DE KLERKeZN
Kiezen is zo prettig
bij Ber.voets!
Bijbelse grondslag van het
Christelijk Humanisme
Ik heb altijd
K.V.T. tapijt
willen
hebben
nu maakt DE KLERK het mogelijk!
BRUNOTT
^■nfg
'mm
MEIJER BLESSING
Aartsbisdom Utrecht
34ste Dies Kath. Universiteit
Rectorale rede van
Pr°f-dr. W. K. Grossouw
89.50
De ideale sortering en
de uitstekende adviezen
van het deskundig
personeel maken,
het kiezen bij
BERVOETS
prettig
gemakkelijk
succesvol
Utrecht
UITGIFTE VAN
f 2.000.000.- nom. 6 pCt
25-jarige obligatiën
tot de koers van 100 pCt
vrijdag, 25 oktober 1957
PAGINA 5
VRIJDAG 18 OKTOBER 1957
De Evangeliën
De Mensenzoon
Verloren gevoel voor
eschatologie
DE BRUG BIJ
SCHELLINGWOUDE
Opening 30 november
maten
K.V.T. de initialen van de Koninklijke
Verenigde Tapijtfabrieken drie
letters met een welhaast magische klank
in de tapijtwereld.
Als U ooit aan vast tapijt en in het bij
zonder aan K.V.T.-tapijt hebt gedacht,
dan bent U nu in de gelegenheid om
van een heel speciale aanbieding te
profiteren.
Door bijzondere omstandigheden zijn
wij in staat U het originele K.V.T.-tapijt
zeer voordelig te leveren.
Het zuiver wollen K.V.T moquette
tapijt munt uit door grote vastheid en
hoge pool. Effen tapijt in 6 verschillende
kleuren, 100 cm.
breed, nu per
meter voor so
ROTTERDAM
DEN HAAG
UTRECHT
VLISSINGEN
ROTTERDAM: BINNENWEG
BEIJERLANDSELAAN
Artistieke modellen,
uitsluitend in de le klas
merken. Zeer geschikt
bij moderne en gothische meubelen.
Electrisch of 8 dagen lopend.
Uitgebreide collectie, nu reeds v.a.
WINKELCENTRUM - BINNENWEG 45
TELEF. 116615 - ROTTERDAM
i,T levendige,
?';/1 Italiaanse fantasiestof geeft
deze zuiver wollen swagger
ppn
een bijzonder leuk cachet.'
- V- ;!y lnbleu, lever en beige,
89.50
ROTTERDAM-C BULGERSTEYN (Bij E RAS M
jassen
"vakwerk van
topklasse in zuiver wollen
velours! 146 nieuwe dessins
en kleurnuances; effen... in
kleine pepita's...tot de grote
Prince de Galles ruiten toe!
Van 99.. tot 225.-v
Jeugdig peru-persianer
bontkraagje op verruk
kelijk mooie doubleface-
mohair swagger. Zuiver
wol, grijs, iceblue, olive
en orage. Verrassend
voordelig; 98.-
US!) - ROTTERDAM-Z BEIJERLANDSELAAN - SCHIEDAM - DELFT - DORDRECHT
Een uitgebreide collectie ELEKTRISCHE TREINEN en
toebehoren voor vader en zoon, zoals:
Marklin, Fleischmann,
Trix en Liliput,
Faller scenery, Preiser figuren
Vollmer opritten, bruggen en
hydreerketels
Hamo elektrische trams,
Eh'eim trollybus en kabelbaan
LIJNBAAN 68 - ROTTERDAM
in stukken van f 1000.- - f 500.- en f 100.-
aan toonder
Ondergetekende bericht, dat de inschrijving
op f 2.000.000,- nom. 6 pCt 25-jarige obli
gatiën is opengesteld op
van de» voormiddag» 9 uur
tot de» namiddag» 4 uur
bij haar kantoren te Amsterdam, Utrecht,
Arnhem en overige kantoren op de voor
waarden van het prospectus dd. 18 okt. '57
Prospectussen en inschrijvingsbiljetten zijn
ten kantore van inschrijving verkrijgbaar.
NEDERLANDSCHE CREDIETBANK N.V.
Amsterdam, 18 petober 1957
kelijk. Daarmee vangt binnen het Joden
dom, met het boek Daniël, een litteraire
traditie aan, waarin de uitdrukking „zoon
des mensen" een heel bepaalde betekenis
krijgt.
De derde mogelijkheid om de inhoud
van de uitdrukking „Mensenzoon" te be
palen, vinden wij vanzelfsprekend dan in
de evangeliën. Uit verscheidene teksten
blijkt dat ook Christus de komst van de
senzoon verwacht vanuit de hemel „met
macht en majesteit" als de grote openba
ring van Gods Koninkrijk in de toekomst.
