatste momenteel wel
erg mist. Kansen genoeg dus om te
leven en zijn Sardijns-Italiaans bloed
te laten bruisen. Ewel, Amadeo mij
merde: „wat heb je aan geld?" En hij
mijmerde dat, terwijl hij uitkeek over
het zomerse Filmfestival-Schevenin-
gen. „Ik ben een sociaal voelend we
zen", vervolgde hij, „en ik wil, dat
anderen in mijn voorspoed delen."
GIULIETTA MASS1NA, zijn vrou
welijke collega uit het zonnige zuiden
(La Strada) kijkt met een moeder
lijke glimlach naar de forse acteur.
„Ik ken hem gewoon niet terug", zegt
ze. „Amadeo is altijd rustig, ja zelfs
een beetje schuw. In Italië doet hij
geen mond open en hier in Nederland
gedraagt hij zich als een uitgelaten
schooljongen, maakt grapjes en
straalt van levenslust. Het zal de ver
andering van lucht zijn". Of dat grap
jes maken nu slaat op dat huis met
56 kamers of op dat arm willen dood
gaan, het is niet te zeggen. In ieder
geval vinden beide filmsterren Ne
derland fantastisch en kunnen zij zich
niet voorstellen, dat er hier wel eens
wordt geklaagd over te veel regen.
,,Het is een heerlijk fris land", zegt
Amadeo met een stem als een bronzen
klok. „Jammer van die woningnood,
want een villa op een duin hier zou
mij wel aanstaan." Dat grapjes ma
ken slaat dus toch op het arm willen
doodgaan.
Onder auspiciën van de Jacob Maris-
stichting wordt in het Arnhems ge
meentemuseum een tentoonstelling ge
houden van werken van Paul Citroen,
die dit jaar de Jacob Marisprijs ont
ving.
Vrijwel de gehele eerste verdieping
is gereed gemaakt voor deze tentoon
stelling, die zowel door Paul Citroen
vervaardigde portretten (van vele be
kende persoonlijkheden) als landschap
pen en stillevens omvat. De tentoon
stelling wordt geopend op zaterdag 22
juni en duurt tot 16 september a.s.
Naar het K.N.P. uit betrouwbare bron
in Vaticaanstad verneemt, koestert, kar
dinaal Wyszynski primaat van Polen, die
gisteren van Rome naar zijn vaderland
is teruggekeerd, het voornemen het vol
gend jaar een bezoek aan Lourdes te
brengen, om deel te nemen aan de ker
kelijke feestelijkheden in verband met
de honderd-jaar-viering der verschijning.
Verscheidene deputaties van de Ne
derlandse landmacht hebben gisteren
de Slag bij Waterloo herdacht aan de
voet van de naald, die aan de Konings
laan te Baarn de herinnering aan deze
veldslag uit 1815 levendig houdt.
Na het spelen van het Wilhelmus
door het trompetterskorps van de ca
valerie legde de heer J. M. van der
Drift, majoor der infanterie b.d., een
krans aan de voet van de gedenknaald,
als vertegenwoordiger van het hoofdbe
stuur van het „comité 1815". Namens
de Nederlandse regimenten legde ma
joor H. de Wit, wnd. commandant van
het regiment huzaren van Sijtzema, een
krans.
Majoor De Wit hield een rede, waarin
werd herinnerd aan het feit, dat de
overwinning van Waterloo een ein
de maakte aan de overheersing van
Nederland en een groot deel van Euro
pa. De Nederlandse militairen hebben
in deze overwinning een niet onbelang
rijk aandeel gehad.
Deze recente foto van het koninklijk gezin werd door H.M. de Koningin ex
clusief ter beschikking gesteld van het Prins Bernhard Fonds en de Anjer
fondsen, waarvan Z.K.H. regent is, voor de jaarlijkse inzameling van deze
maand voor het Nederlandse culturele leven (Foto M. C. Meyboom)
Over de honderd bladzijden worden tn
het eerste deel gewijd aan de levensloop
van de auteur, in 1876 op 8 december ge
boren te Latour-d'Auvergne ais oudste uit
het gezin van een notaris, dat 2 jongens en
3 meisjes telde Zijn ouderlijk huis stond
op het stadhuisplein, sinds 1 juli 1956
„Place Joseph Malègue" geheten. Vader
was streng en liet aan zijn gezag niiet tor
nen; volgens zijn zoon Franck ook gods
dienstig, maar dat wilde hij nooit weten
Moeder was het die op religieus gebied
de toon aangaf; haar portret is sprekend
de moeder van „Augustinus".
