Uil het eenvoudige leven der eenvoudigsten
I
PLAATS VAN DE KERK
HET OPENBARE LEVEN
IN
HET IJTUNNEL-PROJECT
Leiden heeft primeur van nieuwe
bedrijfsteehnisclie school
VONDST
Cellostudie te
Tilburg
DE ANALYSE VAN DE PSYCHO
ANALYSE
Leerzaam opinieonderzoek in Oostenrijk
Eerst de praktijk, dan de theorie
in't zoeklicht
M
tb
p
xpositie van Hendrik
Chabot
te Nijmegen
Klucht-blijspel door Puck
Glazenier Jan Ooms
naar Amerika
Zielzorg katholieke
militairen
Chef Amerikaanse
legerstaf in Nederland
Mgr. A. C. Oomen W.P.
te Urundi overleden
Beproeving verzwakte
mijn uithoudings
vermogen
Wil Rijkswaterstaat
begin van tracé langs
Marinekazerne?
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1957
PAGINA 3
om
Snerpende pijnen
van brandend maagzuur?
Maar neem dan toch Bennies.
Die doven de auurbrand dadelijk.
ls: ^iUs, ^nezinidendVer^evfngtalte M°eder met jongetje, een onvoltooid werk van Hendrik Chabot
Vicariaat voor de strijdkrachten
opgericht
RIJKSCONSULENT
LICHAMELIJKE OPVOEDING
^aar
et ?e
i
H:
In Vlissingen
15.000 BEZOEKERS OP DE DE
RUIJTERTENTOONSTELLING
?°est
Kerk en politieke partijen
Verhouding arbeiders-tverk-
gevers
Eerste herderlijke brief van
Pozrmns aartsbisschop
VOORZITTERS RADEN VOOR
DE KINDERBESCHERMING
Grote besparing, maar fraaie
gevehvand zou worden doorboord
HOE HET GING
Nieuwe methode
Het leerplan
School zonder boeken
ifl
"end rik Chabot
Uty-
van wiens beeid-
en schilderwerk op het ogen-
een tentoonstelling in de Waag te
egcn wordt gehouden, is in het
VeJ 1949 °P 55-iarige leefftijd gestor-
G'elj Zpn dood trof men op ZÖ™
?an er '1E' gr0'e schilderij „Intocht
0)) Christus" aan, het enige werkstuk
jy een duidelijk religieus thema, dat
'ooi °euvre telt- Het stuk was onvol-
op ge*>'even. Het stelt voor de rit
l;0r^en ezelsveulen waarmee Christus,
sa]e V°°r zÖn kruisdood, de stad Jeru-
ha- P p'nnentrok. Het Evangelie ver
een binnenkomst als
v°lk lt0n'ng werd ingehaald, hoe het
on» Zesetakken van de palmen rukte
tap.er 'te straten als met een vorstelijk
jj0 j" "bee te beleggen en er Hem het
s(or °nab mee toe te wuiven. Van deze
Seh^^btige hulde vertelt Chabots
is .^er® niets. Wat Chabot schilderde
'"os"6' 6en historisch maar een tjjd-
het eebeuren- Het speelt zich niet in
die ^6r'eden af, maar in die actualiteit
ziel °Ven tüd en plaats uit zich in de
ais Van he' mensdom blijft voltrekken
2Ün enige blijvende realiteit.
J' i? typerend voor de instelling
om i.rat>°t altijd heeft gehad. Daar
in, ad Hammacher ongetwijfeld ge-
Di
up vwr
die n&P*?*. mensen en het leven
ttjlj t
gea' °en "ij in zijn boek „Stromin-
Ck^nPersoonlijkheden" schreef, dat
tverk° jln ziJn laatste, bijna voltooide
lerri„ >"de Intocht van Jesus in Jerusa-
2ijn sleutel heeft gegeven voor
^rn! i le oeuvre. „Er zijn veel mo-
VoeoS kunstenaars geweest", zo
„dip Hammacher daaraan toe
ai d reli'gieuze motieven schilderden,
Zij ,d.'n niet in opdracht, zonder dat
bij p® religieuze geest bezaten, die
ihist °t zo volstrekt zuiver was,
v6n[, °mdat hij geen religieuze motie-
gem s< maar krachtens zijn warme
derlrtv. !00h de ware religieuze in-
Ikheid op de beschouwer wist
°Ver t u -
Uit h f rengen met zijn motieven
eenvoudige leven der eenvou-
L.wjvuuuigc icvsru usri ccuvuu-
orujj5!1' ?as °P het allerlaatst kwam
djnWat hem eingenlijk in zijn hou-
aifjf.^Senover het leven en de kunst
9d vervuld had."
