NIEUWE REGELING VAN
DE PACHT AAN DE ORDE
Kweekscholenplan voor kennis
geving aanvaard
Is Cambridge-week te Leiden
groots opgezette .practical joke
K.R.L-INDUSTRIE VINDT DE
EUROMARKT TE KLEIN
Overzicht
Tweede Kamer
Mr. C. W. Tlione com
mandeur Oranje Nassau
Jonathan Rough sluipt door de straten
van de Sleutelstad
The Marlowe Society h1
„As you like it"
Geschil tussen
sitsief en Gomulka
PAGINA
A'ivellerende tendens
Minister antwoordt
Vrijwilligheid voorop
Meer eenvoud
Kweekscholenplan
Studenten onnatuurlijk rustig
STUDENTENVERENIGINGEN
Deviezenreserve
MGR. M. OOMENS OPENT
ZONDAG „DE STEVERT"
Buitencentrum voor Katholiek
Vrouwelijk Jeugdwerk
NIEUWE, AMERIKAAN^
AMBASSADE
perfectionisten en de confrontatie van
de vereiste aantallen kweekschoolleerlin-
gen per inrichting en per provincie met
het huidige opleidingsapparaat.
Zo had men theoretisch nóg een aantal
indelingen kunnen maken en dan komt
men er nooit meer u;t.
Maar na deze theoretische probleem
stelling werd er natuurlijk uitgebreid
over gepraat.
Het was de heer Peters (KVP), die in
de avondvergadering het eerst aan het
woord kwam en het onbegrijpelijk achtte
dat de minister zich voorstander toonde
van grote kweekscholen. Hij vroeg zich
af of de kweekschoolwet van minister
Rutten al niet meteen wordt gedesa
voueerd. Onjuist vond hij het discrimi
nerende getal van minimum 125 leerlin
gen te gaan introduceren. Concentratoe
van scholen zal alleen in grote plaatsen
mogelijk zijn.
zei hij nog en
plan. omdat zijn
JSB fractie ook
'l overtuigd is van
de noodzaak
v.van pianjjjng.
Ook de heren
J. PETERS Scholten (AR)
Ondanks kritiek toch en Kleijwegt.
erkentelijk hadden woor-
deh van erken
telijkheid voor het kweekscholenplan. De
tijd van kwekeling-met-akte van weleer
mag nooit meer terugkomen, zei de laat
ste en hij vond die tijd haast even erg
als deze tijd met zijn schreeuwend tekort
aan leerkrachten. De heer Kleijwegt
vroeg verder of de minister een streef
datum kon noemen, waarop de scholen
met minder dan 125 leerlingen zullen zijn
verdwenen. Eventueel meende hij, dat
wettelijke dwang geboden zou zijn.
Een school met 200 leerlingen biedt, de
beste waarborgen. Dat zei mevrouw For-
tanierDe Wit (VVD) en zij bleek het
hier met de minister eens te zijn. Dat de
rijkskweekschool te Schoonhoven met
zestig leerlingen werd opgeheven, vond
zij best, maar zijn er al plannen voor
een nieuwe openbare kweekschool in
Zuid-Holland, was haar vraag.
Is er wel sprake van een kweekscholen
plan, vroeg de heer Tilanus (CH) zich af;
het is veeleer een nota, welke straks voor
kennisgeving kan worden aangenomen
Een vraag over een streefdatum bfengt
echter botsing met de wet, zo meende hij
De minister van O., K. en W. verklaarde
dankbaar te zijn voor het kweekscholen
plan. Het was niet zijn bedoeling dit plan
ter goedkeuring aan de Kamer voor te
leggen. Hii ziet het als een richtlijn voor
het beleid, dat hij zich aan de hand van
de wet voorstelt te voeren.
Na deze gedachtenwisseling voelt hij
zich gesterkt snelle beslissingen te ne
men. Het adopteren van scholen zal hij
niet meer toestaan. De stelling van de
heer Peters, dat bij een kleine school het
contact tussen leerling en leraar beter is,
kan z.i. in haar algemeenheid niet worden
volgehouden. De bewindsman geeft als
zijn opvatting, dat het gewenst is, dat er
een geleidelijke concentratie tot stand
komt; een streefdatum valt echter niet
aan te geven, zo meende hij.
Verder merkte de minister nog op, dat
er nog geen plannen voor een rijkskweek
school in Zuid-Holland zijn uitgewerkt;
er zijn pas zeer voorlopige contracten ge
weest met drie gemeenten in deze pro
vincie. Tenslotte verklaarde hij, dat het
hem bekend is, dat twee kweekscholen,
een in Limburg en een in Noord-Brabant
pogingen doen om tot concentratie te ge
raken. Er is op het ogenblik 3 miljoen
beschikbaar voor beurzen voor studeren-
de.i aan kweekscholen.