Joseph had een buitengewone fantasie
en was ook intelligent, ofschoon hij op
school niiet altijd slaagde en op het lyceum
Blaise Pascal van Clermont-Ferrand zelfs
geheel dreigde te mislukken waarna hij
naar de Eudistenschool Saint-Jean van
Versailles toog, die hij met compleet suc
ces afliep. Toen al liep hij rond met het
plan een roman te schrijven. Zijn grote
vriendschap voor Henri Vénard, professor
in de filosofie aan het college Saint-Louis
de Gonzague, dateert uit deze tijd. Van
1899 tot 1901 bereidde hij zich o.m. onder
Bergson en Delbos (filosofie) voor op de
Ecole Normale Superieure van het lyceum
Henri IV, dat hij echter nooit bezocht
heeft. Daar leerde hij zijn beste vriend,
Jacques Chevalier* kennen. Van 19041911
volgden de juridische studies aan de Pa-
rijse Universiteit; terzelfdertijd was Malè
gue leraar van graaf Hervé de Talhouët-
Roy en woonde bij genoemde familie.
Onder alle goede werken die hij be
oefende was zijn lidmaatschap der confe
rentie van St.-Vincentius a Paulo het
voornaamste. De familie Talhouët getuig
de van Malègue dat hij zeer pieus was,
erg goed, delicaat en gevoelig met een
groot respect voor de jonge vrouw, te
genover welke hij zich steeds zeer timide
gedroeg; voorts erg afgetrokken en ver
geetachtig en dat hij veel last had van
slapeloosheid. In kunstwerken daarente
gen ging hij geheel op. Hij hield er van.
hardop te lezen; en dan veel van Proust,
wiens psychologie hij bewonderde doch
over wiens stijl en sommige karakterteke
ningen hij minder te spreken was. De „ka
tholieke Proust" oordeelde over de ande
re, dat deze nooit een gevoel had door
grond zich alleen interesserend voor het
begin en voor het einde maar niet voor
de warmte van het innerlijk.
Tijdens zijn verblijf by de Talhouëts
liet hij zich opnieuw uit over het boek dat
h(j zou schrijven: „Ik ga een roman uit
geven die geen kwaad zal doen en die men
ieder in handen zou kunnen geven. Ik zou
willen aantonen dat er nog zwaardere
zonden bestaan dan die van het vlees".
Na in 1911 te Londen te zijn gedocto
reerd in dc rechten op een economisch-
petitieke thesis, in Engeland uitgewerkt,
werd het oktober 1913 alvorens hij werd
beëdigd voor de eerste kamer van het Hof
van Appèl te Parijs en hij zich als lid der
balie van deze stad deed inschrijven. De
eerste wereldoorlog gooide roet in het
eten. Bij zijn ouders, toen in Issoire wo
nend, teruggekeerd nam hjj o.m. als zie
kenoppasser dienst in een hospitaal en te-
ota..de vloot hem nog eenmaal over het
vUq e.. draagt, schiet men zijn laatste
ïq rpijl als een eresauut aan hem af.
IW® n kort, droog gesprek met de admi-
die hem afhaalt, zegt hij zijn ver-
stgj1 Paradijs vaarwel met tranen in zijn
derin als hij vertelt, dat hij er veel vrien-
Alle bewoners waren zijn vrien-
ahe 928.
i za* voor de toneelgroep ,'Arena"
Jiq- 'ahg gekoesterde wens in vervul-
t^gaan;
in Den Haag zal dan de pre-
Y>6tlf,e van Molière's „School voor Vrou-
tvorden gegeven, in de vertaling
L Bert Voeten. De decors (geïnspi-
i.5tt 0p een idee voor décor-wisseling
R - franse decor-ontwerper Chris-
w0t. Gerard) en de kostuums zijn ont-
0tltw n door Leontine van Beurden, een
Seia eï"Pster die haar opleiding in En-
ontving en hiermee haar eerste
t in Nederland uitvoert.
in handen van Erik Vos.