Op i® Christus die Chabot sohilderdé
On onderhavig doek, stil gezeten
Sn ^n
spl-l
skend,
zeer deemoedige ezel, een
hand heffend tot zegen, is
«en
me'ai?en> vrouwen en kinderen, en
di-i,V, Un ogen hangen zij aan de uit-
om u6er eenvoudige Christus. Vlak
man.p-m heen dringen de mensen,
(Advertentie)
Vele tienduizenden lijders aan brandend
maagzuur verbreiden de roem van
Rennies. Ze zijn dan ook een ware uit
komst - ook in de hardnekkigste geval
len. En U hoeft helemaal niet in het
onzekere te zijn over het resultaat, ze
helpen vanaf 't eerste ogenblik dat ge
Uw eerste Rennies laat smelten op de
tong. U voelt de zuurbrand doven' één
of twee minuten en alle leed is geleden
De eerste Amsterdamse première van zijn mannetje gestaan. Hij was viot en
het nieuwe seizoen heeft de toneelgroep liet een niet te stuiten woordenvloed op
van en voor jonge mensen Puck gister- de zaal los. Marianne van Waveren was
avond in het Centraaltheater verzorgd met onduidelijk te verstaan en kon van haar
de opvoering van een klachtige komedie j rolletje niet meer maxen dan er charmant
van Hans Weigel „En toen kwam dokteren ongelovig bijzitten. Waiter Kous moest
Frost". De regie berustte b(j Egbert vaneen ingebeelde psychisch gestoorde spe-
Paridon, de vertaling was van Eric vanlen en hij deed dit met een tikkeltje hu-
Ingen. mor, het enige humoristische van niveau
In een fraai en fleurig décor zagen wij in dit stuk, zodat wij van zijn spel, dat
een ironiserend toneelspel, waarbij dei boeiend en trefzeker was, hebben kunnen
vaart zo overrompelend was, dat de onge- I genieten. Guus Verstraete en Riek Scha-
twijfeld veel zwakke momenten werden j gen,' als het ouder-echtpaar, wisten grap-
meegesleept in het clan vital op het to- pige momenten te bereiken en vooral in
neel. Vooral Piet Römer, die vrijwel on- j het derde bedrijf was het een genoegen
afgebroken op het toneel staat, heeft met hen te zien. Mimi Kok als dienstmeisje
In verband met het heersende gebrekUi?
aan cellisten heeft het Bestuur van hei
Brabants Conservatorium te Tilburg ir
overleg met de directeur, de heer Willem
Goedhart en na raadpleging van de cello-
hoofdleraar Tibor de Machula, solocellist
bij het concertgebouworkest te Amster
dam, besloten een aantal studiebeurzen
beschikbaar te stellen voor cellostudie bij
de genoemde hoofdleraar aan jonge, mu
zikaal begaafde personen.
Het is zelfs voor beginnelingen moge
lijk om voor een beurs in aanmerking te
komen, wanneer er een uitgesproken aan
leg voor het instrument te constateren
valt.
Met nadruk wordt erop gewezen dat hier
een unieke gelegenheid wordt geboden
om onder leiding van een internationaai
vermaard cellist een volledige opleiding
te ontvangen. Als regel bestaat deze ge
legenheid pas na het behalen van een
einddiploma van een Conservatorium of
na langdurige vakstudie.
Christus heeft in de schilder
üer u waarlijh geleefd, deze schil-
j, heek met Zijn ogen.
jja?r is een ongewoon groot kunste-
?i rschap voor nodig om wat zó ge-
Ch Wordt, een klare vorm te geven.
abot bezat
,'aa
De Amsterdamse 41-jarige glazenier
Jan Ooms zal op 28 augustus ons land
verlaten en zich in Amerika gaan vesti
gen. De heer Ooms, die in verscheidene
Nederlandse kerken en scholen, o.m. de
Kruiskerk in Amstelveen, werken heeft
uitgevoerd, heeft ook in de Verenigde
Staten enkele opdrachten ontvangen.
De Heilige Congregatie van het Con
sistorie heeft voor de zielzorg onder de
katholieke militairen in Nederland opge
richt een Vicariatus Castrensis (vicariaat
voor de strijdkrachten) en tot vicaris
castrensis benoemd Z. H. Exc. mgr. dr
B. J. Alfrink, aartsbisschop van Utrecht.
De oprichting van dit vicariaat regelt
tevens de kerkcijjk-juridische status van
de legeraalmoezeniers. In de Verenigde
Staten, Frankrijk en Italië bestaan der
gelijke vicariaten reeds langer.
acteerkunst het spel een toon gegeven, die
:elfs de meest verwoede hvpochronder
niet zwart kan noemen.
De ironie van de psycho analyse als the
rapie is geen originele vondst. Het ver
wisselingsmotief, waarbij de een voor de
ander speelt, is niet een trouvaille. He1
simuleren van zwakzinnigheid om een
misdaad te camoufleren zal niemand
nieuw in de oren klinken en het badine
ren over complexen is niet een verdienste
waarmee Hans Weigel een primeur boekt.
Dit zijn de vele zwakheden van het stuk.
Geen originele opbouw van een oorspron
kelijke fabel. En natuurlijk vervalt de
auteur vaak in goedkope frasologie. Maar
als amusement is dit stuk van Puck zeker
geslaagd. Oppervlakkige ontspanning met
een vreugde over een speltempo, dat
bruist en vitaal is. Dat waarderen wij in
de voorstelling, die een stuk heeft ge
bracht dat eigenlijk schommelt tussen de
polen van het flauwe en lollige, zonder
ooit de echte humor te raken. Het gaat
allemaal vers van de lever, er dik bovenop
en dus hoeft geen enkele toeschouwer een
moment in het ongewisse te verkeren
wanneer de auteur van haar of hem ver
langt dat er gegierd wordt.... van het
lachen, wel te verstaan.