Hierna werd het kweekscholenplan voor
kennisgeving aangenomen.
Dinsdagochtend heeft Z.E. dr. S. L. Mansholt, de mbiister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorzieningde nationale
landbowivexpositie „De Internationale Landbouwbeurs" op de terreinen van de Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs te
Utrecht, geopend. Op de foto ziet men Z.E. Mansholt, die vanaf een van de gebouwen van de Jaarbeurs de Landbouio-
beurs bekijkt.
Men kan zeggen, dat in dit ontwerp het
Pachtbesluit in grote lijnen is gevolgd,
maar dat hier tevens van de gelegenheid
gebruik is gemaakt voor een z.g. sanering
van de boerenstand, wat nog wel wat voe
ten in de aarde zal hebben.
Het principiële standpunt van de heer
Droessen (KVP) beschreef deze aldus, dat
hij het pachtcontract ziet als een privaat
rechtelijke overeenkomst, waarvoor aller
eerst de partijen zelf de verantwoordelijk
heid dragen.
Zij moeten dus het recht hebben hun
belangen zelfstandig te behandelen, maar
met volledige inachtneming van het al
gemeen belang. Alleen als zij in dit laat
ste tekort schieten heeft de overheid een
aanvullende taak.
Bij een verhouding tussen vraag en
aanbod, zoals nu, waarbij de pachters
gevaar lopen het slachtoffer te worden
van al te onereuze pachtvoorwaarden is
een ingrijpen van de overheid ter bescher
ming van het algemeen belang onvermij
delijk.
Het ipgewikkelde van de pachtverhou-
dingen maakt zelfs een vergaande wet
telijke regeling noodzakelijk evenals een
effectieve beheersing der pachtprijzen.
Daarbij is het echter tevens een eis van
algemeen belang, dat het particuliere
eigendomsrecht niet sterker wordt aan
getast dan noodzakelijk is.
weLdat mer^
DR. IR. W. DROESEN alleen zou mo-
Ernstige bezwaren Sen invoeren
om achteruit
gang van de bestaande toestand tegen te
gaan, niet om bestaande situaties te ver
beteren.
Immers volgens het ontwerp zal ver
pachting van kleine bedrijven niet meer
worden goedgekeurd. Maar, zo stelde de
heer Droessen, wat moet men dan met
de onverpachtbare en dus ook onverkoop
bare boerderijtjes? Waar moeten die men
sen blijven? Moeten die maar in bejaar
dentehuizen worden ondergebracht? Ot
vallen hun te kleine bedrijven onder de
bijzondere omstandigheden? Maar, zo zei-
de de heer Droessen, dan zijn er méér
bijzondere omstandigheden dan normale
Hij gaf toe, dat er te veel kleine be
drijven zijn, maar dan moet men geschik
te maatregelen nemen, maatregelen van
ruil- en herverkaveling, maar de vrijwil
ligheid der betrokkenen moet voorop blij
ven staan. Overigens vond hij het ook
beter de stringente bepalingen voor her
en ruilverkaveling niet thans in te voe
ren, maar te wachten op het rapport van
de commissie-Hofstee.
Het is in dit bestek ondoenlijk een glo
bale inhoud of overzicht te geven van d,l
191 artikelen tellend wetsontwerp. Trou
wens de punten, waarop het straks zal
aankomen, zullen bij de behandeling van
de amendementen wel uit de doeken ko
men.
'En, zoals gezegd', er zijn er nu reeds
bijna dertig. Er komen er natuurlijk nog
meer.
Intussen stond ook de heer Biewenga
(AR) op het standpunt, dat de sociaal-
economische kwestie van de te geringe
bedrijfsgrootte niet moest worden verhol
pen door een dictatoriaal verbod, maar
door ruil- en herverkaveling. Dat zou de
Grondkamer moeten bespreken, al vond
de heer Droessen het weer moeilijk, dat
de Grondkamer zich met al die individue
le gevallen zou moeten gaan bezig hou
den.
Het was eigenlijk alleen de heer Van
Dijk (VVD) die namens zijn fractie kwam
verklaren, dat hij niet zo erg happy was
met dit ontwerp. Het Pachtbesluit uit '41
heeft bevredigend gewerkt, zeide hij, wij
hebben geen behoefte aan herziening van
de pachtwetgeving. Hij haalde minister
Van Maarseveen aan ten tijde, dat deze
minister van Justitie was en die had ge
zegd, dat er gestreefd moest worden naar
meer eenvoud.