Men kan de vertoning van Otto Pre-
minger's interpretatie van Shaws Jeanne-
d'Arc-toneeispel alleen verklaren, het
geen nog geen verontschuldiging bete
kent, door dc opvatting van de keuze
commissie om een film te vei tonen die
representatief is voor 't momenteel veel
beoefende genre en die door vee) reclame
en propaganda in de vluchtige schijn der
publiciteit staat. Want als staal van he
dendaagse filmkunst kan dit langademige
en langdradige praatstuk, dat af en toe
even opleeft tot een kijkspelletje, zeker
niet gelden.
De opzet het omstreden stuk van Shaw,
hoe men dit ook waardeert, in filmtaal
om te zetten is practisch een onmogelijk
heid, waar Shaw's drama uitsluitend be
rust op de spitse dialogen vol ironie, sar
casmen en cynische grappen of wijshe
den. Of zo men wil kwasi-wijsheden.
Preminger heeft dan de uiterlijke ver
schijningen van Shaw's visie op de Maagd
van Orleans tot uitgangspunt gekozen en
er gepoogd de zijne van te maken. De
verkortingen en verplaatsingen van scè
nes, die hij in samenwerking met Gra
ham Greene aanbracht, doen misschien
aan die opzet afbreuk, in de praktijk be
sparen ze de toeschouwer het geduldig
en vermoeiend kijken naar cinematogra
fisch geregistreerde dialogen. Het gespro
ken woord is het element waardoor
Shaw's wereld in de geest van de toe
schouwer gaat leven. De film poogt hier
concrete beelden bij aan te brengen, die
als kijkspel af en toe even interessant
zijn, maar ofwel de geest van de woorden
niet dekken, ofwel gefotografeerde twee
spraken voorstellen. Dat Preminger de
epiloog over de film verdeelde en met
zgn. flash-backs werkt, lag voor de hand.
Op die manier ontstond tenminste nog
enige afwisseling in de toneelmatige op
zet, die op een plat vlak zonder figuren
t j, W oensdag 19 juni: Enkele grote attracties weer vanavond. Het Engelse
f °yal Ballet geeft in Amsterdam zijn tweede programma met o.a. The
R; e's Progres, echter niet op de muziek van Igor Strawinsky. In Den
j;aag treedt op het Italiaanse Piccolo Theatro della citta di Milano met
^et ons niet onbekende „Arlecchino, servitore di due padroni" (Knecht
ah twee meesters) van Carlo Goldoni.
v levens geeft in Den Haag het Nederlands Kamerorkest een uitvoering
kah het programma dat gisteravond te Amsterdam ten gehore werd ge-
in utrecht een opvoering van The Rake's Progress door de Ne-
rlsndse Opera en te Heerlen een opvoering van Moortje,
donderdag 20 juni: In Delft komt donderdagavond de jaarlijkse pre-
lere van „Elckerlyc" door de Nederlandse Comedie.
Amsterdam kan men gaan luisteren naar Verdi's Requiem door het
®Sldentiekoor. Tevens is er in Amsterdam een opvoering van Moortje
tv. 'n Rotterdam een optreden van het Royal Ballet met het tweede
grarnma.
van vlees en bloed al gauw verveling-
wekkend en irriterend werkt. Weliswaar
poogt Preminger met een camera die
nu eens star gadeslaat, dan weer vol actie
door het décor zwenkt en rijdt, bewegin
gen te creëren, maar dit blijft toch uiter
lijk gedoe zonder geestelijk of emotioneel
effect. De beelden zelf zijn geladen. Men
kijkt tegen het spel aan, onbewogen zo
als bij Shaw trouwens ook, en ziet een
Maagd van Orleans, die beslist niet de
kracht, de eenvoud en het onverwoest
bare geloof in haar zending heeft, die het
simpele boerenkind toch in alle visies,
die men in de loop der jaren over haar
heeft ten beste gegeven, bezit. Deze Jean
Seberg, over wie zoveel te doen is ge
weest in de reclame-pers, heeft haar
beste en meest overtuigende moment
wanneer ze alle spel, met het houten
kruis, in panische schrik van zich af
werpt op de brandstapel. Dit is het mo
ment waarop ze dan ook niet acteert en
waarop de dreiging der levende verbran
ding een ogenblik werkelijkheid werd.
Natuurlijk zetten grootheden als John
Gielgud, in de rol van de Graaf van War
wick en een Richard Widmark, als de
Dauphin, veel sterkere figuren op het
doek, maar dit zijn prestaties die men
met toneelogen moet bezien en die, in
het reproductieve aangewend, het uit
blijven van een herschepping in filmtaal
des te pijnlijker doen voelen.