Puck heeft zich heel eerlijk laten zien
als een groepje actrices en acteurs dat
onomwonden het amusement op het to
neel brengt, zonder zich ook maar even
te bezinnen of er een geestelijk vacuum
steekt achter de ironie. Op niets kan niet
iets groots gebouwd worden en dus moet
men zich priori gewonnen geven om te
willen meelachen met degenen, die voor
de zoveelste maal de spycho-analyse op
de hak nemen. Doet men dit, dan is het
gemakkelijk zich te amuseren.
Binnen de beperkende bezwaren van het
stuk, waarvan dus veel op het effect ge
speeld moest worden, heeft Piet Römer
aan het begin van het derde bedrijf. Ze
was koket-grappig. Ën tot slot dan Jan
Grefe als dokter Frost. Een rol die voor
de volle honderd procent werd gechar
geerd. Met succes natuurlijk en binnen
het kader van de regie-opvatting ook ver
dedigbaar.
Wie wil lachen kan met dit vrij geest
loze spel zijn avondje volmaken. Dat is
dan de ambivalentie in onze waardering
van deze klucht bij Puck.
Bu.
Generaal Maxwell D. Taylor, chef van
de Amerikaanse legerstaf, is gistermiddag
uit Kopenhagen voor een kort bezoek aan
Nederland op Schiphol aangekomen. Ge
neraal Taylor was In gezelschap van zijn
echtgenote, zijn zoon, cadet Thomas H.
Taylor, vijf officieren en een onderofficier.
Zij werden op het vliegveld welkom ge
heten door de Amerikaanse ambassadeur
in Nederland en mevrouw Young.
Vanochtend bracht generaal Taylor o.m.
bezoeken aan de Amerikaanse ambassade,
het hoofdkwartier van de „Military Assi
stance Advisory Group" in Den Haag, het
hoofdkwartier van de Nederlandse Gene
rale Staf en aan generaal B. R. P. F. Has-
selman, chef van de generale staf.
's Middags maakte generaal Taylor per
helikopter een tocht over de gebieden,
waar de 10l6te Amerikaanse luchtlan
dingsdivisie waarvan hij bevelvoerend
generaal is geweest gedurende de twee
de wereldoorlog heeft gestreden. Tijdens
deze tocht bezocht de generaal onder meer
het Joe Mann-monument te Best en legde
hij een krans bij het oorlogsmonument te
Eindhoven.
's Avonds vertrekt het gezelschap naar
Brussel.
Het provincialaat der Witte Paters te
Boxtel heeft telegrafisch het bericht ont
vangen, dat maandag op 81-jarige leeftijd
in het ziekenhuis van Usumbura in
Urundi is overleden mgr. A. C. Oomen uit
Ginneken, rustend apostolisch vicaris van
Mwanza in Centraaf Afrika. Mgr. Oomen
werd deze maand in het ziekenhuis opge
nomen.
Op 16 februari 1876 werd mgr. A C.
Oomen te Ginneken geboren. Na zijn
studies aan "het diocesaan klein- en groot
seminarie te Huibergen en Hoeven werd
hij door zijn oom, mgr. Leyten, priester
gewijd op 23 maart 1901. In 1902 trad de
thans'overledene in bij de Witte Paters,
deed zijn noviciaat te Maison Carrée in
Algiers en legde op 20 augustus 1904 te
Marseille zijn missionariseed af. In het
zelfde jaar vertrok hij naar de missie van
Urundi in Belgisch Afrika.
Als pastoor en overste was mgr. Oomen
op vele missieposten werkzaam. Van 1920
tot 1925 was hij regionaal overste van de
vicariaten Kivu en Boven Kongo. Na in
Algiers deelgenomen te hebben aan het
generaal-kapittel, keerde mgr. Oomen op
8 juli 1926 terug naar Afrika Ditmaal om
een professoraat te aanvaarden op het
groot-seminarie van Kipalapala.
Tti maart 1929 kreeg mgr. Oomen het
bericht van zijn benoeming tot aposto
lisch vicaris van het nieuwe vicariaat
Mwanza. Hij werd bisschap gewijd op 21
juli 1929. In 1946 op 70-jarige leeftijd
vroeg mgr. Oomen ontslag aan. Als rus
tend bisschop van Mwanza verbleef mgr.
Oomen in het vicariaat Ngozi in Urundi.
Bij beschikking van de minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen is met
ingang van 1 september benoemd tot con
sulent voor de lichamelijke opvoeding in
de inspectie Rotterdam-Brielle M. C. Bak
ker te Amsterdam, oud-hoofdconsulent
lichamelijke opvoeding bij het nijverheids
onderwijs.
een zó groot kunste-
19 arschap niet. al was hij in Neder-
IQ Dö»-» Iriinrtonnnrp
?.en der grootste kunstenaars
aclusie waartoe wij het in Nijme-
?on
11 zijn generatie. Dit althans is de
•a. geëxposeerde noopten. Hierbij
Je bedenken'dat tijdens het bom-
^ement
van Rotterdam in 1940
vJ grootste deel van Chabots oeuvre
hield werd.
b
®ei 11 sluitend overzicht van zijn
Vre is dus niet meer te geven. Wat
d» vóór 1940 nog over is, vestigt
j.j. '"druk, dat Chabot eerst na 1932
e'gen vonT1 vond. Dit was een
is Pressionistische vorm, die verwant
(Aah het expressionisme der grote
nemers Permeke vooral
Opp^e' hét gaandeweg zeer veel min-
spontaan en onmiddellijk wordt
te "oewel van meet af al zijn sujet-
hoe
deJ1 véel meer echte ziel hebben dan
Oensen va" Permeke, die eer
®isels uit aarde en mest gelijken.
