er
blijft gezond als wij
en werk voor krijgen
Huidige betalingsbalans eist
meer buitenlandse interesse
„Geld
Waar
Een daverende
Junior-week bij P&C
Sacha Guitry's laatste film
De ,011de garde' bij Puck
Sportpantalons
FILIP DE PILLEC1JN
MISSIE-VISIE
die nog leeft
Sportcolberts
Blazers
Taloelah, een komische thriller
Peek&Cloppenburg
ISOPAN
Er.
Van der Wal besprak de 69ste Jaarbeurs
Ook liet vervoer
Herziening van de
geschiedenisboeken
ervormde Synode doet
j^Hspraak over KJ.
topprestaties
Wereldmodecreaties
Er is ontzettend veel om heimwee naar te lwhben
Bij de 25ste sterfdag van Kard. Van Rossum
Britse premier bij
Requiemmis voor
mgr. Knox
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1957
PAGINA 3
Waar èn werk
Dr. G. VAN DER WAL:
Kip van de leg
Conferentie te Sclieveningen
FILMT U?
AGFA smalfilms op 't
eerste plan want....
alles kan met
4pvrVlNClALAAT PATERS
MELIETEN VERPLAATS
P<v,
N VERPLAATST
Monsieur Haivarden
(Van onze Utrechtse redacteur).
huisvrouw moet haar schreden in de komende weken maar eens richten
"aar de bovenverdieping van de Julianahal op de Croeselaan te Utrecht, want
?aar wordt dan een uitgebreide voorlichting gegeven over het doelmatig ge-
rUik van mechanische hulpmiddelen onder het motto: „De huisvrouw ook
aVonds nog fit". De 69ste Jaarbeurs, die a.s. dinsdag wordt geopend schenkt
"gelijk bijzondere aandacht aan de bedrijvigheid van de huisvrouw, wier
,aak men zoveel mogelijk wil verlichten. Hef informatiecentrum voor dit doel
s °nderdeel van de Elektrobeurs, waarvoor ook de Margriethal is geresepmei d,
a he voorlichting geschiedt met medewerking van de Ver. van Exploitanten
an Electriciteitsbedrijven in Nederland en van het Gezins-Begrotings-Insfituut.
P deze 69ste Jaarbeurs zullen ongeveer 2.000 firma's hun artikelen, waaronder
1 Praard ook weer diverse noviteiten exposeren; produkten uit 21 landen met
{ls nieuwe groep de afdeling Voedings- en Genotmiddelen (voor het eerst ook
hit) zullen het publiek worden voorgezet.
o de Bernhardhai verlenen verschillende instituten weer hun diensten met
geven van aanwijzingen om de bedrijfsvoering zo efficiënt mogelijk te ma-
eetl; Allicht schuilen hier mogelijkheden voor verschillende takken van handel
P industrie 0m een stukje bestedingsbeperking te realiseren.
Sront";iency is ook in het vervoer van bet
Pal a belang en het Bureau Internatio-
belan c°ntainers zal op de Jaarbeurs het
'aste hke voordeel van het verzamelde
Pro„Systeem door middel van containers
gen en' Er worden niet alleen lezin-
°ok ëeil°uden en films vertoond, maar
vetl Zeer interessante demonstraties gege-
rnet medewerking van de Ned. Spoor-
Plastn en enkele buitenlandse spoorweg-
Soea apPben> die met de modernste
jy[ ®ronwagons verschijnen.
blijven nastreven door zich als medium
van contact tussen leverancier en afne
mer in principe onbeperkt ter beschikking
te stellen.
Te velen staan nog, zo merkte hij op,
■te kritisch terzijde, terwijl tal van vraag
stukken ter bevordering van onze eigen
produktiviteit slechts in groter verband
kunnen worden opgelost.
Het verheugde dr. Van der Wal daar
om, dat de Centrale Werkgevers het par
lementair industriebezoek ook naar de
Jaarbeurs zullen leiden, zodat de effi-
ciencyvraag van het bedrijfsleven onder
de aandacht van het parlement gebracht
kan worden.