Het verwonderlijke is echter, dat in de
meeste Mensenzoon-gezegden der oudste
evangeliën geen sprake is van die toe
komstige heerlijkheid, maar van een reeds
op aarde aanwezige Mensenzoon. Christus
wijst zijn leerlingen door het gebruik van
de in oorsprong glorieuze titel Mensen
zoon inderdaad op de toekomstige heer
lijkheid, maar bovenal confronteert Hij
hen met het smartelijke en smadelijke lot
dat Hem wacht, juist als Mensenzoon. Dit
is het nieuwe en ongehoorde, deze para
doxale fusie van glorieuze Mensenzoon en
lijdende en stervende Godsknecht.
Het merkwaardige bij Johannes is ver
volgens, dat hij de kruisdood van de Men
senzoon en diens verheerlijking, die bij de
Synoptici noojt in één adem worden ver
meld, uitdrukkelijk en zeer bewust laat
samenvallen. Bij Paulus vinden we de uit
drukking „Mensenzoon" niet, maar hij
verkondigt dezelfde christologische idee.
Voor Paulus is Christus de Mens bij uit
stek, de authentieke Mens, die voor ons
de enige, en totale bron is van alle echte
humaniteit.
n onze Universitaire medewerker)
hetHv»ri,Laan u 6 toekon>st en niet aan
te en> bet beslissende antwoord
dom Jn" ?P.de vraa« ot bet Christen-
n'euwe tHrt is ,d? waarden van de
tiismj 'nKe,uid door het Huma-
eertiid. i, Ï'tV op te nemen- zoMs het
eo het i Hellenisme (4de-56e eeuw)
heeft ,lst°tclisme (middeleeuwen)
0ett geassimileerd.''
■I'eke NataIis van de Katho-
P"of. dr w te Nijmegen plaatste
ÜI3"b uitgebreid Gross°uw gistermiddag
de aula mainr aandachtig gehoor in
SUs op hem,, j bovengeciteerde pas-
eetl heden tn §ende wÜze midden in
Pr°hlematiei<- n g0 weer zeer actuele
zulk o'o Waartegenover anderen
"enien. n neSatieve houding aan-
y,ede aant0m"ifagnificus ving zijn Dies-
t €rk van di ®en verwijzing naar een
.In<3eboom Gr°ningse hoogleraar J.
tooms in Ned ..I "Het BiJbels Huma-
ziok^e aan and"> waarin deze ,aan-
pf schuidio. 06 grote eenzijdigheid
^.aaissance wie Humanisme en
liv, nse of oU "escbouwen als louter
teen6*8' «aast PnCllristelifk9 bewegingen,
hon-j Kui«anUmn meer Profaan georiën-
Strod^est-Eurn^e bestond, vooral in
ontdekt®' ern-®en krachtige geestes-
baarden" stre€fde de nieuw
=h?i3lUmaniteit Tan klassieke bescha-
al.ea?ooi, verbinden met Kerk
as Moro Ssel otn denke slechts aan
-en veie a°sf°rt, Erasmus, Tho-
nrferen, die op ver
schillende wijzen en met wisselend suc
ces het ideaal van een christelijke huma
nisme trachtten te verwezelijken.
Inderdaad met wisselend succes en ten
slotte, helaas, zonder welslagen. Door ve
lerlei oorzaken werd in de zestiende eeuw
de kans op een intellectuele en culturele
synthese van Kerk en Humanisme gemist.
Factoren hiervoor zijn geweest de Refor
matie alswel de Contra-Reformatie, het
uitgesproken paganisme van sommige hu
manisten en het ontbreken van oorspron
kelijke, krachtige denkers onder de chris
telijke, bijbelse humanisten, die zich meer
bezig hielden met philologie, moraal en
spiritualiteit dan met metaphysiek, afge
schrikt als zij waren door de „barbaarse"
en onrealistische uitlopers der Scholastiek.
Met een auteur al6 Louis Bouyer moet
men wellicht menen, dat het rijpingspro
ces van het humanisme, het „nieuwe ge
geven" zelf, in onze dagen nog niet is vol
tooid.
En spr. sloot zich gaarne aan hij de
overtuiging van de reformatorische theo
loog Jean Héring, dat «in het Nieuwe Tes
tament een eigen, echt-humanistische le
vensbeschouwing deels uitdrukkelijk wordt
verkondigd, deels duidelijk verondersteld
dat dit bijbelse humanisme geen voetstuk
is, waarop de christelijke openbaring is
opgebouwd, maar veeleer een kernstuk
vormt van de leer van het Nieuwe Testa
ment, kenmerkend voor heel het oudste
christelijke denken.