ga ar in Chabots schilder-oeuvre
hit mii»* persoonlijke voorkeur sterk
'33 '\aar de stukken uit de jaren om
hén' minder van streotypie in te
al ,'ng en kleur te lijden hebben dan
latere werk en die een veel
hp».? aner en veelzijdiger factuur
■Va .n- He „Zeeuwse boerin" uit dat
hpjj^'s daarvan een uitnemend voor-
voor een mens als Chabot
V" het onvermijdelijk, dat zijn
h;j ^WiiZf» 7nHa.niir pvnllipprrip dat
zodanig evolueerde.
tU T aHe dingen en situaties die hem
kcJhfeerden, op dezelfde wijze mee
"0rnschrijven", dat zij binnen het
W?..?an haar onmiskenbare per-
z& hhjkheid, algemener, om niet te
ephv n huivérseei werd. In uiterst
Va-, °hdige samenvatting, waarin ze
v6 a«e contingentia ontdaan zijn,
Vd $nen dan van vele mensen en
WasF aPpen de gestalten, bondi.g-
au??1'.in een brandend lieht dat
eitjAf het ware beeldhouwt, als een
d Ze réeks gelijkénissen op een
lv0j. ®Zelfde door diep sentiment ont-
lieht 11 oervorm. Altijd hetzelfde
gr0i? én dezelfde kleuren, dezelfde
hen? °®en en zware monden, handen,
evof,6^' schedels. Weliswaar is er
ücajh.ie in de kleur. Na de blauwe
hoeln?n '33 doorschiet het bruin die
Gaar? "Hide kleur tot somber grijs.
vprst i ®aah z*ck daarin het bruin
uitrt;erhein en nog later werkt zich
- ruIn wordt daarna verlaten voor
schemer het schelgele licht los.
•dn wc
rood: Pozzuoli-aarde en ge-
f ozzuoii-aarue en ge-
lor;-} °hers. Tenslotte licht het co-
r0se Weer op en wordt brandend v
tiP\ zachter rozig. Het Rembrand-
afw'.jjgé'Uent is in deze evolutie nooit
het^n* ^erh na '42 is getekend door
Ken "Prlogsleed. Meer dan ooit krij-
uï?2 Chabots sujetten die stom-
Sojn 'drukking van verdriet die ze
'en ■p.V6rvormt tot schijnbare debie-
c»en bewogenheid van 'schilders
bl ij ut zijn liefde-ogen. wordt dan
"oo„ lé diep. te onzegbaar, om
dep u;t'n hand in heldere taal te wor-
(Van onze correspondent)
WENEN, augustus.
Zoals Uw correspondent reeds
heeft bericht, is de verhouding van
de Kerk ten opzichte van Staat en
politieke partijen, zoals überhaupt
ten opzichte van de problemen van
het openbare leven, voor de Oosten,
rijkse katholieken een kwestie van
de eerste rang geworden. De erva
ringen uit de tijd tussen de beide
wereldoorlogen, de nieuwe regeling
van 1945, en de sindsdien verworven
inzichten hebben deze problematiek j
in een stadium gebracht, dat een
nieuw overzicht van kritiscli-crea- j
tieve waarde mogelijk maakt. De
Kerk zal, zoals altijd, haar beslis.
singen pas nemen na zorgvuldig j
onderzoek van alle omstandigheden.
Dat zij hierbij ook haar aandacht i
schenkt aan moderne methoden van
opinieonderzoek, wordt bewezen
door het feit van het steeds meer
naar voren komen van de katholieke
persagentuur in Wenen „Kathpress".
Dit persbureau brengt de uitslag van
een enquête, die door het in hoog aanzien
staande „Oostenrijkse Gallup-Ins'ituut
Ing. S. Becker" werd gehouden. Aan een
groep mensen, die als representatieve
doorsnee konden gelden van de Oosten
rijkse bevolking, werden daarbij enige
vragen voorgelegd, die zich bezighielden
met de plaats van de katholieke Kerk in
het particuliere leven. Men wilde daarmee
vooral ook proberen vast te stellen, bij
welke aangelegenheden de katholieke
Kerk, volgens de mening van de Oosten
rijkse bevolking, een woordje moest mee
spreken. Opgemerkt dient te worden, dat
de ondervraging niet alleen katholieken
betrof.
Algemeen was men wel van mening, dat
het werkterrein van de katholieke Kerk
vooral het terrein van het menselijke was.
76 pet. van de ondervraagden achtten het
goed, dat de Kerk zich met school en
opvoeding bemoeide. Daaruit spreekt de
voorliefde, die de Oostenrijkers hebben
voor het religieuze scnoolwezen.
V,
gesproken.
en meer dan dat; is Cha-
ce'dhouwwerk. Het beeldhou-
w.. M as z'jn eerste stiel. Hij was er
®er
bij:, gr°»t in. hetgeen herhaaldelijk
te
Zoais
men zijn beelden verge-
"tet dat van contemporaine
}er Gerenommeerde sculpteurs,
Crk inderdaad vergelijkbaar is,
I'oorb''"1* Van ^dkhté, om maar een
Ce,(l te noemen. In sommige
knip6? Was Chabot Zadkine's even-
tr0ff 1,1 éokele heeft hij zelfs over-
te j. ®n om een ander voorbeeld
Jjop yp1®?' Chabots stenen paarde-
za' iedere noorderling,
?e bc *n,i. spoedig verkiezen boven
"rg- °emde stenen paardekop die
,0e maakte.