Tenslotte weer dr. Van der Wal erop,
dat er nooit groter koopkracht onder
het publiek aanwezig was en de zaken
lieden ook door concurrentie de moei
lijkheden te boven kunnen komen.
kert 1161 °o§ °P de Euromarkt, waarin
ren land een goede plaats moet verove-
het van belang, dat onze industrie
kty;
inspant voor het opvoeren van de
hiee jeit en haar best doet een gerenom"
era merkartikel te leveren.
d0 6 Jaarbeurs kan hierbij een rol spelen
op h ?6 buitenlandse bezoekers te wijzen
bn etgeen reeds wordt gepresteerd, waar-
te "0k "industriële vormgeving" een niet
Zj. erWaarlozen factor is. Daarom heeft
stenf11 aanzicnlijke ruimte beschikbaar ge
niet aan een ffroeP van ontwerpers, die
'lik alleen letten op het esthetisch uiter
en aVan 6en bepaald produkt, mïar ook
v0]., bruikbaarheid, terwijl bovendien de
ihae 8:6611 moeilijkheden bij de fabricage
8 opleveren.
va. 6ze algemene mededelingen over de
keri tot 12 september in het hart van
dei 'and te geven manifestatie van han-
ae en industrie, werden ons gedaan op
dir ®ebruikelijke persconferentie door de
k eur van de Kon. Ned. Jaarbeurs, mr.
A. R. schuit.
Voor het eerst hield nu de nieuwe
,?orzitter, dr. G. van der Wal, voor de
Ojhnenlandse en buitenlandse pers een
alSemene economische beschouwing,
™aarbij hij hoe kon het anders uit-
~lnS van onze uit haar evenwicht gesla-
f6n betalingsbalahs. Deze maakt het ge-
dat de Jaarbeurs vooral van de
^tenlandse inkopers nog meer belang-
6"ing ondervindt,
t-'e'm® Jaarbeurs, als internationaal con-
h« 'atiepunt van vraag en aanbod, brengt
lar.rtNederlandse artikel onder de buiten
tijds aandacht en toetst het tegelijker-
rfaan de concurrentie van buitenlandse
De concurrentie in kwaliteit.
is
Prijs en'
ib levertijd vooral dit laatste
tijd belangrijk kan onze export
iti l Jeren en daarmee zowel onze afzet
Stebnen Uitenland als onze valuta weer
dat o Van der Wal legde er de nadruk op,
Ven ®s Seld slechts gezond geld kan blij-
W e'als Wjj niet alleen waar, maar ook
Poen, i Voor ons geld kunnen krijgen. Dit
Vraa e h(j fle wezenlijke kern van het
Vertr,? uk van lonen en prijzen en van
°Ver Uvven in ons geld. Men is het daar-
Pet, v6fns bjj het overleg in de toporga-
^aPda bet georganiseerde bedrijfsleven.
loop,.88 het compromis van de algemene
Vitejt ndeu bjj stijgende arbeidsprodukti-
s5"stePI?et Prijsstabilisatie. Toch brengt dit
vep jn op zich redelijk, tal van bedrij-
Ivefjj 1 moeilijkheden, omdat bij volledige
de i0n6jeKenheid, aanpassing aan stijgen-
meer bereikt kan wor-
lond, senheid,
öeP dor- Sten niet
Jet, °r verdere uitbreiding van de om-
I^6®6118 gebrek aan mensen.
86st5ma.lgemene loonsverhogingen zijn af-
hroduv?. °P de stijging van de gemiddelde
van het gehele bedrijfsle-
etU t!Vongeveer 3 pct per iaar- Men
e j beseffen, dat dit in tal van bedrij-
Jv^rat hiet wordt gerealiseerd. Daar
®h alseen belangrijke stijging der kos-
'bept B„6en achteruitgang van het rende-
1, ^ora^11-
jPistgfj. bp volledige werkgelegenheid
r Piet nauw, omdat het in die situa-
besmtat mogelijk is n°S verbetering van
?Pttin P te verkrijgen door betere be-
biddef yan bet produktie-apparaat door
- van vermeerdering van arbeids-
....niet alleen ivaar, maar ook werk
voor uw geld....
krachten. Bij volledige werkgelegenheid
zal stijging der arbeidsproduktiviteit juist
gezocht moeten worden in diepte-inves
teringen, niet in verbreding van de pro-
duktie, maar in verbetering van het pro
duktie-apparaat, waartoe onze minister
van Economische Zaken bij herhaling
heeft aangespoord. Nu aan deze wens
blijkbaar in tè grote mate gevolg is ge
geven, roept men de investeringen een
vermanend halt toe.