P. v. d. H.
Aula Gemeentemuseum: 14.00: H
M De Stichting Film Centrum her- M
H denkt haar 10-jarig bestaan. Cau-
serie door Bert Haanstra over zijn
filmwerk en ervaringen. Vertoning s
H o.a. van „Panta rhei", „Strijd zon-
der einde" en „En de zee was niet
g meer".
H Metropole Palace: 14.30: .,The g
g strange one", regie: Jack Garfein. g
Voorprogramma: „Olandesi del
js 600", „Calling Dr. Magoo".
20.50: „High tide at noon", regie: g
H Philip Leacock. Voorprogramma: g
„Lullaby", „De weg door de wol- g
g ken".
H Gemeentemuseum: 1017: Ten-
g toonstelling „Affiche en Film" met g
g filmprogramma: Poolse documen-
taire „Regen" 1929. Van Joris Ivens j=
H en Mannus Franken.
H Kurhaus-Cabaret Scheveningen: g
H 1121: Demonstraties met Todd- g
AO grootbeeld-systeem.
Het eerste optreden van The Royal Ballet een nogal hoogdravende naam
voor een jeugdige dansgroep die kennelijk pas de dansschool van Ninette de
Valois ontgroeid is heeft in het Gebouw voor K. en W. te Den Haag
gisteravond plaatsgehad. Er werd door de solisten (Field, Neation) voortref
felijk werk geleverd maar het corps-de-ballet liet geen verbluffende dingen
zien in een program dat naar typisch Engelse aard vooral aan uitbeeldings-
dans was gewijd. „Apparitions", „Blood-wedding" en Les patineurs" toonden
de kracht en de zwakte van de choreografie van Frederic Ashton. Het leek
of hier meer sprake was van jeugdwerk dan van rijpe scheppingen. Het best
beviel nog het vrolijke „Les patineurs".
vens was hij gedurende enige tjjd plaats
vervanger van een professor. Ook was hij
in militair verband werkzaam aan de
Frans-Zwitserse grens. Id oktober 1920
solliciteert hij naar een rechts-positie
maar wordt niet benoemd; tegelijk advi
seert men hem wegens zijn zwakke stem
de advocatuur maar op te geven.
Deze nieuwe tegenslagen, gevoegd bij
die der Ecole Normale, bezorgen Malègue
een soort minderwaardigheidscomplex,
waarvan hij nooit geheel is losgekomen.
Hij verlaat Parijs en is twee jaar leraar
te Savenay bij Nantes. Volgens Hervé
de Talhouët verrichtte hij daar zijn ar
beid als een apostolaat, minder tevreden
nog over de ondeugdelijke professoren
dan over de weinig intelligente leerlingen.
De faam van zijn wonderbare kennis
en van zijn volmaakt godsdienstig leven
drong door tot de cercle 'catholique
d'Universitaires te Parijs. Aan dezer
stichtster, vroeger lerares te Nantes, werd
hij gesignaleerd als een „professor die
tot verbazing van velen zijn katholiciteit
niet onder stoelen of banken stak, naar
de mis ging en er communiceerde. Mile
Homéry, bedoelde stichteres, slaagde er
in hem met haar kring in contact te bren
genen speelde het bovendien klaar,
zekere juffrouw Yvonne Pouzin, beken
de dokteres te Nantes, tot een huwelijk
te brengen met de timide, 47-jarige
Malègue. De trouwplechtigheid had plaats
op 29 augustus 1923 voor het Maria-
altaar der parochiekerk Bon Port te
Nantes.
Over dit ideale echtverbond dat zulk
een voorname rol zou vervullen in het
verdere leven van de auteur, zou een
apart hoofdstuk kunnen geschreven wor
den. Dr. Pouzin was nl. een heel bij
zondere vrouw en de eerste die als di
rectrice van een hospitaal was benoemd,
doch niettemin als echtgenote haar plich
ten met de uiterste nauwgezetheid ver
vulde. Dr. Véran schroomde niet van
haar te zeggen: „Elle était l'élégance In-
tellectuelle et morale dans une de ses
formes les plus parfaites".
Dit huwelijk bleek een zuivere harmo
nie. Zij was het die Malègue er van over
tuigde zijn positie bij het onderwijs eraan
te geven om te beter zich geheel aan
zij» grote roman te kunnen wijden.