K. S.
Dinsdag is de 15.000e bezoeker op de
De Ruytertentoonstelling te Vlissingen ge
weest. Het was de 11-jarige Hanna de
Graauw uit Zeist, wie door de burgemees
ter van Vlissingen, mr. B. Kolff, als aan
denken een boekwerk van P. van der
Leede werd overhandigd: „Bestevaer
Michiel".
Hoewel naar verhouding meer volwas
senen dan jongeren deze tentoonstelling
bezoeken, is het zeer opmerkelijk, dat zo
wel de 5000e, als de 10.000e en 15.000e een
jeugdig persoon was. Bovenal is het op
merkelijk, dat al deze drie gelukkigen hun
vakantie op Walcheren doorbrengen en
logeren in Zoutelande.
Inmiddels is ook gebleken, dat de be
langstelling voor deze tentoonstelling te
Vlissingen groter genoemd mag worden
dan te Amsterdam, waar deze tentoonstel
ling eveneens een maand heeft gelopen
Het gemiddelde dagbezoek in Vlissingen
ligt namelijk 22 boven het dagbezoek te
Amsterdam.
Bijzonder interessant is, dat 83 van de
100 ondervraagden de wens uitten, dat de
Kerk zich niet zou bemoeien met politieke
partijen. Slechts 7 pet. wenste het tegen
overgestelde.
Hier komt weer .le steeds krachtiger
uitgedrukte wens van de Oostenrijkse
bevolking tot uitdrukking, van een zo
ver mogelijk uitbreiden van een „ruimte,
vrij van politieke partijen" en wel op
een terrein, dat overeenkomstig de psy
chologie van de Oostenrijkers hun een
reservaat biedt voor hun verstand, hun
hart en hun vertrouw volle sympathie.
Alleen het verlangen al, de Kerk in deze
maagdelijke zone geborgen te weten,
geeft duidelijk te verstaan, hoe weinig
krediet, ethisch gesproken, de huidige,
vermaterialiseerde partij systemen bij
het volk genieten.
Vooral kunnen we deze mening aldus
interperteren, dat de Kerk zich op geen
van de twee concurrerende partijen vast
mag leggen.
Bij het woord: „Huwelijk en Familie"
waren de meningen verdeeld. 56 pet. was
ervoor dat de Kerk zich ook met deze
problemen zou inlaten, en 39 pet. was
daartegen. Met de inhoud de pedago
gisch en moreel geenszins altijd verheu
gende inhoud van de „geïllustreerde
bladen" en de films, moest de Kerk zich
volgens 55 pet. van de ondervraagden be
moeien. 37 van de honderd vonden dit
niet juist. De vraag, of de Kerk zich moest
inlaten met de afschaffing van de atoom
bom, werd door de helft bevestigd, terwijl
40 pet. ertegen was. Pogingen, om een
oplossing te vinden voor de spanningen
tussen oost en west behoren volgens 56
pet. niet tot de taak van de Kerk, 33 pet
vonden van wel.
Ook hier manifesteert zich de wens, dat
de Kerk zich boven de politieke strijd
verheft ook boven de Wereldpolitiek
en dat men haar als een macht op zich
ziet. of, zoals boven gezegd: op menselijk
terrein.
Een verdere vraag luidde: „Moet de
Kerk zich bemoeien met de verhouding
tussen arbeiders en werkgevers?" Buiten
verwachting werd deze vraag door de
meerderheid van de ondervraagden, n.l.
68 pet., negatief beantwoord, terwijl 20
pet. hem positief beantwoordde Over deze
zeer interessante uitslag kunnen we
slechts gissingen opstellen. Ket feit dat
velen aan de, op een heel ander terrein
werkende organen van de Kerk, niet die
kennis en doortastendheid hebben toege
kend, die, naar zij meenden voor de be
handeling van' dergelijke urgente, prak
tische problemen wel eens nodig kon zijn,
kan hiertoe een woordje hebben meege
speeld. v-
gatieve meningen. Bij de vragen betref
fende „school en jeugdopvoeding" blijkt
een groot gedeelte van de positieve ant
woorden afkomstig te zijn van de platte
landsbevolking. De boeren vertegenwoor
digen ook het grootste percentage van
diegenen, die nog voor de inmenging van
de Kerk in de politiek stemden' een teken,
dat het patriarchale denken bij de Oosten
rijkse boerenstand nog niet is uitgestor
ven. Mannen en vrouwen vertegenwoor
digden uiterst merkwaardig overigens
procentsgewijze nagenoeg precies de
zelfde mening. Slechts bij school, opvoe
ding, huwelijk en familie was het getal
van de positieve antwoorden bij de vrou
wen groter.