Al wordt de kip met dc gouden eieren
nu wel niet direct geslacht, ze dreigt toch
wel van de leg te geraken, want de stp
gende loonkosten op te vangen met kos
tenbewaking en kostenbezuiniging, hoe
gebiedend ook, heeft slechts een defensief
effect. Men dient te beseffen, dat alge
mene loonronden werken als een spoor
slag in de zjjden van alle bedrijven. Een
aansporing om de gemiddelde stijging
van de produktiviteit bij te blijven, omdat
wij anders langzaam maar zeker achter
op geraken om tenslotte door gebrek aan
personeel te worden uitgeschakeld. Het
loont niet meer, omdat men te veel moet
verionen, is de klacht die menig am
bachtsman moet laten horen."
Dr. Van der Wal wees er ook op, dat
zelfs in grote ondernemingen waar door
diepteinvesteringen de produktiviteit het
ene jaar met sprongen vooruitgaat, een
deel van die vooruitgang het volgends
jaar weer door kostenstijging dreigt te
worden achterhaald.
Hoe zeer gevestigde belangen soms ook
geneigd zijn door groepering van machts
verhoudingen de concurrentie te breide
len, een Jaarbeurs moet haar traditionele
taak: het doorbreken van de verstarring,
De Wcense operette zangeres L\zzy Scliöffmann en de beide vermaarde komieken
Fritz Steincr (links) cn Otto Aurich, die bij dc Hoofdstadopcrettede hoofd
rollen zullen vervullen in „Ein Walzcrtraum", waarvan volgende week. de pre
mière wordt gegeven.
Van 16 tot 25 september a.s. zal te
Sdh-eveningen een internationale confe
rentie worden gehouden over de herzie
ning van de geschiedenisboeken, die op
de scholen van het v.h.m.o. en op de
kweekscholen in de bij de Raad van Euro.
pa aangesloten landen worden gebruikt.
Op deze conferentie, de vijfde in een
reeks bijeenkomsten- die sinds 1953 aan
dit onderwerp zijn gewijd, zal van ge
dachten worden gewisseld over de inhoud
van de geschiedenisboeken over de perio
de van 1789 tot 1870.
De deelnemers aan de conferentie te
Seheveningen zijn afkomstig uit de vijf
tien bij de Raad van Europa aangesloten
landen. De Nederlandse delegatie zal be
staan uit de heren L. van der Laar, hist,
drs. te Delft en J. Moora te Lochem.
Tijdens de bijeenkomsten zullen twee
inleidingen worden gehouden, resp. door
prof. dr. J. Klein te Marburg over de be
tekenis voor Europa van de romantiek gn
door dr. H. Klompmaker te Amsterdam
over -het nationalisme.
De laatste film, die Sacha Guitry zelf
heeft gemaakt, komt hier te lande in
roulatie onder de titel „Dieven cn moor
denaars".
Het schjjnt^zo te zjjn, dat de oude
cineast en de in vele opzichten vitale
duivelskunstenaar Guitry dit produkt in
een maand tjjds heeft geschreven en
gemaakt. Men verwachte dus niet 'n film
a grand spectacle met historische scènes,
die miljoenen hebben gekost. Zijn laatste
werk is in de trant van „La poison", een
genre, dat men satirisch noemt, maar dat
ook a-moreel is.
Het is moeiljjk te discussiëren over cen
film als „Dieven en moordenaars", om
dat hetgeen Guitry in deze film heeft ge
legd ongetwijfeld van een zeer persoon
lijke brille is, waardoor men zich enigs
zins gewonnen geeft om het scabreuze
op de koop toe te nemen. De sfeer trou
wens, waarin Guitry zijn spot drenkt, is
zo irreëel en het duo Jean Poiret en
Michel Serrault speelt zo komisch, dat
men geen moment in de verleiding komt
om de avonturen van dit tweetal au
sérieux te nemen.
Wie echter Guitry van „Le roman d'un
Nu „Puck" officieel één van de „sprei
dingsgezelschappen" is geworden, vervalt
het predikaat „van en voor jonge men
sen". Oip overtuigender wijze demonstre
ren dan gisteravond in de hoofstad is ge
beurd, dat deze verandering meer is dan
een administratief gebaar, is naar onze
mening nauwelijks denkbaar. De oude
garde speelde nl. onder regie van Eric van
Ingen een thriller in een genre -Arseni
cum en oude kant", waarbij het aandeel
van de jongere spelers niet van dien aard
was, dat men enige twijfel kon koesteren
aan wie het te danken was, dat deze vrij
eenvoudige thriller, „Taloelah", de aan
wezigen in het Centraal Theater kon
boeien.