Bescherming van de pachter, zo zeide
hij, kan niet worden gemist, maar men
moet niet verder gaan dan de redelijks
belangen van de pachter noodzakelijk en
die van de verpachter verantwoord doen
zijn.
En toen kwam het. De heer Van Dijk
meende te moeten constateren, dat nage
noeg alle nova in dit wetsontwerp be
trekking hebben op de versterking van
de positie van de pachter en dat zij een
uitholling betekenen van de bevoegdhe
den van de grondeigenaar. Het kwam er
volgens hem op neer, dat de pacht in dit
ontwerp erfelijk wordt gemaakt. Het hele
ontwerp, zo zeide hij zeer plastisch, riekt
teveel naar de bureaulamp en te weinig
naar hooi en mest.
Men zou in zijn gedachtengang ook
kunnen zeggen dat zijn opvatting teveei
riekt naar de couponschaar en te weinig
naar de geur van het land en de stal.
De heer Egas (PvdA) ging natuurlijk uit
van: sociaal-economisch verantwoorde be
drijven. Dat betekent: weg met de klein?
bedrijven, waartegen de heer Droessen
juist stelling had genomen. Hij ging zelfs
van het onbegrijpelijke standpunt uit, dat
een landarbeider geen boer kan worden
eigenlijk, omdat hij dan veel te hard, ook
buiten de arbeidstijd, zou moeten wer
ken. Alsof iemand in het leven ooit iets
heeft bereikt, die alleen maar werkte, als
hii het beslist moet.
Een landarbeider, wiens ideaal een
eigen bedrijf is. heeft daar iets meer voot
over dan de heer Egas en de zijnen. Het
amendement van de heer Egas, dat nog
wel niet werd ingediend, maar reeds
werd aangekondigd, was daarom o.i. wel
een tikje vreemd. Hij wilde dus geen
kleine bedrijven, maar hij wenste volgens
zijn in het uitzicht gestelde amendement
ook de goedkeuring voor verkaveling aan
een bedrijf te onthouden als daardoor een
tóch al groot bedrijf nog zou worden ver
groot. Het is natuurlijk juist, dat men die
verkaveling dan beter kan richten op
kleinere bedrijven, die er behoefte aan
hebben, maar als die er nu niet zijn!
Mr. C. W. Thone, sinds 1939 voorzitter
van de tariefcommissie (waa: van hij" in
1935 reeds ondervoorzitter werd) heeft he
den wegens zijn aftreden als zodanig af
scheid genomen van de leden van dit col
lege, alsmede van een aantal fiscale
autoriteiten.
Tijdens een druk bezochte receptie, ge
houden in de raadszaal van het college
heeft de regeringscommissaris voor de
belastingen, dr. W. H. van den Berge, de
aftredende functionaris de mededeling
gedaan dat H. M. de Koningin hem heeft
benoemd tot commandeur in de orde van
Oranje Nassau en hem de versierselen
daarvan overhandigd. Dr. van den Berge
memoreerde het belang van de tariefcom
missie, de hoogste rechter op een breed
belastinggebied, met name de omzetbe
lasting en de invoerrechten.
Morgen gaat de Kamer met dit geval
door. Er komen nog een hele serie spre
kers, die vooral ook de juridische aspec
ten zullen behandelen. Het zal zelfs d?
vraag zijn of men deze week met dit
ontwerp klaar zal komen. Als het zó door
gaat, zeker niet.
In de avondvergadering behandelde de'
Kamer het Kweekscholenplan.
Dit is geen wetsontwerp, maar alleen
een plan voor de spreiding van kweek
scholen over het hele land. Het spreekt
vanzelf, dat daaraan allerlei politieke
haken en ogen zitten.
De protestanten willen natuurlijk
kweekscholen in het noorden, de katho
lieken in het zuiden. Misschien daarom
heeft de minister van Onderwijs gedacht:
laat ik eerst maar eens een plan over de
spreiding van de kweekscholen indienen
en dan kan ik daarna zien hoe de reac
ties daarop zijn.
Met zijn ervaring kon hii geweten heb
ben. dat de hel los is, ais men de on-
derwijsspecialiteiten hun gang laat gaan.
Zakelijk is dit plan niet zó belangrijk.
Dat zou men toch eigenlijk zonder debat
aan de minister van onderwijs moeten
kunnen overlaten.