Ook in de aparte arbeidersklassen was
er bij de antwoorden weinig verschil, hoe
wel het grootste gedeelte van de 3949-
jarigen de Kerk in alle voorgelegde vra
gen maar een zeer geringe invloed toe
dachten. Het zijn de mensen, die bij de
Anschlusz van de nationaal-socialisten
jongemannen waren, en die het eerst en
misschien ook wel het langst aan de
In de eerste herderlijke brief na zijn
benoeming tot aartsbisschop van Poznan
heeft mgr. A, Baraniak zijn diocesanen er
op gewezen, dat de verantwoordelijkheid,
welke de H| Stoel op zijn schouders heeft
gelegd, zwaar is en grote kracht ver
eist „De beproeving van de laatste ja
ren' heeft mijn vroegere uithoudings
vermogen aanmerkelijk verzwakt. Toch
hoop ik mijn nieuwe functie te kunnen
vervullen, vertrouwend op Hem, die mij
sterk maakt."
Mgr. A. Baraniak, Salesiaan, werd in
oktober 1953 door de communistische au
toriteiten gearresteerd en in een geheime
rechtszitting tot 20 jaar gevangenis
straf veroordeeld. Men verweet hem de
gebruikelijke misdaden en legde hem ver
der ten laste, dat hij het memorandum
van de Poolse bisschoppen van mei 1953,
dat felle aanvallen richtte tegen de Poolse
regering, aan het buitenland zou hebben
doorgegeven. Overeenkomstig de vroeger
geuite bedreiging werd de bisschop ge- onderhandelingen uitmaakt.
Tot leden, tevens voorzitters van de
raden voor de kinderbescherming zijn
benoemd: te Amsterdam: mr. J. Mei
huizen; te Rotterdam: mr. N. J. Bink:
te Zutphen de heer P. van Bork; te
Arnhem mr- R. Lion; te Assen mr. J.
Cramer.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Zoals bekend hebben Amsterdam en Rijks
waterstaat na de moeilijkheden rondom
de IJ-tunnel besprekingen aangegaan om
een oplossing voor de impasse te vinden.
Minister Hofstra heeft tijdens de Twee
de-Kamerdebatten duidelijk te kennen ge
geven dat vooral het feit dat bjj verwe
zenlijking van Plan V het Marine-etablis
sement moet worden verplaatst, hetgeen
een veertig miljoen gulden vergde, het
kabinet erg zwaar op de maag lag. Het
ligt dus voor de hand dat deze kwestie
een van de voornaamste punten van de
reed gemaakt voor een bekentenis en in
het geheim veroordeeld.
In het begin van het vorige ,iaar ont
sloeg men mgr Baraniak uit de gevan
genis en gaf men hem toestemming zijn
intrek te nemen in een klooster van de
Salesianen. Tegelijk met kardinaal Wys-
zynski verkreeg hij zijn volledige vrij
heid. De aartsbisschop van Poznan ver
gezelde de primaat van Polen en aarts
bisschop van Gnesen en Warschau, kar
dinaal Wyszynski. op zijn jongste reis
naar de Eeuwige Stad.
In Rome deelde Z.H. de Paus hem zijn
benoeming mee. In zijn eerste herderlijke
schrijven doet mgr. Baraniak zijn diocesa
nen ook mededeling van de benoemingen
van mgr. Franciszek Jedwabski tot vica
ris-generaal van de zetel van Poznan.
Deze zal het bisdom besturen tot de in-
inwerkingen van de oorlog hebben bloot- stallatie van mgr. Baraniak op 6 oktober,
gestaan. 'Rozenkranszondag.
Het Alg. H.bld. bericht thans dat Rijks
waterstaat een tracé-wijziging heeft voor
gesteld, waardoor de Marinekazerne ge
spaard kan blijven. De aanloop van de
eigenlijke tunnel zou daarin niet gepro
jecteerd zijn op de Prins Hendrikkade te
genover de Valkenburgerstraat maar met
een toeleidingsweg dwars door Rapen
burg naar de P.H.-kade tussen Peper- en
Foeliestraat. Op deze wijze kan het begin
van de tunnel door het Oosterdok precies
langs het Marine-etablissement gevoerd
worden en dan met een bocht aansluiten
op het verdere tunneltracé vlak voor de
reeds tot stand gekomen onderdoorgra
ving van de spoorbaan.
Dit plan heeft natuurlijk naast de voor
delen van de geldbesparing voor de hoofd
stad tal van nadelen. Zo zou de unieke
gevelwand van de P.H.-kade tussen ge
noemde straten moeten verdwijnen, het-
geen erg jammer is, want de daar geves-
tigde percelen en pakhuizen staan op de
Monumentenlijst. Bovendien zijn er ver
keerstechnische bezwaren en zou het aan
sluitende wegenplan op de zuidelijke
oever gewijzigd dienen te worden. De in
het P.W.-project geprojecteerde flauwe
bocht in het begin van het tracé zou een
wel wat erg hoekige bocht worden in het
nieuwe Rijkswaterstaatsplan.
Ook van het voornemen om het Scheep
vaartmuseum in de na verwijdering van
de Marinekazerne overgebleven 's Lands
Magazijnen onder te brengen, zou niets
kunnen komen.
Van de zijde van Publieke Werken van
Amsterdam was op dit bericht geen com
mentaar te krijgen. „We hebben beloofd
nergens pver te praten tijdens de onder
handelingen en we nemen aan dat beide
partijen zich daaraan houden", aldus zei
ons ir. B. Jansen, directeur van het hoofd
stedelijk Tunnelbureau.
Vooral schijnt dit echter hierop te dui
den, dat de ideeën van de christelijke,
democratische leer nog veel te weinig
breedtewerking hebben.