De regie van dit stuk van Arnold Ridley
en Mary Cathcart Borer was in handen
van Eric van Ingen, die dit seizoen tot
de Puck-groep is toegetreden. Hij Is zich
niet te buiten gegaan aan extravagances;
hij gaf de dames Sara Heyblom, Aaf Bou-
ber en Nell Knoop alle kansen om een
creatie te maken van drie oude dametjes,
die op kamers wonen bij een weduwe,
die alleen maar gelukkig is wanneer ze
anderen ongelukkig kan maken.
In het decor van Herman van Elteren
speelden zich de gebeurtenissen af in een
sfeer, die de troosteloosheid van de goed
kope pensionkamers overduidelijk weer
geeft.
Wij willen overigens slechts meedelen,
dat vergif en whisky een grote rol spe
len .en dait Taloelah zelf niet in het stuk
op het toneel verschijnt. Zij is n.l. de kat
van een van de dametjes en het dier
wordt vermoord, vergiftigd aangetroffen.
Wraak op de hospita, die van deze wan
daad wordt beschuldigd, brengt de dames
aan de rand van de misdaad. Hoe alles
echter vredig wordt opgelost, kan men
zeilf gaan bekijken in deze voorstelling,
die door het voornoemde dïietal actrices
op een buitengewoon komische wijze werd
gedragen.
De thriller zelf is nauwelijks de moeite
waard. Spiritualiteit is er schaarser dan
dan de spiritualiën. De ontwikkeling van
de gebeurtenissen is nogal traag, maar
het spel kan veel toevoegen aan een wat
te povere inhoud.
Jeannette van der Heyden debuteerde
met een frisse creatie van de stiefdoch
ter van de hospita. Stine Lerou had deze
laatste kleine rol voor haar rekening
genomen. Herman Bouber had nogal wat
tekstmatige moeilijkheden als mr. Faw-
cett, de buurman die bijna de dupe werd
van de listen en lagen van de hospita.
Cas Baas speelde een doktersrol waar
aan men niet veel genoegen kon beleven,
omdat hij onbeheerst, oncorrect en non
chalant op het toneel stond. Lucas Wen
sing chargeerde de rol van inspecteur
van politie te veel. Eric van Ingen toon
de zichzelf in goede spelhoedanigheden
in de kleine rol van de politiedokter.
Wat er dus op de vooravond van
Kerstmis ergens in Engeland plaats
vindt, kan men met genoegen aanschou
wen, omdat de „routinières" weten en
demonstreren hoe komedie gespeeld moet
worden. Eu.
tricheur" zoekt in zijn nieuwe film,
zoekt tevergeefs. Hij heeft zichzelf, nooit
meer overtroffen. Doelbewust heeft de
72-jarige artiest zich afgewend van de
wetten van de filmesthetica. Het beeld
is voor hem begeleiding van hetgeen hij
laat spreken door de personages op de
film.
Het zij genoeg hier te vermelden, dat
een rijke kasteeleigenaar een dief, die
bij hem „op bezoek" komt, uitnodigt om
hem te vermoorden. Deze levensmoede
man heeft nl. zelf een dubbele moord
op zijn geweten. Een inbreker heeft
daarvoor moeten boeten en om hem
schadeloos te stellen is de kasteel
eigenaar zelf inbreker geworden. Om
zodoende de „praktijk" van de man, die
in de gevangenis moest zitten, voort te
zetten. Berouw kwelt hem echter, van
daar zijn besluit om het leven vaarwel
te zeggen.
Nu maakt de inbreker-bezoeker zich
bekend als de man, die destijds van de
moorden werd beschuldigd, dus als de
gene, voor wie de ander al die tijd
heeft „gezorgd". Door deze ontwikkeling
schijnt alles rond te zijn, maar Guitry ls
een Fransman, die dus steeds voor het
onverwachte zorg draagt. Dit gebeurt
ook nu en om voor degenen, die het
laatste produkt van Guitry willen gaan
zien, niet bij voorbaat alle spanning te
ontnemen, onthouden wij ons van de
mededeling, hoe de film „Dieven en
moordenaars" eindigt.
Sacha Guitry heeft in zijn leven de
wereld vaak verbaasd doen staan van
zijn kunde. Ook al is hij die niet avant-
gardist gebleven, die in hem school, hij
heeft met zijn cinegrafische oeuvre een
eigen plaats op het witte doek. Zijn laat
ste werk, dat hij met een bewonderens
waardige vitaliteit en een Duitse ge
degenheid maakte, bewijst, dat hij de
satire in het blijspelgenre kon brengen.
Hij is niet de Lubitsch van de Franse
film, omdat de satire bij Lubitsch mil
der was.