Zij bereidde de „geboorte van Augus
tin" voor door van haar echtvriend alles
was hem hinderen kon verre te houden,
door te waken over zijn gezondheid en
de rust van zijn geest, door hem geheel
vrij te laten bij zijn werk en door zijn
inspiratie waar nodig tot steun te zijn.
Joseph Malègue zei altijd dat hij deze
merkwaardige vrouw dankte aan zijn
heilige moeder, die steeds de toekomst
van haar zoon had toevertrouwd aan de
H. Joseph
In 1936 het jaar waarin Malègue
Rotterdam bezocht voor een expositie
van Vermeer kocht het echtpaar de
Essongerie, een diep in het bos liggend
buitengoed, waartoe de hinderlijke gelui
den van het maatschappelijk leven niet
konden doordringen en dat ook voorzien
werd van een charmante kapel.
Hier sleet hij zijn laatste jaren. De
oorlogsverklaring van september 1939
was voor hem een zware slag; 19 juni
1940 arriveerden de Duitsers in Nantes.
De volgende dag schreef Malègue een
..prière pour un Temps de grande ca-
lamité" doch moest er alvorens het ge
drukt werd veel uitlichten dat hem an
ders een arrestatie of doodvonnis gekost
zou hebben Trouwens de dood loerde
toen reeds op hem door een ongeneeslijk
maaglijden. Op 9 augustus werden hem
de laatste sacramenten toegediend; maar
het moest 30 december worden voor de
auteur van „Augustin" in vredige kalm
te ontsliep.
L. H.
(Wordt vervolgd)
„Joseph Malègue", door Elizabeth Mi
chael Editions Spes. Parijs.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Voor de negende maal heeft de Commis
sie voor de Collectieve Propaganda van
het Nederlandse Boek in het Stedelijk
Museum de tentoonstelling „De bestver-
zorgde vijftig boeken van 1956" georgani
seerd. Een door de commissie ingestelde
jury, bestaande uit mevr. S. Heynemann
en de heren D. Dooyes, D. Giltay Veth,
Chr. Lceflang en G. Proost deed de keuze
uit de werken die door 27 uitgevers wer
den ingezonden. Het Spectrum te Utrecht
en De Bezige Bij te Amsterdam zagen elk
vijf boeken bekroond, De Arbeiderspers te
Amsterdam, Bruna te Utrecht, Elsevier
Publishing te Amsterdam, Querido te
Amsterdam en Samsom te Alphen
aan den Rijn elk drie en de rest
van de uitgevers elk twee of één boek.
Onder deze laatsten komen ook voor het
Ministerie van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid met het jaarverslag van de
Centrale Directie van Wederopbouw en
Volkshuisvesting 1955, het ministerie van
O., K. en W. met „De ontwikkeling van
het Lager Technisch Onderwijs", de
Staatsdrukkerij met „De Nederlandse Kie
zer" en de Vereeniging ter bevordering
van de belangen des Boekhandels, waar
van bovengenoemde commissie een ondcr-
De jury kwam in haar rapport tot de
conclusie dat het algemene peil dat ge
leidelijk bereikt werd. ook dit jaar ge
handhaafd bleef, al waren er, evenals ver
leden jaar ..weinig echte uitblinkers". De
bekroningen zijn meer verspreid over ver^
schillende uitgevers. Kleine onvolkomen
heden komen, ook in de bekroonde boe
ken, nogal eens voor hetzij in het zetwerk
(te wijd), de druk (ongelijkmatig, te vet
of te schraal), of het bindwerk (niet goed
openliggend). Opdikkend papier is nog
steeds geliefd, helaas ook daar, zo voegt
de jury er aan toe, waar kunstmatig dik
ker maken van een boek onder geen be
ding als een deugd kan worden be
schouwd. Nog iets meer zou men reke
ning mogen houden met de boekenber-
gingsmogelijkheden der klein-behuisden.
Verheugend wordt het genoemd dat
van de uitgaven ter gelegenheid van het
Rembrandtjaar zovele konden worden
uitverkoren („Rembrandt, vorst der
schilders" door David de Jong van uit
geverij Contact te Amsterdam; „Rem
brandt en de engelen" door S. Vest
dijk van Daamen's Uitgeverij te Den
Haag; „Voetsporen van Rembrandt"
door Ella Goldstein en E. R. Meyer van
Bruna te Utrecht en ..Rembrandt" door
dr. G. Knuttel Wzn. van Ploegsma te
Amsterdam).