Bij de verdeling van de antwoorden "ol-
gens bevolkingsgroepen en leeftijdsklassen
bleek er procentsgewijze weinig verschil
te zijn tussen het aantal positieve en ne-
(Van onze correspondent).
Gistermiddag heeft de inspecteur-gene
raal van het onderwijs, mr. ir. M. Goote,
in de Medusastraat te Leiden de eerste
bedrijfstechnische school voor eenvoudig
begaafde jongens in Nederland geopend.
In september a.s. begint het eerste oursus-
jaar met 110 Ieerfingen en van de resul
taten zal het afhangen, of dit nieuwe
schooltype inderdaad voorziet in een drin
gende behoefte.
Het is namelijk zó, dat momentcel on
geveer tien a vijftien procent van de jon
gens na de lagere school geen verder
onderwijs volgt, omdat er geen scholen
zijn, die bij hun capaciteiten aansluiten,
terwijl zij toch van nature een hand
vaardigheid bezitten, welke een verdere
ontplooiing, waarvan zowel de persoon in
kwestie als de maatschappij kan profi
teren, mogelijk moet maken.
In het rayon Leiden, waar na de oor
log de belangstelling voor het ambachts-
schoolonderwijs onder invloed van een
sterke industrialisatie een enorme vlucht
heeft genomen, is men zich het eerst gaan
verdiepen in het proberen van de een
voudig begaafden. Het aantal leerlingen
van de lagere technische scholen nam toe
van 570 in 1947 tot 2200 voor het komen
de cursusjaar, maar ondanks deze stijging
trok het de aandacht, dat een flinke
groep jongens, die over een natuurlijks
handvaardigheid beschikten, niet mee
konden. Men heeft zich afgevraagd, wat
er voor deze groep, die altijd tussen de
wal en het schip terecht komt, kon wor
den gedaan. In overleg met het departe
ment is toen het besluit genomen om m
Leiden een speciale school te stichten, die
zou moeten bewijzen, dat de eenvoudig
begaafden ten onrechte verloren gaan in
het grote leger van ongeschoolden.
De zeven klassen met in totaal 110 leer
lingen zullen worden bevolkt door jon
gens, die op een ambachtsschool niet mee
konden of reeds op de lagere school niet
verde- kwamen dan de vierde of vijfde
klas. Voor hen is een onderwijsmethode
ontworpen, die zeer sterk verschilt van
de gebruikelijke. Normaal dienen de leer.
lingen zich op school aan te passen bij de
onderwijsmethode; hier wordt de onder
wijsmethode afgestemd op de leerling. Het
leidende principe is, dat men uitgaat van
de handvaardigheid en van de praktijk
terugvalt op de theorie. Zo zal een metse
laar niet eerst leren, hoe hij een werk
tekening moet lezen, maar hij begint met
een muurtje te metselen en pas als hij dat
beheerst, krijgt hij de werktekening te
zien.
Het theoretisch onderwijs, dat voor deze
leerlingen een struikelblok vormt, komt
dus op het tweede plan. De opleiding
wordt hierdoor niet minder, maar anders
gericht. Van de praktijk uit zal de theorie
veel minder moeilijkheden baren en de
leerlingen, voor wie de lagere school een
lijdensweg was, zullen tot de ontdekkine
komen: Ik kan het dus wel! Op deze
manier hoopt men het geschokte zelfver
trouwen en gevoel van eigenwaarde te
herstellen en de jongens tot prestaties te
brengen, die nu nog onbereikbaar voor
hen zijn.
Het eerste leerjaar draagt een determi
nerend karakter en vertoont daardoor
sterke overeenkomst met de voorberei
dende klassen van de lagere technisch»
scholen. Alle leerlingen krijgen onderwij.'.
in hout- en metaalbewerking, schilderen
met daarnaast algemeen vormend onder
wijs o.a. rekenen, taal en aardrijkskunde
Tijdens het eerste jaar wordt door een
team van leraren nagegaan, voor welk vak
de leerling de meeste aanleg toont Bij de
keuze van de vakrichting za] voorts zo
nodig een psycholoog worden inge
schakeld.
In het tweede jaar begint de specifieke
vakopleiding, die ook in het derde jaar
zal worden voortgezet Indien nodig zal
een vierde leerjaar worden toegevoegd
Voorlopig kan slechts keuze worden ge
maakt uit de hierboven genoemde vakken
maar in de loop van het experiment zul
len er vermoedelijk nog andere vakken
in het leerplan worden opgenomen. Het
ISSCHIEN ZATEN we wel aan het
stamtafeltje van een echte Parijze-
naar in Café de la Paix, toen we
ons door ons lijfboulevardblad lieten voor
lichten hoe het ging.
Twee miljoen Parijzenaars hebben
de stad verlaten. Dat is natuur
lijk gemakkelijker neergeschreven dan ge
daan. Er moet iemand of iets zijn. waar
door de exodus plaats kan vinden. Wel
zo lazen we, de spoorwegen hebben zo
als gewoonlijk het leeuweaandeel op zich
genomen, zowel om die miljoenen Weg te
voeren als om hen terug te brengen. Want
die twee miljoen gaan uiteraard niet al
lemaal tegelijk op vakantie. Er zijn tegen
woordig trouwens zelfs Parijzenaars. die
in juli of zelfs eerder en ook later, in sep
tember op vakantie gaan, alhoewel
iemand, die in de society van de Ville
Lumière voor vol wil worden aangezien
in augustus te Deauville Biarritz of Can
nes moet worden gesignaleerd.