Guitry neemt de toeschouwer bij de
neus op een manier, die gevaarlijk dicht
ligt bij het onaanvaardbare. Het gro
teske echter behoedt hem voor louter
banaliteiten. Jammer is het, dat de over
leden kunstenaar zijn talenten niet heeft
weten te louteren tot een zuivere kunst.
Nu is hij hoogstens boeiend.
Dat wij groot voorbehoud voor vol
wassenen met onderscheidingsvermogen
maken, spreekt vanzelf.
Meesterlijk sportcombinaties
kopen moderne jongelui in
hun speciale Junior-afdeling
bij P&C, waar reeds thans
de nieuwe najaarscollectie,
geheel afgestemd op de
laatste internationale mode,
klaar hangt tegen de beken
de lage PiC-prijzenl
wollen tweeds
jeugdige dessins
fraaie multi-colours
14 jaar
de grote mode voor mo
derne jongelui 14 jaar
in de nieuwste vigoureux
kleuren medium grey en
anthraciet
nzersterke schoolkwaliteit
14 jaar
zuiver wollen komgaren
jaar
(Advertentie)
van de Generale Synode
sPecfr!andse Hervormde Kerk heeft
hit A. Hv c°mmissie, waarvan de arts
j/'gebrap?13113 voorzitter was, een rapport
es bij 1 0V€r de kunstmatige insemi-
gt,n aantai -mens- Synode heeft in
is11 gevnolj2'1'111®611 daarover besprekin-
t* ocVnp-j
°PrnBw en nadat de daarbij gemaak-
et 'cr«ir
.RsapPon
'6t ^"^ngen erin waren verwerkt, is
bi ~>s|- Cob nu ter Publikatie vrijgegeven,
bp-bbri hit u deert' dat deze handelwijze
gJ:1 "Uwelijk, zolang het gaat tussen
h~_ 'Sfnoten, in het algemeen niet
5i(J
tb °hapBlst:ll0ten> in het algemeen niet
a daai-66rloofd wordt beschouwd. Zo-
JVt WUIUl UCISUIUUWU. £-tU-
b echter een derde te pas komt,
T\triid Plaktijk veroordeeld worden, als
>n ,e SynT?' bet huwelijk naar Gods wil.
\Vg tvoMt6 acllt het gewenst, dat onder-
a6t diem 1 of deze laatste vorm door de
gg?6rs2in<!te worden verboden, dan wel
\Vn "hen maatregelen moeten worden
Ivb h'B„0I?dat bet waarachtige menszijn
g6y-hermd en het zedelijk besef
a„"" °nze correspondent)
'igri^hetp Ialaat van de Ongeschoeide
ba? pni dat tot heden was geves-
Vp„ het ui 66n' is tbans overgeplaatst
Jhay K1°oster van de orde te Smakt-
ïi O
bo?tlysiu<!PT?0.1! van dit klooster, pater drs.
tn. r'js, werd kort geleden be-
r .'tiek provinciaal
'gfl.
van de orde.
Van Libanon blijft ongewij-
AUDIëNTIE
Al mijn romans heb ik geschreven
uit heimwee". Met deze woorden karakte
riseert de schrijver Filip de Pillecijn z:;n
werk. Hij is een gezellige, hartelijke Vla
ming] fors gebouwd, met cen stoere kop
en zwierige grijze lokken. In 1898 geboren
te Hamme aan de Schelde, heeft hij zijn
geboorstestreek („heit is cr zeer mooi,
tussen de Schelde en de Durme") als kmd
reeds verlaten omdat eerst zijn 6tudie en
later zijn vaderlandse plicht en leraar
schap hem naar andere delen van België
dwongen te gaan. Sinds enige jaren woont
hij te Gent.
„Als jongen moest ik naar het pensio
naat en later na-ar het college. Er was
toen al reden voor wat heimwee en ik neb
daar dan ook een paar prozastukjes ge
schreven. Daarna studeerde ik vier jaar
in Leuven tot de eerste wereldoorlog uit
brak, en ik soldaat vverd. Toen ik van
het front-terugkwam, bracht ik een hand
vol oorlogsverzen mee, die ik samen
met gedichten van mijn vriend Jef Si
mons publiceerde onder de titel: Onder
den hiel".
„Heeft u naderhand nog verzen geschre
ven?"
„Nee, nee," weert De Pillecbn haastig
af, en met grappige zelfspot voegt hij er
aan toe: „Ik ben nadien zeer voorzichtig
geweest in die zaken."