In aansluiting hierop stelde prof. Gros
souw het uitgangspunt en tegelijk de kern
van zijn gehele betoog. De bijbelse grond
slag van Ijet christelijk humanisme moet
men zoeken in Jesus' verkondiging over
de Mensenzoon. Ons uitgangspunt, zowel
historisch als theologisch, is de vraag;
(Mm.
In de Rotterdamse Schouwburg vond
donderdagmiddag de algemene leden-
vergadering van het Verbond van Ne
derlandse werkgevers plaats, welke o.a.
werd bijgewoond door Z. Exc. H. J.
Hofstra, minister van financiënTijdens
de openingsrede van de jvice-voorzitter
ir, A. J, Engel, president van de A.K.U.
V.l.n.r. minister Hofstra, ir. S. H. Vis
ser, algemsecretaris en de rector-
magnificus van de Economische Hoge
school te Rotterdam, prof. Ch. Glasz.
Deze indringende beschouwingen van
het bijbelse gegeven, die wij hier slechts
samenvattend weergeven, leidden spreker
naar een heldere en verruimende conclu-
sie. De bijbel, de gehele bijbel, gelooft,
dat God iets doet met de mens en zijn ge
schiedenis, dat Hij de wereld naar haar
eindbestemming leidt volgens het plan,
dat Hij ons heeft geopenbaard en waar
van de Mens Christus het middelpunt is.
In de evangeliën proclameert Jezus zich
zelf tot de Mensenzoon, tot die incarnatie
van het Koninkrijk Gods, die door het lij
den en de dood heen de glorieuze Mensen
zoon zou worden. In deze zin kan men
spreken van een christo-centrisch huma
nisme, van een christologie, waarvan de
voornaamste kenmerken zijn de centrale
plaats in de historiciteit van het mens
begrip.
wat heeft de Heer geleerd over zichzelf
en Zijn zending?
Ten aanzien van het getelde vraagstuk,
dat van een christelijk humanisme, achtte
spr. dit geconcentreerd in de Mensenzoon-
theologie. De uitdrukking' „Mensenzoon"
of „Zoon des Mensen" gebruikt Christus
alleen voor Zichzelf. Nimmer wordt Hij
aldus aangesproken of genoemd door een
ander. Christus noemt zichzelf zo bij voor
keur. Wij weten allen, dat de leerlingen
verbijsterd waren door de ongewone com
binatie van de messiaanse taak van lijden
en sterven. Minder algemeen bekend is,
dat ook het samengaan van de Mensen
zoon-titel met het lot van lijden en dood
ongewoon was. Daarom is voor het ge
stelde thema van allesbeheersend belang
de betekenis van de naam „Mensenzoon"
in de oudste drie evangeliën.
Langs drie wegen zocht spr. een ant
woord op deze vraag. Ten eerste blijkt de
uitdrukking op zichzelf van Semitische
oorsprong te zijn. Zij was de aanduiding
van een wezen behorend tot de categorie
der mensen en niet een omschrijving van
het collectieve begrip mens. Vervolgens
is het belangrijk na te gaan, welke zin de
uitdrukking heeft gekregen door het aan
de evangeliën voorafgaande spraakge
bruik. Hier wees prof. Grossouw op een
tekst van Daniël (hfdst. 7, 13-14), waaruit
duidelijk>blijkt, dat de uitdrukking „Men
senzoon", aldaar gebruikt, een heel be
paalde betekenis krijgt, nl. van een men
senzoon met koninklijk heersschappij be
kleed, wiens heerschappij in oorsprong
bovennatuurlijk is en tevens onvergan-
De na-Bijbelse Christus-beschouwing 13
vaak eenzijdig geworden door een onhis
torisch essentialisme, door het verlies van
het gevoel voor de eschatologie als de
wezenlijke dimensie van het christendom.
Hierdoor heeft ook de idee van Christus'
mens-zijn geleden; onvermijdelijk, want
de mens is een historisch wezen, wel met
boventijdelijke wortels en bestemming,
maar zicb realiserend in de tijd. In de
spiritualiteit van de meeste katholieken
neemt het werkelijke mens-zijn van de
verheerlijkte Christus als het einddoel
van ons eigen volkomen mens-worden
een uiterst geringe plaats in. De weg van
de openbaring van de Mens gaat langs de
vernedering en het lijden van de Dienaar
van Jahweh naar de „voltooiing". Maar
het is een weg, een zich realiseren in de
geschiedenis tot een einde, dat door Gods
genade buiten en boven de historie ligt.
Het is ook ons aller enige weg tot de
waarachtige menswording.
De eerste vaste IJ-oeververbinding van
Amsterdam-Noord nabij Sehellingwoude
via het Buiten-IJ naar de Zeeburgerdijk
zal op zaterdagochtend 30 november a.s.
officieel en met enige feestelijkheden
worden geopend door de minister van
verkeer en waterstaat, mr. J. Algera.