Maar in ons land hebben velen daar
over iets te zeggen.
Als men weet, dat dit plan niet al',een
betreft de spreiding van de kweekscholen,
maar ook de omvang ervan, de behoefte
aan onderwijzers, de verhouding tussen
het aantal jaarlijks afstuderenden en de
totale bevoiking der kweekscholen, dan
begrijpt men. dat de verdeling van het
aantal vereiste kweekschoolleerlingen
over de diverse richtingen vragen op
roept, die bijna niet te ontwarren zijn. En
daarna stelt men dan de minister van
Onderwijs verantwoordelijk voor hei
vraagstuk, dat er te weinig onderwijzers
zijn. Dat is natuurlijk het gemakkelijkst,
als men alleen maar kritiek kan geven
Maar daarnaast komt dan nog de belang
stelling voor de onderwijzersopleiding, de
geografische verdeling van de vereiste
aantallen leerlingen wij zijn immers
(Van onze correspondent)
De Cambridge Week te Leiden is sinds
gistermiddag in een zeer merkwaardig
licht komen staan door een publikatie in
een der plaatselijke bladen, waarin stond
te lezen, dat de gehele opzet „a practical
joke" kan zijn.
De stemming in Leiden ten opzichte
van deze grootse manifestatie is geduren
de de afgelopen weken trouwens steeds
erg verdeeld geweest. De oorspronkelijke
suggestie, dat het een universitair bezoek
van Cambridge aan Leiden zou zijn, werd
door velen uiterst gereserveerd ontvangen
en deze reserve nam toe, toen verleden
week grote vrachtwagens van Engelse
industrieën de Sleutelstad binnenreden. De
houding van de Leidse universiteit op de
eerste dag van de Cambridge Week (j.l.
maandag), liet duidelijk blijken, dat van
universitaire zijde de belangstelling uiterst
minimaal was.
Toen de dubbeldekstelevisiebus de Bree-
straat binnenreed en voor de studenten
sociëteit „Minerva" ten gevolge van een
verkeersopstopping even halt moest hou
den, hielden de toch heus niet lawaai-
schuwe Leidse studenten zich onnatuurlijk
rustig. Er hing geen vlag aan het gebouw
en enkele lusteloze jongelieden slenterden
ongeïnteresseerd naar de ramen om te
zien, wat buiten wel gebeurde. De burge
rij van Leiden toonde ietwat meer belang
stelling, maar van geestdrift was weinig te
bespeuren.
Toen na de aankomst van de bus de
Cambridge Week met een lunch officieel
werd geopend, was aan de vele lange
tafels in de foyer van de Stadsgehoorzaal
geen hoogleraar uit Leiden te bekennen.
De burgemeester van Leiden, jhr. mr. F.
H. van Kinschot, beantwoordde hoffelijke
tafelspeeches van de Earl of Bessborough
en de Britse ambassadeur in Nederland,
Sir Paul Mason, maar in al deze speeches
werd niet gewaagd over een welkom aan
hoogleraren van Leiden of Cambridge.
Hoewel het Leids Studenten Corps een
zeer sobere afvaardiging had gestuurd,
werd ook dit niet verwelkomd, terwijl het
een duistere zaak was (en nog is) of enige
officiële vertegenwoordigers van Cambrid
ge University aanwezig waren.
Ook tijdens de „wandelende lunch", die
het gemeentebestuur van Leiden gister
middag de Engelse gasten aanbood, ver
meed burgemeester Van Kinschot angst
vallig over de universitaire aspecten van
de Cambridge Week te spreken. Hij ver
diepte zich in de rijke geschiedenis van
Leiden en vond het prettig, dat Leiden
en Cambridge zoveel punten van over
eenstemming hadden.
Nu zou men de gehele Cambridge Week
dus tot een aangelegenheid van enkele
Engelse industrieën kunnen terugbrengen,
Het dagelijks bestuur der Unie van Ka
tholieke Studentenverenigingen in Neder
land voor het jaar 1957—1958 is als volgt
samengesteld: G. Strasser, praeses; J. M.
Trooster, vice-praeses; G. J. B. Peeters,
vice-praeses voor internationale zaken;
mei H A Vorstman, asspssor.
land voor een -deel van zijn export naar
overzeese gebiedsdelen, die nu 29.8 pet,
van de bovenbedoelde weefselproduklie
bedraagt, tengevolge van repercussies van
het ontstaan der Gemeenschappelijke
Markt, andere markten zal moeten
vinden binnen het integratiegebied. De
concurrentie toch tegen de zgn. „Low-
wage countries" zal moeilijker worden
i.v.m. de kostenstijgingen, die voor Ne
derland een onvermijdelijk gevolg van de
Euromarkt zullen zijn.