Zijn eerste serieuze proza schreef hij te
Brussel, een bundel oorlogsnovellen en de
geromantiseerde levensbeschrijving van
een missionaris. Beide boeken hadden
vooralsnog weinig literaire betekenis.
Pas te Malmédy, waar hij leraar Neder
lands en Engels was, begon het schrijver
schap van Filip de Pillecijn tot ontplooiing
te komen. Eerst verscheen er een studie
over Hugo Verriest en nog een paar bio
grafieën toen opeens ontstond de ro
man „Blauwbaard", en dat was een nieuw
geluid in de Vlaamse letteren.
„Als ge van iets weg zijt, dan leeft het
beter in u. Dat is wat ik bedoel als ik zeg,
dat al mijn boeken uit heimwee zijn ge
schreven. Pas in Malmédy, in dat wonder
lijke romantische stadje met zijn veelbe
wogen verleden, heb ik de Schelde ont
dekt. aan welker oevers -ik mijn jeugd
heb doorgebracht. Ik zag de etreek voor
i m®r- J-'P- Huibers, bisschop
zal dinsdag 3 september
itie verlenen.
Mechelen benoemd als leraar. „En nu ge
beurde weer hetzelfde: daar, in Meche
len, herleefde Malmédy in mij. Ik schreef
er „Hans van Malmédy", een historische
roman, waarvan het verhaal echter geheel
op fantasie berust.
Ook „Monsieur Hawardcn", waarschijn
lijk het gaafste en zuiverste, in ieder ge
val het innigste verhaal van Filip de Pil
lecijn. is in Mechelen geschreven uit hcim
merkwaardige is namelijk, dat dit ver
haal mijn enige werk is, dat geheel op fei
ten berust, en tevens het enige waarvan
men heeft gezegd dat het onwaarschijn
lijk is. Onze muziekleraar aan het athe
neum in Malmédy was de kleinzoon van
die jongen uit het verhaal. -Hij heeft mij
de aantekeningen van zijn grootvader ge
geven en ik was zo getroffen door deze ro
mantische geschiedenis, dat ik er mijn
boekje over schreef."
Na een nieuwe historische roman „De
Soldaat Johan", dat in De Gids werd ge
publiceerd. heeft Filip de Pillecijn een
hele tijd 'niets geschreven. Toen kreeg
weer het heimwee naar de jeugdjaren vat
op hem: hij schreef „Mensen achter de
tijd", een zeer bewogen roman, over het
besloten dorpsleven van een goede eeuw
geleden. „Ik herbeleefde mijn jeugd,
maar op een afstand gezien, dus met open
oog voor de toestanden (wantoestanden,
moet ik wel zeggen), die er destijds in
mijn geboortedorp heersten en die ik zelf
nog heb gekend. Het touwslagersdorp
Hamme had het grootste aantal analfa
beten van het gehele land, er heerste veel
bekrompenheid en vooroordeel. Ik ben
in mijn boek zo objectief mogelijk ge
weest en u zult dus wel begrijpen, dat het
de nodige deining heeft veroorzaakt."
Uit het verlangen naar de vrije natuur
werd de roman „De veerman en de jonk
vrouw" geboren. De gebeurtenissen na
de oorlog brachten d<5 schrijver aan het
denken over de barmhartigheid van
mens tot mens en zij kreeg gestalte in het
stemmige levensverhaal van de H. Rochus.
,Ik wilde in hem de mens met de onbe-
wee naar Malédy. Er wordt het roman- i grensde barmhartigheid laten zien, licha-
tische leven in verteld van een Franse j melijke barmhartigheid. Met opzet heb
vrouw, die geheel met het verleden wil
breken om haar liefdesleed te vergeten.
Gekleed en zich gedragend als een man,
zoekt zij als monsieur Hawarden in het
stille Eifcldorpje Pont, nabij Malmédy,
een schuiloord. Zij vindt een vriendje in
het buurjongetje Alex - haar laatste band
met het leven. Als dc jongen, opgegroeid,
zich over dc stervende monsieur Hawar
dcn buigt, begrijpt hij
Het verhaal is gedaan in zeer teer en
sfeervol proza, waarin meer wordt gesug-
mij en in mijn verbeelding liet ik er j gereerd dan gezegd. Wij vragen de
mijn ruige Blauwbaard-figuur dwalen en j schrijver hoe hij aan de vreemde naam
er zijn wreed en boos bedrijf uitoefenen". I Hawarden komt.