Op het terrein van jeugd- en school
boeken gebeurden enkele verheugende
dingen. Er is een tendens naar betere ver
zorging tn illustratie. Opnieuw werden
goede resultaten bereikt in de categorie
der pocket-uitgaven, die men wel goed
koop maakt maar kennelijk niet op een
koopje. Bekroond in dit genre zijn ,-Vijf
5-tigers" van De Bezige Bij; „Poëtisch
akkoord" en „Vrouwen van Parijs" van
Bruna en „Bakvis tussen sinaasappelen"
van het Spectrum.
Onder de vjjf bekroonde werken van
laatstgenoemde uitgever behoren verder:
„Kardinaal de Jong" door H. W. F.
Aukes; „Alberdingk Thjjm" door Gerard
Brom; „Renaissance in mei" door dr. Ile-
lène Nolthenius en .'Aartsbisschoppelijk
klein-seminarie Culemborg Apel.'oorn
1906-1956". J. J. Romen en Zonen te Roer
mond zag haar uitgave „Romantische
boekillustratie in België" in de rjj der
„gelauwerde" werken opgenomen.
In totaal werden 17 romans, gedichten
en essays; een gelijk aantal (bij toeval)
wetenschappelijke, populair-wetenschap-
pelijke en vakboeken; 7 kunst- en plaat
werken; 4 jeugd- en schoolboeken; 1 boek
dat niet in de handel is; 1 bibliofiel boek
en 3 catalogi geëxposeerd. De jury kende
ook nog een aantal eervolle vermeldingen
toe.
Op een bijeenkomst, die aan de opening
van de tentoonstelling vooraf ging, reikte
de heer Chr. Leeflang, voorzitter van de
propagandacommissie de oorkonden uit.
De dichter Jan G. Elburg hield een gees
tige causerie over de betekenis, die het
goedverzorgde boek voor de schrijver
heeft. Natuurlijk hecht een auteur waarde
aan het uiterlijk en aan de handzaamheid
van het boek, omdat hij toch altijd ook
een „makelaar is in min of meer ont
roerende goederen", zo meende hij.
De expositie blijft tot 28 juni geooend.
In de buurtschap Zeelst, gemeente Veld
hoven, is gisteren een kapitale boerderij
in vlammen opgegaan. De brand werd
veroorzaakt door blikseminslag. Van het
bedrijf kon niet meer dan een loods wor
den behouden. Twee varkens kwamen in
de vlammen om. De brandweer van Veld
hoven, die op het moment van het alarm
juist in Hoogeloon assisteerde, heeft wei
nig kunnen uitrichten, net zo min als
een brandweerploeg van de R.A.F. van het
nabijgelegen vliegveld Eindhoven.
Bij de blussingswerkzaamheden zijn twe
huurlieden van de eigenaar, de heer Ver-
berne, gewond geraakt. Een van hen is
in een ziekenhuis opgenomen.
De brand in Hoogeloon, waarbij de
brandweer van Veldhoven assisteerde,
woedde in een winkelwoonhuis, waarin
een textielzaak was gevestigd. Oorzaak
van de brand was ook hier blikseminslag.
Men is er in geslaagd het woongedeelte
van het pand te behouden. De winkel met
voorraad brandde geheel uit. In beide ge
vallen dekt verzekering de schade. De
brandweer van Veldhoven is ook nog
uitgerukt voor een brandmelding na blik
seminslag in een zulvelwinkel. Hier wist
men erger te voorkomen.
Door blikseminslag is gisterenavond ook
brand uitgebroken in de boerderij van de
familie Kruisbergen aan. de Lageweg te
Dreumel. Het vuur had in het dak, dat
gedekt was met stro, gretig voedsel. Het
huis alsmede een schuur en hooimijt ston
den in een minimum van tijd in brand.
De inwoners konden zich tijdig in veiligJ
heid stellen. Van de inboedel kon nage
noeg niets worden gered.
Gisteren heeft een felle brand een
boerderij te Vlagtwedde, bewoond door de
familie H. Timmer in de as gelegd. Van
de inboedel kon maar weinig worden ge
red. De brandweren van Vlagtwedde en
Selhngen namen aan de blussingswerk
zaamheden deel. De boerderij was verze
kerd. Oorzaak van de brand is onbekend.