Bij dit alles is voor de K.R.L.-industrie
uiteraard van grote betekenis de vraag,
hoe en in welke mate door het tot stand
komen van de Euromarkt wijziging zal
komen in de onderlinge concurrentie
verhoudingen tussen de zes landen der
Europese Gemeenschap. In dit opzicht
bestaat er grote ongerustheid t.a.v. de
door Frankrijk in velerlei opzicht bedon
gen uitzonderingspositie. De ervaring
heeft geleerd, dat de Fransen zeer wel ge
bruik weten te maken van een dergelijke
figuur.
Deze foto geeft een beeld van het plaat
sen van de nieuwe schoorsteen op Hr.
Ms. vliegkampschip „Karei Doorman",
dat voor grondige herzieningen in de
bouw op het ogenblik ligt bij de Dok- en
Scheepsbouwmaatschappij Wilton-Fijen-
oord. De Karei Doorman" ivordt voor
zien van een nieuw vliegdek, aangepast
aan de eisen, welke het landen en op
stijgen van straaljagers stellen. Het
schip krijgt verder een stoomkatapult,
landing slichten en een geheel moderne
radar-apparatuur.
ging van de post voorschotten met 69
miljoen tot 134 miljoen. De verkrapping
van de geldmarkt vond ook reeds zijn
weerslag in de callrente die zaterdag j.l.
van 2% op 3 pet. werd gebracht en sinds
dien op dit niveau gehandhaafd is geble
ven.
In de rente voor drie-maands kasgeld
leningen aan gemeenten is geen verande
ring gekomen. Deze bedraagt 5% a 5% pet.
De deviezenreserve van de Ned. Bank
is, zoals hiervoren reeds werd vermeld,
in de afgelopen week met 7.1 miljoen
verminderd (v. w. stijging van 3.0 mil
joen). Het hierin begrepen verlies aan
convertibele valuta bedroeg 1.6 mil
joen, De totale netto deviezenreserve be
draagt thans 733.2 miljoen, terwijl de
goudvoorraad 3049.9 miljoen (onv.) be
loopt.
(Van onze correspondent).
Het nieuwe buitencentrum van het Ka
tholiek Vrouwelijk Jeugdwerk in het dis
trict Eindhoven, het prachtige houten
bouwwerk „De Stevert" in de bossen van
Eersel, zal zondagmiddag door mgr. M.
Oomens, vicaris-generaal varf het bisdom
's-Hertogenbosch plechtig worden inge
zegend, waarna de wethoudef van Onder
wijs en Culturele Zaken te Eindhoven, ie
heer Th. van Eupen het gebouw officieel
zal openen.
Drie- tot vierduizend georganiseerde
meisjes zijn bij het Katholiek Vrouwelijk
Jeugdwerk aangesloten en het district
Eindhoven omvat ook nog diverse ge
meenten in de omtrek. Het nieuwe ge
bouw, te gebruiken voor kampementen,
cursusdagen, weekends en middagbijeen
komsten, bestaat uit een groot groepslo-
kaal, een ruime kamer voor de stafbe-
sprekingen, keuken met stromend water
(eigen elektrische pomp) en butagas, toi
letten en douchecellen en boven slaapge
legenheid voor tachtig tot honderd meis
jes. Voor deze zomer is het gebouw reeds
besproken voor het houden van vijf kam
pen. Door de stenen binnenmuren en
stookgelegenheid Is het gebouw ook des
winters te gebruiken.
De bouw van de nieuwe
voor de Verenigde Staten van Ai» -rif
aan het Lange Voorhout met in gs'
van alle installaties, is opgedrage"-pil
de N.V. Ingenieursbureau voor
verheid (I.B.B.) te Oegstgeest. gp
Met de uitvoering zal binnenkok'H*
den aangevangen. De oplevering "j W
het voorjaar van 1959 geschiede^
bouwkosten is een bedrag van ca-
joen gulden gemoeid.
Deze pas vrijgegeven officiële foto toont
de imposante cn angstaanjagende padde
stoelwolk, welke boven het eiland Chris-
mas in de Stille Oceaan kwam te han
gen, toen daar de enorme slag van de
laatste van de veelomstreden serie Britse
kernexplosies ivas verklonken. De explo
sie werd enkele dagen geleden veroor
zaakt toen een kernwapen van grote
hoogte boven het eiland werd uitgewor
pen.