Na een paar jaar werd de schrijver te. „Wel. zo heette de dame werkelijk. Het
ik mijn boekje „Rochus" genoemd en het
Sint weggelaten, om zijn goedheid niet
een bovennatuurlijk, maar vooral een
menselijk accent te geven".
Na dit kleine verhaal over de naasten
liefde, die tot leven kwam in een eenvou
dig, in-goed man. volgde verleden jaar
nog het boek „Aanvaard het leven".
Op het ogenblik is De Pillecijn niet aan
nieuw werk begonnen. „Ik hoop nog wel
een paar boeken te schrijven, maar ik
heb de tijd," zegt hij. „Misschien krijgt
het mij vandaag of morgen weer te pak
ken - er is in deze harde, liefdeloze tijd zo
veel, zo ontzettend veel om heimwee naar
te hebben...
(Van onze missiologische
medewerker).
MIDDEN tijdens de derde presen
tatie van de nieuwe algemene
missietentoonstelling AMATE,
die nu te Nijmegen is te zien, en met
de mgr. Hermus-herdenkmg van af
gelopen maandag in het raam van
de AMATE-Nijmeigen gehouden
nog vers in het geheugen, zien wij
alle reden een moment stil te staan
bij de figuur van Wilhelmus kardinaal
van Rossum, die 25 jaar geleden op
30 augustus 1932, stierf.
In zijn functie van kardinaal-pre
fect van de Congregatie de Propa
ganda Fide, het Romeinse centrum
van dé katholieke missionering, heeft
kardinaal Van Rossum een inter
nationale betekenis gehad, door in
wijze vooruitstrevendheid en her
haaldelijk met rustige zelfverzekerd
heid en doorzettingsvermogen de op
leiding van een landeigen clerus in
de missioneringsgebieden te stimu
leren. In een tijd, dat het koloniale
denken ook in mission-eringskringen
hierop nogal eens remmend dreigde
te werken, zijn het vooral de on
omwonden richtlijnen van deze Pro
paganda-prefect geweest, die de hui
ver bij sommige Europese congrega
ties hieromtrent, heeft doorbroken.
Ter voorkoming van misverstanden
zij hier echter aan toegevoegd, dat
hiermee niets ten nadele van de vele
missie-congregaties wil zijn opge
merkt. Het is immers onmiskenbaar,
dat na het dieptepunt van rond 1800
niet slechts enkele honderden missio
narissen over de hele wereld de aan
zet tot de grote ontwikkeling van de
missionering in onze eeuw zeer sterke
Harold MacMillan, de Britse minister
president, was gistermorgen aanwezig bij
de H. Mis van Requiem, die mgr. Craven,
wijbisschop van Westminster, opdroeg
voor de zielerust van mgr. Ronald Knox,
de bekende Engelse historicus, auteur en
vertaler van de Bijbel. Dit was de eerste
maal, dat een Britse premier een Requiem
mis bijwoonde.
De H. Mis werd gepontificeerd in tegen
woordigheid voorts van de aartsbisschop
van Westminster, tngr. Godfrey, van de
Apostolische Delegaat in Engeland, mgr.
Gerard O'Hara en talrijke leden van de
hiërarchie in Engeland en Wales. Aldus
bericht het K.N.P,
stimulering heeft geput uit de kolo
niale expansie en openlegging van
Afrika en Azië. Het gehele Europese
denken, het christelijke niet uitge
zonderd. was duidelijk koloniaal ge
richt. Bovendien maakt een bestude
ring van de missioneringsgeschiede-
nis uit die jaren het duidelijk, dat de
missionarissen in voor ons bijna niet
meer voor te stellen omstandigheden,
al hun werk staken in de vorming
van de allereerste groepen katholie
ken en aan kaderarbeid van priester
opleiding meestal niet konden den
ken. De richtlijnen van kardinaal
Van Rossum blijken juist daarom
van grote vooruitstrevendheid en
gunstige tijdsbepaling geweest te zijn.
MAAR deze Prefect van de Propa
ganda heeft bovendien de ont
wikkeling van de missie-actie in
Nederland op bijzondere wijze ge
volgd en richting gegeven. Toen mgr.
Van de Ven op 18 oktober 1917 in
aansluiting op de initiatieven van
mgr. Hermus te Nijmegen, voor het
bisdom Den Bosch als overkoepelend
orgaan het eerste Diocesaan Missie-
Comité had opgericht, vroeg de secre
taris, mgr. Hermus, aan kardinaal
Van Rossum hierover zijn mening.