Ons lijfboulevardblad beschreef de acti
viteit der spoorwegen als de slag van
Austerlitz en Lyon. omdat van deze sta
tions de meeste vakantiegangers vertrek
ken en er meestal ook weer arriveren.
Op 31 juli hebben 68 treinen niet minder
dan 56.000 reizigers via Austerlitz uit
Parijs weggewerkt. Voor heel Parijs zette
de spoorwegdirectie 70 extra treinen in.
Op 1 augustus 108, van 2 tot 5 augustus
zowaar 295 Elke trein bestond uit vijf
tien lange wagons. Er waren dagen dat
in totaal 473 extra treinen Parijs verlieten.
Bepaalde sneltreinen naar Nice. Toulouse
en Bordeaux waren driemaal zo lang als
gewoonlijk.
Op 1 augustus moeten van alle stations
uit Parijs en met ongeveer 45 000 per
sonenauto's voorts talloze autobussen,
scooters, motorfietsen etc etc. niet minder
dan driehonderdduizend Parijzenaars de
boorden van de Seine hebben verlaten,
een aantal, zo groot als de hele bevol
king van een stad als Bordeaux.
Austerlitz en Lyon zullen de hele maand
door het leeuweaandeel blijven houden.
Anderzijds hebben stations als het Garde
du Nord en het Gare de l'Est veel gro
tere vervoerscijfers dan normaal, door
dat ze behalve vele Fransen respec
tievelijk vreemdelingen uit België. Neder
land, Duitsland en Scandinavië aanvoeren.
Die vreemdelingen nemen de plaats van
de Parijzenaars in. althans in het centrum
en rond de voornaamste bezienswaardig
heden als Notre Dame. Eiffeltoren en
Louvre. In een voorstad als Billancourt
komen ze niet. Deze lijkt uitgestorven. Hier
zijn de autofabrieken van Renault geves
tigd, die wegens vakantie drie weken ge
sloten werden. Dertigduizend arbeiders,
uitgangspunt is „aanpassen aan de leer
lingen", zodat er vele veranderingen
mogelijk zijn Het lesrooster bewijst deze
soepelheid al, want voor theorie zijn geen
vastgestelde uren aangegeven.
Een ander bewijs, dat er van de leer-
li/gen geen groot, aanpassingsvermogen
wordt geëist, is het ontbreken van leer
boekjes. Leerboekjes geven een bepaald?
richting aan en dat past niet in dit op
het individu ingestelde onderwijs. De
leraren staan voor de taak om aan de
hand van de ervaringen, welke zij op
doen, de lessen op schrift te stellen en
te doen vermenigvuldigen op de stencil
machine. Vooruitwerken kan niet. Het
onderwijs volgt de leerlingen en men
weet alleen, waar men begint en waar
men eindigt. Hoe de weg tussen deze twee
uitersten loopt, zal de praktijk moeten
Ieren. Daar men met zeven klassen werkt
bestaat de mogelijkheid om bepaalde
selecties en hergroeperingen te doen
plaats vinden. De vlugsten kunnen apart»
klassen vormen evenals de langzaamsten
De animo kan hierdoor op peil worden
gehouden en ook het individualistische
karakter van dit onderwijs kan er beter
door tot zijn recht komen.
Leiden krijgt dus de primeür van de
school voor eenvoudig begaafden als in
september het nieuwe schooljaar begint
Dat betekent niet dat men elders in het
land op de uitslag van dit experimen'
blijft wachten. In verschillende plaatsen waarvan een groot gedeelte in Billancourt
o.a. in Boxtel treft men voorbereidingen
om volgens eenzelfde systeem te gaan
werken. Het verschil is. dat de school
voor eenvoudig begaafden daar een sub
afdeling vormt van een ambachtsschool
In dit stadium is dat natuurlijk niet te
voorkomen, maar men voelt wel. dat er
psychologische bezwaren aan kleven. Het
wekt naar buiten toe gauw de schijn, dat
dit nieuwe anders gerichte onderwijs van
een mindere soort is dan het gewone
technische onderwijs. Daarom zal men in
de toekomst de twee systemen zo min
mogelijk onder één dak brengen. De ont
plooiingsmogelijkheden van de leerlinger
zijn het beste gediend met een eigen
school en wanneer het Leidse experimen'
slaagt, zullen er ongetwijfeld ook meer
van deze scholen komen.
woont, kreeg extra vakantiegeld en profi
teerde daarvan om naar de „campagne"
te gaan. Velen hunner hebben, zoals trou
wens tal van Parijzenaars. familie op het
land en kunnen aldus betrekkelijk goed
koop naar buitfen. Wat de arbeiders betreft
volgens de statistiek in ons lijfboulevard-
blad gepubliceerd, gaat 44 pet van hen op
vakantie.
Er zijn intussen nog heel wat Parij
zenaars. die thuisblijven en aldus van een
betrekkelijk rustige stad genieten Thuis
blijven begint in sommige kringen zelfs
in de mode te komen De mensen van
de filmwereld gaan b.v in augustus er
niet op uit. omdat dan iedereen gaat. wat
zë erg .gewoon" vinden Indien het mode
"'oi'dt kan het er in Parijs merkwaar
dig uit gaan zien.