Het antwoord was geen welwillende
goedkeuring en bisschoppelijke zege
wens, maar een duidelijk en concreet
sihrijven, recht op de zaak af. Daarin
typeerde de Propaganda-prefect zich
weer ten voeten uit: altijd tactvol en
belangstellend, maar zakelijk en con
creet als zijn oordeel werd gevraagd.
De missie-actie als in Den Bosch op
gezet zag hij als ideaal voorbeeld;
parochieel georganiseerd met een
coördinerend diocesaan comité er
overheen. Als de parochiële leiding
van de geestelijkheid inderdaad de
algemene missie-actie in handen
heeft en zich concentreert op de
Pauselijke Missiegenootschappen, acht
hij dit bovendien alleen maar bevor
derlijk voor de bijzondere initiatieven
van de vele particuliere missie-insti
tuten, omdat in algemene zin de be
langstelling voor de missionering dan
is voorbereid.
Bij de verdere uitbouw van de
missie-actie over de hele Neder
landse kerkprovincie blijkt opnieuw
de invloed van de kardinaal in Rome.
De oprichting van Diocesane Missie-
Comité's in de ajidere bisdommen ge
schiedt na herhaaldelijke consultatie
van kardinaal Van Rossum en de tot
standkoming in Nederland van de
Priestermissiebond, waarvan de vijf
Diocesane Comité's onderafdelingen
zullen zijn, is in januari 1919 zeer
nadrukkelijk het gevolg van de in
menging van de kardinaal.
DE missietentoonstellingen hebben
nog niet in die tijd, maar pas
later een grote betekenis ge
kregen in de missionaire vorming van
de katholieke gemeenschap in Neder
land. Maar wij geloven stellig, dat na
een jarenlange ontwikkeling de ver
wezenlijking van de gezamenlijke en
algemene AMATE precies in de lijn
ligt van de ideeën, die kardinaal Van
Rossum ten aanzien van de missie
actie had. In een bundeling van
krachten en initiatieven, moet de
algemene missie-actie worden gelan
ceerd. Betrof het bij de invoering
van de Pauselijke Missiegenootschap
pen alleen de parochie-geestelijkheid,
het initiatief van deze AMATE scha
kelt voor deze algemene missie-actie
ook de particuliere congregaties in.
En nogmaals: niet om particuliere
congregaties de wind uit de zeilen te
nemen, maar om een missionaire in
slag te geven aan het denken van
elke katholiek en daardoor het bij
zonder en particulier appèl van de
vele congregaties des te vruchtbaar
der te doen zijn. Daarom was de op
richting van het z.g. Conciliimi in
november 1953 zo toe te juichen,
want daarin vonden de Priester
missiebond, de Diocesane Missie-
Comité's en het bestuur van de Ver
enigde Missionarissen elkaar om in
april 1957 voor het eerst (te Maas
tricht) met een naar medewerkers en
naar ideële opzet waarlijk algemene
Bni-ssdetentoonstelling te komen. De
grote bewegingsvrijheid van dit top
orgaan maakte het inschakelen van
de beste krachten bovendien moge
lijk.
DIT doorwerken van de grootse,
samenbundelende visie van kar
dinaal Van Rossum mag vandaag
wel bijzonderlijk gesignaleerd wor
den. Want het proces van herijking
van het beeld van, de visie op de ge
hele missionering verloopt niet zon
der moeilijkheden. Ook dat blijkt
reeds uit deze AMATE, waarbij wij
roerden het in dit blad van zaterdag
j.l. reeds aan de algemeenheid der
tentoonstelling blijkbaar nog botst op
meer particularistische verlangens en
methoden.
Laat men de grote belangen, die
ver buiten deze tentoonstelling zelf
kunnen doorwerken, toch onderken
nen. Deze AMATE, als hij in zijn
aanvankelijke harmonische opzet
in overleg wordt gehandhaafd, kan
daartoe een unieke kans bieden. Mo
derne missie-initiatieven als ALMA,
Missieschool Ubbergen en last not
least het KAROSI (Kardinaal Van
Rossum Instituut), worden op deze
AMATE aan een groot publiek ge
presenteerd. Beter dan in losstaande
propaganda, kan men hier zien welke
aspecten van de missionering door
deze bewegingen worden gedragen.
Laat men, meer in het algemeen,
een kardinaal Van Rossum indachtig,
het doorzettingsvermogen opbrengen
om de geplande samenwerking op het
gehele terrein van de in revolutio
naire ontwikkeling zijnde missione-
ringsarbeid in de praktijk bok door
te voeren.
A. J. Kr.
